Bài 8 (phầần 1) - Dầầu động cơ và cơ chếế bôi trơn của dầầu đ ộng c ơ
Nói thật các bác ngày xưa e chả hiểu éo gì vềề dầều v ới mè, đi thay dầều th ợ h ỏi có
thay dầều trợ lực, dầều phanh, dầều hộp sốố ko hay chỉ thay dầều đ ộng c ơ thối. Èo m ẹ,
chả hiểu nó khác nhau thềố éo nào và thời gian bao lầu thì nền thay mầốy cái dầều đó
nhưng cũng tỏ vẻ ta đầy bảo thối, đang có việc gầốp, thay dầều đ ộng c ơ đc rốềi. Ô, sao
càng viềốt bài ngốn ngữ của e càng trở nền giang hốề thềố nh ở, biềốn chầốt vãi. Thối các
bác thống cảm, con người mà, ai đầều tiền chả giả nai, sau rốềi quen mùi rốềi thì l ộ rõ
nguyền hình...khà khà. Nói chứ ngoài đời e hiềền khố, trền diềễn đàn chém tí cho zui
thối. Các bác thống cảm nhé.
Nói chung các bác chưa cầền quan tầm tới dầều hộp sốố dầều tr ợ l ực gì sầốt, ch ỉ biềốt là
trong động cơ cầền có dầều nhớt (dầều nhờn) để làm gì, làm gì??? bác nào đ ọc đềốn
đầy mà hóng cầu trả lời tiềốp thì éo phải đàn ống. )) bởi cầu trả lời quá ư là đơn
giản. Các bác cứ tưởng tượng lúc "ầốy con em" mà ko có nh ớt bối tr ơn, bốố con
thằềng nào chịu đc ko? haha. Đùa chứ dềễ cũng phải nói, lỡ có bác pề đề nào đ ọc đềốn
đầy ko hiểu thì sao, lại mang dầều ằn đổ vào động cơ b ỏ m ẹ.
Nềốu động cơ là trái tim của xe thì dầều nhớt giốống nh ư là máu c ủa trái tim. Dầều
nhớt hay dầều nhờn tùy mốễi xe, mốễi động cơ mà nó khác nhau 1 chút và dầều cho
động cơ thì khác dầều cho hộp sốố khác dầều phanh...còn khác thềố nào thì k ệ bà nó đi,
tìm hiểu sau, đi xe nào thì các bác tìm hiểu loại phù h ợp v ới xe đó là đc (tra c ụ Gu
Gốề hoặc hỏi mầốy thằềng cha bán xe, hãng xe, xem trong quy ển Manual kèm theo xe).
Tác dụng của nó là bối trơn và làm mát các chi tiềốt trong đ ộng c ơ vì đ ộng c ơ ho ạt
động mà ko có nhớt seễ bị mài mòn, nóng và dầễn đềốn mòn gãy ch ỉ trong vài nốốt
nhạc là bình thường.
Bầy giờ ta cùng tìm hiểu nguyền lý dầều động cơ hoạt đ ộng trong đ ộng c ơ ra sao
nhé. Đầều tiền là xem cái lốễ để cho dầều vào nằềm ở đầu đã:
Hình 8.1 - Thay dầều động cơ
Trền động cơ nào cũng có 1 cái nằốp to to, đó chính là cái lốễ thay dầều đ ộng c ơ.
Giờ ta cùng xem xét cái nguyền lý làm việc của dầều động cơ nhé, xem nó ch ảy
trong động cơ ra sao. Trước tiền xem kyễ hình này và nh ớ tền các b ộ ph ận chính.
Cái đường đỏ đỏ để dầền dầều từ các te đềốn các bộ phận. Thực tềố ở thần máy, nằốp
máy người ta thiềốt kềố các ốống dầễn sằễn, trền trục cam, trục khu ỷu, piston đềều có các
cái lốễ nhỏ nhỏ thống nhau, đó chính là đường ốống dầễn dầều đầốy.
Hình 8.2 - Các bộ phận của hệ thốống bối trơn động cơ (dầều động cơ là dung d ịch
tím tím đựng trong các te dưới cùng đó) video
Chúng ta lưu ý là dầều động cơ này chỉ bối trơn phầền sau:
- Trục cam, các vầốu cam.
- Phầền trền các xu páp (bài trước có nhằốc rằềng trền xupap có cái ph ớt dầều là đ ể
chặn dầều bối trơn này đầy).
- Piston: để ý trong video người ta có chiềốu rõ cái dầều bối tr ơn gi ữa piston và
thành xilanh được cái xéc mằng dầều gạt lền gạt xuốống đầốy. Xe đi mà b ị khói xanh
xanh tanh tanh là có thể cái xéc mằng này b ị gãy làm cho dầều nh ớt l ọt vào buốềng
đốốt bị đốốt cháy thải ra đầốy.
- Thanh truyềền (tay biền, tay dền)
- Trục khuỷu (xem lại bài trước, chúng ta seễ thầốy có nhiềều cái lốễ nh ỏ nh ỏ trền tr ục
khuỷu là để dầều bối trơn chảy qua đầốy)
Đệch, viềốt xong lại thầốy thừa thừa, rốốt cuộc là bối trơn hềốt c ả bà nó m ọi b ộ ph ận
trong động cơ rốềi gì nữa, trừ mốễi cái phầền buốềng đốốt trong đó có bugi và vòi phun
nhiền liệu thối. Tầốt cả dầều bối trơn xong thì l ại t ự r ớt xuốống cái Các te dầều bền
dưới và cứ lặp đi lặp lại vậy.
Bài 8 (Phầần 2) - Nguyến lý dầầu bôi trơn và những hình ảnh th ực tếế
Có pác nào xem phầền 1 xong vầễn chưa hình dung ra đ ược trong đầều dầều nó ch ạy
như thềố lào ko, thì lại phải ảnh:
Hình 8.2 - Nguyền lý hoạt động hệ thốống bối trơn động cơ
Và trong thực tềố, để ý tơí các đường ốống dầễn dầều, đặc bi ệt đ ường ốống dầễn chính
nó đầm vào những chốễ nào nhé
Hình 8.3 - Hệ thốống ốống dầễn dầều bối trơn trong động cơ
(Các bác lưu ý hình 8.2.2 là trục cam để ngang gầền v ới tr ục khu ỷu, ngang v ới
piston vì ở đầy ng ta dùng hệ thốống xupap treo, dùng cầền đ ẩy và cò m ổ đ ẩy xu pap
ở phía trền, nguyền lý thì giốống như cái mà chúng ta hốm gi ờ thầốy, ch ỉ có thềm cái
đũa đẩy với cò mổ thối, nói chung ko cầền quan tầm lằốm, quan tầm cái ốống dầễn dầều
thối, trục cam nằềm đầu thì nốối ốống tới đó, lo gì)
Tóm lại là chu trình nó như lày:
Bầy giờ ta xe xem xét từng chu trình một theo sốố th ứ t ự e đánh dầốu ở s ơ đốề trền
nhé
Chu trình 1. Các te dầầu -> Lưới lọc dầầu
Đầều tiền xem cái các te trong thực tềố nó ra sao nhé (cái này e lầốy c ủa con Captiva)
Hình 8.4 - Các te dầều bối trơn động cơ
và ốống hút + lưới lọc dầều
Và hai cái gằốn lại với nhau trong thực tềố xem sao nhé
Hình 8.5 - ÔỐng hút dầều bối trơn và lưới lọc (hay còn gọi là lược dầều)
Dầều được hút lền qua lưới lọc và lưới lọc này seễ để lưng chừng ở trong các te ch ứ
ko phải để sát đáy để hút được dầều sạch và có 1 lưới lọc thố tránh hút ph ải các
mạt sằốt có kích cỡ lớn.
Và lược dầều trong máy thì sao
Hình 8.6 - Lược dầều trong máy (để ý đầy là thần máy đã lật ng ược lền)
Và khi tháo cái lược dầều ra
Hình 8.7 - Lốễ hút dầều vào bơm dầều (các bác để ý cái này để phầền t ới nói vềề b ơm
dầều các bác dềễ hình dung
Và chụp cái các te lền thì sao
Hình 8.8 - Các te máy (máy đã lật ngược lại rốềi nhé, các te này bình th ường nó
nằềm dưới)
Chu trình 2. Lưới lọc dầầu -> Bơm dầầu
Bơm dầều là bộ quạn quan trọng nhầốt trong hệ thốống bối tr ơn này. Cùng xem nó
trong thực tềố nhé
Bài 8 (Phầần 3) - Nguyến lý dầầu bôi trơn và những hình ảnh th ực tếế
(E đổi lại tền từng phầền cho các bác dềễ theo dõi chứ cứ 8.1 8.2 nhìn hoa mằốt vãi)
Chu trình 2: Dầầu bôi trơn đi từ lưới lọc dầầu (lược dầầu) -> B ơm dầầu
(Các bác lưu ý, ở phầền 2 e bổ sung thềm 1 sốố hình ảnh, các bác xem l ại cho dềễ hình
dung hơn)
Giờ ta tìm hiểu cái bơm dầều nhé, đầy là hình em nó trong thực tềố
Hình 8.9 - Bơm dầều
Các bác để ý bơm dầều này được lằốp vào đầều trục khuỷu luốn, trền đầều tr ục khu ỷu
nó có cái gờ ngang ngang và cái bánh rằng bền trong c ủa b ơm dầều cũng đc thiềốt
kềốc gờ ngang vậy để khi trục khuỷu quay thì làm bánh rằng c ủa b ơm dầều quay
luốn.
Tháo em bơm ra xem nào
Hình 8.10 - Phầền tiềốp giáp giữa bơm dầều và thần máy
E biềốt đềốn giờ nhiềều bác vầễn đang thằốc mằốc ko biềốt trong máy nó có thiềốt kềố h ệ
thốống dầễn dầều bằềng cách gằốn thềm các ốống nh ư ống n ước ko thì xin th ưa là ko,
người ta chềố tạo thần máy dày nhố vào nhố ra lung tung đ ể thiềốt kềố thềm mầốy cái
ốống nằềm trong dầễn dầều luốn. Xem thềm phát ảnh nữa cho dềễ hình dung
Hình 8.11 - Hướng đi của dầều
Các bác seễ thầốy là dầều được bơm hút từ các te lền qua lốễ dầều rốềi đi vòng vòng
trong thần máy ra cái lọc dầều như trền đầốy. Rốềi, quày l ại các b ơm dầều nào, xem em
nó tháo rời ra nhé
Hình 8.12 - Em bơm dầều bị đè lật ngửa ra (phầền này là tiềốp giáp v ới thần máy
đầốy)
Đè ra, lột đốề e nó...
Hình 8.13 - Eo ơi, em í lõa thể
Giờ làm gì tiềốp nhở, xoay núm...Hề hề...Ý e là vặn cái ốốc c ủa van an toàn ra thì các
bác seễ thầốy nó chỉ là cái lò xo bền trong mà thối
Hình 8.14 - Van an toàn của bơm dầều
Ok, đềốn đầy các bác hình dung ra được chưa, ko được thì nghỉ bà đi, đàn ống gì mà
lột hềốt đốề đềốn thềố rốềi mà đứng mặt nghệt ra thềố thì v ứt...Đùa ch ứ, tiềốp nhé các bác,
xem nguyền lý hoạt động của em bơm dầều nào
Hình 8.15 - Hoạt động bơm dầều
Cũng đơn giản thối nhở, giờ các bác xem cái nguyền lý van an toàn nhé
Hình 8.16 - Nguyền lý van an toàn bơm dầều động cơ
Các bác để ý thầốy dầều được bơm từ các te lền đi qua b ơm vào đ ường dầều chính,
bình thường thì nó ko đi qua van an toàn, nh ưng khi áp suầốt dầều cao (ch ữ P hi ện
lền đó) thì dầều nó seễ đẩy cái van nó mở để dầều chạy ng ược vềề cácte gi ảm áp suầốt.
Áp suầốt cao khi bị tằốc ngheễn gì đó chẳng hạn, hoặc đ ộng c ơ ch ạy quá nhanh, nềốu
ko có van, dầều bị bơm lền quá nhanh hềốt bà nó d ưới các te thì quá trình bối tr ơn nó
ko đốềng đềều, chốễ có dầều chốễ ko có thì các bác biềốt điềều gì x ảy ra rốềi đó.
Bài 8 (Phầần 4) - Nguyến lý dầầu bôi trơn
Chu trình 3: Bơm dầầu -> Lọc dầầu -> Bộ làm mát dầầu
Sau khi dầều được bơm dầều bơm lền seễ đi qua cái Lọc dầều và B ộ làm mát dầều (Két
làm mát, két sinh hàn), lưu ý chút là bộ làm mát dầều này có nhiềều máy thì đ ược
nhà sản xuầốt lằốp sằễn trền máy, nhiềều xe giờ thì lằốp thềm.
1. Ta cùng nghiền cứu cái lọc dầều nhé
Xem em nó này
Hình 8.17 - Lọc dầều
Và xem nguyền lý em nó
VIDEO
Các bác để ý xem xong video, các bác seễ thầốy khi phầền tử l ọc bị tằốc, thì dầều bối tr ơn
seễ ko đi qua được, áp suầốt tằng, van an toàn m ở đ ể dầều bối tr ơn ch ảy tr ực tiềốp vào
động cơ, lọc dầều mầốt tác dụng, điềều này rầốt nguy hiểm, nền sau 2 lầền thay dầều bối
trơn, các bác thay 1 lầền lọc dầều nhé. Dầều bối tr ơn thì c ứ ph ải thay sau 30005000km, các xe đời mới giờ có thể lền tận 15000km ko cầền thay.
Bền cạnh đó, có cái van 1 chiềều để ngằn các cáu bẩn ở trền phầền t ử l ọc khống
quay trở lại bơm dầều, các te làm tằốc bơm, ngheễn ốống dầễn dầều khi đ ộng c ơ ng ừng
hoạt động.
Thường cạnh lọc dầều người ta gằốn thềm cái cảm biềốn áp suầốt nh ư thềố này:
Hình 8.18 - Cảm biềốn áp suầốt dầều
Em cảm biềốn đầy
Hình 8.19 - Cảm biềốn áp suầốt dầều
Nguyền lý cảm biềốn
Hình 8.20 - Cảm biềốn áp suầốt dầều
Nguyền lý cái cảm biềốn này là khi có áp suầốt tác dụng lền cái màng, cái màng b ị
biềốn dạng, thống qua cơ cầốu điện tử của nó tạo thành tín hi ệu đi ện truyềền lền
đốềng hố đo áp suầốt, đốềng hốề này đặt ở sau vố lằng lái đó, c ạnh đốềng hốề đo nhi ệt đ ộ
dầều và cống tơ mét đó. Nói chung ko cầền hiểu sầu cái này, k ệ bà nó đi.
2. Giờ là đềốn cái két làm mát (sinh hàn dầều nhớt)
Lưu ý cái này là khác cái bộ làm mát động cơ bằềng nước nhé (bài sau seễ h ọc)
Cái sinh hàn này trền động cơ 4 xi lanh thường ng ta hay lằốp thềm ch ứ ko có sằễn
trền động cơ khi sản xuầốt, vì động cơ 4 xilanh dầều nó truyềền nhi ệt qua thần máy
và nước làm mát là đủ rốềi. Nhưng khi lằốp cái tằng áp cho đ ộng c ơ ho ặc trền các
động cơ 6 xi lanh trở lền thì cầền có sinh hàn. Xe đ ời m ới gi ờ sinh hàn nó đ ơn gi ản
hơn (Các bác cứ xem hềốt bài này đã rốềi kéo xuốống các comment tiềốp theo c ủa e đ ể
xem sinh hàn bầy giờ)
Hình 8.21 - Bộ sinh hàn nhớt động cơ
Các bác xem cái nguyền lý của nó nhé (lưu ý trong video là cái đ ộng c ơ hình ch ữ V,
tức là động cơ có xi lanh xềốp theo hình chữ V, tiện th ể giải thích luốn, các bác thầốy
ng ta nói động cơ I4, V6, V8 thì I là động cơ có xi lanh xềốp th ẳng hàng, V là xi lanh
xềốp hình chữ V, còn sốố phía sau là sốố lượng xi lanh), nói chung là ko cầền đ ể ý t ới
động cơ, để ý tới cái bộ sinh hàn thối.
Và xem trong thực tềố ng ta lằốp nó trền xe ra sao (ph ải xem)
Và dầều đi qua lưới tản nhiệt (các lá nhốm mỏng, rốống bền trong) seễ truyềền nhi ệt
lền lá nhốm này, sau đó lá nhốm seễ truyềền nhi ệt vào khống khí, qu ạt gió seễ th ổi đ ể
làm mát nhanh hơn.
Trong cái cục tròn tròn cũng có 1 cái van đ ể khốống chềố l ượng dầều qua két làm
mát, vì khi mới khởi động động cơ, cầền phải bối trơn ngay, nềốu mà ch ạy t ừ các te
lền rốềi loằềng ngòa loằềng ngoằềng qua b ơm, qua l ọc, qua b ộ làm mát thì mầốt th ời
gian quá, đốềng thời lúc này dầều vầễn đang còn mát, nền cái van này nó t ự khóa l ại,
ko để dầều qua bộ làm mát (tầốt nhiền vầễn qua l ọc dầều, ch ỉ là ko đi qua cái l ưới t ản
nhiệt thối). Khi dầều nóng lền giãn nở ra và tốốc đ ộ ch ạy nhanh h ơn làm áp suầốt
tằng lền, van này nó seễ mở ra để dầều vào làm mát. Cái van này cũng có cái lò xo v ới
nguyền lý như trong bơm và trong lọc dầều.
Ok, vậy là ta đã nghiền cứu xong chu trình tiềốp theo, dầều đi t ừ b ơm dầều đềốn l ọc
dầều (đi qua phầền tử lọc) rốềi qua két làm mát, quay tr ở l ại l ọc dầều (phầền lõi ở gi ữa
đầốy), tiềốp đó seễ đi qua cái cảm biềốn áp suầốt dầều rốềi đi tiềốp vào đ ường dầều chính.
- Xem thêm -