LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
lêi nãi ®Çu
Bíc sang thÕ kû 21, xu híng khu vùc ho¸ vµ quèc tÕ ho¸ c¸c nÒn kinh tÕ ®· ®îc
kh¼ng ®Þnh. BÞ cuèn trong vßng xo¸y c¹nh tranh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i cñng cè còng
nh hoµn thiÖn bé m¸y s¶n xuÊt, quy tr×nh qu¶n lý,.. ®Ó cã thÓ t¹o cho m×nh mét chç
®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng.
H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét bé phËn quan träng trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ tµi
chÝnh. Gi¸ thµnh lµ chØ tiªu chÊt lîng ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý, sö dông vËt t, lao ®éng
vµ lµ thíc ®o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh kh«ng chØ tÝnh ®óng, ®ñ chi phÝ trong gi¸ thµnh mµ cßn cung cÊp th«ng tin cho
c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ®îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý
ngµy cµng cao cña doanh nghiÖp.
Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt quy m« võa, víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt
phøc t¹p gåm nhiÒu bíc nèi tiÕp nhau, chñng lo¹i s¶n phÈm in ®a d¹ng, c«ng ty In
N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm ®· tá ra ®øng v÷ng vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Thµnh c«ng ®ã cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña tËp thÓ c¸n
bé c«ng nh©n viªn trong c«ng t¸c phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n
phÈm nh»m tõng bíc n©ng cao uy tÝn vµ søc c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ trêng.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c
qu¶n lý chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c«ng t¸c qu¶n lý, ®îc sù gióp ®ì cña thÇy
gi¸o TrÞnh §×nh Kh¶i cïng c¸c c¸n bé phßng tµi vô cu¶ c«ng ty em ®· m¹nh d¹n chän
®Ò tµi: “ H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty In N«ng
nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm” cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, bµi viÕt ®îc chia thµnh ba phÇn:
PhÇn 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm.
PhÇn 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm.
PhÇn 3: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm.
kÕt luËn
Nghiªn cøu ®æi míi vµ tæ chøc hîp lý qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh nh»m t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ
C«ng nghiÖp thùc phÈm lµ c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong c«ng t¸c kÕ to¸n cña
c«ng ty, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ hiÖn nay.
Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty lµ mét kh©u c«ng viÖc quan träng kh«ng chØ trong thùc tiÔn
mµ c¶ trong lý luËn kinh tÕ. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ
C«ng nghiÖp thùc phÈm em nhËn thÊy c«ng t¸c nµy vÒ c¬ b¶n ®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu
cña c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. LuËn v¨n nµy ®îc tr×nh bµy kÕt hîp gi÷a phÇn lý
-1-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
luËn vµ thùc tiÔn, tríc hÕt lµ lÝ luËn vÒ vÊn ®Ò sau ®ã lµ thùc tiÔn c«ng t¸c h¹ch to¸n t¹i
c«ng ty. XuÊt phÊt tõ viÖc nhËn thøc nh÷ng quan ®iÓm ®æi míi vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån
t¹i trong qu¸ tr×nh tæ chøc h¹ch to¸n nghiÖp vô chi phÝ vµ gi¸ thµnh t¹i c«ng ty, trªn c¬
së kiÕn thøc ®· häc cïng víi sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o TrÞnh §×nh Kh¶i em ®·
m¹nh d¹n nªu ra mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm.
Trong thêi gian thùc tËp, thÇy gi¸o TrÞnh §×nh Kh¶i ®· tËn t×nh híng dÉn em c¶
vÒ ph¬ng ph¸p vµ kiÕn thøc, cïng víi sù chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c c¸n bé phßng tµi vô
c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm ®· gióp em hoµn thµnh luËn v¨n tèt
nghiÖp nµy.
MÆc dï ®· nç lùc cè g¾ng nhng do ®iÒu kiÖn cã h¹n vÒ mÆt kiÕn thøc vµ thêi gian
kh¶o s¸t thùc tÕ nªn bµi viÕt nµy cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong
nhËn ®îc sù bæ sung vµ gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn
h¬n.
Qua ®©y em xin bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh cña m×nh ®Õn thÇy gi¸o TrÞnh
§×nh Kh¶i, ngêi ®· chØ b¶o vµ gióp ®ì em rÊt nhiÒu trong viÖc hoµn thµnh b¶n luËn v¨n
vµ còng xin c¶m ¬n c¸c c¸n bé cña phßng tµi vô c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng
nghiÖp thùc phÈm ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc tËp võa qua.
-2-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
môc lôc
lêi nãi ®Çu
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm
I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm:
1
1. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
- Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ gi¸ thµnh
- Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ
2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm
2.1. Gi¸ thµnh s¶n phÈm
2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
1
1
1
2
2
2
2
3
4
II. Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
4
4
5
5
5
1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
2. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
3. Néi dung h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
3.1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n
3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn
3.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
3.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
3.2.3. H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tríc
3.2.4. H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶
3.2.5. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
3.2.6. H¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt
3.2.7. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung
III. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
1. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
2. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh
3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
9
3.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n, trùc tiÕp
3.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng
3.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc
3.3.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc cã tÝnh gi¸ thµnh NTP 10
3.3.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh NTP
3.4. TÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p tû lÖ
6
6
6
7
7
7
8
8
9
9
9
10
10
10
11
11
PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
I. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt trong c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
3. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý trong c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
4. §Æc ®iÓm tæ chøc kÕ to¸n trong c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
4.1 NhiÖm vô cña bé m¸y kÕ to¸n
4.2 Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n
4.3 HÖ thèng tµi kho¶n ®ang ¸p dông
4.4 H×nh thøc sæ b¸o c¸o
4.5 HÖ thèng b¸o c¸o
II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ
C«ng nghiÖp thùc phÈm
1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
2. Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
-3-
12
12
13
13
14
14
14
15
15
15
16
16
16
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
2.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
2.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
2.3.1. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
2.3.2. Chi phÝ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô
2.3.3. Chi phÝ khÊu hao TSC§
2.3.4. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
2.3.5. Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
2.4. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
III. Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp
thùc phÈm
1. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
2. Kú tÝnh gi¸ thµnh
3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
17
19
22
22
22
23
23
24
24
25
25
25
25
PhÇn III: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
I. §¸nh gi¸ chung t×nh h×nh tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
cña c«ng ty
1. ¦u ®iÓm
2. Nhîc ®iÓm
29
II. Mét sè tån t¹i vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
kÕt luËn
phô lôc
tµi liÖu tham kh¶o
môc lôc
tµi liÖu tham kh¶o
1. HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp
Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh n¨m 2000
2. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh
Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh n¨m 2002
3. Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh
Trêng §¹i Häc qu¶n lý vµ kinh doanh Hµ néi
4. KÕ to¸n doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª n¨m 2001
5. KÕ to¸n doanh nghiÖp
Nhµ xuÊt b¶n Lao ®éng vµ x· héi n¨m 2003
6. H¹ch to¸n kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh n¨m 2003
-4-
28
28
29
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
-5-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ tæ chøc
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
I, Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
Sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña c¸c yÕu tè: ®èi tîng lao ®éng, t liÖu lao
®éng, søc lao ®éng. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ ngêi s¶n xuÊt ph¶i bá ra c¸c
chi phÝ vÒ thï lao lao ®éng, t liÖu lao ®éng, vµ ®èi tîng lao ®éng. Mäi hao phÝ cho
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu ®îc ®o b»ng tiÒn, viÖc dïng thíc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸
trÞ cña c¸c t liÖu s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ søc lao ®éng ®· tiªu hao cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
®ã ®îc gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ lao ®éng sèng vµ
lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm.
Thùc chÊt qu¸ tr×nh thùc hiÖn chi phÝ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch vèn, chuyÓn dÞch
c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô).
1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu chi phÝ ph¸t sinh theo néi dung,
c«ng dông, yªu cÇu qu¶n lý vµ c¸c môc ®Ých kh¸c nhau. §Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c
qu¶n lý, tËp hîp vµ h¹ch to¸n còng nh kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh
møc chi phÝ, tÝnh to¸n ®îc kÕt qu¶ kinh doanh cÇn ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt.
XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu, môc ®Ých qu¶n lý kh¸c nhau mµ chi phÝ s¶n xuÊt ®îc ph©n
lo¹i theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc s¾p xÕp chi phÝ
s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng ®Æc trng nhÊt ®Þnh.
Sau ®©y lµ mét sè c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu:
- Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè chi phÝ.
- Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ.
- Ph©n lo¹i chi phÝ theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi lîng c«ng viÖc, s¶n
phÈm hoµn thµnh.
Sau ®©y, em xin ®îc tr×nh bµy hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu
1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè chi phÝ
Ph©n lo¹i theo yÕu tè lµ c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ ®Ó ph©n lo¹i. Theo quy
®Þnh hiÖn hµnh, toµn bé chi phÝ ®îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau:
-6-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
- YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
chÝnh, phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô, dông cô,.. sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh
(trõ sè nhËp kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi).
- YÕu tè chi phÝ nh©n c«ng: ph¶n ¸nh sè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp
mang tÝnh chÊt l¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng
tiÒn l¬ng vµ phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn.
- YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i
tÝnh trong kú cña tÊt c¶ tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
- YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua
ngoµi dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh.
- YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
cha ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè chi phÝ trªn dung vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
trong kú.
1.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh
C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn lîi
trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®îc ph©n theo kho¶n môc. C¸ch ph©n lo¹i
nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng. Theo
quy ®Þnh hiÖn hµnh, gi¸ thµnh s¶n xuÊt ë níc ta bao gåm:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm c¸c kho¶n l¬ng chÝnh, l¬ng phô
cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cïng víi c¸c kho¶n trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh cho
c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm toµn bé c¸c chi phÝ cßn l¹i ph¸t sinh trong
ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt sau khi ®· trõ ®i chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ
chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm
2.1 Gi¸ thµnh s¶n phÈm
Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khi quyÕt ®Þnh lùa chän ph¬ng ¸n s¶n
xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝnh ®Õn lîng chi phÝ bá ra ®Ó
s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm ®ã, cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸
thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n
hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, s¶n
phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp quan träng ph¶n ¸nh chÊt lîng, kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh
sö dông lao ®éng, vËt t, tiÒn vèn, viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p h¹ thÊp chi phÝ vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
Muèn sö dông chØ tiªu gi¸ thµnh vµo qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ x©y dùng kÕ
ho¹ch gi¸ thµnh còng nh yªu cÇu cña viÖc x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®îc
xem xÐt díi nhiÒu gãc ®é vµ ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau.
-7-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
NÕu xÐt theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm th×
gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ®îc chia thµnh ba lo¹i :
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: §îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc vµo s¶n xuÊt kinh doanh
trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ
ho¹ch.
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: §îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn
hµnh t¹i tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n
thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ, gi¸ thµnh ®îc chia thµnh:
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng): Lµ chØ tiªu ph¶n
¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm
trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt.
- Gi¸ thµnh tiªu thô (cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh
toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh tiªu thô = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt + Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp + Chi phÝ b¸n hµng
3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt gåm hai mÆt: mÆt hao phÝ s¶n
xuÊt vµ mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh hao phÝ s¶n xuÊt cßn gi¸
thµnh s¶n phÈm ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt. TÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh
(trong kú hoÆc cña kú tríc chuyÓn sang) cã liªn quan ®Õn khèi lîng s¶n phÈm ®·
hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nãi c¸ch kh¸c, gi¸ thµnh s¶n
phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra
mµ cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng viÖc hoÆc s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú.
biÖt
Tuy nhiªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã sù kh¸c nhau cÇn ph©n
- VÒ chÊt: Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nãi ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét ®èi
tîng tÝnh gi¸ thµnh cô thÓ ®· hoµn thµnh, cßn chi phÝ s¶n xuÊt lµ nh÷ng chi phÝ ®·
chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng kÓ hoµn thµnh hay cha.
- VÒ lîng: Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ s¶n xuÊt thêng kh«ng ®ång nhÊt
víi nhau v× gi¸ thµnh s¶n phÈm ë kú nµy cã thÓ bao gåm chi phÝ ë kú tr íc hoÆc chi
phÝ ë kú sau tÝnh tríc cho nã, cßn chi phÝ ë kú nµy cã thÓ ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh kú
tríc hoÆc kú sau.
II. Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
1. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
§èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ
s¶n xuÊt cÇn ®îc tËp hîp trong kú ®ã nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t,
tæng hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu néi dung vµ c«ng
dông kh¸c nhau, ph¸t sinh ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau theo nh÷ng quy tr×nh c«ng
-8-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
nghÖ s¶n xuÊt kh¸c nhau. Víi nh÷ng c¨n cø ®ã ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®îc x¸c ®Þnh:
- C¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt
- C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt
- C¨n cø vµo tr×nh ®é qu¶n lý vµ kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý kinh doanh
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®óng ®¾n vµ phï hîp víi
®Æc ®iÓm quy tr×nh ho¹t ®éng, yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt lín
trong viÖc tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch khoa häc tõ kh©u tæ
chøc h¹ch to¸n ban ®Çu cho ®Õn viÖc tæng hîp sè liÖu, ghi chÐp trªn tµi kho¶n vµ
c¸c sæ chi tiÕt.
Nh vËy, ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh
nh÷ng ph¹m vi mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®îc tËp hîp.
2. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ngµnh nghÒ, tõng
doanh nghiÖp, mèi quan hÖ gi÷a c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trong doanh nghiÖp,
tr×nh ®é c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n,.. mµ tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ ë c¸c doanh
nghiÖp kh¸c nhau lµ kh«ng gièng nhau. Tuy nhiªn cã thÓ kh¸i qu¸t viÖc tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt qua c¸c bíc sau
- TËp hîp chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho ®èi tîng sö dông.
- TÝnh vµ ph©n bæ lao vô cho c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh phô trî cã
liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông trªn c¬ së khèi lîng lao vô, dÞch vô
phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô.
- TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho ®èi tîng liªn quan
- X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú, tÝnh ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸
thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm.
3. Néi dung h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
3.1. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n
Chøng tõ kÕ to¸n lµ nh÷ng giÊy tê ph¶n ¸nh, chøng minh nghiÖp vô kinh tÕ
tµi chÝnh ph¸t sinh vµ thùc sù hoµn thµnh. Tæ chøc chøng tõ kÕ to¸n ph¶i ®¶m b¶o
®îc tÝnh thèng nhÊt ®Ó kiÓm tra, kiÓm so¸t theo ph¸p luËt, ph¶i ®¶m b¶o quy tr×nh
trËt tù trong viÖc t¹o lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ, ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp ph¸p,
hîp lÖ khi h×nh thµnh.
Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt c¸c chøng tõ ®îc sö dông:
- Chøng tõ tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, c¸c chøng tõ thanh to¸n cã liªn
quan ®Õn chi phÝ.
- C¸c phiÕu xuÊt, nhËp vËt t, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho.
- C¸c ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng.
- C¸c b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, khÊu hao TSC§, b¶ng
ph©n bæ tiÒn l¬ng..
- Biªn b¶n ®¸nh gi¸ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt.
- PhiÕu kiÓm kª ®¸nh gi¸ c¸c s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
-9-
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
C¸c chøng tõ sö dông ph¶i ®îc tiªu chuÈn ho¸ vÒ biÓu mÉu vµ thñ tôc. lËp
chøng tõ.
xuyªn
3.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng
3.2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm c¸c gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh,
phô, nhiªn liÖu,.. ®îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng
vËt liÖu khi xuÊt dïng liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ th× h¹ch
to¸n trùc tiÕp cho ®èi tîng ®ã. Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu
®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông
ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ thêng
®îc sö dông lµ ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng, theo sè lîng s¶n
phÈm. C«ng thøc ph©n bæ nh sau:
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu
ph©n bæ cho ®èi tîng i
ph©n bæ cña
= Tiªu thøc
®èi tîng i
HÖ sè
x ph©n
bæ
=
Tµi kho¶n sö dông lµ TK 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n
nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ. KÕt cÊu tµi kho¶n nµy nh
sau:
Bªn Nî: Ghi gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm
hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô.
Bªn Cã: Ghi trÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt, trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi, kÕt
chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Tµi kho¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d. (S¬ ®å 1 - trang 1 PL)
3.2.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh
tiÒn l¬ng chÝnh, phô, vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng. Ngoµi ra chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ do chñ
sö dông lao ®éng chÞu vµ ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo mét
tû lÖ nhÊt ®Þnh víi so sè tiÒn l¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Tµi kho¶n sö dông TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®îc
më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ cã kÕt cÊu nh sau:
Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh
Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d. (S¬ ®å 2 - trang 1 PL)
3.2.3 H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tríc
- 10 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
Chi phÝ tr¶ tríc (hay cßn gäi lµ chi phÝ chê ph©n bæ) lµ c¸c kho¶n chi phÝ
thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña kú nµy
sè cßn l¹i ®îc tÝnh cho c¸c kú h¹ch to¸n sau. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh
mét lÇn víi gi¸ trÞ lín hoÆc b¶n th©n chi phÝ ph¸t sinh cã t¸c ®éng tíi kÕt qu¶ ho¹t
®éng cña nhiÒu kú kÕ to¸n.
Tµi kho¶n sö dông TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc. TK 142 ®îc chi tiÕt thµnh 2
tiÓu kho¶n lµ TK 1421 - Chi phÝ tr¶ tríc vµ TK 1422 - Chi phÝ chê kÕt chuyÓn.
KÕt cÊu tµi kho¶n nh sau:
Bªn Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc thùc tÕ ph¸t sinh. Sè kÕt chuyÓn mét
phÇn tõ TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng vµ TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc ®· tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
kú h¹ch to¸n. KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµo TK
911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
D Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc cha ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh hoÆc cha ®îc kÕt chuyÓn vµo TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. (S¬ ®å 3
- trang 2 PL)
3.2.4. H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶
Chi phÝ ph¶i tr¶ (cßn gäi lµ chi phÝ trÝch tríc) lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ
cha ph¸t sinh nhng ®îc ghi nhËn vµo chi phÝ cña kú kÕ to¸n. §©y lµ nh÷ng kho¶n
chi phÝ trong kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ hay do tÝnh chÊt hay yªu cÇu qu¶n lý nªn ®îc
tÝnh tríc vµo chi phÝ kinh doanh nh»m ®¶m b¶o cho gi¸ thµnh s¶n phÈm khái ®ét
biÕn khi nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy ph¸t sinh
Tµi kho¶n sö dông TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶. KÕt cÊu tµi kho¶n nh sau:
Bªn Nî: Chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh.
Bªn Cã: Chi phÝ ph¶i tr¶ dù tÝnh ®· ghi nhËn vµ h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh
D Cã: Chi phÝ ph¶i tr¶ ®· ®îc tÝnh vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhng
thùc tÕ cha ph¸t sinh.
(S¬ ®å 4 - trang 2 PL)
3.2.5. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt liªn quan ®Õn viÖc phôc
vô, qu¶n lý s¶n xuÊt thuéc ph¹m vi ph©n xëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt.
TK sö dông: TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu
kho¶n cÊp hai. TK nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch
vô. KÕt cÊu cña TK 627 nh sau
Bªn Nî: Chi phÝ s¶n xuÊt chung thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
Bªn Cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung
KÕt chuyÓn hay ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ s¶n phÈm hay
lao vô, dÞch vô.
TK 627 kh«ng cã sè d cuèi kú (S¬ ®å 5 - trang 3 PL)
3.2.6. H¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt
- 11 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã thÓ x¶y ra c¸c trêng hîp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm
háng, ngõng s¶n xuÊt do nh÷ng lý do chñ quan hay kh¸ch quan, do ®ã ph¸t sinh
c¸c chi phÝ vÒ thiÖt h¹i s¶n phÈm háng, thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt.
- ThiÖt h¹i s¶n phÈm háng: S¶n phÈm háng lµ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng tho¶
m·n c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt lîng vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vÒ mµu s¾c, kÝch cì, träng lîng, c¸ch thøc l¾p r¸p,.. Tuú theo møc ®é h háng mµ s¶n phÈm háng ®îc chia
thµnh 2 lo¹i:
+ S¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®îc: Lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ mÆt kü thuËt
cã thÓ söa ch÷a ®îc vµ viÖc söa ch÷a nµy cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ.
+ S¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc: Lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ vÒ mÆt kü
thuËt kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc hoÆc cã thÓ söa ch÷a nhng kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh
tÕ.
- ThiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng thiÖt h¹i do chñ quan hay kh¸ch quan
nh thiªn tai, háng hãc mµ c¸c doanh nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét sè chi phÝ ®Ó duy
tr× ho¹t ®éng. Trêng hîp ph¸t sinh chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch ®îc theo
dâi trªn TK 335.
(Tr×nh tù h¹ch to¸n ®îc thÓ hiÖn theo c¸c s¬ ®å 6, 7, 8 Trang 3, 4 PL)
3.2.7. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung.
C¸c phÇn trªn ®· tr×nh bµy c¸ch h¹ch to¸n vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n
xuÊt. C¸c chi phÝ s¶n xuÊt trªn cuèi kú ®îc tæng hîp vµo bªn Nî TK 154 - Chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh dë dang nh»m phôc vô tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕt cÊu cña
TK 154 nh sau
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú: nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n
c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (TrÞ gi¸
phÕ liÖu thu håi, trÞ gi¸ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc)
- TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu, cha dïng nhËp l¹i kho
- Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm ®· chÕ t¹o xong nhËp kho
- Chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh cung
cÊp cho kh¸ch hµng.
D Nî: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú. (S¬ ®å 9 - trang 4 PL)
III. tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
1. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm,
b¸n thµnh phÈm, c«ng viÖc lao vô, dÞch vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i tÝnh ®îc tæng gi¸
thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh hoÆc chi
tiÕt bé phËn cÊu thµnh s¶n phÈm tuú thuéc vµo yªu cÇu h¹ch to¸n kÕ to¸n néi bé vµ
c«ng viÖc tiªu thô s¶n phÈm. §Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc
chÝnh x¸c cÇn dùa vµo c¸c c¨n cø sau:
- C¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt
- C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm
- C¨n cø vµo yªu cÇu tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý trong doanh nghiÖp
- C¨n cø vµo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ
Trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®¬n vÞ s¶n
phÈm tÝnh gi¸ thµnh vµ kú tÝnh gi¸ thµnh. §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh thêng sö dông c¸c
- 12 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
®¬n vÞ thêng dïng vµ ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong c¶ kú h¹ch to¸n. Kú tÝnh gi¸
thµnh thêng lµ th¸ng, quý hoÆc lµ chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. Kú tÝnh
gi¸ thµnh cµng ng¾n th× cµng cung cÊp c¸c th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ cho yªu cÇu
qu¶n lý vµ qu¶n trÞ néi bé doanh nghiÖp.
2. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh
gi¸.
- Tæng hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn ®èi tîng tÝnh gi¸
- TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn ®èi tîng tÝnh
- KiÓm kª, x¸c ®Þnh trÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
- TÝnh ra tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm theo ph¬ng
ph¸p ®· chän vµ lËp thÎ tÝnh gi¸ thµnh.
3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
3.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n, trùc tiÕp
Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh
c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, sè lîng mÆt hµng Ýt, chu kú s¶n xuÊt ng¾n.
Tæng gi¸
thµnh
phÝ s¶n xuÊt
= Chi
dë dang ®Çu kú
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ
s¶n phÈm
=
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t
sinh trong kú
+
Chi phÝ s¶n xuÊt dë
dang cuèi kú
-
Tæng gi¸ thµnh
Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh
3.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng:
Trong doanh nghiÖp nµy, s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh theo yªu cÇu cña tõng ®¬n
®Æt hµng cña kh¸ch hµng vÒ mét lo¹i s¶n phÈm cô thÓ. §Æc ®iÓm cña viÖc h¹ch
to¸n chi phÝ trong doanh nghiÖp lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh ®Òu ®îc tËp hîp theo
tõng ®¬n ®Æt hµng. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, chØ khi ®¬n ®Æt
hµng hoµn thµnh míi tÝnh gi¸ thµnh.
Gi¸ thµnh
®¬n ®Æt hµng
phÝ s¶n xuÊt
= Chi
dë dang ®Çu kú
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ
s¶n phÈm
=
+
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t
sinh trong kú
-
Chi phÝ s¶n xuÊt dë
dang cuèi kú
Tæng gi¸ thµnh ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh
Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh
3.3. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ gåm nhiÒu bíc nèi
tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, mçi bíc t¹o ra mét b¸n thµnh phÈm vµ b¸n
thµnh phÈm ë bíc tríc lµ ®èi tîng chÕ biÕn trùc tiÕp ë bíc sau. Theo ph¬ng ph¸p
nµy chi phÝ ph¸t sinh thuéc giai ®o¹n nµo th× tËp hîp chi phÝ thuéc giai ®o¹n ®ã,
riªng ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung sau khi ®îc tËp hîp theo ph©n xëng sÏ ®îc
ph©n bæ theo tiªu thøc phï hîp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy th× ®èi tîng tÝnh gi¸
- 13 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
thµnh lµ thµnh phÈm ë bíc cuèi cïng hoÆc nöa thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n vµ
thµnh phÈm ë bíc cuèi cïng. ChÝnh v× sù kh¸c nhau vÒ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh nh
vËy nªn ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc chia thµnh hai lo¹i sau
3.3.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc cã tÝnh gi¸ nöa thµnh phÈm
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nµy thêng ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã yªu
cÇu h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé cao hoÆc cã b¸n nöa thµnh phÈm ra ngoµi. §Æc ®iÓm
cña ph¬ng ph¸p nµy lµ khi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c giai ®o¹n, gi¸ trÞ nöa
thµnh phÈm cña c¸c bíc chuyÓn sang c¸c bíc sau ®îc tÝnh theo gi¸ thµnh thùc tÕ vµ
®îc ph¶n ¸nh theo tõng kho¶n môc chi phÝ. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i tiÕn hµnh lÇn
lît tõ bíc 1 sang bíc 2… cho ®Õn bíc cuèi cïng tÝnh ra gi¸ thµnh thµnh phÈm nªn
gäi lµ kÕt chuyÓn tuÇn tù.
(Tr×nh tù h¹ch to¸n ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å 10 trang 5 PL)
3.3.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n bíc kh«ng tÝnh gi¸ nöa thµnh phÈm
Ph¬ng ph¸p nµy thêng ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp mµ yªu cÇu h¹ch
to¸n kinh tÕ néi bé hoÆc b¸n thµnh phÈm chÕ biÕn ë tõng bíc kh«ng cã gi¸ trÞ sö
dông ®éc lËp, kh«ng nhËp kho hoÆc ®em b¸n ra ngoµi th× c¸c chi phÝ chÕ biÕn ph¸t
sinh trong c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ ®îc tÝnh nhËp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch
®ång thêi, nªn ®îc gäi lµ kÕt chuyÓn song song. Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n
kh«ng cÇn tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm hoµn thµnh trong tõng giai ®o¹n mµ chØ
tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm hoµn thµnh b»ng c¸ch tæng hîp chi phÝ nguyªn, vËt liÖu
chÝnh vµ c¸c chi phÝ chÕ biÕn kh¸c trong c¸c giai ®o¹n c«ng nghÖ.
(Tr×nh tù h¹ch to¸n ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å 11 trang 5 PL)
3.4. TÝnh gi¸ thµnh theo ph¬ng ph¸p tû lÖ
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n
phÈm cã quy c¸ch phÈm chÊt kh¸c nhau. ë doanh nghiÖp nµy tríc khi s¶n xuÊt ta
ph¶i lËp gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho tõng lo¹i vµ dùa trªn gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm.
Bíc 1: X¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm
Bíc 2: TÝnh tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
cña s¶n phÈm
=
(nhãm s¶n phÈm)
Sè lîng s¶n phÈm
lo¹i i theo kÕ
ho¹ch s¶n xuÊt
x
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
kÕ ho¹ch cña s¶n
phÈm lo¹i i
Bíc 3: So s¸nh gi÷a tæng gi¸ thµnh thùc tÕ vµ tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
Bíc 4: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm theo c«ng thøc
Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ
s¶n phÈm lo¹i i theo
=
kho¶n môc
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm lo¹i i theo kho¶n môc
Sè lîng s¶n phÈm lo¹i i
Ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trªn cßn cã c¸c ph¬ng ph¸p hÖ sè, ph¬ng
ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc, ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ, ph¬ng ph¸p lo¹i trõ
s¶n phÈm phô, ph¬ng ph¸p liªn hîp,..
- 14 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
PhÇn II
thùc tr¹ng c«ng t¸c
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
t¹i c«ng ty in n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm
I, giíi thiÖu kh¸i qu¸t
vÒ c«ng ty in n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
Vµo n¨m 1963, C«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm ®îc thµnh lËp
tõ mét tæ in thuéc Vô qu¶n lý ruéng ®Êt Bé N«ng nghiÖp víi c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn,
m¸y mãc cò kü, l¹c hËu, tr×nh ®é kü thuËt nghÌo nµn, sè lîng lao ®éng Ýt, hµng n¨m chØ
gi¶i quyÕt ®îc mét sè Ên phÈm phôc vô cho ngµnh, Bé. Tõ n¨m 1963 ®Õn n¨m 1969,
C«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm lµ xëng in vÏ b¶n ®å thuéc Vô qu¶n
lý ruéng ®Êt Bé N«ng nghiÖp. N¨m 1968, c«ng ty ®îc ®æi tªn thµnh Nhµ in N«ng
nghiÖp thuéc Vô Tuyªn gi¸o Bé N«ng nghiÖp.
N¨m 1977, Nhµ in ®îc ®æi tªn thµnh Xëng in vÏ b¶n ®å vµ khung ¶nh I. N¨m
1983, Bé N«ng nghiÖp ra quyÕt ®Þnh sè 150 NNTP/Q§ chuyÓn Xëng in vÏ b¶n ®å vµ
khung ¶nh I thµnh XÝ nghiÖp in N«ng nghiÖp I
C¨n cø N§ 338- H§BT ngµy 20.11.1991 cña H§BT, c¨n cø th«ng b¸o sè 81/TB
ngµy 22.03.1993 cña V¨n phßng chÝnh phñ vÒ ý kiÕn cña Thñ tíng ChÝnh phñ cho phÐp
thµnh lËp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, XÝ nghiÖp In N«ng nghiÖp I ®îc ®æi tªn thµnh
XÝ nghiÖp In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm trùc thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ
C«ng nghiÖp thùc phÈm (nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n).
Ngµy 30.03.2002, XÝ nghiÖp In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm ®îc ®æi
tªn thµnh C«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm.
HiÖn nay, c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm cã nhiÖm vô chÝnh
lµ in c¸c lo¹i tem nh·n, bao b× cao cÊp trªn giÊy hép b×a cøng vµ dËp hép theo c¸c ®¬n
®Æt hµng cña kh¸ch hµng. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, c«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong
®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thÞ trêng còng nh ®æi míi
c«ng t¸c tæ chøc, c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. ViÖc øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü
thuËt vµo tæ chøc qu¶n lý còng nh trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét bíc tiÕn lín
cña c«ng ty. S¶n xuÊt ph¸t triÓn, tèc ®é t¨ng trëng nhanh n¨m sau cao h¬n n¨m tríc,
nghÜa vô ®ãng gãp víi ng©n s¸ch Nhµ níc ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ còng nh ®êi sèng cña
c«ng nh©n viªn ngµy cµng ®îc n©ng cao. (BiÓu sè 1- trang 10 PL)
2. Tæ chøc s¶n xuÊt cña c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
C«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt
cã quy m« nhá, chuyªn in Ên c¸c tµi liÖu s¸ch b¸o phôc vô ngµnh n«ng nghiÖp, in vÏ
b¶n ®å vµ c¸c lo¹i bao b×, tem nh·n cao cÊp trªn c¸c lo¹i giÊy theo quy tr×nh c«ng nghÖ
khÐp kÝn víi c¸c lo¹i m¸y mãc chuyªn dïng trªn c¸c lo¹i nguyªn liÖu chÝnh lµ giÊy vµ
mùc in.
S¶n xuÊt cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng
lo¹t, chu kú s¶n xuÊt ng¾n, quy m« s¶n xuÊt nhá. C«ng ty cã hai ph©n xëng s¶n xuÊt
- 15 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
trong ®ã bao gåm nhiÒu tæ ®éi s¶n xuÊt cã nhiÖm vô trùc tiÕp s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch ®îc giao tõ phßng kÕ ho¹ch. §ã lµ ph©n xëng in opset vµ ph©n xëng thµnh phÈm. (S¬ ®å
12 - trang 6 PL)
phÈm
3. §Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc
§Ó ®¶m b¶o c«ng viÖc s¶n xuÊt thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶, c«ng ty In N«ng
nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm ®· tæ chøc bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, phï hîp víi yªu
cÇu vµ tÝnh chÊt cña c«ng ty.
§øng ®Çu c«ng ty lµ gi¸m ®èc lµ ngêi cã quyÒn lùc cao nhÊt chÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhµ níc, tËp thÓ c«ng nh©n viªn trong c«ng ty còng nh kh¸ch hµng trong s¶n xuÊt
kinh doanh. Gióp viÖc gi¸m ®èc cã hai phã gi¸m ®èc (mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kh©u
kinh doanh vµ mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt) vµ hÖ thèng c¸c phßng ban chøc
n¨ng.
- Phßng tæ chøc lao ®éng hµnh chÝnh: Cã nhiÖm vô nghiªn cøu qu¶n lý, sö dông
nguån nh©n lùc cña c«ng ty, lËp vµ theo dâi qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc lao ®éng,
tæ chøc tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n viªn, gióp gi¸m ®èc qu¶n lý vÒ hµnh chÝnh, qu¶n trÞ
- Phßng thèng kª kÕ to¸n: Lµ bé phËn cã nhiÖm vô tham mu vµ tæ chøc c«ng t¸c
vÒ mÆt tµi chÝnh, kÕ to¸n. Phßng nµy cßn cã nhiÖm vô ph©n tÝch vµ tæng hîp kÕt qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lËp quyÕt to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o thèng kª, b¸o
c¸o kiÓm kª ®Þnh kú theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh.
- Phßng kÕ ho¹ch vËt t: Bé phËn nµy cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch, ký hîp ®ång in
Ên, theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ cung cÊp vËt t cho c«ng ty.
- Phßng kü thuËt: Lµ bé phËn gióp gi¸m ®èc vÒ viÖc thiÕt kÕ kü thuËt c¸c mÉu in
vµ kiÓm duyÖt c¸c mÉu in. Hµng n¨m, phßng cßn cã nhiÖm vô ®µo t¹o ®éi ngò c«ng
nh©n lµnh nghÒ cho c«ng ty. (S¬ ®å 13 - trang 7 PL)
- Phßng c¬ ®iÖn: Lµ bé phËn phô tr¸ch c¬ ®iÖn, söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ, b¶o
dìng m¸y mãc, thiÕt bÞ trong toµn c«ng ty theo ®Þnh kú.
phÈm
4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n trong c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc
4.1. NhiÖm vô cña bé m¸y kÕ to¸n
C«ng t¸c kÕ to¸n ®îc tæ chøc tËp trung víi chøc n¨ng thu thËp vµ xö lý th«ng tin,
®ång thêi cung cÊp th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý. NhiÖm vô cña
bé m¸y kÕ to¸n nh sau:
- LËp vµ thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña c«ng ty nh»m ®¶m b¶o duy tr× sù
t¨ng trëng v÷ng ch¾c cña c«ng ty.
- Tæ chøc thèng kª, ghi chÐp sæ s¸ch ban ®Çu chÝnh x¸c, thèng nhÊt biÓu b¶ng
tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh ph¶n ¸nh chÝnh x¸c
kÞp thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n, ghi chÐp c¸c kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, kinh doanh, lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nh»m cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, ®Çy
®ñ, chÝnh x¸c gióp c«ng ty ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng vµ kÞp thêi.
- TÝnh to¸n vµ ghi chÐp chÝnh x¸c vÒ nguån vèn vµ TSC§ tõ c¸c lo¹i vèn b»ng
tiÒn,..
- 16 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
4.2. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n trong c«ng ty
§Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô ®îc giao, b¶o ®¶m sù l·nh ®¹o tËp trung thèng nhÊt
trùc tiÕp cña kÕ to¸n trëng còng nh c¨n cø vµo viÖc tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc qu¶n lý
cña c«ng ty lµ tinh gi¶n vµ gän nhÑ nªn hÇu hÕt c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ®Òu ph¶i kiªm
nhiÖm mét sè c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n kh¸c nhau. Do quy m« ho¹t ®éng cña c«ng ty nhá
c«ng viÖc kÕ to¸n kh«ng nhiÒu, nªn viÖc kiªm nhiÖm vÉn ®¶m b¶o hoµn thµnh nhiÖm vô
®îc giao. Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®îc tæ chøc nh sau:
- KÕ to¸n trëng phô tr¸ch chung, tham mu cho gi¸m ®èc trong viÖc lËp kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt kinh doanh b»ng tµi chÝnh cña c«ng ty vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh. KÕ
to¸n trëng cã nhiÖm vô ph©n c«ng c«ng viÖc trong phßng kÕ to¸n tæ chøc ®iÒu hµnh
c«ng t¸c kÕ to¸n thùc hiÖn.
- KÕ to¸n tæng hîp cã nhiÖm vô tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm, theo dâi l¬ng cña toµn bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ®ång thêi lµ ngêi tËp hîp
sè liÖu ®Ó ghi vµo c¸c sæ tæng hîp sau ®ã lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.
- KÕ to¸n TSC§ theo dâi khÊu hao TSC§, ®ång thêi phô tr¸ch nguån vèn vµ c¸c
quü cña c«ng ty.
- KÕ to¸n tiªu thô theo dâi phÇn hµnh tiªu thô kiªm c«ng t¸c thanh to¸n.
- Thñ quü lµm nhiÖm vô xuÊt nhËp tiÒn mÆt, ngoµi ra kiªm nhiÖm vô thèng kª.
(S¬ ®å 14 - trang 7 PL)
4.3. HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ®ang ¸p dông:
Doanh nghiÖp sö dông hÇu hÕt c¸c tµi kho¶n trong hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n
Doanh nghiÖp ®îc ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1141/ TC/ QP/ C§KT ngµy 01/11/1995 cña
Bé Tµi chÝnh vµ vµo n¨m 2002 bæ sung 4 chuÈn mùc kÕ to¸n míi nh»m phôc vô c«ng
t¸c h¹ch to¸n thuÕ GTGT.
4.4. H×nh thøc sæ kÕ to¸n
C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ, tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng
ph¸p khÊu trõ, niªn ®é kÕ to¸n trïng víi n¨m d¬ng lÞch (B¾t ®Çu tõ ngµy 01/01 vµ kÕt
thóc ngµy 31/12 hµng n¨m) (S¬ ®å 15 - trang 8 PL)
HÖ thèng sæ kÕ to¸n:
- Sæ kÕ to¸n tæng hîp: Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, Sæ C¸i c¸c tµi kho¶n.
- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt: C«ng ty sö dông nhiÒu sæ chi tiÕt c¸c tµi kho¶n, mçi tµi
kho¶n chi tiÕt ®Òu më mét sæ riªng.
4.5. HÖ thèng b¸o c¸o
Theo quy ®Þnh cña Nhµ níc
- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
- KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
- B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ
- ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh
- 17 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng
ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm
1. §èi tîng h¹ch to¸n vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
Quy tr×nh c«ng nghÖ in t¹i c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm lµ
quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p gåm nhiÒu bíc nèi tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh.
B¸n thµnh phÈm ë bíc tríc lµ ®èi tîng chÕ biÕn trùc tiÕp ë bíc sau. S¶n phÈm cuèi cïng
lµ s¶n phÈm hoµn chØnh bµn giao cho kh¸ch hµng. ViÖc s¶n xuÊt chñ yÕu dùa vµo c¸c
hîp ®ång in Ên ký kÕt víi kh¸ch hµng nªn chñng lo¹i ®a d¹ng, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ
xen kÏ. Trong cïng mét kú h¹ch to¸n c«ng ty cã thÓ s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm theo
c¸c ®¬n ®Æt hµng kh¸c nhau.
XuÊt ph¸t tõ c¸c ®Æc ®iÓm ®ã, ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ ®îc x¸c ®Þnh lµ c¸c ®¬n
®Æt hµng. C¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®¬n ®Æt hµng nh chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp khi ph¸t sinh ®îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt
hµng riªng. C¸c chi phÝ chung cho toµn ph©n xëng s¶n xuÊt nh chi phÝ khÊu hao m¸y
mãc, thiÕt bÞ, chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng, .. th× tËp hîp chung cho toµn c«ng ty
råi ph©n bæ theo tiªu thøc hîp lý vµo cuèi kú kÕ to¸n.
2. Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
ë c«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn
hµnh dùa trªn c¸c hîp ®ång kinh tÕ nªn viÖc triÓn khai s¶n xuÊt còng tiÕn hµnh theo c¸c
hîp ®ång (®¬n ®Æt hµng), c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ còng thùc hiÖn theo c¸c hîp ®ång.
Néi dung cô thÓ cña c¸c kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ
- Kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: bao gåm gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu
chÝnh (giÊy, mùc in), vËt liÖu phô (dÇu pha mùc, axªt«n, ho¸ chÊt c¸c lo¹i,..) cung cÊp
trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm, chi phÝ gia c«ng thuª ngoµi vµ chi phÝ vËn chuyÓn
bèc dì nguyªn vËt liÖu.
- Kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm c¸c kho¶n l¬ng chÝnh, phô,
c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt l¬ng, tiÒn ¨n ca, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
- Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung: bao gåm tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña c¸n bé qu¶n lý ph©n xëng, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô xuÊt dung chung
cho ph©n xëng, chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ dïng cho s¶n xuÊt trùc tiÕp, chi phÝ
dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.
C«ng ty In N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm sö dông ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c tµi kho¶n chñ yÕu ®îc sö dông lµ: TK
- 18 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
621, TK 622, TK 627. §¬n vÞ dïng ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm vÒ mÆt gi¸ trÞ lµ ®ång (VND).
2.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
VËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh, gi¸ trÞ cña
chóng chuyÓn hÕt mét lÇn vµo thµnh phÈm. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo s¶n xuÊt, díi
t¸c ®éng cña lao ®éng, vËt liÖu biÕn ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó cÊu thµnh thùc thÓ
cña s¶n phÈm.
C¨n cø vµo vai trß vµ t¸c dông cña nguyªn vËt liÖu mµ ®îc ph©n thµnh vËt liÖu
chÝnh vµ vËt liÖu phô.
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cÊu thµnh nªn
h×nh th¸i vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh chiÕm tû träng
80- 85% trong tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu bao gåm hai lo¹i giÊy vµ mùc in. VËt liÖu
chÝnh ®îc theo dâi trªn TK 152, TK 1521- GiÊy vµ TK 1521-Mùc.
- VËt liÖu phô ®îc sö dông kÕt hîp víi vËt liÖu chÝnh nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn
vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh in, ngoµi nguyªn vËt
liÖu chÝnh lµ giÊy vµ mùc th× mét sè lo¹i vËt liÖu phô kh«ng thÓ thiÕu nh dÇu pha mùc,
cån, ho¸ chÊt c¸c lo¹i, dÇu bãng,.. VËt liÖu phô ®îc theo dâi trªn TK 1522.
Ngoµi c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu mua ngoµi xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n
phÈm, t¹i c«ng ty cßn ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ gia c«ng thuª ngoµi nh l¸ng bãng, chi
phÝ chÕ b¶n phim, t¸ch mµu ®iÖn tö,.. Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ gia c«ng thuª
ngoµi nµy, kÕ to¸n tËp hîp vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Ngoµi ra, chi phÝ vËn
chuyÓn vµ bèc dì vËt liÖu vµo kho còng ®îc tÝnh vµo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Tuú theo tõng ®¬n ®Æt hµng, ph©n xëng s¶n xuÊt xin cÊp vËt t vµ c¨n cø vµo phiÕu
xin lÜnh vËt t, phßng kÕ ho¹ch tiÕn hµnh viÕt phiÕu xuÊt kho (BiÓu sè 2- trang 11 PL).
PhiÕu xuÊt kho ®îc lËp thµnh 4 liªn, mét liªn ®Ó ë phßng kÕ ho¹ch, mét liªn giao phßng
tµi vô, mét liªn giao thñ kho vµ mét liªn giao ph©n xëng s¶n xuÊt.
HiÖn nay t¹i c«ng ty, kÕ to¸n vËt liÖu sö dông gi¸ thùc tÕ ®Ó h¹ch to¸n vËt liÖu. ë
c«ng ty, sè lÇn xuÊt nhËp kh«ng nhiÒu kÕ to¸n cã thÓ sö dông ph¬ng ph¸p nµy nh»m
®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña l« hµng.
§Þnh kú 10 ngµy mét lÇn, thñ kho mang c¸c chøng tõ (phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt)
giao cho kÕ to¸n vËt t. Sau khi tiÕn hµnh kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña chøng tõ kÕ to¸n vËt t
tæng hîp vµ ph©n lo¹i ®Ó ghi vµo sæ chi tiÕt vËt liÖu (BiÓu sè 3- trang 12 PL). theo tõng
lo¹i vËt liÖu cô thÓ, chi tiÕt cho tõng lÇn nhËp, xuÊt.
Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo sæ chi tiÕt më cho tõng lo¹i vËt liÖu, kÕ to¸n vËt liÖu tiÕn
hµnh lËp b¶ng tæng hîp chøng tõ ph¸t sinh bªn Cã cña TK 152. B¶ng nµy cã kÕt cÊu:
- C¸c dßng: Ghi Nî TK 152 chi tiÕt theo tõng lo¹i vËt t.
- C¸c cét: Ghi Cã c¸c TK 138, 621, 627,.. chi tiÕt theo môc ®Ých xuÊt (xuÊt cho
vay, xuÊt cho s¶n xuÊt trùc tiÕp..) (BiÓu sè 4- trang 13 PL).
VÝ dô: ®èi víi vËt t mùc ®á sen NhËt tæng sè ph¸t sinh cã ë sæ chi tiÕt lµ
9.433.592 ®îc ghi vµo b¶ng tæng hîp chøng tõ ph¸t sinh bªn Cã t¹i dßng chi tiÕt mùc
®á sen NhËt, cét tæng sè, ®ång thêi nã ®îc chi tiÕt ë cét ghi Nî TK 621 lµ 9.433.592
- 19 -
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Hµ
§ång ThÞ Thu
§Ó h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n chi phÝ sö dông TK 621Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. TK 621 ®îc chi tiÕt theo tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng s¶n
phÈm theo ®¬n (trong trêng hîp ®¬n ®Æt hµng gåm nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau). Trong
th¸ng 9.2002, tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo 3 ®¬n ®Æt hµng nªn TK 621 còng ®îc më chi tiÕt
theo TK 621- §H 12, TK 621- §H 14 vµ TK 621- §H 15.
Ph©n bæ vËt liÖu xuÊt dïng:
+ C¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho vËt liÖu chÝnh chi tiÕt cho tõng lo¹i ®èi tîng h¹ch
to¸n cô thÓ, kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ lµ c¨n cø ghi sæ
chi tiÕt 621 (BiÓu sè 5- trang 14 PL).. B¶ng nµy cã kÕt cÊu:
- C¸c dßng: ghi Nî c¸c TK 621, 627, 642… chi tiÕt ®Õn tõng ®èi t îng h¹ch to¸n
cô thÓ.
- C¸c cét: ghi Cã TK 152 chi tiÕt c¸c vËt liÖu chÝnh xuÊt dïng trong th¸ng.
B¶ng ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ c¨n cø ghi sæ chi tiÕt TK 621 xuÊt
dïng nguyªn vËt liÖu chÝnh cho tõng ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ cô thÓ.
+ §èi víi vËt liÖu phô xuÊt dïng kh«ng ®Þnh møc ®îc cho tõng hîp ®ång cô thÓ
th× c¨n cø vµo b¶ng tæng hîp chøng tõ ph¸t sinh Cã TK 152 (dßng vËt liÖu phô) cuèi
th¸ng cña kÕ to¸n vËt liÖu, kÕ to¸n chi phÝ tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ dùa vµo chi phÝ
nguyªn vËt liÖu chÝnh thùc tÕ dïng cho s¶n xuÊt vµ lËp b¶ng ph©n bæ vËt liÖu phô (BiÓu
sè 6- trang 14 PL). B¶ng nµy lµ c¨n cø ghi sæ chi tiÕt TK 621 dßng vËt liÖu phô cho
tõng hîp ®ång.
HÖ sè ph©n bæ =
Tæng chi phÝ vËt liÖu phô xuÊt dïng trong th¸ng
Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh xuÊt dïng trong th¸ng
- 20 -
- Xem thêm -
.DOC 
68 
163 
70 
