Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty...

Tài liệu Hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty tư vấn xây dựng và phát triển nông thôn.

.DOC
47
109
78

Mô tả:

Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn Lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc ta hiÖn nay, c¸c tæ chøc kinh tÕ, doanh nghiÖp cã quyÒn tæ chøc vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh mét c¸ch ®éc lËp tù chñ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Hä ph¶i tù h¹ch to¸n vµ ®¶m b¶o doanh nghiÖp m×nh ho¹t ®éng cã lîi nhuËn, vµ ph¸t triÓn lîi nhuËn ®ã, tõ ®ã n©ng cao lîi Ých cña doanh nghiÖp, cña ngêi lao ®éng. §èi víi nh©n viªn, tiÒn l¬ng lµ kho¶n thï lao cña m×nh sÏ nhËn ®îc sau thêi gian lµm viÖc t¹i c«ng ty. Cßn ®èi víi c«ng ty ®©y lµ mét phÇn chi phÝ bá ra ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc. Mét c«ng ty sÏ ho¹t ®éng vµ cã kÕt qu¶ tèt khi kÕt hîp hµi hoµ hai vÊn ®Ò nµy. Do vËy, viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý quan träng cña doanh nghiÖp. H¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ vÒ lao ®éng cã ý nghÜa c¬ së, c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ sè lîng, thêi gian lao ®éng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ lao ®éng. Qua ®ã nhµ qu¶n trÞ qu¶n lý ®îc chi phÝ tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vÒ lao ®éng còng gióp viÖc x¸c ®Þnh nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi nhµ níc. §ång thêi nhµ níc còng ra nhiÒu quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc tr¶ l¬ng vµ c¸c chÕ ®é tÝnh l¬ng cho ngêi lao ®éng. Trong thùc tÕ, mçi doanh nghiÖp cã ®Æc thï s¶n xuÊt vµ lao ®éng riªng, cho nªn c¸ch thøc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë mçi doanh nghiÖp còng sÏ cã sù kh¸c nhau. Tõ sù kh¸c nhau nµy mµ cã sù kh¸c biÖt trong kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Tõ nhËn thøc nh vËy nªn trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n em ®· chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n” ®Ó nghiªn cøu thùc tÕ vµ viÕt thµnh chuyªn ®Ò nµy. Víi nh÷ng hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ vµ thêi gian thùc tÕ qu¸ ng¾n ngñi, víi sù gióp ®ì cña l·nh ®¹o C«ng ty vµ c¸c anh chÞ em trong phßng kÕ to¸n C«ng ty, em hy väng sÏ n¾m b¾t ®îc phÇn nµo vÒ sù hiÓu biÕt ®èi víi lÜnh vùc kÕ to¸n tiÒn l¬ng trong C«ng ty. Bµi viÕt ®îc chia lµm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n. Ch¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty Tư vấn Xây dựng và Phát triển Nông thôn. 1 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn Bµi viÕt nµy ®· ®îc hoµn thµnh víi sù tËn t×nh híng dÉn, gióp ®ì cña ThÇy gi¸o V¨n B¸ Thanh vµ c¸c anh chÞ t¹i phßng kÕ to¸n cña C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n! Ch ¬ng 1 C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.1 - Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng. 1.1.1. TiÒn l¬ng: 1.1.1.1. Kh¸i niªm: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ sù ho¹t ®éng cña thÞ trêng søc lao ®éng (hay cßn gäi lµ thÞ trêng lao ®éng), søc lao ®éng lµ hµng ho¸, do vËy tiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. Khi ph©n tÝch nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa, n¬i mµ c¸c quan hÖ thÞ truêng thèng trÞ mäi quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c. C¸c M¸c viÕt “ tiÒn c«ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña søc lao ®éng mµ chØ lµ h×nh th¸i c¶i trang cña gi¶ trÞ hay gi¸ c¶ søc lao ®éng” TiÒn l¬ng ph¶n ¸nh nhiÒu quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c nhau. TiÒn l¬ng tríc hÕt lµ sè tiÒn mµ nguêi sö dông lao ®éng (ngêi mua søc lao ®éng) tr¶ cho nguêi lao ®éng ( ngêi b¸n søc lao ®éng). §ã lµ quan hÖ kinh tÕ cña tiÒn l¬ng. MÆt kh¸c, do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña hµng ho¸ søc lao ®éng mµ tiÒn l¬ng kh«ng 2 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn chØ ®¬n thuÇn lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßn lµ vÊn ®Ò x· héi rÊt quan träng, liªn quan ®Õn ®êi sèng vµ trËt tù x· héi. §ã lµ quan hÖ x· héi Trong qu¸ ttr×nh ho¹t ®éng, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®èi víi c¸c chñ doanh nghiÖp tiÒn l¬ng lµ mét phÇn chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy, tiÒn l¬ng lu«n lu«n ®îc tÝnh to¸n qu¶n lý chÆt chÏ. §èi víi ngêi lao ®éng, tiÒn l¬ng lµ thu nhËp tõ qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä phÇn thu nhËp chñ yÕu víi ®¹i ®a sè lao ®éng trong x· héi cã ¶nh hëng ®Õn møc sèng cña hä. PhÊn ®Êu n©ng cao tiÒn l¬ng lµ môc ®Ých hÕt th¶y cña ngêi lao ®éng. Môc ®Ých nµy t¹o ®éng lùc ®Ó ngêi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ kh¼ n¨ng lao ®éng cña m×nh. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nh ë níc ta hiÖn nay, ph¹m trï tiÒn l¬ng ®îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng thµnh phÇn kinh tÕ + Trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc vµ khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp (khu vùc lao ®éng ®îc nhµ níc tr¶ l¬ng), tiÒn l¬ng lµ sè tiÒn mµ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, c¸c c¬ quan, tæ chøc cña nhµ níc tr¶ cho ngêi lao ®éng theo c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña nhµ níc vµ ®îc thÓ hiÖn trong hÖ thèng thang l¬ng, b¶ng l¬ng do nhµ níc qui ®Þnh. + Trong thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, tiÒn l¬ng chôi sù t¸c ®éng chi phèi rÊt lín cña thÞ trêng vµ thÞ trêng søc lao ®éng. TiÒn l¬ng khu vùc nµy dï vÉn n»m trong khu«n khæ ph¸p luËt vµ theo nh÷ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ vµ lµ nh÷ng giao dÞch trùc tiÕp gi÷a chñ vµ thî, nh÷ng “mÆc c¶” cô thÓ gi÷a mét bªn lµm thuª vµ mét bªn ®i thuª. Nh÷ng hîp ®ång lao ®éng nµy t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ph¬ng thøc tr¶ c«ng. §øng trªn ph¹m vi toµn x· héi, tiÒn l¬ng ®îc xem xÐt vµ ®Æt trong quan hÖ vÒ ph©n phèi thu nhËp, quan hÖ s¶n xuÊt tiªu dïng, quan hÖ trao ®æi. Do vËy chÝnh s¸h tiÒn l¬ng thu nhËp lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò quan t©m cña mäi quèc gia. Chóng ta cÇn ph©n biÖt gi÷a hai kh¸i niÖm cña tiÒn l¬ng: +TiÒn l¬ng danh nghÜa: lµ sè tiÒn mµ ngêi sö dông lao ®éng tr¶ cho ngêi lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo n¨ng xuÊt lao ®éng, phô thuéc vµo tr×nh ®é, kinh nghiÖm lµm viÖc . . .ngay trong qu¸ tr×nh lao ®éng. + TiÒn l¬ng thùc tÕ: §îc hiÓu lµ sè lîng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ ngêi lao ®éng ®îc hëng l¬ng vµ cã thÓ mua ®îc b»ng tiÒn l¬ng thùc tÕ ®ã. 1.1.1.2. Vai trß chøc n¨ng cña tiÒn l¬ng: + Chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng: Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ®îc thùc hiÖn bëi viÖc tr¶ c«ng cho ngêi lao ®éng th«ng qua l¬ng. B¶n chÊt cña søc lao ®éng lµ s¶n phÈm lÞch sö 3 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn lu«n ®îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao nhê thêng xuyªn ®îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn, cßn b¶n chÊt cña t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng lµ cã ®îc mét tiÒn l¬ng sinh ho¹t nhÊt ®Þnh ®Ó hä cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng míi (nu«i dìng, gi¸o dôc thÕ hÖ sau), tÝch luü kinh nghiÖm vµ n©ng cao tr×nh ®é, hoµn thiÖn kü n¨ng lao ®éng. + Chøc n¨ng lµ c«ng cô qu¶n lý cña doanh nghiÖp: Môc ®Ých cuèi cïng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ lµ lîi nhuËn cao nhÊt. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã hä ph¶i biÕt kÕt hîp nhÞp nhµng vµ qu¶n lý mét c¸ch cã nghÖ thuËt c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Ngêi sö dông lao ®éng cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra gi¸m s¸t, theo dâi ngêi lao ®éng lµm viÖc theo kÕ ho¹ch, tæ chøc cña m×nh th«ng qua viÖc chi tr¶ l¬ng cho hä, ph¶i ®¶m b¶o chi phÝ mµ m×nh bá ra ph¶i ®em l¹i kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Qua ®ã nguêi sö dông lao ®éng sÏ qu¶n lý chÆt chÏ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng cña m×nh ®Ó tr¶ c«ng xøng ®¸ng cho ngêi lao ®éng. + Chøc n¨ng kÝch thÝch lao ®éng ( ®ßn bÈy kinh tÕ): Víi mét møc l¬ng tho¶ ®¸ng sÏ lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng. Khi ®îc tr¶ c«ng xøng ®¸ng ngêi lao ®éng sÏ say mª, tÝch cùc lµm viÖc, ph¸t huy tinh thÇn lµm viÖc s¸ng t¹o, hä sÏ g¾n bã chÆt chÏ tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi lîi Ých cña doanh nghiÖp. Do vËy, tiÒn lu¬ng lµ mét c«ng cô khuyÕn khÝch vËt chÊt, kÝch thÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc thùc sù cã hiÖu qu¶ cao. 1.1.1.3. Quü tiÒn l¬ng: Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l¬ng mµ doanh nghiÖp tr¶ cho tÊt c¶ lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý. Thµnh phÇn quü tiÒn l¬ng bao gåm nhiÒu kho¶n nh l¬ng thêi gian (th¸ng, ngµy, giê), l¬ng s¶n phÈm, phô cÊp (chøc vô, ®¾t ®á, khu vùc. . .), tiÒn thëng trong s¶n xuÊt.Quü tiÒn l¬ng(hay tiÒn c«ng) bao gåm nhiÒu lo¹i, tuy nhiªn vÒ h¹ch to¸n cã thÓ chia thµnh tiÒn l¬ng lao ®éng trùc tiÕp vµ tiÒn l¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp, trong ®ã chi tiÕt theo tiÒn l¬ng chÝnh vµ tiÒn l¬ng phô. 1.1.2. C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng: 1.1.2.1. B¶o hiÓm x· héi: 1.1.2.1.1. Kh¸i niÖm: B¶o hiÓm x· héi(BHXH) lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña chÝnh s¸ch x· héi mµ nhµ níc ®¶m b¶o tríc ph¸p luËt cho ngêi d©n nãi chung vµ ngêi lao ®éng nãi riªng. BHXH lµ sù ®¶m b¶o vÒ mÆt vËt chÊt cho ngêi lao ®éng, th«ng qua chÕ ®é BHXH nh»m æn ®Þnh ®êi sèng cña ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. BHXH lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt x· héi rÊt cao . Trªn c¬ së tham gia,®ãng gãp cña ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng vµ sù qu¶n lý b¶o hé cña nhµ níc. BHXH chØ thùc hiÖn chøc n¨ng ®¶m b¶o khi ngêi lao 4 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn ®éng vµ gia ®×nh hä gÆp rñi ro nh èm ®au, tuæi giµ, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, thÊt nghiÖp, chÕt. Theo c«ng íc102 vÒ BHXH vµ tÝnh chÊt lao ®éng quèc tÕ gåm: + Ch¨m sãc y tÕ + Trî cÊp èm ®au + Trî cÊp thÊt nghiÖp + Trî cÊp tuæi giµ + Trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp +Trî cÊp gia ®×nh + Trî cÊp thai s¶n, tµn tËt HiÖn nay ë ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn c¸c lo¹i nghiÖp vô b¶o hiÓm sau: +Trî cÊp thai s¶n, trî cÊp èm ®au + Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp + Trî cÊp mÊt søc lao ®éng, Trî cÊp tµn tËt 1.1.2.1.2. Quü b¶o hiÓm x· héi (BHXH): Lµ mét kho¶n tiÒn trÝch lËp ngêi lao ®éng t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng nh èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, nghØ mÊt søc, nghØ hu . Quü BHXH ®îc trÝch lËp theo mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh Nhµ níc quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tuú theo møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, tuú theo chÕ ®é tµi chÝnh cña mçi quèc gia mµ quy ®Þnh mét tû lÖ trÝch BHXH. Nh chÕ ®é hiÖn nay trÝch BHXH lµ 20%, trong ®ã 15% ®îc trÝch vµo chi phÝ SXKD, cßn 5% trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng. 1.1.2.1.3. B¶o hiÓm YtÕ (BHYT): Lµ mét kho¶n trî cÊp tiÒn thuèc men, kh¸m ch÷a bÖnh cho ngêi lao ®éng, khi èm ®au ph¶i ®iÒu trÞ trong thêi gian lµm viÖc t¹i c«ng ty. Quü BHYT ®îc trÝch theo tû lÖ phÇn tr¨m quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn vµ ®äc tÝnh vµo chi phÝ SXKD. ChÕ ®é trÝch ë níc ta hiÖn nay lµ 3%, trong ®ã 2% trÝch vµo chi phÝ SXKD, cßn 1% trÝch vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng. 1.1.2.1.4. Kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§): Quü ®îc x©y dùng nªn víi môc ®Ých chi tiªu cho c¸c ho¹t ®éng c«ng ®oµn, hµng th¸ng doanh nghiÖp ph¶i trÝch theo mét tû lÖ phÇn tr¨m quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh tû lÖ trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn lµ 2% ®îc trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. 1.2 - C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng. 5 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn ChÝnh s¸ch l¬ng lµ mét chÝnh s¸ch linh ®éng, uyÓn chuyÓn phï hîp víi hoµn c¶nh x· héi, víi kh¼ n¨ng cña tõng c«ng ty- xÝ nghiÖp, ®èi chiÕu víi c¸c c«ng ty – xÝ nghiÖp kh¸c trong cïng ngµnh. Chóng ta kh«ng thÓ vµ kh«ng nªn ¸p dông c«ng thøc l¬ng mét c¸ch m¸y mãc cã tÝnh chÊt ®ång nhÊt cho mäi c«ng ty, xÝ nghiÖp. Cã c«ng ty ¸p dông chÕ ®é kho¸n s¶n phÈm th× n¨ng xuÊt lao ®éng cao, gi¸ thµnh h¹. Nhng c«ng ty kh¸c l¹i thÊt b¹i nÕu ¸p dông chÕ ®é tr¶ l¬ng nµy, mµ ph¶i ¸p dông chÕ ®é tr¶ l¬ng theo giê céng víi thëng . . . Do vËy viÖc tr¶ l¬ng rÊt ®a d¹ng, nhiÒu c«ng ty phèi hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p tr¶ l¬ng cho phï hîp víi khung c¶nh kinh doanh cña m×nh. Thêng th× mét c«ng ty, xÝ nghiÖp ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng sau : 1.2.1. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm: Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng dùa trùc tiÕp vµo sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm ( hay dÞch vô ) mµ hä hoµn thµnh. ®©y lµ h×nh thøc ®îc ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp nhÊt lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ taä s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã nh÷ng ý nghÜa sau: + Qu¸n triÖt tèt nguyªn t¾c tr¶ l¬ng theo lao ®éng v× tiÒn l¬ng mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc phô thuéc vµo sè lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. §iÒu nµy sÏ cã t¸c dông lµm t¨ng n¨ng xuÊt cña ngêi lao ®éng. + Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã t¸c dông trùc tiÕp khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ra søc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ, tÝch luü kinh nghiÖm, rÌn luyÖn kü n¨ng, ph¸t huy s¸ng t¹o, . . . ®Ó n©ng cao kh¼ n¨ng lµm viÖc vµ n¨ng xuÊt lao ®éng. + Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cßn cã ý nghÜa to lín trong viÖc n©ng cao vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, n©ng cao tÝnh tù chñ, chñ ®éng lµm viÖc cña ngêi lao ®éng. Cã c¸c chÕ ®é tr¶ l¬ng s¶n phÈm nh sau: 1.2.1.1. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp: ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp ®îc ¸p dông réng r·i ®èi víi ngêi trùc tiÕp s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng cña hä mang tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi, cã thÓ ®Þnh møc vµ nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch riªng biÖt. 1.2.1.2. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã thëng cã ph¹t: TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm cã thëng cã ph¹t lµ tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm g¾n víi chÕ ®é tiÒn l¬ng trong s¶n xuÊt nh : Thëng tiÕt kiÖm vËt t, thëng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, thëng gi¶m tû lÖ hµng háng, . . . vµ cã thÓ ph¹t trong trêng hîp ngêi lao ®éng lµm ra s¶n phÈm háng, hao phÝ vËt t, kh«ng ®¶m b¶o ngµy c«ng qui ®Þnh, kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®îc giao. C¸ch tÝnh nh sau: TiÒn l¬ng = TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm + TiÒn thëng – TiÒn trùc tiÕp (gi¸n tiÕp) ph¹t 6 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn 1.2.1.3. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn: Theo h×nh thøc nµy tiÒn l¬ng bao gåm hai phÇn: PhÇn thø nhÊt : C¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh ®Þnh møc lao ®éng, tÝnh ra ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong ®Þnh møc. PhÇn thø hai : C¨n cø vµo møc ®é vît ®Þnh møc ®Ó tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ theo tû lÖ luü tiÕn. Tû lÖ hoµn thµnh vît møc cµng cao th× tû lÖ luü tiÕn cµng nhiÒu. H×nh thøc nµy khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng vµ cêng ®é lao ®éng ®Õn møc t«Ý ®a do vËy thêng ¸p dông ®Ó tr¶ cho ngêi lµm viÖc trong kh©u träng yÕu nhÊt hoÆc khi doanh nghiÖp ph¶i hoµn thµnh gÊp mét ®¬n ®Æt hµng. 1.2.1.4. H×nh thøc tr¶ l¬ng kho¸n: TiÒn l¬ng kho¸n lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng theo khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc mµ hä hoµn thµnh. H×nh thøc nµy ¸p dông cho nhng c«ng viÖc nÕu giao cho tõng chi tiÕt, tõng bé phËn sÏ kh«ng cã lîi ph¶i bµn giao toµn bé khèi lîng c«ng viÖc cho c¶ nhãm hoµn thµnh trong thêi gian nhÊt ®Þnh. H×nh thøc nµy bao gåm c¸c c¸ch tr¶ l¬ng sau: + Tr¶ l¬ng kho¸n gän theo s¶n phÈm cuèi cïng: Lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm nhng tiÒn l¬ng ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ tËp hîp cho s¶n phÈm hoµn thµnh ®Õn c«ng viÖc cuèi cïng. H×nh thøc nµy ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm + Tr¶ l¬ng kho¸n quü l¬ng : Theo h×nh thøc nµy doanh nghiÖp tÝnh to¸n vµ giao kho¸n quü l¬ng cho tõng phßng ban, bé phËn theo nguyªn t¾c hoµn thµnh c«ng t¸c hay kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch. + Tr¶ l¬ng kho¸n thu nhËp : tuú thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ h×nh thµnh quü l¬ng ®Ó ph©n chia cho ngêi lao ®éng. Khi tiÒn l¬ng kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng cho tõng ngêi lao ®éng th× ph¶i tr¶ l¬ng cho c¶ tËp thÓ lao ®éng ®ã, sau ®ã míi tiÕn hµnh chia cho tõng ngêi. Tr¶ l¬ng theo h×nh thøc nµy cã t¸c dông lµm cho ngêi lao ®éng ph¸t huy s¸ng kiÕn vµ tÝch cùc c¶i tiÕn lao ®éng ®Ó tèi u ho¸ qu¸ tr×nh lµm viÖc, gi¶m thêi gian c«ng viÖc, hoµn thµnh c«ng viÖc giao kho¸n. 1.2.2. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian: TiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian chñ yÕu ¸p dông ®èi víi nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý. §èi víi nh÷ng c«ng nh©n trùc tiÕn s¶n xuÊt th× h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng bé phËn lao ®éng b»ng m¸y mãc lµ chñ yÕu 7 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn hoÆc c«ng viÖc kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c, hoÆc v× tÝnh chÊt cña s¶n xuÊt nÕu thùc hiÖn tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã nhiÒu nhîc ®iÓm h¬n h×nh thøc tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm v× nã cha g¾n thu nhËp cña ngêi víi kÕt qu¶ lao ®éng mµ hä ®· ®¹t ®îc trong thêi gian lµm viÖc. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã hai chÕ ®é sau: 1.2.2.1. Tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n: ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n lµ chÕ ®é tiÒn l¬ng mµ tiÒn l¬ng nhËn ®îc cña c«ng nh©n do møc l¬ng cÊp bËc cao hay thÊp vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng n¬i khã xac ®Þnh ®Þnh møc lao ®éng, khã ®¸nh gi¸ c«ng viÖc chÝnh x¸c TiÒn l¬ng ®ù¬c tÝnh nh sau: Ltt = Lcb x T Trong ®ã : Ltt - TiÒn l¬ng thùc tÕ ngêi lao ®éng nhËn ®îc Lcb - TiÒn l¬ng cÊp bËc tÝnh theo thêi gian. T - Thêi gian lµm viÖc. Cã ba lo¹i tiÒn l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n: + L¬ng giê : TÝnh theo l¬ng cÊp bËc vµ sè giê lµm viÖc + L¬ng ngµy : TÝnh theo møc l¬ng cÊp bËc vµ sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng + L¬ng th¸ng : TÝnh theo møc l¬ng cÊp bËc th¸ng 1.2.2.2. ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng: ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a chÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n víi tiÒn thëng khi ®¹t ®îc chØ tiªu sè lîng hoÆc chÊt lîng qui ®Þnh. ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy ¸p dông chñ yÕu víi nh÷ng c«ng nh©n phô lµm c«ng phôc vô nh c«ng nh©n söa ch÷a, ®iÒu chØnh thiÕt bÞ .. .Ngoµi ra cßn ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n ë nh÷ng kh©u cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cao, tù ®éng ho¸ hoÆc nh÷ng c«ng nh©n tuyÖt ®èi ph¶i ®¶m b¶o chÊt lîng. C«ng thøc tÝnh nh sau: = + TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ TiÒn l¬ng tr¶ TiÒn thëng cho ngêi lao ®éng theo thêi gian 8 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy cã nhiÒu u ®iÓm h¬n chÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n. Trong chÕ ®é nµy kh«ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ g¾n chÆt víi thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ngêi th«ng qua chØ tiªu xÐt thëng ®· ®¹t ®îc. V× vËy nã khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ c«ng t¸c cña m×nh. 1.2.3. Mét sè chÕ ®é kh¸c khi tÝnh l¬ng: 1.2.3.1. ChÕ ®é thëng: TiÒn thëng thùc chÊt lµ kho¶n tiÒn bæ sung cho tiÒn l¬ng nh»m qu¸n triÖt h¬n nguyªn t¾c ph©n phÝ lao ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. TiÒn thëng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi ngêi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Qua ®ã n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, rót ng¾n thêi gian lµm viÖc. + §èi tîng xÐt thëng: Lao ®éng cã thêi gian lµm viÖc t¹i daonh nghiÖp tõ mét n¨m trë lªn Cã ®ãng gãp vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp + Møc thëng : møc thëng mét n¨m kh«ng thÊp h¬n mét th¸ng l¬ng theo nguyªn t¾c sau : C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng ®èi víi doanh nghiÖp thÓ hiÖn qua n¨ng xuÊt lao ®éng, chÊt lîng c«ng viÖc. C¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp + C¸c lo¹i tiÒn thëng : TiÒn thëng bao gåm tiÒn thëng thi ®ua ( lÊy tõ quÜ khen thëng) vµ tiÒn thëng trong s¶n xuÊt kinh doanh ( thëng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, thëng tiÕt kiÖm vËt t, thëng ph¸t minh s¸ng kiÕn) TiÒn thëng trong s¶n xuÊt kinh doanh (thêng xuyªn) : h×nh thøc nµy cã tÝnh chÊt l¬ng, ®©y thùc chÊt lµ mét phÇn cña quü l¬ng ®îc t¸ch ra ®Ó tr¶ cho ngêi lao ®éngdíi h×nh thøc tiÒn thëng cho mét tiªu chÝ nhÊt ®Þnh. TiÒn thëng vÒ chÊt lîng s¶n phÈm : Kho¶n tiÒn nµy ®îc tÝnh trªn c¬ së tû lÖ qui ®Þnh chung (kh«ng qu¸ 40%) vµ sù chªnh lÖch gi¸ gi÷a s¶n phÈm cÊp cao vµ s¶n phÈm cÊp thÊp. TiÒn thëng thi ®ua : (kh«ng thêng xuyªn ): Lo¹i tiÒn thëng nµy kh«ng thuéc quü l¬ng mµ ®îc trÝch tõ quü khen thëng, kho¶n tiÒn nµy ®îc tr¶ díi h×nh thøc ph©n lo¹i trong mét kú (Quý, nöa n¨m, n¨m) 1.2.3.2. ChÕ ®é phô cÊp: - Phô cÊp tr¸ch nhiÖm: Nh»m bï ®¾p cho nh÷ng ngêi võa trùc tiÕp s¶n xuÊt hoÆc lµm c«ng viÖc chuyªn m«n nghiÖp vô võa kiÖn nhiÖm c«ng t¸c qu¶n lý kh«ng thuéc chøc vô l·nh ®¹o bæ nhiÖm hoÆc nh÷ng ngêi lµm viÖc ®ßi hái tr¸ch nhiÖm cao cha ®îc x¸c ®Þnh trong møc l¬ng. Phô 9 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn cÊp tr¸ch nhiÖm ®îc tÝnh vµ tr¶ cïng l¬ng th¸ng. §èi víi doanh nghÖp, phô cÊp nµy ®îc tÝnh vµo ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng vµ tÝnh vµo chi phÝ lu th«ng. - Phô cÊp kh¸c: Lµ c¸c kho¶n phô cÊp thªm cho ngêi lao ®éng nh lµm ngoµi giê, lµm thªm, . . . - Phô cÊp thu hót: ¸p dông ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc ®Õn lµm viÖc t¹i nh÷ng vïng kinh tÕ míi, c¬ së kinh tÕ vµ c¸c ®¶o xa cã ®iÒu kiÖn sinh ho¹t ®Æc biÖt khã kh¨n do cha cã c¬ së h¹ tÇng ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng. x 1.3 – kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.3.1. C¸c chøng tõ sö dông: Theo Q§ sè 1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01 th¸ng 11 n¨m 1995 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh vÒ chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng, kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ sau: + B¶ng chÊm c«ng sè 01 – L§ - TL + B¶ng thanh to¸n l¬ng sè 02 – L§ - TL + PhiÕu chi BHXH sè 03 – L§ - TL + B¶ng thanh to¸n BHXH sè 04 – L§ - TL + B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng sè 05 – L§ - TL + PhiÕu x¸c nhËn SP hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh sè 06 – L§ TL. Ngoµi c¸c chngs tõ b¾t buéc theo quy ®Þnh cña Nhµ níc, trong c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông theo c¸c chøng tõ kÕ to¸n híng dÉn nh sau: + PhiÕu lµm thªm giê sè 076 – L§ - TL + Hîp ®ång giao kho¸n sè 08 – L§ - TL + Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng sè 09 – L§ - TL. 1.3.2. H¹ch to¸n sè l¬ng lao ®éng: H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng lµ h¹ch to¸n sè lîng tõng lo¹i lao ®éng theo nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n. Trong c«ng ty, viÖc theo dâi c¸c chi tiÕt vÒ sè lîng lao ®éng ®îc thùc hiÖn trªn gäi lµ danh s¸ch c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ®ã cã chi tiÕt vÒ sè lîng lao ®éng theo tõng bé phËn nh»m thêng xuyªn n¾m ch¾c sè lîng lao ®éng hiÖn cßn cña ®¬n vÞ. 1.3.3. H¹ch to¸n sö dông thêi gian lao ®éng: 10 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn Lµ hach to¸n sö dông thêi gian lao ®éng ®èi tõng c«ng nh©n trong doanh nghiÖp, kÕ to¸n dùa vµo b¶ng chÊm c«ng sæ tæng hîp thêi gian lao ®éng. §Ó qu¶n lý thêi gian lao ®éng, c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau, phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý lao ®éng cña mçi doanh nghiÖp nh chÊm c«ng, . . . . 1.3.4. H¹ch to¸n kÕt qu¶ gian lao ®éng: Lµ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ghi chÐp lao ®éng cña c«ng nh©n viªn b»ng sè lîng s¶n phÈm hµng th¸ng. KÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng cho tõng ph©n xëng s¶n xuÊt, tõng phßng ban, tõ ®ã lµm c¨n cø ®Ó tÝnh l¬ng cho tõng ngêi. Trong b¶ng thanh to¸n l¬ng ph¶i ghi râ tõng kho¶n tiÒn l¬ng s¶n phÈm, l¬ng thêi gian, c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp, khÊu trõ, sè cßn l¹i ngêi lao ®éng ®îc lÜnh. ViÖc h¹ch to¸n sè lîng lao ®éng, thêi gian sö dông lao ®éng vµ kÕt qña lao ®éng cã tÇm quan träng rÊt lín trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt, ®ång thêi còng lµ tiÒn ®Ò cho viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ BHXH. 1.4 – kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng. 1.4.1. H¹ch to¸n chi tiÕt tiÒn l¬ng vµ BHXH: C«ng t¸c ph¶i lµm tríc tiªn cña viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n tiÒn l¬ng lµ kiÓm tra c¸c chøng tõ ban ®Çu vÒ tiÒn l¬ng nh: B¶ng chÊm c«ng, phiÕu b¸o s¶n phÈm hoµn thµnh,......do nh©n viªn c¸c ph©n xëng ®a lªn. Néi dung chøng tõ sau khi kiÓm tra sÏ lµ c¨n cø ®Ó tÝnh l¬ng cho tõng c«ng nh©n cña tõng ®¬n vÞ, tõng ph©n xëng s¶n xuÊt. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu s¶n xuÊt cã tÝnh kÕ ho¹ch vµ gi¸ thµnh ®îc tÝnh theo kho¶n môc chi phÝ nªn viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n bæ tiÒn l¬ng, BHXH,... ph¶i c¨n cø trªn nh÷ng quy ®Þnh sau: 1.4.1.1. Ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: - TiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng s¶n phÈm vµ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” (theo kho¶n môc tiÒn l¬ng). - TiÒn l¬ng phô cÊp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®îc ph©n bæ víi tû lÖ víi l¬ng chÝnh kho¶n môc tiÒn l¬ng vµ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 622. - TiÒn l¬ng chÝnh vµ phô cña c¸n bé c«ng nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng vµ söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ cña ph©n xëng s¶n xuÊt chÝnh ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627 “Chi phÝ s¶n xuÊt chung”. - TiÒn l¬ng chÝnh, phô cña c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 642 “Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp”. 11 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn 1.4.1.2. TrÝch b¶o hiÓm x· héi: TrÝch BHXH tû lÖ 20% trªn tæng sè tiÒn l¬ng c¬ b¶n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã 15% ®îc trÝch vµ tÝnh trùc tiÕp µo gi¸ thµnh s¶n phÈm theo quy ®Þnh sau: - TrcÝh BHXH cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 622. - TrÝch BHXH cña c¸n bé c«ng nh©n qu¶n lý ph©n xëng vµ c«ng nh©n söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ cña ph©n xëng s¶n xuÊt chÝnh ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627. - TrÝch BHXH cña c¸n bé qu¶n lý ®¬n vÞ ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 642. - TrÝch BHXH cña c«ng nh©n ph©n xëng s¶n xuÊt phô ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 622. 1.4.1.3. TrÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm: Môc ®Ých trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm æn ®Þnh, Ýt bÞ ®ét biÕn t¨ng lªn trong trêng hîp c«ng nh©n nghØ phÐp dån dËp vµo mét th¸ng ®Æc biÖt nµo ®ã trong n¨m kÕ ho¹ch. Do vËy, cÇn ph¶i trÝch tríc l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, thÓ hiÖn nh sau: TiÒn l¬ng nghØ phÐp TiÒn l¬ng thùc Tû lÖ trÝch trÝch tríc hµng th¸ng = chi cña th¸ng X tríc l¬ng tÝnh vµo gi¸ thµnh SP ®· tÝnh cho tõng SP nghØ phÐp Trong ®ã: ∑ l¬ng nghØ phÐp CNSX trong n¨m kÕ ho¹ch Tû lÖ trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp = X 100 ∑ l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt 1.4.1.4. Chøng tõ vµ tµi kho¶n kÕ to¸n: H¹ch to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ chñ yÕu sö dông c¸c chøng tõ vÒ tÝnh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH nh: - B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng mÉu sè 02 – L§ - TL - B¶ng thanh to¸n BHXH mÉu sè 04 – L§ - TL 12 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn - B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng mÉu sè 05 – L§ - TL - C¸c phiÕu chi, chøng tõ c¸c t×a liÖu kh¸c vÒ c¸c kho¶n khÊu trõ, trÝch nép liªn quan. C¸c chøng tõ trªn cã thÓ lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ trùc tiÕp hoÆc lµm c¬ së ®Ó tæng hîp råi míi ghi sæ kÕ to¸n. KÕ to¸n tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ sö dông c¸c t×a kho¶n chñ yÕu: TK334, TK338. Tµi kho¶n 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho CNV vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH c¸c kho¶n thuéc vÒ thu nhËp cña CNV. Tµi kho¶n 338: Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c Dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c. TK 338 chi tiÕt lµm 6 tiÓu kho¶n: - 3381 : Tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt - 3382 : Kinh phÝ c«ng ®oµn - 3383 : B¶o hiÓm x· héi - 3384 : B¶o hiÓm y tÕ - 3387 : Doanh thu nhËn tríc - 3388 : Ph¶i nép kh¸c Ngoµi ra c¸c tµi kho¶n 334, 338, kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cßn ph¶i sö dông ®Õn c¸c tµi kho¶n nh: TK622 : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK627 : Chi phÝ s¶n xuÊt chung TK641 : Chi phÝ b¸n hµng TK642 : Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp,.... Sæ kÕ to¸n sö dông trong kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng: C¨n cø vµo tõng h×nh thøc kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp hiÖn ®ang ¸p dông, kÕ to¸n tiÒn l¬ng më nh÷ng sæ s¸ch kÕ to¸n cho thÝch hîp. Trong h×nh thøc kÕ to¸n chngs tõ ghi sæ mµ C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®ang sö dông, kÕ to¸n tiÒn l¬ng sö dông c¸c sæ: Sæ c¸i tµi kho¶n 334, tµi kho¶n 338 (më theo chi tiÕt). §Ó ph©n bæ chi phÝ hoÆc h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch tríc, kÕ to¸n cã thÓ sö dông b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng. 1.4.1.5. Tæng hîp ph©n bæ tiÒn l¬ng, trÝch BHXH, BHYT, KPC§: 13 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn Hµng th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh tæng hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ trong kú cho tõng ®èi tîng, tõng bé phËn vµ tiÕn hµnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®îc thùc hiÖn trªn b¶ng phÈn bæ tiÒn l¬ng vµ trÝch BHXH. Ngoµi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm, kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶ng ph©n bæ cßn ph¶i ph¶n ¸nh viÖc trÝch tríc l¬ng cña c«ng nh©n, c¸n bé c¸c ®¬n vÞ. Hµng th¸ng, trªn c¬ së c¸c chøng tõ tËp hîp ®îc, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i vµ tiÕn hµng tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ®èi tîng lao ®éng, trong ph©n bæ tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c ®Ó ghi vµo c¸c cét thuéc phÇn Ghi cã cña tµi kho¶n 334 “ Ph¶i tr¶ CNV” ë c¸c dïng phï hîp. C¨n cø vµo tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ vµ tû lÖ trÝch tríc theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc vÒ trÝch BHXH, BHYT, KPC§ ®Ó trÝch vµ ghi vµo c¸c cét Ghi cã cña TK 338 “Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c” theo chi tiÕt tiÓu kho¶n phï hîp. Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn ph¶i c¨n cø vµo c¸c tµi liÖu liªn quan ®Ó tÝnh vµ ghi vµo cét cã TK 335 “Chi phÝ ph¶i tr¶”. 1.4.1.6. KÕ to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng, trÝch BHXH, BHYT, KPC§: KÕ to¸n c¨n cø vµ c¸c chøng tõ, c¸c biÓu b¶ng ®· ®îc tÝnh liªn quan ®Ó thùc hiÖn viÖc h¹ch to¸n trªn sæ s¸ch; - TiÒn l¬ng ph¶i tr¶: KÕ to¸n ghi: Nî TK241 : TiÒn l¬ng CN XDCB, söa ch÷a TSC§ (nÕu cã) Nî TK622 : TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho CN trùc tiÕp SX Nî TK627 : TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng gi¸n tiÕp vµ nh©n viªn qu¶n lý xëng. Nî TK641 : TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng (nÕu cã) Nî TK642 : TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK334 : Tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho CBCNV trong th¸ng. - TiÒn thëng ph¶i tr¶: KÕ to¸n ghi: Nî TK431 : Quü khen thëng, phóc lîi Nî TK 622, 6271, 6421, 6411 : TiÒn thëng trong SXKD Cã TK334 : Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ CBCNV - TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ hµng th¸ng: KÕ to¸n ghi: Nî TK 622, 627, 641, 642, 241 : PhÇn tÝnh vµo chi phÝ SXKD 14 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn Nî TK 334 : PhÇn trõ vµo thu nhËp cña CNV Cã TK 338 (tiÓu kho¶n) : Tæng sè ph¶i trÝch - TÝnh BHXH ph¶i tr¶ CNV: Trêng hîp CNV bÞ èm ®au, thai s¶n.....kÕ to¸n ph¶n ¸nh theo ®Þnh kho¶n phï hîp tuú vµo tõng quy ®Þnh cô thÓ vµ viÖc sö dông quü BHXH ë ®¬n vÞ. Trêng hîp ph©n cÊp qu¶n lý, sö dông quü BHXH ®¬n vÞ ®îc gi÷ l¹i mét phÇn BHXH trÝch tríc ®Ó tiÕp tôc sö dông chi tiªu cho CBCNV bÞ èm ®au, thai s¶n....C¨n cø vµo quy ®Þnh vµ t×nh h×nh cô thÓ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 338(3) : Ph¶i tr¶ BHXH Cã TK334 : Ph¶i tr¶ CNV - C¸c kho¶n tÝnh khÊu trõ vµo thu nhËp cña CBCNV. Nî TK334 : Tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ Cã TK 333(8) : ThuÕ TNDN ph¶i nép Cã TK 141 : Sè tiÒn t¹m øng trõ vµo l¬ng Cã TK 138 : C¸c kho¶n båi thêng thiÖt h¹i, vËt chÊt - Thanh to¸n tiÒn l¬ng, c«ng, thëng cho CBCNV: Nî TK334 : C¸c kho¶n ®· thanh to¸n Cã TK 111 : Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt Cã TK 112 : Thanh to¸n b»ng tiÒn göi - Khi chuyÓn nép BHXH, BHYT, KPC§: Nî TK 338(Chi tiÕt tiÓu kho¶n) : Sè tiÒn nép Cã TK111, 112 : Sè tiÒn nép b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi - Chi tiªu KPC§ vµ ®Ó l¹i quyx KPC§ doanh nghiÖp: Nî TK 338(2) : Ph¶i tr¶, nép KPC§ Cã TK111,112 : SètiÒn chi tr¶ §èi víi doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn viÖc trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp cña CBCNV th× khi tÝnh l¬ng nghØ phÐp cña CBCNV thùc tÕ ph¶i ghi: Nî TK 622 : Chi phÝ nh©n c«ng Cã TK 334 : Ph¶i tr¶ CNV Tr×nh tù kÕ to¸n vµ c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ®îc tãm t¾t theo b¶ng díi ®©y (trang sau). S¬ ®å h¹ch to¸n tiÒn l¬ng TK141,138 TK334 S¬ ®å sè: 01 TK622,627,641,642 TrÝch vµo chi phÝ kinh doanh 15 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn C¸c kho¶n trõ vµo thu nhËp cña CNV TK335 TK111 TrÝch tríc l¬ng phÐp L¬ng phÐp Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt TK338 TK512 TrÝch vµo chi phÝ BHXH Thanh to¸n b»ng hiÖn vËt TK431 C¸c Quü TK3331 Thanh to¸n b»ng hiÖn vËt Ch ¬ng 2 Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng ty t vÊn x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n 2.1 - mét sè nÐt Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty t vÊn x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. 2.1.1. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n. TiÒn th©n tríc ®©y cña C«ng ty lµ XÝ nghiÖp thiÕt kÕ kiÕn tróc n«ng nghiÖp. C«ng ty ®æi tªn, ra ®êi vµ ®îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 34 NN-TC/Q§, ngµy 21 th¸ng 01 n¨m 1997 cña Uû ban N«ng nghiÖp TW – nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n. Néi dung ngµnh nghÒ kinh doanh: 16 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn - LËp dù ¸n ®Çu t X©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp thùc phÈm, d©n dông, n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. - Kh¶o s¸t ®Þa h×nh phôc vô lËp dù ¸n vµ thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh XD - ThiÕt kÕ qui ho¹ch chi tiÕt c¸c khu d©n c, khu c«ng nghiÖp. - ThiÕt kÕ vµ lËp tæng dù to¸n c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp thùc phÈm ®Õn nhãm A; phÇn XD c¸c c«ng tr×nh CN kh¸c nhãm B, C ; c«ng tr×nh thuû lîi ®Õn cÊp 4 nhãm C ; c«ng tr×nh giao th«ng cÊp 3. - Ph¹m vi ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn c¶ níc. 2.1.2. Quy m« cña C«ng ty: Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc, cã sù ®Çu t ®óng ®¾n cña Nhµ níc trong viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ®Æt n«ng nghiÖp vµo mét vÞ trÝ míi rÊt quan träng gi÷a c¸c ngµnh, ngµnh T vÊn x©y dùng ngµy cµng ph¸t triÓn. Hoµ m×nh vµo nhÞp ®iÖu ph¸t triÓn ®ã, C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ®· kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc cña m×nh trong s¶n xuÊt, gãp phÇn c«ng lao cña m×nh x©y dùng nªn nh÷ng c«ng tr×nh, nh÷ng con ®êng vµ nh÷ng nhµ m¸y chÕ biÕn thùc phÈm lín cña ®Êt níc. C«ng ty ®· ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, më réng thÞ trêng, t¹o nhiÒu nguån vèn, nhiÒu kh¸ch hµng, c¶i tæ vµ n©ng cao n¨ng lùc kÞp thêi ®¹i nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña kh¸ch hµng vµ ®Æc biÖt lµ tiªu chuÈn vµ chÊt lîng cña c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ t¨ng trëng cña C«ng ty qu© mét sè chØ tiªu c¬ b¶n sau: Quy m« ho¹t ®éng cña C«ng ty t vÊn x©y dùng vµ ptnt B¶ng sè: 01 §¬n vÞ tÝnh: 1.000.000®. STT ChØ tiªu – N¨m 1 2 3 4 5 6 7 Doanh thu ®¹t GÝa vèn hµng b¸n Lîi nhuËn C¸c kho¶n nép NS Vèn cè ®Þnh Vèn lu ®éng Vèn NSNN cÊp 2000 7.034 6.756 278 420 871 980 350 17 2001 7.112 6.831 281 398 871 980 350 2002 7.315 7.206 109 567 871 980 350 KÕ ho¹ch 2003 6.300 6.180 120 650 871 980 350 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp 8 9 Chuyªn Tæng sè CBCNV Thu nhËp BQ/n¨m 91 18 90 18,5 95 20,5 90 22 2.2 - §Æc ®iÓm cña viÖc tæ chøc vµ quy tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty t vÊn x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. 2.2.1. §Æc ®iÓm cña viÖc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh: C«ng ty T vÊn X©y dùng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n n»m trªn ®Þa bµn Hµ Néi, kh¸ thuËn lîi trong viÖc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, nhng do ®Æc thï lµ mét C«ng ty chuyªn vÒ lÜnh vùc t vÊn x©y dùng trong ph¹m vi c¶ níc nªn C«ng ty ®· chia lµm hai bé phËn c¬ b¶n lµ bé phËn lao ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. 2.2.1.1. Bé phËn lao ®éng trùc tiÕp: S¶n lîng cña C«ng ty chñ yÕu ®îc t¹o ra tõ bé phËn trùc tiÕp, ®ã lµ c¸c ®¬n vÞ thiÕt kÕ, c¸c xëng thiÕt kÕ víi nh÷ng chøc n¨ng riªng trong lÜnh vùc t vÊn. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trùc tiÕp cña C«ng ty bao gåm: + Xëng thiÕt kÕ sè1 + Xëng thiÕt kÕ sè 2 + Phßng kinh tÕ – Giao th«ng – Thuû lîi + Phßng khoa häc – C«ng nghÖ – M«i trêng + §éi kh¶o s¸t + Tæ hoµn thiÖn + V¨n phßng ®¹i diÖn phÝa Nam - C¸c xëng thiÕt kÕ cã chøc n¨ng chuyªn thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh, cã ®éi ngò c¸n bé lµ c¸c kiÕn tróc s, c¸c th¹c sü x©y dùng, cã tr×nh ®é hiÓu biÕt lín vÒ x©y dùng còng nh lµ c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc t vÊn x©y dùng vµ thi c«ng. - C¸c phßng kinh tÕ, khoa häc,......cã chøc n¨ng riªng trong tõng lÜnh vùc nh»m thùc hiÖn ®óng vµ hoµn chØnh h¬n trong quy tr×nh t¹o ra mét s¶n phÈm thiÕt kÕ. - C¸c ®éi cßn l¹i víi c¸i tªn còng ®· ®ñ ®Ó thÓ hiÖn ®îc chøc n¨ng vµ vai trß cña nã. - C«ng ty cã 01 v¨n phßng ®¹i diÖn ë phÝa Nam nh»m thuËn tiÖn h¬n trong viÖc khai th¸c khu vùc c¸c tØnh phÝa Nam. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, mäi c¸ nh©n, tæ chøc ®Òu ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng, n¨ng lùc cña m×nh cho tõng s¶n phÈm m×nh lµm ra còng nh ®Ó ®¸p øng ®îc tèi ®a yªu cÇu cña thÞ trêng víi s¶n phÈm t vÊn. 18 Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn 2.2.1.2. Bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp: Còng theo m« h×nh tæ chøc cña hÇu hÕt c¸c doanh nhiÖp kh¸c, bé phËn qu¶n lý – Bé phËn lao ®éng trùc tiÕp còng ®îc chia thµnh: + Ban Gi¸m ®èc: Bao gåm gi¸m ®èc vµ c¸c phã gi¸m ®èc, trong ®ã cã 01 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kinh doanh vµ 01 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt – lµ kiÕn tróc s, gi¸m ®èc phô tr¸ch chung c¸c ho¹t ®éng cña C«ng ty. + Phßng kÕ to¸n: Qu¶n lý c«ng ty trong lÜnh vùc tµi chÝnh, kÕ to¸n nh»m phôc vô vµ ph¶n ¸nh ®óng, trung thùc nhÊt n¨ng lùc cña C«ng ty vÒ tµi chÝnh, nh»m ®¸nh gi¸, tham mu trong lÜnh vùc qu¶n lý cho Ban gi¸m ®èc. + Phßng kinh doanh: Khai th¸c kh¸ch hµng, t×m viÖc vµ ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ, phô tr¸ch viÖc hoµn thiÖn c¸c thñ tôc thanh to¸n c«ng nî còng nh c¸c tµi liÖu c«ng nî, nghiÖm thu, bµn giao tµi liÖu,......®ång thêi phèi hîp víi phßng kÕ to¸n trong viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c«ng nî cña kh¸ch hµng, cã kÕ ho¹ch thu nî vµ khai th¸c kh¸ch hµng,.... + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh – Nh©n sù: Qu¶n lý c«ng ty trong lÜnh vùc hµnh chÝnh, nh©n sù nh»m ®¸p øng kÞp thêi vµ ®óng nhÊt cho ho¹t ®éng cña C«ng ty, ®¸nh gi¸ ®óng nhÊt n¨ng lùc c¸n bé c¶ veef h×nh thøc vµ chÊt lîng lao ®éng ®Ó tham mu cho Ban gi¸m ®èc tõ ®ã cã sù ph©n c«ng lao ®éng phï hîp n¨ng lùc nhÊt. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty S¬ ®å sè: 02 (trang sau) Gi¸m ®èc PG§ phô tr¸ch kinh doanh, tiÕp thÞ C¸c xëng s¶n xuÊt Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n PG§ phô tr¸ch kü thuËt s¶n xuÊt 19 Phßng KD tiÕp thÞ Phßng hµnh chÝnh Phßng tæ chøc lao ®éng Häc viÖn tµi chÝnh ®Ò thùc tËp Chuyªn Xëng Xëng Phßng Phßng thiÕt thiÕt kinh tÕ khoa kÕ kÕ häc giao c«ng th«ng sè sè thuû nghÖ m«i 1 2 lîi trêng §éi Tæ V¨n phßng kh¶o hoµn ®¹i diÖn phÝa s¸t thiÖn Nam lîi 2.2.2. §Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt: - Sau khi ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ víi kh¸ch hµng, phßng kinh doanh giao Hîp ®ång cho c¸c phßng ban nh phßng kÕ to¸n, hµnh chÝnh, ban gi¸m ®èc, tõ ®ã c¨n cø vµo n¨ng lùc vµ chøc n¨ng cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Ó ký kÕt hîp ®ång giao kho¸n néi bé cho c¸ nh©n lµm chñ nhiÖm ®å ¸n, cã sù qu¶n lý cña xëng trëng. - Thùc hiÖn s¶n xuÊt: Do ®Æc thï cña tõng dù ¸n trong tõng hîp ®ång kinh tÕ mµ chñ nhiÖm ®å ¸n thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh. Nh×n chung, quy tr×nh nh sau: + Kh¶o s¸t: Chñ nhiÖm ®å ¸n phèi hîp cïng ®éi kh¶o s¸t ®i tiÕn hµnh kh¶o s¸t hiÖn tr¹ng, s¬ bé hiÖn trêng thùc hiÖn dù ¸n ®Ó cã ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ dù ¸n cã kh¶ thi hay kh«ng. §éi kh¶o s¸t tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ cïng c¸c chØ tiªu kh¶o s¸t ®Ó cã kÕt luËn cña m×nh vÒ ®Þa h×nh, ®Þa chÊt c«ng tr×nh. + LËp dù ¸n tiÒn kh¶ thi, kh¶ thi: Sau khi cã quyÕt ®Þnh cho phÐp lËp dù ¸n cña ®¬n vÞ chñ qu¶n, chñ nhiÖm ®å ¸n cã thÓ tù hÆc phèi hîp ®Ó lËp mét dù ¸n tiÒn kh¶ thi ban ®Çu cho dù ¸n. Khi dù ¸n cã tÝnh chÊt kh¶ thi vµ thùc hiÖn ®îc th× tiÕn hµnh viÕt dù ¸n kh¶ thi chÝnh thøc. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i dù ¸n nµo còng cÇn ph¶i cã tiÒn kh¶ thi, cã hay kh«ng phô thuéc vµo tõng ®Æc thï cña dù ¸n vÒ vèn còng nh yªu cÇu cña Bªn A(phÝa chñ ®Çu t). + ThiÕt kÕ kü thuËt, thiÕt kÕ thi c«ng: NÕu bíc tiÕp theo cña Hîp ®ång trªn cã phÇn thiÕt kÕ, chñ nhiÖm ®å ¸n phèi hîp cïng c¸c ®¬n vÞ thiÕt kÕ, theo 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan