Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
LỜI NÓI ĐẦU
Kế toán có vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động tài chính Nhà nước
nói chung và hoạt động tài chính Doanh nghiệp nói riêng. Với sự phát triển kinh tế
như hiện nay là có sự đóng góp không nhỏ của các doanh nghiệp trong nước.
Doanh nghiệp muốn kinh doanh có hiệu quả trước hết phải tổ chức công tác quản
lý tốt, để tình hình hoạt động kinh doanh diễn ra thường xuyên và linh hoạt phải
nắm bắt được chế độ, hạch toán một cách nghiêm ngặt, đặc biệt đối với các nghiệp
vụ kinh tế phát sinh liên quan tới hạch toán vốn bằng tiền.
Qua quá trình thực tập tại Công ty TNHH 1.TV Quản lý và X.D Giao thông
Quảng Ninh, nhận thức được tầm quan trọng của vốn bằng tiền em xin chọn đề tài:
“Hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại Công ty TNHH. 1TV Quản lý
và X.D Giao thông Quảng Ninh”.
Ngoài Lời nói đầu & Kết luận, bài khóa luận của em gồm 3 chương:
Chƣơng I
: Những vấn đề lý luận cơ bản về công tác kế toán vốn bằng tiền trong
doanh nghiệp.
Chƣơng II : Thực trạng công tác kế toán vốn bằng tiền tại Công ty TNHH. 1TV
Quản lý và X.D Giao thông Quảng Ninh.
Chƣơng III : Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán vốn bằng tiền tại
Công ty TNHH. 1TV Quản lý và X.D Giao thông Quảng Ninh.
Trong thời gian thực hiện bài khóa luận em đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt
tình của ThS. Nguyễn Thị Mai Linh và cán bộ phòng kế toán Công ty. Do thời gian
thực tập có hạn, việc thu thập tài liệu, tìm hiểu về công tác kế toán tại Công ty còn
chưa sâu và do kiến thức thực tế còn hạn chế nên bài khóa luận của em không
tránh khỏi thiếu sót, em rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô để bài khóa luận
của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
1
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
CHƢƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN
VỐN BẰNG TIỀN TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN TRONG
DOANH NGHIỆP:
1.1.1. Khái niệm, ý nghĩa và nhiệm vụ hạch toán vốn bằng tiền:
Vốn bằng tiền của doanh nghiệp là một bộ phận của tài sản lưu động, được
thể hiện dưới hình thái tiền tệ, bao gồm: Tiền mặt tại quỹ, tiền gửi Ngân hàng, Kho
bạc hoặc các Công ty tài chính và tiền đang chuyển.
Vốn bằng tiền có tính lưu hoạt cao nhất trong các loại tài sản của doanh
nghiệp, được dùng để đáp ứng nhu cầu thanh toán của doanh nghiệp, thực hiện
việc mua sắm hoặc chi phí.
Trong quá trình SXKD, vốn bằng tiền là tài sản linh hoạt nhất, sự luân
chuyển của nó liên quan đến hầu hết các giai đoạn SXKD chủ yếu của doanh
nghiệp như: thanh toán tiền mua hàng cho người bán hoặc trả các khoản nợ phải
trả… và là kết quả của quá trình bán hàng hay thu hồi các khoản nợ phải thu.
Như vậy, qua sự luân chuyển của vốn bằng tiền người ta có thể kiểm tra,
đánh giá chất lượng hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Mặt khác, số
hiện có của vốn bằng tiền còn phản ánh khả năng thanh toán tức thời của
doanh nghiệp.
Để thực hiện tốt việc quản lý Vốn bằng tiền kế toán cần thực hiện tốt một số
nhiệm vụ sau:
- Phản ánh chính xác, kịp thời những khoản thu chi và tình hình còn lại của
từng loại vốn bằng tiền. Thực hiện kiểm tra và đối chiếu số liệu thường xuyên với
thủ quỹ nhằm đảm bảo an toàn cho tiền tệ, phát hiện và ngăn ngừa các hiện tượng
tham ô và lợi dụng tiền mặt trong kinh doanh.
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
2
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
- Tổ chức thực hiện đầy đủ, thống nhất các quy định về chứng từ, thủ tục
hạch toán vốn bằng tiền nhằm thực hiện chức năng kiểm soát và phát hiện kịp thời
các trường hợp chi tiêu lãng phí.
- So sánh, đối chiếu kịp thời, thường xuyên giữa sổ quỹ tiền mặt với sổ kiểm
kê thực tế nhằm kiểm tra, phát hiện kịp thời các trường hợp sai lệch để kiến nghị
các biện pháp xử lý.
1.1.2. Những yêu cầu cơ bản để quản lý nội bộ vốn bằng tiền:
- Để quản lý hạch toán chính xác tiền mặt của doanh nghiệp được tập trung
bảo đảm tại quỹ, mọi nghiệp vụ có liên quan đến thu, chi tiền mặt, quản lý và bảo
quản tiền mặt đều do thủ quỹ chịu trách nhiệm thực hiện.
- Thủ quỹ do giám đốc doanh nghiệp chỉ định và chịu trách nhiệm về quỹ,
không được nhờ người làm thay mình, không được kiêm nhiệm công tác kế toán,
không được làm công tác tiếp liệu, mua, bán vật tư, hàng hóa.
- Tất cả các khoản thu, chi đều phải có các chứng từ thu, chi hợp lệ, chứng
từ phải có chữ ký của giám đốc doanh nghiệp và của kế toán trưởng.
- Trước khi phát hành Séc để thanh toán, phải kiểm tra số lượng, giá trị các
khoản chi, tránh việc phát hành Séc quá số dư.
- Tách chức năng duyệt chi khỏi chức năng ký Séc.
1.1.3. Nguyên tắc hạch toán vốn bằng tiền:
- Phải sử dụng đơn vị tiền tệ thống nhất là Đồng Việt Nam. Trường hợp
doanh nghiệp liên doanh có thể sử dụng đơn vị ngoại tệ để ghi sổ nhưng phải được
sự đồng ý bằng văn bản của Bộ Tài chính.
- Trường hợp kế toán Vốn bằng tiền liên quan đến ngoại tệ:
Theo Chuẩn mực kế toán số 10 - Ảnh hưởng của việc thay đổi tỷ giá hối đoái
(Ban hành và công bố theo Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 21 tháng 12
năm 2002 của Bộ trưởng Bộ Tài chính):
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
3
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
Một giao dịch bằng ngoại tệ là giao dịch được xác định bằng ngoại tệ hoặc
yêu cầu thanh toán bằng ngoại tệ, bao gồm các giao dịch phát sinh khi một DN:
+ Mua hoặc bán sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà giá cả được xác định bằng
ngoại tệ;
+ Vay hoặc cho vay các khoản tiền mà số phải trả hoặc phải thu được xác
định bằng ngoại tệ;
+ Trở thành một đối tác (một bên) của một hợp đồng ngoại hối chưa được
thực hiện;
+ Mua hoặc thanh lý các tài sản; phát sinh hoặc thanh toán các khoản nợ xác
định bằng ngoại tệ;
+ Dùng một loại tiền tệ này để mua, bán hoặc đổi lấy một loại tiền tệ khác.
Một giao dịch bằng ngoại tệ phải được hạch toán và ghi nhận ban đầu theo
đơn vị tiền tệ kế toán bằng việc áp dụng tỷ giá hối đoái giữa đơn vị tiền tệ kế toán
và ngoại tệ tại ngày giao dịch.
Tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch được coi là tỷ giá giao ngay. Doanh
nghiệp có thể sử dụng tỷ giá xấp xỉ với tỷ giá hối đoái thực tế tại ngày giao dịch.
Ví dụ tỷ giá trung bình tuần hoặc tháng có thể được sử dụng cho tất cả các giao
dịch phát sinh của mỗi loại ngoại tệ trong tuần, tháng đó. Nếu tỷ giá hối đoái giao
động mạnh thì doanh nghiệp không được sử dụng tỷ giá trung bình cho việc kế
toán của tuần hoặc tháng kế toán đó.
Chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh khi thanh toán các khoản mục tiền tệ có
gốc ngoại tệ hoặc trong việc báo cáo các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ của một
doanh nghiệp theo các tỷ giá hối đoái khác với tỷ giá hối đoái đã được ghi nhận
ban đầu, hoặc đã được báo cáo trong báo cáo tài chính trước, được xử lý như sau:
+ Trong giai đoạn đầu tư xây dựng để hình thành tài sản cố định của doanh
nghiệp mới thành lập, chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh khi thanh toán các
khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ để thực hiện đầu tư xây dựng và chênh lệch tỷ
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
4
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
giá hối đoái phát sinh khi đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối
năm tài chính được phản ánh luỹ kế, riêng biệt trên Bảng Cân đối kế toán. Khi
TSCĐ hoàn thành đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng thì chênh lệch tỷ giá hối đoái
phát sinh trong giai đoạn đầu tư xây dựng được phân bổ dần vào thu nhập hoặc chi
phí sản xuất, kinh doanh trong thời gian tối đa là 5 năm.
+ Trong giai đoạn sản xuất, kinh doanh, kể cả việc đầu tư xây dựng để hình
thành tài sản cố định của doanh nghiệp đang hoạt động, chênh lệch tỷ giá hối đoái
phát sinh khi thanh toán các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ và đánh giá lại các
khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối năm tài chính sẽ được ghi nhận là thu nhập,
hoặc chi phí trong năm tài chính, ngoại trừ chênh lệch tỷ giá hối đoái quy định
trong đoạn 12c, 14, 16 (của Chuẩn mực 10).
+ Đối với doanh nghiệp sử dụng công cụ tài chính để dự phòng rủi ro hối đoái
thì các khoản vay, nợ phải trả có gốc ngoại tệ được hạch toán theo tỷ giá thực tế tại
thời điểm phát sinh. Doanh nghiệp không được đánh giá lại các khoản vay, nợ phải
trả có gốc ngoại tệ đã sử dụng công cụ tài chính để dự phòng rủi ro hối đoái.
Chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh được ghi nhận khi có sự thay đổi tỷ giá
hối đoái giữa ngày giao dịch và ngày thanh toán của mọi khoản mục tiền tệ có gốc
ngoại tệ. Khi giao dịch phát sinh và được thanh toán trong cùng kỳ kế toán, các
khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái được hạch toán trong kỳ đó. Nếu giao dịch được
thanh toán ở các kỳ kế toán sau, chênh lệch tỷ giá hối đoái được tính theo sự thay
đổi của tỷ giá hối đoái trong từng kỳ cho đến kỳ giao dịch đó được thanh toán.
- Đối với vàng, bạc, kim khí, đá quý phản ánh ở nhóm tài khoản vốn bằng
tiền chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp không đăng ký kinh doanh vàng, bạc, kim
khí quý, đá quý.
Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý cần theo dõi số lượng, trọng lượng, quy
cách, phẩm chất, giá trị của từng thứ, từng loại. Giá trị được tính theo giá thực tế
(Giá hóa đơn hoặc giá được thanh toán) khi tính giá xuất vàng, bạc, kim khí quý,
đá quý có thể áp dụng 1 trong 4 phương pháp tính giá hàng tồn kho: Lifo, Fifo,
Bình quân gia quyền, Giá thực tế đích danh.
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
5
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
1.2. TỔ CHỨC KẾ TOÁN TIỀN MẶT TẠI QUỸ:
1.2.1.Nguyên tắc hạch toán tiền mặt tại quỹ:
- Khi tiến hành nhập, xuất quỹ tiền mặt phải có phiếu thu, phiếu chi và có đủ
chữ ký của người nhận, người giao, người cho phép nhập, xuất quỹ theo quy định
của chế độ chứng từ kế toán. Một số trường hợp đặc biệt phải có lệnh nhập quỹ,
xuất quỹ đính kèm.
- Kế toán quỹ tiền mặt phải có trách nhiệm mở sổ kế toán quỹ tiền mặt, ghi
chép hàng ngày liên tục theo trình tự phát sinh các khoản thu, chi, nhập, xuất quỹ
tiền mặt, ngoại tệ và tính ra số tồn quỹ tại mọi thời điểm.
- Thủ quỹ chịu trách nhiệm quản lý và nhập, xuất quỹ tiền mặt. Hàng ngày
thủ quỹ phải kiểm kê số tồn quỹ tiền mặt thực tế, đối chiếu số liệu sổ quỹ tiền mặt
và sổ kế toán tiền mặt. Nếu có chênh lệch, kế toán và thủ quỹ phải kiểm tra lại để
xác định nguyên nhân và kiến nghị biện pháp xử lý chênh lệch.
- Ở những doanh nghiệp có ngoại tệ nhập quỹ tiền mặt phải quy đổi ngoại tệ
ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế của nghiệp vụ kinh tế phát sinh,
hoặc tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trường ngoại tệ liên Ngân hàng do Ngân
hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế để ghi
sổ kế toán.
Trường hợp mua ngoại tệ nhập quỹ tiền mặt ngoại tệ bằng Đồng Việt Nam
thì được quy đổi ngoại tệ ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá mua hoặc tỷ giá thanh
toán. Bên Có TK 1112 được quy đổi ngoại tệ ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá trên sổ
kế toán TK 1112 theo 1 trong 4 phương pháp: Bình quân gia quyền, Lifo, Fifo, Giá
thực tế đích danh (như một loại hàng hóa đặc biệt).
Ngoại tệ được hạch toán chi tiết theo từng loại trên Tài khoản 007 “Ngoại tệ
các loại” (Tài khoản ngoài bảng cân đối kế toán).
- Đối với vàng, bạc, kim khí quý, đá quý phản ánh ở tài khoản tiền mặt chỉ
áp dụng cho các doanh nghiệp không đăng ký kinh doanh vàng, bạc, kim khí quý,
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
6
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
đá quý nhập quỹ tiền mặt thì việc nhập, xuất được hạch toán như các loại hàng tồn
kho, khi sử dụng để thanh toán chi trả được hạch toán như ngoại tệ.
1.2.2. Chứng từ sử dụng:
- Phiếu thu, phiếu chi
- Biên lai thu tiền
- Giấy đề nghị thanh toán
- Biên bản kiểm kê quỹ
- Các chứng từ có liên quan…
1.2.3. Tài khoản sử dụng:
TK 111-“Tiền mặt”: dùng để phản ánh số tiền mặt hiện có và tình hình thu,
chi tiền mặt.
* Kết cấu:
- Bên Nợ:
+ Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý, kim khí quý nhập quỹ.
+ Số tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý thừa ở quỹ phát hiện
khi kiểm kê.
+ Chênh lệch tăng tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ (đối
với tiền mặt ngoại tệ).
- Bên Có:
+ Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý, kim khí quý xuất quỹ.
+ Số tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý thiếu hụt ở quỹ phát
hiện khi kiểm kê.
+ Chênh lệch giảm tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ (đối
với tiền mặt ngoại tệ).
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
7
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
- Số dư bên Nợ:
Các khoản tiền mặt, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý còn tồn
quỹ tiền mặt.
Tài khoản 111 – Tiền mặt có 3 tài khoản cấp 2:
- TK 1111 – Tiền Việt Nam: Phản ánh tình hình thu, chi, tồn quỹ tiền Việt
Nam tại quỹ tiền mặt.
- TK 1112 – Ngoại tệ: Phản ánh tình hình thu, chi, tăng, giảm tỷ giá và tồn
quỹ ngoại tệ tại quỹ tiền mặt theo giá trị quy đổi ra Đồng Việt Nam.
- TK 1113 – Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý: Phản ánh giá trị vàng, bạc, kim
khí quý, đá quý nhập, xuất, tồn quỹ.
1.2.4. Phƣơng pháp hạch toán:
Phương pháp hạch toán tiền mặt tại quỹ được phản ánh theo sơ đồ 1.1, 1.2, 1.3.
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
8
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
Sơ đồ 1.1 Kế toán tiền mặt (VNĐ)
112(1121)
111(1111)
Rút TGNH nhập quỹ tiền mặt
112(1121)
Gửi TM vào NH
131,136,138
141,144,244
Thu hồi các khoản nợ phải thu
Chi tạm ứng, ký quỹ, ký cược
bằng TM
141,144,244
121,128,221
Thu hồi các khoản ký cược,
ký quỹ bằng TM
Đầu tư ngắn hạn, dài hạn
bằng TM
121,128,221
152,153,156
Thu hồi các khoản đầu tư
Mua vật tư, hàng hóa, công cụ,
TSCĐ bằng TM
311,341
133
Vay ngắn hạn, dài hạn
Thuế GTGT được khấu trừ
411,441
627,641,642
Nhận vốn góp, vốn cấp
bằng TM
Chi phí phát sinh bằng TM
511,512,515,711
Doanh thu hoạt động SXKD và
hoạt động khác bằng TM
311,331,315
Thanh toán nợ bằng TM
3331
Thuế GTGT phải nộp
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
9
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
Sơ đồ 1.2: Kế toán tiền mặt (ngoại tệ)
131,136,138
111(1112)
Thu nợ bằng ngoại tệ
Tỷ giá ghi
sổ khi
nhận nợ
Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
Tỷ giá thực
tế hoặc
bình quân
liên NH
515
Tỷ giá ghi
sổ của ngoại
tệ xuất dùng
635
Lãi
311,331,336,338
Tỷ giá ghi
sổ khi
nhận nợ
515
Lỗ
635
Lãi
Lỗ
511,515,711
152,153,156,133
Doanh thu BH & CCDV,
DT tài chính,
thu nhập khác bằng ngoại tệ
Mua vật tư, hàng hóa, công cụ
bằng ngoại tệ
(Tỷ giá thực tế hoặc BQLNH
tại thời điểm phát sinh NV)
Tỷ giá ghi sổ
của ngoại tệ
xuất dùng
Tỷ giá thực
tế tại thời
điểm PS
nghiệp vụ
515
635
Lãi
Lỗ
413
413
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh
giá lại số dư NT cuối năm
Chênh lệch tỷ giá giảm do đánh
giá lại số dư NT cuối năm
Tất cả các nghiệp vụ trên đều phải đồng thời ghi đơn TK 007
“ Ngoại tệ các loại”
007
Thu nợ bằng ngoại tệ
Doanh thu, DT tài chính, TN khác bằng NT
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
Mua vật tư, hàng hóa, công cụ, bằng NT
10
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
Sơ đồ 1.3: Kế toán vàng, bạc, kim khí quý, đá quý
131,136,138
111(1113)
Thu nợ bằng vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
Giá ghi sổ
Thanh toán nợ bằng vàng,
bạc, kim khí quý, đá quý
Giá thực tế
Giá ghi sổ
hoặc BQLNH
515
635
Lãi
311,331,336,338
515
Lỗ
635
Lãi
144,244
Thu hồi các khoản ký cược,
ký quỹ bằng vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
Giá thực tế
hoặc BQLNH
Lỗ
144,244
Chi ký cược, ký quỹ bằng
vàng, bạc, kim khí quý,
đá quý
511,512,515,711
Doanh thhu hoạt động SXKD
và HĐ khác bằng vàng, bạc,
đá quý, kim khí quý
(Giá thực tế trên thị trường)
411,441
Nhận vốn góp, vốn cấp bằng
vàng, bạc, đá quý,
kim khí quý
412
Chênh lệch tỷ giá tăng do
đánh giá lại số dư vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
412
Chênh lệch tỷ giá giảm do
đánh giá lại số dư vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
11
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
1.3. TỔ CHỨC KẾ TOÁN TIỀN GỬI NGÂN HÀNG:
1.3.1. Nguyên tắc hạch toán tiền gửi ngân hàng:
- Khi nhận được chứng từ của Ngân hàng gửi đến, kế toán phải kiểm tra, đối
chiếu với chứng từ gốc kèm theo. Nếu có sự chênh lệch giữa số liệu trên sổ kế toán
của đơn vị, số liệu chứng từ gốc với số liệu trên chứng từ của Ngân hàng thì đơn vị
phải thông báo cho Ngân hàng để cùng đối chiếu, xác minh và xử lý kịp thời. Cuối
tháng, chưa xác định được nguyên nhân chênh lệch thì kế toán ghi sổ theo số liệu
của Ngân hàng trên giấy Báo nợ, Báo có hoặc bản sao kê. Số chênh lệch (nếu có)
ghi vào bên Nợ TK 138 “Phải thu khác” (1388) (Nếu số liệu của kế toán lớn hơn
số liệu của Ngân hàng) hoặc ghi vào bên có TK 338 “Phải trả, phải nộp khác”
(3388) (Nếu số liệu của kế toán nhỏ hơn số liệu của Ngân hàng). Sang tháng sau,
tiếp tục kiểm tra, đối chiếu, xác định nguyên nhân để điều chỉnh số liệu ghi sổ.
- Ở những đơn vị có các tổ chức, bộ phận phụ thuộc không tổ chức kế toán
riêng, có thể mở tài khoản chuyên thu, chuyên chi hoặc mở tài khoản thanh toán
phù hợp để thuận tiện cho việc giao dịch, thanh toán. Kế toán phải mở sổ chi tiết
theo từng loại tiền gửi (Đồng Việt Nam, ngoại tệ các loại).
- Phải tổ chức hạch toán chi tiết số tiền gửi theo từng tài khoản ở Ngân hàng
để thuận tiện cho việc kiểm tra, đối chiếu.
- Trường hợp tiền gửi Ngân hàng bằng ngoại tệ thì phải được quy đổi ra
Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế hoặc tỷ giá giao dịch bình quân liên
Ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh.
Trường hợp mua ngoại tệ gửi vào Ngân hàng được phản ánh theo tỷ giá mua thực
tế phải trả.
Trường hợp rút tiền gửi Ngân hàng bằng ngoại tệ thì được quy đổi ra Đồng
Việt Nam theo tỷ giá phản ánh trên sổ kế toán TK 1122 theo một trong các phương
pháp: Bình quân liên hoàn, Lifo, Fifo, Giá thực tế đích danh.
- Trong giai đoạn SXKD (Kể cả có hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản của
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
12
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
doanh nghiệp SXKD vừa có hoạt động đầu tư XDCB) các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh liên quan đến tiền gửi ngoại tệ nếu có phát sinh chênh lệch tỷ giá hối đoái thì
các khoản chênh lệch này được hạch toán vào bên Có TK 515 “Doanh thu hoạt
động tài chính” (Lãi tỷ giá) hoặc vào TK 635 “Chi phí hoạt động tài chính” (Lỗ
tỷ giá).
- Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong giai đoạn đầu tư XDCB (giai đoạn
trước hoạt động) nếu có phát sinh chênh lệch tỷ giá hối đoái thì các khoản chênh
lệch tỷ giá liên quan đến tiền gửi ngoại tệ này được hạch toán vào TK 413 “Chênh
lệch tỷ giá hối đoái” (4132).
1.3.2. Chứng từ sử dụng:
- Giấy báo Có, giấy báo Nợ
- Bản sao kê của Ngân hàng kèm theo các chứng từ gốc (Ủy nhiệm chi, Ủy
nhiệm thu, Séc chuyển khoản…)
- Các chứng từ có liên quan.
1.3.3. Tài khoản sử dụng:
TK 112 “Tiền gửi Ngân hàng”: để theo dõi số hiện có và tình hình biến
động tăng, giảm của tiền gửi Ngân hàng (Kho bạc Nhà nước hay công ty tài chính).
* Kết cấu:
- Bên Nợ:
+Các khoản tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý
gửi vào Ngân hàng.
+ Chênh lệch tăng tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư tiền gửi ngoại
tệ cuối kỳ.
- Bên Có:
+ Các khoản tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý
rút ra từ Ngân hàng.
+ Chênh lệch giảm tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư tiền gửi ngoại
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
13
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
tệ cuối kỳ.
- Số dư bên Nợ:
Số tiền Việt Nam, ngoại tệ, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý còn gửi tại
Ngân hàng.
Tài khoản 112 – Tiền gửi Ngân hàng có 3 TK cấp 2:
- TK1121 – Tiền Việt Nam: Phản ánh số tiền gửi vào, rút ra hiện đang gửi
tại Ngân hàng bằng Đồng Việt Nam.
- TK 1122 – Ngoại tệ: Phản ánh số tiền gửi vào, rút ra và hiện đang gửi tại
Ngân hàng bằng ngoại tệ các loại đã quy đổi ra Đồng Việt Nam.
- TK 1123 – Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý: Phản ánh giá trị vàng, bạc, kim
khí quý, đá quý gửi vào, rút ra hiện đang gửi tại Ngân hàng.
1.3.4. Phƣơng pháp hạch toán:
Phương pháp hạch toán tiền gửi Ngân hàng được phản ánh trên sơ đồ 1.4,
1.5, 1.6:
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
14
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
Sơ đồ 1.4: Kế toán tiền gửi Ngân hàng (VNĐ)
111
112(1121)
Gửi TM vào Ngân hàng
111
Rút quỹ TGNH nhập quỹ TM
131,136,138
141,144,244
Thu hồi các khoản nợ phải thu
Chi tạm ứng, ký quỹ, ký cược
bằng TGNH
141,144,244
121,128,221
Thu hồi các khoản ký quỹ,
ký cược bằng TGNH
Đầu tư ngắn hạn, dài hạn
bằng TGNH
121,128,221
152,153,156
Thu hồi các khoản đầu tư
Mua vật tư, hàng hóa, công cụ,
TSCĐ bằng TGNH
311,341
133
Vay ngắn hạn, dài hạn
Thuế GTGT được khấu trừ
411,441
627,641,642
Nhận vốn góp,vốn cấp
bằng TGNH
Chi phí phát sinh bằng TGNH
511,512,515,711
Doanh thu HĐ SXKD và
HĐ khác bằng TGNH
311,331,315
Thanh toán nợ bằng TGNH
133
Thuế GTGT phải nộp
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
15
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
Sơ đồ 1.5: Kế toán tiền gửi Ngân hàng (ngoại tệ)
131,136,138
112(1122)
Thu nợ bằng ngoại tệ
Tỷ giá ghi
sổ khi
nhận nợ
Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
Tỷ giá thực Tỷ giá ghi
tế hoặc
sổ của ngoại
bình quân tệ xuất dùng
liên NH
515
635
Lãi
311,331,336,338
Tỷ giá ghi
sổ khi
nhận nợ
515
Lỗ
635
Lỗ
Lãi
511,515,711
152,153,156,133
Doanh thu BH & CCDV,
DT tài chính,
thu nhập khác bằng ngoại tệ
Mua vật tư, hàng hóa, công cụ
bằng ngoại tệ
(Tỷ giá thực tế hoặc BQLNH
tại thời điểm phát sinh NV)
Tỷ giá ghi sổ
của ngoại tệ
xuất dùng
Tỷ giá thực
tế tại thời
điểm PS
nghiệp vụ
515
635
Lãi
Lỗ
413
413
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh Chênh lệch tỷ giá giảm do đánh
giá lại số dư NT cuối năm
giá lại số dư NT cuối năm
Tất cả các nghiệp vụ trên đều phải đồng thời ghi đơn TK 007
“ Ngoại tệ các loại”
007
Thu nợ bằng ngoại tệ
Doanh thu, DT tài chính, TN khác bằng NT
Thanh toán nợ bằng ngoại tệ
Mua vật tư, hàng hóa, công cụ, bằng NT
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
16
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
Sơ đồ 1.6: Kế toán vàng, bạc, đá quý, kim khí quý
131,136,138
112(1123)
Thu nợ bằng vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
Giá ghi sổ
Thanh toán nợ bằng vàng,
bạc, kim khí quý, đá quý
Giá thực tế
Giá ghi sổ
hoặc BQLNH
515
635
Lãi
311,331,336,338
515
Lỗ
635
Lãi
144,244
Thu hồi các khoản ký cược,
ký quỹ bằng vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
Giá thực tế
hoặc BQLNH
Lỗ
144,244
Chi ký cược, ký quỹ bằng
vàng, bạc, kim khí quý,
đá quý
511,512,515,711
Doanh thu hoạt động SXKD
và HĐ khác bằng vàng, bạc,
đá quý, kim khí quý
(Giá thực tế trên thị trường)
411,441
Nhận vốn góp, vốn cấp bằng
vàng, bạc, đá quý,
kim khí quý
412
Chênh lệch tỷ giá tăng do
đánh giá lại số dư vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
412
Chênh lệch tỷ giá giảm do
đánh giá lại số dư vàng, bạc,
kim khí quý, đá quý
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
17
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
1.4. TỔ CHỨC KẾ TOÁN TIỀN ĐANG CHUYỂN
1.4.1. Nguyên tắc hạch toán tiền đang chuyển:
Tiền đang chuyển là các khoản tiền của doanh nghiệp như tiền mặt, Séc đã
nộp vào Ngân hàng, Kho bạc Nhà nước, đã gửi bưu điện , các tổ chức trung gian
thực hiện dịch vụ chuyển tiền để chuyển cho Ngân hàng hay đã làm thủ tục chuyển
tiền từ tài khoản ở Ngân hàng để chuyển trả các đơn vị khác nhưng chưa nhận
được Giấy báo Nợ, Giấy báo Có hay bản sao kê của Ngân hàng.
Tiền đang chuyển gồm tiền Việt Nam và ngoại tệ đang chuyển trong các
trường hợp sau đây:
- Thu tiền mặt hoặc séc nộp thẳng vào Ngân hàng.
- Chuyển tiền qua bưu điện để gửi trả cho các đơn vị khác.
- Thu tiền bán hàng nộp thuế vào Kho bạc (Giao tiền tay ba giữa doanh
nghiệp với người mua hàng và Kho bạc Nhà nước).
Tiền đang chuyển là tài sản bằng tiền, thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp, đang nằm trong quá trình trung gian khi những nghiệp vụ kinh tế chính
chưa hoàn thành. Đây là một trong những nội dung cần quản lý chặt chẽ để nhằm
thực hiện tốt những trách nhiệm khác, không để sai sót khi những nghiệp vụ kinh
tế cuối cùng chưa hoàn thành.
1.4.2. Chứng từ sử dụng:
- Phiếu chi
- Giấy nộp tiền
- Biên lai thu tiền
- Phiếu chuyển tiền
- Các chứng từ có liên quan…
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
18
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
1.4.3. Tài khoản sử dụng:
TK 113 “Tiền đang chuyển”: để phản ánh số tiền đang chuyển của
doanh nghiệp.
* Kết cấu:
- Bên Nợ:
+Các khoản tiền hoặc Séc bằng tiền Việt Nam, ngoại tệ đã nộp vào
Ngân hàng hoặc đã gửi bưu điện để chuyển vào Ngân hàng nhưng chưa nhận
được Giấy báo Có.
+ Chênh lệch tăng tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư ngoại tệ tiền
đang chuyển cuối kỳ.
- Bên Có:
+ Số kết chuyển vào TK 112 – Tiền gửi Ngân hàng, hoặc tài khoản có
liên quan.
+ Chênh lệch tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư ngoại tệ tiền đang
chuyển cuối kỳ.
- Số dư bên Nợ:
Các tài khoản tiền còn đang chuyển cuối kỳ.
Tài khoản 113 – Tiền đang chuyển có 2 TK cấp 2:
- TK 1131 – Tiền Việt Nam: Phản ánh số tiền Việt Nam đang chuyển.
- TK 1132 – Ngoại tệ: Phản ánh số ngoại tệ đang chuyển.
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
19
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHDL Hải Phòng
1.4.4. Phƣơng pháp hạch toán:
Phương pháp hạch toán tiền đang chuyển được phản ánh trên sơ đồ 1.7:
Sơ đồ 1.7:Kế toán tiền đang chuyển
111,112
Xuất TM gửi vào NH chưa
nhận được Giấy báo Có
113
112
Nhận được Giấy báo Có của
NH về số tiền đã gửi
131,138
Thu nợ nộp thẳng vào NH
nhưng chưa nhận được
Giấy báo Có
511,512,515,711
Thu tiền nộp thẳng vào NH
nhưng chưa nhận được
Giấy báo Có
333
Thuế và các khoản phải nộp
413
413
Chênh lệch tỷ giá tăng do
đánh giá lại số dư ngoại tệ
cuối năm
Chênh lệch tỷ giá giảm do
đánh giá lại số dư ngoại tệ
cuối năm
Sinh viên: Phạm Thùy Linh – Lớp: QTL401K
20
- Xem thêm -