Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Môc lôc
lêi nãi ®Çu.....................................................................................................4
PhÇn I. Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh nghiÖp........................5
I. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh
nghiÖp................................................................................................................5
1. Lao ®éng, tiÒn l¬ng vµ ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý lao ®éng.......................5
2. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.........................8
II. H×nh thøc tiÒn l¬ng, quü tiÒn l¬ng, quü BHXH, BHYT vµ KPC§................9
1. C¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng..............................................................................9
1.1. H×nh thøc tiÒn l¬ng theo thêi gian:..................................................10
1.2. H×nh thøc tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm...................................................11
1.3 TrÝch tríc tiÒn l¬ng phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt..............14
2. Quü tiÒn l¬ng...........................................................................................14
3. Quü BHXH, BHYT, KPC§.....................................................................16
3.1. Quü BHXH........................................................................................16
3.2. Quü BHYT........................................................................................17
3.3. KPC§...............................................................................................18
III. H¹ch to¸n lao ®éng, tÝnh l¬ng vµ trî cÊp BHXH ph¶i tr¶..........................18
1. H¹ch to¸n lao ®éng:.................................................................................18
1.1. H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng:............................................................18
1.2. H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng:.........................................................19
1.3. H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng:...........................................................19
2. TÝnh tiÒn l¬ng vµ trî cÊp BHXH..............................................................19
IV - KÕ to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng......................................................................21
1 - Chøng tõ vµ tµi kho¶n kÕ to¸n...............................................................21
1.1. Chøng tõ kÕ to¸n..............................................................................21
1.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n.............................................................................22
2. KÕ to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng......................................................................23
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
V . KÕ to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.............................................................25
1 - Chøng tõ vµ tµi kho¶n kÕ to¸n:..............................................................25
1.1 Chøng tõ:...........................................................................................25
1.2 - Tµi kho¶n kÕ to¸n:..........................................................................25
2 - KÕ to¸n tæng hîp c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng:..........................................26
VI – Sæ s¸ch kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.........................27
1. TÝnh tiÒn l¬ng vµ trî cÊp BHXH ph¶i tr¶ CNV........................................27
2. Tæ chøc ghi sæ kÕ to¸n:............................................................................28
pHÇn II. Thùc tÕ tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i c«ng ty Th¬ng m¹i vµ Du
lÞch Nam Long...........................................................................................32
I - §Æc ®iÓm C«ng ty Th¬ng m¹i vµ Du LÞch Nam Long................................32
1 - LÞch sö h×nh thµnh ph¸t triÓn cña ®¬n vÞ................................................32
2. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý (Xem s¬ ®å 9)......................................34
3 - Chøc n¨ng, nhiÖm vô, ®Æc ®iÓm, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh..........36
II. §Æc ®iÓm tæ chøc kÕ to¸n cña ®¬n vÞ..........................................................39
1. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n...........................................................................39
2. Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n...........................................................................41
III - Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹: C«ng ty Th¬ng M¹i vµ Du lÞch Nam Long........................................................................44
1 - §Æc ®iÓm lao ®éng:................................................................................44
2 . Quü tiÒn l¬ng:.........................................................................................46
2.1 Nguyªn t¾c tr¶ l¬ng:.........................................................................46
2.2 Quü tiÒn l¬ng:....................................................................................46
3 - H¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty Th¬ng m¹i
vµ Du lÞch Nam Long. (Xem s¬ ®å 11)........................................................50
3.1 H¹ch to¸n tiÒn l¬ng:..........................................................................50
3.2. TrÝch tríc l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt............59
3.3. H¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng: BHXH, BHYT, KPC§...........64
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
PhÇn III. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ
to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng
ty Th¬ng m¹i vµ Du lÞch Nam Long..............................................74
I. NhËn xÐt chung............................................................................................74
1- H×nh thøc tr¶ l¬ng:.................................................................................75
2. ChÕ ®é tr¶ l¬ng........................................................................................75
3 - H¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng :....................................................76
II -Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng cña phßng kÕ to¸n cña C«ng ty Th¬ng m¹i vµ Du lÞch Nam Long..77
1 - VÒ c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng:................................................................77
2. VÒ viÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng..........................................................79
3. Hoµn thiÖn c¸ch tÝnh tr¶ l¬ng..................................................................80
3.1. TÝnh tr¶ l¬ng cho bé phËn gi¸n tiÕp:................................................80
3.2. TÝnh tr¶ l¬ng cho bé phËn trùc tiÕp:................................................81
4 - VÒ chÕ ®é tr¶ l¬ng:.................................................................................82
5 - VÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n l¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng..........................82
KÕt luËn..........................................................................................................85
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lêi nãi ®Çu
Kh«ng chØ lµ tiÒn ®Ò cho sù tiÕn ho¸ loµi ngêi, lao ®éng cña con ngêi cßn lµ
yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Lao ®éng
gi÷ vai trß quan träng trong viÖc t¸i t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn cho x·
héi. Mét doanh nghiÖp, mét x· héi ®îc coi lµ ph¸t triÓn khi lao ®éng cã n¨ng
suÊt, cã chÊt lîng vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Nh vËy, trong c¸c chiÕn lîc kinh doanh
cña mét doanh nghiÖp, yÕu tè con ngêi lu«n ®îc ®Æt ë vÞ trÝ hµng ®Çu. Ngêi lao
®éng chØ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh khi søc lao ®éng cña hä bá ra ®îc ®Òn
bï xøng ®¸ng díi d¹ng tiÒn l¬ng. G¾n víi tiÒn l¬ng lµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
gåm b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn. §©y lµ c¸c quü x· héi
thÓ hiÖn sù quan t©m cña x· héi ®Õn tõng thµnh viªn.
Cã thÓ nãi r»ng, tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng lµ mét trong sè Ýt vÊn
®Ò ®îc c¶ doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng quan t©m. V× vËy, viÖc h¹ch to¸n ph©n
bæ chÝnh x¸c tiÒn l¬ng cïng c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm,
tÝnh to¸n ®óng vµ thanh to¸n kÞp thêi tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng sÏ gãp phÇn
hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ c¶i thiÖn ®êi sèng ngêi
lao ®éng.
Lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc nªn ®èi víi c«ng ty Th¬ng m¹i vµ Du lÞch Nam
long, viÖc x©y dùng mét c¬ chÕ tr¶ l¬ng phï hîp, h¹ch to¸n ®ñ vµ thanh to¸n kÞp
thêi nh»m n©ng cao ®êi sèng lao ®éng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cµng cÇn thiÕt
h¬n, nhËn thøc vÊn ®Ò trªn t«i chän ®Ò tµi:
"Tæ chøc h¹ch to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë C«ng ty
Th¬ng M¹i Vµ Du LÞch Nam Long” .
KÕt cÊu ®Ò tµi gåm 3 phÇn:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
trong doanh nghiÖp.
PhÇn II: Thùc tÕ tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i
c«ng ty Th¬ng M¹i Vµ Du LÞch Nam Long.
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i c«ng ty Th¬ng M¹i Vµ Du LÞch Nam Long.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh nghiÖp.
I. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh
nghiÖp.
1. Lao ®éng, tiÒn l¬ng vµ ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý lao ®éng.
Lao ®éng lµ mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lµ yÕu tè
quyÕt ®Þnh nhÊt. Chi phÝ vÒ lao ®éng lµ mét trong c¸c yÕu tè chi phÝ c¬ b¶n cÊu
thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra. Trong ®iÒu kiÖn
kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp lu«n t×m c¸ch kÕt hîp tèi ®a ho¸ tiÒn l¬ng
cho CNV vµ viÖc tèi thiÓu ho¸ chi phÝ vÒ lao ®éng. Do ®ã viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm cÇn thiÕt ph¶i tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ lao ®éng. Sö dông hîp lý lao
®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ lao ®éng sèng,
do ®ã h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, n©ng cao ®êi
sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp.
Chi phÝ vÒ lao ®éng trong doanh nghiÖp biÓu hiÖn díi d¹ng tiÒn l¬ng, tiÒn
c«ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
TiÒn l¬ng hay tiÒn c«ng lµ phÇn thï lao lao ®éng ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng,
bï ®¾p hao phÝ lao ®éng cña CNV ®· bá ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh. TiÒn l¬ng (tiÒn c«ng) g¾n liÒn víi thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng mµ
CNV ®· thùc hiÖn.
XÐt vÒ mÆt kinh tÕ, tiÒn l¬ng lµ mét bé phËn cña chi phÝ s¶n xuÊt ®îc biÓu
hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng mµ ngêi sö dông lao ®éng ph¶i tr¶ cho
ngêi lao ®éng theo sè lîng vµ chÊt lîng cña hä.
TiÒn l¬ng lµ mét bé phËn cña chi phÝ s¶n xuÊt, chiÕm tû träng lín thø hai sau
chi phÝ vÒ vËt liÖu. Do vËy, qu¶n lý h¹ch to¸n tèt chi phÝ nh©n c«ng sÏ gãp phÇn
lµm h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn tèt c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng sÏ cã t¸c
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®éng kÝch thÝch ngêi lao ®éng h¨ng h¸i häc tËp n©ng cao tay nghÒ, ph¸t huy s¸ng
kiÕn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ ®em l¹i kÕt qu¶ lao ®éng cao.
XÐt vÒ mÆt chÝnh trÞ x· héi, tiÒn l¬ng thÓ hiÖn mèi quan hÖ ph©n phèi, quan
hÖ s¶n xuÊt x· héi. Do ®ã, trong nh÷ng chõng mùc nhÊt ®Þnh th× mèi quan hÖ
nµy sÏ chuyÓn ho¸ thµnh quan hÖ chÝnh trÞ nh: ®×nh c«ng, b¹o lo¹n, ®¶o chÝnh...
g©y nªn x¸o trén vÒ chÝnh trÞ mÊt æn ®Þnh.
Trªn thùc tÕ ngêi lao ®éng kh«ng quan t©m ®Õn tiÒn l¬ng nhiÒu hay Ýt mµ hä
chØ quan t©m ®Õn khèi lîng t liÖu sinh ho¹t vµ dÞch vô hä nhËn ®îc th«ng qua
tiÒn l¬ng. Nh vËy, tiÒn l¬ng ®îc chia lµm 2 d¹ng: tiÒn l¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l¬ng thùc tÕ.
TiÒn l¬ng danh nghÜa lµ sè tiÒn thùc tÕ mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc , tuy nhiªn
gi¸ c¶ hµng ho¸ ë mçi khu vùc, mçi thêi ®iÓm lµ kh¸c nhau nªn víi cïng mét sè
tiÒn l¬ng ngêi lao ®éng sÏ mua ®îc sè hµng ho¸ dÞch vô kh«ng gièng nhau. §iÒu
nµy lµm n¶y sinh kh¸i niÖm tiÒn l¬ng thùc tÕ.
TiÒn l¬ng thùc tÕ ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh sè lîng hµng ho¸ tiªu dïng mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc th«ng qua tiÒn l¬ng danh nghÜa cña hä. TiÒn l¬ng thùc tÕ
phô thuéc vµo 2 yÕu tè sau:
+ Tæng sè tiÒn nhËn ®îc (tiÒn l¬ng danh nghÜa)
+ ChØ sè gi¸ c¶ hµng ho¸ tiªu dïng vµ dÞch vô
Sù phô thuéc nµy cã thÓ biÓu diÔn qua c«ng thøc sau:
TiÒn l ¬ng thùc tÕ =
TiÒn l¬ng danh nghÜa
ChØ sè gi¸ c¶ hµng hãa tiª u dïng vµ dÞch vô
Chøc n¨ng cña tiÒn l¬ng lµ t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng nªn bªn c¹nh tiÒn l¬ng
danh nghÜa doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m ®Õn tiÒn l¬ng thùc tÕ.
TiÒn l¬ng trong c¬ chÕ míi tu©n theo quy luËt cung cÇu cña thÞ trêng søc lao
®éng, chÞu sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc, h×nh thµnh th«ng qua viÖc ký kÕt hîp ®ång
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lao ®éng gi÷a ngêi lao ®éng víi bªn sö dông lao ®éng phï hîp víi luËt lao ®éng
vµ luËt c«ng ®oµn. Ngoµi tiÒn l¬ng ®îc hëng theo sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng
cña m×nh ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng sù ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng th«ng
qua c¸c quü phóc lîi tËp thÓ trong x· héi, ®Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng
vµ cuéc sèng l©u dµi cña ngêi lao ®éng. Theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, doanh
nghiÖp cßn ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét bé phËn chi phÝ gåm
c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§.
BHXH ®îc trÝch lËp ®Ó tµi trî cho trêng hîp c¸n bé CNV t¹m thêi hay vÜnh
viÔn mÊt søc lao ®éng nh: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, mÊt søc, nghØ hu...
BHYT ®Ó tµi trî cho viÖc phßng ch÷a bÖnh vµ ch¨m sãc søc khoÎ cña ngêi lao
®éng. KPC§ chñ yÕu ®Ó cho ho¹t ®éng cña tæ chøc cña giíi lao ®éng ch¨m sãc
b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng.
Cïng víi tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng) c¸c kho¶n trÝch lËp c¸c quü nãi trªn hîp thµnh
kho¶n chi phÝ vÒ lao ®éng sèng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm
ViÖc tÝnh to¸n chi phÝ vÒ lao ®éng sèng ph¶i trªn c¬ së qu¶n lý vµ theo dâi
qu¸ tr×nh huy ®éng, sö dông lao ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Ngîc l¹i viÖc
tÝnh ®óng thï lao lao ®éng, thanh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
liªn quan cho ngêi lao ®éng, mét mÆt kÝch thÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn thêi
gian, kÕt qu¶ vµ chÊt lîng cña lao ®éng; mÆt kh¸c thóc ®Èy viÖc sö dông lao
®éng hîp lý, cã hiÖu qu¶.
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¶n lý, huy ®éng sö dông hîp lý lao ®éng, cÇn thiÕt
ph©n lo¹i CNV cña doanh ngiÖp. Lùc lîng lao ®éng t¹i doanh nghiÖp bao gåm:
CNV trong danh s¸ch vµ CNV ngoµi danh s¸ch.
- CNV trong danh s¸ch: lµ nh÷ng ngêi ®îc ®¨ng ký trong danh s¸ch lao ®éng
cña doanh nghiÖp, do doanh nghiÖp trùc tiÕp qu¶n lý vµ chi tr¶ l¬ng. CNV trong
danh s¸ch ®îc ph©n chia thµnh c¸c lo¹i lao ®éng kh¸c nhau theo 2 tiªu thøc sau:
+ C¨n cø vµo tÝnh liªn tôc cña thêi gian lµm viÖc:
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
CNV thêng xuyªn:
lµ ngêi ®ùoc tuyÓn dông chÝnh thøc lµm viÖc l©u dµi cho doanh nghiÖp vµ nh÷ng
ngêi tuy cha ®îc tuyÓn dông chÝnh thøc nhng lµm viÖc thêng xuyªn vµ liªn tôc.
CNV t¹m thêi: lµ
nh÷ng ngêi lµm viÖc theo hîp ®ång lao ®éng trong ®ã quy ®Þnh râ thêi h¹n lµm
viÖc.
+ C¨n cø vµo tÝnh chÊt ho¹t ®éng s¶n xuÊt:
CNV s¶n xuÊt kinh
doanh c¬ b¶n: bao gåm toµn bé sè lao ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tham gia qu¸
tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh cña doanh ngiÖp bao gåm: c«ng nh©n
s¶n xuÊt häc nghÒ; nh©n viªn kü thuËt, nh©n viªn qu¶n lý kinh tÕ, nh©n viªn qu¶n
lý hµnh chÝnh.
CNV thuéc c¸c ho¹t
®éng kh¸c: gåm sè lao ®éng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kh¸c cña doanh nghiÖp
nh CNV x©y dùng c¬ b¶n, CNV vËn t¶i, CNV ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc dÞch
vô, c¨ng tin, nhµ ¨n...
- CNV ngoµi danh d¸ch: Lµ nh÷ng ngêi tham gia lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp
nhng kh«ng thuéc quyÒn qu¶n lý vµ tr¶ l¬ng cña doanh nghiÖp. Hä lµ nh÷ng ngêi
do ®¬n vÞ kh¸c göi ®Õn nh thî häc nghÒ, sinh viªn thùc tËp, c¸n bé chuyªn tr¸ch
®oµn thÓ, ph¹m nh©n lao ®éng c¶i t¹o...
Tuy nhiªn, sè CNV ngoµi danh s¸ch chiÕm tû träng rÊt nhá trong lùc lîng lao
®éng nªn doanh nghiÖp chñ yÕu quan t©m ®Õn CNV trong danh s¸ch. ViÖc qu¶n
lý, huy ®éng, sö dông lao ®éng hîp lý, ph¸t huy ®îc tr×nh ®é chuyªn m«n tay
nghÒ cña CNV lµ mét trong c¸c vÊn ®Ò cÇn ®îc doanh nghiÖp quan t©m thêng
xuyªn. §Ó lµm dîc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp cÇn qu¶n lý lao ®éng theo tr×nh
®é kü thuËt, tr×nh ®é tay nghÒ cña tõng CNV ®Ó cã sù ph©n c«ng s¾p xÕp lao
®éng hîp lý.
2. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng lµ vÊn ®Ò quan t©m ®Æc biÖt cña c¶ ngêi lao ®éng vµ doanh nghiÖp. Trong mçi doanh nghiÖp c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng
hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña m×nh phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý toµn doanh nghiÖp,
gãp phÇn tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hay chi phÝ cña ho¹t
®éng. V× vËy kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cã nh÷ng nhiÖm vô
chñ yÕu sau:
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ sè lîng, chÊt lîng, thêi
gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng. TÝnh to¸n c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, c¸c kho¶n
ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ®ã cho ngêi lao
®éng. KiÓm tra viÖc sö dông lao ®éng , viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ lao
®éng, tiÒn l¬ng, trî cÊp BHXH, vµ viÖc sö dông quü tiÒn l¬ng, quü BHXH.
- TÝnh to¸n, ph©n bæ hîp lý, chÝnh x¸c chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng), BHXH
vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo tõng ®èi tîng. Híng dÉn, kiÓm tra c¸c bé
phËn trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ lao ®éng,
tiÒn l¬ng vµ BHXH. Më sæ, thÎ kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n lao ®éng, tiÒn l¬ng, BHXH
®óng chÕ ®é.
- §Þnh kú lËp b¸o c¸o vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng vµ BHXH, ph©n tÝch t×nh h×nh sö
dông lao ®éng vµ qu¶n lý, sö dông quü tiÒn l¬ng, quü BHXH. §Ò xuÊt biÖn ph¸p
®Ó khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ng¨n ngõa
nh÷ng vi ph¹m kû luËt lao ®éng, vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng vµ BHXH. Cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn liªn
quan.
II. H×nh thøc tiÒn l¬ng, quü tiÒn l¬ng, quü BHXH, BHYT vµ KPC§.
1. C¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng.
HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp thêng ¸p dông 2 chÕ ®é tr¶ l¬ng c¬ b¶n: chÕ ®é
tr¶ l¬ng theo thêi gian lµm viÖc vµ chÕ ®é tr¶ l¬ng theo khèi lîng s¶n phÈm. T¬ng øng víi 2 chÕ ®é tr¶ l¬ng ®ã lµ 2 h×nh thøc tiÒn l¬ng c¬ b¶n:
- H×nh thøc tiÒn l¬ng thêi gian.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.1. H×nh thøc tiÒn l¬ng theo thêi gian:
Lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian lµm viÖc, cÊp bËc kü thuËt vµ thang
l¬ng cña ngêi lao ®éng. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy thêng ¸p dông trong c¸c ®¬n vÞ
hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¸c c¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh, nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c
qu¶n lý trong doanh nghiÖp hoÆc c¸c ®èi tîng lao ®éng mµ kÕt qu¶ lao ®éng cña
hä kh«ng x¸c ®Þnh ®îc b»ng s¶n phÈm cô thÓ. Theo h×nh thøc nµy tiÒn l¬ng ®îc
tÝnh nh sau:
TiÒn l ¬ng Thêi gian §¬n gi¸ liÒn l ¬ng thêi gian
= x
thêi gian lµm viÖc (¸p dông ® èi víi tõng bËc l ¬ng)
TiÒn l¬ng thêi gian tÝnh theo ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng cè ®Þnh cßn ®îc gäi lµ tiÒn l¬ng thêi gian gi¶n ®¬n. TiÒn l¬ng thêi gian gi¶n ®¬n nÕu kÕt hîp thªm tiÒn thëng
(v× ®¶m b¶o ngµy c«ng, giê c«ng,...) t¹o nªn d¹ng tiÒn l¬ng thêi gian cã thëng.
§Ó tÝnh l¬ng thêi gian ph¶i theo dâi ghi chÐp ®îc ®Çy ®ñ thêi gian lµm viÖc vµ
ph¶i cã ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng thêi gian cô thÓ.
a. TiÒn l¬ng thêi gian gi¶n ®¬n
§©y lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng thêi gian ¸p dông ®¬n gi¸ l¬ng cè ®Þnh. Theo chÕ
®é hiÖn hµnh l¬ng thêi gian ®îc tÝnh nh sau:
L¬ng th¸ng:
Møc l ¬ng = Møc l ¬ng tèi thiÓu x
HÖ sè møc
x
Phô cÊp
l ¬ng ®îc hëng (nÕu cã)
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh (NghÞ ®Þnh sè 77/2000/N§ - CP ngµy 15/12/2000
cña ChÝnh phñ møc l¬ng tèi thiÓu ®èi víi CNV lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trong níc lµ 210.000 ®/th¸ng , QuyÕt ®Þnh sè 188/1999 Q§ - TG ngµy
04/10/1999 vÒ ngµy lao ®éng trong mét th¸ng lµ 22 ngµy, sè giê lµm viÖc trong
mét ngµy lµ 08 tiÕng.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
L¬ng ngµy:
Møc l ¬ng
=
L ¬ng th¸ng
22 ngµy
=
Møc l ¬ng ngµy
8 giê lµm viÖc
X
Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ
L¬ng giê:
Møc l ¬ng
X Sè giê lµm viÖc thùc tÕ
b. TiÒn l¬ng thêi gian cã thëng:
Thùc chÊt cña h×nh thøc nµy lµ kÕt hîp gi÷a tiÒn l¬ng thêi gian gi¶n ®¬n víi
tiÒn thëng khi ®¶m b¶o vît c¸c chØ tiªu quy ®Þnh nh: tiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng,
tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng hay ®¶m b¶o giê c«ng, ngµy
c«ng.
C¸c doanh nghiÖp thêng chØ ¸p dông h×nh thøc tiÒn l¬ng thêi gian cho nh÷ng
lo¹i c«ng viÖc cha x©y dùng ®îc ®Þnh møc lao ®éng, cha cã ®¬n gi¸ l¬ng s¶n
phÈm (c«ng viÖc hµnh chÝnh, t¹p vô,...), v× b¶n th©n h×nh thøc tiÒn l¬ng nµy cßn
nh÷ng h¹n chÕ lín: Cha ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, cha g¾n
tiÒn l¬ng víi kÕt qu¶ vµ chÊt lîng lao ®éng,cha ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s½n cã cña
ngêi lao ®éng, cha khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng.
V× vËy, ®Ó kh¾c phôc bít nh÷ng h¹n chÕ nµy, ngoµi viÖc tæ chøc theo dâi ghi
chÐp ®Çy ®ñ thêi gian lµm viÖc, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra tiÕn
®é lµm viÖc vµ chÊt lîng c«ng viÖc cña CNV kÕt hîp víi chÕ ®é khen thëng hîp
lý.
1.2. H×nh thøc tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm
Lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng tÝnh tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo kÕt qu¶ lao ®éng,
sè lîng vµ chÊt lîng, s¶n phÈm, c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt lîng, quy ®Þnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc ®ã.
ViÖc x¸c ®Þnh tiÒn l¬ng s¶n phÈm ph¶i dùa trªn c¬ së c¸c tµi liÖu h¹ch to¸n
kÕt qu¶ lao ®éng (vÝ dô: phiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh,...)
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng mµ doanh nghiÖp ¸p dông ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm, c«ng
viÖc. Cô thÓ lµ:
Khèi lîng (Sè lîng) s¶ n phÈm
TiÒn l ¬ng
§ ¬n gi¸
= c«ng viÖc hoµn thµnh x
tiÒn l ¬ng
s¶ n phÈm
® ñ tiª u chuÈn chÊt lîng
So víi h×nh thøc tiÒn l¬ng thêi gian, h×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm cã nhiÒu u
®iÓm h¬n. §ã lµ qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c tr¶ l¬ng theo sè l¬ng, chÊt lîng lao ®éng, g¾n chÆt tiÒn l¬ng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña ngêi lao ®éng. Do ®ã
kÝch thÝch hä t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, khuyÕn khÝch c«ng nh©n ph¸t huy s¸ng
t¹o, c¶i tiÕn kü thuËt. V× vËy h×nh thøc nµy ®îc sö dông réng r·i víi nhiÒu h×nh
thøc cô thÓ kh¸c nhau:
TiÒn l¬ng s¶n phÈm cã thÓ ¸p dông ®èi víi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n
phÈm gäi lµ tiÒn l¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp, hoÆc cã thÓ ¸p dông ®èi víi ngêi gi¸n
tiÕp phôc vô s¶n xuÊt s¶n phÈm, gäi lµ tiÒn l¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp.
Tuú theo yªu cÇu kÝch thÝch ngêi lao ®éng ®Ó n©ng cao chÊt lîng, n¨ng suÊt,
s¶n lîng hay ®Èy nhanh tiÕn ®é s¶n xuÊt mµ cã thÓ ¸p dông c¸c ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
s¶n phÈm kh¸c nhau.
C¸c d¹ng tiÒn l¬ng s¶n phÈm:
- TiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈn trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ (cßn gäi lµ tiÒn l¬ng s¶n phÈm gi¶n ®¬n). H×nh thøc nµy ¸p dông chØ víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt c¨n cø vµo sè lîng s¶n phÈm mµ hä ®· s¶n xuÊt ra vµ ®¬n gi¸ cña mçi ®¬n
vÞ s¶n phÈm.
TiÒn l¬ng = S¶n lîng thùc tÕ x §¬n gi¸ tiÒn l¬ng
Trong ®ã ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng lµ cè ®Þnh vµ ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§ ¬n gi¸ tiÒn l ¬ng
=
L ¬ng cÊp bËc c«ng nh © n
Møc s¶ n lîng ® Þnh møc
C¨n cø vµo kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n ®Ó tÝnh tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n
phô vô viÖc.
- TiÒn l¬ng s¶n phÈm tËp thÓ
C¸ch tr¶ l¬ng nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc cÇn mét tËp thÓ c«ng nh©n
thùc hiÖn nh l¾p r¸p thiÕt bÞ, s¶n xuÊt c¸c bé phËn, lµm viÖc theo d©y chuyÒn. Do
s¶n lîng cña c«ng nh©n kh«ng trùc tiÕp quyÕt ®Þnh ®Õn tiÒn l¬ng cña hä nªn Ýt
kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n. Trong h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy cÇn tæ chøc theo dâi møc ®é tham gia cña tõng c¸ nh©n trong tËp thÓ vµ
vËn dông c¸ch chia l¬ng phï hîp (chia theo thêi gian lµm viÖc vµ cÊp bËc kü
thuËt hay chia theo thêi gian lµm viÖc, cÊp bËc kü thuËt víi b×nh diÓm, b×nh lo¹i)
- TiÒn l¬ng s¶n phÈm cã thëng.
Lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm kÕt hîp víi tiÒn thëng khi ngêi lao ®éng
hoµn thµnh hoÆc vît møc c¸c chØ tiªu quy ®Þnh vÒ t¨ng n¨ng suÊt, n©ng cao chÊt
lîng s¶n phÈm, ...
- TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn
Theo h×nh thøc nµy, ngoµi tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cßn tuú theo møc ®é
vît møc s¶n phÈm ®Ó tÝnh thªm mét kho¶n tiÒn l¬ng theo tû lÖ luü tiÕn, ¸p dông
khi cÇn ®Èy m¹nh tèc ®é s¶n xuÊt.
- TiÒn l¬ng kho¸n s¶n phÈm.
Theo h×nh thøc nµy ngêi lao ®éng sÏ nhËn ®îc mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh sau
khi hoµn thµnh xong khèi lîng c«ng viÖc ®îc giao theo ®óng thêi gian vµ chÊt lîng quy ®Þnh ®èi víi lo¹i c«ng viÖc nµy.
H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm rÊt cã u ®iÓm: ®¶m b¶o ®îc nguyªn t¾c ph©n
phèi theo lao ®éng, tiÒn l¬ng g¾n chÆt víi sè lîng, chÊt lîng lao ®éng do ®ã kÝch
thÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt lîng lao ®éng cña m×nh, thóc
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng s¶n phÈm x· héi. V× vËy h×nh thøc tiÒn l¬ng
s¶n phÈm ®îc ¸p dông réng r·i.
Sö dông hîp lý h×nh thøc tiÒn l¬ng còng lµ mét trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó huy
®éng sö dông cã hiÖu qu¶ lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ lao ®éng.
1.3 TrÝch tríc tiÒn l¬ng phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
T¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô, ®Ó tr¸nh sù biÕn ®éng cña
Møc trÝch tríc tiÒn l ¬ng TiÒn l ¬ng chÝnh ph¶ i tr¶ Tû lÖ trÝch
=
x
phÐp kÕ ho¹chcña CNTTSX c«ngnh© n trùc tiÕptrongth¸ng tríc
Tû lÖ
Tæng sè l¬ng phÐp kÕ ho¹ch n¨m cña CNTTSX
=
x 100
trÝch tríc
Tæng sè l¬ng chÝnh KH n¨m cña CNTTSX
Còng cã thÓ trªn c¬ së king nghiÖm nhiÒu n¨m, doanh nghiÖp tù x¸c ®Þnh mét
tû lÖ trÝch tríc tiÒn l¬ng phÐp kÕ ho¹ch cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt mét
c¸ch hîp lý.
2. Quü tiÒn l¬ng.
Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé sè tiÒn l¬ng tÝnh theo sè CNV cña
doanh nghiÖp do doanh nghiÖp qu¶n lý vµ chi tr¶ l¬ng gåm c¸c kho¶n:
- TiÒn l¬ng hµng th¸ng, ngµy theo hÖ thèng thang b¶ng l¬ng Nhµ níc, tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, tiÒn l¬ng kho¸n.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm háng trong ph¹m vi chÕ ®é
quy ®Þnh.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do nguyªn
nh©n kh¸ch quan.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ®iÒu ®éng c«ng t¸c hoÆc ®i
lµm nghÜa vô cña nhµ níc vµ x· héi.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng nghØ phÐp ®Þnh kú, nghØ theo chÕ ®é cña nhµ
níc .
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi ®i häc nhng vÉn thuéc biªn chÕ.
- C¸c lo¹i phô cÊp lµm thªm giê...
- C¸c kho¶n tiÒn thëng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn.
Ngoµi ra, trong quü tiÒn l¬ng kÕ ho¹ch cßn ®îc tÝnh c¶ c¸c kho¶n tiÒn chi trî
cÊp BHXH cho CNV trong thêi gian èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng,...
VÒ ph¬ng diÖn h¹ch to¸n tiÒn l¬ng CNV trong doanh nghiÖp ®îc chia thµnh
hai lo¹i: tiÒn l¬ng chÝnh vµ tiÒn l¬ng phô.
- TiÒn l¬ng chÝnh: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho CNV trong thêi gian CNV thùc
hiÖn nhiÖm vô chÝnh cña hä bao gåm tiÒn l¬ng tr¶ theo cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô
cÊp kÌm theo (phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc, ...).
- TiÒn l¬ng phô: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho CNV trong thêi gian CNV thùc
hiÖn nhiÖm vô kh¸c ngoµi nhiÖm vô chÝnh cña hä vµ thêi gian CNV nghØ ®îc hëng l¬ng theo quy ®Þnh cña chÕ ®é.
ý nghÜa cña viÖc ph©n chia tiÒn l¬ng: cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c«ng
t¸c kÕ to¸n vµ ph©n tÝch tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. TiÒn l¬ng chÝnh cña
c«ng nh©n s¶n xuÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®îc h¹ch to¸n
trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm. TiÒn l¬ng phô kh«ng g¾n liÒn
víi tõng lo¹i s¶n phÈm nªn ®îc h¹ch to¸n gi¸n tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n
phÈm.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Qu¶n lý quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp trong quan hÖ víi viÖc thùc hiÖn kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m sö dông hîp lý quü tiÒn l¬ng,
thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
3. Quü BHXH, BHYT, KPC§.
3.1. Quü BHXH
Quü BHXH ®îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt cña doanh nghiÖp. Theo chÕ ®é quy ®Þnh, viÖc trÝch lËp quü BHXH ®îc thùc
hiÖn hµng th¸ng theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho
CNV trong th¸ng. Quü BHXH ®îc thiÕt lËp ®Ó t¹o ra nguån vèn tµi trî cho CNV
trong trêng hîp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, mÊt søc, nghØ hu... Quü
BHXH ®îc ph©n cÊp qu¶n lý sö dông nh sau: Mét bé phËn ®îc nép lªn c¬ quan
qu¶n lý chuyªn m«n ®Ó chi cho c¸c trêng hîp quy ®Þnh nh nghØ hu, mÊt søc...
Mét bé phËn kh¸c ®îc ®Ó chi tiªu trùc tiÕp t¹i doanh nghiÖp trong nh÷ng trêng
hîp nhÊt ®Þnh nh èm ®au, thai s¶n...
Theo nghÞ ®Þnh 45/CP ngµy 15 th¸ng 7 n¨m 1995 cña ChÝnh Phñ, chÝnh s¸ch
BHXH ®îc ¸p dông ®èi víi tÊt c¶ lao ®éng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, tÊt c¶
c¸c thµnh viªn trong x· héi, ngêi cã thu nhËp cao hoÆc cã ®iÒu kiÖn tham gia
BHXH ®Ó ®îc hëng trî cÊp BHXH cao h¬n. §ång thêi chÕ ®é BHXH cßn quy
®Þnh nghÜa vô ®ãng gãp cho nh÷ng ngêi ®îc hëng chÕ ®é u ®·i. Sè tiÒn mµ c¸c
thµnh viªn trong x· héi ®ãng gãp h×nh thµnh quü BHXH.
Theo nghÞ ®Þnh 43/CP ngµy 22/6/93, quü BHXH ®îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ sù
®ãng gãp cña ngêi sö dông lao ®éng, cña ngêi lao ®éng vµ mét phÇn hç trî cña
nhµ níc. ViÖc qu¶n lý vµ sö dông quü BHXH ph¶i thèng nhÊt theo chÕ ®é cña
nhµ níc vµ theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n ®éc lËp. Quü BHXH t¹i doanh nghiÖp ®îc
x¸c ®Þnh nh sau:
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, tû lÖ trÝch BHXH lµ 20%, trong ®ã 15% do ®¬n vÞ
hoÆc chñ sö dông lao ®éng nép, ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh; 5%n cßn lai do
ngêi lao ®éng ®ãng gãp vµ ®îc trõ vµo l¬ng th¸ng. Qòy BHXH ®îc chi tiªu trong
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ
nghiÖp, hu trÝ, tö tuÊt. Qòy nµy do c¬ quan BHXH qu¶n lý, cô thÓ nh sau:
- Chi trî cÊp èm ®au cho ngêi lao ®éng bÞ èm ®au tai n¹n ph¶i nghØ viÖc, tiÒn
trî cÊp b»ng 75% tiÒn l¬ng
- Chi chÕ ®é trî cÊp thai s¶n cho ngêi lao ®éng, tiÒn trî cÊp b»ng 100% tiÒn l¬ng céng víi 1 th¸ng l¬ng khi sinh con.
- Chi chÕ ®é trî cÊp tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp cho ngêi lao
®éng khi hä bÞ tai n¹n hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp. TiÒn trî cÊp b»ng 100% trong
suèt qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ, ngoµi ra ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng mét sè chÕ ®é kh¸c.
- Chi chÕ ®é hu trÝ cho ngêi lao ®éng ®ñ tiªu chuÈn khi hä vÒ hu theo nghÞ
®Þnh 43/CP ngµy 22/6/93.
- Chi chÕ ®é tö tuÊt cho th©n nh©n ngêi lao ®éng khi ngêi lao ®éng bÞ chÕt.
Quü BHXH ®îc qu¶n lý tËp trung ë tµi kho¶n cña ngêi lao ®éng Bé tµi chÝnh
th«ng qua hÖ thèng tæ chøc BHXH theo ngµnh däc tõ c¬ quan BHXH quËn
(huyÖn), tØnh, (thµnh phè) ®Õn quü BHXH t¹i Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ x·
héi.
ViÖc chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH, èm ®au, thai s¶n, bÖnh nghÒ nghiÖp do Tæng
Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam ®¶m nhiÖm, c¸c chÕ ®é vÒ tö tuÊt viÖc chi do Bé
Lao ®éng Th¬ng binh vµ x· héi qu¶n lý thùc hiÖn.
3.2. Quü BHYT.
BHYT thùc chÊt lµ sù trî cÊp vÒ y tÕ cho ngêi tham gia b¶o hiÓm nh»m gióp
hä mét phÇn nµo ®ã tiÒn kh¸m, ch÷a bÖnh, tiÒn viÖn phÝ, tiÒn thuèc thang. VÒ ®èi
tîng, BHYT ¸p dông cho nh÷ngngêi tham gia ®ãng BHYT th«ng qua viÖc mua
b¶o hiÓm trong ®ã chñ yÕu lµ ngêi lao ®éng. Theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh th×
quü BHYT ®îc h×nh thµnh tõ hai nguån :
2% quü tiÒn l¬ng c¬ b¶n ®îc trÝch lËp tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh do ngêi sö dông lao ®éng chÞu.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1% lµ phÇn ®ãng gãp tõ ngêi lao ®éng.
Doanh nghiÖp ph¶i nép 100% quü BHYT cho c¬ quan qu¶n lý quü. Do vËy
quü BHYT thuéc quyÒn qu¶n lý cña c¬ quan BHYT, viÖc trî cÊp BHYT th«ng
qua hÖ thèng Y tÕ.
3.3. KPC§.
C«ng ®oµn lµ mét tæ chøc cña ®oµn thÓ ®¹i diÖn cho ngêi lao ®éng, nãi lªn
tiÕng nãi chung cña ngêi lao ®éng, ®øng ra ®Êu tranh b¶o vÖ quyÒn lîi cho ngêi
lao ®éng. §ång thêi c«ng ®oµn còng lµ ngêi trùc tiÕp híng dÉn th¸i ®é cña ngêi
lao ®éng ®èi víi c«ng viÖc, víi ngêi sö dông lao ®éng.
KPC§ ®îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp hµng th¸ng theo tû lÖ 2% trªn tæng sè l¬ng thùc tÕ ph¶i
tr¶ cho CNV trong kú. Quü KPC§ ph¶i nép 50% lªn c«ng ®oµn cÊp trªn, cßn
50% ®Ó l¹i c«ng ®oµn c¬ së ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ, ch¨m lo ®êi sèng
tinh thÇn cho ngêi lao ®éng.
Ngoµi ra C«ng ty cßn trÝch 2% trªn tæng tiÒn l¬ng cña nh÷ng lao ®éng cã hîp
®ång ng¾n h¹n hoÆc hîp ®ång thêi vô ®a vµo qòy c«ng ®oµn cña C«ng ty.
III. H¹ch to¸n lao ®éng, tÝnh l¬ng vµ trî cÊp BHXH ph¶i tr¶
1. H¹ch to¸n lao ®éng:
Néi dung cña h¹ch to¸n lao ®éng lµ h¹ch to¸n sè lîng lao ®éng, thêi gian lao
®éng vµ kÕt qu¶ lao ®éng.
1.1. H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng:
Lµ h¹ch to¸n vÒ mÆt sè lîng tõng lo¹i lao ®éng theo nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc
vµ theo tr×nh ®é tay nghÒ. ViÖc h¹ch to¸n vÒ sè lîng lao ®éng thêng ®îc thùc
hiÖn trªn sæ danh s¸ch lao ®éng cña doanh nghiÖp do phßng lao ®éng theo dâi.
Danh s¸ch lao ®éng cã thÓ ®îc lËp chung cho toµn doanh nghiÖp vµ lËp riªng cho
tõng bé phËn ®Ó n¾m ch¾c t×nh h×nh ph©n bæ, sö dông lao ®éng hiÖn cã trong
doanh nghiÖp.
20