Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ...

Tài liệu Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp

.DOC
107
98
148

Mô tả:

Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Lêi nãi ®Çu 1-Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi: C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Víi môc tiªu tõ nay ®Õn n¨m 2010, níc ta c¬ b¶n lµ mét níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, nhiÒu ngµnh nghÒ kinh doanh kh¸c nhau, ®¶m b¶o môc tiªu kinh tÕ ph¸t triÓn, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh.V× vËy, §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n tró träng vµ quan t©m ®Õn sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ-x· héi, lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó ®Þnh ra ph¬ng ¸n ph¸t triÓn. Trong ph¸t triÓn míi, u tiªn quy m« võa vµ nhá, x©y dùng mét sè c«ng tr×nh quy m« lín thËt cÇn thiÕt vµ hiÖu qu¶, t¹o ra nh÷ng mòi nhän trong tõng bíc ph¸t triÓn. Bëi vËy, x©y dùng lµ mét trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp quan träng, gãp phÇn t¹o ra sù ®æi míi, ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn môc tiªu. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh c«ng nghiÖp x©y dùng ®ang cã nh÷ng bíc t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cao, ®ã lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã quy m« lín vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Tuy nhiªn sù canh tranh gay g¾t cña m«i trêng kinh doanh, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh»m môc tiªu cã l·i vµ t¹o chç ®øng trªn thÞ trêng. Trong thêi gian thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp S«ng §µ 11-3 thuéc c«ng ty cæ phÇn S«ng §µ 11. Víi nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh lín, thêi gian thi c«ng dµi. V× vËy, c«ng viÖc theo dâi, tÝnh to¸n gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh chiÕm phÇn lín trong c«ng viÖc kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp. Cïng víi xu híng héi nhËp cña nÒn kinh tÕ vµ m«i trêng kinh doanh ngµy cµng gay g¾t, xÝ nghiÖp lu«n tù m×nh ®æi míi c¸ch thøc kinh doanh vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nh»m môc tiªu ®¹t ®îc doanh thu cao vµ gi¸ thµnh h¹. VËy nªn, em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p” t¹i xÝ nghiÖp nh»m mong muèn ®îc ®ãng gãp mét phÇn nµo ®ã trong c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cña xÝ nghiÖp. 2-Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi: Sù hç trî cña c«ng t¸c ho¹ch to¸n kÕ to¸n trong doanh nghiÖp lµ hÕt søc cÇn thiÕt bëi h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ c«ng cô cã vai trß quan träng trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p sÏ h¹n chÕ ®îc nh÷ng thÊt tho¸t, l·ng phÝ vµ lµ c¬ së ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ thµnh t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. 3-§èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cïng víi sù nhËn thøc cña b¶n th©n trong qu¸ tr×nh häc tËp. Em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p” t¹i XÝ nghiÖp S«ng §µ 11-3 thuéc C«ng Ty Cæ PhÇn S«ng §µ 11. 4-Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ khoa häc kinh tÕ, cã ®èi tîng nghiªn cô thÓ mµ ë ®©y ®èi tîng nghiªn cøu lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy ph¬ng ph¸p nghiªn cøu trong bµi LuËn v¨n ¸p dông lµ ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö vµ ph¬ng ph¸p t×m hiÓu thùc tÕ t¹i XÝ nghiÖp. 5-Nh÷ng ®ãng gãp chÝnh cña luËn v¨n: §©y lµ c«ng tr×nh khoa häc, lµ kÕt qu¶ lao ®éng nghiªm tóc, kÕt hîp víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, cïng víi sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o – Th¹c sü §Æng Ngäc Hïng vµ tËp thÓ c¸n bé Ban kÕ to¸n cña XN. Mong r»ng nh÷ng vÊn ®Ò mµ LuËn v¨n ®a ra nh»m ®i s©u t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ vµ gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XN. Tuy nhiªn víi thêi gian nghiªn cøu kh«ng nhiÒu vµ thiÕu nh÷ng kinh nghiÖm thùc tiÔn ch¾c ch¾n LuËn v¨n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« vµ c¸n bé kÕ to¸n XÝ nghiÖp ®Ó LuËn v¨n hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o híng dÉn – Th¹c Sü §Æng Ngäc Hïng vµ tËp thÓ c¸n bé Ban kÕ to¸n cña XÝ NghiÖp ®· gióp ®ì em hoµn thµnh LuËn v¨n tèt nghiÖp nµy. 6-Bè côc cña luËn v¨n: Ngoµi phÇn më ®Çu, c¸c phÇn môc lôc, tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp S«ng §µ 11-3 thuéc C«ng ty cæ phÇn S«ng §µ 11. Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i XÝ nghiÖp S«ng §µ 11-3 thuéc C«ng ty Cæ PhÇn S«ng §µ 11. Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Ch¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 1.1 Sù cÇn thiÕt tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 1.1.1 Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, cïng víi sù thay ®æi cña c¬ chÕ qu¶n lý, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cña níc ta ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã ngay tõ ®Çu c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Æt ra c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn cao nhÊt. Vµ ph¬ng ¸n ®ã mét phÇn chÝnh lµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng c¸ch sö dông tiÕt kiÖm vËt t, tiÒn vèn, qu¶n lý tèt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú,… §èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, ®Ó tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp ph¶i chó träng lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt sÏ gióp doanh nghiÖp tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt t×m ra biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ, ph¸t huy quy tr×nh s¶n xuÊt. Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm doanh nghiÖp x©y l¾p bé phËn kÕ to¸n cung cÊp, nh÷ng nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cã thÓ nh×n nhËn ®óng thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nh÷ng chi phÝ thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ tr×nh,…trong tõng thêi kú còng nh kÕt qu¶ cña toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ, t×nh h×nh sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng, vèn ®Ó cã c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý còng nh trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ, nh»m lo¹i trõ ¶nh hëng cña nh÷ng nh©n tè tiªu cùc, ph¸t huy nh÷ng nh©n tè tÝch cùc, khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña doanh nghiÖp, tiÕt kiÖm chi phÝ mét c¸ch hîp lý. §èi víi Nhµ níc, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý, chÝnh x¸c t¹i c¸c doanh nghiÖp sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý vÜ m« cã c¸i nh×n tæng qu¸t toµn diÖn ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã ®a ra nh÷ng ®êng lèi chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó t¨ng cêng hay h¹n chÕ quy m« ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp, nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ nãi chung. Ngoµi ra, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp sÏ ¶nh hëng ®Õn nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ níc. V× vËy, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ rÊt cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa v« cïng quan träng, nã g¾n liÒn víi quyÒn lîi trùc tiÕp cña doanh nghiÖp, cña Nhµ níc vµ c¸c bªn liªn quan. 1.1.2 Vai trß vµ nhiÖm vô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.1.2.1 Vai trß Chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¸c chØ tiªu quan träng trong hÖ thèng c¸c chØ tiªu kinh tÕ phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi doanh thu, kÕt qu¶ (l·i, lç) ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy ®îc chñ doanh nghiÖp rÊt quan t©m. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch khoa häc, hîp lý vµ ®óng ®¾n cã ý nghÜa rÊt lín trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ph¸t sinh ë doanh nghiÖp, ë tõng bé phËn, tõng ®èi tîng, gãp phÇn t¨ng cêng qu¶n lý tµi s¶n, vËt t lao ®éng, tiÒn vèn mét c¸ch tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶. MÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ã lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng t¹o cho doanh nghiÖp mét u thÕ c¹nh tranh. MÆt kh¸c, gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn lµ c¬ së ®Ó ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé, ph©n tÝch chi phÝ, ®ång thêi cßn lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 1.1.2.2 NhiÖm vô §Ó tæ chøc tèt kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng tèt yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: X¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ to¸n doanh nghiÖp ®· lùa chän. Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ theo ®óng ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh, theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh. LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè (trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh); ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp x©y l¾p. Tæ chøc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng s¶n phÈm dë dang khoa häc, hîp lý, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh XD trong kú mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. 1.2 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.2.1 Chi phÝ s¶n xuÊt 1.2.1.1 Kh¸i niÖm Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng ph¶i huy ®éng sö dông c¸c nguån lùc, vËt lùc (lao ®éng, vËt t, tiÒn vèn,…) ®Ó thùc hiÖn x©y dùng t¹o ra c¸c s¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh,…. Qu¸ tr×nh t¹o ra c¸c s¶n phÈm ®ã ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp ph¶i bá ra c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh. VËy, chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c hao phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng x©y dùng, l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh (ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p) trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh 1.2.1.2 B¶n chÊt vµ néi dung cña chi phÝ s¶n xuÊt Nh vËy néi dung cña chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm: Chi phÝ lao ®éng sèng: lµ chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chi phÝ lao ®éng vËt hãa: lµ toµn bé gi¸ trÞ t liÖu s¶n xuÊt ®· hao phÝ trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p nh nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh,… C¸c lo¹i chi phÝ kh¸c: nh b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn, chi phÝ dich vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn,… Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ §é lín cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ®¹i lîng x¸c ®Þnh vµ phô thuéc hai nh©n tè chñ yÕu lµ: Khèi lîng lao ®éng vµ t liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao vµo s¶n xuÊt trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Gi¸ c¶ c¸c t liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu dïng vµ tiÒn c«ng cho mét ®¬n vÞ lao ®éng ®· hao phÝ. 1.2.1.3 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n, kiÓm tra chi phÝ còng nh phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i ®îc ph©n bæ theo c¸c tiªu thøc thÝch hîp. 1.2.1.3.1 Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ : C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña c¸c läai chi phÝ, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®îc ph©n chia thµnh c¸c yÕu tè sau: Chi phÝ NVL trùc tiÕp: bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n mµ doanh nghiÖp ®· sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. Chi phÝ nh©n c«ng: lµ toµn bé sè tiÒn c«ng (l¬ng), thëng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn l¬ng theo quy ®Þnh cña c«ng nh©n lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn xe, m¸y thi c«ng vµ nh©n viªn qu¶n lý ë c¸c ph©n xëng, tæ, ®éi. Chi phÝ khÊu hao TSC§: lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (m¸y thi mãc thiÕt bÞ thi c«ng, thiÕt bÞ phôc vô vµ qu¶n lý) sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp trong kú. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: bao gåm c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi, thuª ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp (nh chi ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i). Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: bao gåm toµn bé chi phÝ b»ng tiÒn phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi c¸c yÕu tè trªn. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tiªu thøc nµy cã t¸c dông lµ cho phÐp x¸c ®Þnh râ c¬ cÊu, tû träng tõng yÕu tè chi phÝ, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lµm c¬ së cho viÖc dù trï hay x©y dùng kÕ ho¹ch cung øng vËt t, tiÒn vèn, huy ®éng sö dông lao ®éng,… 1.2.1.3.2 Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých, c«ng dông Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc sau: Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Chi phÝ NVL trùc tiÕp: bao gåm gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn hoÆc c¸c bé phËn rêi, vËt liÖu lu©n chuyÓn tham gia cÊu thµnh lªn thùc thÓ s¶n phÈm x©y l¾p hoÆc gióp cho viÖc thùc hiÖn vµ hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ toµn bé chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng (tiÒn c«ng), c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt thêng xuyªn (phô cÊp lu ®éng, phô cÊp tr¸ch nhiÖm) cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt thuéc doanh nghiÖp vµ sè tiÒn tr¶ cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp thuª ngoµi. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: bao gåm chi phÝ cho c¸c m¸y thi c«ng nh»m thùc hiÖn khèi lîng c«ng t¸c x©y, l¾p b»ng m¸y. M¸y mãc thi c«ng lµ lo¹i m¸y trùc tiÕp phôc vô x©y, l¾p c«ng tr×nh, gåm nh÷ng m¸y mãc chuyÓn ®éng b»ng ®éng c¬ h¬i níc, diezen, ®iÖn,…(kÓ c¶ lo¹i m¸y phôc vô x©y, l¾p). Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm: Chi phÝ thêng xuyªn vµ chi phÝ t¹m thêi. Chi phÝ thêng xuyªn sö dông m¸y thi c«ng gåm: L¬ng chÝnh, l¬ng phô cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, phôc vô m¸y,…; chi phÝ vËt liÖu; chi phÝ c«ng cô, dông cô; chi phÝ khÊu hao TSC§; chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (chi phÝ dÞch vô nhá, ®iÖn, níc, b¶o hiÓm xe, m¸y,…); chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Chi phÝ t¹m thêi sö dông m¸y thi c«ng gåm: Chi phÝ söa ch÷a lín m¸y thi c«ng (®¹i tu, trung tu,…); chi phÝ c«ng tr×nh t¹m thêi cho m¸y thi c«ng (lÒu, l¸n, bÖ, ®êng ray ch¹y m¸y,…). Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ dïng cho viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt chung t¹i ph©n xëng, tæ, ®éi, tiÒn l¬ng cho nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, chi phÝ vËt liÖu, CCDC, chi phÝ khÊu hao TSC§ vµ c¸c chi phÝ kh¸c dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña tæ, ®éi, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng: BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lý tæ, ®éi, ph©n xëng. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo dù to¸n: lµ c¬ së cho viÖc tÝnh to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo thùc tÕ kho¶n môc, tõ ®ã ®èi chiÕu víi gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng tr×nh. V× trong x©y dùng c¬ b¶n, ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n thêng lµ lËp riªng cho tõng ®èi tîng x©y dùng theo c¸c kho¶n môc nªn c¸ch ph©n läai nµy còng ®îc sö dông rÊt phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. 1.2.1.3.3 Ph©n lo¹i chi phÝ theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia thµnh hai lo¹i: Chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng sö dông chi phÝ, tõng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Do ®ã, kÕ to¸n cã thÓ c¨n cø vµo sè liÖu chøng tõ gèc ®Ó h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng liªn quan. Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng sö dông chi phÝ, nhiÒu c«ng viÖc,… Víi nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan theo mét tiªu thøc ph©n bæ nhÊt ®Þnh. 1.2.1.3.4 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi khèi lîng ho¹t ®éng Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng chia thµnh hai lo¹i: biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ. §Þnh phÝ: lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay vÒ tæng sè khi cã sù thay ®æi vÒ khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh nh chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. BiÕn phÝ: lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè lîng khi cã sù thay ®æi vÒ khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh nh chi phÝ ®iÖn th¾p s¸ng, chi phÝ thuª mÆt b»ng. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ – khèi lîng- lîi nhuËn, ph©n tÝch ®iÓm hßa vèn phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh kinh doanh hîp lý, nh»m t¨ng lîi nhuËn. 1.2.2 Gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.2.2.1 Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña gi¸ thµnh Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chi phÝ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh tÝnh cho mét khèi lîng kÕt qu¶ hoµn thµnh nhÊt ®Þnh. Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ cã quy m« lín, thêi gian thi c«ng dµi nªn ®èi víi c«ng tr×nh lín kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc ngay gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh mµ ph¶i th«ng qua viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh quy íc. Khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tháa m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: + Ph¶i n»m trong thiÕt kÕ vµ ®¶m b¶o chÊt lîng (®¹t gi¸ trÞ sö dông) + Ph¶i ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý + Ph¶i ®îc x©y dùng cô thÓ vµ ph¶i ®îc chñ ®Çu t nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Nh vËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh hay khèi lîng x©y dùng hoµn thµnh ®Õn giai ®o¹n quy íc ®· nghiÖm thu, bµn giao vµ ®îc chÊp nhËn thanh to¸n. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu mang tÝnh giíi h¹n vµ x¸c ®Þnh, võa mang tÝnh chÊt kh¸ch quan, võa mang tÝnh chÊt chñ quan. Trong hÖ thèng c¸c chØ tiªu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh tÝnh ®óng ®¾n cña nh÷ng gi¶i ph¸p qu¶n lý mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn ®Ó nh»m môc ®Ých h¹ thÊp chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn. 1.2.2.2 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh 1.2.2.2.1 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh SPXL theo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh ®îc chia thµnh 3 lo¹i: Gi¸ thµnh dù to¸n: lµ tæng chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ – kü thuËt cña Nhµ níc vµ c¸c khung gi¸ giíi h¹n quy ®Þnh ¸p dông cho tõng vïng l·nh thæ cña Bé Tµi chÝnh. C¨n cø vµo gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ta cã thÓ x©y dùng dù to¸n cña chóng theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh dù to¸n = Gi¸ trÞ dù to¸n sau thuÕ = Gi¸ trÞ dù to¸n - Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tríc - ThuÕ GTGT ®Çu ra HoÆc Gi¸ thµnh dù to¸n + L·i ®Þnh møc c«ng tr×nh Thu nhËp chÞu thuÕ tÝnh tríc lµ sè (%) trªn gi¸ thµnh x©y l¾p do Nhµ níc quy ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i h×nh x©y l¾p kh¸c nhau, tõng s¶n phÈm x©y l¾p cô thÓ. Gi¸ thµnh dù to¸n lµ chØ tiªu dïng ®Ó lµm c¨n cø cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng kÕ ho¹ch cña m×nh, cßn c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc qua ®ã gi¸m s¸t ®îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh ®îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p thi c«ng. Gi¸ thµnh kÕ hoach ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n - Møc h¹ gi¸ thµnh Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p nhÊt ®Þnh vµ ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu kÕ to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc cho khèi lîng x©y dùng thùc hiÖn trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ thùc tÕ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó ®¶m b¶o c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã l·i, c¸c lo¹i gi¸ thµnh trªn ph¶i tu©n thñ theo nguyªn t¾c sau: Gi¸ thµnh dù to¸n  Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch  Gi¸ thµnh thùc tÕ 1.2.2.2.2 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh SP theo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®îc ph©n biÖt theo c¸c lo¹i sau: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt x©y l¾p: lµ lo¹i gi¸ thµnh trong ®ã bao gåm toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt (chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ NC trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung) tÝnh cho khèi lîng, giai ®o¹n x©y l¾p hoµn thµnh hoÆc c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. Gi¸ thµnh toµn bé cña c«ng tr×nh hoµn thµnh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh: lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm x©y l¾p. Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm x©y l¾p = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt + Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt (CPBH, CPQLDN) ph©n bæ cho c¸c s¶n phÈm x©y l¾p C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp c¸c doanh nghiÖp biÕt ®îc kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thùc (l·i, lç) cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn v× c¨n cø vµo gi¸ thµnh toµn bé sÏ x¸c ®Þnh ®îc møc lîi nhuËn tríc thuÕ cña doanh nghiÖp. 1.2.2.2.3 Ph©n lo¹i gi¸ thµnh c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p. Trong x©y dùng c¬ b¶n, trªn thùc tÕ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý vÒ chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh vµ c«ng t¸c quyÕt to¸n kÞp thêi, tr¸nh phøc t¹p hãa, gi¸ thµnh ®îc chia thµnh hai lo¹i: * Gi¸ thµnh khèi lîng s¶n phÈm quy íc: lµ chi phÝ s¶n xuÊt toµn bé ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p ®Õn giai ®o¹n quy íc vµ ph¶i tháa Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ m·n ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®· quy ®Þnh (3 ®iÒu kiÖn ®èi víi khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh quy íc). * Gi¸ thµnh khèi lîng x©y l¾p hoµn chØnh: lµ gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh, ®¶m b¶o chÊt lîng, kü thuËt theo ®óng thiÕt kÕ, hîp ®ång bµn giao vµ ®îc chñ ®Çu t nghiÖm thu, chÊp nhËn thanh to¸n. 1.2.3 Mèi quan hÖ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung vµ doanh nghiÖp x©y dùng nãi chung th× gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. * VÒ mÆt b¶n chÊt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn hai mÆt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu biÓu hiÖn b»ng tiÒn nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, x©y dùng ®Ó hoµn thµnh mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tuy nhiªn, gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã sù kh¸c nhau: * VÒ mÆt lîng: khi nãi ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt lµ giíi h¹n cho chóng mét thêi kú nhÊt ®Þnh, kh«ng ph©n biÖt lµ lo¹i s¶n phÈm nµo, ®· hoµn thµnh hay cha, cßn khi nãi ®Õn gi¸ thµnh lµ x¸c ®Þnh mét lîng chi phÝ nhÊt ®Þnh, tÝnh cho mét ®¹i lîng kÕt qu¶ hoµn thµnh nhÊt ®Þnh. Nh vËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. * Sù kh¸c nhau: gi¸ thµnh s¶n phÈm cã tÝnh chÊt chu kú ®Ó so s¸nh chi phÝ víi khèi lîng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. T¹i thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ cã mét khèi lîng cha hoµn thµnh, chøa ®ùng mét lîng chi phÝ cho nã ®ã lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú. Vµ ®Çy kú cã thÓ cã mét khèi lîng s¶n xuÊt cha hoµn thµnh ë kú tríc chuyÓn sang ®Ó tiÕp tôc s¶n xuÊt, chøa ®ùng mét lîng chi phÝ cho nã - ®ã lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú. Nh vËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt cña kú tríc chuyÓn sang vµ mét phÇn cña chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. C«ng thøc gi¸ thµnh ®îc tÝnh nh sau: Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p = hoµn thµnh Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú Trong trêng hîp chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc ë c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th×: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú Tõ c«ng thøc gi¸ thµnh trªn ta thÊy, c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt hîp thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nhng kh«ng ph¶i mäi chi phÝ s¶n xuÊt ®Òu ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ chi phÝ s¶n xuÊt gåm toµn bé c¸c kho¶n ®· chi ra Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ trong kú phôc vô cho x©y dùng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p vµ gi¸ thµnh chØ giíi h¹n sè chi phÝ ®· chi ra liªn quan ®Õn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. Cã nh÷ng chi phÝ ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh nhng kh«ng ®îc tÝnh vµo chi phÝ kú nµy (lµ c¸c chi phÝ ph©n bæ nhiÒu kú). Cã nhiÒu chi phÝ ph¸t sinh trong kú nhng cha cã s¶n phÈm hoµn thµnh. Do ®ã cha cã gi¸ thµnh. Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn kh¸c nhau ë gi¸ trÞ s¶n xuÊt s¶n phÈm dë vµ gi¸ trÞ s¶n xuÊt s¶n phÈm háng. Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hay gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã ®îc khèi lîng s¶n phÈm hoµn thµnh. Cã thÓ thÊy sù kh«ng ®ång nhÊt gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh, tuy nhiªn, cÇn kh¼ng ®Þnh l¹i r»ng: chi phÝ s¶n xuÊt v¸ gi¸ thµnh lµ biÓu hiÖn hai mÆt cña mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 1.3 C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p 1.3.1 Nguyªn t¾c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p 1.3.1.1 §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¸t sinh ë nhiÒu thêi ®iÓm kh¸c nhau, liªn quan ®Õn viÖc chÕ t¹o c¸c lo¹i s¶n phÈm, lao vô kh¸c. §èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi vµ giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c ph¹m vi vµ giíi h¹n. X¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn trong tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i g©y ra chi phÝ (tæ, ®éi, ph©n xëng s¶n xuÊt, giai ®o¹n c«ng nghÖ,…) hoÆc ®èi tîng chÞu chi phÝ (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ®¬n ®Æt hµng,…). Dùa trªn nh÷ng c¨n cø vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ tõng c«ng tr×nh, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng ph©n xëng, tõng tæ, ®éi, ®¬n ®Æt hµng… 1.3.1.2 Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Trªn c¬ së ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ ®· x¸c ®Þnh kÕ to¸n tiÕn hµnh lùa chän ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho phï hîp. XÐt theo c¸ch thøc tËp hîp chi phÝ vµo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kÕ to¸n sö dông hai ph¬ng ph¸p: ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp vµ ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. 1.3.1.2.1 Ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt riªng biÖt. Do ®ã, kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ ban ®Çu ®Ó h¹ch to¸n cho tõng ®èi tù¬ng riªng biÖt. Theo ph¬ng ph¸p nµy chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ nªn ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cao. V× vËy sö dông tèi ®a ph¬ng ph¸p nµy trong ®iÒu kiÖn cã thÓ cho phÐp. 1.3.1.2.2 Ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ, kh«ng tæ chøc ghi chÐp ban ®Çu riªng cho tõng ®èi tîng. Trong trêng hîp ®ã, ph¶i tËp hîp chung cho nhiÒu ®èi tîng. Sau ®ã, lùa chän tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp ®Ó ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho tõng ®èi tîng kÕ to¸n chi phÝ. ViÖc ph©n bæ ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù: - X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ (H) HÖ sè ph©n bæ Hay H= = Tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ Tæng tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ C T - X¸c ®Þnh møc chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng: Ci = Ti x H Trong ®ã C i : lµ chi phÝ ph©n bæ cho tõng ®èi tîng i T i : lµ tiªu chuÈn ph©n bæ cho tõng ®èi tîng i H: lµ hÖ sè ph©n bæ Thùc tÕ cho thÊy, trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, do s¶n phÈm mang tÝnh ®¬n chiÕc, c¸ch xa nhau vÒ mÆt kh«ng gian nªn chñ yÕu sö dông ph¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp, cßn víi kho¶n môc chi phÝ gi¸n tiÕp ph¶i cã tiªu thøc ph©n bæ. Ngoµi ra trong doanh nghiÖp x©y l¾p cßn cã nh÷ng ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ sau: Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh: chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tËp hîp trùc tiÕp cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng: chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh sÏ ®îc tËp hîp theo ®¬n ®Æt hµng riªng. Khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× tæng sè chi phÝ ph¸t sinh kÓ tõ lóc khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh chÝnh lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña ®¬n ®Æt hµng ®ã. Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n vÞ thi c«ng: c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp theo tõng ®¬n vÞ thi c«ng. 1.3.2 Chøng tõ vµ tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng tËp hîp vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc, c¨n cø vµo b¶ng trÝch kh©u hao TSC§, c¸c phiÕu chi, b¶ng ph©n bæ c«ng cô, dông cô, b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng,…®Ó tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Tµi kho¶n sö dông: TK 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” TK 622 “ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” TK 623 “ Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng” TK 627 “ Chi phÝ s¶n xuÊt chung” Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c TK: TK 335 “TrÝch tríc chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh” TK 142 “ Chi phÝ tr¶ tríc” 1.3.3 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt (KKTX) 1.3.3.1 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Néi dung : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c bé phËn kÕt cÊu c«ng tr×nh, vËt liÖu lu©n chuyÓn th¼ng gia cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm x©y, l¾p hoÆc gióp cho viÖc thùc hiÖn vµ hoµn thµnh khèi lîng s¶n phÈm x©y, l¾p (kh«ng kÓ vËt liÖu phô cho m¸y mãc, ph¬ng tiÖn thi c«ng vµ nh÷ng vËt liÖu chÝnh trong chi phÝ chung). Nguyªn t¾c h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ: Nguyªn vËt liÖu sö dông cho x©y dùng h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× ph¶i tÝnh trùc tiÕp cho s¶n phÈm h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã trªn c¬ së chøng tõ gèc theo sè lîng thùc tÕ ®· sö dông vµ theo gi¸ xuÊt thùc tÕ. Cuèi kú h¹ch to¸n hoÆc khi c«ng tr×nh hoµn thµnh tiÕn hµnh kiÓm kª sè vËt liÖu cßn l¹i t¹i n¬i s¶n xuÊt (nÕu cã) ®Ó ghi gi¶m trõ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp xuÊt sö dông cho c«ng tr×nh. Tµi kho¶n sö dông – TK 621 - Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¸n ¸nh c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y dùng, s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp , … cña doanh nghiÖp x©y l¾p. Tµi kho¶n nµy ®îc më trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ - KÕt cÊu: Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp xuÊt dïng cho ho¹t ®éng x©y l¾p, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, kinh doanh dÞch vô trong kú (gåm cã VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ). Bªn Cã: - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho - KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ sö dông cho ho¹t ®éng x©y l¾p, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c trong kú sang TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang vµ chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi tiÕt cho c¸c ®èi tîng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y dùng. - TK 621 kh«ng cã sè d cuèi kú S¬ ®å 1.1: H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TK 152, 153 TK 621 XuÊt kho NVL, CCDC cho x©y l¾p TK 111, 112, 141, 331 NVL mua vÒ sö dông ngay TK 133 TK 152 NVL dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho TK 154 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp ThuÕ GTGT 1.3.3.2 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Néi dung: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng viÖc x©y dùng, l¾p ®Æt (kÓ c¶ lao ®éng thuª ngoµi) bao gåm tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, c¸c kho¶n phô l¬ng cÊp cã tÝnh chÊt æn ®Þnh. Tµi kho¶n sö dông – TK 622 - Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¸n ¸nh chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng x©y dùng. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm c¶ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý vµ lao ®éng thuª ngoµi theo tõng lo¹i c«ng viÖc (c¸c kho¶n phô cÊp). Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi - Khoa Kinh TÕ KÕt cÊu: Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, cung cÊp dÞch vô bao gåm tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, lao ®éng, c¸c kho¶n phô cÊp. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 154 - Tµi kho¶n 622 cuèi kú kh«ng cã sè d S¬ ®å 1.2: H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 334(3341) TK 622 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n thuéc danh s¸ch TK 154 KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 111, 112, 331, 3342 Ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi TK 141 Thanh to¸n t¹m øng chi phÝ NC 1.3.3.3 KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Néi dung: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vÒ NVL cho m¸y ho¹t ®éng, chi phÝ tiÒn l¬ng (chÝnh, phô), phô cÊp cña c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, chi phÝ söa ch÷a b¶o dìng m¸y vµ chi phÝ mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cã liªn quan ®Õn sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn khèi lîng c«ng viÖc x©y l¾p b»ng m¸y theo ph¬ng thøc thi c«ng hçn hîp. Tµi kho¶n sö dông: TK 623 – chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng tr×nh - Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p. Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng (nh BHXH, BHYT, KPC§). Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ - KÕt cÊu: Bªn Nî: C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng (chi phÝ NVL cho m¸y ho¹t ®éng, chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ b¶o dìng, söa ch÷a m¸y thi c«ng,…). Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang bªn Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang. - Tµi kho¶n 623 kh«ng cã sè d cuèi kú. Tr×nh tù h¹ch to¸n TK 623 §èi víi mçi h×nh thøc sö dông m¸y thi c«ng, kÕ to¸n cã c¸ch h¹ch to¸n phï hîp. a. Trêng hîp doanh nghiÖp cã tæ chøc bé m¸y thi c«ng riªng biÖt, ®éi m¸y ®îc ph©n cÊp h¹ch to¸n vµ cã tæ chøc kÕ to¸n riªng S¬ ®å 1.3: H¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng (tæ chøc bé m¸y thi c«ng riªng biÖt) TK 111, 112, 152, 153 Chi phÝ NVL trùc tiÕp TK 3341, 3342 Chi phÝ NC trùc tiÕp TK 111, 112, 331, 214 CPSX chung TK 621 TK 154 TK 623 KÕt chuyÓn chi phÝ Gi¸ thµnh lao vô NVL trùc tiÕp cña ®éi MTC TK 622 KÕt chuyÓn chi phÝ NC trùc tiÕp TK 627 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ S¬ ®å 1.4 : H¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng ë doanh nghiÖp x©y l¾p TK 111, 112, 336 TK 623 Khi DN nhËn khèi TK 154 KÕt chuyÓn chi phÝ lîng m¸y thi c«ng hoµn thµnh sö dông m¸y thi c«ng TK 133 ThuÕ GTGT (nÕu cã) TK 623 b. Doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc bé m¸y thi c«ng riªng biÖt hoÆc cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng, nhng ®éi m¸y kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng. S¬ ®å 1.5 : H¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng (kh«ng tæ chøc bé m¸y thi c«ng riªng biÖt) TK 3341, 3342, 111 TK 154 TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho KÕt chuyÓn c«ng nh©n sö dông MTC chi phÝ sö dông MTC TK 152, 111, 112, 331 XuÊt kho hoÆc mua NVL CCDC sö dông cho MTC TK 214 Chi phÝ khÊu hao MTC TK 111, 112, 331 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ TK 133 TK 141 Thanh to¸n t¹m øng chi phÝ MTC c. Trêng hîp m¸y thi c«ng thuª ngoµi: S¬ ®å 1.6: H¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng thuª ngoµi TK 111, 112, 331 TK 623 TK 154 Gi¸ thuª cha cã KÕt chuyÓn chi phÝ thuÕ sö dông MTC TK 133 ThuÕ GTGT (nÕu cã) 1.3.3.4 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung Néi dung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn tæ chøc phôc vô vµ qu¶n lý thi c«ng cña c¸c ®éi x©y l¾p ë c¸c c«ng trêng x©y dùng nh: tiÒn l¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n trÝch trªn l¬ng: BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, chi phÝ NVL, CCDC sö dông cho nhu cÇu chung cña tæ, ®éi, chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho ho¹t ®éng cña ®éi vµ chi phÝ dich vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi. Tµi kho¶n sö dông – TK 627 “ Chi phÝ s¶n xuÊt chung” - KÕt cÊu: Bªn Nî: C¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng C§CN Hµ Néi Khoa Kinh TÕ - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang Bªn Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. - TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d. Tr¬ng THÞ Thóy Nga-Líp C§KT2-K4 LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan