Tài liệu Hoàn thiện chính sách tiền lương tại công ty cổ phần vật tư vật tải xi măng

LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu...................................................................................................3 Ch¬ng 1: Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ..............................................................................5 1. Kh¸i niÖm vµ kÕt cÊu TSL§ cña doanh nghiÖp ................................5 1.1. Tæng quan vÒ doanh nghiÖp............................................................5 1.2. Kh¸i niÖm TSL§ vµ sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý TSL§.....................6 1.3. KÕt cÊu TSL§.................................................................................8 1.4. Vai trß cña TSL§ ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh..............8 1.5. Nguån tµi trî TSL§ cña doanh nghiÖp...........................................9 2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSL§.........................................................................................10 2.1. HiÖu qu¶ sö dông TSL§...............................................................10 2.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸.....................................................................11 2.2.1. Ph¬ng ph¸p so s¸nh...............................................................11 2.2.2. Ph¬ng ph¸p tû sè...................................................................13 2.3. Néi dung qu¶n lý TSL§................................................................17 2.3.1. Qu¶n lý dù tr÷ tån kho...........................................................17 2.3.2. Qu¶n lý ng©n quü vµ c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n cao......20 2.3.3. Qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu...................................................25 3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng vµ nh÷ng biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSL§.................................................................................29 3.1. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông TSL§......................29 3.2. C¸c biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSL§....32 Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng sö dông TSL§ t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c............................................................................33 1. Giíi thiÖu chung vÒ xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c...........................................................................................................33 1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp.............33 1.2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña xÝ nghiÖp..........................................37 1.3. Bé m¸y tæ chøc cña xÝ nghiÖp......................................................38 2. Thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp..........40 2.1. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi ViÖt Nam vµ m«i trêng kinh doanh cña xÝ nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua.............................................40 0 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång 2.2. Ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp..................................42 2.3. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh ë xÝ nghiÖp................................44 3. Thùc tr¹ng vÒ sö dông TSL§ t¹i xÝ nghiÖp II...................................50 3.1. T×nh h×nh nguån tµi trî cho TSL§................................................50 3.2. Thùc tr¹ng t×nh h×nh sö dông hµng dù tr÷, tån kho......................53 3.3. Thùc tr¹ng t×nh h×nh sö dông ng©n quü........................................57 3.4. Thùc tr¹ng t×nh h×nh qu¶n lý kho¶n ph¶i thu................................61 3.5. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSL§ t¹i xÝ nghiÖp............................64 Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSL§ t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c...........................................................68 1. Ph¬ng híng ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp trong n¨m 2003....................68 2. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSL§...................................70 2.1. BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông hµng dù tr÷, tån kho.........72 2.2. BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ng©n quü...........................73 2.3. BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu............76 3. Mét sè kiÕn nghÞ víi c«ng ty chÕ biÕn vµ kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ.....................................................................................................79 KÕt luËn......................................................................................................81 NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp....................................................................82 Tµi liÖu tham kh¶o.....................................................................................83 Lêi nãi ®Çu Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam còng ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi vµ ®ãng gãp phÇn nµo trong sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc. Riªng ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc, qu¸ tr×nh qu¶n lý doanh nghiÖp ®· cã nhiÒu thay ®æi kÓ tõ khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng. Trong thêi kú bao cÊp, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hoµn toµn s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch mµ nhµ níc giao cho nªn ho¹t ®éng cña nã rÊt tr× trÖ vµ mang tÝnh thô ®éng. Song kÓ tõ khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ph¶i tù ®Þnh híng cho ho¹t ®éng cña m×nh, chñ ®éng trong c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Víi m«i trêng kinh doanh ngµy cµng mang tÝnh c¹nh tranh vµ cã nhiÒu biÕn 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång ®éng, c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch qu¶n lý phï hîp ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u. Tr×nh ®é qu¶n lý lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu cña m×nh, mçi doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn còng nh tµi s¶n cña doanh nghiÖp m×nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. §iÒu nµy ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy mµ trong thêi gian thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c, em ®· ®i s©u vµo nghiªn cøu hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng vµ lùa chän ®Ò tµi : “ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c” víi mong muèn ®a ra ®îc nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó cã thÓ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i xÝ nghiÖp. Trong luËn v¨n nµy em ®· tiÕp cËn vÊn ®Ò tõ viÖc ®a ra nh÷ng lý luËn vÒ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng, råi t×m hiÓu thùc tr¹ng vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i xÝ nghiÖp, trong ®ã sö dông hai ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ lµ ph¬ng ph¸p tû sè vµ ph¬ng ph¸p so s¸nh. Tõ ®ã t×m ra nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ vµ ®a ra gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c. LuËn v¨n nµy bao gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng 1: Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c. PhÇn nµy lµ nh÷ng lý luËn chung vÒ doanh nghiÖp, vÒ tÇm quan träng cña viÖc nghiªn cøu hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng còng nh néi dung vµ ph¬ng ph¸p ®Ó nghiªn cøu ®¸nh gi¸. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c. §©y lµ phÇn thùc tiÔn ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp. Trong ch¬ng nµy bªn c¹nh viÖc giíi thiÖu vÒ lÞch sö h×nh thµnh, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ c¬ cÊu tæ chøc cña xÝ nghiÖp lµ viÖc ®i s©u vµo t×m hiÓu t×nh h×nh sö dông tµi s¶n lu ®éng cña xÝ nghiÖp trong ba n¨m 2000, 2001, 2002; ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña xÝ nghiÖp trong ba n¨m nµy. Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i xÝ nghiÖp kinh doanh c¸c s¶n phÈm khÝ miÒn b¾c. Ch¬ng nµy bao gåm ph¬ng híng ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp trong thêi gian tíi vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña xÝ nghiÖp trªn c¬ së lý luËn vµ ph©n tÝch thùc tiÔn cña hai ch¬ng trªn. Do tr×nh ®é lý luËn vµ nhËn thøc cßn h¹n chÕ nªn luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó ®Ò tµi thªm hoµn thiÖn. Ch¬ng 1 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ********* 1. Kh¸i niÖm vµ kÕt cÊu tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp: 1.1. Tæng quan vÒ doanh nghiÖp: Doanh nghiÖp lµ chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã t c¸ch ph¸p nh©n, ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng nh»m lµm t¨ng gi¸ trÞ cña chñ së h÷u. Theo LuËt doanh nghiÖp cña ViÖt Nam th× doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, tøc lµ thùc hiÖn mét, mét sè hay tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc cung øng c¸c dÞch vô trªn thÞ trêng nh»m môc ®Ých sinh lîi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp bao gåm c¸c chñ thÓ kinh doanh sau: kinh doanh c¸ thÓ, kinh doanh gãp vèn, c«ng ty. C¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam bao gåm: Doanh nghiÖp Nhµ níc, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty hîp danh, c«ng ty liªn doanh, doanh nghiÖp t nh©n. C¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu híng tíi môc tiªu lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých nµy th× kh«ng ph¶i lµ dÔ, ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay. Mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i chÞu sù t¸c ®éng cña hµng lo¹t c¸c yÕu tè nh: sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ t¹o ra c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt, ph¬ng thøc qu¶n lý míi; chÞu sù rµng buéc cña hÖ thèng ph¸p luËt bao gåm luËt, c¸c v¨n b¶n 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång quy ph¹m ph¸p luËt, c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ®Ó ®¶m b¶o sù qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp; chÞu søc Ðp cña thÞ trêng c¹nh tranh. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng còng nh ph¬ng thøc qu¶n lý cña mçi doanh nghiÖp kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. V× vËy mçi doanh nghiÖp ph¶i tù ®iÒu chØnh híng ®i cña riªng m×nh, ®Æc biÖt muèn ph¸t triÓn bÒn v÷ng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lµm chñ vµ dù ®o¸n tríc ®îc sù thay ®æi cña m«i trêng ®Ó s½n sµng thÝch nghi víi nã. Cã nh vËy th× míi cã thÓ ra ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®óng ®¾n, kÞp thêi vµ ®¹t ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp m×nh. §iÒu quan träng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp lµ ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh. Tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc hiÓu lµ nh÷ng quan hÖ gi¸ trÞ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ bao gåm quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi Nhµ níc, víi thÞ trêng tµi chÝnh vµ c¸c thÞ trêng kh¸c, quan hÖ trong néi bé doanh nghiÖp. Mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña qu¶n lý tµi chÝnh lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt x¸c ®Þnh mét c¬ cÊu vèn vµ tµi s¶n mét c¸ch phï hîp, tõ ®ã cã thÓ tiÕp tôc ho¹t ®éng ®Ó sö dông tµi s¶n cña m×nh nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña doanh nghiÖp mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt trªn c¬ së ph©n tÝch vÒ doanh thu vµ chi phÝ. Qu¶n lý tµi chÝnh tèt sÏ gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng vµ ®em l¹i lîi nhuËn cao cho doanh nghiÖp vµ lîi Ých cho toµn bé nÒn kinh tÕ. 1.2. Kh¸i niÖm TSL§ vµ sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý TSL§: BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu cÇn ph¶i tr¶ lêi ba c©u hái: s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt cho ai vµ s¶n xuÊt nh thÕ nµo. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, díi ¸p lùc cña sù c¹nh tranh gay g¾t, cïng víi sù tham gia cña nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp ®Òu nh»m t×m ra lêi gi¶i ®¸p trªn víi môc ®Ých thu ®îc lîi Ých tèi ®a. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy tríc hÕt doanh nghiÖp ph¶i cã vèn. Nã lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn, lµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ®ang n¾m gi÷. Tµi s¶n vµ vèn lµ hai mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ cña mét bé phËn nguån lùc s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp huy ®éng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n trë thµnh mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña qu¶n trÞ tµi chÝnh. Môc tiªu quan träng nhÊt cña qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n lµ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh b×nh thêng víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Tµi s¶n trong doanh nghiÖp bao gåm tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n lu 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång ®éng, trong ®ã gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n lu ®éng cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh thêng chiÕm mét tû träng lín trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chóng. §èi víi tµi s¶n lu ®éng chóng ta cã thÓ hiÓu ®ã lµ nh÷ng tµi s¶n sö dông cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i doanh nghiÖp, cã thêi gian sö dông, lu©n chuyÓn, thu håi trong mét n¨m hoÆc mét chu kú kinh doanh. Tµi s¶n lu ®éng liªn tôc vËn ®éng, chu chuyÓn trong chu kú kinh doanh nªn nã tån t¹i ë tÊt c¶ c¸c kh©u, c¸c lÜnh vùc trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña mét doanh nghiÖp. Qu¶n lý vµ sö dông hîp lý c¸c lo¹i tµi s¶n lu ®éng (TSL§) cã ¶nh hëng rÊt quan träng ®èi víi viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô chung cña doanh nghiÖp ®ã. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i qu¶n lý tèt vµ cã hiÖu qu¶ TSL§ v×: - TSL§ cã thêi gian lu©n chuyÓn ng¾n, thêng xuyªn biÕn ®æi, nh¹y c¶m víi nh÷ng biÕn ®æi cña thÞ trêng, cña doanh nghiÖp. - HiÖu qu¶ sö dông TSL§ cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý tèt TSL§ sÏ gãp phÇn gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. - X¸c ®Þnh nhu cÇu tµi s¶n lu ®éng hîp lý trong mèi t¬ng quan víi nhu cÇu tµi s¶n cè ®Þnh, tõ ®ã tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng d thõa hay thiÕu hôt TSL§; sö dông TSL§ mét c¸ch hîp lý, tiÕt kiÖm ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc b×nh thêng vµ liªn tôc. - ViÖc qu¶n lý TSL§ gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh vÒ viÖc sö dông TSL§ t¹i doanh nghiÖp, tõ ®ã dù b¸o vµ ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch vÒ TSL§ còng nh viÖc x¸c ®Þnh nguån tµi trî hîp lý cho TSL§ cña doanh nghiÖp trong kú kinh doanh. 1.3. KÕt cÊu tµi s¶n lu ®éng:  Theo lÜnh vùc tham gia lu©n chuyÓn: - TSL§ s¶n xuÊt: gåm tµi s¶n dù tr÷ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (nguyªn, nhiªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô,…®ang dù tr÷ trong kho) vµ tµi s¶n trong s¶n xuÊt (gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang). - TSL§ lu th«ng: gåm tµi s¶n dù tr÷ cho qu¸ tr×nh lu th«ng (thµnh phÈm, hµng hãa dù tr÷ trong kho hay ®ang göi b¸n) vµ tµi s¶n trong qu¸ tr×nh lu th«ng (tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu). 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång - TSL§ tµi chÝnh: lµ c¸c kho¶n ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n víi c¸c môc ®Ých kiÕm lêi (®Çu t liªn doanh, ®Çu t chøng kho¸n,…).  Theo c¸c kho¶n môc trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: - Ng©n quü: bao gåm tiÒn mÆt t¹i kÐt, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn. - §Çu t ng¾n h¹n: ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ ®Çu t ng¾n h¹n kh¸c. - C¸c kho¶n ph¶i thu: ph¶i thu cña kh¸ch hµng, ph¶i thu néi bé, ph¶i thu kh¸c, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ, t¹m øng, chi phÝ tr¶ tríc. - Dù tr÷, tån kho: gåm nguyªn, nhiªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh; s¶n phÈm dë dang vµ thµnh phÈm. - TSL§ kh¸c: bao gåm c¸c kho¶n t¹m øng cha thanh to¸n, chi phÝ tr¶ tríc, chi phÝ chê kÕt chuyÓn, tµi s¶n thiÕu chê xö lý vµ c¸c kho¶n thÕ chÊp, ký cîc, ký quü ng¾n h¹n. Trong ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò nµy tËp trung vµo ng©n quü, c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho, dù tr÷. 1.4. Vai trß cña TSL§ ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: TSL§ lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong cïng mét lóc, TSL§ cña doanh nghiÖp ®îc ph©n bæ trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn. Muèn cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®îc liªn tôc doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®ñ vÒ nhu cÇu TSL§. NÕu kh«ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ bÞ gi¸n ®o¹n, gÆp nhiÒu trë ng¹i, t¨ng chi phÝ ho¹t ®éng vµ dÉn tíi kÕt qu¶ kinh doanh kh«ng tèi u. Trong qu¸ tr×nh theo dâi sù vËn ®éng cña TSL§, doanh nghiÖp qu¶n lý gÇn nh ®îc toµn bé c¸c ho¹t ®éng diÔn ra trong chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy mµ TSL§ cã ¶nh hëng lín ®Õn viÖc thiÕt lËp chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Quy m« TSL§ cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Víi mét quy m« TSL§ hîp lý sÏ gióp cho doanh nghiÖp gi¶m ®îc chi phÝ, t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, tõ ®ã t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Ngoµi ra c¬ cÊu TSL§ cßn thÓ hiÖn phÇn nµo t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp. Cô thÓ: kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n, tÝnh an toµn cao hay thÊp cña c¸c kho¶n ph¶i thu, møc ®é phô thuéc cña 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång doanh nghiÖp ®èi víi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng (nguyªn, nhiªn vËt liÖu, hµng ho¸,…). 1.5. Nguån tµi trî TSL§ cña doanh nghiÖp: §Ó tµi trî cho TSL§ ngêi ta cã thÓ sö dông nhiÒu nguån kh¸c nhau. §iÒu quan träng lµ x¸c ®Þnh hîp lý tõng nguån ®Ó cã thÓ kiÓm so¸t vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Sù hiÖu qu¶ ®îc thÓ hiÖn ë viÖc gi¶m chi phÝ tµi trî, t¹o sù phï hîp gi÷a chu kú cña TSL§ vµ kú h¹n nguån tµi trî. Cã hai nguån tµi trî chÝnh cho TSL§ cña mét doanh nghiÖp lµ: Nguån tµi trî ng¾n h¹n: bao gåm vay ng¾n h¹n ng©n hµng, t¹o vèn b»ng c¸ch b¸n nî, chiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ c¸c kho¶n vèn chiÕm dông cña c¸c ®èi tîng kh¸c nh c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép nhng cha nép, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn nhng cha ®Õn h¹n tr¶, c¸c kho¶n ®Æt cäc cña kh¸ch hµng, mua chÞu hµng ho¸. Nguån tµi trî dµi h¹n: bao gåm nguån vèn chñ së h÷u (vèn gãp ban ®Çu, vèn huy ®éng thªm b»ng c¸ch ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu, lîi nhuËn gi÷ l¹i) vµ vay dµi h¹n. Mçi nguån tµi trî trªn ®Òu cã u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm riªng. NÕu sö dông toµn bé lµ nguån tµi trî dµi h¹n th× doanh nghiÖp sÏ Ýt ph¶i chÞu rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh«ng ph¶i chÞu rñi ro vÒ l·i suÊt huy ®éng. Tuy nhiªn huy ®éng nguån tµi trî dµi h¹n doanh nghiÖp ph¶i chÞu phÝ tæn cao v× chi phÝ huy ®éng cña nguån dµi h¹n thêng cao h¬n nguån ng¾n h¹n vµ cã thÓ dÉn tíi hiÖn tîng l·ng phÝ vèn khi cha tµi trî cho nhu cÇu TSL§ míi. Ngîc l¹i nÕu sö dông nguån ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho TSL§ th× chi phÝ huy ®éng thÊp h¬n vµ tr¸nh ®îc nh÷ng l·ng phÝ khi kh«ng cã nhu cÇu míi. Nhng sö dông nguån nµy doanh nghiÖp l¹i ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng rñi ro vÒ thanh kho¶n, rñi ro biÕn ®éng l·i suÊt. Do vËy c¸c doanh nghiÖp thêng sö dông kÕt hîp c¶ hai nguån trªn ®Ó tµi trî cho nhu cÇu TSL§. Tuy nhiªn còng cÇn thÊy r»ng th«ng thêng c¸c doanh nghiÖp kh«ng chän duy nhÊt mét m« h×nh nµo mµ tuú tõng thêi kú doanh nghiÖp sÏ cã sù lùa chän phï hîp. 2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSL§: 2.1. HiÖu qu¶ sö dông TSL§: 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång HiÖu qu¶ sö dông TSL§ lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh t×nh h×nh sö dông TSL§ cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong kinh doanh víi tæng chi phÝ thÊp nhÊt. HiÖu qu¶ TSL§ ®îc biÓu hiÖn tËp trung ë c¸c mÆt sau: Kh¶ n¨ng sö dông tiÕt kiÖm, hîp lý TSL§ cña doanh nghiÖp cµng cao vµ cµng t¨ng so víi møc sö dông chung cña ngµnh vµ so víi kú tríc ®ã. ViÖc sö dông tiÕt kiÖm TSL§ chØ lµ mét chØ tiªu cÇn ®îc xem xÐt khi tÝnh hiÖu qu¶ sö dông TSL§. Bëi nã gióp doanh nghiÖp gi¶m chi phÝ, kh«ng ph¶i tµi trî thªm cho TSL§ khi më réng quy m«, tõ ®ã t¨ng lîi nhuËn vµ ®¸p øng ®Çy ®ñ, thuËn lîi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tèc ®é lu©n chuyÓn cao cña TSL§ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y còng lµ biÓu hiÖn cña hiÖu qu¶ sö dông TSL§ v× khi TSL§ cã tèc ®é lu©n chuyÓn cao th× kh¶ n¨ng thu håi vèn cao vµ nhanh, tiÕp tôc t¸i ®Çu t cho kú s¶n xuÊt tiÕp theo, chíp ®îc c¬ héi kinh doanh vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. MÆt biÓu hiÖn n÷a lµ kh¶ n¨ng sinh lêi vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña TSL§ ph¶i cao, kh«ng ngõng t¨ng so víi ngµnh vµ gi÷a c¸c thêi kú. §iÒu nµy cã nghÜa lµ mét ®ång gi¸ trÞ TSL§ ph¶i ®em l¹i mét kho¶n doanh thu cao (thÓ hiÖn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt) vµ mét kho¶n lîi nhuËn cao (thÓ hiÖn kh¶ n¨ng sinh lêi). Ngoµi ra hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cña doanh nghiÖp cßn lµ viÖc doanh nghiÖp cã mét kÕt cÊu tµi s¶n hîp lý cïng víi mét kÕt cÊu tèi u cña TSL§. 2.2. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: 2.2.1. Ph¬ng ph¸p so s¸nh: Ngoµi viÖc quan s¸t, thu thËp, thèng kª sè liÖu, tµi liÖu liªn quan th× ®Ó ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cã nhiÒu ph¬ng ph¸p trong ®ã cã thÓ sö dông hai ph¬ng ph¸p lµ ph¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph¬ng ph¸p tû sè. Ph¬ng ph¸p so s¸nh lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn trong ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh. Khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy th× chóng ta ph¶i lùa chän tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh. Tiªu chuÈn so s¸nh lµ chØ tiªu cña mét kú ®îc lùa chän lµm c¨n cø ®Ó so s¸nh, ®îc gäi lµ gèc so s¸nh. Tuú theo môc ®Ých cña nghiªn cøu mµ lùa chän gèc so s¸nh thÝch hîp. C¸c gèc so s¸nh cã thÓ lµ: - Tµi liÖu cña n¨m tríc (kú tríc) nh»m ®¸nh gi¸ xu híng ph¸t triÓn cña c¸c chØ tiªu. - C¸c môc tiªu ®· dù kiÕn (kÕ ho¹ch, dù to¸n, ®Þnh møc) nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch, dù to¸n, ®Þnh møc. 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång - C¸c chØ tiªu trung b×nh ngµnh, khu vùc kinh doanh, nhu cÇu ®¬n ®Æt hµng,… nh»m kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu,… C¸c chØ tiªu cña kú ®îc so s¸nh víi kú gèc lùa chän ®îc gäi lµ chØ tiªu kú thùc hiÖn vµ lµ kÕt qu¶ mµ doanh nghiÖp ®· ®¹t ®îc. §Ó phÐp so s¸nh cã ý nghÜa th× ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ c¸c chØ tiªu ®îc sö dông ph¶i ®ång nhÊt. Trong thùc tÕ thêng ®iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®îc gi÷a c¸c chØ tiªu kinh tÕ cÇn ®îc quan t©m c¶ vÒ mÆt thêi gian vµ kh«ng gian. VÒ mÆt thêi gian th× c¸c chØ tiªu ®îc tÝnh trong cïng mét kho¶ng thêi gian h¹ch to¸n ph¶i thèng nhÊt trªn ba mÆt: ph¶i cïng ph¶n ¸nh néi dung kinh tÕ, ph¶i cïng mét ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n vµ ph¶i cïng mét ®¬n vÞ ®o lêng. VÒ mÆt kh«ng gian th× c¸c chØ tiªu cÇn ph¶i ®îc quy ®æi vÒ cïng quy m« vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh t¬ng tù nhau. Th«ng thêng, ngêi ta sö dông c¸c kü thuËt so s¸nh sau: - So s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi: lµ kÕt qu¶ cña phÐp trõ gi÷a trÞ sè cña kú ph©n tÝch so víi kú gèc cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kÕt qu¶ so s¸nh biÓu hiÖn khèi lîng quy m« cña c¸c hiÖn tîng kinh tÕ. - So s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi: lµ kÕt qu¶ cña phÐp chia gi÷a trÞ sè cña kú ph©n tÝch so víi kú gèc cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kÕt qu¶ so s¸nh biÓu hiÖn kÕt cÊu, mèi quan hÖ, tèc ®é ph¸t triÓn, møc phæ biÕn cña c¸c hiÖn tîng kinh tÕ. - So s¸nh b»ng sè b×nh qu©n: sè b×nh qu©n lµ d¹ng ®Æc biÖt cña sè tuyÖt ®èi, biÓu hiÖn cña tÝnh chÊt ®Æc trng chung vÒ mÆt sè lîng, nh»m ph¶n ¸nh ®Æc ®iÓm chung cña mét ®¬n vÞ, mét bé phËn hay mét tæng thÓ chung cã cïng mét tÝnh chÊt. Tuú theo môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ph©n tÝch, tÝnh chÊt vµ néi dung cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ mµ ngêi ta sö dông kü thuËt so s¸nh thÝch hîp. Qu¸ tr×nh ph©n tÝch theo kü thuËt cña ph¬ng ph¸p so s¸nh cã thÓ thùc hiÖn theo ba h×nh thøc: - So s¸nh theo chiÒu däc: lµ qu¸ tr×nh so s¸nh nh»m x¸c ®Þnh tû lÖ quan hÖ t¬ng quan gi÷a c¸c gi÷a c¸c chØ tiªu tõng kú cña c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh, nã cßn ®îc gäi lµ ph©n tÝch theo chiÒu däc. - So s¸nh theo chiÒu ngang: lµ qu¸ tr×nh so s¸nh nh»m x¸c ®Þnh c¸c tû lÖ vµ chiÒu híng biÕn ®éng gi÷a c¸c kú trªn b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh. 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång - So s¸nh x¸c ®Þnh xu híng vµ tÝnh liªn hÖ cña c¸c chØ tiªu: c¸c chØ tiªu riªng biÖt hay c¸c chØ tiªu tæng céng trªn b¸o c¸o ®îc xem xÐt trong mèi quan hÖ víi c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh quy m« chung vµ chóng cã thÓ ®îc xem xÐt nhiÒu kú ®Ó cho ta thÊy râ h¬n xu híng ph¸t triÓn cña c¸c hiÖn tîng nghiªn cøu. C¸c h×nh thøc sö dông kü thuËt so s¸nh trªn thêng ®îc ph©n tÝch trong c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh, nhÊt lµ b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¶ng lu chuyÓn tiÒn tÖ lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú quan träng cña doanh nghiÖp. Trong chuyªn ®Ò nµy, viÖc sö dông ph¬ng ph¸p so s¸nh ®Ó nghiªn cøu ®îc ¸p dông c¶ sö dông c¶ so s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi, t ¬ng ®èi víi sè liÖu ®îc thu thËp trong ba n¨m 2000, 2001, 2002; h×nh thøc so s¸nh lµ so s¸nh theo chiÒu ngang, so s¸nh kÕt qu¶ n¨m sau so víi n¨m tríc ®Ó thÊy ®îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp còng nh xu híng ph¸t triÓn cña nã vµ so s¸nh theo chiÒu däc ®Ó thÊy ®îc tû träng, kÕt cÊu cña c¸c thµnh phÇn trong TSL§. 2.2.2. Ph¬ng ph¸p tû sè: Ph¬ng ph¸p tû sè lµ ph¬ng ph¸p trong ®ã c¸c tû sè ®îc sö dông ®Ó ph©n tÝch. §ã lµ c¸c tû sè ®¬n ®îc thiÕt lËp bëi chØ tiªu nµy so víi chØ tiªu kh¸c. §©y lµ ph¬ng ph¸p cã tÝnh hiÖn thùc cao víi c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông ngµy cµng ®îc bæ sung vµ hoµn thiÖn do nguån th«ng tin kÕ to¸n - tµi chÝnh ®îc c¶i tiÕn vµ ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ h¬n lµm c¬ së ®Ó h×nh thµnh nh÷ng tû lÖ tham chiÕu tin cËy cho viÖc ®¸nh gi¸ mét tû sè cña mét doanh nghiÖp hay mét nhãm doanh nghiÖp; viÖc ¸p dông c«ng nghÖ tin häc ngµy cµng réng r·i víi nhiÒu chøc n¨ng vµ c«ng dông míi cho phÐp tÝch luü d÷ liÖu vµ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝnh to¸n hµng lo¹t c¸c tû sè; ®ång thêi ph¬ng ph¸p nµy gióp nhµ ph©n tÝch khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng sè liÖu vµ ph©n tÝch mét c¸ch hÖ thèng hµng lo¹t tû sè theo chuçi thêi gian liªn tôc theo tõng giai ®o¹n. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSL§, ngêi ta sö dông c¸c tû sè sau: - Vßng quay TSL§: Vßng quay TSL§ = Doanh thu TSL§ b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt TSL§ lu©n chuyÓn ®îc mÊy vßng trong kú. NÕu sè vßng quay t¨ng chøng TSL§ lu©n chuyÓn víi tèc ®é cao, mét ®iÒu rÊt cã lîi 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nh vËy vßng quay TSL§ cµng t¨ng th× hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cµng t¨ng vµ ngîc l¹i. - Kú lu©n chuyÓn TSL§: lµ sè ngµy b×nh qu©n cÇn thiÕt ®Ó TSL§ thùc hiÖn mét vßng quay trong kú. Thêi gian cña kú ph©n tÝch = Kú lu©n chuyÓn TSL§ Sè vßng quay cña TSL§ trong kú Víi thêi gian cña kú ph©n tÝch ®îc quy íc lµ 1 n¨m t¬ng øng víi 360 ngµy; 1 quý t¬ng øng víi 90 ngµy; 1 th¸ng t¬ng øng víi 30 ngµy. Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cµng lín, hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cµng cao. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña tr×nh ®é kinh doanh, c«ng t¸c qu¶n lý vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. - Kh¶ n¨ng sinh lêi TSL§: Kh¶ n¨ng sinh lêi TSL§ = LNST TSL§ sö dông b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lîi cña TSL§. Nã cho biÕt mçi ®¬n vÞ TSL§ cã trong kú ®em l¹i bao nhiªu ®¬n vÞ lîi nhuËn sau thuÕ. - Tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh: TSL§ Kh¶ n¨ng thanh to¸n = hiÖn hµnh Nî ng¾n h¹n TSL§ ë ®©y th«ng thêng bao gåm tiÒn, c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n dÔ chuyÓn nhîng (t¬ng ®¬ng tiÒn), c¸c kho¶n ph¶i thu vµ dù tr÷ (tån kho); cßn nî ng¾n h¹n thêng bao gåm c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp, c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c,… C¶ TSL§ vµ nî ng¾n h¹n ®Òu cã thêi gian nhÊt ®Þnh, tíi mét n¨m. Tû sè nµy lµ thíc ®o kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp, nã cho biÕt møc ®é c¸c kho¶n nî cña c¸c chñ nî ng¾n h¹n ®îc trang tr¶i b»ng c¸c tµi s¶n cã thÓ chuyÓn thµnh tiÒn trong mét giai ®o¹n t¬ng ®¬ng víi thêi h¹n cña kho¶n nî ®ã. - Tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh: TSL§ - dù tr÷ Kh¶ n¨ng thanh to¸n = 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång nhanh Nî ng¾n h¹n §©y lµ tû sè gi÷a c¸c tµi s¶n quay vßng nhanh víi nî ng¾n h¹n. Tµi s¶n quay vßng nhanh lµ nh÷ng tµi s¶n cã thÓ nhanh chãng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn bao gåm tiÒn, chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n ph¶i thu. Tµi s¶n dù tr÷ (tån kho) lµ c¸c tµi s¶n khã chuyÓn thµnh tiÒn h¬n trong tæng TSL§ vµ dÔ bÞ lç nhÊt nÕu ®îc b¸n. Do vËy tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cho biÕt kh¶ n¨ng hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n kh«ng phô thuéc vµo viÖc b¸n tµi s¶n dù tr÷ (tån kho). - Vßng quay tiÒn: Doanh thu Vßng quay tiÒn = TiÒn + chøng kho¸n dÔ chuyÓn nhîng Tû sè nµy ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch chia doanh thu trong n¨m cho tæng sè tiÒn vµ c¸c lo¹i tµi s¶n t¬ng ®¬ng tiÒn b×nh qu©n (chøng kho¸n ng¾n h¹n dÔ chuyÓn nhîng). Tû sè nµy cho biÕt sè vßng quay cña tiÒn trong mét n¨m. NÕu tû sè nµy cµng lín chøng tá trong mét n¨m TSL§ cña doanh nghiÖp quay ®îc nhiÒu vßng h¬n vµ doanh nghiÖp sö dông TSL§ cã hiÖu qu¶ h¬n. - Thêi gian vßng quay tiÒn: Thêi gian vßng = Sè ngµy trong kú quay tiÒn Sè vßng quay tiÒn ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó tiÒn chu chuyÓn ®îc mét vßng. ChØ tiªu nµy cµng thÊp th× hiÖu qu¶ sö dông TSL§ cµng cao vµ ngîc l¹i. - Vßng quay dù tr÷, tån kho: Vßng quay dù tr÷ = Doanh thu Gi¸ trÞ dù tr÷ b×nh qu©n §©y lµ chØ tiªu kh¸ quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vßng quay dù tr÷ ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû sè gi÷a doanh thu trong n¨m vµ gi¸ trÞ dù tr÷ (nguyªn vËt liÖu, vËt liÖu phô, s¶n phÈm dë dang, thµnh phÈm) b×nh qu©n. Tû sè nµy cao chøng tá doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ngîc l¹i. - Thêi gian vßng quay dù tr÷: Thêi gian vßng quay dù tr÷ = Sè ngµy trong kú Sè vßng quay dù tr÷ 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång ChØ tiªu nµy cho biÕt kú ®Æt hµng b×nh qu©n cña doanh nghiÖp lµ bao nhiªu ngµy. - Kú thu tiÒn b×nh qu©n: Kú thu tiÒn b×nh qu©n = Kho¶n ph¶i thu x 360 Doanh thu Kú thu tiÒn ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thu tiÒn trong thanh to¸n trªn c¬ së c¸c kho¶n ph¶i thu vµ doanh thu b×nh qu©n mét ngµy. C¸c kho¶n ph¶i thu lín hay nhá phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tÝn dông th¬ng m¹i cña doanh nghiÖp vµ c¸c kho¶n tr¶ tríc. Tuy nhiªn nÕu tû sè nµy cao th× kh«ng tèt cho doanh nghiÖp. Nã chøng tá vèn cña doanh nghiÖp bÞ ø ®äng trong kh©u thanh to¸n hoÆc do kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp kÐm. 2.3. Néi dung qu¶n lý TSL§: 2.3.1. Qu¶n lý dù tr÷, tån kho: Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp th«ng thêng ph¶i dù tr÷ mét lîng hµng ho¸ nhÊt ®Þnh ®Ó cho doanh nghiÖp cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch liªn tôc. Hµng ho¸ tån kho bao gåm ba lo¹i: nguyªn liÖu th«, s¶n phÈm dë dang vµ s¶n phÈm hoµn thµnh. Nguyªn liÖu th« lµ nh÷ng nguyªn liÖu vµ bé phËn, linh kiÖn rêi do c¸c doanh nghiÖp mua vµ sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong s¶n xuÊt nÕu c¸c doanh nghiÖp mua nguyªn liÖu víi sè lîng qu¸ lín hay qu¸ nhá ®Òu kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ tèi u bëi nÕu mua víi sè lîng qu¸ lín th× doanh nghiÖp sÏ ph¶i chÞu nhiÒu chi phÝ tån tr÷ vµ rñi ro do hµng ho¸ bÞ h hao, mÊt m¸t. MÆt kh¸c nÕu mua hµng ho¸ víi sè lîng qu¸ nhá cã thÓ dÉn ®Õn gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt vµ lµm t¨ng nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt vµ kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao. Do ®ã doanh nghiÖp sÏ cã lîi khi mua võa ®ñ nguyªn liÖu ®Ó t¹o ra mét miÕng ®Öm an toµn gi÷a cung øng vµ s¶n xuÊt. Tån kho trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ c¸c lo¹i nguyªn liÖu n»m trong tõng c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn chÕ t¹o. Th«ng thêng kh«ng thÓ cã sù ®ång bé hoµn toµn gi÷a c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp bëi c¸c bé phËn s¶n xuÊt kh«ng thÓ cã cïng c«ng suÊt ho¹t ®éng trong mäi thêi ®iÓm. Bëi vËy mçi c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®Òu cã mét lîng tån kho riªng. NÕu kh«ng cã mét lîng nguyªn liÖu hay b¸n thµnh phÈm dù tr÷ nµo ®ã th× mét c«ng ®o¹n sÏ hoµn toµn phô thuéc vµo c¸c bé phËn ®øng tríc nã. Do ®ã c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu tån kho cã t¸c dông t¹o ra sù th«ng 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång suèt vµ tÝnh hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. D©y chuyÒn s¶n xuÊt cµng dµi vµ c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt cµng nhiÒu sÏ dÉn tíi nhu cÇu tån kho cµng lín. Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt xong, hÇu nh c¸c doanh nghiÖp cha thÓ tiªu thô hÕt s¶n phÈm, phÇn th× do cã ®é trÔ nhÊt ®Þnh gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, phÇn do ph¶i cã ®ñ lîng hµng míi xuÊt ®îc. Lóc nµy s¶n phÈm hoµn thµnh tån kho t¹o ra kho¶ng an toµn cÇn thiÕt gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô. Nh÷ng doanh nghiÖp cã ®Æc ®iÓm kinh doanh mang tÝnh mïa vô vµ cã quy tr×nh chÕ t¹o tèn nhiÒu thêi gian thêng cã lîng s¶n phÈm hoµn thµnh tån kho lín bëi nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm trong nh÷ng mïa tiªu thô vît qu¸ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp vµ ngîc l¹i. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp nµy cÇn cã s¶n phÈm dù tr÷. Lý thuyÕt vÒ m« h×nh EOQ, m« h×nh ®é lín cña ®¬n hµng tèi u, m« h×nh nµy ®îc dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ nh÷ng lÇn cung cÊp hµng ho¸ lµ b»ng nhau. Khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh dù tr÷ hµng ho¸ sÏ kÐo theo hµng lo¹t c¸c chi phÝ nh chi phÝ bèc xÕp hµng ho¸, chi phÝ b¶o qu¶n, chi phÝ ®Æt hµng, chi phÝ b¶o hiÓm,… nh ng tùu chung l¹i cã hai lo¹i chi phÝ chÝnh lµ chi phÝ lu kho vµ chi phÝ ®Æt hµng. Chi phÝ lu kho (chi phÝ tån tr÷) lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tån tr÷ hµng ho¸ bao gåm: chi phÝ ho¹t ®éng (gåm chi phÝ bèc xÕp hµng ho¸, chi phÝ b¶o hiÓm hµng ho¸, chi phÝ do gi¶m gi¸ trÞ hµng ho¸, chi phÝ hao hôt mÊt m¸t, chi phÝ b¶o qu¶n,…) vµ chi phÝ tµi chÝnh (bao gåm chi phÝ sö dông vèn nh tr¶ l·i tiÒn vay, chi phÝ vÒ thuÕ, khÊu hao). NÕu gäi sè lîng mçi lÇn cung øng hµng ho¸ lµ Q th× dù tr÷ trung b×nh sÏ lµ Q/2 vµ C1 lµ chi phÝ lu kho ®¬n vÞ hµng ho¸ th× tæng chi phÝ lu kho cña doanh nghiÖp (T1) sÏ lµ: Q T C 1 = 1 2 Chi phÝ ®Æt hµng (chi phÝ hîp ®ång) bao gåm chi phÝ qu¶n lý giao dÞch vµ vËn chuyÓn hµng ho¸. Chi phÝ ®Æt hµng cho mçi lÇn ®Æt hµng thêng æn ®Þnh kh«ng phô thuéc vµo sè lîng hµng ho¸ ®îc mua. NÕu gäi D lµ toµn bé lîng hµng ho¸ cÇn sö dông trong mét ®¬n vÞ thêi gian (n¨m, quý, th¸ng) th× sè lîng lÇn cung øng hµng ho¸ sÏ lµ D/Q vµ gäi C 2 lµ chi phÝ mçi lÇn ®Æt hµng th× tæng chi phÝ ®Æt hµng (T2) sÏ lµ: D T C 2 = 2 Q 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång Gäi TC lµ tæng chi phÝ tån tr÷ hµng ho¸, ta sÏ cã: TC = T1 + T2 Q TC C1 + D C2 = 2 TC sÏ nhá nhÊt khi: Q* Q = 2.D.C2 C1 VËy Q sÏ lµ lîng hµng ho¸ dù tr÷ tèi u. * §iÓm ®Æt hµng míi: VÒ mÆt lý thuyÕt ngêi ta cã thÓ gi¶ ®Þnh lµ khi nµo lîng hµng kú tríc hÕt míi nhËp kho lîng hµng míi. Trong thùc tiÔn ho¹t ®éng hÇu nh kh«ng cã doanh nghiÖp nµo ®Ó ®Õn khi nguyªn vËt liÖu hÕt råi míi ®Æt hµng. Nhng nÕu ®Æt hµng qu¸ sím sÏ lµm t¨ng lîng nguyªn liÖu tån kho. Do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh thêi ®iÓm ®Æt hµng míi. Thêi ®iÓm ®Æt hµng míi ®îc x¸c ®Þnh b»ng sè lîng nguyªn liÖu sö dông mçi ngµy nh©n víi ®é dµi cña thêi gian giao hµng. Trong thùc tÕ nguyªn vËt liÖu sö dông mçi ngµy kh«ng ph¶i lµ sè cè ®Þnh mµ chóng lu«n biÕn ®éng kh«ng ngõng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô hoÆc s¶n xuÊt nh÷ng hµng ho¸ nh¹y c¶m víi thÞ trêng. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o cho sù æn ®Þnh cña s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cÇn ph¶i duy tr× mét lîng hµng tån kho dù tr÷ an toµn. Lîng dù tr÷ an toµn lµ lîng hµng ho¸ dù tr÷ thªm vµo lîng dù tr÷ t¹i thêi ®iÓm ®Æt hµng. Lîng dù tr÷ an toµn tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp. 2.3.2. Qu¶n lý ng©n quü vµ c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n cao: 2.3.2.1. Sù cÇn thiÕt cña viÖc gi÷ tiÒn mÆt: TiÒn mÆt ®îc hiÓu lµ tiÒn tån quü, tiÒn trªn tµi kho¶n thanh to¸n cña doanh nghiÖp ë ng©n hµng. Nã ®îc dïng ®Ó tr¶ l¬ng, mua nguyªn vËt liÖu, mua tµi s¶n cè ®Þnh, tr¶ tiÒn thuÕ, tr¶ nî,… Tû lÖ sinh lêi trùc tiÕp trªn tiÒn mÆt rÊt thÊp, thËm chÝ tû lÖ sinh lêi trªn tiÒn giÊy trong kÐt cña doanh nghiÖp vµ tiÒn trong tµi kho¶n b¶o chi cã tû lÖ sinh lêi b»ng kh«ng. Trong khi ®ã søc mua cña tiÒn tÖ lu«n cã khuynh híng gi¶m do chÞu ¶nh hëng cña l¹m vËy cã thÓ nãi tû lÖ sinh lêi thùc trùc C¸cph¸t. chøngBëi kho¸n thanh kho¶n cao tiÕp cña tiÒn giÊy vµ tiÒn göi ng©n hµng ®èi víi tµi kho¶n b¶o chi cã tû lÖ ©m. Qu¶n lý tiÒn mÆt cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn viÖc qu¶n lý c¸c lo¹i tµi s¶n §Çu t t¹m thêi B¸n nh÷ng g¾n víi tiÒn mÆtb»ng nh c¸c kho¶n cao. C¸c lo¹i chøng c¸ch lo¹i mua chøng kho¸n thanh chøng kho¸n chøng kho¸n cã tÝnh thanh kho¶n cao thanh kho¶n cao ®Ó bæ sung cho tiÒn mÆt 15 TiÒn mÆt TiÒn mÆt TiÒn mÆt LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång kho¸n gÇn nh tiÒn mÆt gi÷ vai trß nh mét bíc ®Öm cho tiÒn mÆt, v× nÕu sè d tiÒn mÆt nhiÒu doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t vµo chøng kho¸n thanh kho¶n cao, nhng khi cÇn thiÕt còng cã thÓ chuyÓn ®æi chóng mét c¸ch dÔ dµng vµ Ýt tèn kÐm chi phÝ. Nh vËy trong qu¶n trÞ tµi chÝnh ngêi ta sö dông chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao ®Ó duy tr× tiÒn mÆt ë møc ®é mong muèn. Ta cã thÓ thÊy ®iÒu nµy qua s¬ ®å lu©n chuyÓn sau: Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, viÖc göi tiÒn mÆt lµ cÇn thiÕt nhng viÖc gi÷ ®ñ tiÒn mÆt phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cã nh÷ng lîi thÕ sau: - Khi mua c¸c hµng ho¸ dÞch vô, nÕu cã ®ñ tiÒn mÆt, doanh nghiÖp cã thÓ ®îc hëng lîi thÕ chiÕt khÊu. - Gi÷ ®ñ tiÒn mÆt, duy tr× tèt c¸c chØ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n gióp doanh nghiÖp cã thÓ mua hµng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ ®îc hëng møc tÝn dông réng r·i. - Gi÷ ®ñ tiÒn mÆt gióp doanh nghiÖp tËn dông ®îc nh÷ng c¬ héi thuËn lîi trong kinh doanh do chñ ®éng trong c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n chi tr¶. - ViÖc cã ®ñ tiÒn mÆt gióp doanh nghiÖp ®¸p øng ®îc nhu cÇu trong trêng hîp khÈn cÊp nh ®×nh c«ng, ho¶ ho¹n, chiÕn dÞch marketing cña ®èi thñ c¹nh tranh, vît qua khã kh¨n do yÕu tè thêi vô vµ chu kú kinh doanh. Nh vËy chóng ta thÊy tuy r»ng tiÒn mÆt t¹i quü vµ tiÒn göi trong tµi kho¶n b¶o chi cña doanh nghiÖp t¹i ng©n hµng kh«ng sinh lêi nhng viÖc n¾m gi÷ nã lµ rÊt cÇn thiÕt vµ ®iÒu cÇn thiÕt lµ chóng ta ph¶i gi÷ mét lîng võa ®ñ ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc duy tr× tèt ®ång thêi l¹i kh«ng g©y l·ng phÝ cho doanh nghiÖp, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lêi cho doanh nghiÖp lµ lín nhÊt. 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång 2.3.2.2. Néi dung qu¶n lý ng©n quü vµ chøng kho¸n thanh kho¶n cao: a/ X¸c ®Þnh møc dù tr÷ tiÒn mÆt tèi u (theo m« h×nh Baumol): Ngêi ®Çu tiªn vËn dông m« h×nh EOQ vµo qu¶n trÞ tiÒn mÆt lµ nhµ khoa häc ngêi Hoa Kú William J. Baumol (1952). M« h×nh nµy cho r»ng mçi doanh nghiÖp ®Òu cã mét dßng lu kim thuÇn æn ®Þnh, lµ kÕt qu¶ cña dßng lu kim chi phÝ vµ dßng lu kim thu nhËp trªn ph¬ng diÖn kÕ ho¹ch. Trong kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét lîng tiÒn mÆt vµ dïng nã ®Ó tr¶ cho c¸c ho¸ ®¬n mét c¸ch ®Òu ®Æn. Khi lîng tiÒn mÆt nµy hÕt, doanh nghiÖp ph¶i b¸n c¸c chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao ®Ó l¹i cã l îng tiÒn nh ban ®Çu. Cã hai lo¹i chi phÝ cÇn ®îc xem xÐt trong trêng hîp nµy: thø nhÊt lµ kho¶n thiÖt h¹i tiÒn l·i do sè tiÒn ®îc gi÷ díi d¹ng tiÒn mÆt hoÆc chÝnh lµ chi phÝ c¬ héi cho viÖc lu gi÷ tiÒn mÆt t¹i quü cña doanh nghiÖp vµ thø hai lµ chi phÝ trong mçi lÇn giao dÞch chøng kho¸n. NÕu ta gäi M lµ c¸n c©n tiÒn mÆt th× c¸n c©n tiÒn mÆt trung b×nh (møc dù tr÷ tiÒn mÆt trung b×nh) lµ M/2. VËy sè tiÒn l·i bÞ bá qua do duy tr× c¸n c©n tiÒn mÆt trung b×nh (C1) lµ: C1 = M i 2 víi i lµ l·i suÊt sinh lêi cña c¸c c«ng cô ®îc giao dÞch trªn thÞ trêng tiÒn tÖ. Gäi Cb chi phÝ cho mét lÇn b¸n chøng kho¸n thanh kho¶n cao vµ M n lµ tæng møc tiÒn mÆt gi¶i ng©n hµng n¨m. VËy chi phÝ cho mçi lÇn giao dÞch chøng kho¸n (C2) lµ: Mn C2 = i M Gäi TC lµ tæng chi phÝ dù tr÷ tiÒn mÆt. Ta cã: TC = C1 + C2 M Mn = TC i + i 2 Tæng chi phÝ sÏ nhá nhÊt khi : M* M = 2.Mn.Cb i VËy M chÝnh lµ møc dù tr÷ tiÒn mÆt tèi u. * 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång Tõ c«ng thøc trªn cho thÊy nÕu l·i suÊt cµng cao th× ngêi ta cµng gi÷ Ýt tiÒn mÆt vµ ngîc l¹i nÕu chi phÝ cho viÖc b¸n chøng kho¸n cµng cao hä cµng gi÷ nhiÒu tiÒn mÆt. Trong thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp rÊt hiÕm khi lîng tiÒn vµo, ra cña doanh nghiÖp l¹i ®Òu ®Æn vµ dù kiÕn tríc ®îc, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn møc dù tr÷ còng kh«ng thÓ ®Òu ®Æn nh viÖc tÝnh to¸n trªn. B»ng viÖc nghiªn cøu vµ ph©n tÝch thùc tiÔn, c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· ®a ra møc dù tr÷ tiÒn mÆt dù kiÕn dao ®éng trong mét kho¶ng tøc lµ lîng tiÒn dù tr÷ sÏ biÕn thiªn tõ cËn thÊp nhÊt ®Õn giíi h¹n cao nhÊt. NÕu lîng tiÒn mÆt ë díi møc thÊp (giíi h¹n díi) th× doanh nghiÖp ph¶i b¸n chøng kho¸n ®Ó cã lîng tiÒn mÆt ë møc dù kiÕn, ngîc l¹i t¹i giíi h¹n trªn doanh nghiÖp sö dông sè tiÒn vît qu¸ møc giíi h¹n mua chøng kho¸n ®Ó ®a lîng tiÒn mÆt vÒ møc dù kiÕn. b/ Ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch: ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu chi tiªu vµ nguån thu ng©n quü. KÕ ho¹ch nµy thêng ®îc x©y dùng dùa trªn c¬ së tõng th¸ng, tõng tuÇn hoÆc mçi ngµy. YÕu tè quan träng ®îc mét ng©n s¸ch tiÒn mÆt cã ý nghÜa dùa trªn tÝnh x¸c thùc cña nh÷ng dù b¸o vÒ doanh sè b¸n. Tríc hÕt chóng ta ph¶i x¸c ®Þnh vÒ doanh thu b¸n hµng trong kú. Mét khi ®· dù b¸o ®îc doanh thu b¸n hµng, doanh nghiÖp cã thÓ dù th¶o ®îc ng©n s¸ch tiÒn mÆt b»ng c¸ch íc tÝnh thêi ®iÓm cô thÓ sÏ thu håi tiÒn b¸n hµng vµ c¸c kho¶n chi tiªu cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, mua nguyªn vËt liÖu vµ doanh sè b¸n hµng t¬ng lai. ViÖc dù b¸o nµy ph¶i ®îc dùa trªn nhiÒu yÕu tè nh c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi, m«i trêng c¹nh tranh, nhu cÇu cña thÞ trêng vÒ sö dông s¶n phÈm cña doanh nghiÖp vµ dùa theo c¶ nh÷ng thèng kª trong qu¸ khø. Sau khi x¸c ®Þnh tæng sè tiÒn mÆt thu vÒ trong tõng th¸ng, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh tæng chi tiÒn mÆt trong th¸ng t¬ng øng b»ng c¸ch dù tÝnh c¸c kho¶n ph¶i chi tr¶ trong th¸ng ®ã råi tæng hîp c¸c kho¶n chi ®ã l¹i. Dùa trªn sè liÖu vÒ thu chi tiÒn mÆt trong tõng th¸ng, doanh nghiÖp cã thÓ ho¹ch ®Þnh ng©n s¸ch dù kiÕn. Doanh nghiÖp sÏ tÝnh chªnh lÖch gi÷a tæng thu vµ tæng chi tiÒn mÆt trong tõng th¸ng råi céng víi sè d tiÒn mÆt ®Çu th¸ng sÏ ®îc sè d tiÒn mÆt cuèi th¸ng. So s¸nh sè d nµy víi møc tiÒn mÆt trong quü cÇn duy tr× ®Ó thÊy ®îc trong th¸ng ®ã ng©n quü cña doanh nghiÖp thõa hay thiÕu so víi môc tiªu ®Ó tõ ®ã doanh nghiÖp cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp trong viÖc sö dông ng©n quü. NÕu nh sè d tiÒn mÆt cuèi th¸ng lín h¬n møc tiÒn mÆt trong quü cÇn duy tr× th× doanh 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp §ç Thu Hång nghiÖp cã thÓ sö dông sè tiÒn chªnh lÖch ®ã ®Ó ®Çu t ng¾n h¹n. NÕu sè d tiÒn mÆt cuèi th¸ng nhá h¬n møc dù tr÷ tiÒn trong quü cÇn duy tr× th× tïy t×nh h×nh mµ doanh nghiÖp sÏ cã nh÷ng c¸ch xö lý linh ho¹t. Víi sè d tiÒn mÆt cuèi th¸ng lµ ©m th× doanh nghiÖp ph¶i sö dông c¸c biÖn ph¸p nh vay ng¾n h¹n hoÆc b¸n c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n cã tÝnh thanh kho¶n cao ®Ó bï ®¾p vµo chç thiÕu hôt, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Víi sè d tiÒn mÆt cuèi th¸ng d¬ng nhng nhá h¬n møc tiÒn mÆt dù tr÷ cÇn duy tr× trong quü th× doanh nghiÖp cã thÓ kh«ng cÇn t×m nguån tµi trî. Do c¸c kho¶n tiÒn nhËp, xuÊt quü cßn mang tÝnh thêi ®iÓm nªn viÖc ®Çu t hay vay mîn ph¶i do doanh nghiÖp xö lý tuú t×nh h×nh. NÕu kÕ ho¹ch ng©n quü ®îc ho¹ch ®Þnh cµng cô thÓ, chi tiÕt th× cµng t¹o thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn sö dông ng©n quü mét c¸ch hiÖu qu¶. Kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ ®Çu t vµo chøng kho¸n ng¾n h¹n hoÆc göi ng©n hµng ®Ó thu l·i. Sè tiÒn l·i nµy sÏ ®îc tÝnh vµo thu nhËp tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cho thÊy luång tiÒn vµo ra cña c¸c doanh nghiÖp hµng ngµy lµ rÊt lín. ViÖc xuÊt nhËp quü ph¶i ®îc qu¶n lý chÆt chÏ bëi thñ quü, viÖc thùc hiÖn xuÊt, nhËp quü ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c theo ®óng c¸c kÕ ho¹ch vµ quy ®Þnh vÒ ng©n quü ®Ò ra còng nh viÖc kiÓm tra quü ph¶i ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn. 2.3.3. Qu¶n lý kho¶n ph¶i thu: §Ó th¾ng lîi trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ngoµi viÖc ¸p dông c¸c chiÕn lîc marketing nh qu¶ng c¸o, chiÕn lîc gi¸ c¶, c¸c dÞch vô kÌm theo, … th× doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng doanh thu b¸n hµng tõ viÖc ¸p dông h×nh thøc mua b¸n chÞu (tÝn dông th¬ng m¹i). TÝn dông th¬ng m¹i cã thÓ lµm cho doanh nghiÖp ®øng v÷ng trªn thÞ trêng nhng còng cã thÓ ®em ®Õn nh÷ng rñi ro cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc ¸p dông chÝnh s¸ch tÝn dông th¬ng m¹i ®em l¹i nh÷ng lîi Ých sau cho doanh nghiÖp: - TÝn dông th¬ng m¹i t¸c ®éng ®Õn doanh thu b¸n hµng. Do ®îc tr¶ tiÒn chËm nªn sÏ cã nhiÒu ngêi mua hµng ho¸ cña doanh nghiÖp h¬n, tõ ®ã lµm cho doanh thu t¨ng. Khi cÊp tÝn dông th¬ng m¹i cho kh¸ch hµng th× doanh 19