Tài liệu Hệ thống thông tin cao học bk (5)

Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Mục đích môn học ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Khoa Kinh tế & Quản lý „ Bài giảng „ „ Giảng viên: TS. Phạm Thị Thanh Hồng Bộ môn Quản trị kinh doanh Email: [email protected] Website: http://hong.fem.googlepages.com Nắm vững các khái niệm, vai trò của các loại hệ thống thông tin quản lý gắn liền với việc tạo ưu thế cạnh tranh cho doanh nghiệp nói chung và hoạt động kinh doanh qua mạng Internet nói riêng. Hiểu rõ sự gắn kết của các HTTT và tác động của chúng đến hoạt động và cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp. Nắm vững những yêu cầu đặt ra với các doanh nghiệp khi đầu tư vào CNTT nhằm tạo ra và duy trì khả năng cạnh tranh trong môi trường kinh tế mới © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 2 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Nội dung Tài liệu học tập Tài liệu chính: „ Bộ slides, TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2007 Tài liệu tham khảo: „ Bài giảng HTTT quản lý, Phạm Thị Thanh Hồng và Phạm Minh Tuấn, NXB Khoa học kỹ thuật, 2007 „ Information Systems – Foundation of E-Business, Steven Alter, Prentice Hall, 2002 „ Management Information Systems, Managing the Digital Firm. 9th edition, Laudon, K C and Laudon, J.P., Prentice Hall, New Jersey, 2006 Chương 1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 2 Ứng dụng CNTT trong doanh nghiệp Chương 3 HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp Chương 4 Chiến lược ứng dụng CNTT Chương 5 Doanh nghiệp nhìn từ quan điểm hệ thống Chương 6 Giá trị kinh doanh của HTTT và quản lý thay đổi 3 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 4 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 1 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Đánh giá môn học Nội dung bài tập lớn „ Trình độ „ Sinh viên cao học khoa KT&QL Tiêu chuẩn đánh giá „ Dự lớp và thảo luận 10 % + bài tập tại lớp 30% hoặc Bài tập lớn 40 % „ Bài thi cuối kỳ 60 % 5 „ „ Bài tập cá nhân 20 – 30 trang Đề tài (chọn một trong 5 đề tài sau; những câu hỏi cụ thể phải giải đáp cho mỗi đề tài Î xem tài liệu đi kèm): 1. Hãy tranh luận về khả năng áp dụng CNTT cho một hệ thố thống công việ việc cụ thể trong doanh nghiệp mà anh/chị đang làm việc. 2. Tranh luận về khả năng áp dụng CNTT nhằm tạo ưu thế cạnh tranh cho doanh nghiệp mà anh/chị đang làm việc 3. Tranh luận về cơ sở hạ tầng cho phát triển TMĐT tại Việt nam hiện nay 4. Tranh luận về các chương trình phần mềm đang được cung cấp trên thị trường có liên quan tới một trong các chức năng: kế toán tài chính, quản lý sản xuất, marketing, quản lý nhân sự; hoặc một trong các cấp sử dụng thông tin: tác nghiệp, tri thức, chiến thuật, và chiến lược. 5. Tranh luận về khả năng ứng dụng một trong các hệ thống CRM, SCM, hoặc ERP trong doanh nghiệp mà anh/chị đang làm việc © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 6 Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Nội dung chính ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Khoa Kinh tế & Quản lý „ Tổng quan về hệ thống thông tin „ „ „ „ 8 Thời đại thông tin là gì? Thời đại thông tin có những đặc điểm cơ bản nào? Các xu hướng phát triển CNTT Khái niệm cơ bản về hệ thống thông tin Những thành phần cơ bản HTTT Công nghệ thông tin như một tiềm năng thay đổi quá trình sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 2 Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Môi trường kinh tế hiện nay ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Khoa Kinh tế & Quản lý Kinh tế toà toàn cầu là một nền kinh tế cho phép khách hàng, doanh nghiệp, và các nhà cung cấp, các nhà phân phối, và các nhà sản xuất có thể cùng hợp tác với nhau không bị hạn chế bởi không gian địa lý. Æ Æ Æ Æ 1. Thời đại thông tin Sự phát triển các doanh nghiệp xuyên quốc gia Sự hội nhập của các công ty nhỏ và vừa Môi trường cạnh tranh mang tính toàn cầu Hệ thống phân phối toàn cầu Sự chuyển biến từ nền kinh tế chung toàn cầu từ kinh tế công nghiệ nghiệp Æ kinh tế dịch vụ Nền kinh tế số (digital economy, e-conomy) Æ Æ Æ Sự xuất hiện của các doanh nghiệp kinh doanh điện tử Quá trình kinh doanh cơ bản được thực hiện dưới sự điều khiển của một mạng lưới số hóa Mối quan hệ với các nhà cung cấp, khách hàng, và các đối tác dần được thực hiện dưới tác động của CNTT © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 10 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Thời đại thông tin Đặc điểm của thời đại thông tin Internet đã tác động lên mọi mặt của nền kinh tế và các hoạt động của doanh nghiệp Thương mại điện tử (TMĐT) Giao tiếp trực tiếp: là việc sử dụng các công nghệ truyền thông (như mạng Internet) để làm việc ở các vị trí khác nhau. Môi trường làm việc ảo: là môi trường làm việc có sự hỗ trợ của công nghệ. Không nhất thiết được thực hiện ở một vị trí thời gian và không gian xác định. Có thể cho phép liên lạc với bất cứ ai, bất cứ đâu vào bất cứ thời điểm nào. Nền kinh tế dựa trên mong muốn của người tiêu dùng: 9 Bánh kem sinh nhật dành cho chó „ Xuất hiện dựa trên sự xuất hiện của các hoạt động xã hội dựa trên nền tảng thông tin „ Kinh doanh trong thời đại thông tin phụ thuộc vào công nghệ thông tin được sử dụng để thực hiện công việc kinh doanh „ Năng suất lao động của quá trình sản xuất tăng lên một cách nhanh chóng „ Hiệu quả sử dụng công nghệ thông tin xác định sự thành công trong thời đại thông tin „ Công nghệ thông tin có mặt trong mọi sản phẩm và dịch vụ 9 Giầy thể thao đếm bước đi 11 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 12 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 3 Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Công nghệ thông tin và truyền thông ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Khoa Kinh tế & Quản lý „ „ Các dạng phần cứng và phần mềm máy tính được sử dụng để xử lý dữ liệu và lưu trữ thông tin Các công nghệ truyền thông, viễn thông được sử dụng để truyền tải thông tin 2. Xu hướng phát triển CNTT © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 14 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Nhận định sai lầm về phát triển của CNTT Các xu hướng phát triển CNTT “Điện thoại” có quá nhiều nhược điểm để có thể được sử dụng như một phương tiện truyền thông. Thiết bị này rõ ràng là không có giá trị đối với chúng ta. -Western Union internal memo, 1876 „ „ Tôi nghĩ thị trường chỉ cần tới 5 chiếc máy tính. -Thomas Watson, chairman of IBM, 1943 „ „ Liệu một vi mạch sẽ dùng vào việc gì? -Engineer at the Advanced Computing Systems Division of IBM, 1968 Nâng cao tốc độ, và khả năng có thể mang theo Kết nối và liên kết giữa các thiết bị máy tính và công nghệ truyền thông Sử dụng các thông tin đã được số hóa và đa phương tiện Những phần mềm tốt hơn và thân thiện với người sử dụng Chẳng có lý do gì mà một người lại cần dùng máy tính ở nhà. -Ken Olson, president, chairman, and founder of Digital Equipment Corp., 1977 640K là quá đủ cho bất cứ ai. -Attributed to Bill Gates, chairman of Microsoft, 1981 Dell là một mô hình kinh doanh tuyệt với, nhưng nó khó mà đem lại -John Shoemaker, head of Sun’s server division, 2000 lợi nhuận. 15 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 16 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 4 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Các xu hướng phát triển CNTT Phần cứng máy tính „ „ „ Dữ liệu có thể truyền qua Internet Tốc độ bộ vi xử lý Phầ Phần cứng máy tính: nh: Nhanh hơn, hơn, nhỏ nhỏ hơn, hơn, rẻ hơn 1981: chiếc PC đầu tiên của hãng IBM 1990s: việc sử dụng PC trở nên phổ biến Hiện nay ... … … … … … … Các hệ điều hành hỗ trợ đồ họa dễ sử dụng (Microsoft Windows) Trình duyệt web (Internet Explorer, Netscape, Firefox,..) Công nghệ nhập/xuất dữ liệu/thông tin linh hoạt (màn hình cảm ứng, bàn phím ảo, …) Khả năng chơi nhạc và trình diễn video Notebook trở nên phổ biến trong môi trường kinh doanh … Mật độ đường truyền Kỷ nguyên Internet Page 2 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 17 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 18 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Lịch sử phát triển các bộ vi xử lý của hãng Intel 19 Mật độ sử dụng Internet Bộ vi xử lý Năm MIPS Ý nghĩa 4004 1971 0.06 Bộ vi xử lý đầu tiên được phát triển cho máy tính để bàn 8080 1974 0.06 Chạy cho máy tính cá nhân đầu tiên 8086/8088 1978 0.3 Bộ vi xử lý cho các máy tính cá nhân đầu tiên của IBM chạy trên nền DOS 286 1982 0.9 Cho phép chạy những version đầu tiên của Microsoft Windows 386 1985 5 Chạy các version sau của Microsoft Windows 486 1989 20 Chạy version Windows 95 Pentium 1993 100 Sử dụng cho các máy tính để bàn và máy tính xách tay Pentium Pro 1995 200 Xử lý tốt các dữ liệu multimedia cho các máy tính chuyên dụng; sử dụng cho các máy chủ và các máy trạm dùng vi xử lý Pentium II 1997 300 Được thiết kế để xử lý video, audio và dữ liệu đồ họa Pentium III 1999 5001000 Hỗ trợ tốt hơn cho việc biểu diễn ảnh, 3D, video và audio và các ứng dụng nhận diện giọng nói Pentium IV 2000 >1500 Xử lý mạnh các biểu diễn đồ họa 3D, video và audio. Itanium 2000 Xu hướng phát triển công nghệ thông tin Phầ Phần mềm: Đượ Được chuẩ chuẩn hóa và tích hợp Gói phần mềm doanh nghiệp – Các gói phần mềm dựng sẵn với các mô đun tích hợp cho phép chuyển đổi dữ liệu giữa các nhóm làm việc, các phòng ban, và giữa các chi nhánh ở nhiều quốc gia trên cơ sở “thời gian thực” Nhiều doanh nghiệp sản xuất và dịch vụ ứng dụng Thường được thiết kế riêng theo tính chất của mỗi ngành … Tích hợp dữ liệu qua các kênh theo truyền thông và kênh truyền qua các trang mạng nhằm phục vụ người dùng nội bộ, khách hàng, và các nhà cung cấp … … Dành cho thị trường máy chủ © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 20 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 5 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Main Trends Xu hướng phát triển CNTT Mạng máy tính: nh: Độ rộng băng thông lớn, mạng toà toàn cầu và không dây „ 1990s: Chuẩn hóa các trình duyệt trang mạng và giao thức Internet (TCP/IP) … Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông phổ biến sử dụng đường truyền cáp quang … Truy cập tốc độ cao (độ rộng băng thông lớn) cho phép đối với cả người dùng là các doanh nghiệp và các hộ gia đình … „ 2000: „ 2003: … … „ Các công ty nối mạng với Internet Người dùng cá nhân sử dụng modem để kết nối vào Internet qua đường điện thoại Hiện nay: … 21 Sự kết hợp của máy tính & các phương tiện truyền thông Nhiều công ty đầu tư vào hệ thống mạng không dây © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 22 Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Hệ thống thông tin ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Khoa Kinh tế & Quản lý „ 3. Hệ thống thông tin và vai trò của HTTT trong doanh nghiệp Hệ thống thông tin - một hệ thống xử lý thông tin để hỗ trợ cho các hệ thố thống công việ việc … … … … … … 24 Thu thập thông tin Truyền thông tin Lưu trữ Phục hồi Xử lý Hiển thị © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 6 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Các thành phần của hệ thống thông tin ực Cá c ch Phầ ươ n ng mề trìn m h& thủ ữl ởd Xử lý dữ liệu để tạo thông tin Xuất các sản phẩm thông tin i ệu Vai trò chính Ứng dụng quan trọng Kế toán Chuyên gia CNTT nắm vai trò chủ đạo Hệ thống xử lý nhóm Sự tham gia của nhà quản lý Hệ thống trực tuyến Từ giữa 1960s Thông tin Sự tham gia của người Cuối 70s – giữa 80s sử dụng Hỗ trợ quyết định tương tác (MIS) Mạng Làm chủ bởi các nhà quản lý doanh nghiệp HTTT chiến lược (SIS) Lãnh đạo bởi các nhà quản lý cấp cao Các ứng dụng trang mạng Tác nghiệp Từ giữa 1980s Phầ s Cơ Nhập dữ liệu tục ứn g Kiểm soát thực hiện hệ thống Thời đại 50s – giữa 60s nc uồ Ng h nn l ân Các giai đoạn ứng dụng CNTT Lưu trữ dữ liệu Internet Từ giữa 1990s Hệ thống truyền thông Copyright © 2003 Ray Trygstad © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 25 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 26 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Thảo luận „ Vai trò và mục tiêu ứng dụng HTTT Anh/chị kỳ vọng gì khi áp dụng CNTT? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 27 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 28 Tăng năng suất lao động Hỗ trợ ra quyết định Tăng cường hợp tác lao động Tạo liên kết giữa các đối tác kinh doanh Cho phép thực hiện toàn cầu hóa Hỗ trợ chuyển đổi tổ chức © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 7 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Vai trò và mục tiêu của ứng dụng HTTT 1. Vai trò và mục tiêu của ứng dụng HTTT Tăng năng suất lao động 3. Tăng cường hợp tác lao động OLTP – OnLine Transaction Processing: Xử lý giao dịch trực tuyến … TPS – Transaction Processing System: Hệ thống xử lý giao dịch … CIS – Customer-Integrated System: Hệ thống tích hợp khách hàng Đội làm việc năng động Quản lý tài liệu … Phát triển ứng dụng … … … 4. Tạo liên kết đối tác kinh doanh … 2. Hỗ trợ ra quyết định … Giúp phân tích tình huống và hỗ trợ người ra quyết định „ „ „ … … Hệ thống thông tin liên doanh nghiệp (IOS) EDI (Electronic Data Interchange) – Trao đổi dữ liệu điện tử 5. Cho phép toàn cầu hóa Hệ thống thông tin hỗ trợ ra quyết định Hệ thống thông tin hỗ trợ điều hành Hệ thống thông tin địa lý … … Giúp vượt qua trở ngại về thời gian và địa điểm Văn hóa Đưa ra một số gợi ý về phương thức thực hiện „ Trí tuệ nhân tạo (AI) © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 29 30 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Vai trò và mục tiêu của ứng dụng HTTT ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Khoa Kinh tế & Quản lý 6. Hỗ trợ thay đổi tổ chức Đáp ứng nhu cầu thay đổi liên tục của thị trường hiện nay 4. Tác động của CNTT đối với doanh nghiệp – Tiềm năng và thách thức 31 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 8 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Thảo luận „ „ Gương công ty ứng dụng CNTT thành công Chia thành 5 nhóm Trình bày về những tác động của CNTT tới một trong các ngành sau … … … … … … … „ „ „ Dịch vụ tài chính Chăm sóc sức khỏe Sản xuất Dịch vụ giải trí nghe nhìn Giáo dục Bán lẻ Du lịch và khách sạn „ „ „ „ © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 33 „ „ „ „ „ „ 35 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 34 Hệ thống thông tin quản lý Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin Doanh nghiệp có thể có những lợi ích gì khi ứng dụng CNTT „ Boeing Airplane Company Wal-Mart Stores Bissett Nursery Corp. Federal Express Charles Schwab USAA L.L. Bean Progressive Corp. Tình hình trang bị máy tính trong các doanh nghiệp Việt Nam Trong quản lý chuỗi cung ứng thông qua việc quản lý hàng lưu kho Trong giao dịch với khách hàng qua việc ứng dụng TMĐT Trong logistics thông qua ERP Trong quản lý người sử dụng thông qua các phần mềm hỗ trợ nhóm Trong marketing thông qua data mining Trong quản lý nội bộ thông qua mạng Intranets © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 36 Nguồn: Báo cáo TMĐT 2006, Bộ Thương mại © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 9 Hệ thống thông tin quản lý Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin 37 © 2007, TS. Phạm Thị Thanh Hồng 10