Tài liệu Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp

Chuyªn ®Ò thùc tËp lêi nãi ®Çu x©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n .Hµng n¨m chiÕm kho¶ng 30% vèn ®Çu t cña c¶ níc .S¶n phÈm cña ngµnh xdcb lµ c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín ,thêi gian sö dông l©u dµi nªn cã ý nghÜa quan träng vÒ mÆt kinh tÕ.Bªn c¹nh ®ã s¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n cßn cã ý nghÜa thÈm mü ,phong c¸ch kiÕn tróc nªn cßn cã ý nghÜa quan träng vÒ v¨n ho¸ x· héi Trong bèi c¶nh níc ta hiÖn nay ®ang thùc hiÖn buíc chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ ,viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng trong thùc tÕ ®ang diÔn ra rÊt nhanh ë kh¾p mäi n¬i ,lµm thay ®æi bé mÆt ®Êt níc tõng ngµy .§iÒu ®ã kh«ng chØ cã ý nghÜa lµ khèi luîng c«ng viÖc cña ngµnh XDCB t¨ng lªn mµ song song víi nã lµ sè vèn ®Çu t XDCB còng gia t¨ng .VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao qu¶n lý vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ,kh¾c phôc t×nh tr¹ng l·ng phÝ, thÊt tho¸t vèn trong kinh doanh .X©y l¾p ph¶i tr¶i qua nhiÒu kh©u(thiÕt kÕ lËp dù ¸n ,thi c«ng ,nghiÖm thu,...)thêi gian l¹i kÐo dµi .Còng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ thíc ®o tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp kinh doanh x©y l¾p .díi gãc ®é qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« ,ho¹ch to¸n ®óng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp doanh nghiÖp cã c¸i nh×n ®óng ®¾n vÒ thùc tr¹ng ,kh¶ n¨ng cña m×nh .Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh ®óng gi¸ thµnh s¶n phÈm ,do kÕ to¸n cung cÊp ,ngêi qu¶n lý doanh nghiÖp n¾m ®îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng lo¹i ho¹t ®éng ,tõng lo¹i s¶n phÈm,lao vô ,dÞch vô còng nh kÕt qu¶ cña toµn bé ho¹t ®éng c¶n xuÊt kinh doanh ,®Ó ph©n tÝch ,®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ dù to¸n chi phÝ ,t×nh h×nh sö dông tµi s¶n ,vËt t ,lao ®éng, tiÒn vèn,t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm .Tõ ®ã t×m c¸ch c¶i tiÕn ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt ,tæ chøc qu¶n lý khoa häc ,hiÖu qu¶ nh»m tiÕt kiªm chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt ,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ,t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh trªn thÞ trêng .ChÝnh v× thÕ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vèn lµ phÇn hµnh c¬ b¶n cña c«ng t¸c kÕ to¸n ,l¹i cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng vµ x· héi nãi chung NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy nªn em ®· chän chuyªn ®Ò "Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp "®Ó viÕt chuyªn ®Ò thùc tËp khi thùc tËp t¹i C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 Môc tiªu cña chuyªn ®Ò lµ vËn dông lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· häc ë trêng vµo nghiªn cøu thùc tiÔn c«ng viÖc ë C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 tõ ®ã ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu cßn tån t¹i gãp phÇn nhá vµo viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n ë c«ng ty Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn PhÇn I C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty XD S«ng §µ 8 PhÇn II Thùc tr¹ng ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 PhÇn III Ph¬ng híng hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p t¹i C«ng ty x©y dùng S«ng §µ 8 1 Chuyªn ®Ò thùc tËp 2 Chuyªn ®Ò thùc tËp PHÇn I  C¥ Sá Lý LUËN VÒ H¹CH TO¸N CHI PHÝ S¶N XUÊT Vµ TÝNH GI¸ THµNH S¶N PHÈM X¢Y L¾P INh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1 Chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Qu¸ tr×nh s¶n suÊt kinh doanh cña bÊt kú lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµo ,dï lín hay nhá ,dï s¶n xuÊt kinh doanh trªn lÜnh vùc nµo ®i ch¨ng n÷a th× ®iÒu cÇn thiÕt ph¶i cã sù kÕt hîp cña 3 yÕu tè c¬ b¶n ®ã lµ :®èi tîng lao ®éng ,t liÖu lao ®éng vµ søc lao ®éng . C¸c yÕu tè vÒ t liÖu lao ®éng ,®èi tîng lao ®éng ( ®îc biÓu hiÖn cô thÓ lµ hao phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸ ) díi sù t¸c ®éng cã môc ®Ých cña søc lao ®éng (biÓu hiÖn lµ hao phÝ cña lao ®éng sèng ) qua qóa tr×nh biÕn ®æi sÏ t¹o nªn c¸c s¶n phÈm lao vô ,dÞch vô §Ó ®o lîng hao phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra trong tõng thêi kú ho¹t ®éng lµ bao nhiªu ®Ó tæng hîp vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®Çu ra phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý , th× mäi hao phÝ cuèi cïng ®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng thíc ®o tiÒn tÖ vµ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh . Nh vËy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ toµn bé chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i vµ nhiÒu tiªu thøc ph©n lo¹i .Tuú theo viÖc xem xÐt chi phÝ s¶n xuÊt ë gãc ®é kh¸c nhau ,môc ®Ých qu¶n lý chi phÝ vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cho phï hîp .Cã thÓ kÓ ra mét sè tiªu thøc ph©n lo¹i sau * Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm Ph©n lo¹i theo kho¶n môc cã t¸c dông phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc ,cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm , t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau HiÖn nay ë ta gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc quy ®Þnh gåm 3 kho¶n môc chi phÝ c¬ b¶n sau - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp(NVLTT).Gåm toµn bé chi phÝ vÒ NVL chÝnh ,phô ,nhiªn liÖu ,n¨ng lîng... tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô dÞch vô. -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT).Gåm tiÒn l¬ng ,phô cÊp l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cho c¸c quü b¶o hiÓm x· héi ,b¶o hiÓm y tÕ ,kinh phÝ c«ng ®oµn(BHXH,BHYT,KPC§)cña nh÷ng ngêi tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô dÞch vô -Chi phÝ s¶n xuÊt chung (SXC)lµ nh÷ng chi phÝ dïng cho s¶n xuÊt chung cña ph©n xëng,®éi s¶n xuÊt nh :Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng , chi phÝ vËt liÖu ,chi phÝ c«ng cô ,dông cô ,chi phÝ khÊu hao TSC§... NÕu theo chØ tiªu gi¸ thµnh ®Çy ®ñ (Gi¸ thµnh s¶n phÈm tiªu thô) th× ngoµi ba kho¶n môc chi phÝ trªn cßn 2 kho¶n chi phÝ n÷a ®Ó cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh ®Çy ®ñ cña s¶n phÈm ,dÞch vô . -Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp .Gåm c¸c chi phÝ qu¶n lý kinh doanh ,chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh ,chi phÝ chung kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghÞªp 3 Chuyªn ®Ò thùc tËp :TiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp BHXH,BHYT cña nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp , chi phÝ vÒ vËt liÖu ,dông cô dïng cho qu¶n l;ý doanh nghiÖp . -Chi phÝ b¸n hµng Gåm c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm ,hµng ho¸ ,lao vu dÞch vô :b¶o qu¶n ®ãng gãi ,vËn chuyÓn.. *Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp ,qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ban ®Çu ®ång nhÊt cña nã mµ kh«ng xÕt ®Õn c«ng dông cô thÓ ,®Þa ®iÓm cña chi phÝ Chi phÝ ®îc ph©n thµnh yÕu tè chi phÝ .ë níc ta chi phÝ thêng ®îc chia thµnh 7 yÕu tè . -YÕu tè nguyªn liÖu vËt liÖu.Gåm toµn bé gi¸ trÞ NVL chÝnh , phô,phô tïng thay thÕ ,c«ng cô dông cô..sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh (trõ gÝa trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi ). -YÕu tè nhiªn liÖu ®éng lùcGåm gi¸ trÞ vËt t x¨ng dÇu ,®iÖn than...sö dông vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt trong kú. -YÕu tè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l¬ng lµ sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp mµ doanh nghiÖp tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. -YÕu tè BHXH,BHYT,KPC§ tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. -YÕu tè khÊu hao TSC§ Gåm toµn bé sè khÊu hao TSC§ ph¶i tÝnh trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. _YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi Ph¶n ¸nh chi phÝ mua ngoµi cña c¸c lao vô dÞch vô dïng ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh trong kú . -YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn C¸c chi phÝ kh¸c cßn l¹i b»ng tiÒn dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . Dùa vµo møc ®é ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè kh¸c nhau vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ,phôc vô cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phôc vô cho tõng lÜnh vùc hoat ®éng ®ã .Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ chia chi phÝ s¶n xuÊt thµnh . -Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ cµn thiÕt ®Ó cÇu t¹o nªn s¶n phÈm,dÞch vô gåm 3 kho¶n môc :Chi phÝ NVLTT,chi phÝ NCTT,chi phÝ SXC. -Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt .Gåm chi phÝ b¸n hµng ,chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. G¾n liÒn víi kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt ngêi ta cßn ®a ra 2 kh¸i niÖm chi phÝ n÷a ®ã lµ chi phÝ ban ®Çu vµ chi phÝ chuyÓn ®æi. -Chi phÝ ban ®Çu Ph¶n ¸nh chi phÝ ®Çu tiªn ,chñ yÕu cña s¶n phÈm gåm chi phÝ NVLTT,chi pchÝ NCTT . -Chi phÝ chuyÓn ®æi Ph¶n ¸nh chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó biÕn ®æi NVL tõ d¹ng th« sang thµnh phÈm bao gåm chi phÝ NCTT vµ chi phÝ SXC . C¸ch ph©n lo¹i nµy lµm ®¬n gi¶n ho¸ sè lîng kho¶n môc gi¸ thµnh ,gi¶m nhÑ c«ng t¸c ghi chÐp mµ l¹i ph©n ®Þnh râ rµng chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi phÝ qu¶n lý ,chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ SXC . S¬ ®å ph©n lo¹i nµy nh sau Chi phÝ s¶n xuÊt Tæng CP CPNVLTT CPNCTT CP Ban ®Çu CPSXC CP ChuyÓn ®æi 4 Chuyªn ®Ò thùc tËp CP Ngoµi SX (CP thêi kú ) CP b¸n hµng CP QLDN 1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm . Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt bao gåm hai mÆt : mÆt hao phÝ s¶n xuÊt vµ mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt : Chi phÝ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶n ¸nh mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt . VËy tÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh (ph¸t sinh trong kú , kú tríc chuyÒn sang ) vµ c¸c chi phÝ trÝch tríc cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm lao vô , dÞch vô ®· hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chi tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm . Nãi c¸ch kh¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra bÊt kÓ ë kú nµo nhng cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú . Gi¸ thµnh cã hai chøc n¨ng chñ yÕu lµ chøc n¨ng thíc ®o bï ®¾p chi phÝ vµ chøc n¨ng gi¸, toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó , hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm , c«ng viÖc , lao vô ph¶i ®îc bï ®¾p b»ng sè tiÒn thu vÒ tiªu thô , b¸n s¶n phÈm lao vô ,dÞch vô . ViÖc bï ®¾p c¸c chi phÝ ®Çu vµo míi chØ b¶o ®¶m ®îc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n . Môc ®Ých s¶n xuÊt vµ nguyªn t¾c kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i b¶o ®¶m mäi chi phÝ ®Çu vµo vµ cã l·i . §Ó ®¾p øng c¸c yªu cÇu cña qu¶n lý , h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh còng nh yªu cÇu x©y dùng gi¸ thµnh s¶n phÈm , hµng ho¸ , gi¸ thµnh ®uîc xem xÐt díi nhiÒu gãc ®é , nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau . Theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc vµ gi¸ thµnh thùc tÕ . Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®îc x¸c ®Þnhtríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm . Tuy nhiªn kh¸c víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch , gi¸ thµnh ®Þnh møc l¹i ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh móc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong thêi kú kÕ ho¹ch ( thêng lµ ngµy ®Çu th¸ng ) nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh . Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn s¶n xuÊt s¶n phÈm . Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ , gi¸ thµnh ®îc chia thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh tiªu thô . Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ( cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng )lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt , chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt (cpnvltt,cpnctt, cpsxc ).bëi vËy gi¸ thµnh s¶n xuÊt cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng . Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ s¶n Chi phi sx Chi phÝ sx = + _ xuÊt s¶n phÈm xuÊt DD §K ps trong kú DDCK Gi¸ thµnh tiªu thô lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt , tiªu thô s¶n phÈm (chi phÝ s¶n xuÊt , qu¶n lý vµ b¸n 5 Chuyªn ®Ò thùc tËp hµng ) . Do vËy gi¸ thµnh tiªu thô cßn gäi lµ gi¸ thµnh ®Çy ®ñ vµ ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau : Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô Gi¸ thµnh Chi phÝ qu¶n Chi phÝ = s¶n xuÊt + lý doanh nghiÖp + 6 b¸n hµng cña Chuyªn ®Ò thùc tËp 1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh vµ chi phÝ lµ hai chØ tiªu cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm .Gi¸ thµnh vµ chi phÝ ®Òu bao gåm c¸c chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm.Tuy nhiªn do bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt gi÷a c¸c kú kh«ng ®Òu nhau nªn gi¸ thµnh vµ chi phÝ kh¸c nhau vÒ lîng .§iÒu ®ã ®îc biÓu hiÖn qua s¬ ®å sau: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú A B CFSX ph¸t sinh trong kú C Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô hoµn thµnh Qua s¬ ®å ta thÊy D CPSX dë dang cuèi kú AC= AB+BD-CD Hay: Tæng gi¸ thµnh CPSXDD CPSX ph¸t sinh CPSXDD s¶n phÈm = ®Çu kú + trong kú _ cuèi kú Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang (CPSXDD) ®Çu kú hoÆc cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang th× gi¸ thµnh s¶n phÈm trïng víi chi phÝ s¶n xuÊt. *Ph©n biÖt gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm . Chi phÝ s¶n xu©ts vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai kh¸i niÖm cã nh÷ng mÆt kh¸c nhau ®ång thêi cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. - Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi thêi kú ph¸t sinh chi phÝ .Nã gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng ,quÝ ,n¨m)mµ kh«ng liªn quan ®Õn sè s¶n phÈm hoµn thµnh hay cha cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i lu«n g¾n liÒn víi khèi lîng s¶n phÈm ,lao vô dÞch vô hoµn thµnh trong kú. -Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú bao gåm c¶ chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú nµy ,kh«ng bao gåm chi phÝ tr¶ tríc cña kú tríc ph©n bæ cho kú nµy vµ nh÷ng chi phÝ ph¶i tr¶ trong kú nµy nhng thùc tÕ cha ph¸t sinh ,cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm th× ngîc l¹i chØ liªn quan ®Õn chi phÝ ph¶i tr¶ trong kú vµ chi phÝ tr¶ tríc ph©n bæ trong kú nµy . -Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú kh«ng chØ liªn quan ®Õn nh÷ng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú mµ cßn liªn quan ®Õn s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng nhng chØ liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang kú tríc chuyÓn sang. -Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi khèi lîng ,chñng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú ®ã ,gi¸ thµnh s¶n phÈm th× ngîc l¹i. Do cã sù kh¸c nhau nh vËy nªn ®èi tîng ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã sù ph©n biÖt víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . II H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 2.1. §Æc ®iÓm cña ho¹t déng kinh doanh x©y l¾p cã ¶nh hëng dÕn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p . 7 Chuyªn ®Ò thùc tËp Sau nh÷ng n¨m thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh doanh míi ,còng nh tÊt c¶ c¸c ngµnh trong c¶ níc ,ngµnh XDCB ngµy mét thÝch nghi vµ ph¸t triÓn .Víi môc tiªu hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng ,®îc §¶ng vµ Nhµ níc quan t©m nhiÒu h¬n n÷a .S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh ,h¹ng môc c«ng tr×nh (CT,HMCT),vËt kiÕn tróc ...cã qui m« lín ,kÕt cÊu phøc t¹p ,mang tÝnh ®¬n chiÕc ,thêi gian thi c«ng kÐo dµi vµ ph©n t¸n... v× vËy tríc khi tiÕn hµnh x©y l¾p ,s¶n phÈm x©y l¾p ®Òu ph¶i qua kh©u dù ¸n råi ®Õn dù to¸n c«ng tr×nh ,dù to¸n thiÕt kÕ ,dù to¸n thi c«ng ph¶i lËp cho tõng phÇn cña c«ng viÖc.Trong suèt qu¸ tr×nh x©y l¾p ph¶i lËp gi¸ dù to¸n lµm thíc ®o vÒ c¶ mÆt gi¸ trÞ vµ kü thuËt. S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt ,cßn tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kh¸c nh lao ®éng ,vËt t... ®Òu ph¶i di chuyÓn theo ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh x©y l¾p .MÆt kh¸c ho¹t ®éng x©y l¾p l¹i tiÕn hµnh ngoµi trêi thêng chÞu ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn vµ m«i trêng : ma , giã, nãng ,Èm..dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt m¸t ,h háng v× c«ng t¸c qu¶n lý ,sö dông vµ h¹ch to¸n vÊt t ,tµi s¶n gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ phøc t¹p. S¶n phÈm hoµn thµnh kh«ng nhËp kho mµ tiªu thô ngay theo gi¸ dù to¸n ( gi¸ thanh to¸n víi chñ ®Çu t bªn A) hoÆc gi¸ tho¶ thuËn (còng ®îc x¸c ®Þnh trªn dù to¸n c«ng tr×nh ).Do ®ã tÝnh chÊt s¶n phÈm hµng ho¸ thÓ hiÖn kh«ng râ. Thêi gian sö dông s¶n phÈm l©u dµi ®ßi hái viÖc qu¶n lý ,tæ chøc sao cho chÊt lîng c«ng tr×nh ph¶i ®¶m b¶o vµ ph¶i ph¶n ¸nh ®óng theo tõng thêi ®iÓm ph¸t sinh . Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓn trªn cña s¶n phÈm x©y l¾p mµ c«ng t¸c kÕ to¸n cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p nã trªn ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu chung cña mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt.Ghi chÐp tÝnh to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm võa ph¶i thùc hiÖn phï hîp víi ngµnh nghÒ ,®óng víi chøc n¨ng kÕ to¸n cña m×nh,nh»m cung cÊp sè liÖu chÝnh x¸c kÞp thêi ,®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ,cè vÊn cho l·nh ®¹o trong viÖc tæ chøc ,qu¶n lý ®Ó ®Æt môc ®Ých kinh doanh cña c«ng ty. 2.2. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p . Trong XDCB ,chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña lao ®éng sèngvµ lao ®éng vËt ho¸ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ,thi c«ng vµ bµn giao s¶n phÈm x©y l¾p trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Vµ ë ®©y ,khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ph¶i toµn bé lao ®éng ®Òu trë thµnh chi phÝ ,mµ chÝ cã mét phÇn t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm cÇn thiÕt vµ ®îc th«ng qua tiÒn l¬ng .PhÇn cßn l¹i t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d ,nã kh«ng ph¶i lµ chi phÝ mµ lµ l·i cña doanh nghiÖp . XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p vµ ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n trong XDCB lµ dù to¸n ®îc lËp cho tõng ®èi tîng x©y dùng theo c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh nªn ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i theo kho¶n môc lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn trong doanh nghiÖp x©y l¾p.Ngoµi ba kho¶n môc chi phÝ NVLTT,NCTT,SXC,cßn thªm kho¶n môc m¸y thi c«ng . Nh vËy toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp XDCB ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc sau. - Chi phÝ NVLTT lµ tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ NVL chi ra ®Ó cÊu thµnh nªn thùc thÓ c«ng tr×nh nh vËt liÖu chÝnh (g¹ch ,s¾t ,thÐp...)c¸c cÊu kiÖn bª t«ng vµ c¸c phô gia kh¸c .Gi¸ vËt liÖu kÓ trªn ®îc tÝnh theo thùc tÕ gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n vµ c¸c chi phÝ thu mua thùc tÕ ph¸t sinh nh vËn chuyÓn ,bèc dì... 8 Chuyªn ®Ò thùc tËp -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT)Lµ toµn bé tiÒnd l¬ng chÝnh ,l¬ng phô ,phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt c«ng nh©n vËn chuyÓn vËt liÖu cho thi c«ng c«ng tr×nh ,c«ng nh©n lµm nhiÖm vô baá dìng ,dän dÑp vËt liÖu trªn c«ng trêng. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm tiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian,theo s¶n phÈm ,tr¶ lµm thªm giê ,tr¶ tiÒn thëng thêng xuyªn vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.Nh÷ng kho¶n nµy kh«ng bao gåm kho¶n cã tÝnh chÊt lîng,tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng . -Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (MTC)lµ c¸c kho¶n chi phÝ trùc tiÕp liªn quan tíi viÖc sö dông m¸y ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p. -Chi phÝ s¶n xuÊt chung (SXC)lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ trùc tiÕp phôc vô ch s¶n xuÊt cña c¶ ®éi ,c«ng tr×nh x©y dùng,nhng kh«ng ®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng cô thÓ. Chi phÝ SXC bao gåm tiÒn l¬ng cña bé phËn qu¶n lý ®éi,BHXH,BHYT,KPC§ trÝch theo tû lÖ cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi,khÊu hao TSC§ dïng chung cho toµn ®éi,chi phÝ héi häp tiÕp kh¸ch ,®iÖn tho¹i,®iÖn níc vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. 9 Chuyªn ®Ò thùc tËp *Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p . Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm toµn bé chi phÝ chi ra nh chi vËt t ,chi phÝ nh©n c«ng ,chi phÝ m¸y thi c«ng vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c tÝnh cho tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh. Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh XDCB vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p mang nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng kh¸c biÖt víi ngµnh s¶n xuÊt kh¸c mµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã c¸c kh¸i niÖm kh¸c nhau. -Gi¸ thµnh dù to¸n Gi¸ thµnh dù to¸n lµ tæng sè c¸c chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p . Gi¸ thµnh dù to¸n =Gi¸ trÞ dù to¸n - PhÇn l·i ®Þnh møc Gi¸ trÞ dù to¸n lµ chi phÝ cho c«ng t¸c x©y dùng l¾p r¸p c¸c cÊu kiÖn ,l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ .Bao gåm :Chi phÝ trùc tiÕp ,chi phÝ chung vµ l·i ®Þnh møc L·i ®Þnh møc lµ chØ tiªu Nhµ níc quy ®Þnh ®Ó tÝch luü cho x· héi do ngµnh x©y dùng s¸ng t¹o ra . _ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mét doanh nghiÖp nhÊt ®Þnh trªn c¬ së biÖn ph¸p thi c«ng ,c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ ¸p dông cho doanh nghiÖp Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch=Gi¸ thµnh dù to¸n -Møc h¹ gi¸ thµnh dù to¸n _ Gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh thùc tÕ ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh bµn giaokhèi lîng x©y l¾p mµ doanh nghiÖp ®· nhËn thÇu ,gi¸ thµnh nµy bao gåm c¶ chi phÝ tæn thÊt theo ®Þnh møc ,vît ®Þnh møc nh:C¸c kho¶n thiÖt h¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ,c¸c kho¶n béi chi ,c¸c kho¶n l·ng phÝ vËt t,lao ®éng tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh . Do qu¸ tr×nh thi c«ng vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm kÐo dµi ,khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p lín nªn ®Ó tiÖn theo dâi nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh ,ngêi ta chia gi¸ thµnh thµnh :Gi¸ thµnh hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh kh«ng hoµn chØnh. -Gi¸ thµnh hoµn chØnh ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn c«ng tr×nh HMCT hoµn thµnh hay chÝnh lµ chi phÝ chi ra ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng mét c«ng tr×nh ,HMCT kÓ tõ khi thi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh bµn giao cho bªn A. -Gi¸ thµnh kh«ng hoµn chØnh (gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ)Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh cña mét khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p ®Æt tíi ®iÓm dõng kü thuËt nhÊt ®Þnh ,nã cho phÐp kiÓm kª chi phÝ ph¸t sinh ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh cho thÝch hîp ë nh÷ng giai ®o¹n sau,ph¸t hiÖn nh÷ng nguyªn nh©n g©y t¨ng gi¶m chi phÝ . 2.3.H¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p . ChÕ ®é kÕ to¸n c¶i c¸ch cña ViÖt nam ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1141TCC§KT ngµy 1/11/1995cho phÐp doanh nghiÖp®îc chän mét trong hai ph¬ng ph¸p :kª khai thêng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú ®Ó tÝnh gi¸ vËt liÖu vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .Tuy doanh nghiÖp lùa chän ph¬ng ho¹ch to¸n nµo th× viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu ph¶i th«ng qua 4 tµi kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt . TK 621 :Chi phÝ NVL trùc tiÕp. TK 622 : Chi phÝ NCTT TK 623 : Chi phÝ MTC TK 627 : Chi phÝ SXC S¬ ®å ho¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm  Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. 10 Chuyªn ®Ò thùc tËp TK 621 TK 154 Chi phÝ NVLTT C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ TK 622 Chi phÝ NCTT TK 623 TK 627 TK 152,138 Chi phÝ MTC Gi¸ thµnh TK 632 thùc tÕ s¶n phÈm Chi phÝ SXC 2.3.1. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®Ó ph¶n ¸nh hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p ph¶n ¸nh mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña c¸c lo¹i hµng tån kho vµ c¸c tµi kho¶n thÝch øng . Tµi kho¶n sö dông. * Tµi kho¶n 621 Chi phÝ NVL TT -Më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng c«ng tr×nh ,HMCT. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ NVL dïng cho s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú,cuèi kú kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .KÕt cÊu tµi kho¶n nµy nh sau. Bªn nî : Gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt dïng cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm. Bªn cã : _ KÕt chuyÓn chi phÝ NVL vµo TK 154 _ Gi¸ trÞ NVL sö dông kh«ng hÕt nhËp kho Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d. * Tµi kho¶n 622 Chi phÝ NCTT. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ kÕt chuyÓnchi phÝ tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµo tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.KÕt cÊu tµi kho¶n nµy nh sau. Bªn nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú. Bªn cã :KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n 154. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d. * Tµi kho¶n 623 Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông xe, m¸y thi c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y ,l¾p c«ng tr×nh(Tµi kho¶n nµy chØ sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ sö dông xe , m¸y thi c«ng ®èi víi trêng hîp doanh nghiÖp x©y ,l¾p c«ng tr×nh theo ph¬ng thøc thi c«ng hçn hîp võa thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y).KÕt cÊu tµi kho¶n nµy nh sau. Bªn nî : C¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Ðn m¸y thi c«ng(chi phÝ nguyªn vËt liÖu cho m¸y ho¹t ®éng ,chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l¬ng,tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe ,m¸y,chi phÝ b¶o dìng, chi phÝ söa ch÷a m¸y thi c«ng...) 11 Chuyªn ®Ò thùc tËp Bªn cã: kÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng vµo bªn nî cña tµi kho¶n 154. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 623 kh«ng cã sè d cuèi kú. Tµi kho¶n 623 ,cã 6 tµi kho¶n cÊp 2. - Tµi kho¶n 6231- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe, m¸y thi c«ng. - Tµi kho¶n 6232 - Chi phÝ vËt liÖu . - Tµi kho¶n 6233 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. - Tµi kho¶n 6234 - Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng. - Tµi kho¶n 6237 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - Tµi kho¶n 6238 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. * Tµi kho¶n 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng ,tõng ho¹t ®éng,tõng ph©n xëng ,bé phËn,chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong c¸c ph©n xëng , tæ ®éi s¶n xuÊt. Bªn nî : TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú. Bªn cã : Ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n154 Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d cuèi kú Tµi kho¶n 627 ®îc më chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n cÊp 2. TK 6271 Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng TK 6272 Chi phÝ vËt liÖu TK 6273 Chi phÝ CCDC dë dang TK 6274 Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277 Chi phÝ dông cô mua ngoµi TK 6278 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c *Tµi kho¶n 154 Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang- Më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt(theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ c«ng tr×nh,HMCT) TK nµy ®îc sö dông tËp hîp chi phÝ trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh. Bªn nî : Chi phÝ chÕ t¹o s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú Bªn cã : Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi ,s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc. D nî : Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cuèi kú. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông TK 632,654,... * Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n . H¹ch to¸n kho¶n môc nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Chi phÝ vÊt liÖu chiÕm tû träng lín nhÊt trong chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.Nã ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ .Chi phÝ vËt liÖu trong s¶n xuÊt x©y l¾p kh«ng bao gåm gi¸ trÞ vËt liÖu ®· xuÊt dïng trong qu¶n lý hµnh chÝnh ,vËt liÖu cho chi phÝ t¹m vµ gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ nhËn ®Ó l¾p ®Æt . Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trong kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau. Chi phÝ VL=TQj xDjvl+CLvl Trong ®ã . TQj : Khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p Djvl : §Þnh møc phÝ vËt liÖucho tõng c«ng viÖc x©y l¾p. CLvl : Chªnh lÖch vËt liÖu. Trong x©y dùng c¬ b¶n còng nh trong c¸c ngµnh kh¸c vËt liÖu sö dông ®Ó s¶n xuÊt cho s¶n phÈm ,h¹ng môc c«ng tr×nh nµo ph¶i tÝnh trùc tiÕp cho s¶n phÈm ,h¹ngmôc c«ng tr×nh ®ã .Trªn c¬ së c¸c chøng tõ gèc theo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu vµ sè lîng vËt liÖu thùc tÕ ®· sö dông. + Khi xuÊt NVL TTcho c«ng tr×nh ,HMCT,kÕ to¸n ghi. 12 Chuyªn ®Ò thùc tËp Nî TK 621 Chi tiÕt cho tõng ®èi tîng Cã TK 152 VËt liÖu xuÊt kho Cã TK 331,111 VËt liÖu mua ngoµi xuÊt kh«ng qua kho Cã TK 411 VËt liÖu nhËn cÊp ph¸t ,gãp vèn liªn doanh Cã TK 336,338 VËt liÖu vay mîn + Gi¸ trÞ vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho,gi¸ trÞ vËt liÖu thu håi theo qui ®Þnh ®îc ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt trong kú theo bót to¸n sau. Nî TK 152 Gi¸ trÞ vËt liÖu thu håi Cã TK 621 Chi phÝ NVL TT -Chi tiÕt tõng ®èi tîng + Cuèi kú kÒt chuyÓn chi phÝ NVLTT vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. Nî TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang -Chi tiÕt ®èi tîng Cã TK 621 Chi phÝ NVL TT - Chi tiÕt tõng ®èi tîng H¹ch to¸n chi tiÕt kho¶n môc vËt liÖu .Chøng tõ gèc ®Ó h¹ch to¸n vËt liÖu gåm :"PhiÕu xuÊt kho ","PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé","Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho","PhiÕu nhËp kho". KÕt qu¶ tÝnh to¸n trùc tiÕp hoÆc ph©n bæ chi phÝ vÊt liÖu vµo c¸c ®èi tîng h¹ch to¸n ®îc ph¶n ¸nh trªn "B¶ng ph©n bæ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô"Sè chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ trªn b¶ng ph©n bæ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô ®îc chuyÓn vµo thÎ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi tîng vµ b¶ng kª vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh. H¹ch to¸n vÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ NCTT h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 622 lµ toµn bé tiÒn l¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l¬ng ,l¬ng phô ...cã tÝnh chÊt æn ®Þnh thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p,®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng,KPC§,BHXH,BHYT tÝnh theo 19% tiÒn l¬ng c«ng nh©n bao gåm tiÒn l¬ng theo thêi gian ,tr¶ theo s¶n phÈm ,tr¶ cho lµm thªm giê ,tiÒn thëng thêng xuyªn vÒ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,vÒ tiÕt kiÖm vËt liÖu. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong x©y l¾p ®îc biÓu hiÖn b»ng c«ng thøc : CPNC = Qj x Djnc x Kj (1+ F1/h1j + F1/h2j Trong ®ã Qj : Khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p Djcn : §Þnh møc nh©n c«ng theo tõng c«ng viÖc Kj : HÖ sè ®iÒu chØnh chi phÝ nh©n c«ng F1 : C¸c kho¶n phô cÊp l¬ng tÝnh theo l¬ng tÝnh theo l¬ng tèi thiÓu cha tÝnh vµo gi¸ thµnh. h1,h2 : HÖ sè Néi dung cña h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng gåm h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng,h¹ch to¸n c«ng viÖc kho¸n ,h¹ch to¸n viÖc tÝnh l¬ng ,tr¶ l¬ng vµ tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ tiÒn l¬ng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng viÖc hoµn thµnh Cã hai h×nh thøc tr¶ l¬ng lµ: tr¶ l¬ng theo thêi gian vµ tr¶ l¬ng theo khèi lîng c«ng viÖc giao kho¸n H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian bao gåm L¬ng th¸ng lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn theo th¸ng,bËc l¬ng ®· x¾p xÕp . TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ Møc l¬ng Sè ngµy lµm trong th¸ng = mét ngµy x vÞÖc trong th¸ng L¬ng ngµy lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng theo møc l¬ng ngµy vµ sè ngµy thùc tÕ lµm viÖc trong th¸ng 13 Chuyªn ®Ò thùc tËp Møc l¬ng ngµy = Møc l¬ng th¸ng HÖ sè c¸c lo¹i phô theo cÊp bËc x cÊp (nÕu cã) Sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng theo chÕ ®é (26 ngµy) L¬ng c«ng nhËt lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lµm viÖc t¹m thêi cha ®îc xÕp vµo thang bËc l¬ng .Ngêi lao ®éng lµm viÖc ngµy nµo hëng l¬ng ngµy ®ã theo møc qui ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i c«ng viÖc. TiÒn l¬ng Khèi lîng c«ng viÖc §¬n gi¸ ph¶i tr¶ = giao kho¸n hoµn thµnh x tiÒn l¬ng +Hµng th¸ng c¨n cø vµo "B¶ng chÊm c«ng " hîp ®ång lµm kho¸n vµ c¸c chøng tõ liªn quan kÕ to¸n lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng theo tõng tæ ®éi s¶n xuÊt ,bé phËn thi c«ng,c¸c phßng ban vµ kiÓm tra viÖc tr¶ l¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.Sau ®ã kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp thanh to¸n l¬ng toµn xÝ nghiÖp vµ ®Þnh kho¶n. Nî TK 622 Chi phÝ NCTT- Chi tiÕt theo ®èi tîng Cã TK 334 Ph¶i tr¶ CNV + TiÒn l¬ng tÝnh ®îc kÕ to¸n trÝch BHXH,BHYT,KPC§ theo tû lÖ tiÒn l¬ng c«ng nh©n x©y l¾p vµ ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng thuéc hîp ®ång lao ®éng dµi h¹n víi xÝ nghiÖp trong ®ã 19% ®a vµo chi phÝ CNTT Nî TK 622 Chi phÝ NCTT- Chi tiÕt theop tõng ®èi tîng Cã TK 338 (19%) Ph¶i tr¶ kh¸c Chi tiÕt : TK 3382 :2%, TK 3383 :15%, TK 3384 : 2% ®ång thêi 6% cßn l¹i kÕ to¸n trõ vµo tiÒn l¬ng c«ng nh©n hîp ®ång dµi h¹n Nî TK 334 Ph¶i tr¶ CNV Cã TK 338(6%) Ph¶i tr¶ kh¸c Chi tiÕt TK 3383 (5%), TK 3384(1%) Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ NCTTvµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh Nî TK 154 Chi phÝ SXDD-Chi tiÕt theo tõng ®èi tîng Cã TK 622 Chi phÝ NCTT - Chi tiÕt ®èi tîng H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung (CP SXC) h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 627 bao gåm:TiÒn l¬ng ,BHXH,BHYT,KPC§ cña c¸n bé qu¶n lý c«ng trêng,vËt liÖu dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung,qu¶n lý ë c«ng trêng,khÊu hao m¸y mãc ,thiÕt bÞ ,nhµ xëng,tiÒn thuª m¸y thi c«ng ,tiÒn ®iÖn níc cho thi c«ng. §èi víi CPSXC cÇn ph©n bæ ,cÇn lùa chän tiªu thøc ph©n bæ sao cho CPSXC tû lÖ thuËn víi tiªu thøc ®ã,xÝ nghiÖp tuú theo ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®Æc thï cña m×nh ®Ó lùa chän mét trong c¸c ph¬ng ph¸p ph©n bæ sau. +§èi víi c¸c ®¬n vÞ thi c«ng c«ng tr×nh b»ng biÖn ph¸p thñ c«ng (hoÆc toµn b»ng m¸y ) th× chi phÝ chung ®îc ph©n bæ tû lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ chi phÝ sö dông m¸y thùc tÕ + TÝnh ra tiÒn l¬ng chÝnh ,l¬ng phô vµ phô cÊp cã tÝnh chÊt tr¶ l¬ng cho c¸n bé qu¶n lý c«ng trêng Nî TK 627(1) Chi phÝ SXC- Chi tiÕt tõng ®èi tîng Cã TK 334 Ph¶i tr¶ CNV 14 Chuyªn ®Ò thùc tËp + TrÝch BHXH,BHYT,KPC§ theo tiÒn l¬ng ph¸t sinh Nî TK 627 (6278) Chi phÝ SXC -Chi tiÕt tõng tæ ®éi Cã TK 338( 3382,3383,3384) + Chi phÝ vËt liÖu chi ra ®Ó tù söa ch÷a b¶o dìng TSC§ chung cña tæ ®éi , c«ng tr×nh vµ c¸c chi phÝ vËt liÖu dïng chung kh¸c Nî TK 627 (6272) Chi phÝ SXC -Chi tiÕt tõng tæ ,®éi Cã TK 152 Nguyªn vËt liÖu + Chi phÝ c«ng cô dïng cho tæ ®éi Nî TK 627(6273) Chi phÝ SXC -Chi tiÕt tõng tæ ,®éi Cã TK 153 C«ng cô ,dông cô ph©n bæ mét lÇn + Khi xuÊt CC DC ph©n bæ nhiÒu lÇn ,kÕ to¸n ghi Nî TK 1421 Chi phÝ tr¶ tríc Cã TK 152 Gi¸ trÞ c«ng cô xuÊt dïng ®ång thêi trêng hîp ph©n bæ cho CT,HMCT sö dông CCDC Nî TK 627(6273) Chi phÝ SXC -Chi tiÕt tõng CT,HMCT Cã TK 1421 Chi phÝ tr¶ tríc + TrÝch khÊu hao TSC§ dïng chung cho c¶ tæ ®éi c«ng tr×nh Nî TK 627(6274) Chi phÝ SXC - Chi tiÕt cho tõng tæ ®éi Cã TK 214 KhÊu hao TSC§ + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (®iÖn níc,söa ch÷a nhá) Nî TK 627 Chi phÝ SXC vµ chi tiÕt theo tõng tæ ®éi Cã TK 111,112,331,... + C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ kh¸c tÝnh vµo chi phÝ SXC trong kú (Chi phÝ söa ch÷a TSC§,chi phÝ ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch) Nî TK 627 Chi tiÕt tiÓu kho¶n theo tõng ®èi tîng Cã TK 335 Chi phÝ ph¶i tr¶ + Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tríc vµo chi phÝ SXC kú nµy (tiÒn thuª nhµ xëng ,ph¬ng tiÖn kinh doanh ,chi phÝ b¶o hiÓm...) Nî TK 627 ( Chi tiÕt tiÓu kho¶n -theotõng ®èi tîng) Cã TK 142 Chi phÝ tr¶ tríc + C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn kh¸c Nî TK 111,138,... Cã TK 627 Chi phÝ SXC + Cuèi kú ph©n bæ chi phÝ SXC cho tõng CT, HMCT Nî TK 154 Chi tiÕt CT,HMCT Cã TK 627 Chi tiÕt ®èi tîng H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ mét kho¶n chi phÝ lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p,nã bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ vËt t ,lao ®éngvµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng cña doanh nghiÖp M¸y thi c«ng lµ c¸c lo¹i m¸y phôc vô trùc tiÕp cho s¶n xuÊt x©y l¾p nh : M¸y trén bª t«ng ,trén v÷a ,cÇn cÈu th¸p ,m¸y xóc ®Êt ,san nÒn .. Cã thÓ t¸ch biÖt c¸c trêng hîp h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng nh sau. Trêng hîp ®¬n vÞ tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng vµ cã ph©n cÊp h¹ch to¸n cho ®éi m¸y cã tæ chøc h¹ch to¸n riªng,th× viÖc hach to¸n ®îc tiÕn hµh nh sau. §Ó h¹ch to¸n kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n 621,622,627 theo dâi toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng. + Khi xuÊt, mua NVL phôc vô m¸y thi c«ng ;kÕ to¸n ghi 15 Chuyªn ®Ò thùc tËp Nî TK 621 Chi phÝ NVLTT Nî TK 133 ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu ®îc khÊu trõ) Cã TK 152,111,112... + TÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng Nî TK 622 Chi phÝ NCTT Cã TK 334 Ph¶i tr¶ CNV + TrÝch BHXH,BHYT,KPC§ theo tû lÖ qui ®Þnh Nî TK 622 Chi phÝ NCTT Cã TK 338(3382,3383,3384) Ph¶i tr¶ kh¸c + KhÊu hao maý mãc thi c«ng Nî TK 627 Chi phÝ SXC Cã TK 214 Hao mßn + Chi phÝ chung cña ®éi m¸y ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ®éi ,BHXH,BHYT,KPC§ trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh,chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ,chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c... Nî TK 627 Chi phÝ SXC Cã TK 334,338,153,111,112,... + Cuèi kú kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ NVL,chi phÝ nh©n c«ng ,chi phÝ SXC cña ®éi m¸y ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ sö dông m¸y vµ tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y Nî TK 154 Chi phÝ sx kd dë dang Cã TK 621 Chi phÝ NVL Cã TK 622 Chi phÝ NC Cã TK 627 Chi phÝ SXC + Sau khi tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y vµ ph©n bæ sè ca m¸y cho c¸c c«ng tr×nh ,HMCT,kÕ to¸n ghi. Nî TK 154 Chi phÝ SXKD dë dang- Chi tiÕt HMCT,CT Cã TK 154 Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®éi m¸y thi c«ng  NÕu doanh ngiÖp thùc hiÖn theo ph¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn,ghi: Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng(6238- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c) Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.  NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé,ghi: Nî TK 623- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng(6238- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c) Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ(1331)(NÕu ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT) Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc(3331- x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép tÝnh trªn gi¸ b¸n néi bé vÒ ca m¸y cung cÊp lÉn nhau) Cã TK 512,511. Trêng hîp ®¬n vÞ kh«ng tæ chøc m¸y thi c«ng riªng biÖt, hoÆc cã tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt nhng kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng cho ®éi m¸y thi c«ng th× toµn bé chi phÝ sö dông maý thi c«ng sÏ ®îc h¹ch to¸n nh sau. + L¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n vËn hµnh m¸y thi c«ng Nî TK 623 Chi phÝ m¸y thi c«ng 16 Chuyªn ®Ò thùc tËp (TK 6231 Chi phÝ nh©n c«ng sö dông m¸y thi c«ng) Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn Cã TK 111 - TiÒn mÆt + Khi xuÊt kho, hoÆc mua nguyªn vËt liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng,ghi: Nî TK 623- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (TK 6232 - Chi phÝ vËt liÖu) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu ®îc khÊu trõ) Cã TK 152.152,111,112,331... + KhÊu hao xe m¸y thi c«ng sö dông ë ®éi thi c«ng,ghi: Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ( TK 6234 - Chi phÝ khÊu hao TSC§) Cã TK 214 - Hao mßn + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph¸t sinh (söa ch÷a m¸y thi c«ng mua ngoµi ,®iÖn níc,tiÒn thuª TSC§ ,chi tr¶ cho nhµ thÇu phô...)ghi: Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ( TK 6237 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi) Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu ®îc khÊu trõ) Cã TK 111,112,331 + Chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (TK6238- ch phÝ b»ng tiÒn kh¸c) Cã TK 111,112 C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y ( chi phÝ thùc tÐ ca m¸y)tÝnh cho tõng c«ng tr×nh ,h¹ng môc c«ng tr×nh),ghi: Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang Cã TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Trêng hîp t¹m øng chi phÝ m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé .Khi quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt,ghi: Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Cã TK 141 - T¹m øng 2.4. H¹ch to¸n thiÖt h¹i trong x©y l¾p C¸c ngµnh s¶n xuÊt nãi chung vµ ngµnh x©y l¾p nãi riªng®Òu kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thÖt h¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.ThiÖt h¹i trong x©y l¾p thêng gÆp chñ yÕu ë hai d¹ng:ThiÖt h¹i do s¶n phÈm háng vµ thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt. - ThiÖt h¹i do s¶n phÈm háng .Thùc ra trong x©y dùng kh«ng cã s¶n phÈm háng mµ nãi ®óng ra lµ c¸c cÊu kiÖn lµm sai thiÕt kÕ,kh«ng b¶o ®¶m tiªu chuÈn chÊt lîng,kh«ng ®îc bªn giao thÇu nghiÖm thu. - ThiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt .Do c¸c nguyªn nh©n thêi tiÕt ,ma b·o(§iÒu nµy dÔ xÈy ra víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng),do kh«ng cung øng ®ñ vËt t,nh©n c«ng ,do bªn chñ ®Çu t chËm gi¶i phãng mÆt b»ng x©y dùng. C¨n cø vµo nguyªn nh©n vµ quyÕt ®Þnh sö lý kÕ to¸n ghi Nî TK 821 Ghi t¨ng chi phÝ bÊt thêng Nî TK 138 B¾t båi thêng Nî TK 131 Sè båi thêng thiÖt h¹i ph¶i thu Cã TK 154 DN ¸p dông ph¬ng ph¸p KKTX 2.5. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt . 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp Trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm c¸c ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt sau. - Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo CT,HMCT - Ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng - Phong ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo®¬n vÞ thi c«ng.C¸c chi phÝ ph¸t sinh ®îc tËp hîp theo ®¬n vÞ thi c«ng.Trong tõng ®¬n vÞ ®ã,chi phÝ l¹i ®îc tËp hîp theo tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ nh HMCT,nhãm HMCT.Cuèi th¸ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë tõng ®¬n vÞ thi c«ng ®îc so s¸nh víi dù to¸n cÊp ph¸t ®Ó x¸c ®Þnh h¹ch to¸n kÕ to¸n néi bé .khi CT,HMCT hoµn thµnh ph¶i tÝnh gi¸ riªng cho CT,HMCT ®ã b»ng ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ,ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ,ph¬ng ph¸p tû lÖ, §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp tuú theo doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho theo KKTX kÕ to¸n sÏ sö dông tµi kho¶n tËp hîp kh¸c nhau. * ¸p dông ph¬ng ph¸p KKTX Cuèi kú c¨n cø sè chi phÝ NVLTT ,chi phÝ NCTT,chi phÝ SXC ph¸t sinh trong kú ph¶i kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh cho CT,HMCT. Nî TK 154 Chi phÝ SXDD -chi tiÕt CT,HMCT Cã TK 621 Chi phÝ NVLTT Cã TK 622 Chi phÝ NCTT Cã TK 627 Chi phÝ SXC 2.6. H¹ch to¸n s¶n phÈm dë dang trong doanh nghiÖp x©y l¾p. S¶n phÈm dë dang trong s¶n xuÊt x©y dùng ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p kiÓm kª .ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang trong s¶n xuÊt x©y dùng phô thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p gi÷a ngêi nhËn thÇu vµ ngêi giao thÇu . NÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm x©y dùng sau khi hoµn thµnh toµn bé th× s¶n phÈm dë dang lµ phÇn chi phÝ tõ lóc khëi c«ng ®Õn cuèi kú ®ã . NÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm x©y dùng theo ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý (x¸c ®Þnh gi¸ dù to¸n )th× s¶n phÈm dë dang lµ khèi lîng x©y l¾p cha ®¹t ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý quy ®Þnh vµ ®îc ®¸nh gi¸ theo chi phÝ thùc tÕ . 2.7.TÝnh gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p. §Ó tÝnh gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nhau phô thuéc vµo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. . Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n(ph¬ng ph¸p trùc tiÕp)Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p do s¶n phÈm x©y l¾p lµ ®¬n chiÕc Trong trêng hîp nµy ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh,kú tÝnh gi¸ thµnh ph¶i phï hîp víi kú b¸o c¸o. NÕu s¶n phÈm dë dang kh«ng cã hoÆc cã qu¸ Ýt vµ æn ®Þnh kh«ng cÇn ®¸nh gi¸.C«ng thøc tÝnh tæng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm sÏ lµ . C«ng thøc : Z = C Trong ®ã : Z lµ tæng s¶n phÈm x©y l¾p C lµ tæng chi phÝ ®îc tËp hîp theo ®èi tîng NÕu cuu«Ý th¸ng cã nhiÒu s¶n phÈm dë dang vµ kh«ng æn ®Þnh,cÇn tæ chøc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang .Khi ®ã c«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh sÏ lµ Z = DD §K + C - DDCK Trong ®ã: DD §K Gi¸ trÞ c«ng tr×nh dë dang ®Çu kú 18 Chuyªn ®Ò thùc tËp DD CK Gi¸ trÞ c«ng tr×nh dë dang cuèi kú . Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông víi x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh lín ,phøc t¹p.§èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ tõng ®ît s¶n xuÊt ,®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cuèi cïng. C«ng thøc tÝnh Z = DD §K + C1 +C2 + C3 +...+ Cn - DDCK Trong ®ã : C1,C2, C3,...,Cn lµ chi phÝ s¶n xuÊt. . Ph¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ. XÝ nghiÖp ,doanh nghiÖp nhËn ®îc giao thÇu hîp ®ång ,nhËn thÇu thi c«ng nhiÒu CT,HMCT,nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau mµ kh«ng cÇn h¹ch to¸n riªng cho tõng c«ng viÖc.C¸c HMCT nµy tuy cïng mét ®¬n vÞ thi c«ng nhng cha cã dù to¸n ,thiÕt kÕ kh¸c nhau.§Ó x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ tõng HMCT ph¶i x¸c ®Þnh tû lÖ ph©n bæ . Gi¸ thµnh thùc tÕ cña HMCT ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Ztt = di x H Trong ®ã :H Tû lÖ di Gi¸ dù to¸n cña HMCT Ztt Gi¸ thµnh thùc tÕ HMCT .Ph¬ng ph¸p liªn hîp :Lµ ph¬ng ph¸p ¸p dôngtrong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh x©y l¾p cã tæ chøc s¶n xuÊt ,tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµm ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau nh ph¬ng ph¸p tû lÖ,ph¬ng ph¸p céng chi phÝ. Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p vµ ph¬ng thøc thanh to¸n khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh trong kú b¸o c¸o cã thÓ mét bé phËn c«ng tr×nh hoÆc khèi lîng c«ng viÖc ...(x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ dù to¸n )hoµn thµnh ®îc thanh to¸n víi ngêi giao thÇu .V× vËy ,trong tõng kú b¸o c¸o ngoµi viÖc tÝnh gi¸ thµnh h¹ng môc c«ng tr×nh .gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p trong kú b¸o c¸o ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau. Gi¸ thµnh c«ng Gi¸ trÞ x©y l¾p Tæng chi phÝ Gi¸ trÞ x©y t¸c x©y l¾p = DD §K + SX PS trong kú - l¾p DDCK 2.8. H¹ch to¸n bµn giao c«ng tr×nh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh . - ViÖc bµn giao thanh to¸n khèi lîng x©y l¾p gi÷a bªn nhËn thÇu vµ bªn giao thÇu ®îc thùc hiÖn qua chøng tõ .Khi c«ng tr×nh XDCB hoµn thµnh ho¸ ®¬n nay ®îc lËp cho tõng c«ng tr×nh, khèi lîng XDCB hoµn thµnh cã ®ñ ®iÒu kiÖn thanh to¸n vµ lµ c¬ së cho bªn giao thÇu vµ nhËn thÇu ghi sæ kÕ to¸n. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ kÕ to¸n thùc hiÖn c«ng viÖc sau. + Ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô. Nî TK 111,112.131 Cã TK 333 ThuÕ GTGT Cã TK 511 Doanh thu tiªu thô +C¨n cø vµo gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao ghi: Nî TK 632 Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 154 DN ¸p dông ph¬ng ph¸p KKTX + Cuèi kú c¨n cø vµo chi phÝ QLDN ph¸t sinh kÕ to¸n ghi Nî TK 911 X¸c ®Þnh KQKD Cã TK 642 Chi phÝ QLDN +KÕt chuyÓn gi¸ thµnh c«ng tr×nh HMCT bµn giao. 19 Chuyªn ®Ò thùc tËp to¸n Nî TK 911 Cã TK 632 + KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn b¸n s¶n phÈm x©y l¾p do bªn nhËn thÇu thanh Nî TK 511 Cã TK 911 + TÝnh vµ kÕt chuyÓn kÕt qu¶ kinh doanh trong kú. NÕu l·i Nî TK 911 Cã TK 421 NÕu lç Nî TK 421 Cã TK 911 III C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n thêng dïng ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.1. H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ. NhËt ký chøng tõ lµ h¹ch to¸n tæ chøc sæ kÕ to¸n dïng ®Ó tËp hîpvµ hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo bªn cã cña tµi kho¶n ,kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch c¸c nghiÖp vô ®ã theo bªn nî cña tµi kho¶n ®èi øng .ViÖc ghi chÐp kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ghi theo thêi gian vµ ghi theo hÖ thèng tæng hîpChøng víi h¹ch tõ to¸n gècchi tiÕt trªn c¬ së c¸c mÉu sæNKCT s¸ch in s½n,thuËn lîi cho viÖc lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ rót ra c¸c 1,2,5,6 chØ tiªu kinh Sè tÕ cÇn ph©n tÝch .§Ó theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh kÕ to¸n sö dông b¶ng kª sè 4,sè5,sè6 vµ nhËt ký chøng tõ sè 7. Khi ph¸t sinh nghiÖp vô kÕ to¸n c¨n có vµo chøng tõ gèc ®Ó vµo c¸c chøng tõ liªn quan (NKCT sè 1,2,5,6...)®ång thêi ghi vµo b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng. B¶ng ph©n bæ kª S¬B¶ng ®å sè 1 H×nh thøc nhËt VL,CC,KH,BH ký chøng tõ Sè 3 B¶ng kª Sè 4,5,6 NKCT Sè 7 Sæ c¸i TK621,622, 623,627 20