Tài liệu Hạch toán chi phí sx và tính giá thành sp tại cty quy chế từ sơn

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh Lêi më ®Çu Mçi doanh nghiÖp lµ mét tÕ bµo quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ n¬i trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c c¬ së ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp c¸c s¶n phÈm lao vô dÞch vô ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. B»ng nh÷ng hiÓu biÕt ®· ®-îc kh¸m ph¸ vµ tÝch luü tõ bao thÕ hÖ con ng-êi ®· vµ ®ang lµm giµu cho kho tµng trÝ tuÖ nh©n lo¹i, ®-îc kÕt tinh sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña khoa häc kü thuËt. ë nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 21nµy, t¹o b-íc ngoÆt lín, høa hÑn vµ th¸ch thøc míi trªn con ®-êng hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc. Trong ®ã phÇn ®ãng gãp kh«ng nhá lµ sù phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái cña ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, ë ®©y vai trß kÕ to¸n lµ v« cïng quan träng, phôc vô cho nÒn kinh tÕ vÒ mÆt vÜ m« vµ vi m«. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã vµ hiÖn nay c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp cã thÓ to¶ hÕt tiÒm n¨ng còng nh- c«ng suÊt cña m×nh trong viÖc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt, môc ®Ých lµ t¹o ra lîi nhuËn tèi ®a, mµ chi phÝ bá ra l¹i tèi thiÓu, chÝnh v× thÕ hä quan t©m ®Õn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ lÏ ®-¬ng nhiªn, nã còng ®-îc coi lµ c«ng t¸c träng t©m cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. Nh- chóng ta ®· biÕt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¶i ®øng tr-íc sù c¹nh tranh hÕt søc gay g¾t, chÞu sù ®iÒu tiÕt cña c¸c quy luËt kinh tÕ, cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng nh- quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh sao cho s¶n phÈm võa cã chÊt l-îng tèt, mÉu m· ph¶i ®Ñp, gi¸ c¶ ph¶i phï hîp víi ng-êi tiªu dïng. §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu nµy, doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn tæng hoµ nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, nh»m gi¶m chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh. Mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mang l¹i hiÖu qu¶ nhÊt lµ: h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng. ViÖc tæ chøc kÕ to¸n ®óng hîp lý vµ chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm th× doanh nghiÖp míi cã thÓ ®øng v÷ng trªn th-¬ng tr-êng. Ph¹m Xu©n Thu 1 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n-íc nhËn thøc ®óng ®-îc vai trß kÕ to¸n, c«ng ty quy chÕ tõ s¬n ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. Víi ý nghÜa thùc tÕ ®ã, trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty quy chÕ tõ s¬n, em nhËn thÊy tÇm quan träng cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã em ®· m¹nh d¹n chän vµ ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi. “KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c«ng ty quy chÕ Tõ S¬n““ gåm 3 phÇn chÝnh sau: PhÇn thø nhÊt :Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm á doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. PhÇn thø hai: Thùc tr¹ng tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty Quy chÕ Tõ S¬n. PhÇn thø ba: Mét sè ý kiÕn nhËn xÐt vµ ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty Quy chÕ Tõ S¬n. Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, em nhËn ®-îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c« chó, c¸c anh chÞ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n, c¸c c« chó c¸n bé qu¶n lý, l·nh ®¹o c«ng ty cïng víi sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« gi¸o Ths. NguyÔn ThÞ Hoµ. Song víi l-u l-îng thêi gian kh«ng dµi, n¨ng lùc, tr×nh ®é nghiÖp vô cßn h¹n chÕ, do vËy b¸o c¸o nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khuyÕt ®iÓm nhÊt ®Þnh, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸n bé c«ng ty, cïng c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó b¸o c¸o tèt nghiÖp nµy hoµn thiÖn h¬n. Ph¹m Xu©n Thu 2 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh PHÇN MéT Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh A - sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp Chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng I - ý nghÜa cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. NÒn kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn theo h-íng nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù ®iÒu khiÓn cña nhµ n-íc. Mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, chÞu sù t¸c ®éng cña quy luËt kinh tÕ. V× vËy mét doanh nghÖp muèn t¹o ®-îc mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr-êng, tr-íc tiªn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®¹t hai yªu cÇu: chÊt l-îng cao vµ gi¸ thµnh h¹. C«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mét tÇm quan träng ®Æc biÖt kh«ng thÓ thiÕu kh«ng chØ riªng víi c¸c doanh nghiÖp mµ cã ý nghÜa ®èi víi nhµ n-íc vµ c¸c tæ chøc cã liªn quan ®Õn doanh nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp: Lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp cho doanh nghiÖp nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi víi nhµ n-íc: Lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp sÏ gióp cho nhµ n-íc cã c¸i nh×n tæng thÓ, toµn diÖn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã ®-a ra c¸c ®-êng lèi, chÝnh s¸ch thuÕ mµ nhµ n-íc thu tõ c¸c doanh nghiÖp. §èi víi c¸c ®¬n vÞ tæ chøc, ®¬n vÞ cã liªn quan nh- ng©n hµng, ng-êi b¸n, ng-êi ®Çu t- ...hä còng rÊt quan t©m tíi kÕt qu¶ cña viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i sÏ nhÊt ®Þnh chiÕm -u thÕ trong chiÕn l-îc cña nhµ ®Çu t-, nhµ cho vay, t¹o lßng tin ®èi víi nhµ cung cÊp, ®ång thêi chiÕm ®-îc c¶m t×nh cña ng-êi mua. Ph¹m Xu©n Thu 3 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh II - Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n trong viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. Vai trß cña kÕ to¸n trong viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Khi tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh con ng-êi cÇn ph¶i quan t©m tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh tiªu hao lao ®éng vµ lao ®éng vËt ho¸, cã nghÜa lµ ph¶i quan t©m tíi viÖc qu¶n lý c¸c chi phÝ tiªu hao trong kú s¶n xuÊt kinh doanh. Trong qu¶n lý, ng-êi ta sö dông nhiÒu c«ng cô kh¸c nhau nh- thèng kª doanh nghiÖp, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ ....Nh-ng trong®ã kÕ to¸n lu«n ®-îc coi lµ c«ng cô quan träng nhÊt. Víi chøc n¨ng ghi chÐp tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh gi¸m s¸t th-êng xuyªn liªn tôc sù biÕn ®éng cña vËt t-, tiÒn vèn b»ng c¸c th-íc ®o gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. KÕ to¸n cung cÊp c¸c t- liÖu cÇn thiÕt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý ®èi víi lÜnh vùc ®ã. V× vËy kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý, mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ cã vai trß quan träng trong qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. 2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n doanh nghiÖp chi phÝ s¶n xuÊt lµ nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ quan träng, lu«n lu«n ®-îc c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp quan t©m v× chi phÝ s¶n xuÊt lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt l-îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt do bé phËn kÕ to¸n cung cÊp. Nh÷ng ng-êi qu¶n lý doanh nghiÖp n¾m ®-îc nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô còng nh- kÕt qu¶ cña toµn bé phËn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù ¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông tµi s¶n vËt t- lao ®éng tiÒn vèn ®Ó cã quyÕt ®Þnh thÝch hîp. §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®¸p øng ®Çy ®ñ trung thùc vµ kÞp thêi yªu c©ï qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu sau: - C¨n cø vµo quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho thÝch øng. Ph¹m Xu©n Thu 4 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh - Tæ chøc tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh, cung cÊp kÞp thêi nh÷ng sè liÖu th«ng tin tæng hîp vÒ c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ yÕu tè chi phÝ quy ®Þnh, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n chi phÝ dë dang cuèi kú. - Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi, chÝnh x¸c toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh. - Th-êng xuyªn kiÓm tra, ®èi chiÕu vµ ®Þnh kú ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®èi víi chi phÝ trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. - KÞp thêi lËp c¸c b¸o c¸o vÒ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ cung cÊp chÝnh x¸c th«ng tin h÷u dông vÒ chi phÝ s¶n xuÊt, phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp. B - nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈmTrong doanh nghiÖp s¶n xuÊt I - Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1- Kh¸i niÖm vÒ chi phÝ s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi mét c¸ch cã ý thøc vµ cã môc ®Ých, c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®Çu vµo ®Ó h×nh thµnh c¸c s¶n phÈm lao vô, dÞch vô nhÊt ®Þnh. BÊt kú doanh nghiÖp nµo khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh ph¶i kÕt hîp hµi hoµ 3 yÕu tè c¬ b¶ncña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ: T- liÖu s¶n xuÊt, ®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Sù tham gia cña 3 yÕu tè trªn vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cã sù kh¸c nhau, tõ ®ã h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt t-¬ng øng. Chi phÝ khÊu hao t- liÖu lao ®éng, chi phÝ tiªu hao nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ tiÒn l-¬ng c¬ b¶n cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm s¸ng t¹o ra. §Ó cã thÓ biÕt ®-îc sè chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong tõng thêi kú ho¹t ®éng lµ bao nhiªu, chi phÝ nh- thÕ nµo ? nh»m phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý. Mäi chi phÝ bá ra cuèi cïng ®Òu ®-îc thÓ hiÖn b»ng th-íc ®o tiÒn tÖ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Ph¹m Xu©n Thu 5 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh Nh- vËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn tÖ cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®-îc ph¸t sinh th-êng xuyªn, liªn tôc trong mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Do vËy, ®Ó phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i h¹ch to¸n cho tõng thêi kú, hµng th¸ng, hµng n¨m phï hîp víi kú b¸o c¸o. ChØ nh÷ng chi phÝ ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh míi ®-îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt, cßn c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c: Chi phÝ hao hôt vÒ nguyªn vËt liÖu ngoµi ®Þnh møc, l·i ph¶i tr¶ vÒ c¸c kho¶n vay qu¸ h¹n, thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång....sÏ kh«ng ph¶i lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Thùc chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ sù dÞch chuyÓn vèn, dÞch chuyÓn gi¸ trÞ cña c¸c chi phÝ s¶n xuÊt yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t-îng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô dÞch vô. 2 - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i, chi phÝ s¶n xuÊt lµ tiÒn ®Ò quan träng cña kÕ ho¹ch kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn doanh nghiÖp còng nh- c¸c bé phËn bªn trong doanh nghiÖp. 2.1- Ph©n lo¹i theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ. Theo c¸c ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ chia thµnh c¸c yÕu tè kh¸c nhau, mçi yÕu tè chi phÝ chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ do ph¸t sinh ë ®©u vµ môc ®Ých t¸c dông cña chi phÝ thÕ nµo? V× vËy c¸ch ph©n lo¹i nµy gäi lµ c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c yÕu tè trong kú ®-îc chia thµnh c¸c chi phÝ sau: -YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô, dông cô....sö dông vµo s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú. - Chi phÝ nh©n c«ng bao gåm toµn bé sè tiÒn c«ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l-¬ng theo quy ®Þnh cña lao ®éng trùc tiÕp, chÕ t¹o s¶n phÈm trong kú. Ph¹m Xu©n Thu 6 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh -YÕu tè khÊu hao TSC§ : Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh. -YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt – kinh doanh. -YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn : Gåm c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch-a ph¶n ¸nh ë c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh trong kú. 2.2- Ph©n lo¹i theo Môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®-îc ph©n theo kho¶n môc. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t-îng. Theo quy ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc ph©n theo ba kho¶n môc chi phÝ sau: - Chi phÝ NVLTT : bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt , chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô , dÞch vô. - Chi phÝ NCTT : Gåm toµn bé tiÒn l-¬ng (tiÒn c«ng) vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt tiÒn l-¬ng tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt , chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô cïng víi c¸c kho¶n trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh cho c¸c quü KPC§, BHXH, BHYT( phÇn tÝnh vµo chi phÝ ). - Chi phÝ SXC: Gåm toµn bé c¸c chi phÝ cßn l¹i ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt sau khi ®· lo¹i trõ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ ph©n c«ng trùc tiÕp nãi trªn. Ngoµi ra khi tÝnh chØ tiªu gi¸ thµnh toµn bé th× gi¸ thµnh bao gåm c¶ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph-¬ng h-íng kÕ to¸n, tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng ®óng ®¾n, hîp lý. Do vËy nã ®-îc sö dông trong c«ng t¸c ph©n lo¹i chi phÝ vµ theo dâi gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.3 - Ph©n lo¹i theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi l-îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh. Theo c¸ch nµy, chi phÝ ®-îc chia thµnh chi phÝ kh¶ biÕn vµ chi phÝ bÊt biÕn - Chi phÝ kh¶ biÕn: lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè , vÒ tû lÖ so víi khèi l-îng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, nh©n c«ng trùc Ph¹m Xu©n Thu 7 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh tiÕp... C¸c chi phÝ biÕn ®æi nÕu tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i cã tÝnh cè ®Þnh. - Chi phÝ bÊt biÕn: Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè so víi khèi l-îng c«ng viÖc ®-îc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n c¸c chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph-¬ng tiÖn kinh doanh...C¸c chi phÝ nµy nÕu tÝnh cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i biÕn ®æi nÕu sè l-îng s¶n phÈm thay ®æi. C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nµy cã t¸c ®éng lín ®èi víi qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc qu¶n lý, cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. 2.4. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t-îng chÞu chi phÝ. Theo c¸c ph-¬ng lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp, c¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc x¸c ®Þnh ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ vµ ph©n bè chi phÝ s¶n xuÊt cho c¸c ®èi t-îng mét c¸ch hîp lý. 3 - §èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt X¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc ®Çu tiªn quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n bao gåm hai giai ®o¹n sau: - §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm theo ®¬n vÞ. §o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bévµ theo ®Æc ®iÓm cña tæ chøc s¶n xuÊt yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. Cã thÓ viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ tøc ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. Nh- vËy, x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ. 4 - Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Ph¹m Xu©n Thu 8 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh -Trªn c¬ së ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n chän ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt thÝch øng. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph-¬ng ph¸p hay, hÖ thèng c¸c ph-¬ng ph¸p sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. - Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm c¸c ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng. - Néi dung chñ yÕu cña ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kÕ ho¹ch më thÎ (hoÆc sæ) chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ theo tõng ®èi t-îng ®· x¸c ®Þnh, ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ theo tõng ®èi t-îng. Mçi ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n, chØ thÝch øng víi mét lo¹t ®èi t-îng h¹ch to¸n mµ nã cÇn tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ. 4.1. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn 4.1.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp * Kh¸i niÖm vµ c¸ch thøc tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu.... dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t-îng ®ã. Tr-êng hîp nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng ®-îc th× ph¶i ¸p dông ph-¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ th-êng ®-îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng l-îng, sè l-îng s¶n phÈm. C«ng thøc ph©n bæ chi phÝ nh- sau: Møc chi phÝ NVL;ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng = Error! x Error! * Tµi kho¶n sö dông. §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ NVLTT, kÕ to¸n sö dông TK 621 “chi phÝ NVLTT ”. TKnµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ( s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ph©n x-ëng ). KÕt cÊu tµi kho¶n: - Bªn nî: Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay ( thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô ). Ph¹m Xu©n Thu 9 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh - Bªn cã : Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng kh«ng hÕt, trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi kÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT vµ ph©n bæ. TK 621 kh«ng cã sè d- cuèi kú. * - Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ NVLTT. - Khi xuÊt kho, NVL chÝnh sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm lao vô, kÕ to¸n ghi. Nî TK 621 Cã TK 152 - NhËn vËt liÖu vÒ kh«ng nhËp kho mµ xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô. Nî TK621 Nî TK133( thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ ) Cã TK111,112,331... - Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh nh-ng sö dông kh«ng hÕt, nhËp l¹i kho. Nî TK152 Cã TK621 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT theo tõng ®èi t-îng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh Nî TK154 Cã TK621 - §èi víi gi¸ trÞ vËt liÖu cßn l¹i kú tr-íc kh«ng nhËp kho mµ ®Ó t¹i bé phËn sö dông sÏ ®-îc kÕ to¸n ghi vµo ®Çu kú sau b»ng bót to¸n: Nî TK 621 Cã TK 152 4.1.2. - KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. * Kh¸i niÖm: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nhl-¬ng chÝnh, l-¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l-¬ng. Ngoµi ra, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng nh-: BHXH, BHYT, KPC§ mµ chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l-¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. * Tµi kho¶n sö dông. Ph¹m Xu©n Thu 10 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp , kÕ to¸n sö dông TK622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®-îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng( s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ph©n x-ëng...). KÕt cÊu tµi kho¶n: - Bªn nî: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh. - Bªn cã: kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - TK 622 kh«ng cã sè d- cuèi kú. *- Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt trong kú, kÕ to¸n ghi. Nî TK 622 Cã TK 334 -TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt. Nî TK 622 Cã TK338 (338.2, 338.3, 338.4) - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, theo dâi ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ vµo TK 154. .Nî TK 154 Cã TK 622 4.1.3. - KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. * Kh¸i niÖm: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý trong ph¹m vi mét ph©n x-ëng, ngoµi chi phÝ NVLTT vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §ã lµ c¸c chi phÝ thuéc m«i tr-êng s¶n xuÊt cña ph©n x-ëng nh- chi phÝ nh©n c«ng ph©n x-ëng , chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. * Tµi kho¶n sö dông ®Ó theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung, tµi kho¶n nµy còng ®-îc më chi tiÕt cho tõng ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt dÞch vô. KÕt cÊu vµ néi dung TK 627 “ chi phÝ s¶n xuÊt chung” - Bªn nî: Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. - Bªn cã : + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. + KÕt chuyÓn ( ph©n bæ ) chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ s¶n phÈm hay lao vô,dÞch vô. Ph¹m Xu©n Thu 11 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh -TK627 kh«ng cã sè d- cuèi kú. Chi tiÕt c¸c tµi kho¶n: +TK 627.1: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng. + TK 627.2. Chi phÝ vËt liÖu + TK 627.3: Chi phÝ c«ng cô s¶n xuÊt ph©n x-ëng. +TK 627.4: Chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng t¹i ph©n x-ëng. +TK 627.7: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng t¹i ph©n x-ëng. +TK 627.8: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c dïng t¹i ph©n x-ëng. * H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. -TÝnh ra tiÒn l-¬ng ( l-¬ng chÝnh , l-¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l-îng ) ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng ,trong kú kÕ to¸n ghi. Nî TK627 (6271) Cã TK 334 -TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo theo l-¬ng cña nh©n viªn tÝnh vµo chi phÝ Nî TK 627 (6271) Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) - Chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý s¶n xuÊt Nî TK 627 (6272) Cã TK 152 - Chi phÝ c«ng cô, dông cô s¶n xuÊt dïng cho c¸c bé phËn ph©n x-ëng. Nî TK 627 ( 6273) Cã TK 153 ( nÕu ph©n bæ mét lÇn ) Cã TK 142 (nÕu ph©n bæ nhiÒu lÇn) - TrÝch khÊu hao TSC§ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt Nî TK 627 (6274) Cã TK 214 ®ång thêi ghi nî TK 009 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý s¶n xuÊt Nî TK 627 ( 6277) Nî TK 133 ( thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ ) Cã TK 111, 112, 331... - Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nî TK627 Cã TK242 Ph¹m Xu©n Thu 12 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh - TrÝch tr-íc chi phÝ ph¶i tr¶ vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nî TK627 Cã TK335 - C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c( tiÕp t©n, héi nghÞ ) Nî TK627(6278 ) Cã TK111,112 - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. Nî TK111,112,152,138 Cã TK627 - Cuèi kú h¹ch to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tiªu thøc phï hîp cho tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, lao vô dÞch vô. Nî TK154 Cã TK627 * Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung. Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô dÞch vô trong ph©n x-ëng nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho tõng ®èi t-îng( s¶n phÈm, dÞch vô ) theo tiªu thøc phï hîp. Trong thùc tÕ th-êng sö dông c¸c tiªu thøc ph©n bæ theo ®Þnh møc, theo giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n. ViÖc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®-îc ¸p dông theo c«ng thøc sau: Tæng tiªu thøc ph©n bæ Møc chi phÝ sx chung cña tõng ®èi t-îng ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ Tæng chi phÝ sx chung cÇn ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng 4.1.4 - kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ toµn doanh nghiÖp. * Tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ toµn doanh nghiÖp. §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n cÇn ph¶i sö dông TK154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. TK154 ®-îc më chi tiÕt theo tõng ngµnh s¶n xuÊt, tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ hay tõng lo¹i s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm tõng lao vô dÞch vô....cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh phô. KÕt cÊu tµi kho¶n: - Bªn nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. Ph¹m Xu©n Thu 13 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh - Bªn cã: + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. + Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ hay chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh. - D- nî: Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô dÞch vô....dë dang cuèi kú. * Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT ®Ó ghi theo tõng ®èi t-îng cô thÓ. Nî TK154 Cã TK621 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Nî TK154 Cã TK622 - Cuèi kú ph©n bæ( hoÆc kÕt chuyÓn ) chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm, lao vô dÞch vô, ghi chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng cô thÓ. Nî TK154 Cã TK627 §ång thêi ph¶n ¸nh c¸c bót to¸n ghi gi¶m chi phÝ: + PhÕ liÖu thu håi trong s¶n xuÊt, vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt( nÕu ch-a ph¶n ¸nh ë TK621 ). Nî TK152 Cã TK154 + S¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc kh«ng söa ch÷a ®-îc. Nî TK138(1381 ) Cã TK154 + Gi¸ trÞ s¶n phÈm, vËt t- thiÕu hôt bÊt th-êng trong s¶n xuÊt. Nî TK138,334,821 Cã TK154 + Ph¶n ¸nh tæng gi¸ thµnh c«ng x-ëng thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh. Nî TK155,157,632 Cã TK154 Ph¹m Xu©n Thu 14 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh S¬ ®å h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh toµn doanh nghiÖp. TK621 TK154 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ TK152 PhÕ liÖu thu hèi do Nguyªn VL trùc tiÕp s¶n phÈm háng TK622 TK138 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ Båi th-êng ph¶i thu do Nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n phÈm háng TK155 TK627 Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ Gi¸ thµnh s¶n phÈm S¶n xuÊt chung nhËp kho TK632 Gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô b¸n kh«ng qua kho TK157 Gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô göi b¸n 4.2. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú 4.2.1 - KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ NVLTT. * Tµi kho¶n sö dông. Do ®Æc ®iÓm cña ph-¬ng ph¸p kiÓm tra ®Þnh kú nªn chi phi vËt liÖu xuÊt dïng rÊt khã ph©n ®Þnh ®-îc lµ xuÊt kho môc ®Ých s¶n xuÊt qu¶n lý hay cho tiªu thô s¶n phÈm. V× vËy ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô, kÕ to¸n cÇn theo dâi chi tiÕt c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn tõng ®èi t-îng hoÆc dùa vµo môc ®Ých sö dông hay tû lÖ ®Þnh møc ®Ó ph©n bè vËt liÖu xuÊt dïng cho nhiÒu môc ®Ých. §Ó theo dâi chi phÝ vËt liÖu ®· xuÊt dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm kÕ to¸n sö dông TK 621- chi phÝ NVLTT. C¸c chi phÝ ®-îc ph¶n ¸nh vµo TK 621 kh«ng ghi chÐp tõng chøng tõ xuÊt dïng NVL mµ ®-îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú h¹ch Ph¹m Xu©n Thu 15 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh to¸n sau khi tiÕn hµnh kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh ®-îc gi¸ thµnh nguyªn vËt liÖu tån kho vµ ®ang ®i ®-êng. Néi dung ph¶n ¸nh cña TK 621 nh- sau: - Bªn nî : Gi¸ trÞ vËt liÖu ®· xuÊt dïng cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. - Bªn cã : KÕt chuyÓn chi phÝ NVL vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô, lao vô. * Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n. - §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ tån kho Nî TK 611 Cã TK 152 -Trong kú ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô t¨ng nguyªn vËt liÖu. Nî TK 611 Cã TK 111, 112, 331, 311, 411 - Cuèi kú kÕ to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª, ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vÊt liÖu ch-a sö dông. Nî TK 152 Cã TK 611 - X¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu sö dông, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 631 Cã TK 621 4.2.2. - H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. C¸ch tËp hîp chi phÝ trong kú nh- ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn, cuèi kú kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô, dÞch vô, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn nh©n c«ng trùc tiÕp vµo TK 631. Nî TK 631 Cã TK 622 4.2.3. - H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Toµn bé chi phi s¶n xuÊt chung cuèi kú còng ®-îc tËp hîp vµo TK 627 vµ còng ®-îc theo dâi chi tiÕt theo tõng kho¶n môc t-¬ng øng, nh- c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn. - cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung Nî TK631 Cã TK627 Ph¹m Xu©n Thu 16 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh 4.2.4. - H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh toµn Doanh nghiÖp. §Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, kÕ to¸n sö dông TK 631. Tµi kho¶n nµy ®-îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. - §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang vµo gi¸ trÞ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô, dÞch vô. Nî TK631 Cã TK154 - Cuèi kú kÕt chuyÓn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh vµo c¸c tµi kho¶n ®Ó ®¸nh gi¸ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK631 Cã TK621 Cã TK622 Cã TK627 - Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: Nî TK154 Cã TK631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh. Nî TK632 Cã TK631 Ph¹m Xu©n Thu 17 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh S¬ ®å tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú TK152 TK621 TK631 TK611 NVL trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ VËt liÖu tù chÕ, phÕ liÖu S¶n xuÊt s¶n phÈm NVL trùc tiÕp thu håi nhËp kho TK334,335,338 TK622 TiÒn l-¬ng BHXH,BHYT, KPC§ TK627 Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng TK214 TK632 Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n Chi phÝ khÊu hao TSC§ phÈm, lao vô hoµn thµnh ë ph©n x-ëng TK152,153 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ vËt liÖu, dông cô ë ph©n x-ëng TK111,331 Chi phÝ mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn Ph¹m Xu©n Thu 18 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh II - Gi¸ thµnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh. 1 - Kh¸i niÖm gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ giai ®o¹n tiÕp theo trªn c¬ së sè liÖu cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ®· tËp hîp theo tõng ®èi t-îng vµ khèi l-îng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Trªn c¬ së ®ã kiÓm tra vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh theo tõng lo¹i s¶n phÈm vµ toµn bé s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chi phÝ lµ mét mÆt thÓ hiÖn sù hao phÝ ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, chi phÝ ph¶i ®-îc xem xÐt trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt. §ã còng lµ mÆt c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Quan hÖ so s¸nh ®ã ®· h×nh thµnh nªn kh¸i niÖm gi¸ thµnh. Nh- vËy gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng. Z = D®k + C - Dck Trong ®ã: Z - Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm D®k - TrÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú Dck - TrÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë cuèi kú C -Tæng Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú Cã thÓ nãi gi¸ thµnh lµ mét ph¹m trï cña s¶n xuÊt hµng ho¸, ph¶n ¸nh l-îng gi¸ trÞ cña nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸, gi¸ thµnh ®-îc xem xÐt d-íi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Cô thÓ cã 2 c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu vµ th-êng dïng. 2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 2.1 - Ph©n lo¹i theo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc chia lµm 3 lo¹i: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch hoÆc viÖc tÝnh to¸n nµy do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn tr-íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh , tr-íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. NÕu nh- gi¸ thµnh kÕ ho¹ch kh«ng biÕn ®æi trong suèt c¶ kú kÕ ho¹ch th× gi¸ Ph¹m Xu©n Thu 19 K30C Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi chÝnh thµnh ®Þnh møc lu«n lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c chi phÝ ®¹t ®-îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp trong kú, gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ chØ cã thÓ tÝnh to¸n ®-îc sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. 2.2 - Ph©n lo¹i theo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ, chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh 2 lo¹i: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt( cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng x-ëng ): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x-ëng s¶n xuÊt. - Gi¸ thµnh tiªu thô ( cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé ): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh tiªu thô ®-îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh toµn bé = A + B + C Trong ®ã: A - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm B - Chi phÝ b¸n hµng C - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 3- §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.1. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh Do cã sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ. ViÖc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®-îc chia lµm hai giai ®o¹n: §ã lµ giai ®o¹n x¸c ®Þnh ®èi t-îng chi phÝ vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. VÒ thùc chÊt x¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh chÝnh lµ x¸c ®Þnh s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm c«ng cô lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i tÝnh thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. §èi t-îng ®ã lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay ®ang trªn d©y truyÒn s¶n xuÊt tuú theo yªu cÇu cña h¹ch to¸n. 3.2. Kú tÝnh gi¸ thµnh Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ kh«ng gièn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp hoÆc lµ ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm trong mét doanh nghiÖp v× kú Ph¹m Xu©n Thu 20 K30C