Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Trong bèi c¶nh ®æi míi chung cña ®Êt níc, thÞ trêng trong níc ®îc kh¬i
th«ng, thÞ trêng quèc tÕ ®îc më réng, s¶n xuÊt kinh doanh ®a d¹ng phong phó ®·
kÝch thÝch, thu hót mäi tiÒm n¨ng vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ, trÝ tuÖ, vèn, tµi s¶n cña
c¸c tÇng líp d©n c ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Song cïng víi sù ph¸t triÓn cña
s¶n xuÊt kinh doanh th× nhu cÇu vÒ vèn còng ngµy cµng lín. §Ó ®¸p øng ®îc nhu
cÇu ®ã ®· h×nh thµnh c¸c tæ chøc tÝn dông víi nh÷ng u thÕ míi nh ng©n hµng níc
ngoµi, ng©n hµng liªn doanh, ng©n hµng cæ phÇn, ng©n hµng ngoµi quèc doanh.
Qua thêi gian thùc tËp t¹i ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn Ph¬ng §«ng ®îc sù
gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o híng dÉn vµ ban l·nh ®¹o ng©n hµng, cïng víi nh÷ng
kiÕn thøc, lý luËn ®· ®îc trang bÞ trong nhµ trêng em ®· tõng bíc vËn dông vµo t×m
hiÓu thùc tÕ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng Ph¬ng §«ng, ®ång thêi
tõ nh÷ng thùc tÕ ®ã bæ xung vµ rót kinh nghiÖm quý b¸u cho b¶n th©n. Qua ®ã em
®· m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu viÕt ®Ò tµi: "Gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t
®éng tÝn dông cña Ng©n hµng Th¬ng M¹i Cæ PhÇn Ph¬ng §«ng - Chi nh¸nh
Hµ Néi” lµm luËn v¨n tèt nghiÖp.
Néi dung luËn v¨n gåm 3 ch¬ng :
Ch¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ TÝn dông vµ rñi ro tÝn dông trong Ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng cho vay vµ rñi ro tÝn dông ë Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ
phÇn Ph¬ng §«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi.
Ch¬ng 3 : C¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông ë Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ
phÇn Ph¬ng §«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi.
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ TÝn dông vµ rñi ro tÝn dông trong
Ng©n hµng th¬ng m¹i
1.1 Lý luËn chung vÒ tÝn dông Ng©n hµng
1.1.1 Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng tæ chøc trung gian tµi chÝnh thu hót
tiÕt kiÖm lín nhÊt trong mäi nÒn kinh tÕ. Hµng triÖu c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ c¸c
doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi ®Òu göi tiÒn t¹i ng©n hµng. Ng©n hµng
®ãng vai trß lµ ngêi thñ quü cho toµn x· héi, cho vay chñ yÕu ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp, c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ mét phÇn ®èi víi nhµ níc.
MÆc dï ng©n hµng th¬ng m¹i ra ®êi tõ rÊt l©u nhng c¸c nhµ kinh tÕ häc, c¸c
nhµ nghiªn cøu vÉn cha nhÊt trÝ víi nhau vÒ ®Þnh nghÜa ng©n hµng th¬ng m¹i, ®ã lµ
do sù kh¸c biÖt vÒ luËt ph¸p, phong tôc tËp qu¸n, sè lîng c¸c nghiÖp vô ng©n hµng,
®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ.
ë ViÖt nam theo nghÞ ®Þnh sè 49/2000/N§-CP ngµy 12-9-2000 cña ChÝnh phñ:
“Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ng©n hµng ®îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ
c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan v× môc tiªu lîi nhuËn, gãp phÇn thùc
hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ cña Nhµ níc”. Ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn cña
ng©n hµng lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng, sö dông sè tiÒn nµy ®Ó cÊp tÝn dông vµ
cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n.
Nh vËy cã thÓ nãi ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh doanh tiÒn
tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi nhiÖm
vô hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n.
1.1.2 TÝn dông Ng©n hµng
1.1.2.1 Kh¸i niÖm tÝn dông Ng©n hµng
TÝn dông lµ mét quan hÖ giao dÞch gi÷a hai chñ thÓ trong ®ã mét bªn chuyÓn
giao tiÒn hoÆc tµi s¶n cho bªn kia sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, ®ång thêi
bªn nhËn tiÒn cam kÕt hoµn tr¶ theo ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn.
TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a Ng©n hµng víi c¸c tæ chøc kinh
tÕ vµ c¸ nh©n thÓ hiÖn díi h×nh thøc nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng, cho kh¸ch hµng
vay, tµi trî thuª mua, b¶o hµnh hay chiÕt khÊu....
1.1.2.2 Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng
Trong nÒn kinh tÕ, ng©n hµng cã vai trß quan träng ®èi víi c¸c chñ thÓ tham
gia lµ Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, tõ ®ã cã t¸c ®éng ®èi víi nÒn kinh tÕ.
1.1.2.2.1 §èi víi kh¸ch hµng
- Ngêi tiªu dïng: TÝn dông ng©n hµng gióp ngêi tiªu dïng cã thÓ tho¶ m·n
nhu cÇu khi cha cã kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i. Nãi mét c¸ch kh¸c
tÝn dông ng©n hµng tµi trî cho ngêi tiªu dïng mét kho¶n vèn trong thêi gian nhÊt
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®Þnh ®Ó hä cã thÓ ®¹t ®îc nh÷ng mong muèn vÒ mua s¾m, nhµ cöa, ph¬ng tiÖn, häc
tËp, du lÞch…
- Nhµ ®Çu t, nhµ s¶n xuÊt: TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî cã hiÖu
qu¶ cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nhµ ®Çu t. Trong nÒn kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh dùa trªn nguån vèn tù cã, c¸c nguån tµi trî tõ b¹n
hµng…Song tÝn dông ng©n hµng vÉn lµ nguån tµi trî cã hiÖu qu¶ h¬n c¶ v× nã tho¶
m·n nhu cÇu vèn vÒ sè lîng vµ thêi h¹n. §ång thêi chi phÝ sö dông vèn tÝn dông
ng©n hµng thÊp h¬n rÊt nhiÒu c¸c chi phÝ vay kh¸c.
1.1.2.2.2 §èi víi ng©n hµng
Trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña ng©n hµng, tÝn dông lu«n lµ kho¶n
môc lín nhÊt, chiÕm trªn 70% tæng tµi s¶n cã, v× vËy tÝn dông ng©n hµng t¹o ra mét
kho¶n thu chñ yÕu cho ng©n hµng th«ng qua l·i tÝn dông tõ c¸c ph¬ng ¸n, dù ¸n mµ
hä tµi trî.
1.1.2.2.3 §èi víi nÒn kinh tÕ
TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh vËn ®éng liªn tôc cña nguån
vèn, lµm t¨ng tèc ®é chu chuyÓn tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ vµ gãp phÇn thóc ®Èy qu¸
tr×nh më réng mèi quan hÖ giao lu kinh tÕ quèc d©n th«ng qua h×nh thøc b¶o l·nh
hoÆc cÊp tÝn dông cho doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn
trêng quèc tÕ.
Ph¸t huy vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®Ó ®¹t môc tiªu ph¸t triÓn lµ mét
nhiÖm vô ®Çy khã kh¨n thö th¸ch. Song song víi viÖc nµy lµ ph¶i ®¶m b¶o an toµn
tÝn dông vµ ®ã lµ môc tiªu lín trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM nãi
chung vµ cña OCB Hµ Néi nãi riªng.
1.1.3 Rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
1.1.3.1 Kh¸i niÖm rñi ro
Cã nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ rñi ro cña c¸c nhµ kinh tÕ vµ c¸c nhµ kinh doanh, tuy
nhiªn ®Ó th©u tãm mét ®Þnh nghÜa chuÈn x¸c thÕ nµo lµ rñi ro cho mäi m«i trêng
kinh doanh còng nh mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn l¹i lµ mét viÖc rÊt khã. Nhng nãi
chung, rñi ro lµ nh÷ng biÕn cè x¶y ra ngoµi ý muèn kh«ng dù tÝnh tríc g©y ra
nh÷ng thiÖt h¹i cho mét c«ng viÖc cô thÓ nµo ®ã. Trong kinh doanh, rñi ro lu«n lµ
ngêi b¹n ®ång hµnh, khi x¶y ra rñi ro ho¹t ®éng kinh doanh sÏ gÆp nh÷ng thiÖt h¹i
nhÊt ®Þnh, cã khi lµ v« cïng lín.
1.1.3.2 C¸c lo¹i rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Rñi ro tån t¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. Do
®Æc ®iÓm ®Æc thï cña ho¹t ®éng Ng©n hµng lµm cho ho¹t ®éng nµy cã ®é rñi ro rÊt
lín. Cã c¸c lo¹i rñi ro chñ yÕu sau trong ho¹t ®éng cña NHTM.
- Rñi ro tÝn dông
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n vµ lµ ho¹t ®éng sinh lêi lín nhÊt cña
NHTM, song tÝn dông còng lµ ho¹t ®éng mang l¹i rñi ro cao nhÊt cho NHTM. Rñi
ro tÝn dông lµ kh¶ n¨ng ng©n hµng ph¶i chÞu thiÖt h¹i v× sÏ kh«ng nhËn ®îc hoÆc
nhËn ®îc kh«ng ®Çy ®ñ kho¶n thanh to¸n mµ ngêi nhËn nî ®· cam kÕt hoµn tr¶ tríc
khi nhËn tiÒn vay (TiÒn gèc hoÆc tiÒn l·i).
- Rñi ro l·i suÊt
§©y lµ lo¹i rñi ro mang tÝnh x· héi, nã ¶nh hëng ®Õn hÇu hÕt c¸c tæ chøc
kinh tÕ , c¸c c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ngêi ta quan niÖm l·i suÊt lµ chi
phÝ ®Ó vay hoÆc gi¸ ph¶i tr¶ ®Ó thuª vèn trong mét thêi gian nµo ®ã . Trong c¬ chÕ
thÞ trêng, l·i suÊt lu«n biÕn ®éng vµ ®iÒu nµy cã thÓ g©y ra rñi ro cho ho¹t ®éng
cña NHTM.
Rñi ro l·i suÊt mµ ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu lµ nh÷ng thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh
do biÕn ®éng vÒ l·i suÊt ngoµi dù kiÕn cña ng©n hµng. Ch¼ng h¹n l·i suÊt cho vay
gi¶m trong khi l·i suÊt huy ®éng vÉn gi÷ nguyªn lµm gi¶m thu nhËp cho ng©n hµng.
Hay nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng thiÖt h¹i do rñi ro l·i suÊt g©y ra lµm chi phÝ nguån vèn
cao h¬n thu nhËp tõ sö dông vèn khiÕn ng©n hµng bÞ thiÖt h¹i.
- Rñi ro vÒ nguån vèn
Huy ®éng vèn – Ho¹t ®éng t¹o nguån vèn cho ng©n hµng th¬ng m¹i ®ãng
vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. Song kh«ng ph¶i lóc
nµo viÖc huy ®éng vèn còng ®îc t¨ng cêng, tr¸i l¹i nã cã thÓ dÉn ®Õn viÖc d thõa
nguån vèn. HËu qu¶ cña viÖc d thõa nguån vèn sÏ lµ thu nhËp tõ viÖc sö dông
nguån vèn kh«ng bï ®¾p næi chi phÝ mµ ng©n hµng bá ra ®Ó huy ®éng vèn, lµm ¶nh
hëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng. Ngîc l¹i, thiÕu vèn sÏ lµm cho ho¹t
®éng kinh doanh cña ng©n hµng bÞ tr× trÖ, kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông bÞ
h¹n chÕ, lµm ¶nh hëng tíi thÞ phÇn vµ lîi nhuËn cña ng©n hµng. Do vËy, c¸c NHTM
cÇn ph¶i t×m ra cho m×nh mét c¬ cÊu vµ quy m« nguån vèn hîp lý nhÊt nh»m kinh
doanh cã hiÖu qu¶, an toµn vµ ®em l¹i lîi nhuËn cao.
- Rñi ro hèi ®o¸i
Rñi ro hèi ®o¸i lµ kh¶ n¨ng x¶y ra nh÷ng tæn thÊt mµ ng©n hµng ph¶i
g¸nh chÞu khi tû gi¸ hèi ®o¸i thay ®æi vît qu¸ dù tÝnh. C¸c rñi ro trong giao dÞch
ngo¹i hèi xuÊt ph¸t tõ tû gi¸ hèi ®o¸i cña c¸c lo¹i tiÒn tÖ kh¸c nhau do t¸c ®éng cña
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña mét níc. Ng©n hµng quy ®Þnh r»ng: vay b»ng ngo¹i tÖ tr¶
b»ng ngo¹i tÖ (Trõ trêng hîp ®îc sù ®ång ý cña ng©n hµng). NÕu nhu cÇu vèn cña
nÒn kinh tÕ lµ ngo¹i tÖ, ng©n hµng khi tiÕn hµnh cho vay ph¶i thùc hiÖn chuyÓn ®æi
tõ néi tÖ sang ngo¹i tÖ vµ khi kho¶n vay ®Õn h¹n, nÕu do yªu cÇu vÒ viÖc b¶o toµn
vèn, ng©n hµng ph¶i sö dông møc tû gi¸ hèi ®o¸i hiÖn thêi, sù chªnh lÖch hoÆc biÕn
®æi gi÷a hai tû gi¸ nµy cã thÓ g©y ra nh÷ng kho¶n thÆng d hoÆc chªnh lÖch trong
khèi lîng tiÒn ban ®Çu. Nõu ®ã lµ th©m hôt th× chÝnh lµ rñi ro ®èi víi ng©n hµng.
- Rñi ro trong thanh to¸n
Mét ng©n hµng ho¹t ®éng b×nh thêng ph¶i ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng thanh to¸n.
Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc lµ ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu thanh to¸n hiÖn t¹i, ®ét xuÊt
khi cã vÊn ®Ò n¶y sinh vµ ®¸p øng ®îc kh¶ n¨ng thanh to¸n trong t¬ng lai. Khi ng©n
hµng thiÕu kh¶ n¨ng thanh to¸n, nÕu kh«ng ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch kÞp thêi cã thÓ
dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Khi ng©n hµng thõa kh¶ n¨ng thanh to¸n sÏ dÉn
®Õn ø ®äng vèn, lµm gi¶m kh¶ n¨ng sinh lêi, thu nhËp cña ng©n hµng gi¶m.
- Rñi ro thuÇn tuý
§©y lµ lo¹i rñi ro kh¸ch quan do thiªn tai g©y ra nh: lôt léi, ®éng ®Êt, ho¶
ho¹n hoÆc do bÞ mÊt trém, bÞ lõa ®¶o, tham nhòng... lµm thiÖt h¹i hay ph¸ huû c¸c
tµi s¶n cña ng©n hµng. C¸c rñi ro nµy x¶y ra còng g©y mÊt m¸t, thiÖt h¹i kh«ng nhá
cho ng©n hµng.
- Rñi ro mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n
§©y lµ lo¹i rñi ro ®Æc trng cña NHTM liªn quan ®Õn sù sèng cßn cña ng©n
hµng, nã lµ hËu qu¶ cña mét hoÆc nhiÒu lo¹i rñi ro kÓ trªn dÉn ®Õn viÖc NHTM bÞ
thua lç, kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ngêi göi tiÒn khi ®Õn h¹n hoÆc kh«ng cã ®ñ
tiÒn nhÊt thêi ®Ó chi tr¶ cho nhu cÇu rót tiÒn å ¹t cña kh¸ch hµng t¹i mét thêi ®iÓm.
§©y lµ lo¹i rñi ro nghiªm träng nhÊt, nã kh«ng nh÷ng lµm sôp ®æ chÝnh NHTM ®ã
mµ cßn lµ nguy c¬ dÉn ®Õn sù ph¸ s¶n cña hµng lo¹t c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn
dông kh¸c cã liªn quan.
1.1.4 C¸c h×nh thøc cña rñi ro tÝn dông
Rñi ro tÝn dông x¶y ra khi ngêi vay kh«ng tr¶ ®îc nî l·i vµ nî gèc ®óng h¹n,
®Çy ®ñ. Theo ph¬ng thøc qu¶n lý rñi ro tÝn dông hiÖn nay, ngêi ta chia rñi ro tÝn
dông thµnh bèn cÊp ®é theo møc ®é rñi ro.
- Kh«ng thu ®îc l·i ®óng h¹n
CÊp ®é thÊp nhÊt lµ khi ngêi vay kh«ng tr¶ ®îc l·i ®óng h¹n, khi ®ã Ng©n
hµng sÏ chuyÓn sè l·i ®ã vµo kho¶n môc l·i treo ph¸t sinh. H×nh thøc rñi ro nµy ®îc
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
xÕp vµo møc rñi ro thÊp v× ngo¹i trõ trêng hîp kh¸ch hµng muèn quþt nî , chiÕm
dông vèn th× phÇn lín ®Òu xuÊt ph¸t tõ viÖc thiÕu c©n ®èi trong kú h¹n thu nî vµ tr¶
nî cu¶ kh¸ch hµng.
- Kh«ng thu ®îc vèn ®óng h¹n
Khi kh«ng thu ®îc vèn ®óng h¹n t×nh h×nh dêng nh nghiªm träng h¬n, mét
phÇn do mét lîng vèn cho vay lín bÞ mÊt . Khi ®ã, Ng©n hµng sÏ chuyÓn sè nî vèn
®ã sang môc nî qu¸ h¹n ph¸t sinh. Kho¶n môc nµy ph¸t sinh vµo thêi gian ®¸o h¹n
cña hîp ®ång tÝn dông . Tuy nhiªn, ®Êy cha ph¶i lµ kho¶n mÊt m¸t hiÖn thùc cña
Ng©n hµng v× cã thÓ tiÕn ®é ho¹t ®éng kinh doanh cu¶ kh¸ch hµng bÞ chËm so víi
kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra tr×nh Ng©n hµng.
- Kh«ng thu ®îc ®ñ l·i
Khi Ng©n hµng kh«ng thu ®îc ®ñ l·i th× t×nh h×nh ®· trë nªn nghiªm träng
h¬n. T×nh h×nh kinh doanh cña kh¸ch hµng cã thÓ ®· kÐm hiÖu qu¶ ®Õn møc kh«ng
thÓ tr¶ ®ñ l·i cho Ng©n hµng. Khi ®ã, Ng©n hµng ph¶i chuyÓn kho¶n l·i nµy vµo
kho¶n môc l·i treo ®ãng b¨ng vµ thËm chÝ cã thÓ ph¶i thùc hiÖn miÔn gi¶m l·i cho
kh¸ch hµng.
- Kh«ng thu ®ñ vèn cho vay
T×nh huèng xÊu nhÊt x¶y ra khi ng©n hµng kh«ng thu ®ñ vèn cho vay vµ lóc
nµy Ng©n hµng ®· bÞ mÊt vèn. T¹i thêi ®iÓm nµy , Ng©n hµng sÏ chuyÓn kho¶n nî
vµo môc nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi hoÆc ph¶i xo¸ nî, coi nh khÐp l¹i mét hîp
®ång tÝn dông kh«ng cã hiÖu qu¶.
Trªn ®©y chñ yÕu lµ bèn h×nh thøc gióp cho NHTM nhËn biÕt rñi ro tÝn dông
vµ cã biÖn ph¸p xö lý . Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i lóc nµo gÆp rñi ro tÝn dông th× Ng©n
hµng ®Òu ph¶i tr¶i qua bèn trêng hîp trªn. Cã trêng hîp kh¸ch hµng tr¶ l·i rÊt ®Çy
®ñ vµ ®óng h¹n nhng cuèi cïng l¹i kh«ng thÓ tr¶ ®îc nî gèc cho Ng©n hµng. V×
vËy, khi nghiªn cøu vÒ rñi ro tÝn dông, ngêi ta thêng chó träng vµo c¸c trêng hîp cã
nguy c¬ x¶y ra rñi ro tÝn dông , ngêi ta thêng chó träng vµo c¸c trêng hîp cã nguy
c¬ x¶y ra rñi ro tÝn dông nh lµ l·i treo ph¸t sinh vµ ®Æc biÖt lµ nî qu¸ h¹n ph¸t sinh.
Cßn ë c¸c trêng hîp kh¸c cã l·i treo ®ãng b¨ng hay nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi
®îc coi lµ rñi ro thùc sù nªn thêng ®îc xem xÐt ®Ó gi¶i quyÕt hËu qu¶ vµ rót ra
nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm.
1.1.5 C¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông
1.1.5.1 Nguyªn nh©n tõ m«i trêng kinh doanh
- M«i trêng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ m«i trêng ph¸p lý trong níc
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+ M«i trêng kinh tÕ: M«i trêng kinh tÕ t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn lÜnh vùc kinh
doanh cña ng©n hµng còng nh c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Khi nÒn kinh tÕ
®ang t¨ng trëng æn ®Þnh th× c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ cã nhiÒu kh¶
n¨ng tr¶ nî cho Ng©n hµng . Ngîc l¹i , khi nÒn kinh tÕ r¬i vµo t×nh tr¹ng bÞ suy
tho¸i, mÊt æn ®Þnh ®· lµm cho c¸c doanh nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong ho¹t
®éng kinh doanh, s¶n xuÊt bÞ ®×nh trÖ, søc mua bÞ gi¶m sót, hµng ho¸ bÞ ø ®äng.
§iÒu nµy ®· lµm cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ vµ ®· ¶nh hëng ®Õn
kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng.
Ngoµi ra, c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña chÝnh phñ còng ¶nh hëng
kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. ChÝnh phñ cã thÓ g©y khã kh¨n cho mét
sè kh¸ch hµng cña Ng©n hµng khi theo ®uæi môc tiªu t¨ng trëng kinh tÕ cao ®· lµm
t¨ng tû lÖ l¹m ph¸t dÉn ®Õn gi¸ c¶ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo t¨ng, gi¸ thµnh
s¶n phÈm t¨ng, hµng ho¸ khã tiªu thô ®îc .
+ M«i trêng chÝnh trÞ , x· héi: M«i trêng chÝnh trÞ , x· héi æn ®Þnh sÏ t¹o
®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn . Ngîc l¹i, nÕu doanh nghiÖp lu«n ph¶i
®Æt ra trong t×nh tr¹ng chiÕn tranh cÊm vËn kinh tÕ, chÝnh trÞ bÊt æn , tÖ n¹n x· héi
trµn lan... ®Òu lµ nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc k×m h·m s¶n xuÊt, tõ ®ã g©y ra
rñi ro ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ ®èi víi rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng
nãi riªng.
+ M«i trêng ph¸p lý: NÕu nhµ níc x©y dùng ®îc mét hµnh lang ph¸p lý
chÆt chÏ vµ cã hiÖu lùc sÏ lµm lµnh m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c tæ chøc
kinh tÕ víi nhau còng nh gi÷a c¸c tæ chøc kinh tÕ ®ã víi Ng©n hµng. Ngîc l¹i , hÖ
thèng ph¸p lý láng lÎo sÏ t¹o ra nhiÒu kÏ hë, g©y nªn t×nh tr¹ng m¸nh khoÐ, lõa ®¶o
vµ g©y thiÖt h¹i lÉn nhau; tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n ®èi víi Ng©n
hµng, thËm chÝ trùc tiÕp lõa ®¶o chiÕm dông vèn cña Ng©n hµng, ®iÓn h×nh nh vô
¸n Tamexco, Epco -Minh Phông... ®· g©y x«n xao d luËn.
- M«i trêng quèc tÕ
Xu híng héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ hiÖn nay ¶nh hëng rÊt lín
®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ. Mét mÆt nã t¹o ®iÒu kiÖn giao lu kinh tÕ, t¨ng hiÖu qu¶ kinh
tÕ x· héi ®Êt níc, nhng mÆt kh¸c nã l¹i t¹o ra søc c¹nh tranh quyÕt liÖt. NÕu doanh
nghiÖp nµo lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ th× lËp tøc sÏ bÞ ph¸ s¶n g©y ¶nh hëng ®Õn ho¹t
®éng tÝn dông Ng©n hµng. Quan hÖ kinh tÕ më réng ra c¸c níc ®· t¹o sù rµng buéc
vÒ kinh tÕ, tiÒm Èn nh÷ng rñi ro mang tÝnh hÖ thèng. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh
tiÒn tÖ trong khu vùc võa qua lµ mét b»ng chøng ®iÓn h×nh. Nã ®· dÉn ®Õn sù ph¸
s¶n cña hµng tr¨m ng©n hµng cña c¸c níc mµ hËu qu¶ cña nã vÉn cßn d ©m ®Õn tËn
h«m nay.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.1.5.2 Nguyªn nh©n tõ phÝa kh¸ch hµng
Trong trêng hîp nµy, rñi ro tÝn dông x¶y ra do c¸c doanh nghiÖp thùc sù lµm
¨n thua lç kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ ®îc nî cho ng©n hµng. §©y lµ nguyªn nh©n chñ
yÕu dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông cña NHTM. Ta cã thÓ chia nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro
tÝn dông tõ phÝa kh¸ch hµng lµm hai trêng hîp. §ã lµ trêng hîp kh¸ch hµng gian
lËn vµ trêng hîp kh¸ch hµng kh«ng gian lËn.
- Kh¸ch hµng gian lËn
Trong ho¹t ®éng tÝn dông, Ng©n hµng kh«ng thÓ tr¸nh khái trêng hîp kh¸ch
hµng cè t×nh lõa g¹t ng©n hµng. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua mét sè h×nh thøc sau:
NhiÒu doanh nghiÖp do thiÕu n¨ng lùc vÒ kh¶ n¨ng qu¶n lý tµi chÝnh l¹i
kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp hîp lÖ do ®ã kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho
viÖc vay vèn ng©n hµng. Hä ®· lËp c¸c sè liÖu, giÊy tê gi¶ m¹o hßng qua m¾t ng©n
hµng vµ ®îc ng©n hµng cho vay vèn. NÕu ng©n hµng kh«ng ph¸t hiÖn ra th× kh¶
n¨ng rñi ro cña kho¶n tÝn dông nµy lµ rÊt lín.
Cã trêng hîp ngêi vay lîi dông ng©n hµng kh«ng thÓ kiÓm so¸t hÕt ®îc ho¹t
®éng kinh doanh cña m×nh nªn c¸c doanh nghiÖp ®· sö dông vèn vay cña ng©n
hµng vµo môc ®Ých kh¸c víi hîp ®ång ®· cam kÕt. Nh vËy, coi nh toµn bé gi¸ trÞ
thÈm ®Þnh tríc khi tiÕn hµnh cho vay cña ng©n hµng ®· trë thµnh v« nghÜa vµ rñi ro
tÝn dông ®îc ®Æt ë møc ®é b¸o ®éng.
Ngoµi ra , nhiÒu doanh nghiÖp do kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ hoÆc do ®¹o ®øc
kÐm ®· cè t×nh ch©y ú, kh«ng tr¶ nî cho ng©n hµng, thËm chÝ cßn bá trèn ®Ó quþt
nî. Trong trêng hîp nµy ng©n hµng hoµn toµn bÞ thua thiÖt vµ chØ cßn tr«ng chê vµo
viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp.
- Kh¸ch hµng kh«ng gian lËn
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÞu sù c¹nh tranh gay
g¾t vµ ®Ó tån t¹i th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i nç lùc hÕt m×nh trong nh÷ng quan hÖ
phøc t¹p cña x· héi. Tuy nhiªn, rñi ro vÉn lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Nh ë phÇn
tríc ®· nãi, nguån thu chñ yÕu cña ng©n hµng lµ tõ c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c¸c
ho¹t ®éng tÝn dông. ChÝnh v× vËy, ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cã ¶nh hëng rÊt lín
®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng vµ rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng. Rñi ro cña doanh
nghiÖp xuÊt ph¸t tõ mét sè trêng hîp sau:
+ Doanh nghiÖp bÞ rñi ro kh¸ch quan nh: Thiªn tai, ho¶ ho¹n, ®éng ®Êt , mÊt
trém...§©y lµ trêng hîp Ýt khi x¶y ra vµ khã cã thÓ dù ®o¸n tríc.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+ B¶n th©n doanh nghiÖp bÞ lõa ®¶o hoÆc b¹n hµng cña doanh nghiÖp gÆp rñi
ro. Trong nÒn kinh tÕ doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc kinh
tÕ kh¸c vµ còng gièng nh ng©n hµng doanh nghiÖp còng cã thÓ bÞ rñi ro tõ phÝa c¸c
®èi t¸c cña m×nh lµm cho doanh nghiÖp bÞ thua lç, kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî cho
ng©n hµng.
Trêng hîp kh¸c lµ rñi ro xuÊt ph¸t tõ chÝnh sù yÕu kÐm cña b¶n th©n doanh
nghiÖp. Sù c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña thÞ trêng lu«n ®Æt doanh nghiÖp trong t×nh
tr¹ng ph¶i cã sù nç lùc cao ®é v× bÊt k× mét sù sai sãt nµo trong ph¬ng thøc qu¶n lý
kinh tÕ còng nh qu¶n lý tµi chÝnh ®Òu dÉn ®Õn thua lç, ph¸ s¶n doanh nghiÖp ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng.
1.1.5.3 Nguyªn nh©n tõ phÝa Ng©n hµng
Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n trªn, rñi ro tÝn dông cßn xuÊt ph¸t tõ chÝnh b¶n
th©n Ng©n hµng. §ã lµ do Ng©n hµng yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é
n¾m b¾t c¸c th«ng tin trªn thÞ trêng, tr×nh ®é dù ®o¸n vµ hiÓu biÕt c¸c lÜnh vùc s¶n
xuÊt kinh doanh hay vÊn ®Ò ®¹o ®øc, tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp cña c¸n bé tÝn dông
®· dÉn ®Õn rñi ro tÝn dông Ng©n hµng.
1.1.6 T¸c ®éng cña rñi ro tÝn dông
1.1.6.1 Rñi ro tÝn dông lµm gi¶m lîi nhuËn Ng©n hµng
Nh÷ng kho¶n tÝn dông gÆp rñi ro g©y cho ng©n hµng nh÷ng thiÖt h¹i vÒ mÆt
tµi chÝnh khi kh«ng thu ®îc vèn vµ l·i trùc tiÕp lµm gi¶m lîi nhuËn Ng©n hµng.
Trong trêng hîp Ng©n hµng thu ®îc l·i treo hay nî qu¸ h¹n th× còng lµm
Ng©n hµng mÊt c¬ héi ®Çu t vµo nh÷ng dù ¸n kh¶ thi, cã kh¶ n¨ng mang l¹i lîi
nhuËn
1.1.6.2 Rñi ro tÝn dông lµm gi¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng
Rñi ro tÝn dông ®· khiÕn cho viÖc hoµn tr¶ tiÒn göi cña Ng©n hµng gÆp nhiÒu
khã kh¨n. C¸c kho¶n ®Çu t, cho vay bÞ thÊt tho¸t hoÆc chËm thu håi trong khi Ng©n
hµng vÉn ph¶i ®Òu ®Æn tr¶ l·i vèn huy ®éng theo ®óng kú h¹n. ChÝnh ®iÒu nµy ®·
lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng.
1.1.6.3 Rñi ro tÝn dông lµm gi¶m uy tÝn cña Ng©n hµng
Rñi ro tÝn dông ®· lµm gi¶m uy tÝn cña Ng©n hµng vµ ¶nh hëng ®Õn ho¹t
®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. NHTM gÆp nhiÒu rñi ro lµ Ng©n hµng ho¹t ®éng
kÐm hiÖu qu¶. §iÒu nµy ®· lµm cho uy Ýtn cña ng©n hµng bÞ gi¶m sót. §©y lµ mét
vÊn ®Ò rÊt tÖ h¹i, kh¸ch hµng mÊt lßng tin ë Ng©n hµng, hä sÏ kh«ng göi tiÒn vµo
Ng©n hµng, thËm chÝ hä cã thÓ cßn rót l¹i nh÷ng kho¶n tiÒn ®· göi. §iÒu ®ã ®· g©y
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
khã kh¨n cho viÖc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng lµm gi¶m quy m« ho¹t ®éng cña
Ng©n hµng. NHTM gÆp rñi ro còng sÏ lµm mÊt lßng tin ®èi víi c¸c Ng©n hµng b¹n,
Ng©n hµng níc ngoµi nªn rÊt khã cã thÓ nhËn ®îc nh÷ng kho¶n tÝn dông tõ phÝa hä
khi cÇn thiÕt. Ngoµi ra, Ng©n hµng khã cã thÓ cã c¸c quan hÖ ®¹i lý lµm cÇu nèi
trong thanh to¸n quèc tÕ , ph¸t triÓn c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng.
1.1.6.4 Rñi ro tÝn dông lµ nguy c¬ dÉn ®Õn ph¸ s¶n Ng©n hµng
Ng©n hµng gÆp rñi ro tÝn dông ®· lµm gi¶m sót lßng tin ®Æc biÖt lµ ®èi víi
d©n chóng. Hä lo sî bÞ mÊt nh÷ng kho¶n tiÒn ®· göi vµ sÏ ®Õn rót tiÒn ®Ó t×m c¬ héi
®Çu t cã lîi h¬n ë mét Ng©n hµng kh¸c. Trêng hîp nghiªm träng x¶y ra khi cã qu¸
nhiÕu ngêi ®Õn rót tiÒn t¹i cïng mét thêi ®iÓm vµ Ng©n hµng sÏ kh«ng ®ñ tiÒn mÆt
®Ó thanh to¸n, lµm cho kh¸ch hµng tin r»ng Ng©n hµng cã nguy c¬ ph¸ s¶n vµ sÏ ®æ
x« ®Õn rót tiÒn vÒ dÉn ®Õn sù ph¸ s¶n thùc sù cña Ng©n hµng.
HËu qu¶ cña sù ph¸ s¶n Ng©n hµng kh«ng chØ b¶n th©n Ng©n hµng ph¶i g¸nh
chÞu mµ nã cßn liªn quan ®Õn c¸c Ng©n hµng b¹n cã quan hÖ víi Ng©n hµng. §iÒu
nµy sÏ t¹o ra mét ph¶n øng d©y chuyÒn g©y ra sù ph¶ s¶n hµng lo¹t cña c¸c ng©n
hµng kh¸c ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh
tiÒn tÖ khu vùc võa qua b¾t nguån tõ sù ®æ vì cña hÖ thèng c¸c NHTM ®· lµm cho
nÒn kinh tÕ cña c¸c níc trong khu vùc bÞ ®iªu ®øng. ChÝnh ®iÒu nµy ®· g©y ra
nh÷ng rèi lo¹n vÒ an ninh, chÝnh trÞ, x· héi... kÐo theo hµng lo¹t nh÷ng hËu qu¶
kh¸c nh: ThÊt nghiÖp, l¹m ph¸t, tÖ n¹n x· héi n¶y sinh. §©y lµ nh÷ng bµi häc thÊm
thÝa cã nguån gèc tõ nh÷ng rñi ro tÝn dông cña NHTM.
1.1.7 Mét sè biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro tÝn dông
1.1.7.1 §¸nh gi¸ vµ nhËn ®Þnh kh¸ch hµng
Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ vµ nhËn ®Þnh kh¸ch hµng ®Ó x¸c ®Þnh vµ hiÓu râ ngêi
vay trªn nhiÒu mÆt. Mét sè ng©n hµng xÕp lo¹i kh¸ch hµng c¨n cø theo quan hÖ tÝn
dông tríc ®©y: ngêi vay cã tr¶ ®óng h¹n gèc vµ l·i c¸c lÇn vay tríc hay kh«ng,
ngoµi ra cßn nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ qua phÈm chÊt ®¹o ®øc trong kinh doanh, tÝnh
trung thùc trong quan hÖ kinh tÕ, tÝnh nghiªm tóc trong viÖc chÊp hµnh c¸c luËt lÖ
cña nhµ níc. Thø hai, ®¶m b¶o nguyªn t¾c ngêi vay vèn ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p
lý vµ n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó sö dông tiÒn vay vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cam kÕt ®èi
víi c¸c kho¶n vay. Ngoµi ra , ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c x©y dùng ®îc c¸c ph¬ng ¸n
dù phßng tr¶ nî vay ng©n hµng cña ngêi vay.
1.1.7.2 Xem xÐt tÝnh kh¶ thi cña ph¬ng ¸n kinh doanh tríc khi quyÕt ®Þnh cho
vay
§©y lµ mét trong c¸c quy t¾c tÝn dông mµ ng©n hµng nµo còng ph¶i ®¶m b¶o
thùc hiÖn tríc khi quyÕt ®Þnh cho vay. Ph¬ng ¸n kh¶ thi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®¶m b¶o r»ng kh¸ch hµng s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ cã hiÖu qu¶ hay kh«ng, tõ ®ã
cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn vµ l·i cho ng©n hµng theo ®óng thêi h¹n. H¹n chÕ rñi ro
tÝn dông còng ®ång nghÜa víi h¹n chÕ, gi¶m thiÓu rñi ro tæn thÊt trong ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh. Mét khi ngêi s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶, s¶n
phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng ai tiªu thô ®îc, kinh doanh kh«ng cã l·i dÉn tíi t×nh tr¹ng
mÊt vèn do thua lç sÏ lµ nh÷ng nguyªn nh©n trùc tiÕp lµm cho c¸c kho¶n tÝn dông
kh«ng ®îc hoµn tr¶ ®óng h¹n. §ã lµ lý do v× sao ng©n hµng ph¶i xem xÐt kü lìng
ph¬ng ¸n s¶n xuÊt cña ngêi vay cã hiÖu qu¶ hay kh«ng, môc ®Ých lµ ®Ó gi¶m thiÓu
rñi ro tÝn dông.
1.1.7.3 Thùc hiÖn ph©n t¸n rñi ro
Trong mét sè trêng hîp, ng©n hµng cÇn chñ ®éng ph©n t¸n vµ h¹n chÕ rñi ro khi
xÐt thÊy kh«ng ®ñ c¨n cø ®Ó cã mét nhËn xÐt hoµn h¶o vÒ kh¸ch hµng vay vèn,
hoÆc nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng qu¸ lín, hoÆc l·i suÊt vay vèn tuy hÊp dÉn nhng
ng©n hµng kh«ng thÓ gi¶i quyÕt hËu qu¶ nÕu rñi ro x¶y ra.ViÖc ph©n t¸n rñi ro ®îc
thùc hiÖn th«ng qua ph©n t¸n d nî vµ ®ång tµi trî, nã ®îc biÓu hiÖn díi h×nh thøc
mçi ng©n hµng kh«ng nªn tËp trung qu¸ nhiÒu vèn cho mét kh¸ch hµng vay. Nh÷ng
dù ¸n lín cÇn huy ®éng nhiÒu ng©n hµng tham gia ®ång tµi trî vµ cïng qu¶n lý vèn
cho vay sÏ h¹n chÕ vµ ph©n t¸n rñi ro, tr¸nh rñi ro tËp trung lín vµo mét ng©n hµng.
Bëi nÕu mét ng©n hµng ®æ vì sÏ ¶nh hëng tíi m«i trêng kinh tÕ.
1.1.7.4 Thùc hiÖn c¬ chÕ ®¶m b¶o tiÒn vay
§©y lµ gi¶i ph¸p tèi u trong ®Çu t tÝn dông, v× ®Ó cã thÓ h¹n chÕ rñi ro kh«ng
tr¶ ®îc nî cña ngêi vay, c¸c ng©n hµng quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn vay vèn. §¶m b¶o
tiÒn vay cã nhiÒu lo¹i : ®¶m b¶o b»ng cÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n cña ngêi vay, ®¶m
b¶o b»ng tµi s¶n vµ b¶o l·nh cña bªn thø ba, ®¶m b¶o b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ
vèn vay vµ ®¶m b¶o b»ng chÝnh sù tÝn nhiÖm cña ngêi vay. Trong trêng hîp xÊu
nhÊt kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ vèn vµ l·i th× nh÷ng tµi s¶n ®¶m b¶o ®ã ®îc
b¸n hoÆc thanh lý ®Ó hoµn tr¶ cho ng©n hµng.
1.1.7.5 Tham gia b¶o hiÓm tÝn dông
Tham gia b¶o hiÓm tÝn dông lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro
tÝn dông ®· ®îc ¸p dông tõ l©u trªn thÕ giíi nhng ë ViÖt Nam g Çn ®©y míi ®îc
thùc hiÖn, tuy nhiªn c¸c tæ chøc tÝn dông vÉn cha ¸p dông nhiÒu. Së dÜ v× ph¸t sinh
thªm phÝ b¶o hiÓm vµ thªm vµo ®ã møc ®Òn bï cßn cha cao.
1.1.7.6 ChØ më réng khèi lîng tÝn dông trªn c¬ së n©ng cao chÊt lîng tÝn dông
ViÖc më réng khèi lîng tÝn dông lµ ho¹t ®éng cÇn thiÕt ®èi víi mçi ng©n hµng
nh»m t¨ng thu nhËp th«ng qua l·i suÊt cho vay, song vÊn ®Ò chÊt lîng tÝn dông míi
cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn thùc chÊt cña ng©n hµng. NÕu mét
ng©n hµng gia t¨ng khèi lîng tÝn dông mµ kh«ng chó ý ®Õn chÊt lîng cña nã th×
ch¼ng kh¸c nµo “x©y nhµ trªn c¸t”. ChÊt lîng tÝn dông chÝnh lµ kÕt qu¶ cña c¸c
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
kho¶n tÝn dông ®îc thùc hiÖn trän vÑn, ngêi vay thùc hiÖn ®óng cam kÕt vay tiÒn,
ng©n hµng thu ®îc gèc vµ l·i ®óng h¹n. N©ng cao chÊt lîng tÝn dông ®îc thùc hiÖn
th«ng qua ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc tµi chÝnh, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh
cña ngêi vay ®Ó xem xÐt hiÖu qu¶ vèn tÝn dông lµ ®Æc biÖt quan träng ®Ó quyÕt ®Þnh
chÊt lîng vèn tÝn dông.
Ch¬ng 2
Thùc tr¹ng cho vay vµ rñi ro tÝn dông ng©n hµng tmcp
Ph¬ng §«ng – chi nh¸nh Hµ Néi.
2.1 S¬ lîc qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu tæ chøc cña chi nh¸nh.
2.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Chi nh¸nh
Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn Ph¬ng §«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi ®îc thµnh
lËp theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp sè: 41/2002/Q§/H§QT, ngµy 26/11/2002 cña Héi
®ång Qu¶n trÞ Ng©n hµng Th¬ng m¹i Cæ phÇn Ph¬ng §«ng vµ theo c«ng v¨n chÊp
thuËn sè: 1319/NHNN-CNH ngµy 29/11/2002 cña Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam.
Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn Ph¬ng §«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi cã tªn tiÕng viÕt
t¾t tiÕng Anh: ORICOMBANK HANOI BRANCH (OCB Hµ Néi), ho¹t ®éng theo
giÊy chøng nhËn ®¨ng ký ho¹t ®éng chi nh¸nh sè: 0113001653 do Së KÕ ho¹ch vµ
§Çu t cÊp ngµy 02/12/2002. OCB Hµ Néi chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ ngµy
19/12/2002, ho¹t ®éng theo luËt Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, luËt doanh
nghiÖp, OCB Hµ Néi tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô huy ®éng vèn trªn c¸c lo¹i
nh: vèn ng¾n, trung, dµi h¹n (tiÒn göi cã kú h¹n, kh«ng kú h¹n, tiÒn göi tiÕt kiÖm)
b»ng VND vµ ngo¹i tÖ trong níc vµ ngoµi níc ®Ò ®Çu t trùc tiÕp cho nÒn kinh tÕ.
§èi víi ho¹t ®éng sö dông vèn OCB Hµ Néi cho vay ng¾n h¹n víi c¸c tæ chøc kinh
tÕ vµ c¸ nh©n ®îc phÐp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô, th¬ng
m¹i vµ c¸c nhu cÇu hîp ph¸p kh¸c, cho vay trung vµ dµi h¹n tuú theo tÝnh chÊt vµ
kh¶ n¨ng nguån vèn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ lîi nhuËn, hoµn vèn ®óng h¹n.
OCB Hµ Néi thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c nh chiÕt khÊu th¬ng phiÕu, tr¸i phiÕu vµ
c¸c giÊy tê kh¸c, lµm dÞch vô thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng, thùc hiÖn kinh
doanh ngo¹i tÖ, vµng b¹c vµ thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸c dÞch vô Ng©n hµng kh¸c vµ
vµ ®îc qu¶n lý trùc tiÕp bëi Ng©n hµng Th¬ng m¹i Cæ phÇn Ph¬ng §«ng Thµnh phè
Hå ChÝ Minh.
2.1.2 C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y tæ chøc cña OCB Hµ Néi.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
M« h×nh tæ chøc cña OCB Hµ Néi ®îc x©y dùng trªn c¬ së m« h×nh chung
trong toµn hÖ thèng OCB. Gi¸m ®èc chi nh¸nh lµ ngêi ®øng ®Çu chi nh¸nh chÞu
tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña chi nh¸nh theo ®óng ph¸p luËt,
®óng quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ níc vµ cña ng©n hµng. Gióp gi¸m ®èc cã Phã
Gi¸m ®èc vµ c¸c phßng, bé phËn nghiÖp vô chi nh¸nh ho¹t ®éng theo sù ph©n c«ng
cña vµ uû quyÒn cña gi¸m ®èc Chi nh¸nh. Tæ chøc bé m¸y Chi nh¸nh OCB Hµ Néi
gåm:
- C¸c Phßng, bé phËn hµnh chÝnh qu¶n trÞ
- Phßng kinh doanh gåm: bé phËn tÝn dông, bé phËn thanh to¸n quèc tÕ vµ
bé phËn giao dÞch vµ tiÒn göi
- Phßng qu¶n lý tÝn dông gåm: bé phËn kiÓm so¸t tÝn dông vµ bé phËn qu¶n
lý nî
- Phßng kÕ to¸n vµ quü gåm: bé phËn tæng hîp vµ quü chÝnh
2.2 T×nh h×nh huy ®éng vèn.
Nhu cÇu vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n lµ yªu cÇu bøc thiÕt. Lµ mét chi
nh¸nh míi më tuy nhiªn, Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi ®·
hoµn thµnh tèt c«ng t¸c huy ®éng vèn theo kÕ ho¹ch, ®ãng gãp phÇn lín vµo thµnh
tÝch huy ®éng vèn chung cña toµn hÖ thèng OCB. Tæng nguån vèn huy ®éng cña
OCB Hµ Néi qua c¸c n¨m nh sau:
B¶ng 1: T×nh h×nh huy ®éng vèn t¹i OCB Hµ Néi
§¬n vÞ: Tû ®ång
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ChØ tiªu
2004
2005
2006
So s¸nh
05/04(%)
102%
So s¸nh
06/05(%)
70%
324
654
1.112
Tæng huy ®éng vèn
Theo néi tÖ, ngo¹i tÖ
- VND
238
459
691
93%
50,5%
- Ngo¹i tÖ quy VND
86
195
421
127%
116%
Theo ®èi tîng
-TiÒn göi TCKT, TK d©n c
157
189
206
20,4%
9%
-TiÒn göi cña TCTD kh¸c
167
465
906
178%
95%
(Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004- 2006 cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng- CN Hµ Néi)
Nh×n vµo b¶ng 1, ta cã thÓ thÊy r»ng: Trong nh÷ng n¨m võa qua c«ng t¸c huy
®éng vèn t¹i OCB Hµ Néi ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Tæng nguån vèn
huy ®éng t¨ng qua tõng n¨m kÓ c¶ vÒ néi tÖ vµ ngo¹i tÖ. Tæng nguån vèn huy ®éng
quy ra VND cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi n¨m 2004
®¹t 324 tû ®ång, n¨m 2005 ®¹t 654 tû ®ång t¨ng 102% so víi n¨m 2004, n¨m 2006
®¹t 1.112 tû ®ång t¨ng 70% so víi n¨m 2005. MÆc dï, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
diÔn biÕn l·i suÊt trªn thÞ trêng cã nhiÒu phøc t¹p, kh«ng thuËn lîi cho viÖc huy
®éng vèn, nhng víi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch huy ®éng vèn linh ho¹t OCB Hµ Néi vÉn
duy tr× ®îc tèc té t¨ng trëng cao. §Æc biÖt lµ lo¹i huy ®éng tiÒn göi cña c¸c tæ chøc
kinh tÕ vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm d©n c. N¨m 2004, tæng nguån vèn huy ®éng tiÒn göi
TCKT, TiÕt kiÖm d©n c t¹i OCB Hµ Néi ®¹t 157 tû ®ång, n¨m 2005 ®¹t 189 tû ®ång
t¨ng 20,4% so víi n¨m 2004, n¨m 2006 tæng nguån vèn huy ®éng ®îc 206 tû ®ång,
t¨ng 9% so víi n¨m 2005. Ngoµi ra Ng©n hµng cßn huy ®éng vèn t¹i c¸c tæ chøc
tÝn dông kh¸c, nguån vèn huy ®éng ®îc tõ c¸c tæ chøc nµylµ rÊt lín. Qua b¶ng sè
liÖu cho thÊy, n¨m 2004 tæng nguån vèn huy ®éng ®îc tõ tiÒn göi cña c¸c tæ chøc
tÝn dông kh¸c ®¹t 167 tû ®ång, n¨m 2005 ®¹t 465 tû ®ång t¨ng 178% so víi n¨m
2004, sang n¨m 2006 ®¹t 906 tû ®ång t¨ng 95% so víi n¨m 2005.
Sau khi ph©n tÝch t×nh h×nh huy ®éng vèn cña chi nh¸nh ta nhËn thÊy r»ng
tæng nguån vèn huy ®éng t¨ng qua tõng n¨m, ®iÒu nµy cho thÊy chi nh¸nh ngµy
cµng chiÕm ®îc lßng tin cña kh¸ch hµng.
2.3 Ho¹t ®éng cho vay
MÆc dï chøc n¨ng chñ yÕu cña OCB lµ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cho Héi së
nhng c«ng t¸c sö dông vèn cña chi nh¸nh trong nh÷ng n¨m qua còng ®¹t ®îc
nh÷ng thµnh tÝch nhÊt ®Þnh. Díi ®©y lµ t×nh h×nh cho vay vèn cña OCB Hµ Néi.
B¶ng 2: T×nh h×nh ho¹t ®éng cho vay t¹i Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng – CN Hµ
Néi
§¬n vÞ: Tû
®ång
ChØ tiªu
1. Cho vay ng¾n h¹n
- D nî VND
- D nî ngo¹i tÖ
2004
88,9
32,2
56,7
2005
127
51,2
75,8
2006
123,7
71,6
52,1
14
So s¸nh 05/04
(%)
43%
So s¸nh 06/05
(%)
-2,6%
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2. Cho vay trung dµi h¹n 28,1
56
47,3
99,3%
- 15,5%
- D nî VND
25,9
43,7
34,9
- D nî ngo¹i tÖ
2,2
12,3
12,4
Tæng céng d nî (Quy 117
183
171
56,4%
- 6,5%
VND)
(Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004- 2006 cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng- CN Hµ Néi)
Nh×n vµo b¶ng 2 ta cã thÓ thÊy r»ng ho¹t ®éng cho vay cña OCB Hµ Néi
trong nh÷ng n¨m võa qua liªn tôc cã sù t¨ng trëng c¶ vÒ cho vay ng¾n h¹n vµ cho
vay trung vµ dµi h¹n. Thùc tÕ cho thÊy n¨m 2005 d nî tÝn dông ®¹t 183 tû ®ång
t¨ng 66 tû ®ång hay 56,4% so víi n¨m 2004; n¨m 2006 d nî tÝn dông ®¹t 171 tû
®ång gi¶m 12 tû ®ång hay 6,5% so víi n¨m 2005.
Sau khi ph©n tÝch vÒ t×nh h×nh huy ®éng vèn, nh×n chung d nî tÝn dông t¨ng,
riªng n¨m 2006 cã sù gi¶m sót nhá vÒ t×nh h×nh d nî ®iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ tÝn
dông cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng – CN Hµ Néi cÇn ph¶i ®îc hoµn thiÖn
h¬n n÷a ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho chi nh¸nh t¨ng thªm thu nhËp.
2.3.1 T×nh h×nh d nî theo thµnh phÇn kinh tÕ
Dùa vµo t×nh h×nh d nî tÝn dông cña OCB Hµ N«Þ ta cã b¶ng:
B¶ng 3: C¬ cÊu d nî theo thµnh phÇn kinh tÕ
ChØ tiªu
Sè tiÒn
-D nî
DNNN
-D nî
DNNQD
-HéG§,c¸
nh©n, HTX
Tæng d nî
2005
2004
47,4
TT
(%)
40,5
54,5
Sè tiÒn
2006
§¬n vÞ:Tû ®ång
%06/05
%05/04
38,47
TT
(%)
21
Sè
tiÒn
19,4
TT
(%)
11,3
Sè
tiÒn
-8,93
TL
(%)
-19
Sè
tiÒn
-19,07
TL
(%)
-49,6
46,6
123,5
67,5
125,9
73,6
69
127
24
1,94
15,1
12,9
21,03
11,5
25,7
15,1
5,93
39
4,4
20,7
117
100
183
100
171
100
66
56,4
12
-6,6
(Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004- 2006 cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng- CN Hµ Néi)
Theo b¶ng c¬ cÊu s nî ta thÊy r»ng cã sù khËp khiÔng gi÷a hai b¶ng, huy
®éng vèn lín cßn cho vay Ýt. Së dÜ cã sù khËp khiÔng ®ã lµ do vèn huy ®éng cña chi
nh¸nh sö dông kh«ng hÕt chuyÓn vµo héi së chÝnh ®Ó ®Çu t hoÆc cho vay.
Qua b¶ng c¬ cÊu d nî theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ta thÊy ®èi tîng cho vay
chñ yÕu cña OCB Hµ Néi lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc c¸c DNNN vµ
DNNQD.
Theo ®ã ta thÊy: N¨m 2004 tû träng d dî cña doanh nghiÖp nhµ níc lµ
40,5%, sang n¨m 2005 chØ cßn 21% vµ ®Õn n¨m 2006 th× tû träng d nî cña doanh
nghiÖp nhµ níc cßn 11,3%. §iÒu nµy cho thÊy, d nî tÝn dông trong c¸c DNNN ngµy
cµng gi¶m dÇn, tû träng d nî trong c¸c DNNQD t¨ng dÇn.N¨m 2004 tû träng d nî
lµ 46,6%, sang n¨m 2005 lµ 67,5% vµ ®Õn n¨m 2006 tû träng nµy ®· t¨ng lªn
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
73,6% tæng d nî. §èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n lµ 2,65 tû n¨m 2004, ®Õn n¨m 2005
lµ 3,21 tû. Ta thÊy tû träng d nî ®èi víi c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n vµ hîp t¸c x· cã
mét chót biÕn ®éng, n¨m 2004 lµ 12,9%, n¨m 2005 gi¶m xuèng cßn 11,5% vµ ®Õn
n¨m 2006 t¨ng 15,1%. Tû träng d nî n¨m 2005/2004 ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ cao h¬n so víi tû träng d nî n¨m 2006/2005.§iÒu nµy chóng tá ngµy cµng cã
nhiÒu Ng©n hµng ®ang c¹nh tranh víi chi nh¸nh.
2.3.2 T×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña OCB Hµ Néi
B¶ng 4: D nî qu¸ h¹n cña OCB Hµ Néi
§¬n vÞ: Tû ®ång
ChØ tiªu
2004
2005
2006
I. Tæng d nî qu¸ h¹n theo thêi gian
0,196
0,205
0,235
Nî qu¸ h¹n trªn tæng d nî
0,17%
0,11%
0,14%
1. Díi 6 th¸ng
0,015
0,019
0,023
2. Tõ 6 th¸ng ®Õn 12 th¸ng
0,045
0,062
0,075
3. Trªn 12 th¸ng
0,047
0,047
0,056
4. §· khoanh
0,035
0,035
0,035
5. Nî chê xö lý
0,054
0,042
0,046
II. Theo khu vùc kinh tÕ
1. Doanh nghiÖp nhµ níc
0,120
0,145
0,136
2. Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh
0,076
0,060
0,099
(Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004- 2006 cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng- CN Hµ Néi)
Qua b¶ng trªn ta thÊy, Ng©n hµng cßn tån ®äng rÊt nhiÒu c¸c kho¶n nî xÊu
cÇn ®îc xö lý. T×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n liªn tôc t¨ng tõ c¸c n¨m 2004 – 2006. Cã thÓ
thÊy sè nî qu¸ h¹n cña OCB Hµ Néi phÇn lín thuéc thµnh phÇn kinh tÕ doanh
nghiÖp nhµ níc, tû träng nî qu¸ h¹n cña khu vùc kinh tÕ quèc doanh lu«n vµo
kho¶ng 60% tæng sè nî qu¸ h¹n. Tuy nhiªn, nÕu so tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d nî
th× cã thÊy thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã møc ®é rñi ro cao h¬n nhiÒu so
víi thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, mÆc dï tû träng nî qu¸ h¹n cña khu vùc kinh tÕ
ngoµi quèc doanh chØ kho¶ng 40%. Nî qu¸ h¹n khu vùc kinh tÕ quèc doanh n¨m
2004 lµ 120 tr®, n¨m 2005 t¨ng lªn 145 tr® vµ n¨m 2006 l¹i gi¶m xuèng 136 tr®.
Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh NQH trªn mét mÆt lµ do ho¹t ®éng kinh doanh
cña kh¸ch hµng thêng gÆp rñi ro, do kh¸ch hµng ch©y ú trong viÖc tr¶ nî Ng©n
hµng.
2.4 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
Trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng –
CN Hµ Néi b¸m s¸t chñ tr¬ng cña chi nh¸nh còng nh cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng, tõng bíc lÊy hiÖu qu¶ kinh doanh lµm môc tiªu phÊn ®Êu t¨ng doanh
thu, gi¶m chi phÝ vµ ®¶m b¶o ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn .
B¶ng 5: KÕt qu¶ kinh doanh cña OCB Hµ Néi.
§¬n vÞ: Tû ®ång
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
N¨m
2004
2005
2006
ChØ tiªu
Tæng thu nhËp
25,60
38,87
83,82
Tæng chi phÝ
24,57
35,824
81,71
1.03
3,046
2,11
Lîi nhuËn
(Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004- 2006 cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng- CN Hµ Néi)
Qua b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cho thÊy, n¨m 2004 cã lîi nhuËn ®¹t
1.03 tû ®ång, n¨m 2005 lîi nhuËn t¨ng thªm 2.016 tû ®ång, tøc t¨ng thªm 196%.
Tuy nhiªn, sang n¨m 2006, lîi nhuËn cña chi nh¸nh chØ cßn 2,11 tû ®ång gi¶m
0,936 tû ®ång t¬ng ®¬ng gi¶m 30,73% so víi n¨m 2005. Nh×n chung t×nh h×nh kinh
doanh cña ng©n hµng cã sù gi¶m sót, tuy nhiªn nÕu nh×n vµo tæng thu nhËp thi ta
thÊy kh¶ quan h¬n, tõ chç n¨m 2004 tæng thu nhËp míi chØ lµ 25,60 tû ®ång ®Õn
n¨m 2005 t¨ng lªn 38,87 tû ®ång t¨ng thªm 13,27 tû ®ång vµ ®Õn n¨m 2006 lµ
83,82 t¨ng thªm 44,95 tû ®ång so víi n¨m 2005. ®iÒu nµy cho thÊy thu nhËp cña
Chi nh¸nh ngµy cµng t¨ng, thÞ phÇn ngµy cµng ®îc më réng.
2.5 C«ng t¸c xö lý rñi ro ë Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng – CN Hµ Néi
Khi nî qu¸ h¹n ph¸t sinh, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng thu håi ng©n hµng tiÕn hµnh
ph©n chia c¸c kho¶n nî nµy thµnh nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi vµ nî qu¸ h¹n
kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp.
2.5.1 §èi víi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng thu håi
Ng©n hµng ®· thêng xuyªn chØ ®¹o c¸n bé tÝn dông b¸m s¸t ®¬n vÞ ®Ó t×m
hiÓu nguyªn nh©n, kÞp thêi cïng ®¬n vÞ th¸o gì khã kh¨n. NÕu nî qu¸ h¹n ph¸t
sinh do bªn mua chËm thanh to¸n th× híng gi¶i quyÕt cã thÓ tõ phÝa ®èi t¸c cña
kh¸ch hµng. NÕu do nguyªn nh©n s¶n phÈm hµng ho¸ ø ®äng, chËm tiªu thô th× yªu
cÇu ®¬n vÞ nªn h¹ gi¸ b¸n s¶n phÈm, ph¸t triÓn m¹ng líi tiªu thô, t¨ng cêng chiÕn
dÞch qu¶ng c¸o... §ång thêi ph¶i nghiªn cøu l¹i viÖc s¶n xuÊt ®Ó thay ®æi mÉu m·,
chÊt lîng, chñng lo¹i hµng hãa, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. NÕu do c«ng nî cha thu
®îc th× ng©n hµng còng ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ t×m biÖn ph¸p thu håi nhanh chãng ®Ó
tr¶ nî ng©n hµng. Ng©n hµng còng chó träng t×m c¸c nguån tr¶ nî kh¸c cña doanh
nghiÖp nh tiÒn cho thuª nhµ, tiÒn ®Òn bï ®Êt... ®Ó cã thÓ hoµn tr¶ nî nhanh nhÊt.
NÕu do doanh nghiÖp sö dông vèn sai môc ®Ých th× cã biÖn ph¸p thu håi ngay vèn
cho vay.
2.5.2 §èi víi nh÷ng mãn nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi
Nh÷ng mãn nî qu¸ h¹n cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh kh«ng cã kh¶
n¨ng thu håi Ng©n hµng ®· göi hå s¬ sang c¬ quan ph¸p luËt nhê xö lý, ®ång thêi
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
phèi hîp víi c¸c ngµnh, c¸c cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó thu håi c¸c mãn nî cã tµi s¶n
thÕ chÊp. §èi víi nh÷ng mãn nî kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp cña c¸c DNNN, Ng©n
hµng ®a vô viÖc ra Toµ ¸n chê xö lý.
2.6 Mét sè biÖn ph¸p OCB Hµ Néi ®· vµ ®ang thùc hiÖn nh»m h¹n chÕ rñi ro
tÝn dông
2.6.1 B¸m s¸t kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì kh¸ch hµng gÆp khã kh¨n, t
vÊn cho kh¸ch hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh:
BÊt kú mét kho¶n vay ®îc ph¸t ra, Ng©n hµng lu«n theo dâi ®Õn doanh
nghiÖp sö dông kho¶n vay ®ã, kh«ng chØ xem doanh nghiÖp sö dông nã cã ®óng
môc ®Ých hay kh«ng mµ cßn xem xÐt hiÖu qu¶ cña kho¶n vay ®ã. Trong qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng, nÕu doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n nh trong viÖc x©m nhËp thÞ trêng,
chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt... hay bÕ t¾c vÒ c¸c vÊn ®Ò thñ tôc ph¸p
lý hµnh chÝnh, Ng©n hµng lu«n ë bªn c¹nh ®Ó t vÊn gióp ®ì doanh nghiÖp th¸o gì
khã kh¨n tiÕp tôc s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®ång thêi h¹n chÕ ®îc viÖc
kh¸ch hµng cña ng©n hµng bÞ lõa ®¶o trong kinh doanh dÉn ®Õn thua lç. Ng©n hµng
lu«n quan niÖm r»ng, rñi ro cña doanh nghiÖp chÝnh lµ nguån gèc rñi ro tÝn dông
cña ng©n hµng. V× vËy ®Ó tr¸nh cho kh¸ch hµng r¬i vµo khã kh¨n thua lç, gÆp c¸c
rñi ro kh«ng tr¶ ®îc nî. Ng©n hµng lu«n ë bªn c¹nh kh¸ch hµng ngay tõ nh÷ng bíc
®Çu cña ho¹t ®éng kinh doanh.
2.6.2 TrÝch lËp quü dù phßng rñi ro
Trong lÜnh vùc ho¹t ®éng tÝn dông rñi ro x¶y ra lµ ®iÒu khã tr¸nh khái, Ng©n
hµng ®· ®Æt ra vÊn ®Ò lµ cÇn cã mét quü dù phßng ®Ó ®¶m b¶o an toµn phßng ngõa
rñi ro tr¸nh cho ng©n hµng khái r¬i vµo t×nh thÕ khã kh¨n khi rñi ro x¶y ra. Quü dù
phßng rñi ro ra ®êi trong hoµn c¶nh ®ã. Tõ khi cã quyÕt ®Þnh sè 48/1999/Q§NHNN cña Ng©n hµng Nhµ níc vÒ viÖc trÝch lËp vµ sö dông quü dù phßng ®Ó xö lý
rñi ro trong ho¹t ®éng ng©n hµng, OCB Hµ Néi ®· cã v¨n b¶n chØ ®¹o cô thÓ viÖc
trÝch lËp quü nµy ®óng nh quy ®Þnh. Quü ®îc trÝch tõ lîi nhuËn tríc thuÕ, møc trÝch
quü cÇn thiÕt tuú thuéc vµo møc ®é rñi ro cña tµi s¶n cã mµ chñ yÕu lµ c¸c kho¶n
cho vay (tøc lµ tuú thuéc vµo thêi gian qu¸ h¹n cña kho¶n vay vµ tuú thuéc vµo viÖc
kho¶n vay ®ã cã b¶o ®¶m hay kh«ng cã b¶o ®¶m ). Ch¼ng h¹n nh ng©n hµng ph¶i
trÝch 20% d nî cña kho¶n vay cã b¶o ®¶m ®· qu¸ h¹n tr¶ nî díi 6 th¸ng vµ còng
møc ®ã ®èi víi kho¶n vay kh«ng cã b¶o ®¶m ®· qu¸ h¹n díi 3 th¸ng. Ng©n hµng
ph¶i trÝch 50% d nî cña kho¶n vay cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 6-12 th¸ng, vµ ®èi víi
kho¶n vay kh«ng cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 3-6 th¸ng. §èi víi nh÷ng kho¶n vay
kh«ng cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 6 th¸ng trë lªn Ng©n hµng ph¶i trÝch lËp quü dù
phßng 100%.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
H×nh thøc trÝch lËp quü lµ mét h×nh thøc tù b¶o hiÓm cho OCB Hµ Néi, ®ã lµ
mét viÖc lµm thiÕt thùc trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t
®éng kinh doanh nªn ®îc OCB Hµ Néi thùc hiÖn tèt.
2.6.3 Chó träng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ lùa chän kh¸ch hµng
Ng©n hµng kh«ng chØ chó träng tíi ph¬ng híng ®Çu t tÝn dông ®· lùa chän
mµ trong tõng ph¬ng híng, ngµnh nghÒ ®ã ng©n hµng cßn chó träng ®Õn c«ng t¸c
chän lùa kh¸ch hµng. OCB Hµ Néi ®· chó träng tíi ®èi tîng cho vay, kiªn quyÕt
kh«ng cho vay ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ t c¸ch ®¹o ®øc, vÒ
t×nh h×nh tµi chÝnh, vÒ tµi s¶n thÕ chÊp, vÒ ph¬ng ¸n kinh doanh. Ng©n hµng ®·
nghiªn cøu kü cµng vÒ kh¸ch hµng nh:
+ Xem xÐt, ph©n tÝch kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý kinh doanh cña kh¸ch
hµng .
+ Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng.
+ Xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng.
+ Nghiªn cøu, kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña tµi s¶n thÕ chÊp kü cµng...
ChÝnh nhê c¸c biÖn ph¸p trªn mµ hiÖn nay OCB Hµ Néi ®· gi¶m ®¸ng kÓ tû
lÖ rñi ro, lµ mét trong nh÷ng Chi nh¸nh cã møc ®é rñi ro thÊp nhÊt trong hÖ thèng
Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn Ph¬ng §«ng.
2.6.4 Mét sè biÖn ph¸p kh¸c
Bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p trªn, Ng©n hµng cßn cã mét sè biÖn ph¸p kh¸c nh»m
phßng ngõa rñi ro hiÖu qu¶ h¬n n÷a.
Ng©n hµng lu«n t¨ng cêng c¸n bé cã n¨ng lùc chuyªn m«n cao bæ sung cho
phßng kiÓm so¸t nh»m t¨ng cêng viÖc kiÓm tra vµ tù kiÓm tra néi bé nhÊt lµ vÒ
nghiÖp vô tÝn dông.
OCB Hµ Néi rÊt chó träng viÖc ®µo t¹o, båi dìng nghiÖp vô cho c¸n bé tÝn
dông nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ lµm viÖc cña hä vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp
nhÊt rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi Ng©n hµng.
OCB Hµ Néi lu«n duy tr× mèi quan hÖ hîp t¸c gióp ®ì cña c¸c c¬ quan C«ng
an, ViÖn kiÓm s¸t, UBND c¸c ®Þa ph¬ng n¬i cã t¶i s¶n thÕ chÊp hoÆc n¬i kh¸ch
hµng c tró ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n tÝn dông vµ cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi
khi x¶y ra bÊt tr¾c.
2.7 §Þnh híng ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng TMCP Ph¬ng §«ng – Chi
nh¸nh Hµ Néi trong thêi gian tíi
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Víi môc tiªu " æn ®Þnh - An toµn vµ ph¸t triÓn " OCB Hµ Néi ®· ®Ò ra ®Þnh
híng chiÕn lîc cho ho¹t ®éng tÝn dông cho thêi gian tíi víi c¸c néi dung:
* TËp trung c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh huy ®éng vèn, tÝch cùc tiÕp thÞ ®Ó khai th¸c
c¸c nguån tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn, ®¶m b¶o ®ñ vèn ®Ó
cho vay c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ nhu cÇu thanh to¸n cña kh¸ch hµng.
* Chñ ®éng n¾m diÔn biÕn l·i suÊt, phÝ dÞch vô trªn thÞ trêng ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi
®¶m b¶o c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ cã hiÖu qu¶ nh»m ®¹t ®îc môc tiªu t¨ng trëng
huy ®éng vèn vµ cho vay nÒn kinh tÕ.
* TiÕp tôc më réng vµ t¨ng trëng tÝn dông, tËp trung ®Çu t vµo c¸c doanh nghiÖp
lµm ¨n cã hiÖu qu¶, cã tÝn nhiÖm víi Ng©n hµng.
* Thùc hiÖn nghiªm tóc viÖc h¹ch to¸n dù thu, dù tr¶ hµng th¸ng ®Ó ph¶n ¸nh ®óng
kÕt qu¶ tµi chÝnh, b¸m s¸t kÕ ho¹ch lîi nhuËn ®îc giao, triÖt ®Ó tËn thu vµ tiÕt kiÖm
chi phÝ ®¶m b¶o hoµn thµnh vµ hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch lîi nhuËn ®îc giao.
* T¨ng cêng kiÓm tra vµ kiÓm so¸t néi bé, n©ng cao ý thøc chÊp hµnh c¬ chÕ chÝnh
s¸ch cña ngµnh vµ cña OCB Hµ Néi. T¨ng trëng d nî nhng kh«ng h¹ thÊp ®iÒu kiÖn
tÝn dông vµ l·i suÊt. Sö lý nghiªm ®èi víi c¸n bé vi ph¹m.
Ch¬ng 3
C¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông ë Ng©n hµng th¬ng
m¹i cæ phÇn Ph¬ng §«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi.
3.1 C¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông ®èi víi Ng©n hµng TMCP Ph¬ng
§«ng – Chi nh¸nh Hµ Néi
3.1.1 C«ng t¸c tæ chøc, ®µo t¹o c¸n bé
20
.DOC 
31 
61 
136 
