Lêi më ®Çu
Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay, nãi ®Õn kinh doanh lµ mét
ngµnh kh«ng thÓ thiÕu ®îc, chÝnh v× thÕ mµ mçi doanh nghiÖp ph¶i lu«n s¶n
xuÊt n©ng cao chÊt lîng, c¶i tiÕn mÉu m·, nhng víi ®iÒu kiÖn chi phÝ cµng nhá
cµng tèt. V× nã ®ãng vai trß yÕu tè ®Çu vµo trong kh©u s¶n xuÊt, nguyªn vËt
liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn vÊn ®Ò ®ã. ChÝnh v× thÕ mµ
doanh nghiÖp ph¶i cã kÕ ho¹ch qu¶n lý tèt nguyªn vËt liÖu, ®¶m b¶o cung cÊp
vËt t ®Çy ®ñ kÞp thêi c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng.
Mét trong nh÷ng yÕu tè gióp cho doanh nghiÖp qu¶n lý tèt nguyªn vËt
liÖu ®¹t hiÖu qu¶, ®ã lµ kÕ to¸n. Víi c¸ch thøc khoa häc hîp lý, bªn kÕ to¸n sÏ
®a ra nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c gióp cho l·nh ®¹o c«ng ty n¾m ®îc t×nh h×nh,
®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n cã lîi cho c«ng ty.
Trong qu¸ tr×nh viÕt chuyªn ®Ò nµy, em ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, nhng
®· ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o. Tuy nhiªn víi tr×nh ®é cßn
h¹n chÕ, cho nªn em viÕt chuyªn ®Ò nµy kh«ng khái nh÷ng sai sãt. V× vËy mµ
em kÝnh mong nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, c¸c ý kiÕn cña thÇy c« gi¸o ®Ó em cã
®îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n trong con ®êng lËp nghiÖp.
-1-
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
vµ qu¶n lý sö dông nguyªn vËt liÖu trong c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
1.
Vai trß cña tæ chøc nguyªn vËt liÖu
1.1. §Æc ®iÓm vµ vÞ trÝ nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lµ 1 trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ ®èi tîng chÝnh t¹o nªn s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt, c¸c lo¹i ®èi tîng lao ®éng ®îc chuyÓn ho¸ toµn bé vµo s¶n phÈm míi vµ
t¹o nªn chi phÝ trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu (NVL) lµ yÕu tè quan träng nhÊt trong gi¸ thµnh
s¶n phÈm, gi¸ trÞ NVL kh«ng chØ lµ ®Çu vµo cña kh©u s¶n xuÊt, mµ cßn lµ mét
bé phËn cña hµng tån kho ®îc b¶o qu¶n dù phßng khi cÇn thiÕt.
Tõ c¸c néi dung trªn cho thÊy NVL chiÕm vÞ trÝ quan träng trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, nã ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do ®ã
mµ doanh nghiÖp ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n NVL, qu¶n lý vµ sö dông NVL
mét c¸ch thiÕt thùc kh«ng ®îc l·ng phÝ.
1.2. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý vµ sö dông NVL
KÕ to¸n vËt liÖu lµ ph¶i ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi sè liÖu
hiÖn cã vµ t×nh h×nh lu©n chuyÓn NVL dù tr÷. Th«ng qua c¸c sè liÖu bªn kÕ
to¸n mµ ta cã thÓ biÕt ®îc chÊt lîng, sè lîng, gi¸ trÞ tõng lo¹i NVL, ®Ó ®a ra ®îc biÖn ph¸p qu¶n lý tèt nhÊt, h¹n chÕ mäi l·ng phÝ ®Ó h¹ ®îc gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
Muèn lµm tèt c«ng viÖc kÕ to¸n vµ qu¶n lý NVL cÇn lµm tèt nh÷ng yªu
cÇu sau:
- Ghi chÐp ®Çy ®ñ ®Ó ph¶n ¸nh kÞp thêi sè liÖu hiÖn cã vµ t×nh h×nh lu©n
chuyÓn cña vËt liÖu, vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt, ph¶i tÝnh ®óng gi¸ NVL nhËp - xuÊt,
nh»m cho viÖc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt mét c¸ch tèt nhÊt.
- KiÓm tra qu¸ tr×nh thu mua NVL mét c¸ch chÆt chÏ ®óng víi c¸c ho¸
®¬n chøng tõ.
- Sö dông kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho.
- KiÓm kª vËt liÖu, t×m ra m¹nh yÕu vµ kÕt qu¶ sö dông NVL, lËp ®Çy ®ñ
vµ b¸o c¸o nhËp xuÊt, vµ tån sö dông theo quy ®Þnh.
Trªn ®©y lµ nhiÖm vô cña tæ chøc kÕ to¸n NVL, muèn lµm tèt c¸c yªu
cÇu trªn th× doanh nghiÖp ph¶i:
- Cã ®Çy ®ñ kho tµng b¶o qu¶n tèt vËt liÖu, c¸c c«ng cô c©n, ®ong, ®Õm cÇn
thiÕt.
- VËt liÖu ph¶i ®îc s¾p xÕp khoa häc ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc xuÊt - nhËp
vµ kiÓm kª.
-2-
- X©y dùng ®îc c¸c ®Þnh møc dù tr÷ vµ ®Þnh møc tiªu hao.
- Më sæ danh ®iÓm nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý mét c¸ch tèt
nhÊt, thuËn lîi vµ ®¬n gi¶n ho¸ gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n.
2.
Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ NVL
2.1. Ph©n lo¹i vËt liÖu
Tuú thuéc vµo mçi doanh nghiÖp, do tÝnh chÊt s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c
nhau mµ sö dông c¸c lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau, ph©n lo¹i vËt liÖu vµ s¾p xÕp
chóng theo tõng néi dung cô thÓ c¶ vÒ c«ng dông lÉn tÝnh chÊt. Cã nhiÒu c¸ch
ph©n lo¹i nh theo c«ng dông kinh tÕ, theo nguån h×nh thµnh,...
Tuú theo t×nh h×nh sö dông mµ ph©n lo¹i vËt liÖu theo c¸ch nµy hay c¸ch
kh¸c. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu thêng ®îc ph©n lo¹i theo c«ng
dông kinh tÕ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy ®îc chia ra thµnh c¸c lo¹i sau:
- NVL chÝnh: Trong c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× viÖc sö dông c¸c
lo¹i vËt liÖu còng kh¸c nhau, nh: s¾t, xi m¨ng, g¹ch,... trong x©y dùng c¬ b¶n,
v¶i trong doanh nghiÖp may ®ã lµ nh÷ng vËt liÖu cÊu t¹o nªn thùc thÓ s¶n
phÈm. NVL chÝnh dïng vµo s¶n xuÊt nªn chi phÝ trùc tiÕp.
- VËt liÖu phô: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu ®îc sö dông lµm t¨ng chÊt lîng s¶n
phÈm, hoµn chØnh s¶n phÈm nh bao b×, ®ãng gãi,...
- Nhiªn liÖu: Dïng ®Ó phôc vô cho c«ng viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho ph¬ng tiÖn, m¸y mãc thiÕt bÞ ho¹t ®éng nh: x¨ng, than, ga,...
- Phô tïng thay thÕ: Bao gåm c¸c phô tïng thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc
thiÕt bÞ s¶n xuÊt,...
- ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c thiÕt bÞ cÇn l¾p vµ kh«ng cÇn
l¾p, c«ng cô, khÝ cô,... dïng cho c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n.
- VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c lo¹i vËt liÖu kh«ng ®îc xÕp vµo c¸c lo¹i kÓ trªn, vËt
liÖu nµy do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lo¹i ra nh phÕ liÖu thu håi tõ thanh lý TSC§.
NVL trong doanh nghiÖp th× cã 2 lo¹i, ®ã lµ NVL mua ngoµi, NVL tù gia c«ng.
NÕu c¨n cø c¶ vµo NVL môc ®Ých sö dông NVL chia thµnh NVL trùc tiÕp
dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ NVL dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c nh qu¶n lý
ph©n xëng,...
2.2. §¸nh gi¸ NVL
2.2.1. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸
VËt liÖu hiÖn cã ë doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¸nh trong sæ kÕ to¸n vµ b¸o
c¸o kÕ to¸n theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ, tøc lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp bá ra
®Ó cã ®îc sè vËt liÖu ®ã.
2.2.2. C¸c c¸ch ®¸nh gi¸ vËt liÖu
§¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ trÞ thùc tÕ:
- Gi¸ vËt liÖu nhËp kho:
+ §èi víi vËt liÖu mua ngoµi:
_ NÕu doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ:
-3-
= + + _NÕu vËt liÖu mua vµo dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng
chÞu thuÕ GTGT hay dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÞu thuÕ GTGT
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, dïng vµo c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp, v¨n ho¸, phóc
lîi mµ ®îc trang tr¶i b»ng nguån kinh phÝ:
= + + _ NÕu vËt liÖu mua vµo dïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng
ho¸ chÞu thuÕ GTGT mµ kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng ®îc th× gi¸ vËt liÖu lµ
kh«ng cã thuÕ GTGT, phÇn vËt liÖu mua vµo dïng ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ kh«ng
chÞu thuÕ GTGT sÏ ®îc tÝnh khÊu trõ theo tû lÖ doanh thu.
+ §èi víi vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn:
= +
+ §èi víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn:
= + +
+ Gi¸ vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh lµ gi¸ tho¶ thuËn do c¸c bªn x¸c
®Þnh (gi¸ do héi ®ång liªn doanh x¸c ®Þnh vµ gi¸ theo biªn b¶n).
+ PhÕ liÖu thu håi: lµ gi¸ íc tÝnh thùc tÕ cã thÓ sö dông ®îc hay gi¸ trÞ
thu håi tèi thiÓu.
- Gi¸ vËt liÖu xuÊt kho:
§èi víi vËt liÖu xuÊt dïng trong kú, tuú theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña
tõng doanh nghiÖp, tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña
c¸n bé kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó tÝnh gi¸ thùc
tÕ vËt liÖu xuÊt dïng theo nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong h¹ch to¸n, nÕu cã thay
®æi ph¶i gi¶i thÝch râ rµng.
+ Ph¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n:
Theo ph¬ng ph¸p nµy tríc hÕt ph¶i tÝnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n
chuyÓn trong kú theo c«ng thøc:
=
Sau ®ã tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho b»ng c¸ch lÊy sè lîng vËt liÖu xuÊt kho nh©n víi ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng lu©n chuyÓn trong
kú.
+ Theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¶ thiÕt sè hµng nµo nhËp kho tríc th× xuÊt tríc vµ
lÊy gi¸ trÞ mua thùc tÕ cña sè hµng ®ã ®Ó tÝnh.
+ Theo ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, ngêi ta gi¶ thiÕt sè vËt liÖu nµo nhËp kho sau th×
xuÊt kho tríc. VËt liÖu xuÊt thuéc l« hµng nµo th× lÊy ®¬n gi¸ mua thùc tÕ cña
l« hµng ®ã ®Ó tÝnh.
+ Theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ nhËp kho
cña l« hµng xuÊt kho ®Ó tÝnh.
+ TÝnh trÞ gi¸ mua vËt liÖu xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p c©n ®èi:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña vËt liÖu cßn l¹i
cuèi kú b»ng c¸ch lÊy sè lîng vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú nh©n víi ®¬n gi¸ mua
-4-
lÇn cuèi cïng trong th¸ng. Sau ®ã dïng c«ng thøc c©n ®èi ®Ó tÝnh trÞ gi¸ mua
thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho.
= + §Ó tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho cÇn ph¶i ph©n bæ chi
phÝ mua cho sè vËt liÖu ®· xuÊt kho theo c«ng thøc:
= x
Trªn c¬ së trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho vµ chi phÝ mua cña
vËt liÖu xuÊt kho ®· tÝnh ®îc, kÕ to¸n tæng hîp l¹i ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc
tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho.
+ TÝnh theo ®¬n gi¸ mua thùc tÕ tån ®Çu kú:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®îc tÝnh
b»ng c«ng thøc:
= x
§¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n:
§èi víi c¸c doanh nghiÖp mua vËt liÖu thêng xuyªn cã sù biÕn ®éng vÒ
gi¸ c¶, khèi lîng vµ chñng lo¹i vËt liÖu nhËp xuÊt kho nhiÒu th× cã thÓ sö dông
gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho. Gi¸ h¹ch to¸n lµ
lo¹i gi¸ æn ®Þnh do doanh nghiÖp tù x©y dùng, gi¸ nµy kh«ng cã t¸c dông giao
dÞch víi bªn ngoµi. ViÖc nhËp, xuÊt kho hµng ngµy ®îc thùc hiÖn theo gi¸
h¹ch to¸n. Cuèi kú kÕ to¸n ph¶i tÝnh ra gi¸ thùc tÕ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp.
§Ó tÝnh ®îc trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho, tríc hÕt ph¶i tÝnh hÖ sè gi÷a
gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu lu©n chuyÓn trong kú (H).
H=
Sau ®ã tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt trong kú:
= x
3.
KÕ to¸n t¨ng, gi¶m NVL
3.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL
3.1.1. Ph¬ng ph¸p ¸p dông
Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, mét doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét
trong hai ph¬ng ph¸p sau ®Ó h¹ch to¸n NVL:
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: lµ viÖc nhËp, xuÊt vËt liÖu ®îc thùc
hiÖn thêng xuyªn liªn tôc c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho ®Ó ghi vµo
tµi kho¶n vËt liÖu t¬ng øng.
§Ó tÝnh ®îc trÞ gi¸ vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p nµy ph¶i tæng hîp c¸c ho¸
®¬n xuÊt kho trong kú hoÆc tÝnh theo c¸c ph¬ng ph¸p ®· tr×nh bµy trªn.
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸m ®èc chÆt chÏ t×nh h×nh t¨ng gi¶m
vËt t hµng ho¸ gi¸ trÞ vËt t tån kho trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh ë bÊt kú
thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n.
Tuy nhiªn, do viÖc ph¶n ¸nh thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng
t¨ng gi¶m vËt liÖu nªn khèi lîng h¹ch to¸n nhiÒu vµ phøc t¹p.
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: kh«ng ph¶n ¸nh thêng xuyªn, liªn tôc
t×nh h×nh nhËp, xuÊt kho vËt liÖu ë tµi kho¶n hµng tån kho (152). Tµi kho¶n
-5-
nµy chØ ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt liÖu tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú. Hµng ngµy viÖc
nhËp NVL ®îc ph¶n ¸nh ë tµi kho¶n 611 - Mua hµng cuèi kú kiÓm kª hµng tån
kho theo c«ng thøc sau:
= +¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ®¬n gi¶n, gi¶m nhÑ khèi lîng kÕ to¸n.
Nhng ®é chÝnh x¸c cña gi¸ trÞ vËt liÖu kh«ng cao trong trêng hîp bÞ hao hôt.
Do ®ã ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý bÕn b·i kho tµng chÆt chÏ vµ nghiªm
ngÆt.
3.1.2. KÕ to¸n c¸c trêng hîp t¨ng NVL
NVL t¨ng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh mua ngoµi, tù s¶n xuÊt,
gia c«ng, nhËp liªn doanh, liªn kÕt,...
Mäi trêng hîp t¨ng NVL ph¶i cã ®Çy ®ñ thñ tôc chøng tõ ®Ó lµm c¬ së
cho viÖc ghi t¨ng vËt liÖu ë sæ kÕ to¸n. C¸c chøng tõ b¾t buéc:
- PhiÕu nhËp kho (mÉu 01-VT)
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t (mÉu 08-VT)
- PhiÕu mua hµng (mÉu 13-BH)
Ngoµi ra cã thÓ sö dông c¸c chøng tõ híng dÉn nh:
- Biªn b¶n kiªm nghiÖm (mÉu 05-VT)
- PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú (mÉu 07-VT)
- Chøng tõ ho¸ ®¬n thuÕ GTGT.
§Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m vËt t - kÕ to¸n sö dông
c¸c tµi kho¶n díi ®©y:
(1) TK 151 - Hµng mua ®ang ®i ®êng - tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt
liÖu doanh nghiÖp ®· mua, ®· thanh to¸n tiÒn hoÆc ®· chÊp nhËn thanh to¸n
nhng cha nhËp kho vµ hµng ®ang ®i ®êng cuèi th¸ng tríc, th¸ng nµy ®· nhËp
kho.
KÕt cÊu chñ yÕu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
- Bªn Nî ghi:
+ TrÞ gi¸ vËt liÖu ®ang ®i ®êng (hµng ®· thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp).
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vËt t ®ang ®i ®êng cuèi th¸ng tõ TK 611 sang (ph¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
- Bªn Cã ghi:
+ TrÞ gi¸ vËt t ®ang ®i ®êng th¸ng tríc, th¸ng nµy ®· vÒ nhËp kho hay ®a
vµo sö dông ngay.
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ®ang ®i ®êng ®Çu kú sang bªn nî TK 611 (ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
(2) TK 152 - Nguyªn liÖu vµ vËt liÖu: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè hiÖn cã
vµ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m NVL theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ (hay gi¸ thµnh thùc tÕ).
KÕt cÊu c¬ b¶n cña tµi kho¶n nµy nh sau:
- Bªn Nî ghi:
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña NVL t¨ng trong kú.
+ Sè tiÒn ®iÒu chØnh t¨ng gi¸ NVL khi ®¸nh gi¸ l¹i.
-6-
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña NVL tån kho cuèi kú tõ TK 611
sang (ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
- Bªn Cã ghi:
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña NVL gi¶m trong kú do xuÊt dïng.
+ Sè tiÒn gi¶m gi¸, tr¶ l¹i NVL khi mua.
+ Sè tiÒn ®iÒu chØnh gi¶m gi¸ NVL khi ®¸nh gi¸ l¹i.
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña NVL tån ®Çu kú sang TK 611 (ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú).
- Sè d nî ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña NVL tån kho cuèi kú.
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n t¨ng vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn nh sau:
- NÕu NVL mua cã ho¸ ®¬n cïng vÒ trong th¸ng, kÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸
®¬n ®Ó kiÓm nhËn vµ lËp phiÕu nhËp kho, c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho ghi theo
gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT ®Çu vµo:
Nî TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 111 - TiÒn mÆt
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
Cã TK 141 - T¹m øng
....
C¸c doanh nghiÖp ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ph¶i cã ho¸ ®¬n thuÕ
GTGT, phÇn thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 111 - TiÒn mÆt
Cã TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng
....
C¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp, ghi trÞ gi¸ vËt
t nhËp kho theo gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸ ®¬n.
- NÕu NVL vÒ tríc, ho¸ ®¬n cha vÒ trong th¸ng, doanh nghiÖp ®èi chiÕu
víi hîp ®ång mua hµng, tiÕn hµnh kiÓm nhËn, lËp phiÕu nhËp kho theo sè thùc
nhËn vµ gi¸ t¹m tÝnh ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. Khi ho¸ ®¬n vÒ sÏ ®iÒu chØnh theo trÞ
gi¸ thùc tÕ.
- Trêng hîp vËt t nhËp khÈu, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo
gi¸ t¹i cöa khÈu (gi¸ CIF) vµ tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh thuÕ GTGT cña vËt liÖu nhËp khÈu ph¶i nép theo
tõng lÇn nhËp khÈu.
+ C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho vËt liÖu nhËp khÈu - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
(3333 - ThuÕ xuÊt nhËp khÈu)
+ TÝnh thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (13312)
-7-
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
(3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép).
+ Khi dïng tiÒn göi ng©n hµng nép thuÕ GTGT - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Nî TK 151 - Hµng mua ®ang ®i ®êng
Cã TK 111 - TiÒn mÆt
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
.....
Sang th¸ng sau khi hµng vÒ nhËp kho hoÆc ®a ngay vµo sö dông:
Nî TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Nî TK 621 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp
Cã TK 151 - Hµng mua ®ang ®i ®êng.
- Trong qu¸ tr×nh mua vËt liÖu, nÕu doanh nghiÖp thanh to¸n sím tiÒn
hµng theo quy ®Þnh tho¶ thuËn gi÷a hai bªn, sÏ ®îc hëng sè tiÒn chiÕt khÊu
tÝnh theo tû lÖ % trªn gi¸ mua hoÆc hµng mua kÐm phÈm chÊt sÏ ®îc bªn b¸n
gi¶m gi¸ hay doanh nghiÖp tr¶ l¹i hµng mua. Trêng hîp nµy - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ ngêi b¸n (hoÆc TK 111, 112...)
Cã TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 721 - Thu nhËp bÊt thêng (phÇn chiÕt khÊu mua hµng)
Cã TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ.
- T¨ng NVL do doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt gia c«ng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
- T¨ng NVL do nhËn gãp vèn liªn doanh - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh.
- T¨ng NVL do ®· xuÊt ra sö dông nay kh«ng sö dông hÕt nhËp l¹i kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 621 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp.
3.1.3. KÕ to¸n gi¶m NVL
Mäi trêng hîp gi¶m vËt liÖu ph¶i lËp ®Çy ®ñ thñ tôc chøng tõ ®Ó lµm c¬
së ghi sæ kÕ to¸n. C¸c chøng tõ gi¶m vËt liÖu bao gåm c¸c chøng tõ b¾t buéc
sau:
- PhiÕu xuÊt kho (mÉu 02-VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu 03-VT)
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ (mÉu 08-VT)
Ngoµi ra cßn sö dông mét sè chøng tõ híng dÉn nh biªn b¶n kiÓm
nghiÖm (mÉu 05-VT).
KÕ to¸n gi¶m vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn nh sau:
-8-
- Khi xuÊt vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm, dÞch vô hoÆc
cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp, kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho ghi:
Nî TK 621 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp
Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- Khi xuÊt kho vËt liÖu ®Ó gãp vèn liªn doanh kÕ to¸n ph¶n ¸nh trÞ gi¸
vèn gãp theo gi¸ Héi ®ång liªn doanh x¸c ®Þnh, phÇn chªnh lÖch gi÷a trÞ gi¸
vèn ghi sæ víi trÞ gi¸ vèn gãp ®îc ph¶n ¸nh TK 412 - Chªnh lÖch do ®¸nh gi¸
l¹i:
Nî TK 222 - Gãp vèn liªn doanh
Nî TK 128 - §Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n
Nî TK 412 - Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n (chªnh lÖch gi¶m)
Cã TK 152 - Nguyªn vËt liÖu.
NÕu chªnh lÖch t¨ng ghi phÇn chªnh lÖch ®ã ë bªn cã TK 412 - Chªnh
lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n.
KÕ to¸n NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
§Ó ghi chÐp kÕ to¸n NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, kÕ to¸n sö
dông TK 611 - Mua hµng: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cã cña hµng
lu©n chuyÓn trong th¸ng.
KÕt cÊu c¬ b¶n TK 611 nh sau:
- Bªn Nî ghi:
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng mua nhËp kho.
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña hµng tån kho cuèi kú tõ TK 152 sang.
- Bªn Cã ghi:
+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho.
+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng tån kho cuèi kú sang TK 152.
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d vµ gåm 2 tµi kho¶n cÊp 2.
- TK 6111 - Mua nguyªn vËt liÖu
- TK 6112 - Mua hµng ho¸.
Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ë TK 611 - Mua hµng nh sau:
- §Çu kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vËt liÖu ®ang ®i ®êng vµ vËt liÖu tån kho cuèi
kú tríc sang TK 611 - Mua hµng.
Nî TK 611 - Mua hµng
Cã TK 151 - Hµng mua ®ang ®i ®êng
Cã TK 152 - Nguyªn vËt liÖu.
- Trong kú, c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho ghi trÞ gi¸ vèn hµng nhËp (gi¸ cha
cã thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ GTGT vµ gi¸
thanh to¸n ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn
GTGT) - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 611 - Mua hµng
-9-
Cã TK 111, 112, 331...
PhÇn thuÕ GTGT ë ®¬n vÞ ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ ghi ë bªn Nî TK
133-ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ.
- Kho¶n tiÒn chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ vµ hµng mua tr¶ l¹i - ghi:
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
Nî TK 111 - TiÒn mÆt
....
Cã TK 611 - Mua hµng.
- C¸c trêng hîp t¨ng vËt liÖu do nhËn vèn gãp liªn doanh - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 611 - Mua hµng
Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh.
- Cuèi kú tÝnh gi¸ trÞ vËt t xuÊt kho sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc
göi b¸n - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Nî TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Nî TK 157 - Hµng göi b¸n
Cã TK 611 - Mua hµng.
- TrÞ gi¸ vËt t kiÓm kª cuèi kú ®îc chuyÓn sang TK 152.
Nî TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 611 - Mua hµng.
3.1.4. KÕ to¸n chi tiÕt NVL
KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
- Tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt ë tõng kho vµ ë bé phËn kÕ to¸n ë doanh nghiÖp.
- Theo dâi hµng ngµy t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho cña tõng lo¹i, nhãm,
thø cña NVL c¶ chØ tiªu hiÖn vËt vµ chØ tiªu gi¸ trÞ.
- §¶m b¶o khíp ®óng vÒ néi dung c¸c chØ tiªu t¬ng øng gi÷a sè liÖu kÕ
to¸n chi tiÕt víi sè liÖu h¹ch to¸n chi tiÕt ë kho; gi÷a sè liÖu kÕ to¸n chi tiÕt
víi sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp.
- Cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin cÇn thiÕt hµng ngµy, tuÇn kú theo yªu
cÇu qu¶n trÞ hµng tån kho.
Doanh nghiÖp cã thÓ h¹ch to¸n chi tiÕt NVL theo mét trong c¸c ph¬ng
ph¸p sau:
3.1.5. Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song.
- ë kho:
Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp hµng ngµy t×nh h×nh nhËp xuÊt lu
kho cña tõng danh ®iÓm vËt liÖu ë tõng kho theo chØ tiªu sè lîng. ThÎ kho do
kÕ to¸n lËp råi ghi vµo sæ ®¨ng ký thÎ kho tríc khi giao cho thñ kho ghi chÐp.
ThÎ kho ®îc b¶o qu¶n trong hßm thÎ hay tñ nhiÒu ng¨n, trong ®ã thÎ kho ®îc
s¾p xÕp theo lo¹i, nhãm, thø cña vËt liÖu, ®¶m b¶o dÔ t×m kiÕm khi sö dông.
- 10 -
Hµng ngµy khi cã nghiÖp vô nhËp, xuÊt vËt liÖu thùc tÕ ph¸t sinh thñ kho
thùc hiÖn viÖc thu ph¸t vËt liÖu vµ ghi sè lîng thùc tÕ nhËp xuÊt.
C¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho thñ kho ghi sè lîng thùc tÕ nhËp
xuÊt vËt liÖu vµo thÎ kho cña vËt liÖu cã liªn quan. Mçi chøng tõ ®îc ghi mét
dßng trªn thÎ kho, cuèi ngµy thñ kho tÝnh ra sè lîng hµng lu kho ®Ó ghi vµo
cét "Tån" cña thÎ kho. Sau khi ®îc sö dông ®Ó ghi thÎ kho, c¸c chøng tõ nhËp
xuÊt kho ®îc s¾p xÕp l¹i mét c¸ch hîp lý ®Ó giao cho kÕ to¸n.
- ë phßng kÕ to¸n:
Hµng ngµy hay ®Þnh kú 3 ®Õn 5 ngµy, nh©n viªn kÕ to¸n xuèng kho kiÓm
tra viÖc ghi chÐp cña thñ kho, sau ®ã ký x¸c nhËn vµo thÎ kho vµ nhËn chøng
tõ nhËp, xuÊt kho vÒ phßng kÕ to¸n. T¹i phßng kÕ to¸n, nh©n viªn kÕ to¸n
hµng tån kho kiÓm tra chøng tõ vµ hoµn chØnh chøng tõ råi c¨n cø vµo c¸c
chøng tõ nhËp, xuÊt kho ®Ó ghi vµo thÎ (sæ) chi tiÕt NVL, mçi chøng tõ ®îc
ghi mét dßng. ThÎ (sæ) chi tiÕt NVL ®îc më cho tõng danh ®iÓm NVL t¬ng tù
thÎ kho ®Ó ghi chÐp hµng ngµy t×nh h×nh nhËp, xuÊt lu kho theo chØ tiªu sè lîng vµ chØ tiªu thµnh tiÒn. Sè liÖu trªn thÎ (sæ) chi tiÕt ®îc sö dông ®Ó lËp b¸o
c¸o nhanh vÒ vËt liÖu theo yªu cÇu qu¶n trÞ hµng tån kho.
Cuèi th¸ng, kÕ to¸n céng sè liÖu trªn c¸c thÎ (sæ) chi tiÕt NVL. Sau ®ã
c¨n cø vµo sè liÖu dßng céng ë thÎ (sæ) chi tiÕt hµng tån kho ®Ó ghi vµo b¶ng
kª, nhËp, xuÊt, lu kho theo thø, nhãm, lo¹i NVL ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu víi kÕ
to¸n tæng hîp hµng tån kho.
- ¦u, nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông:
+ ¦u ®iÓm:
§¬n gi¶n, dÔ lµm, dÔ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu, ®¶m b¶o sù chÝnh x¸c
cña th«ng tin vµ cã kh¶ n¨ng cung cÊp th«ng tin nhanh cho qu¶n trÞ hµng tån
kho.
+ Nhîc ®iÓm:
Khèi lîng ghi chÐp lín (®Æc biÖt trêng hîp doanh nghiÖp sö dông nhiÒu
chñng lo¹i NVL), ghi chÐp trïng lÆp chØ tiªu sè lîng gi÷a kÕ to¸n vµ thñ kho.
+ §iÒu kiÖn ¸p dông:
ThÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i NVL, khèi lîng c¸c
NVL nhËp - xuÊt Ýt, ph¸t sinh kh«ng thêng xuyªn, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n
cha cao.
3.1.6. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
- ë kho:
Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp gièng nh ph¬ng ph¸p ghi thÎ song
song.
- ë phßng kÕ to¸n:
§Þnh kú sau khi nhËn ®îc c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho tõ thñ kho, kÕ
to¸n thùc hiÖn kiÓm tra vµ hoµn chØnh chøng tõ. Sau ®ã thùc hiÖn tËp hîp c¸c
chøng tõ nhËp, xuÊt theo tõng NVL (cã thÓ lËp b¶ng kª nhËp, xuÊt NVL ®Ó
thuËn lîi cho viÖc theo dâi vµ ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn).
Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®îc kÕ to¸n më cho c¶ n¨m vµ ®îc ghi vµo,
cuèi mçi th¸ng sæ ®îc dïng ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp - xuÊt, lu kho cña tõng
thø NVL c¶ vÒ chØ tiªu sè lîng vµ chØ tiªu thµnh tiÒn. Mçi thø NVL ®îc ghi
- 11 -
mét dßng trªn sæ. Sau khi hoµn thµnh viÖc ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ
to¸n thùc hiÖn ®èi chiÕu sè liÖu trªn thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp.
- ¦u, nhîc ®iÓm vµ ph¹m vi øng dông:
+ ¦u ®iÓm:
Víi ph¬ng ph¸p nµy khèi lîng ghi chÐp cã gi¶m bít so víi ph¬ng ph¸p
ghi thÎ song song.
+ Nhîc ®iÓm:
VÉn trïng lÆp chØ tiªu sè lîng gi÷a chi chÐp cña thñ kho vµ kÕ to¸n.
NÕu kh«ng lËp b¶ng kª nhËp, xuÊt NVL th× viÖc s¾p xÕp chøng tõ nhËp,
xuÊt trong c¶ th¸ng ®Ó ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn dÔ ph¸t sinh nhÇm lÉn.
ViÖc kiÓm tra ®èi chiÕu chØ ®îc tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng v× vËy h¹n chÕ
chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n.
Theo yªu cÇu cung cÊp th«ng tin nhanh phôc vô qu¶n trÞ hµng tån kho th×
c¸c doanh nghiÖp kh«ng nªn sö dông ph¬ng ph¸p nµy.
3.1.7. Ph¬ng ph¸p sæ sè d
- ë kho:
Ngoµi viÖc sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp t¬ng tù 2 ph¬ng ph¸p trªn, thñ
kho cßn sö dông sæ sè d ®Ó ghi chÐp sè lu kho cuèi th¸ng cña tõng thø NVL
theo chØ tiªu sè lîng.
Sæ sè d do kÕ to¸n lËp cho tõng kho, më theo n¨m. Cuèi mçi th¸ng sæ sè
d ®îc chuyÓn cho thñ kho ®Ó ghi sè lîng NVL trªn c¬ së sè liÖu tõ c¸c thÎ
kho.
- ë phßng kÕ to¸n:
§Þnh kú nh©n viªn kÕ to¸n xuèng kho kiÓm tra viÖc ghi chÐp trªn thÎ kho
cña thñ kho vµ trùc tiÕp nhËn chøng tõ nhËp, xuÊt kho. T¹i phßng kÕ to¸n,
nh©n viªn kÕ to¸n kiÓm tra l¹i chøng tõ vµ hoµn chØnh chøng tõ. Sau ®ã tæng
hîp gi¸ trÞ (gi¸ h¹ch to¸n) cña hµng tån kho theo tõng nhãm, lo¹i hµng nhËp,
xuÊt ®Ó ghi vµo cét "thµnh tiÒn" cña phiÕu giao nhËn chøng tõ. Sè liÖu thµnh
tiÒn trªn phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp (xuÊt) NVL theo tõng nhãm, lo¹i
hµng ®îc ghi vµo b¶ng kª luü kÕ nhËp vµ b¶ng kª luü kÕ xuÊt NVL.
C¸c b¶ng nµy më theo tõng kho hoÆc nhiÒu kho (nÕu c¸c kho ®îc chuyªn
m«n ho¸). Vµo cuèi th¸ng sau khi nhËn ®îc sæ sè d tõ thñ kho chuyÓn lªn, kÕ
to¸n tÝnh gi¸ h¹ch to¸n cña hµng lu kho ®Ó ghi vµo sæ sè d cét "thµnh tiÒn".
Sau ®ã céng theo nhãm, lo¹i vËt liÖu trªn sæ sè d, sè liÖu nµy ph¶i khíp víi sè
liÖu cét "lu kho cuèi th¸ng" cña nhãm, lo¹i vËt liÖu t¬ng øng trªn b¶ng kª tæng
hîp nhËp, xuÊt lu kho cïng kú.
- ¦u, nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông.
+ ¦u ®iÓm:
Gi¶m bít ®îc khèi lîng ghi chÐp do kÕ to¸n chØ ghi chØ tiªu thµnh tiÒn
cña NVL theo nhãm vµ theo lo¹i.
KÕ to¸n thùc hiÖn ®îc viÖc kiÓm tra thêng xuyªn viÖc b¶o qu¶n hµng
trong kho.
+ Nhîc ®iÓm:
- 12 -
Do ë phßng kÕ to¸n chØ ghi chØ tiªu thµnh tiÒn cña nhãm vµ lo¹i hµng tån
kho, v× vËy ®Ó cã th«ng tin vÒ t×nh h×nh nhËp, xuÊt hiÖn cßn thø vËt liÖu nµo ®ã
ph¶i c¨n cø vµo sè liÖu trªn thÎ kho.
Khi kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu, nÕu ph¸t hiÖn sù kh«ng khíp ®óng gi÷a sè
liÖu trªn sæ sè d víi sè liÖu t¬ng øng trªn b¶ng kª nhËp, xuÊt lu kho th× viÖc
t×m kiÕm tra cøu sÏ rÊt phøc t¹p.
+ §iÒu kiÖn ¸p dông:
Nªn ¸p dông doanh nghiÖp sö dông nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu, sö dông gi¸
h¹ch to¸n, tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n vµ thñ kho cao.
3.1.8. KiÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹i vµ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn
kiÓm kª NVL
KiÓm kª vËt liÖu lµ mét biÖn ph¸p nh»m bæ sung vµ kiÓm tra hiÖn tr¹ng
cña vËt liÖu mµ c¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n cha ph¶n ¸nh ®îc. Th«ng qua kiÓm kª,
doanh nghiÖp n¾m ®îc thùc tr¹ng cña vËt liÖu c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng, ng¨n
ngõa hiÖn tîng tham «, l·ng phÝ vËt t, cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi nh÷ng hiÖn
tîng tiªu cùc, nh»m qu¶n lý tèt NVL.
§¸nh gi¸ l¹i NVL thêng ®îc thùc hiÖn trong trêng hîp ®em vËt liÖu ®i
gãp vèn liªn doanh vµ trong trêng hîp Nhµ níc quy ®Þnh nh»m b¶o toµn vèn
kinh doanh khi cã sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶.
Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý, kiÓm kª cã thÓ ®îc thùc hiÖn theo ph¹m vi
toµn doanh nghiÖp hay tõng bé phËn, ®¬n vÞ: kiÓm kª ®Þnh kú hay bÊt thêng.
Khi kiÓm kª doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp Héi ®ång hoÆc Ban kiÓm kª. Héi
®ång hoÆc Ban kiÓm kª ph¶i cã thµnh phÇn ®¹i diÖn l·nh ®¹o, nh÷ng ngêi chÞu
tr¸ch nhiÖm vËt chÊt vÒ b¶o qu¶n NVL, phßng kÕ to¸n vµ c¸n bé nh©n viªn
doanh nghiÖp. Khi kiÓm kª ph¶i thùc hiÖn c©n, ®ong, ®o, ®Õm vµ ph¶i lËp biªn
b¶n kiÓm kª (mÉu 08-VT), x¸c ®Þnh chªnh lÖch gi÷a sè liÖu thùc kiÓm kª víi
sè liÖu ghi trong sæ kÕ to¸n, tr×nh bµy ý kiÕn ®Ò xuÊt xö lý c¸c chªnh lÖch.
KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i vËt liÖu
theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn nh sau:
- C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm vËt liÖu, trêng hîp ph¸t hiÖn thõa cha râ
nguyªn nh©n - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c (3381)
- Trêng hîp thiÕu vËt liÖu cha râ nguyªn nh©n - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 138 - Ph¶i thu kh¸c (1381)
Cã TK 152 - Nguyªn vËt liÖu
- Trêng hîp kiÓm kª ph¸t hiÖn thiÕu vËt liÖu ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vËt
chÊt ph¶i båi thêng - kÕ to¸n ghi:
Nî TK 138 - Ph¶i thu kh¸c (1388)
Nî TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Cã TK 152.
- Khi kiÓm tra nhËn vËt t mua vÒ nhËp kho, nÕu sè kiÓm nhËn thùc tÕ lín
h¬n hoÆc nhá h¬n sè ghi trªn ho¸ ®¬n, Héi ®ång hoÆc Ban kiÓm nhËn ph¶i lËp
biªn b¶n kiÓm nghiÖm vµ x¸c ®Þnh nguyªn nh©n cô thÓ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n.
- 13 -
+ NÕu thõa víi khèi lîng lín do bªn b¸n giao nhÇm kÕ to¸n ph¶i ghi vµo
TK 002 - VËt t, hµng ho¸ nhËn gi÷ hé, gia c«ng hé vµ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¸o
cho bªn b¸n biÕt ®Ó xö lý. Trong qu¸ tr×nh nµy doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm
b¶o qu¶n sè vËt liÖu ®ã.
+ NÕu thõa hoÆc thiÕu víi khèi lîng Ýt do tÝnh chÊt th¬ng phÈm cña vËt
liÖu g©y nªn, kÕ to¸n ph¶n ¸nh trong sæ kÕ to¸n gièng nh c¸c trêng hîp thõa
thiÕu khi kiÓm kª ®· tr×nh bµy ë trªn.
- Trêng hîp ®¸nh gi¸ vËt t, doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp Héi ®ång hoÆc
Ban ®¸nh gi¸ l¹i.
C¨n cø vµo biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i vËt t - kÕ to¸n ghi sæ nh sau:
+ NÕu ®¸nh gi¸ l¹i lín h¬n gi¸ ghi sæ kÕ to¸n, phÇn chªnh lÖch ®îc ghi
vµo bªn Cã TK 412 - Chªnh lÖch do ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n:
Nî TK 152
Cã TK 412
+ NÕu ®¸nh gi¸ l¹i nhá h¬n gi¸ ghi sæ kÕ to¸n phÇn chªnh lÖch ®îc ghi ë
bªn Nî TK 412:
Nî TK 412
Cã TK 152.
- 14 -
PhÇn II
Thùc tÕ tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
vµ t×nh h×nh qu¶n lý sö dông nguyªn vËt liÖu
ë c«ng ty b¸nh kÑo h¶i hµ
1.
Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty b¸nh kÑo h¶i hµ
1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ lóc ®Çu còng chØ lµ mét c«ng ty nhá s¶n xuÊt Ýt
mÆt hµng, ®îc thµnh lËp 2/7/1968 cho ®Õn nay th× c«ng ty thùc sù v÷ng m¹nh.
C«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ lµ mét ph¸p nh©n kinh tÕ ®Çy ®ñ, trªn c¬ së
ho¹t ®éng vèn cña c«ng ty vµ vèn cña Nhµ níc, ®îc h¹ch to¸n riªng, ®éc lËp
vµ cã tµi kho¶n ë ng©n hµng, cã con dÊu riªng vµ chÞu mäi tr¸ch nhiÖm víi cÊp
trªn vµ Nhµ níc.
C«ng ty ®îc ®Æt t¹i 29 - Tr¬ng §Þnh - Hµ Néi, nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh
doanh chñ yÕu bao gåm (theo giÊy phÐp kinh doanh 25/4/1992):
- Kinh doanh c¸c lo¹i b¸nh kÑo.
- Kinh doanh m× ¨n liÒn.
- Kinh doanh bét gia vÞ.
- Kinh doanh s¶n phÈm níc uèng cã cån vµ kh«ng cån.
- XuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp víi níc ngoµi nh÷ng mÆt hµng mµ c«ng ty
kinh doanh.
1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty B¸nh kÑo
H¶i Hµ
XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ lµ mét doanh
nghiÖp s¶n xuÊt cã quy m« võa,KÕ
sè to¸n
lîng tr
vµëng
chñng lo¹i mÆt hµng ®a d¹ng ®Þa
bµn s¶n xuÊt tËp trung, c¸c ph©n xëng ë gÇn nhau vµ gÇn víi phßng kÕ to¸n.
Do ®ã, hiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n tËp chung t¹i
phßng Tµi vô (cßn gäi lµ phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n).
xëng chØ
kª lµm KÕ
nhiÖm vô
dÉn
KÕ T¹i c¸c
KÕ ph©nKÕ
KÕcã c¸c
KÕnh©n viªn
KÕthèngKÕ
KÕhíngThñ
thùc
h¹ch to¸n
®Çu, thuto¸n
thËp kiÓmto¸n
tra chøng
to¸nhiÖnto¸n
to¸nban to¸n
to¸ntõ ®Þnh
to¸nkú göi
to¸nvÒ phßng
quü
Tµi
- KÕ to¸n.
sö dông
t¹o ®iÒutæng
kiÖn thuËn
vËtchÝnhtµi
tiÒn l ViÖc
thanh
gi¸h×nh thøc
c«ngkÕ to¸n
tiªu nµy theo
lîi
cho phßng
- KÕ
chØ ®¹o nghiÖp
vô,vµph¸t dâi
huy ®Çyhîp
®ñ vai trß,
liÖu
s¶n Tµi
¬ngchÝnh
vµ to¸n
vµto¸n
thµnh
nî
thô
ng©n
(Phã
x¸c ho¸,t×nh
chøc n¨ngcècña kÕ
to¸n, tiÒn
t¹o ®iÒu
kiÖn chuyªn m«n
n©ng cao tr×nh ®é
s¸chviªn mÆt
phßng)
h×nh cña kÕ to¸n trnghiÖp vô®Þnh
cña nh©n
kÕ to¸n,
®¶m b¶o sù gi¸m®Þnh
s¸t tËp trung
kÕt
ëng ®èi víi viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kÕ to¸n trong viÖctiªu
phèi hîp chÆt chÏ
qu¶
thô
víi c¸c phßng, ban toµn c«ng ty.
kinh
cña
S¬ ®å 6:
doanh CHG
TSP
M« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
- 15 -
KÕ to¸n c¸c PX
Cô thÓ: T¹i c¸c ph©n xëng viÖc mua, nhËp NVL tuú thuéc vµo nhu cÇu
s¶n xuÊt s¶n phÈm cña tõng ph©n xëng. ViÖc nhËp xuÊt vËt t cÇn ph¶i c©n,
®ong, ®o, ®Õm cô thÓ, tõ ®ã lËp c¸c phiÕu xuÊt kho ®Þnh kú göi lªn phßng kÕ
to¸n ®Ó xin thanh to¸n. C¸c phiÕu nhËp xuÊt kho ®îc tËp hîp l¹i cïng víi b¸o
c¸o sö dông vËt t hµng th¸ng ®îc lµm c¬ së cho viÖc lËp b¸o c¸o nhËp - xuÊt tån vËt t.
C¸c ph©n xëng theo dâi t×nh h×nh lao ®éng cña c«ng nh©n dùa vµo b¶ng
chÊm c«ng ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng theo khèi lîng s¶n phÈm hoµn
thµnh vµ göi vÒ phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ nh©n
c«ng.
T¹i phßng kÕ to¸n, sau khi nhËn ®îc c¸c chøng tõ h¹ch to¸n ban ®Çu theo
sù ph©n c«ng thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kÕ to¸n tõ kiÓm tra, ph©n lo¹i, xö lý
chøng tõ cho tíi viÖc ghi sæ, tæng hîp hÖ thèng ho¸ sè liÖu vµ cung cÊp th«ng
tin phôc vô qu¶n lý, ®ång thêi dùa trªn c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n ®· lËp tiÕn hµnh
ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®Ó gióp l·nh ®¹o c«ng ty trong viÖc qu¶n lý,
®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Phßng kÕ to¸n c«ng ty díi sù chØ ®¹o cña Ban gi¸m ®èc bao gåm 14 c¸n
bé kÕ to¸n víi nghiÖp vô chuyªn m«n kh¸ thµnh th¹o gåm: 1 trëng phßng kÕ
to¸n, 1 phã phßng, 9 kÕ to¸n viªn vµ 3 thñ quü.
1.3. H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, c«ng ty
®ang thùc hiÖn tæ chøc vµ vËn dông h×nh thøc kÕ to¸n "NhËt ký chung" ®©y lµ
mét h×nh thøc kÕ to¸n phï hîp vµ thuËn tiÖn cho c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty,
gióp kÕ to¸n gi¶m bít khèi lîng c«ng viÖc vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn xö lý
th«ng tin b»ng m¸y vi tÝnh, cung cÊp th«ng tin vÒ kÕ to¸n kÞp thêi, ®óng vµ ®ñ.
S¬ ®å 7:
- 16 -
Tr×nh tù kÕ to¸n ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký chung
Chøng tõ gèc
Sæ quü
NhËt ký chung
Sæ kÕ to¸n
chi tiÕt
Sæ C¸i
Sæ tæng hîp
sè liÖu chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi SPS
B¸o c¸o kÕ to¸n
(1) Hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc hîp lÖ, lËp ®Þnh kho¶n kÕ to¸n råi
ghi vµo sæ NhËt ký chung (theo thø tù thêi gian råi ghi vµo sæ c¸i liªn quan).
(2) Trêng hîp c¸c chøng tõ cÇn h¹ch to¸n chi tiÕt th× ghi vµo c¸c sæ kÕ
to¸n chi tiÕt.
(3) Cuèi th¸ng lËp b¶ng tæng hîp sè liÖu chi tiÕt tõ c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt.
(4) Nh÷ng chøng tõ thu chi tiÒn mÆt ®îc thñ quü ghi vµo sæ quü.
(5) Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè liÖu trªn sæ quü kÕ to¸n ghi vµo c¸c tµi
kho¶n phï hîp trªn sæ C¸i.
(6) Tõ sæ C¸i, kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh vµo cuèi th¸ng.
(7) KiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ C¸i vµ b¶ng tæng hîp sè liÖu chi tiÕt.
(8) Cuèi th¸ng tæng hîp sè liÖu, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n.
2.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n NVL vµ tµi kho¶n ¸p dông.
2.1. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vËt liÖu t¹i c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy m« t¬ng ®èi lín, víi chñng lo¹i vËt
liÖu sö dông ®a d¹ng, lu«n lu«n biÕn ®éng, ®Ó cã thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn
riªng cña m×nh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n, c«ng ty B¸nh kÑo H¶i
Hµ ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån
kho nãi chung vµ NVL nãi riªng. ViÖc h¹ch to¸n chi tiÕt NVL c«ng ty ¸p dông
ph¬ng ph¸p thÎ song song.
2.2. Tµi kho¶n sö dông ®Ó h¹ch to¸n NVL t¹i c«ng ty
§Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn cho viÖc h¹ch to¸n vËt liÖu,
c«ng ty sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
- TK 152: Nguyªn vËt liÖu - Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt.
+ TK 1521: Nguyªn vËt liÖu chÝnh
- 17 -
+ TK 1522: Nguyªn vËt liÖu phô
+ TK 1523: Nhiªn liÖu
+ TK 1524: Phô tïng thay thÕ
+ TK 1525: ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n
+ TK 1526: Bao b×
+ TK 1527: VËt liÖu kh¸c
- TK 3311: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n vËt liÖu, CCDC
- TK 1421: Chi phÝ tr¶ tríc
- TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt gåm:
+ TK 6211: Chi phÝ NVL trùc tiÕp ph©n xëng b¸nh 1
+ TK 6212: Chi phÝ NVL trùc tiÕp ph©n xëng b¸nh 2
+ TK 6213: Chi phÝ NVL trùc tiÕp ph©n xëng b¸nh 3
+ TK 6214: Chi phÝ NVL trùc tiÕp ph©n xëng kÑo
+ TK 6215: Chi phÝ NVL trùc tiÕp ph©n xëng bét canh.
- §èi víi nh÷ng vËt liÖu mua ngoµi kh«ng nhËp kho mµ dïng trùc tiÕp
vµo s¶n xuÊt, khi ®ã ph¸t sinh thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ, kÕ to¸n sö
dông TK 133 - ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ (v× c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
h¹ch to¸n thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ).
- TK 6272: Chi phÝ NVL dïng cho qu¶n lý ph©n xëng.
- TK 6424: Chi phÝ NVL dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp.
- TK 1111: TiÒn ViÖt Nam.
- TK 112: TiÒn göi ng©n hµng.
3.
T×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n NVL vµ t×nh h×nh qu¶n
lý sö dông NVL ë c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
3.1. T×nh h×nh qu¶n lý NVL ë c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
3.2. §Æc ®iÓm vËt liÖu cña c«ng ty
Víi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty: s¶n xuÊt b¸nh kÑo lµ chñ yÕu, v× vËy NVL
thµnh phÇn chÝnh t¹o nªn s¶n phÈm rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p.
VËt liÖu cña c«ng ty võa ph¶i nhËp khÈu, võa mua trong níc. C¸c lo¹i vËt
liÖu ph¶i nhËp khÈu nh bét mú, bao gãi s¶n phÈm,...
ChÊt lîng cña NVL ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm. V× vËy
kh©u b¶o qu¶n NVL lµ c«ng viÖc rÊt quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn
chÊt lîng s¶n phÈm, tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn uy tÝn vµ viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña
c«ng ty trªn thÞ trêng.
Do ®Æc ®iÓm NVL cña c«ng ty võa ®a d¹ng, dÔ bÞ h háng kÐm phÈm chÊt
do t¸c ®éng cña ®é Èm, khÝ hËu. Do vËy hÖ thèng kho tµng rÊt ®îc coi träng.
HÖ thèng kho dù tr÷ cña c«ng ty ®îc chia lµm 4 lo¹i gåm 6 kho:
- Kho chøa nhiªn liÖu: than ®èt, x¨ng dÇu, phô tïng thay thÕ.
- Kho chøa nguyªn vËt liÖu chÝnh: kho muèi, kho ®êng vµ c¸c lo¹i kh¸c.
- 18 -
- Kho vËt liÖu phô: tinh dÇu, bao gãi s¶n phÈm,...
- Kho c«ng cô dông cô vµ vËt rÎ tiÒn mau háng.
C¸c kho dù tr÷ cña c«ng ty ®îc x©y dùng cÈn thËn, cao r¸o, kh«ng dét
n¸t, bè trÝ gÇn c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt, thuËn tiÖn cho viÖc chuyªn chë vµ cung
øng kÞp thêi.
3.3. Ph©n lo¹i vËt liÖu ë c«ng ty
VËt liÖu cña c«ng ty ®îc theo dâi trªn 5 m¶ng:
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh bao gåm: bét mú, ®êng, s÷a bét, dÇu thùc vËt,
bét s¾n,... riªng ®èi víi s¶n phÈm bét canh NVL chÝnh cña nã lµ muèi, m×
chÝnh, ®êng, h¹t tiªu, tái,... c¸c lo¹i vËt liÖu nµy chiÕm tû träng lín trong gi¸
thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty (kho¶ng 85%). ChÝnh v× vËy, ®ßi hái c¸c c«ng ty
ph¶i theo dâi chÆt chÏ, qu¶n lý cô thÓ, s¸t sao qua c¸c kh©u ®Ó gãp phÇn tiÕt
kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- VËt liÖu phô: chiÕm mét tØ lÖ nhá nhng l¹i lµ nh÷ng vËt liÖu kh«ng thÓ
thiÕu ®îc vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm. §ã lµ: Tinh dÇu, NH 4HCO3,
NaHCO3, vani, phÈm mµu,... Chóng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kÕt hîp
víi vËt liÖu chÝnh ®Ó hoµn thiÖn n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¹o ra c¸c s¶n
phÈm cã h¬ng vÞ mµu cao.
- Nhiªn liÖu vµ phô tïng thay thÕ: X¨ng dÇu, than KÝple, than cñi, vßng bi,...
- Bao b× c¸c lo¹i lu©n chuyÓn mét lÇn: Hép cacton, tói bét canh, tói b¸nh,
tói kÑo, khay b¸nh,...
- VËt liÖu kh¸c, vËt liÖu x©y dùng c¬ b¶n.
3.4. Nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho c«ng ty
Lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp c«ng ty ph¶i tù lo liÖu vÒ
nguån hµng. Nhµ cung cÊp ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi viÖc æn ®Þnh
nguån nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt còng nh chÊt lîng nguyªn vËt liÖu.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, viÖc mua vËt liÖu t¬ng ®èi thuËn lîi ®èi víi c«ng
ty. Tuy nhiªn c¸c nhµ cung cÊp cña c«ng ty hÇu hÕt lµ b¹n hµng quen thuéc,
quan hÖ trªn c¬ së ®«i bªn cïng cã lîi.
VËt liÖu cña c«ng ty ®îc nhËp tõ c¸c nguån sau:
VËt liÖu mua ngoµi:
§©y lµ nguån nhËp chñ yÕu cña c«ng ty. Nguån nµy gåm nh÷ng vËt liÖu
ph¶i nhËp ngo¹i vµ c¸c vËt liÖu mua ë trong níc.
VËt liÖu nhËp ngo¹i nhiÒu nhÊt lµ bét mú, tõ tríc ®Õn nay nguån nhËp
chñ yÕu tõ c¸c níc: Anh, Ph¸p, Trung Quèc, Liªn X« (cò), Mü,... viÖc nhËp
th«ng qua c«ng ty Th¬ng m¹i B¶o Phíc, c«ng ty n«ng s¶n An Giang, c«ng ty
l¬ng thùc Th¨ng Long.
Ngoµi ra c«ng ty còng nhËp cña t nh©n bu«n b¸n bét m×. C«ng ty còng
ph¶i nhËp ngo¹i bao b× tõ c¸c c«ng ty cña NhËt, Singapore sau ®ã vÒ gia c«ng
thªm, nhËp c¸c lo¹i h¬ng liÖu nh h¬ng hoa qu¶, dÇu chuèi cña Robeter nhËp
qua H¶i Ch©u.
C¸c lo¹i vËt liÖu mua trong níc: nh ®êng do nhµ m¸y ®êng Lam S¬n, nhµ
m¸y ®êng S«ng Lam, nhµ m¸y ®êng V¹n §iÓm cung cÊp.
- 19 -
DÇu ¨n mua cña c¬ së dÇu Têng An - T©n B×nh - TP. Hå ChÝ Minh, dÇu
Neptune. Muèi ¨n cña xÝ nghiÖp muèi Nam Hµ. Bao b× nhËp cña c«ng ty
TNHH Hoµ B×nh, c«ng ty bao b× xuÊt khÈu I Phó Thîng...
VËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn.
Mét sè vËt liÖu cña c«ng ty nh bao b× ph¶i gia c«ng tríc khi sö dông th×
c«ng ty thuª ngoµi gia c«ng. C¸c c¬ së gia c«ng quen thuéc lµ tæ hîp V¨n Ch¬ng, xÝ nghiÖp in TiÕn Bé.
C¸c nhµ cung cÊp ®Òu lµ b¹n hµng quen thuéc nªn c«ng ty cã thÓ mua
hµng víi ph¬ng thøc tr¶ chËm vµ chÊt lîng ®¶m b¶o, ®îc hëng gi¶m gi¸ chiÕt
khÊu,...
3.5. TÝnh gi¸ vËt liÖu t¹i c«ng ty
ViÖc tÝnh gi¸ vËt liÖu t¹i c«ng ty ®îc tÝnh gi¸ thùc tÕ.
§èi víi vËt liÖu nhËp kho, gi¸ ®Ó ghi sæ lµ gi¸ gèc trªn ho¸ ®¬n (gi¸ cha
thuÕ GTGT) céng víi chi phÝ mua.
Cô thÓ: §èi víi vËt liÖu mua ngoµi nhËp kho.
= + +
§èi víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn:
= +
§èi víi vËt liÖu lµ phÕ liÖu thu håi, s¶n phÈm háng th× gi¸ trÞ thùc tÕ vËt
liÖu nhËp kho lµ gi¸ cã thÓ b¸n hoÆc gi¸ íc tÝnh.
VÝ dô: Ngµy 11/3/2001 nhËp kho 150.000 kg bét mú, gi¸ mua cha cã
thuÕ GTGT lµ: 4.570®/kg, chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì lµ 600.000® (VAT:10%).
VËy gi¸ bét mú nhËp kho = 150.000 x 4.570 + 600.000 = 686.100.000®.
§èi víi vËt liÖu xuÊt kho: Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña c«ng ty mµ sè lÇn
xuÊt kho vËt liÖu lµ nhiÒu vµ liªn tôc, nhng sè liÖu nhËp kho l¹i theo tõng ®ît
kh«ng liªn tôc, sè lîng nhËp nhiÒu, do ®ã c«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p b×nh
qu©n gia quyÒn tõng lÇn nhËp ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ NVL xuÊt kho. V× gi¸ cña vËt
liÖu nhËp kho thêng æn ®Þnh nªn gi¸ cña vËt liÖu c«ng thøc x¸c ®Þnh:
= x
§¬n gi¸ vËt liÖu xuÊt kho ®îc x¸c ®Þnh sau mçi lÇn nhËp:
=
4.
Tæ chøc kÕ to¸n NVL t¹i c«ng ty B¸nh kÑo H¶i Hµ
4.1. Chøng tõ, thñ tôc nhËp - xuÊt vËt liÖu
§èi víi c¸c nghiÖp vô xuÊt kho
C¨n cø vµo thùc tÕ t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ dù tr÷ toµn c«ng ty phßng kÕ
ho¹ch vËt t lËp kÕ ho¹ch thu mua NVL.
Khi vËt liÖu vÒ ®Õn kho tríc khi nhËp c¨n cø vµo hîp ®ång mua b¸n hµng
ho¸ ®· ký víi nhµ cung cÊp, ban kiÓm nghiÖm kiÓm tra vÒ sè lîng vµ chÊt lîng
NVL.
VÝ dô:
- 20 -
- Xem thêm -