Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt muèn tån t¹i vµ
ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh ph¶i cã ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh
tÕ. Mét quy luËt tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ c¹nh tranh, doanh nghiÖp
ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trªn th¬ng trêng, ®¸p øng
®ù¬c nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng víi s¶n phÈm chÊt lîng cao vµ gi¸ thµnh h¹.
ChÝnh v× vËy, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i gi¸m s¸t tõ kh©u ®Çu tíi
kh©u cuèi cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tøc lµ tõ kh©u thu mua nguyªn
vËt liÖu ®Õn kh©u tiªu thô s¶n phÈm vµ thu ®îc tiÒn vÒ nh»m ®¶m b¶o viÖc b¶o
toµn vµ t¨ng nhanh tèc ®é chu chuyÓn vèn, ngêi lao ®éng vµ doanh nghiÖp cã
lîi nhuËn ®Ó tÝch lòy vµ më réng s¶n xuÊt.
§Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé c¸c
biÖn ph¸p qu¶n lý mäi yÕu tè cã liªn quan tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
c«ng t¸c kÕ to¸n lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng c«ng cô ®Ó qu¶n lý
c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, kiÓm tra viÖc sö dông tµi s¶n, vËt t, tiÒn vèn nh»m ®¶m
b¶o tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, tÝnh to¸n vµ
x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ.
Nguyªn vËt liÖu lµ mét yÕu tè rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
cña doanh nghiÖp, thêng chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. V× vËy,
viÖc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lµ kh«ng thÓ thiÕu vµ ph¶i ®¶m b¶o 3 yªu cÇu cña
c«ng t¸c kÕ to¸n ®ã lµ: chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ toµn diÖn. KÕ to¸n nguyªn vËt
liÖu cã ®¶m b¶o ®îc 3 yªu cÇu trªn míi ®¶m b¶o cho viÖc cung cÊp nguyªn
vËt liÖu kÞp thêi vµ ®ång bé cho nhu cÇu s¶n xuÊt, kiÓm tra vµ gi¸m s¸t chÆt
chÏ chÊp hµnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao, dù tr÷, nhê ®ã gãp phÇn gi¶m bít chi
phÝ, dÉn ®Õn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao lîi nhuËn, ®ång thêi n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng.
KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lµ mét kh©u quan träng trong c«ng t¸c h¹ch
to¸n kÕ to¸n. Tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tèt sÏ cung cÊp th«ng tin kÞp
thêi vµ chÝnh x¸c c¸c thµnh phÇn kÕ to¸n kh¸c trong c«ng t¸c kÕ to¸n ë doanh
nghiÖp.
Bªn c¹nh ®ã, nÒn kinh tÕ thÞ trêng më víi sù hßa nhËp víi nÒn kinh tÕ
thÕ giíi, rÊt nhiÒu c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· vµo ViÖt Nam, tõ ®ã ®ßi hái chÕ
®é h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng ph¶i cã
nh÷ng ®ßi hái cho phï hîp vµ ngang b»ng víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi. Do
®ã, hiÖn nay, chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n chung vµ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
1
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
riªng ®· ®îc ban hµnh trªn nguyªn t¾c tháa m·n c¸c yªu cÇu vµ n¨ng lùc qu¶n
lý kinh tÕ thÞ trêng, t«n träng vµ vËn dông cã chän läc c¸c chuÈn mùc vµ
th«ng lÖ kÕ to¸n quèc tÕ phæ biÕn.
Thùc tÕ t¹i C«ng ty TNHH s¶n xuÊt Bao b× vµ dÞch vô th¬ng m¹i Hµ
Néi. C«ng ty lµ ngêi qu¶n lý tµi s¶n s¶n xuÊt, hµng n¨m c«ng ty giao kÕ ho¹ch
mét sè chØ tiªu, chñ yÕu lµ doanh thu nghÜa vô nép c«ng ty gåm cã: khÊu hao
tµi s¶n cè ®Þnh, thuÕ, vèn, l·i. VËt t dïng ®Õn ®©u th× nhËn cña c«ng ty ®Õn ®ã
vµ nép l¹i cho c«ng ty khi thu ®îc tiÒn b¸n hµng. Ngoµi ra c«ng ty mua thªm
vËt t tõ bªn ngoµi nÕu c«ng ty kh«ng cung cÊp ®îc ®Çy ®ñ ®Ó phôc vô nhu cÇu
s¶n xuÊt.
Bëi vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®Ó cung cÊp kÞp thêi, chÝnh
x¸c sè liÖu phôc vô cho kh©u tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhËn vËt t cña c«ng ty
vµ thu mua vËt t tõ bªn ngoµi t¹i c«ng ty lµ mét kh©u quan träng.
KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu gióp c«ng ty tiÕt kiÖm ®îc
tiÒn vËt t tiÒn vèn lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm h¹ sÏ thu hót ®îc kh¸ch hµng, t¹o
thÕ m¹nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Nh vËy vßng quay cña vèn lu ®éng t¨ng
nhanh tõ ®ã n©ng cao ®îc lîi nhuËn gióp c«ng ty hoµn thµnh møc chØ tiªu
c«ng ty giao cho ®Ó cã ®iÒu kiÖn c¶i thiÖn ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn,
®Çu t thªm cho d©y chuyÒn s¶n xuÊt, më réng mÆt hµng.
Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty TNHH s¶n xuÊt bao b× vµ dÞch vô
th¬ng m¹i Hµ Néi, ®i s©u vµo nghiªn cøu thùc tÕ em m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò
tµi: "Hoàn thiện công tác kế toán nguyên vật liệu" tại Công ty TNHH sản
xuất bao bì và dịch vụ thương mại Hà Nội.
Néi dung ®Ò tµi, ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò thùc tËp tèt
nghiÖp cña em gåm 3 phÇn:
PhÇn 1: Nh÷ng lÝ luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh.
PhÇn 2: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty TNHH
s¶n xuÊt bao b× vµ dÞch vô th¬ng m¹i Hµ Néi.
PhÇn 3: Nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n nguyªn
vËt liÖu t¹i C«ng ty TNHH s¶n xuÊt bao b× vµ dÞch vô th¬ng m¹i Hµ Néi.
Chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thµnh víi sù nç lùc cña b¶n th©n vµ sù gióp ®ì
tËn t×nh cña Th¹c sÜ NguyÔn ThÞ Hång Nga vµ anh chÞ kÕ to¸n cña C«ng ty
TNHH s¶n xuÊt bao b× vµ dÞch vô th¬ng m¹i Hµ Néi.
Nh©n ®©y em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c vµ lßng kÝnh träng ®èi víi
c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n bÌ ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
2
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
Ch¬ng 1
Nh÷ng lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
1.1. Vai trß cña nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt vµ sù cÇn thiÕt cña
tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh
doanh.
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu
1.1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ nguyªn vËt liÖu
Lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt
®Þnh bÞ tiªu hao toµn bé gi¸ trÞ hoÆc bÞ thay ®æi h×nh th¸i biÕn d¹ng ®Ó cã
thµnh thùc thÓ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm
1.1.1.2. §Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh th× chi phÝ vÒ NVL chiªm
mét tØ lÖ kh¸ lín vµ lµ mét bé phËn dù tr÷ s¶n xuÊt quan träng nhÊt cña doanh
nghiÖp. Nguyªn vËt liÖu cã ®Æc ®iÓm chØ tham gia vµo mét chu k× s¶n xuÊt
kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ toµn bé gi¸ trÞ NVL ®îc chuyÓn hÕt mét lÇn vµo s¶n
xuÊt kinh doanh trong k×. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo s¶n xuÊt díi t¸c ®éng
cña lao ®éng, NVL bÞ tiªu hao toµn bé vµ thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu
®Ó cÊu thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm dÞch vô.
1.1.2. Vai trß cña NVL vµ yªu cÇu qu¶n lý cña NVL
1.1.2.1. Vai trß cña NVL
ChÝnh tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm võa nªu cña NVL chóng ta thÊy NVL cã mét
vai trß rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trªn thùc tÕ, ®Ó
s¶n xuÊt ra bÊt k× mét s¶n phÈm nµo th× doanh nghiÖp còng ph¶i cÇn ®Õn
NVL… tøc lµ ph¶i cã ®Çu vµo hîp lÝ. Nh ng chÊt lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra
cßn phô thuéc vµo chÊt lîng cña NVL lµm ra nã. §iÒu nµy lµ tÊt yÕu v× víi
chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng tèt sÏ ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh tiªu thô, dÉn ®Õn thu
nhËp cña doanh nghiÖp kh«ng æn ®Þnh vµ sù tån t¹i cña doanh nghiÖp kh«ng
ch¾c ch¾n. V× vËy, viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ång nghÜa víi viÖc
gi¶m chi phÝ NVL mét c¸ch hîp lý. MÆt kh¸c, xÐt vÒ mÆt vèn th× NVL lµ mét
thµnh phÇn quan träng cña vèn lu ®éng trong c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ
vèn dù tr÷. §Ó n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cÇn
ph¶i t¨ng tèc lu©n chuyÓn vèn lu ®éng vµ kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc dù tr÷ vµ sö
dông NVL mét c¸ch hîp lÝ vµ tiÕt kiÖm.
Nh vËy, NVL cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi sù sèng cßn cña doanh
nghiÖp.
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
3
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
1.1.2.2. yªu cÇu qu¶n lý cña NVL
Qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông tiÕt kiÖm tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u b¶o
toµn sö dông, dù tr÷ chÝnh lµ yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc qu¶n lý NVL.
Kh©u thu mua ph¸t sinh ngoµi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt song nã liªn quan trùc
tiÕp ®Õn s¶n xuÊt. Thùc hiÖn tèt kh©u thu mua kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o nguån
cung cÊp thêng xuyªn liªn tôc mµ cßn ®¶m b¶o ®îc sè lîng, quy c¸ch gi¸ c¶
cña NVL gióp cho s¶n xuÊt hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Æt ra vµ ngîc l¹i nã sÏ g©y
khã kh¨n ®Õn s¶n xuÊt.
Kh©u b¶o qu¶n, dù tr÷ NVL còng lu«n ph¶i quan t©m chó ý, ph¶i x¸c
®Þnh møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu cho tõng lo¹i NVL ®¶m b¶o kh«ng thiÕu hôt
vµ tr¸nh ø ®äng. Gãp phÇn h¹ thÊp chi phÝ tån kho, lµm t¨ng vßng quay cña
vèn n©ng cao doanh lîi cho doanh nghiÖp.
Kh©u sö dông NVL ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ sao cho sö dông tiÕt kiÖm trªn
c¬ së x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh møc dù to¸n cã nh vËy míi h¹ thÊp ®îc chi phÝ, tõ ®ã
h¹ thÊp ®îc gi¸ thµnh lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
Qu¸n triÖt nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý NVL trªn doanh nghiÖp sÏ thùc hiÖn
tèt c«ng t¸c kÕ to¸n NVL.
1.1.3. Kh¸i niÖm néi dung, ý nghÜa, nhiÖm vô vµ nguyªn t¾c h¹ch
to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu.
1.1.3.1. Kh¸i niÖm, néi dung cña h¹ch to¸n NVL
H¹ch to¸n NVL mét c¸ch khoa häc hîp lý cã ý nghÜa thiÕt thùc vµ hiÖu
qu¶ trong qu¶n lý, kiÓm so¸t tµi s¶n doanh nghiÖp, thóc ®Èy viÖc cung cÊp kÞp
thêi, ®ång bé nh÷ng NVL cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
theo tõng ®èi tîng sö dông, ng¨n ngõa c¸c hiÖn tîng h háng mÊt m¸t, l·ng phÝ
vµ cã thÓ tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ø ®äng hay khan hiÕm vËt t ¶nh hëng ®Õn tiÕn
®é s¶n xuÊt kinh doanh.
MÆt kh¸c, h¹ch to¸n NVL lµ c«ng cô gióp cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp
n¾m ®îc t×nh h×nh vµ chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh. H¹ch to¸n NVL cã chÝnh
x¸c, hîp lÝ, kÞp thêi, ®Çy ®ñ th× l·nh ®¹o míi n¾m b¾t ®îc chÝnh x¸c t×nh h×nh
thu mua, dù tr÷ xuÊt dïng, thùc hiÖn kÕ ho¹ch nhËp - xuÊt - tån kho, gi¸ c¶ thu
mua vµ tæng gi¸ trÞ… tõ ®ã ®Ò ra biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp.
1.1.3.2. ý nghÜa cña h¹ch to¸n NVL
KÕ to¸n NVL cÇn ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ, nghiªm chØnh c¸c yªu cÇu ®Æt ra
cã nh vËy míi ngµy cµng hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ë doanh nghiÖp.
1.1.3.3. NhiÖm vô cña h¹ch to¸n NVL
§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m ®èc vµ lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ, xuÊt
ph¸t tõ vÞ trÝ yªu cÇu qu¶n lÝ: VÞ trÝ cña kÕ to¸n trong qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
4
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
doanh nghiÖp, Nhµ níc ®· x¸c ®Þnh nhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh sau:
- Tæ chøc ph©n lo¹i NVL theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, s¾p
xÕp vµ t¹o thµnh danh môc NVL ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt gi÷a c¸c bé phËn.
- Tæ chøc chøng tõ, tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ
to¸n hµng tån kho cña doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i, tæng hîp sè liÖu
vÒ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña nguyªn vËt liÖu trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp sè liÖu kÞp thêi ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua,
t×nh h×nh sö dông nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
1.2. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ NVL
1.2.1.§¸nh gi¸ NVL
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu bao gåm rÊt nhiÒu
thø, lo¹i kh¸c nhau víi néi dung kinh tÕ, c«ng cô vµ tÝnh n¨ng lÝ ho¸ kh¸c
nhau. §Ó cã thÓ qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt víi
tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ vµ cÇn thiÕt ph¶i ph©n
lo¹i nguyªn vËt liÖu.
* C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ, vai trß cña chóng trong qu¶n lý s¶n xuÊt
kinh doanh, yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh
c¸c lo¹i sau:
Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ nh÷ng NVL sau qu¸ tr×nh chÕ biÕn sÏ lµ c¬
së vËt chÊt chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm.
Nguyªn vËt liÖu phô: lµ nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô
trî trong s¶n xuÊt, ®îc sö dông kÕt hîp víi nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó lµm thay
®æi mµu s¾c, h×nh d¸ng, mïi vÞ hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n, phôc vô ho¹t ®éng cña
c¸c t liÖu lao ®éng hay phôc vô cho lao ®éng cña c«ng nh©n viªn chøc.
Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh nh: than, cñi, x¨ng, dÇu…
Phô tïng thay thÕ: lµ c¸c chi tiÕt, phô tïng dïng ®Ó söa ch÷a vµ thay thÕ
cho m¸y mãc thiÕt bÞ.
Nguyªn vËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm c¸c nguyªn vËt
liÖu vµ thiÕt bÞ mµ doanh nghiÖp mua vµo nh»m môc ®Ých ®Çu t cho x©y dùng
c¬ b¶n.
PhÕ liÖu: lµ c¸c nguyªn vËt liÖu thu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay thanh
lÝ tµi s¶n, cã thÓ sö dông hay b¸n ra ngoµi.
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
5
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
Nguyªn vËt liÖu kh¸c: bao gåm c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu cßn l¹i ngoµi
c¸c thø cha kÓ trªn.
* C¨n cø vµo môc ®Ých c«ng dông cña nguyªn vËt liÖu, chia thµnh:
- Nguyªn vËt liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm
- Nguyªn vËt liÖu dïng cho nhu cÇu qu¶n lý
* C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh, nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh:
- Nguyªn vËt liÖu tù s¶n xuÊt, gia c«ng, chÕ biÕn
- Nguyªn vËt liÖu mua ngoµi
- Nguyªn vËt liÖu do nhËn vèn gãp
1.2.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu
1.2.2.1. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ vËt t
VËt t ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ
Ngoµi viÖc ®¸nh gi¸ thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp cßn sö dông gi¸ h¹ch
to¸n.
1.2.2.2. TÝnh gi¸ NVL:
Lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi sæ cña NVL. §©y lµ mét c«ng viÖc rÊt quan
träng trong tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu gióp cho viÖc tËp hîp
ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu thu mua vµ xuÊt kho, tõ ®ã
x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ tån kho nguyªn vËt liÖu gióp cho c«ng t¸c kiÓm tra viÖc sö
dông, chÊp hµnh ®Þnh møc dù tr÷.
* §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ
Toµn bé nguyªn vËt liÖu biÕn ®éng trong k× ®îc tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n.
Cuèi k× kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo
c«ng thøc:
= x
Trong ®ã:
=
HÖ sè gi¸ cã thÓ tÝnh cho tõng lo¹i, tõng nhãm hoÆc tõng thø nguyªn
vËt liÖu chñ yÕu tuú thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý.
Gi¸ thùc tÕ cña NVL nhËp kho:
Tuú theo doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hay khÊu trõ
mµ trong gi¸ thùc tÕ cã thÓ cã VAT hoÆc kh«ng cã VAT.
- Víi nguyªn vËt liÖu mua ngoµi: gi¸ thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸
®¬n ngêi b¸n (+) thuÕ nhËp khÈu (nÕu cã) vµ c¸c kho¶n chi phÝ mua thùc tÕ
(-) c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua ®îc hëng.
- Víi nguyªn vËt liÖu tù s¶n xuÊt: TÝnh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ.
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
6
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
- Víi nguyªn vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: Gi¸ thùc tÕ gåm gi¸
trÞ nguyªn vËt liÖu chÕ biÕn cïng c¸c chi phÝ liªn quan.
- Víi NVL nhËn ®ãng gãp tõ c¸c ®¬n vÞ tæ chøc tham gia ®ãng gãp vèn
liªn doanh: Gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ tho¶ thuËn do c¸ bªn x¸c ®Þnh (+) chi phÝ tiÕp
nhËn (nÕu cã).
- Víi phÕ liÖu: Gi¸ íc tÝnh thùc tÕ cã thÓ sö dông ®îc hay gi¸ trÞ thu håi
tèi thiÓu.
- Víi NVL ®îc t¨ng thëng: TÝnh theo gi¸ thÞ trêng t¬ng ®¬ng (+) chi chÝ
tiÕp nhËn (nÕu cã).
Khi sö dông gi¸ h¹ch to¸n th× trªn c¸c phiÕu nhËp kho, xuÊt kho vµ c¸c
sæ s¸ch kÕ to¸n vÒ nguyªn vËt liÖu ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi
th¸ng, sau khi x¸c ®Þnh ®îc møc gi¸ thùc tÕ sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh gi¸ trÞ
nguyªn vËt liÖu, c«ng cô tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ.
Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho:
Ph¶i h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ. Trªn thùc tÕ, gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt
kho ®îc tÝnh theo c¸c ph¬ng ph¸p sau:
* C¸c ph¬ng ph¸p kh¸c:
- Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn (gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cña
sè tån ®Çu k× vµ nhËp trong k×).
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho còng ®îc
c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho trong k× vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n ®Ó tÝnh nh sau:
- Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO)
Theo ph¬ng ph¸p nµy, sè nguyªn vËt liÖu nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc,
xuÊt hÕt sè nhËp tríc th× míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè
hµng xuÊt. Do vËy, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña
sè nguyªn vËt liÖu mua vµo sau cïng. Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong trêng
hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh.
- Ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
Nguyªn vËt liÖu ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn
tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt hµng. Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu nµo sÏ tÝnh
theo gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®ã. ph¬ng ph¸p nµy cßn cã tªn gäi lµ ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh vµ thêng sö dông víi c¸c nguyªn vËt liÖu cã
gi¸ trÞ cao vµ tÝnh t¸ch biÖt.
- Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc (LIFO)
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
7
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng nguyªn vËt liÖu mua sau sÏ ®îc xuÊt tríc tiªn, ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc, thÝch hîp trong trêng hîp
l¹m ph¸t.
1.3. KÕ to¸n NVL trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
1.3.1. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NVL
Lµ c«ng viÖc h¹ch to¸n kÕt hîp gi÷a kho vµ phßng kÕ to¸n nh»m môc
®Ých theo dâi chÆt chÏ t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån cho tõng lo¹i c¶ vÒ sè l îng,
chÊt lîng vµ chñng lo¹i.
1.3.1.1. Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song
Nguyªn t¾c: ghi theo chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ
Tr×nh tù ghi chÐp
+ ë kho: dïng thÎ kho ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån vÒ mÆt
sè lîng
Bíc 1: C¨n cø vµo chøng tõ (phiÕu nhËp vµ phiÕu xuÊt nguyªn vËt liÖu)
thñ kho thùc hiÖn viÖc nhËp - xuÊt nguyªn vËt liÖu vÒ hiÖn vËt. Sau ®ã vµo thÎ
kho ë cét nhËp vµ xuÊt t¬ng øng
Bíc 2: Thñ kho thêng xuyªn ®èi chiÕu gi÷a sè tån thùc tÕ víi sè tån
trªn thÎ kho.
Bíc 3: Cuèi th¸ng thñ kho tÝnh ra sè tån vÒ mÆt hiÖn vËt cho tõng lo¹i
nguyªn vËt liÖu trªn thÎ kho.
Bíc 4: Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú sau ki ghi xong thÎ kho th× ngêi thñ kho
chuyÓn chøng tõ phiÕu nhËp - phiÕu xuÊt cho kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu th«ng
qua biªn b¶n bµn giao (b¶n giao nhËn chøng tõ).
+ ë phßng kÕ to¸n: h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p
thÎ song song
Bíc 1: Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú sau khi nhËn ®îc chøng tõ do thñ kho
chuyÓn ®Õn kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ghi ®¬n gi¸, sau ®ã tÝnh thµnh tiÒn cho
tõng phiÕu nhËp hoÆc phiÕu xuÊt.
Bíc 2: KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
cho tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ.
Bíc 3: cuèi th¸ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tÝnh ra sè tån c¶ vÒ hiÖn vËt
vµ gi¸ trÞ cho tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn sæ chi tiÕt.
LËp kÕ ho¹ch ®èi chiÕu víi thñ kho vÒ hiÖn vËt, nÕu cã chªnh lÖch ph¶i
t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu chØnh. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®èi chiÕu víi kÕ to¸n
tæng hîp vÒ gi¸ trÞ, sau ®ã lËp b¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån trªn c¬ së sè liÖu
cña sæ chi tiÕt.
¦u ®iÓm: ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ kiÓm tra, ®èi chiÕu
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
8
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
Nhîc ®iÓm: ViÖc ghi chÐp cßn trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè lîng. H¹n chÕ
chøc n¨ng kiÓm tra cña kÕ to¸n do cuèi th¸ng míi tiÕn hµnh kiÓm tra, ®èi chiÕu.
Ph¹m vi ¸p dông: thÝch hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i
nguyªn vËt liÖu, khèi lîng c¸c nghiÖp vô nhËp - xuÊt Ýt, kh«ng thêng xuyªn vµ
tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸n bé kÕ to¸n cßn h¹n chÕ.
S¬ ®å 1:Theo ph¬ng ph¸p thÎ song song.
ThÎ kho
Chøng tõ nhËp
Chøng tõ xuÊt
Sæ chi tiÕt nguyªn
vËt liÖu
B¶ng kª tæng hîp
Ghi chó:
NhËp - xuÊt - tån
- Ghi hµng ngµy:
- Ghi cuèi th¸ng:
- Ghi ®èi chiÕu:
1.3.1.2. Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
Nguyªn t¾c: ghi theo chØ tiªu sè lîng vµ gi¸ trÞ
Tr×nh tù ghi chÐp:
+ ë kho: gièng ph¬ng ph¸p thÎ song song ë trªn
+ ë phßng kÕ to¸n: h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p
sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
Bíc 1: Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú sau khi nhËn ®îc chøng tõ thñ kho
chuyÓn ®Õn kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ghi ®¬n gi¸ tÝnh thµnh tiÒn.
Bíc 2: KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ph©n lo¹i chøng tõ phiÕu nhËp nguyªn
vËt liÖu vµ phiÕu xuÊt nguyªn vËt liÖu. Dùa trªn c¬ së phiÕu nhËp nguyªn vËt
liÖu lËp b¶ng kª nhËp nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt lÉn gi¸ trÞ. Dùa trªn c¬ së
phiÕu xuÊt nguyªn vËt liÖu lËp b¶ng kª xuÊt nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt lÉn
gi¸ trÞ.
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
9
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
Bíc 3: Cuèi th¸ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lÊy sè liÖu trªn b¶ng kª nhËp
vµ b¶ng kª xuÊt vµo b¶ng ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, vµo cét nhËp cét xuÊt cho
tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu t¬ng øng.
Cuèi th¸ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tÝnh ra sè tån c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸
trÞ cho tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. Sè tån cuèi
th¸ng nµy lµ sè tån cña ®Çu th¸ng tiÕp theo.
Cuèi th¸ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lËp kÕ ho¹ch ®èi chiÕu víi thñ kho
vÒ hiÖn vËt. NÕu cã chªnh lÖch ph¶i t×m nguyªn nh©n ®Ó ®iÒu chØnh.
¦u ®iÓm: khèi lîng ghi chÐp cña kÕ to¸n ®îc gi¶m do chØ ghi mét lÇn
vµo cuèi th¸ng
Nhîc ®iÓm: c«ng viÖc cña kÕ to¸n vËt t thêng dån vµo cuèi th¸ng lµm
cho c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n thêng kh«ng kÞp thêi
Ph¹m vi ¸p dông: thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng nghiÖp
vô nhËp - xuÊt kh«ng nhiÒu, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt
nguyªn vËt liÖu, do vËy kh«ng cã ®iÒu kiÖn theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt
hµng ngµy.
S¬ ®å 2: Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
ThÎ kho
Chøng tõ xuÊt
Chøng tõ nhËp
B¶ng kª xuÊt
B¶ng kª nhËp
Sæ ®èi chiÕu
Lu©n chuyÓn
Ghi chó:
- Ghi hµng ngµy:
- Ghi cuèi th¸ng:
- Ghi ®èi chiÕu:
1.3.1.3. Ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d:
Nguyªn t¾c: t¹i kho ghi chÐp theo chØ tiªu sè lîng, cßn t¹i phßng kÕ
to¸n theo chØ tiªu gi¸ trÞ
+ ë kho: Thñ kho ghi chÐp sù biÕn ®éng nhËp - xuÊt - tån cña tõng lo¹i
hiÖn vËt trªn thÎ kho gièng nh ph¬ng ph¸p thÎ song song nhng cuèi th¸ng thñ
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
10
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
kho lËp sæ sè d trªn c¬ së sè liÖu sè tån nguyªn vËt liÖu trªn thÎ kho, sau ®ã
chuyÓn sè nµy cho kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu.
+ ë phßng kÕ to¸n: h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p
sæ sè d.
Bíc 1: Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú sau khi nhËn ®îc chøng tõ do thñ kho
®em ®Õn ghi ®¬n gi¸ t×nh thµnh tiÒn.
Bíc 2: §Þnh kú 5 hoÆc 10 ngµy kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tæng hîp gi¸ trÞ
nguyªn vËt liÖu nhËp vµ xuÊt vµo b¶ng kª luü kÕ nhËp xuÊt tån.
Bíc 3: Cuèi th¸ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tÝnh ra sè tån vÒ gi¸ trÞ cho
tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn b¶ng kª luü kÕ nhËp - xuÊt - tån.
Bíc 4: Cuèi th¸ng sau khi nhËn ®îc sæ sè d do thñ kho chuyÓn ®Õn kÕ
to¸n tÝnh thµnh tiÒn cho tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu tån kho vµ ghi vµo sæ sè d
cét gi¸ trÞ.
Bíc 5: Cuèi th¸ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu tù tiÕn hµnh ®èi chiÕu sè
liÖu vÒ gi¸ trÞ sæ sè d vµ b¶ng kª luü kÕ nhËp xuÊt tån, nÕu cã chªnh lÖch ph¶i
t×m nguyªn nh©n vµ ®iÒu chØnh.
Bíc 6: Cuèi th¸ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng
hîp vÒ tæng gi¸ trÞ nhËp xuÊt tån, nÕu cã chªnh lÖch ph¶i t×m nguyªn nh©n vµ
®iÒu chØnh.
¦u ®iÓm: gi¶m ®îc khèi lîng ghi chÐp hµng ngµy.
Nhîc ®iÓm: khã kiÓm tra khi sai sãt v× phßng kÕ to¸n chØ theo dâi vÒ
mÆt gi¸ trÞ tõng nhãm nguyªn vËt liÖu.
Ph¹m vi ¸p dông: phï hîp trong c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng c¸c
nghiÖp vô kinh tÕ vÒ nhËp - xuÊt diÔn ra thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vµ x©y
dùng ®îc hÖ thèng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu, dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch
to¸n hµng ngµy t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n
cña doanh nghiÖp t¬ng ®èi cao.
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
11
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
S¬ ®å 3: KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ sè d.
ThÎ kho
Chøng tõ xuÊt
Chøng tõ nhËp
Sæ sè d
PhiÕu giao nhËn
chøng tõ nhËp
PhiÕu giao nhËn
chøng tõ xuÊt
B¶ng kª nhËp
B¶ng luü kÕ xuÊt
B¶ng luü kÕ
Ghi chó:
NhËp - xuÊt - tån
- Ghi hµng ngµy:
- Ghi cuèi th¸ng:
- Ghi ®èi chiÕu:
1.3.2. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông
TK 152 - Nguyªn liªu, nguyªn vËt liÖu
KÕt cÊu:
* Bªn nî: + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ NVL nhËp kho
+ Sè tiÒn ®iÒu chØnh t¨ng gi¸ NVL khi ®¸nh gi¸ l¹i
+ TrÞ gi¸ NVL thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
* Bªn cã: + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ NVL suÊt kho
+Sè tiÒn gi¶m gi¸ chiÕt khÊu th¬ng m¹i hµng mua
+ TrÞ gi¸ NVL thiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
* Sè d nî: ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ NVL tån kho cuèi kú kÕ to¸n
TK 151 - Hµng mua ®ang ®i ®êng
- Bªn nî: +Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng mua ®ang ®i ®êng
- Bªn cã: + Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng mua ®ang ®i ®êng th¸ng tríc, th¸ng
nµy ®· vÒ nhËp kho hµng ®a vµo sö dông ngay.
TK 6111 - Mua hµng
Bªn nî:
- Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt t tån ®Çu kú theo kiÓm kª.
- Gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt t mua vµo trong kú
Bªn cã:
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
12
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
- Gi¸ thùc tÕ vËt t tån cuèi kú theo kiÓm kª
- Gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt t tr¶ l¹i ngêi b¸n hoÆc ®îc ngêi b¸n gi¶m gi¸
- Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt t xuÊt trong kú (ghi mét lÇn vµo cuèi kú)
Cuèi kú: Kh«ng cã sè d
Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh 2 tµi kho¶n cÊp 2
- Tµi kho¶n 6111 - Mua NVLtheo dâi gi¸ trÞ NVL
- Tµi kho¶n 6112 - Mua hµng ho¸ dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ho¸
1.3.3. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp NVL
1.3.3.1. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
- Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ c¸ch ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n
¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m hµng TK nãi chung vµ nguyªn vËt
liÖu nãi riªng mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc tªn c¸c TK ph¶n ¸nh tõng lo¹i
ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông phæ biÕn v× cã ®îc chÝnh x¸c cao vµ cung cÊp
th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi, cËp nhËt. T¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo kÕ to¸n còng
cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc nhËp - xuÊt - tån kho tõng lo¹i hµng tån kho nãi chung vµ
nguyªn vËt liÖu nãi riªng nhng bªn c¹nh ®ã ph¬ng ph¸p nµy cßn mét sè h¹n
chÕ ®è lµ tèn nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc.
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
S¬ ®å 4: H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ thêng xuyªn (thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
TK 151
TK 152
Nguyªn vËt liÖu ®i ®êng kú tr
íc
kú nµy ®· vÒ nhËp kho
TK 621
XuÊt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm
TK 627, 641,642
TK 331, 111, 112,
141, 331
XuÊt cho s¶n xuÊt chung
b¸n hµng, QLDN
T¨ng do mua ngoµi
(ph¬ng ph¸p khÊu trõ VAT)
TK 133
ThuÕ VAT
TK 632 (157)
®îc khÊu trõ
XuÊt göi b¸n
TK 333
TK 128, 222
ThuÕ nhËp khÈu
XuÊt gãp vèn liªn doanh
TK 411
TK 1381, 642
NhËp cÊp ph¸t, khong thëng
ThiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
TK 642,3381
Thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
TK 154
XuÊt thuª ngoµi gia c«ng
TK 128, 222
TK 412
NhËp l¹i vèn gãp
liªn doanh
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
§¸nh gi¸ gi¶m
§¸nh gi¸ t¨ng
14
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
* §Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
Lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng,
gi¶m hµng tån kho nãi chung vµ nguyªn vËt liÖu nãi riªng mét c¸ch thêng
xuyªn liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho.
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông phæ biÕn v× cã ®é chÝnh x¸c cao vµ cung
cÊp th«ng tin vÒ hµng tån kho mét c¸ch kÞp thêi, cËp nhËt. T¹i bÊt k× thêi ®iÓm
nµo còng cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc lîng nhËp- xuÊt- tån nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn
ph¬ng ph¸p nµy kh«ng nªn ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ ®¬n
vÞ hµng tån kho nhá, thêng xuyªn xuÊt dïng, xuÊt b¸n.
KÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
- TK 152- nguyªn liÖu, nguyªn vËt liÖu: theo dâi gi¸ thùc tÕ cña toµn bé
NVL hiÖn cã, t¨ng gi¶m qua kho doanh nghiÖp.
- TK 151- Hµng mua ®i ®êng: dïng theo dâi gi¸ trÞ NVL mµ doanh
nghiÖp ®· mua hay chÊp nhËn mua nhng cha vÒ nhËp kho.
Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi
kho¶n liªn quan kh¸c nh 113, 112, 111, 331...
Tr×nh tù h¹ch to¸n: kÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
* Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nhËp, xuÊt NVL
+ Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nhËp nguyªn vËt liÖu
- Khi mua nguyªn vËt liÖu, nguyªn vËt liÖu vÒ cã chøng tõ kÌm theo:
Nî TK 152
Nî TK 133
Cã TK 111,112.331...
- Nguyªn vËt liÖu vÒ cha cã chøng tõ kÌm theo: vÉn lµm thñ tôc nhËp
kho nguyªn vËt liÖu vÒ hiÖn vËt nhng cha ghi sæ kÕ to¸n ngay mµ ®îi ®Õn cuèi
th¸ng nÕu hãa ®¬n vÒ th× ghi sæ gièng trêng hîp trªn. NÕu cuèi th¸ng chøng tõ
vÉn cha vÒ th× ghi sæ theo tû gi¸ t¹m tÝnh. Sang th¸ng sau nÕu chøng tõ vÒ, so
s¸nh gi¸ thùc tÕ víi gi¸ t¹m tÝnh ®Ó ghi sæ.
- Trêng hîp ho¸ ®¬n vÒ nhng hµng cha vÒ, kÕ to¸n cha ghi sæ ngay mµ lu ho¸ ®¬n vµo tËp hå s¬ riªng. NÕu trong th¸ng hµng vÒ nhËp kho, kÕ to¸n ghi
sæ gièng trêng hîp c¶ hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ. NÕu cuèi th¸ng hµng vÉn cha
vÒ, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 151
Nî TK 133
Cã TK 111,112,331
Sang ®Çu th¸ng sau, khi hµng vÒ nhËp kho, kÕ to¸n ghi:
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
15
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
Nî TK 152
Cã TK 151
- Trêng hîp DN mua hµng ®îc hëng chiÕt khÊu thanh to¸n:
Nî TK 111,112,331
Cã TK 515
- Trêng hîp hµng thõa hoÆc thiÕu so víi ho¸ ®¬n:
+ Trêng hîp hµng thõa so víi ho¸ ®¬n:
NÕu nhËp kho toµn bé (kÓ c¶ hµng thõa)
Nî TK 152
Nî TK 133
Cã Tk 111, 112, 331
Cã TK 338(1)
Khi xö lý gi¸ trÞ hµng thõa
Nî TK 338(1)
Cã Tk 642
Cã TK 711
Cã TK 331
Cã TK 152
+ Trêng hîp hµng thiÕu so víi ho¸ ®¬n:
Nî TK 152
Nî TK 138(1)
Nî TK 133
Cã TK 331,111,112
Khi xö lý gi¸ trÞ hµng thõa:
Nî TK 642
Nî TK 1388,334
Nî TK 415,821,411
Cã TK 1381
* Nguyªn vËt liÖu do nhµ níc cÊp hoÆc cÊp trªn cÊp hoÆc cña c¸c c¸
nh©n, cæ ®«ng gãp, c¸c bªn gãp vèn liªn doanh hoÆc ®îc tæng thëng.
Nî TK 152
Cã TK 411
- NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh tríc ®©y b»ng NVL
Nî TK 152
Cã TK 222,128,228
- NhËp kho nguyªn vËt liÖu chÕ biÕn hoÆc thuª ngoµi chÕ biÕn
Nî TK 152
Cã TK 154
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
16
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
+ Ph¬ng ph¸p xuÊt NVL
- C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu ®Ó ph©n bæ nguyªn vËt liÖu
vµo TK chi phÝ phï hîp
Nî TK 621
Nî TK 627
Nî TK 641
Nî TK 642
Cã TK 152
- XuÊt nguyªn vËt liÖu ®Ó gia c«ng chÕ biÕn
Nî TK 154
Cã TK 152
- XuÊt nguyªn vËt liÖu ®Ó gãp vèn liªn doanh: khi gãp vèn ph¶i tÝnh l¹i gi¸
nguyªn vËt liÖu
+ Sè vèn gãp LD lµ nguyªn vËt liÖu b»ng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ghi trªn
sæ kÕ to¸n
Nî TK 222,128,228
Cã TK 152
+Sè vèn gãp LD lµ nguyªn vËt liÖu lín h¬n gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ghi
trªn sæ kÕ to¸n
Nî TK 222,128,228
Cã TK 152
Cã TK 412
+ Sè vèn gãp LD lµ nguyªn vËt liÖu nhá h¬n gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ghi
trªn sæ kÕ to¸n
Nî TK 222,128,228
Nî TK 412
Cã TK 152
- B¸n nguyªn vËt liÖu thõa, ø ®äng, chËm lu©n chuyÓn
+ Thu tiÒn b¸n nguyªn vËt liÖu:
Nî TK 111,112
Cã TK 511
Cã TK 3331
+ KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña nguyªn vËt liÖu ®· tiªu thô:
Nî TK 632
Cã TK 152
* KiÓm kª c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn kiÓm kª NVL
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
17
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
+ Trêng hîp kiÓm nhËn NVL:
NhËp toµn bé hµng th× c¨n cø vµo chøng tõ
Nî TK 152, 1331
Cã TK 3381
- C¨n cø vµo c¸c qui ®Þnh xö lý:
+ Tr¶ l¹i
Nî TK 3381
Cã TK 152
+ NÕu doanh nghiÖp ®ång ý mua tiÕp sè hµng thõa khi ®¬n vÞ b¸n ph¶i
viÕt ho¸ ®¬n bæ sung:
Nî TK 338 (1), 133 (1)
Cã TK 331
- NÕu thõa kh«ng x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n th× ghi t¨ng thu nhËp kh¸c
Nî TK 3381
Cã TK 711, 632
- KÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n:
Nî TK 152
Cã TK 133, 331
- Sè hµng thõa coi nh gi÷ hé ®¬n vÞ b¸n:
* Ghi ®¬n: Nî TK 002
* Ghi ®¬n: Cã TK 002
+ Trêng hîp kiÓm nhËn khi ph¸t hiÖn thiÕu
- Khi nhËp kho, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152, 331, 138
Cã TK 331
- Khi x¸c nhËn nguyªn nh©n, c¨n cø vµo c¸c qui ®Þnh xö lý, kÕ to¸n ghi
theo tõng trêng hîp:
- NÕu do ®¬n vÞ bµn giao thiÕu vµ ph¶i giao tiÕp sè hµng thiÕu, khi ®¬n
vÞ b¸n ®· giao hµng, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ.
Nî TK 152
Cã TK 1381
+ Trêng hîp kiÓm kª kho NVL:
- Trêng hîp kiÓm kª ph¸t ihÖn thõa cha râ nguyªn nh©n
- C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª, kª to¸n ghi:
Nî TK 152
Cã TK 3381
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
18
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
- Khi cã quyÕt ®Þnh xö lý, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 3381
Cã TK 711, 632
- Trêng hîp kiÓm kª ph¸t hiÖn thiÕu cha râ nguyªn nh©n
- C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª
Nî TK 1381
Cã TK 152
- Khi cã qu¸ tr×nh xö lý
NÕu hµng thiÕu hôt trong ®Þnh møc cho phÐp
Nî TK 632
Cã TK 1381
NÕu ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ph¶i båi thêng
Nî TK 111, 1388, 334
Cã TK 1381
- Gi¸ trÞ hµng thiÕu hôt cßn l¹i sau khi trõ ®i phÇn ®· ®îc båi thêng ®îc
ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n.
Nî TK 632
Cã TK 138 (1)
1.3.3.2. KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
Theo ph¬ng thøc nµy, gi¸ trÞ vËt t xuÊt dïng ®îc tÝnh theo c«ng thøc
Gi¸ trÞ xuÊt kho = - C¸c TK 151, 152 chØ ph¶n ¸nh kÕt chuyÓn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån
®Çu kú vµ cuèi kú chø kh«ng ph¶n ¸nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m nguyªn vËt liÖu
nªn ë ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n sö dông TK 611
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
19
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi
Khoa: Kinh tÕ
S¬ ®å 5: KÕ to¸n tæng hîp NVL theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
TK 151, 152
TK 611
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL
tån ®Çu kú
TK 151,152
KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL
cuèi kú
TK 111,331,141
TK 331
Gi¸ trÞ NVL mua vµo
(ph¬ng ph¸p trùc tiÕp)
Gi¸ trÞ hµng mua tr¶ l¹i
Gi¸ trÞ NVL mua vµo
(ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
TK 1331
TK 1331
ThuÕ VAT kh«ng ®îc
khÊu trõ cña hµng tr¶ l¹i
ThuÕ VAT
®îc khÊu trõ
TK 632
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
xuÊt dïng
TK 333
ThuÕ nhËp khÈu
TK 821,138,334
Gi¸ trÞ thiÕu hôt mÊt m¸t
TK 411
NhËp vèn liªn doanh
cÊp ph¸t, tÆng thëng
TK 412
TK 412
§¸nh gi¸ gi¶m nguyªn
vËt liÖu
§¸nh gi¸ t¨ng nguyªn
vËt liÖu
Hoµng ThÞ TiÕp KT3- Kho¸ 5
20
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
- Xem thêm -