Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh ®· ®-îc ®Ò cËp kh¸ nhiÒu qua c¸c c«ng
tr×nh cña c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ. Tuy nhiªn viÖc øng dông tõ lý luËn vµo
thùc tiÔn lµ mét kho¶ng c¸ch kh¸ xa. Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng kh«ng thÓ ®-a
ra mét khu«n mÉu ph©n tÝch tµi chÝnh ¸p dông víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp
trong nÒn kinh tÕ. Do vËy c¸c bµi viÕt, nghiªn cøu vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh cô thÓ
cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, c¸c ngµnh nghÒ kinh doanh lµ rÊt cÇn thiÕt cho
c¸c doanh nghiÖp v× ®ã lµ c¬ së nÒn t¶ng ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®-a ra c¸c
quyÕt ®Þnh tµi chÝnh hiÖu qu¶ nhÊt.
HiÖn nay, tr-íc xu thÕ héi nhËp vµ c¹nh tranh khèc liÖt, c¸c doanh nghiÖp
ViÖt Nam ngµy cµng chó träng tíi c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh vµ xem nã lµ mét
trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, ph©n tÝch
tµi chÝnh doanh nghiÖp cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t-, c¸c
cæ ®«ng, ng©n hµng, nhµ cung cÊp, c«ng nh©n viªn,… vµ nhiÒu ®èi t-îng kh¸c
liªn quan ®Õn tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Riªng ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý tµi
chÝnh th× c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh lu«n ®ãng vai trß quan träng trong c«ng
t¸c qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Qua thùc tÕ thùc tËp t¹i C«ng ty X©y dùng Ng©n Hµng em nhËn thÊy c«ng
t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty ch-a ®-îc quan t©m ®óng møc vµ cßn nhiÒu
h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy em ®· chän ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp lµ: “Hoµn thiÖn
c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty X©y dùng Ng©n Hµng“.
KÕt cÊu cña luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng :
Ch-¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Ch-¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i C«ng
ty X©y dùng Ng©n Hµng.
Ch-¬ng 3 : Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i
C«ng ty X©y dùng Ng©n Hµng.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó hoµn thµnh ®-îc bµi viÕt nµy em ®· nhËn ®-îc sù h-íng dÉn rÊt tËn
t×nh cña c« gi¸o TrÇn ThÞ Thanh Tó vµ c« L-¬ng ThÞ Tú - kÕ to¸n tr-ëng C«ng
ty X©y dùng Ng©n Hµng. Víi lßng biÕt ¬n s©u s¾c em xin c¶m ¬n c« gi¸o TrÇn
ThÞ Thanh Tó vµ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ang lµm viÖc t¹i C«ng ty X©y dùng
Ng©n Hµng.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng 1:
Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch
tµi chÝnh doanh nghiÖp.
1.1.Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh
nghiÖp.
1.1.1.Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp
Theo luËt doanh nghiÖp sè 13/1999/QH ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999 th×
doanh nghiÖp lµ mét chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã t- c¸ch ph¸p nh©n, thùc hiÖn c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn thÞ tr-êng nh»m môc ®Ých lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi
s¶n cña chñ së h÷u. Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng néi
dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t déng tµi chÝnh doanh
nghiÖp nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp ®ã lµ: t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n
cña chñ së h÷u doanh nghiÖp, tèi ®a ho¸ lîi nhuËn,…
Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ tæng thÓ nh÷ng quan hÖ gi¸ trÞ gi÷a doanh
nghiÖp víi c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ. C¸c quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp
chñ yÕu bao gåm:
1.Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi Nhµ n-íc.
2.Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi thÞ tr-êng tµi chÝnh.
3.Quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c thÞ tr-êng kh¸c.
4.Quan hÖ trong néi bé doanh nghiÖp.
C¸c quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp ®-îc thÓ hiÖn trong c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, nhµ doanh
nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò quan träng sau ®©y:
Thø nhÊt: nªn ®Çu t- dµi h¹n vµo ®©u vµ bao nhiªu cho phï hîp víi lo¹i
h×nh s¶n xuÊt kinh doanh lùa chän? §©y lµ chiÕn l-îc ®Çu t- dµi h¹n cña doanh
nghiÖp vµ lµ c¬ së dù to¸n vèn ®Çu t-.
Thø hai: nguån vèn ®Çu t- mµ doanh nghiÖp cã thÓ khai th¸c vµ sö dông
lµ nguån nµo?
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thø ba: nhµ doanh nghiÖp sÏ qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh nh- thÕ nµo?
Ch¼ng h¹n nh-: sö dông lîi nhuËn; ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, kiÓm kª c¸c ho¹t ®éng
tµi chÝnh; ®¶m b¶o c©n b»ng qua sù thu chi phï hîp. §©y lµ c¸c quyÕt ®Þnh ng¾n
h¹n vµ chóng liªn quan chÆt chÏ tíi qu¶n lý tµi s¶n l-u ®éng cña doanh nghiÖp.
MÆc dï ba vÊn ®Ò trªn kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ mäi khÝa c¹nh cña tµi chÝnh
doanh nghiÖp song ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt. Ho¹t ®éng tµi chÝnh
doanh nghiÖp chÝnh lµ gi¶i quyÕt tèt ba vÊn ®Ò trªn.
§Ó ®¹t ®-îc nh÷ng môc tiªu ®Ò ra doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng quyÕt
®Þnh ®óng ®¾n vÒ tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i chñ ®éng tr-íc mäi diÔn
biÕn phøc t¹p cña m«i tr-êng xung quanh ®Ó tõ ®ã ®-a ra ®-îc quyÕt ®Þnh phï
hîp. Cã nh- vËy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §Ó cã ®-îc
nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp ®ã th× mét trong nh÷ng c«ng viÖc quan träng mµ
doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh ®ã lµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Nh- vËy
ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh
nghiÖp. Vµ ng-îc l¹i, ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp l¹i lµ c¬ së cho qu¸ tr×nh
ph©n tÝch tµi chÝnh. Th«ng qua ph©n tÝch tµi chÝnh nhµ doanh nghiÖp sÏ ®¸nh gi¸
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã ®-a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp
vµ ®óng ®¾n.
1.1.2.Kh¸i niÖm ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp:
Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ sö dông mét tËp hîp c¸c kh¸i niÖm,ph-¬ng ph¸p vµ
c¸c c«ng cô cho phÐp xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n vµ c¸c th«ng tin kh¸c vÒ qu¶n
lý nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ rñi ro, møc
®é vµ chÊt l-îng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®ã.
Mèi quan t©m hµng ®Çu cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ ph©n tÝch
c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c chØ tiªu ®Æc tr-ng tµi chÝnh tõ ®ã ®-a ra c¸c th«ng
tin vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn, kh¶ n¨ng ho¹t ®éng vµ kh¶
n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp. ChÝnh c¸c th«ng tin ®-a ra sÏ gióp cho ng-êi sö
dông th«ng tin xem xÐt mét c¸ch chi tiÕt ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp trong
qu¸ khø vµ hiÖn t¹i, ®Ó tõ ®ã nhËn biÕt, ph¸n ®o¸n, dù b¸o vµ ®-a ra c¸c quyÕt
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®Þnh tµi chÝnh, quyÕt ®Þnh ®Çu t- vµ tµi trî phï hîp. Tõ ®ã gãp phÇn gióp doanh
nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong thêi buæi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng c¹nh
tranh khèc liÖt nh- hiÖn nay.
1.1.3.Môc tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh
®Æc tr-ng, c¸c th«ng tin vÒ mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a doanh nghiÖp víi ng©n s¸ch
nhµ n-íc, víi thÞ tr-êng vµ víi néi bé doanh nghiÖp, ph©n tÝch tµi chÝnh sÏ cho
thÊy nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Nhê ®ã nh÷ng ng-êi quan t©m ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty sÏ cã
c¸c biÖn ph¸p vµ quyÕt ®Þnh phï hîp. Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý ®Òu
liªn quan trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tíi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng tèi ®a ho¸ tµi
s¶n cña chñ së h÷u doanh nghiÖp. §ång thêi viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh còng sÏ cho
thÊy ®-îc kh¶ n¨ng tiÕp øng ®Çu t-, tµi trî, thanh to¸n nî. Qua ®ã nhµ doanh
nghiÖp biÕt nªn ®Çu t- cho doanh nghiÖp nh- thÕ nµo, sö dông vµ khai th¸c
nh÷ng nguån nµo lµ hîp lý.
Ph©n tÝch tµi chÝnh cung cÊp nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cÇn thiÕt gióp
kiÓm tra ph©n tÝch tæng hîp toµn diÖn, cã hÖ thèng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh
doanh, t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Nhµ qu¶n lý
tµi chÝnh khi ph©n tÝch tµi chÝnh cÇn ph¶i c©n nh¾c tÝnh to¸n tíi møc ®é rñi ro,
kh¶ n¨ng sinh l·i cña doanh nghiÖp. Gi÷a hai yÕu tè rñi ro vµ doanh lîi cã mèi
t-¬ng quan nhÊt ®Þnh: rñi ro cµng lín th× doanh lîi cµng cao vµ ng-îc l¹i. Mèi
quan t©m hµng ®Çu cña nh÷ng nhµ qu¶n lý tµi chÝnh lµ ®¸nh gi¸ rñi ro, ph¸ s¶n
t¸c ®éng tíi doanh nghiÖp mµ biÓu hiÖn cña nã lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng
ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp. Trªn c¬
së ®ã, c¸c nhµ ph©n tÝch tiÕp tôc nghiªn cøu vµ ®-a ra c¸c dù ®o¸n vÒ kÕt qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong t-¬ng lai. Ngoµi ra ph©n
tÝch tµi chÝnh cßn cung cÊp nh÷ng th«ng tin, sè liÖu ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh
h×nh h¹ch to¸n kinh doanh, t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é kinh tÕ tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp. NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn th× viÖc ph©n tÝch tµi
chÝnh ngµy cµng trë nªn quan träng v× nã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh
sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch tµi chÝnh cho thÊy kh¶ n¨ng
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vµ tiÒm n¨ng kinh tÕ cña doanh nghiÖp, do ®ã sÏ góp cho c«ng t¸c dù b¸o, lËp kÕ
ho¹ch tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.
HiÖn nay viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh ®-îc rÊt nhiÒu ®èi t-îng quan t©m. Tuy
nhiªn nh÷ng ng-êi ph¸t triÓn tµi chÝnh ë nh÷ng c-¬ng vÞ kh¸c nhau sÏ nh»m c¸c
môc tiªu kh¸c nhau.
1.1.3.1.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ
C¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu tµi chÝnh trong doanh nghiÖp ®-îc gäi lµ ph©n
tÝch tµi chÝnh néi bé, kh¸c víi ph©n tÝch tµi chÝnh bªn ngoµi do c¸c nhµ ph©n tÝch
ngoµi doanh nghiÖp tiÕn hµnh. Do cã th«ng tin ®Çy ®ñ vµ hiÓu râ vÒ doanh
nghiÖp, c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh trong doanh nghiÖp cã nhiÒu lîi thÕ ®Ó cã thÓ
ph©n tÝch tèt nhÊt. Nhµ qu¶n trÞ ph©n tÝch tµi chÝnh nh»m nh÷ng môc tiªu sau
®©y:
- T¹o thµnh c¸c chu kú ®¸nh gi¸ ®Òu ®Æn vÒ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh qu¸
khø, tiÕn hµnh c©n ®èi tµi chÝnh, kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n, tr¶ nî,
rñi ro tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
- §Þnh h-íng c¸c quyÕt ®Þnh cña Ban Tæng gi¸m ®èc còng nh- cña gi¸m
®èc tµi chÝnh: quyÕt ®Þnh ®Çu t-, tµi trî, ph©n chia lîi tøc cæ phÇn,…
- Lµ c¬ së cho dù b¸o tµi chÝnh: kÕ ho¹ch ®Çu t-, ...
- Cuèi cïng, ph©n tÝch tµi chÝnh lµ c«ng cô ®Ó kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng
qu¶n lý.
Ph©n tÝch tµi chÝnh lµm næi bËt tÇm quan träng cña dù b¸o tµi chÝnh vµ lµ
c¬ së cho c¸c nhµ qu¶n trÞ, lµm s¸ng tá kh«ng chØ chÝnh s¸ch tµi chÝnh mµ cßn
lµm râ c¸c chÝnh s¸ch chung.
1.1.3.2.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi nhµ ®Çu tC¸c nhµ ®Çu t- lµ c¸ nh©n hoÆc doanh nghiÖp quan t©m trùc tiÕp ®Õn tÝnh
to¸n c¸c gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp v× hä ®· giao vèn cho doanh nghiÖp vµ cã thÓ
ph¶i chÞu rñi ro. Thu nhËp cña hä lµ tiÒn chia lîi tøc cæ phÇn vµ gi¸ trÞ t¨ng thªm
cña vèn ®Çu t-. Hai yÕu tè nµy chÞu ¶nh h-ëng cña lîi nhuËn kú väng cña doanh
nghiÖp. Trong thùc tÕ, c¸c nhµ ®Çu t- th-êng tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh
lêi cña doanh nghiÖp. C©u hái träng t©m lµ: lîi nhuËn b×nh qu©n cæ phiÕu cña
C«ng ty lµ bao nhiªu? Chóng ta còng sÏ thÊy r»ng hä kh«ng hµi lßng tr-íc lîi
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhuËn tÝnh to¸n theo sæ s¸ch kÕ to¸n vµ cho r»ng phÇn lîi nhuËn nµy cã quan hÖ
rÊt xa so víi lîi nhuËn thùc tÕ. Dù kiÕn tr-íc lîi nhuËn sÏ ®-îc nghiªn cøu ®Çy
®ñ trong chÝnh s¸ch ph©n chia lîi tøc cæ phÇn vµ trong nghiªn cøu rñi ro h-íng
c¸c lùa chän vµo nh÷ng cæ phiÕu phï hîp nhÊt.
C¸c cæ ®«ng c¸ nh©n cña c¸c C«ng ty lín nãi chung ph¶i dùa vµo c¸c nhµ
chuyªn m«n. Hä lµ nh÷ng ng-êi chuyªn nghiªn cøu c¸c th«ng tin kinh tÕ tµi
chÝnh, cã nh÷ng cuéc tiÕp xóc trùc tiÕp víi ban gi¸m ®èc tµi chÝnh cña C«ng ty
lµm râ triÓn väng ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ ®¸nh gi¸ c¸c cæ phiÕu trªn thÞ
tr-êng tµi chÝnh.
1.1.3.3.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi ng-êi cho vay
NÕu ph©n tÝch tµi chÝnh ®-îc ph¸t triÓn trong c¸c ng©n hµng khi ng©n
hµng muèn ®¶m b¶o vÒ kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî cña kh¸ch hµng, th× ph©n tÝch tµi
chÝnh còng ®-îc c¸c doanh nghiÖp cho vay, øng tr-íc, b¸n chÞu sö dông.
Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi c¸c kho¶n nî dµi h¹n kh¸c víi nh÷ng kho¶n
cho vay ng¾n h¹n.
- NÕu lµ nh÷ng kho¶n cho vay ng¾n h¹n, ng-êi cho vay ®Æc biÖt quan t©m
®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cña doanh nghiÖp. NghÜa lµ kh¶ n¨ng øng phã
cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c mãn nî khi ®Õn h¹n tr¶.
- NÕu lµ nh÷ng kho¶n cho vay dµi h¹n, ng-êi cho vay ph¶i tin ch¾c kh¶
n¨ng hoµn tr¶ vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp mµ viÖc hoµn tr¶ vèn vµ l·i
sÏ tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng sinh lêi nµy.
Chi phÝ cho vay thay ®æi theo sè tiÒn cho vay vµ theo thêi h¹n cña kho¶n
vay, nh-ng dï cho nã lµ cho vay dµi h¹n hay ng¾n h¹n th× ng-êi cho vay ®Òu
quan t©m ®Õn c¬ cÊu tµi chÝnh biÓu hiÖn møc ®é m¹o hiÓm cña doanh nghiÖp ®i
vay.
1.1.3.4.Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi nh÷ng ng-êi h-ëng l-¬ng trong doanh
nghiÖp
Kho¶n tiÒn l-¬ng nhËn ®-îc tõ doanh nghiÖp lu«n lµ nguån thu nhËp lín
cña ng-êi h-ëng l-¬ng. Nh- vËy lîi Ých cña hä g¾n liÒn víi t×nh h×nh tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp. Sù quan t©m cña ng-êi h-ëng l-¬ng trong doanh nghiÖp ®Õn
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty còng lµ mét c¸ch ph©n tÝch tµi chÝnh. Hä còng
quan t©m ®Õn nh÷ng th«ng tin vµ sè liÖu ®¸nh gi¸, xem xÐt t×nh h×nh tµi chÝnh,
thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.2.Néi dung c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.2.1.Tæ chøc vµ quy tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh
nghiÖp
1.2.1.1.Tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh
Qu¸ tr×nh tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®-îc tiÕn hµnh tuú theo lo¹i
h×nh tæ chøc kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp nh»n môc ®Ých cung cÊp, ®¸p øng
nhu cÇu th«ng tin cho qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra vµ ra quyÕt ®Þnh. C«ng
t¸c tæ chøc ph©n tÝch ph¶i lµm sao tho¶ m·n cao nhÊt nhu cÇu th«ng tin cña tõng
lo¹i h×nh qu¶n trÞ kh¸c nhau. Th«ng th-êng c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®-îc tæ
chøc d-íi mét sè h×nh thøc sau:
- C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh cã thÓ ®-îc bè trÝ n»m ë trong mét bé phËn
riªng biÖt ®Æt d-íi quyÒn kiÓm so¸t trùc tiÕp cña ban gi¸m ®èc vµ lµm tham m-u
cho gi¸m ®èc. Theo h×nh thøc nµy qu¸ tr×nh ph©n tÝch thÓ hiÖn ®-îc toµn bé néi
dung cña ho¹t ®éng kinh doanh. Nã ®-îc tiÕn hµnh mét c¸ch th-êng xuyªn, liªn
tôc. KÕt qu¶ ph©n tÝch sÏ cung cÊp th«ng tin th-êng xuyªn cho l·nh ®¹o trong
doanh nghiÖp. Trªn c¬ së nµy c¸c th«ng tin qua ph©n tÝch ®-îc truyÒn tõ trªn
xuèng theo h×nh chøc n¨ng qu¶n lý vµ qu¸ tr×nh gi¸m s¸t, kiÓm tra, kiÓm so¸t,
®iÒu chØnh, chÊn chØnh ®èi víi tõng bé phËn cña doanh nghiÖp theo c¬ cÊu tõ
ban gi¸m ®èc ®Õn c¸c phßng ban trong c«ng ty.
- C«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh còng cã thÓ ®-îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn
riªng biÖt theo c¸c chøc n¨ng qu¶n lý nh»m cung cÊp th«ng tin vµ tho¶ m·n
th«ng tin cho c¸c bé phËn cña qu¶n lý ®-îc ph©n quyÒn:
+§èi víi bé phËn ®-îc ph©n quyÒn kiÓm so¸t vµ ra quyÕt ®Þnh vÒ chi phÝ,
bé phËn nµy sÏ tæ chøc thùc hiÖn thu thËp th«ng tin vµ tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh
h×nh biÕn ®éng chi phÝ, gi÷a thùc tÕ so víi ®Þnh møc nh»m ph¸t hiÖn chªnh lÖch
chi phÝ ®Ó tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ ®Ò ra gi¶i ph¸p. §èi víi bé phËn nµy khi
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tiÕn hµnh tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ph¶i chó ý thu thËp nguån th«ng
tin s¸t thùc tÕ ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ph©n tÝch ®¹t hiÖu qu¶ tèi -u. Bªn c¹nh
nh÷ng nguån th«ng tin tõ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn
nh÷ng th«ng tin bªn ngoµi nh- th«ng tin vÒ gi¸ c¶ thÞ tr-êng, t×nh h×nh biÕn
®éng cña nh÷ng mÆt hµng mµ c«ng ty ®ang sö dông lµm yÕu tè ®Çu vµo,…
+§èi víi bé phËn ®-îc ph©n quyÒn kiÓm so¸t vµ ra quyÕt ®Þnh vÒ doanh
thu, lµ bé phËn kinh doanh riªng biÖt theo ®Þa ®iÓm hoÆc mét sè s¶n phÈm nhãm
hµng riªng biÖt, do ®ã hä cã quyÒn víi bé phËn cÊp d-íi lµ bé phËn chi phÝ. øng
víi víi bé phËn nµy th-êng lµ tr-ëng phßng kinh doanh hoÆc gi¸m ®èc kinh
doanh tuú theo doanh nghiÖp. Bé phËn nµy sÏ tiÕn hµnh thu thËp th«ng tin, tiÕn
hµnh ph©n tÝch b¸o c¸o thu nhËp, ®¸nh gi¸ mèi quan hÖ chi phÝ-lîi nhuËn, lËp vµ
tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh. Nh- vËy ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i bé phËn nµy lµ
hÕt søc quan träng. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i bé phËn nµy ®ßi
hái ph¶i c«ng phu tØ mØ vµ cã quy tr×nh khoa häc râ rµng bëi ®©y lµ c«ng viÖc
lµm c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng hoµn vèn trong kinh doanh, kÕt qu¶ mµ doanh
nghiÖp thu ®-îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ
ho¹ch vµ gióp nhµ qu¶n trÞ ®-a ra ®-îc chiÕn l-îc ph¸t triÓn, ®Þnh h-íng kinh
doanh trong thêi gian tíi.
Cho dï c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh ®-îc tæ chøc d-íi h×nh thøc nµo ®i
ch¨ng n÷a th× c«ng viÖc nµy ph¶i ®-îc thùc hiÖn theo mét quy tr×nh nhÊt ®Þnh vµ
hîp lý. Quy tr×nh ®ã sÏ ®-îc tr×nh bµy ë môc d-íi ®©y.
1.2.1.2.Quy tr×nh thùc hiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh th× quy tr×nh thùc hiÖn ph©n tÝch lµ mét
yÕu tè rÊt quan träng. Nã quyÕt ®Þnh tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµ
cung cÊp kÞp thêi nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc lËp chiÕn l-îc, kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cho thêi gian tíi. Quy tr×nh cña c«ng t¸c ph©n
tÝch tµi chÝnh bao gåm c¸c b-íc sau:
- B-íc 1: Thu thËp th«ng tin
Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp sö dông mäi nguån th«ng tin cã kh¶
n¨ng lý gi¶i vµ thuyÕt minh thùc tr¹ng ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng s¶n xuÊt
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kinh doanh cña doanh nghiÖp, phôc vô cho qu¸ tr×nh dù ®o¸n, ®¸nh gi¸, lËp kÕ
ho¹ch vµ chiÕn l-îc ph¸t triÓn c«ng ty trong t-¬ng lai. C¸c th«ng tin sö dông
trong ph©n tÝch tµi chÝnh bao gåm nh÷ng th«ng tin bªn trong vµ bªn ngoµi doanh
nghiÖp. Th«ng tin bªn trong doanh nghiÖp chñ yÕu lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, cßn
c¸c th«ng tin bªn ngoµi bao gåm c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr-êng, chÝnh s¸ch tµi
chÝnh, …V× vËy khi tiÕn hµnh thu thËp th«ng tin ph¶i quan t©m tíi c¶ th«ng tin
bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp.
- B-íc 2: Xö lý th«ng tin
Giai ®o¹n tiÕp theo cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh xö lý
th«ng tin ®· thu thËp ®-îc. Trong giai ®o¹n nµy, ng-êi ta sö dông th«ng tin ë
gãc ®é nghiªn cøu, øng dông kh¸c nhau phôc vô môc tiªu ph©n tÝch ®· ®Æt ra.
Xö lý th«ng tin lµ qu¸ tr×nh s¾p xÕp c¸c th«ng tin theo nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh
nh»m so s¸nh, ®¸nh gi¸, gi¶i thÝch, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n cña c¸c kÕt qu¶ ®· ®¹t
®-îc nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ ra quyÕt ®Þnh sau nµy. Cã xö lý
th«ng tin tèt th× qu¸ tr×nh ph©n tÝch míi ®¹t ®-îc hiÖu qu¶.
- B-íc 3: Ph©n tÝch vµ ra quyÕt ®Þnh
Hai giai ®o¹n thu thËp vµ xö lý th«ng tin chÝnh lµ c¬ së v« cïng quan
träng ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Sau khi xö lý
c¸c th«ng tin thu thËp ®-îc, nhËn thÊy sù biÕn ®éng kh¸c biÖt cña nã ng-êi ph©n
tÝch sÏ tiÕn hµnh t×m hiÓu ®Ó biÕt nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò vµ nh÷ng nh©n tè lµm
¶nh h-ëng tíi sù biÕn ®éng nµy. Tõ ®ã hä t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ
cßn tån t¹i vµ ph¸t huy h¬n n÷a nh÷ng mÆt tèt ®· ®¹t ®-îc. §©y lµ mét b-íc hÕt
søc quan träng trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh, nã ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é
chuyªn m«n cao, sù nh¹y c¶m trong c«ng viÖc còng nh- ý thøc tr¸ch nhiÖm cña
c¸n bé ph©n tÝch.
Sau khi tiÕn hµnh ph©n tÝch, mçi ®èi t-îng kh¸c nhau sÏ cã c¸c quyÕt ®Þnh
kh¸c nhau. §èi v¬i c¸c chñ doanh nghiÖp, hä sÏ c¨n cø vµo c¸c kÕt qu¶ ph©n
tÝch ®Ó ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh cÇn thiÕt vµ phï hîp nh»m ®¹t ®-îc c¸c
môc tiªu ®· ®Ò ra cña doanh nghiÖp. Cßn ®èi víi chñ ®Çu t- th× kÕt qu¶ ho¹t
®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ gióp hä ®-a ra quyÕt ®Þnh cã nªn ®Çu t- vµo
c«ng ty n÷a hay kh«ng? NÕu cã th× ®Çu t- bao nhiªu lµ hîp lý?
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.2.2.Thu thËp th«ng tin trong c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.2.2.1.Nguån th«ng tin bªn ngoµi doanh nghiÖp
§©y lµ nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn c¬ héi kinh doanh, nghÜa lµ t×nh
h×nh chung vÒ kinh tÕ t¹i mét thêi ®iÓm tr-íc ®ã. Sù suy tho¸i hoÆc t¨ng tr-ëng
cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh. Khi cã c¬ héi thuËn lîi c¸c ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp ®-îc më réng, lîi nhuËn cña c«ng ty còng t¨ng lªn.
HiÖn nay nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi vµ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam
®-îc c¸c tæ chøc chuyªn m«n cËp nhËt tõng ngµy vµ th-êng xuyªn c«ng bè trªn
c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §©y lµ nguån th«ng tin rÊt cÇn thiÕt ®èi víi
bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo bëi v× khi ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, ®iÒu
quan träng lµ ph¶i nhËn thÊy sù xuÊt hiÖn cña c¬ héi mang tÝnh chu kú: qua thêi
kú t¨ng tr-ëng th× sÏ ®Õn giai ®o¹n suy tho¸i vµ ng-îc l¹i.
§ång thêi, cÇn ph¶i ®Æt sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong mèi liªn hÖ
víi c¸c ho¹t ®éng chung cña ngµnh kinh tÕ bëi v× trong cïng ngµnh sÏ cã nh÷ng
tÝnh chÊt vµ ®ùc ®iÓm gièng nhau. Nh÷ng nghiªn cøu theo ngµnh sÏ chØ râ:
- TÇm quan träng cña ngµnh nghiªn cøu trong nÒn kinh tÕ
- C¸c s¶n phÈm vµ ho¹t ®éng kh¸c nhau cña ngµnh
- Quy tr×nh c«ng nghÖ
- C¬ cÊu ngµnh (møc ®é tËp trung ho¸, c¸c tËp ®oµn chñ yÕu,…) vµ ®é nh¹y cña
ngµnh tr-íc nh÷ng biÕn ®éng cña c¬ héi.
- §é lín cña thÞ tr-êng vµ triÓn väng ph¸t triÓn.
- VÞ trÝ c«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn lu«n ®Æt ®iÒu kiÖn cho tawng tr-ëng
cña ngµnh.
Ngoµi ra trong ph©n tÝch tµi chÝnh cßn ph¶i l-u ý thu thËp nh÷ng th«ng tin
vÒ ph¸p lý, kinh tÕ ®èi víi doanh nghiÖp (c¸c th«ng tin mµ doanh nghiÖp ph¶i
b¸o c¸o cho c¸c c¬ quan qu¶n lý nh-: t×nh h×nh qu¶n lý, kiÓm to¸n, kÕ ho¹ch sö
dông kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp,…)
1.2.2.2.Nguån th«ng tin néi bé doanh nghiÖp
§Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× nguån th«ng tin
quan träng nhÊt ®ã lµ th«ng tin kÕ to¸n trong néi bé doanh nghiÖp. Th«ng tin kÕ
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
to¸n ®-îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ trong c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n. Ph©n tÝch tµi chÝnh ®-îc
thùc hiÖn trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®-îc h×nh thµnh th«ng qua viÖc sö lý
c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n ®ã lµ: b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh,
b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ vµ thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh.
1.2.2.2.1.B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ mét b¸o c¸o tµi chÝnh m« t¶ t×nh tr¹ng tµi chÝnh
cña mét doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh nµo ®ã. §©y lµ mét b¸o c¸o
tµi chÝnh cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi mäi ®èi t-îng cã quan hÖ së h÷u,
quan hÖ kinh doanh víi doanh nghiÖp.
Th«ng th-êng b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®-îc tr×nh bµy d-íi d¹ng b¶ng c©n
®èi sè d- c¸c tµi kho¶n: mét bªn ph¶n ¸nh tµi s¶n vµ mét bªn ph¶n ¸nh nguån
vèn cña doanh nghiÖp.
Bªn tµi s¶n cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cña toµn bé tµi s¶n
hiÖn cã ®Õn thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o thuéc quyÒn qu¶n lý cña doanh nghiÖp: ®ã lµ
tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l-u ®éng. Bªn nguån vèn ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh
c¸c lo¹i tµi s¶n mµ doanh nghiÖp cã ®Õn thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o: ®ã lµ vèn chñ së
h÷u (vèn tù cã) vµ c¸c kho¶n nî.
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ mét t- liÖu quan träng bËc nhÊt gióp c¸c nhµ ph©n
tÝch ®¸nh gi¸ ®-îc kh¶ n¨ng c©n b»ng tµi chÝnh hoÆc kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ c¬
cÊu vèn cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, nh×n vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ta cßn cã
thÓ thÊy ®-îc nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ ®Çu t- vµ quyÕt ®Þnh vÒ lùa chän nguån tµi
trî: quyÕt ®Þnh vÒ ®Çu t- thÓ hiÖn ë bªn phÇn tµi s¶n, quyÕt ®Þnh tµi trî thÓ hiÖn
bªn phÇn nguån vèn.
C¸c kho¶n môc trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®-îc s¾p xÕp theo kh¶ n¨ng
chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn gi¶m dÇn tõ trªn xuèng.
Nh×n vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, nhµ ph©n tÝch cã thÓ nhËn biÕt ®-îc lo¹i
h×nh doanh nghiÖp, quy m«, møc ®é tù chñ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. B¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n lµ mét t- liÖu quan träng bËc nhÊt gióp cho nhµ ph©n tÝch ®¸nh
gi¸ ®-îc kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng c©n ®èi cña doanh nghiÖp.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¶ng 1: MÉu b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
Tµi s¶n
M· sè
Sè ®Çu
Sè cuèi
n¨m
kú
A.Tµi s¶n l-u ®éng & ®Çu t- ng¾n h¹n
B.Tµi s¶n cè ®Þnh & ®Çu t- dµi h¹n
Tæng tµi s¶n
Nguån vèn
A.Nî ph¶i tr¶
B.Nguån vèn chñ së h÷u
Tæng nguån vèn
1.2.2.2.2.B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh
B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh lµ b¸o c¸o tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong
mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nã cung cÊp nh÷ng th«ng tin tæng hîp vÒ t×nh h×nh vµ kÕt
qu¶ sö dông c¸c tiÒm n¨ng vÒ vèn, lao ®éng, kü thuËt vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
B¸o c¸o nµy cho biÕt kÕt qu¶ kinh doanh cña tiÒn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã cho phÐp dù tÝnh kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp trong t-¬ng lai. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ®ång thêi còng gióp
nhµ ph©n tÝch nhµ ph©n tÝch so s¸nh doanh thu vµ sè tiÒn thùc nhËp quü khi b¸n
hµng ho¸, dÞch vô víi tæng chi phÝ ph¸t sinh vµ sè tiÒn thùc xuÊt quü ®Ó vËn
hµnh doanh nghiÖp. Trªn c¬ së doanh thu vµ chi phÝ cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc kÕt
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh: l·i hay lç trong n¨m.
B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh gåm ba phÇn:
PhÇn 1: B¸o c¸o lç l·i
Ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp sau mét kú ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, phÇn nµy cã c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh thu, chi
phÝ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th-êng, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ
ho¹t ®éng bÊt th-êng cña doanh nghiÖp.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn 2: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n-íc
Ph¶n ¸nh tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi Nhµ n-íc ë c¸c
thêi ®iÓm ®Çu kú, trong kú, sè luü kÕ tõ ®Çu kú vµ sè cßn ph¶i nép cuèi kú ®èi
víi nhµ n-íc. C¸c kho¶n mµ doanh nghiÖp ph¶i nép Nhµ n-íc bao gåm: thuÕ,
b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, …
PhÇn 3: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc khÊu trõ, ®-îc hoµn thuÕ, ®-îc miÔn gi¶m
Ph¶n ¸nh sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc khÊu trõ, ®· khÊu trõ, cßn ®-îc
khÊu trõ, sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc hoµn l¹i, ®· hoµn l¹i vµ cßn ®-îc hoµn l¹i
vµo cuèi kú.
B¶ng 2: MÉu b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh
PhÇn 1: Lç, l·i
ChØ tiªu
M· sè
Quý
tr-íc
Quý
nµy
LK tõ
®Çu n¨m
_Tæng doanh thu
1.Doanh thu thuÇn
2.Gi¸ vèn hµng b¸n
3.Lîi nhuËn gép
4.Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
5.Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh
6.Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh
7.Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh
8.Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
9.C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th-êng
10.Chi phÝ bÊt th-êng
11.Lîi nhuËn bÊt th-êng
12.Tæng lîi nhuËn tr-íc thuÕ
13.ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp
14.Lîi nhuËn sau thuÕ
PhÇn 2: T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n-íc
ChØ tiªu
Sè cßn ph¶i
Sè ph¶i nép
nép kú
kú nµy
tr-íc
Sè ®· nép
trong kú
nµy
Sè cßn ph¶i
nép ®Õn
cuèi kú nµy
I.ThuÕ
II.B¶o hiÓm, kinh phÝ C§
III.Ph¶i nép kh¸c
Tæng céng
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn 3: : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc khÊu trõ, ®-îc hoµn thuÕ, ®-îc miÔn gi¶m
ChØ tiªu
Kú tr-íc
Kú nµy
Luü kÕ tõ ®Çu
n¨m
I.ThuÕ VAT ®-îc hoµn l¹i
II.ThuÕ VAT ®-îc khÊu trõ
III.ThuÕ VAT ®-îc miÔn gi¶m
Tæng sè
1.2.2.2.3.B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ
B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ ®-îc lËp ®Ó ph¶n ¸nh diÔn biÕn luång tiÒn vµo
ra trong doanh nghiÖp, t×nh h×nh tr¶ nî, ®Çu t- cña doanh nghiÖp trong tõng thêi
kú ng¾n (th-êng lµ tõng th¸ng).
B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ nh÷ng dßng tiÒn
tÖ l-u chuyÓn vµ c¸c kho¶n coi nh- tiÒn - nh÷ng kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n cã tÝnh
l-u ®éng cao, cã thÓ nhanh chãng vµ s½n sµng chuyÓn ®æi thµnh kho¶n tiÒn biÕt
tr-íc, Ýt chÞu rñi ro vÒ gi¸ trÞ do nh÷ng thay ®æi vÒ l·i suÊt. Nh÷ng luång tiÒn vµo
ra vµ nh÷ng kho¶n coi nh- tiÒn ®-îc chia thµnh ba nhãm: l-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh;l-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng ®Çu t- tµi chÝnh;
l-u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng bÊt th-êng.
Nh- vËy b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ ®-îc c¸c nhµ ph©n tÝch sö dông ®Ó
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chi tr¶ cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã cã thÓ lËp møc ng©n quü dù
phßng tèi thiÓu cho doanh nghiÖp nh»m môc tiªu chi tr¶.
B¶ng 3: MÉu b¶ng b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ
ChØ tiªu
I.Luång tiÒn vµo
II.Luång tiÒn ra
III.Xö lý ng©n quü
- Tæng thu
- Tæng chi
- Chªnh lÖch
- D- ®Çu kú
- D- cuèi kú
Th¸ng 1
Th¸ng 2 Th¸ng 3
D- cuèi kú
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.2.2.2.4.ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh ®-îc lËp nh»m cung cÊp nh÷ng th«ng tin
vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ch-a ®-îc ph¶n ¸nh trong hÖ thèng b¸o c¸o tµi
chÝnh, ®ång thêi gi¶i tr×nh bæ sung, thuyÕt minh mét sè chØ tiªu ch-a ®-îc ph¶n
¸nh vµ tr×nh bµy ®Çy ®ñ trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c cña doanh nghiÖp nh-:
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè, t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh, t×nh
h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n l-u ®éng,…
Nãi tãm l¹i, nguån th«ng tin bªn ngoµi doanh nghiÖp vµ nguån th«ng tin
néi bé doanh nghiÖp (®Æc biÖt nguån th«ng tin tõ néi bé doanh nghiÖp) lµ rÊt cÇn
thiÕt ®Ó nhµ ph©n tÝch nghiªn cøu, t×m hiÓu ®Ó tõ ®ã tiÕn hµnh ph©n tÝch tµi chÝnh
doanh nghiÖp. Hai nguån th«ng tin nµy chÝnh lµ c¬ së ®Çu tiªn ®Ó tiÕn hµnh ph©n
tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp ®Ó thÊy râ nh÷ng ®iÓm m¹nh,
®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, tõ ®ã cã thÓ ®-a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ nhÊt.
1.2.3.C¸c ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh bao gåm mét hÖ thèng c¸c c«ng cô vµ
biÖn ph¸p nh»m tiÕp cËn, nghiªn cøu c¸c sù kiÖn, hiÖn t-îng, c¸c mèi quan hÖ
bªn trong vµ bªn ngoµi, c¸c luång dÞch chuyÓn vµ biÕn ®æi tµi chÝnh, c¸c chØ tiªu
tµi chÝnh tæng hîp vµ chi tiÕt nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh
nghiÖp. §Ó ®-a ra ®-îc quyÕt ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch
tµi chÝnh, nhÊt thiÕt doanh nghiÖp ph¶i lùa chän cho m×nh mét ph-¬ng ph¸p
ph©n tÝch phï hîp. Th«ng th-êng c¸c doanh nghiÖp kh«ng sö dông ®¬n lÎ mét
ph-¬ng ph¸p nµo mµ sö dông kÕt hîp c¸c ph-¬ng ph¸p nh»m khai th¸c nh÷ng
®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña tõng ph-¬ng ph¸p ®Ó tõ ®ã ®-a ra kÕt qu¶ tèt nhÊt.
Cã nhiÒu ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp nh-ng trªn thùc
tÕ ng-êi ta th-êng sö dông ba ph-¬ng ph¸p chÝnh lµ: ph-¬ng ph¸p so s¸nh,
ph-¬ng ph¸p tû lÖ, ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch t¸ch ®o¹n (Dupont).
1.2.3.1.Ph-¬ng ph¸p so s¸nh
NÕu cã ®-îc sù thèng nhÊt vÒ kh«ng gian, thêi gian, néi dung, tÝnh chÊt
vµ ®¬n vÞ tÝnh to¸n cña c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµ theo môc ®Ých th× míi x¸c ®Þnh
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
gèc so s¸nh. §©y còng chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông ph-¬ng ph¸p so s¸nh. Gèc
so s¸nh ®-îc chän ph¶i lµ gèc vÒ thêi gian hoÆc kh«ng gian, kú ph©n tÝch ®-îc
lùa chän lµ kú b¸o c¸o hoÆc kú kÕ ho¹ch, gi¸ trÞ so s¸nh cã thÓ ®-îc lùa chän
b»ng sè tuyÖt ®èi, sè t-¬ng ®èi hoÆc sè b×nh qu©n.
HiÖn nay, ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc sö dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp
víi nh÷ng néi dung chÝnh sau:
- Ph©n tÝch xu thÕ: lµ viÖc xem xÐt khuynh h-íng biÕn ®éng qua thêi gian ®Ó
®¸nh gi¸ tû sè trë nªn xÊu ®i hay ®ang ph¸t triÓn theo chiÒu h-íng tèt ®Ñp. Ph©n
tÝch nµy thùc hiÖn so s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn kú nµy víi sè thùc kú tr-íc ®Ó thÊy
râ xu h-íng thay ®æi vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ sù t¨ng tr-ëng
hay suy gi¶m trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn víi sè kÕ ho¹ch ®Ó thÊy møc ®é phÊn ®Êu cña doanh
nghiÖp.
- So s¸nh gi÷a sè liÖu cña doanh nghiÖp víi sè liÖu trung b×nh ngµnh, cña c¸c
doanh nghiÖp kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp m×nh tèt hay
xÊu, ®-îc hay ch-a ®-îc. ViÖc so s¸nh c¸c tû sè tµi chÝnh cña doanh nghiÖp víi
c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong ngµnh vµ víi c¸c tiªu chuÈn cña ngµnh còng cho
phÐp ng-êi ph©n tÝch rót ra nh÷ng nhËn ®Þnh rÊt cã ý nghÜa vÒ vÞ thÕ cña C«ng ty
trªn thÞ tr-êng, søc m¹nh tµi chÝnh cña C«ng ty so víi c¸c ®èi thñ c¹nh
tranh,…Trªn c¬ së ®ã c¸c nhµ qu¶n trÞ cã thÓ ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp víi
kh¶ n¨ng cña C«ng ty.
- So s¸nh theo chiÒu däc ®Ó xem xÐt tû träng cña tõng chØ tiªu so víi tæng thÓ, so
s¸nh theo chiÒu ngang cña nhiÒu kú ®Ó thÊy ®-îc sù biÕn ®æi c¶ vÒ sè l-îng
t-¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi cña mét chØ tiªu nµo ®ã qua c¸c niªn ®é kÕ to¸n liªn tiÕp.
1.2.3.2.Ph-¬ng ph¸p tû lÖ
Ph-¬ng ph¸p tû lÖ lµ ph-¬ng ph¸p truyÒn thèng ®-îc ¸p dông phæ biÕn
trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ph-¬ng ph¸p nµy cã tÝnh hiÖn thùc cao
víi c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông ngµy cµng ®-îc bæ sung vµ hoµn thiÖn. Bëi lÏ, thø
nhÊt: nguån th«ng tin kÕ to¸n vµ tµi chÝnh ®-îc c¶i thiÖn vµ ®-îc cung cÊp ®Çy
®ñ h¬n. §ã lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh nh÷ng tû lÖ tham chiÕu tin cËy cho viÖc ®¸nh
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
gi¸ mét tû sè cña mét doanh nghiÖp hay mét nhãm doanh nghiÖp; thø hai: viÖc
¸p dông c«ng nghÖ tin häc cho phÐp tÝch lòy d÷ liÖu vµ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh
tÝnh to¸n hµng lo¹t c¸c tû sè; thø ba: ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy gióp nhµ ph©n
tÝch khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng sè liÖu vµ ph©n tÝch mét c¸ch hÖ thèng hµng
lo¹t c¸c tû sè theo chuçi thêi gian liªn tôc hoÆc theo tõng giai ®o¹n.
VÒ nguyªn t¾c, víi ph-¬ng ph¸p tû sè cÇn x¸c ®Þnh ®-îc c¸c ng-ìng, c¸c
tû sè tham chiÕu. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp cÇn so
s¸nh c¸c tû sè cña doanh nghiÖp víi c¸c tû sè tham chiÕu.
Trong ph©n tÝch tµi chÝnh, c¸c tû lÖ tµi chÝnh chñ yÕu th-êng ®-îc ph©n
tÝch bao gåm bèn nhãm chÝnh sau:
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn hoÆc c¬ cÊu vèn
- Nhãm tû lÖ vÒ kh¨ n¨ng sinh l·i
Mçi nhãm tû lÖ l¹i bao gåm nhiÒu tû lÖ vµ trong tõng tr-êng hîp c¸c tû lÖ
®-îc lùa chän sÏ phô thuéc vµo b¶n chÊt, quy m« cña ho¹t ®éng ph©n tÝch. Tuú
theo tõng ho¹t ®éng ph©n tÝch, ng-êi ta sÏ lùa chän c¸c nhãm chØ tiªu kh¸c nhau
®Ó phôc vô môc tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp.
1.2.3.3.Ph-¬ng ph¸p Dupont
Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch Dupont lµ mét ph-¬ng ph¸p sö dông c¸c mèi quan
hÖ t-¬ng hç gi÷a c¸c tû lÖ tµi chÝnh chñ yÕu ®Ó ph©n tÝch c¸c tû sè tµi chÝnh.
C«ng ty Dupont lµ c«ng ty ®Çu tiªn ë Mü sö dông ph-¬ng ph¸p nµy ®Ó ph©n tÝch
tµi chÝnh cña C«ng ty, v× vËy ph-¬ng ph¸p ®-îc gäi lµ ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch
Dupont.
Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch Dupont xem xÐt mèi quan hÖ t-¬ng t¸c gi÷a hÖ sè
sinh lêi doanh thu víi hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n, tû lÖ sinh l·i vèn chñ së h÷u.
Ph-¬ng ph¸p nµy thiÕt lËp ra c¸c hµm sè gi÷a c¸c tû lÖ tµi chÝnh ®Ó xem xÐt ¶nh
h-ëng cña c¸c yÕu tè kh¸c ®Õn mét chØ tiªu tæng hîp nh- thÕ nµo? §ã lµ mèi
quan hÖ hµm sè gi÷a doanh lîi vèn, vßng quay toµn bé vèn vµ doanh lîi tiªu thô.
Ph©n tÝch c¸c hµm nµy sÏ thÊy ®-îc sù t¸c ®éng gi÷a c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó tõ
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®ã ®-a ra gi¶i ph¸p nh»m t¨ng doanh thu, tiÕt kiÖm chi phÝ hay x¸c ®Þnh tû lÖ nî
hîp lý.
1.2.4.Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.2.4.1.Ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ c¬ cÊu ph©n bæ vèn
Tæng sè vèn cña doanh nghiÖp bao gåm 2 lo¹i: vèn ®Çu t- vµo tµi s¶n cè
®Þnh, vèn ®Çu t- vµo tµi s¶n l-u ®éng. Vèn nhiÒu hay Ýt, t¨ng hay gi¶m, ph©n bæ
cho tõng kh©u, tõng giai ®o¹n hîp lý hay kh«ng sÏ ¶nh h-ëng lín ®Õn kÕt qu¶
kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ
t×nh h×nh ph©n bæ vèn lµ ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh t¨ng hay gi¶m vèn, t×nh h×nh
ph©n bæ vèn nh- thÕ nµo tõ ®ã ®¸nh gi¸ viÖc sö dông vèn cña doanh nghiÖp cã
hîp lý hay kh«ng. §Ó ph©n tÝch ng-êi ta tiÕn hµnh nh÷ng néi dung sau:
Thø nhÊt: xem xÐt sù biÕn ®éng cña tæng tµi s¶n còng nh- tõng lo¹i tµi
s¶n th«ng qua viÖc so s¸nh gi÷a cuèi kú víi ®Çu n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn sè
t-¬ng ®èi cña tæng tµi s¶n còng nh- chi tiÕt ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n. Qua ®ã
thÊy ®-îc sù biÕn ®éng vÒ quy m« kinh doanh, n¨ng lùc kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
Thø hai: xem xÐt c¬ cÊu vèn cã hîp lý hay kh«ng? C¬ cÊu vèn ®ã t¸c
®éng nh- thÕ nµo ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh? Th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh
tû träng cña tõng lo¹i tµi s¶n trong tæng tµi s¶n ®ång thêi so s¸nh tû träng tõng
lo¹i gi÷a cuèi kú víi ®Çu n¨m ®Ó thÊy sù biÕn ®éng cña c¬ cÊu vèn. §iÒu nµy chØ
thùc sù ph¸t huy t¸c dông khi ®Ó ý ®Õn tÝnh chÊt vµ ngµnh nghÒ kinh doanh cña
doanh nghiÖp, xem xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i tµi s¶n ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh
vµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®¹t ®-îc trong kú. Cã nh- vËy míi ®-a ®-îc quyÕt ®Þnh
hîp lý vÒ viÖc ph©n bá vèn cho tõng giai ®o¹n, tõng lo¹i tµi s¶n cña doanh
nghiÖp.
Thùc hiÖn hai néi dung trªn ta lËp b¶ng ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ t×nh
h×nh ph©n bæ vèn theo mÉu sau:
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¶ng 4: Ph©n tÝch sù biÕn ®éng vµ t×nh h×nh ph©n bæ vèn
§Çu kú
ChØ tiªu
Sè tiÒn
Cuèi kú
Tû träng
Sè tiÒn
(%)
Tû träng
(%)
So s¸nh (t¨ng, gi¶m)
Sè tiÒn
Tû lÖ
Tû träng
(%)
(%)
1.2.4.2.Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng nguån vèn
Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña nguån vèn ®Ó kh¸i qu¸t ®¸nh gi¸
kh¨ n¨ng tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh møc ®é ®éc lËp tù
chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc nh÷ng khã kh¨n mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i
trong viÖc khai th¸c nguån vèn.
Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ so s¸nh tõng lo¹i nguån vèn gi÷a cuèi kú víi
®Çu n¨m c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn t-¬ng ®èi, x¸c ®Þnh vµ so s¸nh gi÷a cuèi kú víi
®Çu n¨m vÒ tû träng tõng lo¹i nguån vèn trong tæng sè ®Ó x¸c ®Þnh chªnh lÖch
c¶ vÒ sè tiÒn, tû lÖ vµ tû träng.
NÕu nguån vèn cña chñ së h÷u chiÕm tû träng cao vµ cã xu h-íng t¨ng
th× ®iÒu ®ã cho thÊy kh¶ n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ
cao, møc ®é phô thuéc vÒ mÆt tµi chÝnh ®èi víi c¸c chñ nî thÊp vµ ng-îc l¹i.
Tuy nhiªn, khi xem xÐt cÇn ®Ó ý ®Õn chÝnh s¸ch tµi trî cña doanh nghiÖp
vµ hiÖu qu¶ kinh doanh mµ doanh nghiÖp ®¹t ®-îc, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n
trong t-¬ng lai viÖc kinh doanh cã thÓ gÆp ph¶i.
§Ó ph©n tÝch ng-êi ta còng lËp b¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng cña
nguån vèn theo mÉu nh- sau:
B¶ng 5: Ph©n tÝch c¬ cÊu vµ sù biÕn ®éng nguån vèn
§Çu n¨m
ChØ tiªu
Sè tiÒn
Tû träng
(%)
Cuèi kú
Sè tiÒn
Tû träng
(%)
So s¸nh (t¨ng, gi¶m)
Sè tiÒn
Tû lÖ
Tû träng
(%)
(%)
20