Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Hạch toán chi phí sx và tính giá thành sp tại cty sứ thanh trì viglacera...

Tài liệu Hạch toán chi phí sx và tính giá thành sp tại cty sứ thanh trì viglacera

.PDF
73
89
117

Mô tả:

Lêi nãi ®Çu Sù tån t¹i vµ ph¸t tiÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi g¾n liÒn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng-êi . Tõ thêi kú b¾t ®Çu cña nÒn v¨n minh loµi ng-êi , con ng-êi ®· lu«n t×m tßi , s¸ng t¹o ra nh÷ng c¸ch thøc lao ®éng sao cho bá ra Ýt c«ng søc nhÊt nh-ng l¹i thu ®-îc nhiÒu kÕt qu¶ nhÊt. Trong x· héi hiÖn ®¹i , cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, con ng-êi tiÕn hµnh s¶n xuÊt víi mong muèn tét cïng lµ ®¹t lîi nhuËn tèi ®a víi chi phÝ tèi thiÓu . §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu ®ã con ng-êi ph¶i t×m ra c¸ch thøc qu¶n lý hiÖu qu¶ vµ phï hîp nhÊt . KÕ to¸n lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh rÊt cã hiÖu qu¶ . Th«ng tin kÕ to¸n cã thÓ cho nhµ qu¶n lý thÊy ®-îc bøc tranh toµn c¶nh vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty còng nh- t×nh h×nh cô thÓ tõng mÆt tµi chÝnh trong doanh nghiÖp . KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-a ra nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp . TÝnh ®óng , tÝnh ®óng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gÝa thµnh lµ tiÒn ®Ò ®Ó h¹ch to¸n kinh doanh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chÝnh x¸c . MÆt kh¸c , nhê sö dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ kÕ to¸n ®· theo dâi , ph¶n ¸nh ®-îc mét c¸ch tæng hîp vµ kiÓm tra ®-îc c¸c ®èi t-îng h¹ch to¸n kÕ to¸n b»ng th-íc ®o tiÒn tÖ . Còng nhê cã ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ , kÕ to¸n tÝnh gi¸ vµ x¸c ®Þnh ®-îc toµn bé chi bá ra cã liªn quan tíi viÖc thu mua , s¶n xuÊt , chÕ ®é t¹o vµ tiªu thô tõng lo¹i vËt t- , s¶n phÈm , tõ ®ã so víi kÕt qu¶ mua , s¶n xuÊt , chÕ t¹i vµ tiªu thô tõng lo¹i vËt t-, s¶n phÈm , tõ ®ã so víi kÕt qu¶ thu ®-îc ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung còng nh- kÕt qu¶ kinh doanh tõng mÆt hµng , tõng lo¹i s¶n phÈm , dÞch vô vµ tõng ho¹t ®éng kinh doanh nãi riªng . Cã thÓ nãi kh«ng cã ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ th× c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ thùc hiÖn tèt chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh ®-îc . Kh«ng nh÷ng vËy, tµi liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn lµ c¨n cø quan träng ®Ó ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thøc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ , t×nh h×nh sö dông tµi s¶n , vËt t- , lao ®éng tiÒn vèn , t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp , tõ ®ã cã c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp nh»m t¨ng c-êng hiÖu qu¶ qu¶n lý néi bé , ®-a ra c¸ch qu¶n lý sao cho tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt ë møc thÊp nhÊt , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm , t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr-êng . 1 XuÊt ph¸t tõ vai trß , t¸c dông cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh thµnh s¶n phÈm cïng víi sù gióp ®ã tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o , ®Æc biÖt lµ sù h-íng dÉn chØ b¶o cña c« gi¸o TS §Æng ThÞ Hoµ vµ c¸c anh chÞ trong phßng kÕ to¸n C«ng ty sø Thanh Tr× , em ®· ®i s©u nghiªn cøu ®Ó tµi: “Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty sø Thanh Tr× - VIGLACERA" . Hµ néi , ngµy 10 th¸ng 3 n¨m 2003 SV thùc hiÖn Tèng Hoµng Quang 2 Ch-¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm I . Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . 1 . Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt . 1.1 . Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt . Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, n¨m, quý). §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt mét s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô bÊt kú, ng-êi s¶n xuÊt ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng, vÒ t- liÖu lao ®éng vµ ®èi t-îng lao ®éng. V× thÕ, cã thÓ nãi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ 5tr×nh kÕt hîp vµ tiªu hao cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt , cô thÓ lµ cña 3 yÕu tè: t- liÖu lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. Nh- vËy, thùc chÊt chi phÝ lµ sù dÞch chuyÓn vèn chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t-îng tÝnh gi¸ (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô). Chi phÝ s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nªn, ®Ó t¹o thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ, cÇn ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ. 1.2 .Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt : lµ viÖc s¾p xÕp c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nhau vµo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng ®Æc tr-ng nhÊt ®Þnh. Trªn thùc tÕ, chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ®-îc ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn, vÒ mÆt h¹ch to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt th-êng ®-îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc sau: * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung , tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ : tøc lµ viÖc ph©n lo¹i dùa vµo viÖc c¸c chi phÝ gièng nhau xÕp vµo mét yÕu tè kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh trong lÜnh vùc ho¹t ®éng nµo, vµ ë ®©u . Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia ra thµnh 5 yÕu tè sau: Chi phÝ nguyªn liÖu , vËt liÖu : Bao gåm tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ nguyªn vËt liÖu phô …doanh nghiÖp sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt . 3 Chi phÝ nh©n c«ng : Bao gåm tÊt c¶ tiÒn l-¬ng , phô cÊp , c¸c kho¶n trÝch BHXH , BHYT , KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : lµ toµn bé sè ph¶i trÝch trong kú ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : lµ sè tiÒn tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. Chi kh¸c b»ng tiÒn : Gåm tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú trõ c¸c kho¶n chi phÝ kÓ trªn . Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝch chÊt kinh tÕ cña chi phÝ cã t¸c dông cho biÕt kÕt cÊu, tû träng tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó lµm c¬ së lËp b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp; ®ång thêi cßn lµ c¨n cø ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ph©n tÝch t×nh h×nh lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho kú sau. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc ( ph©n lo¹i theo môc ®Ých c«ng dông cña cña chi phÝ ). Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc xÕp thµnh mét sè kho¶n môc nhÊt ®Þnh cã c«ng dông kinh tÕ kh¸c nhau ®Ó phôc vô cho yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh.Theo quy ®Þnh hiÖn nay th× chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm bao gåm 3 kho¶n môc: Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp : Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu ... tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : Gåm c¸c chi phÝ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm nh- tiÒn l-¬ng, phô cÊp l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ víi tiÒn l-¬ng ph¸t sinh . Chi phÝ s¶n xuÊt chung : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x-ëng s¶n xuÊt (trõ chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp). Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc cã ý nghÜa quan träng hµng ®Çu trong viÖc phôc vô cho c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 4 vµ tÝnh gi¸ thµnh ; cã t¸c dông x¸c ®Þnh sè chi phÝ ®· chi ra trong tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµm c¬ së sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú, phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc ; lµ tµi liÖu ®Ó lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh . MÆt kh¸c, ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch nµy cßn cung cÊp tµi liÖu cho doanh nghiÖp tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý gi¸ thµnh. 2 . Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm . 2.1 . Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm . Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét c¬ së quan träng ®Ó c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm cña m×nh. ChØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t-, lao ®éng, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp còng nh- tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc kinh tÕ, kü thuËt vµ c«ng nghÖ mµ doanh nghiÖp ®· sö dông. 2.2 . Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm . §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh còng nh- yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®-îc xem xÐt d-íi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, ng-êi ta th-êng xem xÐt gi¸ thµnh theo 2 gãc ®é sau: * C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ : Theo c¸ch nµy, gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ gi¸ thµnh thùc tÕ: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi b-íc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tr-íc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch thÓ hiÖn môc tiªu phÊn ®Êu vÒ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch (th-êng lµ ngµy ®Çu th¸ng). Do vËy, gi¸ 5 thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®-îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ th-íc ®o x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt, lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc, gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ : lµ chØ tiªu ®-îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong tæ chøc, sö dông c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong viÖc qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi phÝ, x¸c ®Þnh ®-îc c¸c nguyªn nh©n v-ît (hôt) ®Þnh møc chi phÝ trong kú h¹ch to¸n. Tõ ®ã, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc chi phÝ cho phï hîp. * C¨n cø vµo ph¹m vi c¸c chi phÝ vµ gi¸ thµnh : theo c¸ch nµy gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt : lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x-ëng s¶n xuÊt (chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung). Do vËy, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn cã tªn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng x-ëng. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®-îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n thµnh phÈm nhËp kho vµ gi¸ vèn hµng b¸n (khi b¸n hµng trùc tiÕp), lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n vµ møc l·i gép trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô : lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm (chi phÝ s¶n xuÊt, qu¶n lý vµ b¸n hµng ). Do vËy, gi¸ thµnh tiªu thô cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé hay gi¸ thµnh ®Çy ®ñ. Gi¸ thµnh tiªu thô lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh lîi nhuËn tr-íc thuÕ cña doanh nghiÖp. 3 . Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . VÒ thùc chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh lµ 2 mÆt kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (chi phÝ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh mÆt hao phÝ s¶n xuÊt, cßn gi¸ thµnh ph¶n ¸nh mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt). TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh (ph¸t sinh trong kú, kú tr-íc chuyÓn sang) vµ c¸c chi phÝ trÝch tr-íc cã liªn quan ®Õn khèi l-îng s¶n 6 phÈm, l¹o vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ng-îc l¹i, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng viÖc, s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú mµ doanh nghiÖp bá ra bÊt kÓ ë kú nµo. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm : Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô = lao vô hoµn thµnh Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¹m trï cña s¶n xuÊt hµng ho¸, ph¶n ¸nh l-îng gi¸ trÞ cña nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®· thùc sù chi ra cho s¶n xuÊt s¶n phÈm. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÇn ph¶i ®-îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp mµ kh«ng bao gåm toµn bé nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. B¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè chi phÝ vµo nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh . II . NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp 1 . VÞ trÝ , vai trß cña kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh GTSP . H¹ch to¸n kÕ to¸n - mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ rÊt cã hiÖu qu¶ víi chøc n¨ng ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc mét c¸ch liªn tôc, toµn diÖn vµ cã hÖ thèng c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ë doanh nghiÖp - nãi chung, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, víi c¸c ph-¬ng ph¸p cña m×nh ®· ®¸p øng ®-îc nhu cÇu h¹ch to¸n chÆt chÏ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. Cô thÓ, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (b»ng viÖc kÕt hîp gi÷a c¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸, chøng tõ, ®èi øng tµi kho¶n , tæng hîp - c©n ®èi kÕ to¸n) ®· ghi nhËn vµ ph¶n ¸nh sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng c¶ vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ cña vËt t-, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô,... trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµo chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n vµ tæng hîp c¸c th«ng tin kh¸c nhau qua 7 c¸c b¸o c¸o. Do ®ã, thùc hiÖn tèt chøc n¨ng ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc mét c¸ch liªn tôc, toµn diÖn vµ cã hÖ thèng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, hay nãi c¸ch kh¸c, lµ h¹ch to¸n mét c¸ch chÆt chÏ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nhê vËy, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®-îc yªu cÇu trong qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, mµ cßn cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ kinh tÕ tµi chÝnh quan träng vÒ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cho nh÷ng ng-êi ra quyÕt ®Þnh, gãp phÇn ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2 . NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . §Ó thùc hiÖn ®-îc chøc n¨ng cña m×nh, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau: - TËp hîp, kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. Trªn c¬ së ®ã, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. - KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mét c¸ch khoa häc, hîp lý. TÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x-ëng) cña s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh. §ång thêi, ph¶n ¸nh l-îng s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh, nhËp kho hay tiªu thô (chi tiÕt tõng ho¹t ®éng, tõng mÆt hµng). - Tæ chøc vËn dông chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cho phï hîp. - LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp . III . Néi dung tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ s¶n phÈm . 1 . KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . 1.1 . §èi t-îng t©p hîp chi phÝ s¶n xuÊt . §èi t-äng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Do vËy, x¸c ®Þnh ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ. 8 C¸c c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt:  §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc t¹p).  Lo¹i h×nh s¶n xuÊt (®¬n chiÕc, s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá hay s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l-îng lín).  Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh.  C¸c ph-¬ng tiÖn tÝnh to¸n. 1.2 . C¸c ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt . Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp : ¸p dông víi c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh vµ c«ng t¸c h¹nh to¸n , ghi chÐp ban ®Çu cho phÐp quy n¹p trùc tiÕp c¸c chi phÝ nµy vµo tõng ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ cã liªn quan . Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp : §-îc ¸p dông khi mét laäi chi phÝ cã liªn quan tíi nhiÒu ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt , kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi . Tr-êng hîp nµy ph¶i trän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng cã liªn quan theo c«ng thøc sau : Ci = H x Ti C : Tæng CPSX ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ H : HÖ sè ph©n bæ C Trong ®ã : H = -------T T : Tæng tiªu chuÈn cÇn ph©n bæ Ci : CPSX ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ thø i Ti : Tiªu chuÈn ph©n bæ 1.3 . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt . 1.3.1 . Theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn . a . KÕ to¸n chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp: * Kh¸i niÖm : Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... ®-îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. 9 * C¸ch thøc tËp hîp vµ ph©n bæ: §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt (ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm, lo¹i s¶n phÈm, lao vô, v.v...) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t-îng ®ã. Tr-êng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®-îc th× ph¶i ¸p dông ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ th-êng ®-îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng l-îng, sè l-îng s¶n phÈm... C«ng thøc ph©n bæ nh- sau: Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng (hoÆc s¶n phÈm) = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t-îng (hoÆc s¶n phÈm) x Tû lÖ ph©n bæ Trong ®ã : Tû lÖ (hay hÖ = sè) ph©n bæ Tæng chi phÝ vËt liÖu cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng * Tµi kho¶n sö dông: TK621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ (ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt...) Bªn Nî: - Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô , dÞch vô . Bªn Cã: - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt - KÕt chuyÓn chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp. TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d-. *Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n - XuÊt kho nguyªn, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô: Nî TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng) Cã TK 152: Gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng theo tõng lo¹i 10 - Tr-êng hîp nhËn vËt liÖu vÒ kh«ng nhËp kho mµ xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô, c¨n cø gi¸ thùc tÕ xuÊt dïng: Nî TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng) Nî TK 133 (1331) - ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ (víi vËt liÖu mua ngoµi vµ doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ). Cã TK 331, 111, 112: VËt liÖu mua ngoµi. Cã TK 411: NhËn cÊp ph¸t, nhËn liªn doanh. Cã TK 154: VËt liÖu tù SX hay thuª ngoµi gia c«ng Cã c¸c TK kh¸c (311,336,338...): VËt liÖu vay, m-în... - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt: Nî TK 152 (Chi tiÕt vËt liÖu) Cã TK 621 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng) - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng ®èi t-îng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh: Nî TK 154 (Chi tiÕt theo ®èi t-îng) Cã TK 621 (Chi tiÕt theo ®èi t-îng) TK 151, 152, 331, 111, 112, 411,... TK 621 TK 154 KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp VËt liÖu dïng trùc tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm, tiÕn hµnh lao vô, dÞch vô TK 152 VËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp kho chuyÓn sang kú sau S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp 11 b . KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp * Kh¸i niÖm : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh- tiÒn l-¬ng chÝnh, l-¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l-¬ng (Phô cÊp khu vùc, ®¾t ®á, ®éc h¹i, phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê...). Ngoµi ra, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü B¶o hiÓm x· héi, B¶o hiÓm y tÕ, Kinh phÝ c«ng ®oµn do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®-îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l-¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. * Tµi kho¶n sö dông : TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.. Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh- sau: Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm , thùc hiÖn lao vô , dÞch vô Bªn Cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d-. TK 622 ®-îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ nh- TK 621. *Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - TÝnh ra tæng sè tiÒn c«ng, tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú. Nî TK 622 (Chi tiÕt theo ®èi t-îng) Cã TK 334: Tæng sè tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp. - TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh Nî TK 622 (Chi tiÕt theo ®èi t-îng) Cã TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3382,3383, 3384) - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh theo tõng ®èi t-îng: Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 12 TK 334 TK 621 TK 154 TiÒn l-¬ng vµ phô cÊp l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ TK 338 nh©n c«ng trùc tiÕp C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo quy ®Þnh tÝnh vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp xuÊt. S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: *Kh¸i niÖm: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm ngoµi chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. * Tµi kho¶n sö dông: TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung, më chi tiÕt theo tõng ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh- sau: Bªn Nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. - KÕt chuyÓn (hay ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ s¶n phÈm hay lao vô, dich vô. TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d-. TK 627 ®-îc më chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n: TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 13 Ngoµi ra, tuú yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, tõng ngµnh, tµi kho¶n 627 cã thÓ ®-îc më thªm mét sè tiÓu kho¶n kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh mét sè néi dung hoÆc yÕu tè chi phÝ. * Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n - TÝnh ra tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x-ëng: Nî TK 627 - 6271 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn - TrÝch BHXH, BHYT,KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh Nî TK 627 - 6271 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK 338 : Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c(3382, 3383, 3384) - Chi phÝ vËt liÖu xuÊt kho dïng chung cho tõng ph©n x-ëng Nî TK 627 - 6272 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK 152, 611 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n) - C¸c chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng cho c¸c bé phËn Nî TK 627 - 6273 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK 153, 611 - C«ng cô, dông cô (ph©n bæ mét lÇn) - TrÝch khÊu hao TSC§ cña ph©n x-ëng, bé phËn: Nî TK 627 - 6274 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK 214 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n) - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Nî TK 627 - 6277 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Nî TK 133 (1331) - ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ (nÕu cã) Cã TK 111, 112, 331,...: Gi¸ trÞ mua ngoµi - C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ kh¸c tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú (chi phÝ söa ch÷a TSC§, chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch...): Nî TK 627 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK 335 (Chi tiÕt chi phÝ ph¶i tr¶) - Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tr-íc: Nî TK 627 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK 142 (Chi tiÕt chi phÝ tr¶ tr-íc) - C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (tiÕp t©n, héi nghÞ,...) Nî TK 627 - 6278 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) Cã TK liªn quan (111, 112) 14 - C¸c kho¶n chi phÝ ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung: Nî TK liªn quan (111, 112, 152, 138,...) Cã TK 627 (Chi tiÕt ph©n x-ëng, bé phËn) - Cuèi kú, tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc phï hîp cho c¸c ®èi t-îng chÞu phÝ (s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô): Nî TK 154 (Chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng) Cã TK 627 (Chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n). TK 111, 112, 152, 611... TK 627 TK 334, 338 Chi phÝ nh©n viªn C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung (phÕ liÖu thu håi, vËt t- dïng kh«ng hÕt) TK 152, 153 Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô TK 154 (631) TK 1421, 335 Chi phÝ theo dù to¸n Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 152, 153 Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô S¬ ®å: H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung * Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung: Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô trong ph©n x-ëng nªn cÇn ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho tõng ®èi t-îng (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô) theo tiªu thøc phï hîp. Cô thÓ, theo c«ng thøc sau: 15 Møc chi phÝ SXC ph©n bæ cho tõng ®èi = t-îng Tæng chi phÝ s¶n xuÊtchung cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ x cña tõng ®èi t-îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng Trong thùc tÕ, c¸c tiªu thøc th-êng ®-îc sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ ®Þnh møc chi phÝ, giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, tiÒn l-¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt... d . KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn . Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc sÏ ®-îc tËp hîp trªn toµn doanh nghiÖp vµ chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n sö dông : TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Néi dung ph¶n ¸nh cña TK 154 nh- sau: Bªn Nî: - TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp; chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung). Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm. - Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh. D- Nî: - Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang, ch-a hoµn thµnh. TK 154 ®-îc më chi tiÕt theo tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng lo¹i lao vô, dÞch vô... cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt - kinh doanh chÝnh, phô (kÓ c¶ thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn). *Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp (chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng, tõng ph©n x-ëng, s¶n xuÊt, lao vô, dÞch vô...) Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp - Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi t-îng): Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 16 - Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô (chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng): Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung - Gi¸ trÞ ghi gi¶m chi phÝ: + PhÕ liÖu thu håi trong s¶n xuÊt: Nî TK 152 (Chi tiÕt phÕ liÖu) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + S¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc kh«ng söa ch÷a ®-îc: Nî TK 1381 (Chi tiÕt s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + Gi¸ trÞ s¶n phÈm, vËt t- thiÕu hôt bÊt th-êng trong s¶n xuÊt: Nî TK liªn quan (138, 334, 821,...) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) + VËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho (nÕu ch-a ph¶n ¸nh ë TK 621): Nî TK 152 (Chi tiÕt vËt liÖu) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) - Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô hoµn thµnh: Nî TK 155: NhËp kho thµnh phÈm Nî TK 157: Göi b¸n Nî TK 632: Tiªu thô th¼ng (kh«ng qua kho) Cã TK 154 (Chi tiÕt s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô...) - Tr-êng hîp gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô cña s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho c¸c ®èi t-îng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 627: Phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ nhu cÇu kh¸c ë PX. Nî TK 641, 642: Phôc vô cho b¸n hµng, cho qu¶n lý doanh nghiÖp. Nî TK 152, 153, 155: NhËp kho vËt t-, thµnh phÈm. Nî TK 632: Tiªu thô trùc tiÕp ra ngoµi. Cã TK 154 (Chi tiÕt tõng lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô) 17 TK 621 TK 154 D§K:xxx Chi phÝ nguyªn, TK 152, 111,... C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm vËt liÖu trùc tiÕp TK 152, 155 TK 622 NhËp kho vËt Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t- s¶n phÈm TK 157 Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô , dÞch vô hoµn thµnh TK 627 Göi b¸n Chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 632 Tiªu thô th¼ng DCK:xxx S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1.3.2 . KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú . Gièng nh- ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn , c¸c tµi kho¶n 621 , 622 , 627 ®-îc dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ s¶n xuÊt chung . Tuy nhiªn TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ; chØ ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú . ViÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc th-c hiÖn trªn TK 631- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt . KÕt cÊu TK631 : Bªn nî : - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®µu kú . - Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú . Bªn cã : - Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm dë dang cuãi kú kÕt chuyÓn vµo TK154 - Gi¸ thµnh s¶n phÈm nhËp kho kÕt chuyÓn vµo TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n . 18 TK 631 kh«ng cã sè d- cuèi kú . *Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n : - §Çu kú : kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ thùc tÕ cña s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ; Nî TK 631 : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt Cã TK 154 : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang . - Cuèi kú : KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú : Nî TK 631 : Gi¸ thµnh s¶n phÈm Cã TK 621 : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp . Cã TK 622 : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp . Cã Tk 627 : Chi phÝ s¶n xuÊt chung . - C¨n cø kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ kÕt to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang : Nî TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang . Cã TK631 : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt . - TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm hoµn thµnh : Nî TK 632 : Gi¸ vèn hµng b¸n . Cã TK 631 : Gi¸ thµnh s¶n xuÊt . 19 TK 154 TK 631 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n TK 154 Chi phÝ dë dang phÈm dë dang ®Çu kú cuèi kú TK621 TK611,821 Chi phÝ nguyªn liÖu PhÕ liÖu thu håi vËt liÖu trùc tiÕp. sau s¶n xuÊt. TK622 TK138(1388) Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TiÒn båi th-êng vÒ s¶n phÈm háng TK627 TK 632 Chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña SP hoµn thµnh trong kú. S¬ ®å : H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt 2 . C¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang . S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm ch-a hoµn thµnh ®Çy ®ñ c¸c b-íc gia c«ng chÕ biÕn trong quy tr×nh c«ng nghÖ, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hoÆc ®· hoµn thµnh nh-ng ch-a ®-îc kiÓm tra kü thuËt. §Ó tÝnh ®-îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª, x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. 2.1 . §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp . Theo ph-¬ng ph¸p nµy, trong gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang chØ bao gåm chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ vËt liÖu chÝnh, cßn c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh«ng tÝnh cho s¶n phÈm dë dang mµ tÝnh hÕt vµo s¶n phÈm hoµn thµnh. Ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ®-îc ¸p dông trong c¸c doanh 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan