Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hạch toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tại công ty thăng long talimex...

Tài liệu Hạch toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tại công ty thăng long talimex

.DOC
24
62
137

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Môc lôc Môc lôc......................................................................................................................1 Lêi më ®Çu.................................................................................................................2 PhÇn 1.........................................................................................................................4 Nh÷ng lý luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña viÖt nam................................................................................4 1.1 B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña dù phßng....................................................................4 1.2 §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p lËp dù phßng..............................................................4 1.3 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n............................................5 1.3.1 §èi tîng vµ ®iÒu kiÖn lËp.........................................................................5 1.3.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n...............................5 1.3.3 Ph¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n........6 1.3.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n.................................................................................7 1.3.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n.....................................................................................8 1.4 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.....................................................9 1.4.1 §èi tîng vµ ®iÒu kiÖn kiªn lËp.................................................................9 1.4.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho........................................9 1.4.3 Ph¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.................9 1.4.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n................................................................................11 1.4.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n...................................................................................11 1.5 H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi............................................................12 1.5.1 §èi tîng vµ ®iÒu kiÖn lËp.......................................................................12 1.5.2 Môc ®Ých lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi................................................12 1.5.3 Ph¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.........................12 1.5.4 Xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®îc.......................................14 1.5.5 Tµi kho¶n h¹ch to¸n...............................................................................15 1.5.6 Tr×nh tù h¹ch to¸n...................................................................................15 1.6 Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng........................................................................................................................16 PhÇn 2.......................................................................................................................20 Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp............................................................................................20 2.1 ChÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng.............................................................20 2.1.1 TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.............................................20 2.1.2 TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.....................................................21 2.2 ChÕ ®é h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng...........................................................23 KÕt luËn....................................................................................................................28 Tµi liÖu tham kh¶o....................................................................................................29 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Lêi më ®Çu Kinh tÕ thÞ trêng kh¸c víi kinh tÕ bao cÊp ë chç nã ®èi xö b×nh ®¼ng víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ mäi nh©n tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu hoµn toµn mang tÝnh kh¸ch quan, n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña ban gi¸m ®èc doanh nghiÖp. Do ®ã rñi ro kinh doanh ®îc ph©n chia ®Òu cho mçi doanh nghiÖp. Song nh vËy kh«ng thÓ suy ra r»ng t¬ng lai cña doanh nghiÖp lµ bÊt ®Þnh vµ r»ng nguyªn t¾c “ho¹t ®éng liªn tôc” khã cã thÓ ®¹t ®îc. NÕu nh thÞ trêng lµ yÕu tè kh¸ch quan th× c¸c quyÕt ®Þnh cña ban gi¸m ®èc ®îc xem lµ nh©n tè chñ quan t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mét khi c¸c quyÕt ®Þnh chñ quan phï hîp theo mét c¸ch nµo ®ã víi yÕu tè thÞ trêng kh¸ch quan th× doanh nghiÖp sÏ ph¸t triÓn ®i lªn. Muèn thÕ nh÷ng ngêi ®øng ®Çu doanh nghiÖp lu«n ph¶i b¸m s¸t t×nh h×nh, diÔn biÕn thÞ trêng ®a ra c¸c dù b¸o tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt s¸ch t¬ng øng. ViÖc tÝnh to¸n vµ lËp dù phßng lµ mét phÇn trong c«ng t¸c dù b¸o ë doanh nghiÖp- dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã thÓ bÞ mÊt gi¸ trong t¬ng lai. Dù phßng thÓ hiÖn sù chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ãn tríc nh÷ng bÊt æn trªn thÞ trêng tõ ®ã h¹n chÕ ®îc nh÷ng thiÖt h¹i mµ nh÷ng nh©n tè ®ã cã thÓ t¸c ®éng tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nh vËy, viÖc lËp dù phßng lµ nhu cÇu tÊt yÕu cña mçi doanh nghiÖp do ®ã h¹ch to¸n dù phßng trë thµnh mét néi dung ®¬ng nhiªn trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c¸c doanh nghiÖp. T¹i ViÖt nam, chÕ ®é h¹ch to¸n dù phßng ®· tr¶i qua mét sè lÇn thay ®æi cho thÊy cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau ®èi víi viÖc h¹ch to¸n dù phßng. C¸ch h¹ch to¸n hiÖn nay tuy cã u ®iÓm lµ lµm gi¶m khèi lîng ghi chÐp kÕ to¸n song còng cã bÊt cËp ®¸ng kÓ. Dù phßng víi nh÷ng ý nghÜa nªu trªn cïng nh÷ng bøc xóc vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n dù phßng hiÖn nay ®· th«i thóc em ph¶i ®i vµo t×m hiÓu. ChÝnh v× vËy mµ ®Ò ¸n m«n häc cña em cã tªn: “ Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay”. §Ò ¸n cã hai phÇn néi dung chÝnh: PhÇn 1: Nh÷ng lÝ luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña ViÖt nam. PhÇn 2: Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ trong c¸c doanh nghiÖp. §Ó tiÕn tíi thùc hiÖn vµ hoµn chØnh b¶n ®Ò ¸n nµy em ®· nhËn ®îc sù chØ b¶o cña c« gi¸o NguyÔn Minh Ph¬ng, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c b¹n trong líp, tuy nhiªn do tr×nh ®é nghiªn cøu cßn h¹n chÕ nªn ch¾c em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. V× vËy qua ®©y rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó em cã thÓ hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ mét vÊn ®Ò mµ em quan t©m. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Hµ néi, ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 2000 Sinh viªn Phïng Lª Hµ- Líp kÕ to¸n 39A 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay PhÇn 1 Nh÷ng lý luËn vÒ dù phßng vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña viÖt nam 1.1 B¶n chÊt vµ ý nghÜa cña dù phßng Dù phßng lµ sù x¸c nhËn trªn sæ s¸ch kÕ to¸n mét kho¶n gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n do nh÷ng nguyªn nh©n mµ hËu qu¶ cña chóng kh«ng ch¾c ch¾n. Nh vËy,dù phßng thùc chÊt lµ viÖc ghi nhËn tríc mét kho¶n chi phÝ cha thùc chi vµo chi phÝ s¶n xuÊt-kinh doanh cña niªn ®é b¸o c¸o ®Ó cã nguån tµi chÝnh cÇn thiÕt bï ®¾p nh÷ng thiÖt h¹i vÒ gi¶m gi¸ tµi s¶n cã thÓ sÏ x¶y ra trong niªn ®é tiÕp theo. Do ®ã, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, dù phßng cã mét ý nghÜa quan träng thÓ hiÖn trªn c¸c ph¬ng diÖn sau ®©y: -Ph¬ng diÖn kinh tÕ: Nhê c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸, b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n. -Ph¬ng diÖn tµi chÝnh: Do dù phßng gi¶m gi¸ cã t¸c dông lµm gi¶m lîi nhuËn cña niªn ®é, nªn doanh nghiÖp tÝch luü ®îc mét sè vèn ®¸ng lÏ ®· ph©n chia, sè vèn nµy dïng ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n gi¶m gi¸ tµi s¶n thùc sù ph¸t sinh vµ tµi trî c¸c kho¶n chi phÝ hay lç ®· ®îc dù phßng khi c¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh ë niªn ®é sau nµy. Thùc chÊt c¸c kho¶n dù phßng lµ mét nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹m thêi n»m trong c¸c tµi s¶n lu ®éng tríc khi sö dông thùc thô. -Ph¬ng diÖn thuÕ kho¸: Dù phßng gi¶m gi¸ ®îc ghi nhËn nh mét kho¶n chi phÝ lµm gi¶m lîi nhuËn ph¸t sinh ®Ó tÝnh to¸n ra sè lîi nhuËn thùc tÕ. Trªn gãc ®é qu¶n lý nhµ níc, dù phßng vµ nh÷ng lîi Ých cña nã ®îc nh×n nhËn nh mét ®èi s¸ch tµi chÝnh cÇn thiÕt ®Ó duy tr× doanh nghiÖp, t¹o thu l©u dµi vµo ng©n s¸ch nhµ níc. 1.2 §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p lËp dù phßng §èi tîng lËp dù phßng bao gåm: - C¸c vËt t hµng ho¸ phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ trêng thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. - C¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi. -C¸c chøng kho¸n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. VËy, c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é hiÖn hµnh bao gåm: -Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. -Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. -Dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n. §Ó x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp, tríc hÕt doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm nh÷ng b»ng chøng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ cña tõng ®èi tîng cô thÓ, trªn c¬ së ®ã tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh sè dù phßng gi¶m gi¸ cÇn lËp cho mçi ®èi tîng, sau ®ã tæng hîp toµn bé c¸c kho¶n dù phßng vµo b¶ng kª chi tiÕt cho tõng lo¹i. §Ó thÈm ®Þnh møc ®é gi¶m gi¸ cña c¸c lo¹i vËt t hµng ho¸, chøng kho¸n vµ x¸c ®Þnh c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi ®ång víi c¸c thµnh phÇn b¾t buéc lµ: Gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr ëng, trëng phßng vËt t hoÆc phßng kinh doanh. Thêi ®iÓm lËp dù phßng ®îc qui ®Þnh vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tríc khi lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Tríc ®ã, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh hoµn nhËp toµn bé sè dù 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay phßng ®· lËp ë cuèi niªn dé kÕ to¸n tríc. Toµn bé c¸c kho¶n dù phßng cÇn lËp ph¶i kh«ng ®îc vît qu¸ sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp (sau khi ®· hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng ®· trÝch lËp n¨m tríc). Trªn ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ dù phßng, ®Ó t×m hiÒu s©u h¬n chóng ta cÇn ®i vµo xem xÐt cô thÓ néi dung h¹ch to¸n ®èi víi tõng lo¹i dù phßng 1.3 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n 1.3.1 §èi tîng vµ ®iÒu kiÖn lËp Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt do gi¶m gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch. §èi tîng lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n lµ toµn bé c¸c chøng kho¸n do doanh nghiÖp ®Çu t bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. §iÒu kiÖn lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n: ViÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th× viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: - C¸c lo¹i chøng kho¸n bÞ gi¶m gi¸ ph¶i lµ chøng kho¸n ®îc doanh nghiÖp ®Çu t theo ®óng qui ®Þnh cña ph¸p luËt. - C¸c chøng kho¸n gi¶m gi¸ ph¶i ®îc tù do mua b¸n trªn thÞ trêng mµ t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m cã gi¸ thÞ trêng gi¶m so víi gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. Nh÷ng chøng kho¸n kh«ng ®îc phÐp mua b¸n tù do trªn thÞ trêng th× kh«ng ®îc lËp dù phßng gi¶m gi¸. 1.3.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n : - §Ò phßng vÒ tµi chÝnh cho trêng hîp chøng kho¸n ®ang ®Çu t cã thÓ bÞ gi¶m gi¸ khi thu håi, chuyÓn nhîng hay b¸n. - §Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c chøng kho¸n ®ang ®Çu t khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Gi¸ trÞ thùc cña = Gi¸ trÞ thùc tÕ ghi sæ kÕ - Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®· chøng kho¸n = to¸n cña chøng kho¸n - lËp cña chøng kho¸n 1.3.3 Ph¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ph¶i lËp cho niªn ®é liÒn sau niªn ®é b¸o c¸o ®îc tÝnh to¸n trªn hai c¨n cø: - Thùc tÕ diÔn biÕn gi¸ chøng kho¸n x¶y ra trong niªn ®é b¸o c¸o. - Dù b¸o gi¸ thÞ trêng chøng kho¸n doanh nghiÖp ®ang cÇm gi÷ sÏ x¶y ra trong niªn ®é liÒn sau. Trªn c¬ së ®· biÕt doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m tiÕp theo qua c¸c bíc c«ng viÖc sau: Bíc 1: KiÓm kª chøng kho¸n theo lo¹i. §Ó thùc hiÖn ®îc bíc c«ng viÖc nµy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i c¨n cø vµo sæ chi tiÕt ®Çu t chøng kho¸n cã mÉu nh sau: Sæ chi tiÕt ®Çu t chøng kho¸n (Dïng cho c¸c TK: 121; 221) Tµi kho¶n: .............................. Lo¹i chøng kho¸n: ............... §¬n vÞ ph¸t hµnh: ............. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Chøng tõ NT ghi Sè Ngµy sæ hiÖu th¸ng 1 2 3 Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay MÖnh gi¸: ............. L·i suÊt: ............ Thêi h¹n thanh to¸n……… Sè ph¸t sinh Sè d Mua vµo XuÊt ra TK Sè Thµnh Sè Thµnh Sè Thµnh DiÔn gi¶i ®èi øng lîng tiÒn lîng tiÒn lîng tiÒn 4 5 1. SD ®Çu kú 2. Sè ph¸t sinh trong kú ………….. Céng sè ph¸t sinh 3. SD cuèi k× 6 7 8 9 10 11 Ngµy ..... th¸ng ..... n¨m Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng ( Ký, hä tªn) ( Ký, hä tªn) Sæ nµy ®îc më theo tõng tµi kho¶n (§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n :TK 121 ;§Çu t chøng kho¸n dµi h¹n :TK221) vµ theo tõng lo¹i chøng kho¸n, cã cïng mét gi¸ , tØ lÖ l·i suÊt ®îc hëng vµ ph¬ng thøc thanh to¸n l·i suÊt. V× vËy, nã t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho doanh nghiÖp kiÓm kª chøng kho¸n theo lo¹i vµo ngµy 31/12 n¨m b¸o c¸o. Bíc 2: LËp b¶ng kÕ chøng kho¸n vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ mua vµo, ®èi chiÕu víi gi¸ thÞ trêng vµo ngµy kiÓm kª-ngµy cuèi niªn ®é b¸o c¸o-niªn ®é x¶y ra dù phßng. Bíc 3: TÝnh ra møc dù phßng ph¶i lËp cho niªn ®é sau theo lo¹i chøng kho¸n nµo cã møc b¸o gi¸ thÞ trêng ngµy kiÓm kª thÊp h¬n gi¸ ghi sæ thêi ®iÓm mua vµo cña chøng kho¸n Sè lîng chøng Møc dù phßng kho¸n A bÞ gi¶m gi¸ ®Çu t = gi¶m gi¸ t¹i * chøng kho¸n = thêi ®iÓm * cÇn lËp cho 31/12 n¨m b¸o chøng kho¸n A c¸o sau: Gi¸ thùc tÕ Gi¸ chøng chøng kho¸n A kho¸n A h¹ch trªn thÞ trêng t¹i to¸n trªn sæ kÕ thêi ®iÓm 31/12 to¸n n¨m b¸o c¸o ViÖc lËp b¶ng kª dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n cã thÓ tiÕn hµnh theo mÉu Sè hiÖu TK Lo¹i chøng Sèlîng kho¸n 121 xxx 221 xxx Gi¸ ®¬n vÞ mua vµo xx x xxx 1.3.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n Gi¸ t¹i ngµy Møc dù phßng cÇn kiÓm kª lËp xxx xxx xxx xxx §Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay - Tµi kho¶n 129 “ Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n”. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp, xö lý vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n (díi 1 n¨m) víi kÕt cÊu nh sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n. Bªn cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n ®îc lËp D cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n hiÖn cã - Tµi kho¶n 229: “ Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n”. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n (trªn 1 n¨m). Víi kÕt cÊu nh sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n. Bªn cã: Sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n ®îc lËp. D cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n hiÖn cã. 1.3.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n Theo th«ng t sè 33/ 1998/ TT - BTC ngµy 17 - 3 - 1998 híng dÉn h¹ch to¸n trÝch lËp vµ sö dông c¸c kho¶n dù phßng th× tr×nh tù h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ®îc tiÕn hµnh nh sau: - Cuèi niªn ®é h¹ch to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ chøng kho¸n vµ c¸c lo¹i chøng kho¸n hiÖn cã, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh møc dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 811 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n. Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n. - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tríc vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh ghi: Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n. Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n Cã TK 711 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh §ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n míi cho n¨m sau, ghi: Nî TK 811 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n. Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n. Cã thÓ kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n, dµi h¹n qua s¬ ®å sau: TK 811 TK 711 TK 129, 229 Hoµn nhËp sè dùphßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ®· lËp n¨m tríc vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tríc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay 1.4 H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 1.4.1 §èi tîng vµ ®iÒu kiÖn kiªn lËp Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt sÏ ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh do gi¶m gi¸ vËt t, thµnh phÈm, hµng ho¸ tån kho cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ ho¹ch. §èi tîng lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lµ: Nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng cho s¶n xuÊt, vËt t, hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n, mµ gi¸ trªn thÞ trêng thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n ( sau ®©y gäi t¾t lµ vËt t, hµng ho¸) §iÒu kiÖn ®Ó lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: ViÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th× viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Lµ nh÷ng vËt t hµng ho¸ tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cã gi¸ trÞ thÞ trêng thÊp h¬n gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n. - VËt t hµng ho¸ lµ mÆt hµng kinh doanh vµ thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. - Cã chøng tõ ho¸ ®¬n hîp lý, hîp lÖ ho¨c c¸c chøng cø kh¸c chøng minh gi¸ vèn vËt t hµng ho¸ tån kho. 1.4.2 Môc ®Ých lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho - §Ò phßng vËt t hµng ho¸ gi¶m gi¸ so víi gi¸ gèc trªn sæ, ®Æc biÖt khi chuyÓn nhîng, cho vay, xö lÝ, thanh lÝ - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng tån kho trªn hÖ thèng b¸o c¸o kÕ to¸n: Gi¸ trÞ thùc cña hµng tån kho = = Gi¸ gèc cña hµng tån kho - - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 1.4.3 Ph¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Còng t¬ng tù nh viÖc lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n, dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho lËp cho niªn ®é liÒn sau niªn ®é b¸o c¸o ®îc tÝnh to¸n trªn hai c¨n cø: Thùc tÕ diÕn biÕn gi¸ vËt t hµng ho¸ x¶y ra trong niªn ®é b¸o c¸o vµ dù b¸o thÞ trêng vËt t hµng ho¸ doanh nghiÖp ®ang cÇm gi÷ sÏ xÈy ra trong niªn ®é liÒn sau: Trªn c¬ së ®· biÕt doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m tíi theo c¸c bíc c«ng viÖc sau ®©y: Bíc 1: KiÓm kª vËt t hµng ho¸ theo lo¹i. Doanh nghiÖp tiÕn hµnh lËp biªn b¶n kiÓm kª hµng ho¸ theo mÉu sau: Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸ STT Thêi ®iÓm kiÓm kª: ....... giê…… ngµy 31 th¸ng 12 n¨m ....... Ban kiÓm kª gåm: ¤ng, bµ ....................... Trëng ban ¤ng, bµ ....................... Uû viªn ¤ng, bµ ....................... Uû viªn §· kiÓm kª kho cã c¸c mÆt hµng díi ®©y: Tªn nh·n hiÖu quy KÕt qu¶ kiÓm kª M· sè §¬n vÞ tÝnh §¬n gi¸ Sè lîng Thµnh tiÒn c¸ch vËt t hµng ho¸ 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A A Ngµy th¸ng n¨m Thñ trëng ®¬n vÞ kª ( Ký, hä tªn) Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay B C D KÕ to¸n trëng ( Ký, hä tªn) 1 Thñ kho ( Ký, hä tªn) 2 3 Trëng ban kiÓm ( Ký, hä tªn) Bíc 2: LËp b¶ng kª vËt t hµng ho¸ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ mua vµo, ®èi chiÕu víi gi¸ thÞ trêng vµo ngµy kiÓm kª- ngµy cuèi niªn ®é b¸o c¸o- niªn ®é x¶y ra viÖc lËp dù phßng. Bíc 3: TÝnh møc dù phßng ph¶i lËp cho niªn ®é sau khi theo lo¹i vËt t hµng ho¸ nµo cã gi¸ thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª thÊp h¬n gi¸ gèc cña vËt t hµng ho¸ ®ang ghi sæ kÕ to¸n. Møc dù Sè lîng vËt t hµng Gi¸ gèc vËt t Gi¸ thùc tÕ vËt t phßng gi¶m ho¸ A tån kho bÞ hµng ho¸ A = hµng ho¸ A trªn thÞ gi¸ hµng tån gi¶m gi¸ t¹i thêi * h¹ch to¸n trêng t¹i thêi ®iÓm kho lËp cho ®iÓm 31/12 n¨m trªn sæ kÕ 31/12 n¨m b¸o c¸o vËt t A b¸o c¸o to¸n sau: ViÖc lËp b¶ng kª dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cã thÓ ®îc tiÕn hµnh theo mÉu Lo¹i vËt t Sè hiÖu TK hµng ho¸ 152 153 155 ............ Sè lîng §¬n vÞ tÝnh xxx xxx xxx Gi¸ gèc Gi¸ t¹i Møc dù phßng vËt t hµng ngµy kiÓm cÇn lËp ho¸ kª xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx xxx 1.4.4 Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n sau: TK 159: "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho" Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc lËp dù phßng, xö lý vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Víi kÕt cÊu nh sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· lËp Bªn cã: TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho D cã: Gi¸ trÞ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hiÖn cßn. 1.4.5 Tr×nh tù h¹ch to¸n - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ sè lîng tån kho thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt t hµng ho¸, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n hoµn nhËp toµn bé kho¶n dù phßng ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tríc vµo thu nhËp bÊt thêng, ghi: 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Nî TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Cã TK 721 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt thêng. §ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho míi ph¶i lËp cho niªn ®é kÕ to¸n sau: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Nh vËy, toµn bé qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cã thÓ kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau ®©y: TK 721 TK159 Hoµn nhËp dùphßng gi¶m gi¸ hµng tån kho TK 642(6426) TrÝch kËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay 1.5 H¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi 1.5.1 §èi tîng vµ ®iÒu kiÖn lËp Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt cña c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, cã thÓ kh«ng ®ßi ®îc do con nî kh«ng cßn kh¶ n¨ng thanh to¸n cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch. §èi tîng lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi lµ c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi cña doanh nghiÖp. §iÒu kiÖn ®Ó lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: ViÖc trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ngoµi ®iÒu kiÖn chung ®Ó trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: - Ph¶i cã tªn, ®Þa chØ, néi dung tõng kho¶n nî, sè tiÒn ph¶i thu cña tõng con nî. Trong ®ã ghi râ sè nî ph¶i thu khã ®ßi. - §Ó cã c¨n cø lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, doanh nghiÖp ph¶i cã chøng tõ gèc hoÆc x¸c nhËn cña con nî vÒ sè tiÒn cßn nî cha tr¶, bao gåm: Hîp ®ång kinh tÕ, khÕ íc vay nî, biªn b¶n thanh lÝ hîp ®ång, cam kÕt nî, ®èi chiÕu c«ng nî. C¨n cø ®Ó ®îc ghi nhËn lµ kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi lµ: Nî ph¶i thu ®· qu¸ h¹n thanh to¸n tõ hai n¨m trë lªn, kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî ®îc ghi trong hîp ®ång kinh tÕ, c¸c khÕ íc vay nî hoÆc cam kÕt nî, doanh nghiÖp ®· nhiÒu lÇn ®ßi nhng vÉn cha thu ®îc nî. Trêng hîp ®Æc biÖt tuy thêi gian qu¸ h¹n cha tíi 2 n¨m, nhng con nî ®ang trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, hoÆc cã c¸c dÊu hiÖu kh¸c nh bá trèn hoÆc ®ang bÞ c¸c c¬ quan ph¸p luËt giam gi÷, xÐt xö ... th× còng ®îc ghi nhËn lµ kho¶n nî khã ®ßi. 1.5.2 Môc ®Ých lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi - §Ò phßng nî ph¶i thu thÊt thu khi kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc cña mét kho¶n tiÒn tån trong thanh to¸n khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. 1.5.3 Ph¬ng ph¸p lËp vµ x¸c ®Þnh dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. §Ó lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, kÕ to¸n ph¶i dùa trªn c¸c tµi liÖu h¹ch to¸n chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu cña tõng kh¸ch hµng, ph©n lo¹i theo thêi gian thu nî, c¸c kh¸ch hµng qu¸ h¹n ®îc xÕp lo¹i kh¸ch hµng nghi ngê. Doanh nghiÖp cÇn th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vµ trªn c¬ së th«ng tin ph¶n håi tõ kh¸ch hµng (kÓ c¶ b»ng x¸c minh) ®Ó x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp. Muèn x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c kho¶n nî ph¶i thu cña tõng kh¸ch hµng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i c¨n cø vµo: sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua theo tiÒn ViÖt nam, sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua b»ng ngo¹i tÖ cã mÉu nh sau (xem trang bªn): Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua (Dïng cho TK 131) Tµi kho¶n: .............. §èi tîng: .............. Ngµy th¸ng ghi sæ 1 Chøng tõ SH 2 NT 3 Lo¹i tiÒn VN§ DiÔn gi¶i 4 1.SD ®Êu k× 2.Sèph¸t sinh TK ®èi øng 5 Thêi h¹n ®îc chiÕt khÊu 6 10 Sè ph¸t sinh Nî 7 Sè d Cã 8 Nî 9 Cã 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay trong k× Céng sè ph¸t sinh 3.SD cuèi k× Ngµy ....... th¸ng ...... n¨m…. Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua b»ng ngo¹i tÖ Tµi kho¶n: ................. §èi tîng: .................. Lo¹i ngo¹i tÖ: ................. Sè d Cã 1.SD ®Çu k× 2.Sè ph¸t sinh trong k× Céng sè ph¸t sinh 3.SD cuèi k× Ngµy .......th¸ng ........n¨m Ngêi ghi sæ KÕ to¸n trëng ( Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua (theo tiÒn ViÖt nam) ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng thanh to¸n cßn sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua b»ng ngo¹i tÖ ®îc më theo tõng ®èi tîng vµ theo tõng lo¹i ngo¹i tÖ. Trªn c¬ së sè d nî cña tõng ®èi tîng kh¸ch hµng thÓ hiÖn trªn c¸c sæ chi tiÕt nªu trªn vµ tû lÖ íc tÝnh mÊt, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc sè dù phßng cÇn lËp cho mçi kh¸ch hµng. Sè dù phßng cÇn Sè nî ph¶i thu cña TØ lÖ íc tÝnh ph¶i lËp trong niªn = kh¸ch hµng nghi kh«ng thu ®îc ë * ®é tíi cho kh¸ch ngê A kh¸ch hµng nghi hµng nghi ngê A ngê A §Ó x¸c ®Þnh con sè tæng céng còng nh cã ®îc sù bao qu¸t ®èi víi tÊt c¶ kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, cã thÓ tæng hîp chóng vµo mét b¶ng kª theo mÉu nh sau: Tªn kh¸ch hµng Sè nî ph¶i thu cña TØ lÖ íc tÝnh kh«ng Møc dù phßng cÇn lËp kh¸ch hµng nghi ngê A thu ®îc ë kh¸ch cho kh¸ch hµng nghi 11 VN§ Nî Ngo¹i tÖ Sè ph¸t sinh Nî Cã VN§ Thêi h¹n ®îc chiÕt khÊu Ngo¹i tÖ TØ gi¸ VN§ TK ®èi øng Ngo¹i tÖ DiÔn gi¶i VN§ Chøng tõ SH NT Ngo¹i tÖ NT ghi sæ Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay t¹i ngµy 31/12 n¨m b¸o hµng nghi ngê A c¸o xxx xxx ngê A xxx ViÖc tÝnh to¸n ra sè dù phßng theo c¸ch nµy kh¸ s¸t víi thùc tÕ thÊt thu cã thÓ x¶y ra, tuy nhiªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi tiÕt, ph©n lo¹i nî, ®èi chiÕu x¸c nhËn nî ®èi víi tõng kh¸ch hµng. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i lu ý r»ng: Møc lËp dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi tèi ®a kh«ng vît qu¸ 20% tæng sè d nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm 31/12 hµng n¨m vµ ®¶m b¶o doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç. 1.5.4 Xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®îc Khi nhËn thÊy mét sè kho¶n nî lµ kh«ng thÓ thu håi ®îc, doanh nghiÖp cÇn ph¶i xö lý ®Ó xo¸ sæ c¸c kho¶n nî nµy. C¸c kho¶n nî kh«ng thu håi ®îc khi xö lý xo¸ sæ ph¶i cã mét trong c¸c b»ng chøng sau ®©y: - Víi con nî lµ ph¸p nh©n: Ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n cho xö lý ph¸ s¶n doanh nghiÖp hay quyÕt ®Þnh cña c¸p cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Víi con nî lµ thÓ nh©n: Con nî ®ang tån t¹i nhng cã ®ñ chøng cø chøng minh kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî, hoÆc cã lÖnh truy n· hay x¸c nhËn cña c¬ quan ph¸p luËt ®èi víi nh÷ng con nî ®· bá trèn hoÆc ®ang thi hµnh ¸n hoÆc con nî ®· chÕt vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî kÌm theo x¸c nhËn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. Khi xö lý xo¸ nî ph¶i cã biªn b¶n cña héi ®ång xö lý nî ghi râ gi¸ trÞ nî thu håi ®îc, gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ (sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n thu håi ®îc) vµ lËp b¶ng kª chi tiÕt c¸c kho¶n nî ph¶i thu ®· xo¸ sæ ®Ó lµm c¨n cø h¹ch to¸n. §ång thêi doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tæn thÊt thùc tÕ cña kho¶n nî kh«ng thu håi ®îc cho phÐp xo¸ nî ®Ó h¹ch to¸n vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Møc ®é tæn thÊt cña tõng kho¶n nî kh«ng thu håi ®îc lµ phÇn cßn l¹i sau khi lÊy sè d nî ghi trªn sæ kÕ to¸n trõ ®i sè nî ®· thu håi ®îc (Do ngêi g©y thiÖt h¹i ®Òu bï, do ph¸t m¹i tµi s¶n cña con nî, do ®uîc chia tµi s¶n theo quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n hay c¬ quan cã thÈm quyÒn kh¸c). C¸c kho¶n nî ph¶i thu sau khi ®· cã quyÕt ®Þnh xo¸ nî, doanh nghiÖp vÉn ph¶i theo dâi riªng trªn sæ s¸ch trong thêi gian tèi thiÓu lµ 5 n¨m vµ tiÕp tôc cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó thu håi nî. NÕu thu håi ®îc nî th× sè tiÒn thu håi sau khi trõ ®i c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc thu håi nî, doanh nghiÖp h¹ch to¸n vµo thu nhËp bÊt thêng. 1.5.5 Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó h¹ch to¸n dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n: TK 139 “ Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc lËp dù phßng vµ xö lý c¸c kho¶n dù phßng vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi hä¨c cã kh¶ n¨ng kh«ng ®ßi ®îc vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n. Víi kÕt cÊu nh sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. Bªn cã: TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. D cã: Sè dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi hiÖn cã. 1.5.6 Tr×nh tù h¹ch to¸n 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Theo th«ng t sè 33/ 1998/ TT - BTC ngµy 17 - 3 - 1998 híng dÉn h¹ch to¸n trÝch lËp vµ sö dông c¸c kho¶n dù phßng th× tr×nh tù h¹ch to¸n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi vµ h¹ch to¸n xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi nh sau:  H¹ch to¸n trÝch lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi: - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi, dù kiÕn møc tæn thÊt cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ to¸n, kÕ to¸n tÝnh x¸c ®Þnh møc lËp dù phßng c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n sau, kÕ to¸n hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi ®· lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n tríc vµo thu nhËp bÊt thêng ghi: Nî TK 139 - Dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi Cã TK 721 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt thêng. §ång thêi tÝnh x¸c ®Þnh møc trÝch lËp dù phßng míi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi cho niªn ®é kÕ to¸n sau, ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.  H¹ch to¸n xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi: - ViÖc xö lý xo¸ nî c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng ®ßi ® îc ph¶i c¨n cø vµo qui ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. Khi cã quyÕt ®Þnh cho phÐp xo¸ nî, kÕ to¸n ghi: Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng Cã TK 138 - Ph¶i thu kh¸c. §ång thêi ghi ®¬n bªn Nî TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý. §èi víi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ®· xö lý cho xo¸ nî, nÕu sau ®ã l¹i thu håi ®îc xo¸ nî, kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña kho¶n nî thu håi ®îc, ghi: Nî TK 111 - TiÒn mÆt Nî TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng Cã 721 - Thu nhËp bÊt thêng. §ång thêi ghi ®¬n bªn Cã TK 004 - Nî khã ®ßi ®· xö lý Nh vËy, qu¸ tr×nh h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: TK 721 TK 139 TK 642(6426) Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n tríc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh S¬ ®å h¹ch to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay 1.6 Tæ chøc sæ s¸ch kÕ to¸n ph¶n ¸nh t×nh h×nh lËp vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, c¨n cø vµo c¸c b¶ng kª lËp vµ hoµn nhËp dù phßng cho tõng ®èi tîng ®· ®îc phª duyÖt, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo c¸c sæ t¬ng øng víi h×nh thøc tæ chøc sæ mµ ®¬n vÞ ®ang ¸p dông.  Trêng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc NhËt kÝ chung: Lo¹i sæ sö dông: -Sæ nhËt kÝ chung -Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721. S¬ ®å h¹ch to¸n Chøng tõ gèc ( C¸c b¶ng kª dù phßng) Sæ nhËt ký chung Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh  Trêng hîp ®¬n vÞ ¸p dôngB¸o h×nh thøc c¸o tµi NhËt kÝ- sæ c¸i Lo¹i sæ sö dông: chÝnh. NhËt kÝ- sæ c¸i (phÇn sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721). S¬ ®å h¹ch to¸n Chøng tõ gèc ( C¸c b¶ng kª dù phßng) NhËt kÝ- sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh.  Trêng hîp ®¬n vÞ ¸p dông h×nh thøc Chøng tõ- ghi sæ 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Lo¹i sæ sö dông: -Chøng tõ- ghi sæ: kÕ to¸n lËp mét chøng tõ- ghi sæ cho nghiÖp vô hoµn nhËp vµ mét chøng tõ- ghi sæ cho nghiÖp vô trÝch lËp dù phßng. -Sæ ®¨ng kÝ chøng tõ- ghi sæ: chøa ®ùng th«ng tin vÒ ngµy th¸ng lËp, sè hiÖu vµ sè tiÒn cña c¸c chøng tõ- ghi sæ ®· lËp. -Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, 159, 642, 811, 711, 721. S¬ ®å h¹ch to¸n: Chøng tõ gèc ( C¸c b¶ng kª dù phßng) Chøng tõ- ghi sæ Sæ ®¨ng kÝ chøng tõ- ghi sæ Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh c¸o tµi NhËt kÝ- chøng tõ  Trêng hîp ®¬n vÞ ¸p dôngB¸o h×nh thøc chÝnh. Lo¹i sæ sö dông: -NhËt kÝ- chøng tõ sè 8: ghi Cã c¸c tµi kho¶n 159, 642, 711, 721, 811, 821, …; ghi Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c. -NhËt kÝ- chøng tõ sè 10: ghi Cã c¸c tµi kho¶n 129, 139, 229, …; ghi Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c. -B¶ng kª sè 5: ghi Nî tµi kho¶n 642, ghi Nî c¸c tµi kho¶n kh¸c. Chøng gèc642, 811, 711, 721. -Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 129, 229, 139, tõ 159, ( C¸c b¶ng kª dù phßng) S¬ ®å h¹ch to¸n: NhËt kÝ- chøng tõ sè 8 NhËt kÝ- chøng tõ sè 10 Sæ c¸i B¸o c¸o15tµi chÝnh B¶ng kª sè 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay PhÇn 2 Mét sè kiÕn nghÞ vÒ h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp Qua néi dung võa tr×nh bµy cã thÓ dÔ dµng nhËn thÊy ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng theo chÕ ®é hiÖn hµnh kh¸ ®¬n gi¶n, ®· gióp gi¶m bít g¸nh nÆng tÝnh to¸n vµ ghi chÐp sæ s¸ch cho kÕ to¸n. Tuy nhiªn, víi b¶n chÊt phøc t¹p cña vÊn ®Ò dù phßng th× dêng nh c¸ch h¹ch to¸n nh vËy cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ qu¶n lý dù phßng. §©y lµ h¹n chÕ ai còng nhËn ra, vµ trong khi chê ®îi mét sù thay ®æi chÕ ®« em xin m¹nh d¹n ®a ra mét vµi ®Ò xuÊt mµ b¶n th©n ®· tù rót ra qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò h¹ch to¸n dù phßng ë ViÖt nam vµ c¸c níc. 2.1 ChÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng 2.1.1 TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho Nguyªn t¾c chung lµ khi gi¸ trÞ hµng tån kho bÞ gi¶m sót trªn thÞ trêng nghÜa lµ cã thÓ sÏ cã mét kho¶n lç ph¸t sinh tõ sù gi¶m gi¸, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh lËp dù phßng cho sù gi¶m gi¸ nµy. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ sè 2 (IAS 2) vÒ hµng tån kho cho r»ng: doanh nghiÖp chØ ®îc lËp dù phßng c¸c lo¹i hµng tån kho dïng ®Ó kinh doanh (gåm hµng ho¸, thµnh phÈm) khi mµ gi¸ vèn thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc hiÖn rßng; cßn ®èi víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ... khi gi¸ b¸n cña s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt tõ chóng kh«ng bÞ gi¶m trªn thÞ trêng th× ngêi ta sÏ kh«ng lËp dù phßng. Tuy nhiªn theo th«ng t sè 64/ TC/ TCDN ngµy 15/ 9/1997 híng dÉn chÕ ®é trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng th× ®èi tîng lËp c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho l¹i bao gåm: nguyªn vËt liÖu chÝnh dïng cho s¶n xuÊt, vËt t hµng ho¸, thµnh phÈm tån kho ®Ó b¸n mµ gi¸ trªn thÞ trêng thÊp h¬n gi¸ ®ang h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n. C¸ch x¸c ®Þnh ®èi tîng hµng tån kho cÇn trÝch lËp dù phßng theo IAS 2 tá ra cã tÝnh thuyÕt phôc h¬n. Do vËy, theo em doanh nghiÖp chØ cÇn lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho hµng ho¸, s¶n phÈm lµ mÆt hµng kinh doanh, cßn ®èi víi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ... dïng cho s¶n xuÊt th× môc ®Ých mua cña doanh nghiÖp râ rµng kh«ng ph¶i ®Ó b¸n nªn sù gi¶m gi¸ cña c¸c yÕu tè nµy sÏ chØ dÉn ®Õn kho¶n lç khi nµo nh÷ng thµnh phÈm ®îc s¶n xuÊt ra tõ chóng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ trêng. Nãi c¸ch kh¸c, ngay c¶ trong trêng hîp gi¸ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®· bÞ gi¶m sót, nÕu gi¸ b¸n cña thµnh phÈm ®îc s¶n xuÊt ra tõ chóng vÉn kh«ng bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ trêng th× viÖc lËp dù phßng cho chóng lµ ®iÒu kh«ng cÇn thiÕt. NÕu lËp dù phßng cho tÊt c¶ c¸c kho¶n môc hµng tån kho bÞ gi¶m gi¸ v× môc ®Ých duy nhÊt lµ ®Ó c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× môc ®Ých ®ã chØ ®¹t ®îc khi tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm, dÞch vô doanh nghiÖp cung cÊp ®ång lo¹t bÞ gi¶m gi¸ trªn thÞ trêng. Trong c¸c trêng hîp cßn l¹i, viÖc tiÕn hµnh trÝch lËp dù phßng cho tÊt c¶ c¸c chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô lµ tèn c«ng søc v« Ých, h¬n n÷a kh«ng ph¶i dÔ dµng ®Ó kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i toµn bé nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô. Ngoµi ra, ®èi tîng lËp dù phßng chØ lµ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, hµng ho¸, thµnh phÈm gi¶m gi¸ trªn thÞ trêng th× cha ®ñ, nªn ch¨ng më réng thªm cho nh÷ng hµng tån kho mµ sæ s¸ch cho thÊy kh¶ n¨ng hµng chËm lu©n chuyÓn do kh«ng cßn phï hîp víi thÞ trêng hoÆc nh÷ng hµng ho¸ bÞ h háng, khiÕm khuyÕt lçi thêi hay ®¬n gi¶n lµ bÞ ø ®äng do tån tr÷ qu¸ nhiÒu. Theo th«ng t 64/ TC/ TCDN th× viÖc tÝnh to¸n ra møc dù phßng cÇn lËp ®îc dùa trªn c¬ së chªnh lÖch gi÷a gi¸ ghi trªn sæ s¸ch víi gi¸ thùc tÕ trªn thÞ trêng vµo thêi ®iÓm 31/12 dång thêi th«ng t cßn qui ®Þnh gi¸ thùc tÕ trªn thÞ trêng lµ gi¸ cã thÓ mua hoÆc b¸n ®îc trªn thÞ trêng. VÒ mÆt nguyªn t¾c th× ®iÒu nµy kh«ng nhÊt qu¸n bëi v× trªn thùc tÕ gi¸ gèc mua vµ gi¸ gèc b¸n ph¶i cã sù chªnh lÖch ®¸ng kÓ, nªn viÖc ¸p dông gi¸ mua hay gi¸ b¸n kh«ng thÓ x¸c ®Þnh chung chung mµ cßn ph¶i tuú thuéc vµo ®èi tîng lËp dù phßng (Nh viÖc x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp cho nguyªn vËt liÑu, c«ng cô dông cô ... th× ph¶i c¨n cø vµo gi¸ mua chø kh«ng thÓ lµ gi¸ b¸n, hay ®èi víi thµnh phÈm, hµng ho¸ th× viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trªn thÞ trêng ph¶i c¨n cø vµo gi¸ b¸n ...). Do vËy cÇn ph¶i cã mét qui ®Þnh cô thÓ h¬n vÒ c¸c t×nh huèng vµ c¸c lo¹i gi¸ ®îc dïng lµm c¬ së tÝnh to¸n dù phßng chø kh«ng nªn cã mét qui ®Þnh chung chung lµ gi¸ mua hay gi¸ b¸n. 2.1.2 TrÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi Theo th«ng t 64/ TC/ TCDN, doanh nghiÖp chØ ®îc lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi tèi ®a kh«ng vît qu¸ 20% tæng sè d nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay 31/12 hµng n¨m vµ b¶o ®¶m doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç. Qui ®Þnh nh vËy lµ kh«ng hîp lÝ c¶ vÒ lÝ luËn vµ thùc tiÔn: VÒ mÆt lÝ luËn: Nh ®· biÕt, dù phßng lµ viÖc x¸c nhËn tríc mét kho¶n lç cã thÓ x¶y ra trong t¬ng lai, vËy th× kho¶n lç nµy ph¶i phô thuéc vµo c¸c sù kiÖn sÏ x¶y ra chø kh«ng thÓ phô thuéc vµo møc khèng chÕ 20% còng nhng sù ®¶m b¶o r»ng doanh nghiÖp kh«ng bÞ lç. VÒ mÆt thùc tiÔn: NÕu ¸p dông th«ng t 64, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ph©n lo¹i c«ng nî vµ ph¶i chøng minh vÒ viÖc kh«ng thu håi ®îc nî ®Ó tÝnh møc dù phßng ph¶i l©p. Nh vËy, gi¶ sö sè liÖu thùc tÕ ®¸ng tin cËy nµy vît qu¸ 20% th× lóc ®ã doanh nghiÖp sÏ xö lÝ nh thÕ nµo. Ch¼ng h¹n nh doanh nghiÖp sÏ ph¶i bá ®i nh÷ng kho¶n dù phßng cña c¸c con nî nµo, mÆt kh¸c nÕu t¹i doanh nghiÖp chØ cã mét con nî ph¶i thu khã ®ßi mµ møc dù phßng ph¶i lËp cho con nî nµy l¹i vît qu¸ 20% tæng sè d nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm 31/12 th× cã nghÜa lµ dï cã b»ng chøng ch¾c ch¾n, hä còng kh«ng ®îc lËp ®ñ møc dù phßng cÇn thiÕt, khi ®ã viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n thùc cña doanh nghiÖp trong yªu cÇu lËp dù phßng kh«ng ®îc ®¸p øng. Do vËy, nÕu th«ng t 64 ®· rµng buéc r»ng: muèn lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng b»ng chøng liªn quan ®Õn nî kh«ng thu håi ®îc th× theo em lµ chóng ta kh«ng nªn ®Æt thªm møc khèng chÕ 20% trong viÖc x¸c ®Þnh møc dù phßng khã ®ßi cÇn lËp. H¬n n÷a, theo th«ng t 64 th× ®iÒu kiÖn ®Ó lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi lµ: c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ph¶i cã tªn, ®Þa chØ, néi dung tõng kho¶n nî, sè tiÒn ph¶i thu cña tõng con nî trong ®ã ghi râ sè nî ph¶i thu khã ®ßi; ®ång thêi doanh nghiÖp ph¶i cã chøng tõ gèc hoÆc x¸c nhËn cña con nî vÒ sè tiÒn cßn nî cha tr¶ (hîp ®ång kinh tÕ, khÕ íc vay nî, b¶n thanh lÝ hîp ®ång, cam kÕt nî, ®èi chiÕu c«ng nî ...); ®©y lµ c¸c kho¶n nî ®· qu¸ h¹n 2 n¨m, kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n thu nî, doanh nghiÖp ®· ®ßi nhiÒu lÇn nhng vÉn kh«ng thu håi ®ùoc; trêng hîp ®Æc biÖt, tuy cha qu¸ h¹n 2 n¨m nhng con nî ®ang trong thêi gian xem xÐt gi¶i thÓ, ph¸ s¶n hoÆc cã c¸c dÊu hiÖu kh¸c nh bá trèn hoÆc ®ang bÞ giam gi÷ xÐt hái. Gi¶ sö doanh nghiÖp cã mét con nî r¬i vµo trêng hîp ®Æc biÖt nªu trªn th× c¸c kho¶n nî hÇu nh kh«ng thÓ hoÆc kh«ng ®ßi ®îc. NÕu lËp dù phßng trong trêng hîp nµy th× võa phøc t¹p (trong viÖc xem xÐt mét kho¶n nî lµ khã ®ßi) l¹i võa kh«ng thùc sù mang tÝnh chÊt lµ lËp dù phßng. Do ®ã, chóng ta nªn tÝnh møc dù phßng ph¶i thu khã ®ßi cÇn lËp trong niªn ®é tíi theo c«ng thøc sau: Sè dù phßng ph¶i thu khã Doanh sè ph¶i TØ lÖ íc tÝnh = * ®ßi cÇn lËp cho niªn ®é tíi thu thÊt thu C¸ch tÝnh nµy võa ®¬n gi¶n, võa mang ®óng tÝnh chÊt cña lËp dù phßng. Ngoµi ra ë ViÖt Nam nªn qui ®Þnh thªm mét lo¹i dù phßng n÷a lµ dù phßng rñi ro vµ tæn phÝ, lo¹i dù phßng nµy ®îc qui ®Þnh kh¸ ®Çy ®ñ ë mét sè níc (ch¼ng h¹n ë Ph¸p) nh»m ghi nhËn mét kho¶n tiÒn vµo chi phÝ cña niªn ®é b¸o c¸o ®Ó bï ®¾p cho c¸c kho¶n chi phÝ hay c¸c kho¶n nî nµo ®ã ph¶i tr¶ trong t¬ng lai do c¸c nghiÖp vô x¶y ra trong hiÖn t¹i ch¼ng h¹n nh chi phÝ kiÖn tông, nép ph¹t, bÊt thêng, b¶o hµnh ... HiÖn nay, theo qui ®Þnh cña ViÖt Nam, chóng ta hoµn toµn kh«ng cho phÐp lËp dù phßng rñi ro vµ tæn phÝ. Sù thiÕu v¾ng cña lo¹i dù phßng nµy tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ niªn ®é sau sÏ ph¶i g¸nh chÞu c¸c chi phÝ cña niªn ®é nµy, ®iÒu ®ã sÏ lµm cho kÕt qu¶ kinh doanh cña niªn ®é nµy kh«ng ®îc ph¶n ¸nh trung thùc. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay Ngoµi ra chóng ta nªn cho phÐp c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®èi víi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó lo¹i trõ sù gi¶m gi¸ ®Æc biÖt trªn thÞ tr êng cã thÓ x¶y ra ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh (cha tÝnh ®Õn khi x¸c ®Þnh tØ lÖ khÊu hao). 2.2 ChÕ ®é h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng Th«ng t sè 64/ TC/ TCDN qui ®Þnh: “ Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho, dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi vµ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ®îc trÝch lËp tríc vµo chi phÝ ho¹t ®éng cña n¨m b¸o c¸o ®Ó ghi nhËn tríc vµo chi phÝ ho¹t ®éng cña n¨m b¸o c¸o ®Ó ghi nhËn tríc gi¸ trÞ c¸c kho¶n tæn thÊt cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ ho¹ch gióp cho doanh nghiÖp cã nguån tµi chÝnh cÇn thiÕt ®Ó bï ®¾p ba kho¶n tæn thÊt cã thÓ x¶y ra trong n¨m kÕ ho¹ch nh»m b¶o toµn vèn kinh doanh”. Còng theo th«ng t nµy: “Môc ®Ých lËp c¸c kho¶n dù phßng lµ ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n tæn thÊt do gi¶m gi¸ hµng tån kho, c«ng nî khã ®ßi vµ gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t”. Nhng theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¸c kho¶n tæn thÊt nãi trªn ®· ®îc ph¶n ¸nh trong kÕt qu¶ kinh doanh. Do vËy, doanh nghiÖp ph¶i hoµn nhËp tÊt c¶ c¸c kho¶n dù phßng vµo thu nhËp cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, th«ng t 33/1998/TC- BTC híng dÉn trÝch lËp c¸c kho¶n dù phßng nh sau: - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp cho tõng lo¹i, kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch lËp dù phßng ®a vµo chi phÝ, ®ång thêi hoµn nhËp toµn bé sè dù phßng ®· lËp cña niªn ®é. - Cuèi niªn ®é sau, kÕ to¸n ph¶i hoµn nhËp toµn bé sè dù phßng ®· lËp cña niªn ®é kÕ to¸n tríc vµo thu nhËp. §ång thêi x¸c ®Þnh møc dù phßng míi cÇn lËp cho tõng lo¹i ë niªn ®é tiÕp theo råi tiÕn hµnh trÝch lËp ®a vµo chi phÝ. Râ rµng lµ qui ®Þnh trªn ®©y ®· kh«ng ph¶n ¸nh ®îc b¶n chÊt vµ vai trß cña dù phßng. Víi c¸ch lµm nµy viÖc x¸c ®Þnh dù phßng vµ h¹ch to¸n dù phßng chØ cßn l¹i duy nhÊt ý nghÜa x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª cuèi n¨m, tríc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh mµ th«i. Nh vËy, môc ®Ých lËp c¸c kho¶n dù phßng lµ ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n tæn thÊt do gi¶m gi¸ hµng tån kho, c«ng nî khã ®ßi vµ gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t kh«ng thùc hiÖn ®îc bëi v× mäi kho¶n tæn thÊt do gi¶m gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh trong n¨m kh«ng ®îc theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n dù phßng. H¬n n÷a, víi c¸ch h¹ch to¸n nµy doanh nghiÖp sÏ kh«ng theo dâi vµ qu¶n lÝ ®îc viÖc chi tiªu quÜ dù phßng trong niªn ®é diÔn ra nh thÕ nµo. Nªn ch¨ng viÖc h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng cÇn ®îc tiÕn hµnh nh sau: - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n x¸c ®Þnh møc dù phßng cÇn lËp cho tõng lo¹i, kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch lËp dù phßng ®a vµo chi phÝ. §ång thêi kÕ to¸n hoµn nhËp sè dù phßng ®· lËp cña niªn ®é kÕ to¸n tríc cßn l¹i cha sö dông ®Õn vµo thu nhËp tµi chÝnh (víi dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n) hay ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (víi dù phßng ph¶i thu khã ®ßi vµ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho). - Trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo, kÕ to¸n ghi nhËn møc ®é thiÖt h¹i thùc tÕ do gi¶m gi¸ cña tõng lo¹i. §ång thêi, hoµn nhËp sè dù phßng ®· lËp cña tõng lo¹i kh«ng dïng ®Õn (nÕu cã). - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, kÕ to¸n hoµn nhËp sè dù phßng ®· lËp cña niªn ®é kÕ to¸n tríc cßn l¹i. §ång thêi, x¸c ®Þnh møc dù phßng míi cÇn lËp cho tõng lo¹i ë niªn ®é tiÕp theo råi tiÕn hµnh trÝch lËp ®a vµo chi phÝ. Víi qui tr×nh ®ã, viÖc h¹ch to¸n dù phßng vÉn ®îc tiÕn hµnh trªn c¸c TK 129, TK 229, TK 159, TK 139 nh chÕ dé qui ®Þnh nhng néi dung vµ c¸ch thøc h¹ch to¸n 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phïng Lª Hµ Líp kÕ to¸n 39A Mét sè suy nghÜ vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay trªn c¸c tµi kho¶n nµy nªn cã sù thay ®æi. KÕt cÊu cña c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh dù phßng cÇn ®îc qui ®Þnh nh sau: Bªn nî: - Sù tæn thÊt thùc tÕ do gi¶m gi¸ ph¸t sinh trong k× trõ vµo dù phßng ®· lËp. - Hoµn nhËp sè dù phßng ®· lËp kh«ng dïng ®Õn. Bªn cã: TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n. D cã: Sè dù phßng ®É trÝch lËp cßn l¹i cha sö dông. Qui tr×nh nµy võa ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong viÖc h¹ch to¸n dù phßng, võa ph¶n ¸nh ®îc t×nh h×nh trÝch lËp vµ sö dông dù phßng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc kiÓm tra, xÐt duyÖt vµ thÈm ®Þnh dù phßng. MÆt kh¸c x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c chi phÝ vµ thu nhËp cña tõng ho¹t ®éng (ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng bÊt thêng) tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng nh hiÖn nay, khi trÝch lËp dù phßng th× ®a vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ,nhng khi hoµn nh©p l¹i ®a vµo thu nhËp bÊt thêng (dù phßng ph¶i thu khã ®ßi vµ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho). Néi dung vµ tr×nh tù h¹ch to¸n c¸c kho¶n dù phßng sÏ ®îc tiÕn hµnh nh sau:  H¹ch to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n tiÕn hµnh nhËp toµn bé sè dù phßng cña n¨m tríc cßn l¹i vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n Cã TK 711 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh §ång thêi trÝch lËp dù phßng cho n¨m tíi: Nî TK 811 - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n - Trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo: + Hoµn nhËp dù phßng kh«ng dïng ®Õn cña sè chøng kho¸n ®· nhîng b¸n hay thu håi: Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n Cã TK 711 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh + Ghi nhËn phÇn gi¶m gi¸ thùc tÕ cña chøng kho¸n trõ vµo dù phßng (kÓ c¶ sè thiÖt h¹i do doanh nghiÖp ph¸t hµnh chøng kho¸n bÞ ph¸ s¶n): §èi víi chøng kho¸n ng¾n h¹n ghi: Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n Cã TK 121 - §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n §èi víi chøng kho¸n dµi h¹n ghi: Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n Cã TK 221 - §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo: Doanh nghiÖp tiÕn hµnh hoµn nhËp sè dù phßng cßn l¹i vµo thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh: Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan