Lêi nãi ®Çu
Cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ, khèi l-îng ®Çu t- vµo
x©y dùng hµng n¨m cña n-íc ta hiÖn nay t¨ng rÊt nhanh. KÐo theo ®ã ngµy
cµng xuÊt hiÖn nhiÒu c«ng ty x©y dùng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ víi
nguån vèn ®Çu t- phong phó vµ tÝnh c¹nh tranh cña thÞ tr-êng x©y dùng trong
n-íc t¨ng lªn râ rÖt. Trong ®iÒu kiÖn ®ã c¸c doanh nghiÖp x©y dùng muèn
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cÇn ph¶i n¨ng ®éng trong tæ chøc, qu¶n lý, ®iÒu hµnh
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt cÇn lµm tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt nh»m tÝnh ®óng gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¹o ra s¶n phÈm víi gi¸
thµnh hîp lý mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt l-îng. Cã thÓ nãi ®©y chÝnh lµ con
®-êng ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng nh-ng ®Ó lµm ®-îc ®iÒu nµy c¸c
doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch qu¶n lý tèt chi phÝ, h¹ thÊp chi phÝ th«ng qua viÖc
sö dông tiÕt kiÖm ®Çu vµo, tËn dông tèt nh÷ng n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã, kÕt
hîp c¸c yÕu tè s¶n xuÊt mét c¸ch tèi -u… vµ muèn thùc hiÖn ®-îc, c¸c nhµ
qu¶n lý kinh tÕ cÇn ph¶i nhê ®Õn kÕ to¸n – mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ h÷u
hiÖu nhÊt mµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng nã ®-îc coi nh- ng«n ng÷ kinh
doanh, nh- nghÖ thuËt ®Ó ghi chÐp, ph©n tÝch, tæng hîp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ
ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong ®ã
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ bé phËn quan träng
hµng ®Çu, ¶nh h-ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, sù thµnh c«ng vµ ph¸t triÓn
cña doanh nghiÖp. Qua sè liÖu bé phËn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm cung cÊp, c¸c nhµ qu¶n lý theo dâi ®-îc chi phÝ, gi¸ thµnh
tõng c«ng tr×nh theo tõng giai ®o¹n, tõ ®ã ®èi chiÕu, so s¸nh víi sè liÖu ®Þnh
møc, t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t-, chi phÝ dù to¸n ®Ó t×m ra nguyªn
nh©n chªnh lÖch, kÞp thêi ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, ®iÒu chØnh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh theo môc tiªu ®· ®Ò ra.
NhËn thøc ®-îc ý nghÜa, vai trß quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nªn
trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn C¬ khÝ, x©y dùng sè 18 – Coma
18 víi sù gióp ®ì cña c¸c b¸c, c¸c c« trong phßng kÕ to¸n, cïng víi sù ®Þnh
híng cña c« gi²o em ®± chän ®Ò t¯i “ H³ch to²n chi phÝ s°n xuÊt v¯ tÝnh gi²
thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn C¬ khÝ, x©y dùng sè 18 – Coma 18”
cho b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh.
1
Néi dung chuyªn ®Ò gåm 2 ch-¬ng chÝnh
Ch-¬ng I: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm ë C«ng ty cæ phÇn C¬ khÝ, x©y dùng sè 18 – Coma 18.
Ch-¬ng II: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty cæ phÇn C¬ khÝ,
x©y dùng sè 18 – Coma 18
2
PhÇn I
Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p t¹i c«ng ty CP c¬ khÝ x©y dùng sè 18
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ C«ng ty cæ phÇn c¬ khÝ, x©y dùng sè 18 ( coma18)
1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty:
C«ng ty C¬ khÝ ®iÖn Hµ t©y – trùc thuéc së c«ng nghiÖp Hµ T©y n»m ngay
®Þa bµn ThÞ x· Hµ §«ng, tØnh Hµ T©y víi kh¶ n¨ng kinh doanh chÝnh lµ s¶n
xuÊt c¬ khÝ vµ x©y l¾p ®iÖn, víi gi¸ trÞ s¶n l-îng hµng n¨m kh«ng cao, thiÕt
bÞ, ph-¬ng tiÖn lµm viÖc cßn nghÌo nµn kh«ng ®¸p øng ®-îc víi nhu cÇu ph¸t
triÓn kinh tÕ hiÖn t¹i mÆc dï n»m ngay cöa ngâ cña Thñ §« Hµ Néi.
Tr-íc t×nh h×nh nh- vËy, Tæng C«ng ty c¬ khÝ x©y dùng ®· nh×n thÊy sù
thuËn lîi vÒ ®Þa bµn ho¹t ®éng, cïng víi ý t-ëng sÏ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ s¶n
xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn thÞ x· Hµ §«ng nh-: §Çu t- x©y dùng khu
chung c- La Khª võa ®Ó gi¶i quyÕt chç ë cho C¸n bé c«ng nh©n viªn trong
Tæng C«ng ty vµ ®¸p øng nhu cÇu vÒ chç ë cho nh©n d©n trªn ®Þa bµn ThÞ x·
Hµ §«ng, §Çu t- x©y dùng Nhµ m¸y chÕ t¹o cét ®iÖn thÐp BÝch Hoµ, ph¸t
triÓn ngµnh nghÒ X©y l¾p, DÞch vô..... Tæng C«ng ty C¬ khÝ x©y dùng ®·
m¹nh d¹n ®Ò nghÞ víi Bé X©y dùng vµ Së C«ng nghiÖp Hµ t©y xin ®-îc tiÕp
nhËn C«ng ty c¬ khÝ ®iÖn hµ t©y vÒ lµm ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng C«ng ty
v¯ ®æi tªn th¯nh “C«ng ty C¬ khÝ, X©y l¾p ®iÖn & ph²t triÓn h³ tÇng”, tªn gäi
t¾t COMA18.
Cuèi n¨m 2002, ®Çu n¨m 2003, Së c«ng nghiÖp Hµ T©y ®ång ý chuyÓn
giao nguyªn tr¹ng, Bé X©y dùng ®ång ý tiÕp nhËn vµ C«ng ty C¬ khÝ, x©y l¾p
®iÖn & ph¸t triÓn h¹ tÇng chÝnh thøc ®-îc thµnh lËp trªn c¬ së C«ng ty C¬ khÝ
®iÖn Hµ T©y cò theo 02 QuyÕt ®Þnh:
- QuyÕt ®Þnh sè 1750-Q§/UB ngµy 25 –12- 2002 cña UBND tØnh Hµ
T©y vÒ viÖc chuyÓn giao nguyªn tr¹ng C«ng ty C¬ khÝ ®iÖn Hµ T©y vÒ lµm
Doanh nghiÖp
- QuyÕt ®Þnh sè 03/Q§-BXD ngµy 02-01-2003 cña Bé tr-ëng bé X©y
Dùng vÒ viÖc tiÕp nhËn C«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Hµ T©y lµm doanh nghiÖp
thµnh viªn vµ h¹ch to¸n ®éc lËp cña Tæng C«ng ty C¬ khÝ x©y dùng (COMA)
vµ ®æi tªn thµnh C«ng ty C¬ khÝ, x©y l¾p ®iÖn vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng (tªn viÕt
t¾t lµ COMA18).
3
C¨n cø quyÕt ®Þnh sè : 2102/Q§-BXD ngµy 11/1/2005 cña Bé tr-ëng
Bé X©y dùng vÒ viÖc chuyÓn C«ng ty C¬ khÝ, X©y l¾p ®iÖn vµ Ph¸t triÓn h¹
tÇng thuéc Tæng C«ng ty C¬ khÝ X©y dùng thµnh C«ng ty Cæ phÇn C¬ khÝ
X©y dùng sè 18 (COMA 18) .
- Vèn ph¸p ®Þnh lµ 13.5 tû VN§.
- Tæng gi¸m ®èc lµ Lª Huy L©n.
- Tªn viÕt t¾t lµ : COMA 18. Tªn tiÕng anh lµ :join stock company 18
Sau khi thñ tôc tiÕp nhËn vµ chuyÓn giao hoµn tÊt, Bé X©y dùng ®· lùa
chän C¸n bé thùc sù cã n¨ng lùc vµ t©m huyÕt vÒ lµm Tæng Gi¸m §èc C«ng
ty COMA18. Nh÷ng ngµy ®Çu Ban L·nh ®¹o C«ng ty ph¶i b¾t ®Çu mua s¾m
tõ trang thiÕt bÞ lµm viÖc v¨n phßng vµ trang thiÕt bÞ thi c«ng, mét mÆt võa tæ
chøc l¹i bé m¸y gióp viÖc, võa t×m viÖc lµm, võa lo b¶o toµn vµ ph¸t triÓn
vèn...., nh-ng ®-îc sù quan t©m cña cÊp trªn nªn rÊt nhanh chãng C«ng ty ®·
æn ®Þnh ®-îc s¶n xuÊt kinh doanh ®-a gi¸ trÞ s¶n l-îng hoµn thµnh cao vät,
æn ®Þnh viÖc lµm cho hµng tr¨m c¸n bé c«ng nh©n viªn, nh÷ng ng-êi ®ang
nghØ v× kh«ng cã viÖc lµm th× nay ®-îc gäi ®i lµm, cã thu nhËp æn ®Þnh nªn
rÊt yªn t©m lµm viÖc. Ngoµi ra C«ng ty cßn tuyÓn dông nhiÒu c¸n bé gióp
viÖc cã tr×nh ®é, nhiÒu c«ng nh©n thùc sù cã tay nghÒ... HiÖn t¹i C«ng ty
COMA18 ®ang æn ®Þnh vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn víi nhiÒu ngµnh nghÒ kinh
doanh ®a d¹ng.
HiÖn nay trô së chÝnh cña C«ng ty Cæ phÇn C¬ khÝ X©y dùng sè 18
(COMA 18) ®-îc ®Æt t¹i: Km sè 10 - §-êng NguyÔn Tr·i (Hµ Néi - Hµ
§«ng) – ThÞ x· Hµ §«ng – TØnh Hµ T©y.
1.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty.
C«ng ty Cæ phÇn C¬ khÝ X©y dùng sè 18 (COMA 18) lµ doanh nghiÖp
thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp cña Tæng C«ng ty C¬ khÝ x©y dùng, cã t- c¸ch
ph¸p nh©n, cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù theo luËt ®Þnh, cã con dÊu, cã tµi
kho¶n më t¹i ng©n hµng theo quy ®Þnh cña nhµ n-íc, ®-îc tæ chøc vµ ho¹t
®éng theo §iÒu lÖ cña Tæng C«ng ty C¬ khÝ x©y dùng vµ §iÒu lÖ riªng cña
C«ng ty do Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng C«ng ty C¬ khÝ x©y dùng phª chuÈn.
C«ng ty cã quyÒn tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo theo ngµnh nghÒ
®· ®¨ng ký, cã quyÒn b¶o vÖ tµi s¶n, quyÒn khiÕu n¹i tr-íc c¬ quan Ph¸p luËt
Nhµ N-íc ®èi víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n ®¬n vÞ vi ph¹m Hîp ®ång kinh tÕ.
a. Chøc n¨ng:
4
- S¶n xuÊt, chÕ t¹o c¬ khÝ, chÕ t¹o thiÕt bÞ vËt liÖu vµ phô kiÖn, gia c«ng
cÊu kiÖn bª t«ng phôc vô c¸c ngµnh ®iÖn, x©y dùng vµ c«ng nghiÖp kh¸c.
- X©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®-êng d©y t¶i ®iÖn vµ tr¹m biÕn ¸p.
- X©y l¾p c¸c c«ng tr×nh d©n dông c«ng nghiÖp, giao th«ng thuû lîi,
c«ng tr×nh kiÕn
tróc h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp, khu ®« thÞ.
- §Çu t- ph¸t triÓn vµ kinh doanh nhµ.
- T- vÊn, kh¶o s¸t thiÕt kÕ ®iÖn, t- vÊn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n
dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng thñy lîi, c«ng tr×nh kü thuËt h¹ tÇng ®« thÞ vµ
khu c«ng nghiÖp.
- ThiÕt kÕ, chÕ t¹o, l¾p r¸p c¸c lo¹i thiÕt bÞ n©ng h¹. Gia c«ng chÕ t¹o
l¾p dùng cét ViBa. L¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ vµ chuyÓn giao c¸c d©y chuyÒn
c«ng nghÖ c¬ khÝ ®éng lùc vµ ®iÖn tö.
- X©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, cÇu ®-êng , bÕn c¶ng. VËn t¶i
®-êng bé.
- Kinh doanh Kh¸ch s¹n, Nhµ hµng ¨n uèng, dÞch vô du lÞch.
b. NhiÖm vô:
Qu¶n lý khai th¸c vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn ®-îc giao, ®¶m b¶o
s¶n xuÊt kinh doanh hîp lý theo ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký, kh«ng ngõng ®æi
míi trang thiÕt bÞ, tù bï ®¾p chi phÝ, c©n b»ng gi÷a thu vµ chi, thùc hiÖn nghÜa
vô nép thuÕ ®Çy ®ñ víi Nhµ N-íc vµ lîi nhuËn cho Tæng C«ng ty. §¶m b¶o
cã hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®êi sèng C¸n bé Nh©n viªn ngµy cµng ®-îc n©ng cao.
Cã tr¸ch nhiÖm ph¸t triÓn vµ phÊn ®Êu thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng cao.
Qu¶n lý vµ chØ ®¹o C«ng ty ho¹t ®éng theo c¬ chÕ hiÖn hµnh cña Nhµ
n-íc.
II. C«ng nghÖ s¶n xuÊt
2.1. ThuyÕt minh d©y chuyÒn s¶n xuÊt
S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc, c¬ së h¹ tÇng, nhµ
cöa... s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh ®¬n chiÕc, cã kÝch th-íc vµ chi phÝ lín,
thêi gian hoµn thµnh l©u dµi... XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm ®ã nªn qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty Cæ phÇn C¬ khÝ X©y dùng sè 18 (COMA 18) nãi
riªng còng gièng nh- c¸c C«ng ty x©y l¾p nãi chung. Mçi c«ng tr×nh ®Òu cã
dù to¸n thiÕt kÕ riªng vµ ph©n bæ ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. Thêi gian ®Ó
5
hoµn thµnh mét s¶n phÈm dµi hay ng¾n tuú thuéc vµo quy m« tõng h¹ng môc,
c«ng tr×nh lín hay nhá, ®¬n gi¶n hay phøc t¹p, ®iÒu kiÖn thi c«ng thuËn lîi
hay phøc t¹p...
ChØ mét sè c«ng tr×nh ®Æc biÖt C«ng ty ®-îc Nhµ n-íc vµ Bé X©y dùng
chØ ®Þnh thÇu th«ng qua Tæng C«ng ty, cßn l¹i hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh C«ng ty
ph¶i thùc hiÖn ®Êu thÇu. Vµ ®Ó ®¶m b¶o tróng thÇu C«ng ty ph¶i chøng minh
®-îc kh¶ n¨ng, n¨ng lùc cña m×nh trªn mäi mÆt: Kh¶ n¨ng tæ chøc thi c«ng,
kh¶ n¨ng tµi chÝnh, ph-¬ng tiÖn m¸y mãc thi c«ng, nh©n lùc, tiÕn ®é c«ng
tr×nh, tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh khi tham gia ®Êu thÇu ®Òu ph¶i cã tiÒn ®Æt cäc
hoÆc GiÊy b¶o l·nh (®Æt cäc) cña Ng©n hµng nép cho chñ ®Çu t- tr¸nh t×nh
tr¹ng ®¬n vÞ tróng thÇu nh-ng v× lý do nµo ®ã bá kh«ng thi c«ng th× sÏ ph¶i
båi th-êng kho¶n tiÒn ®Æt cäc. Do vËy tr-íc khi lµm Hå s¬ dù thÇu C«ng ty
ph¶i ®i thùc tÕ hiÖn tr-êng ®Ó kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn thi c«ng sau ®ã míi b¾t tay
vµo c«ng viÖc lµm Hå s¬ dù thÇu, qu¸ tr×nh nµy ph¶i ph¶i hÕt søc thËn träng,
chÝnh x¸c vµ cè g¾ng ®Ó tróng thÇu mµ vÉn ®¶m b¶o ®-îc hiÖu qu¶ kinh tÕ
cña mçi s¶n phÈm sau khi hoµn thµnh.
Sau khi ®· tróng thÇu, hoµn thµnh phÇn ký Hîp ®ång, C«ng ty b¾t ®Çu
tæ chøc thi c«ng lµm sao ®¶m b¶o tiÕn ®é chÊt l-îng kü thuËt s¶n phÈm vµ an
toµn lao ®éng. Mçi h¹ng môc c«ng viÖc hoµn thµnh ph¶i cã biªn b¶n nghiÖm
thu s¬ bé ®ång ý chuyÓn b-íc tiÕp theo do Gi¸m s¸t kü thuËt bªn A ký x¸c
nhËn. Mçi c«ng tr×nh ph¶i më sè nhËt ký thi c«ng hµng ngµy còng do Gi¸m
s¸t kü thuËt bªn A ký x¸c nhËn. Khi c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé hai bªn sÏ
tæ chøc nghiÖm thu khèi l-îng x©y l¾p hoµn thµnh, chÊt l-îng toµn bé c«ng
tr×nh vµ bµn giao c«ng tr×nh cho chñ ®Çu t- ®-a vµo sö dông. Thêi gian b¶o
hµnh c«ng tr×nh th-êng lµ 12 th¸ng ®-îc tÝnh tõ ®©y.
Tuú theo sù tho¶ thuËn trªn Hîp ®ång bªn A sÏ t¹m øng hoÆc thanh
to¸n cho bªn B theo tõng giai ®o¹n hoÆc khèi l-îng c«ng viÖc hoµn thµnh nµo
®ã, khi kÕt thóc c«ng tr×nh bµn giao sÏ ®-îc thanh to¸n hÕt sè tiÒn cßn l¹i trõ
sè tiÒn b¶o hµnh bªn A gi÷ l¹i kho¶ng 5%, hÕt thêi gian b¶o hµng sÏ thµnh
to¸n hÕt.
Hå s¬ nghiÖm thu bµn giao tæng thÓ c«ng tr×nh bao gåm: Hå s¬ hoµn
c«ng, Biªn b¶n nghiÖm thu kü thuËt, Biªn b¶n nghiÖm thu khèi l-îng hoµn
thµnh. TÊt c¶ c¸c biªn b¶n nµy ®-îc lËp dùa trªn nhËt ký thi c«ng vµ biªn b¶n
nghiÖm thu tõng h¹ng môc c«ng viÖc.
6
22. S¬ ®å d©y chuyÒn s¶n xuÊt
S¬ ®å:..... Quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty COMA18:
Tæ chøc Hå s¬
®Êu thÇu
Th«ng b¸o
tróng thÇu
ChØ ®Þnh thÇu
Hîp ®ång
kinh tÕ víi
chñ ®Çu t-
thÇu
B¶o vÖ ph-¬ng
¸n vµ biÖn ph¸p
tæ chøc c«ng thi
c«ng
LËp ph-¬ng ¸n
tæ chøc thi
c«ng
TiÕn hµnh tæ chøc thi
c«ng theo kÕ ho¹ch
Hå s¬ quyÕt to¸n
Thµnh lËp
Ban chØ huy
c«ng tr-êng
Hå s¬ nghiÖm thu
h¹ng môc c«ng
viÖc, nhËt ký thi
c«ng
Tæ chøc nghiÖm thu
toµn bé vµ bµn giao
c«ng tr×nh
III. Tæ chøc bé m¸y cña doanh nghiÖp.
3.1 S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh
7
2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña Nhµ m¸y:
Trong n¨m 2005 vµ n¨m 2006 Nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a Hµ Néi cã tæ
chøc bé m¸y qu¶n lý nh- s¬ ®å:
Gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc
phô tr¸ch ®Çu t- -PT
Phô tr¸ch s¶n xuÊt
Phßn
g
HCQT
Phßn
g
Kinh
doan
h
Phßn
g
TCKT
Phßn
g
KHC¦
Phßn
g Kü
thuËt
Phßn
g QA
PXC
N
PXC
§
Chøc n¨ng cña c¸c bé phËn trong bé m¸y qu¶n lý:
Gi¸m ®èc: lµ ng-êi ®øng ®Çu nhµ m¸y, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña nhµ
m¸y vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Héi ®ång qu¶n trÞ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c
quyÒn vµ nhiÖm vô ®-îc giao: chøc n¨ng qu¶n lý tµi chÝnh, c«ng nghÖ,
kü thuËt, tiªu chuÈn chÊt l-îng s¶n phÈm, tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
kinh doanh.
Phã Gi¸m ®èc nhµ m¸y: lµ ng-êi gióp viÖc Gi¸m ®èc, thùc hiÖn c¸c
lÖnh s¶n xuÊt kinh doanh cña Gi¸m ®èc vµ phô tr¸ch qu¶n lý tõng lÜnh
vùc cña nhµ m¸y theo sù ph©n c«ng vµ uû quyÒn cña Gi¸m ®èc; ChÞu
tr¸ch nhiÖm tr-íc Gi¸m ®èc vÒ mÆt ®-îc ph©n c«ng vµ uû quyÒn, b¶o
®¶m duy tr× tèt nhÊt hÖ thèng chÊt l-îng ISO- HACCP trong lÜnh vùc
m×nh phô tr¸ch.
Phßng Hµnh chÝnh- Qu¶n trÞ: Cã chøc n¨ng tæ chøc lao ®éng trong
biªn chÕ, ®iÒu ®éng c«ng nh©n trong c«ng ty vµ thùc hiÖn c¸c c«ng
viÖc cã tÝnh chÊt phôc vô cho ho¹t ®éng qu¶n lý c«ng ty.
Phßng kinh doanh: Chøc n¨ng chÝnh lµ tiÕp thÞ, t×m viÖc, lËp kÕ ho¹ch
dµi h¹n vµ ng¾n h¹n cho c«ng ty, thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
8
Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Cã chøc n¨ng h¹ch to¸n tËp hîp sè liÖu, th«ng
tin theo c«ng tr×nh hay h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c th«ng tin tµi chÝnh
liªn quan ®Õn mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin
cÇn thiÕt phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý.
Phßng kÕ ho¹ch- cung øng: cã chøc n¨ng theo dâi tæng hîp, ph©n tÝch
kÕ ho¹ch b¸n hµng, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, ®Çu t- ph¸t triÓn vµ lËp kÕ
ho¹ch sung øng vËt t-, nguyªn liÖu, bao b× vµ c¸c mÆt kh¸c ®Ó phôc vô
cho s¶n xuÊt, kinh doanh cña nhµ m¸y.
Phßng kü thuËt: cã chøc n¨ng qu¶n lý c«ng nghÖ s¶n xuÊt, qu¶n lý kü
thuËt vµ quy tr×nh s¶n xuÊt còng nh- chÊt l-îng s¶n phÈm cña nhµ m¸y
theo ®óng tiªu chuÈn ISO- HACCP .
Phßng QA: chøc n¨ng chÝnh lµ ®¶m b¶o chÊt l-îng cña s¶n phÈm trong
toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tõ nguyªn liÖu ®Çu vµo ®Õn thµnh phÈm
®óng theo quy ®Þnh, tiªu chuÈn quy ®Þnh.
Ph©n x-ëng c«ng nghÖ: chøc n¨ng chÝnh lµ lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, tæ
chøc s¶n xuÊt ®¶m b¶o ®¸p øng ®-îc kÕ ho¹ch b¸n hµng, chÊt l-îng
s¶n phÈm .
Ph©n x-ëng c¬ ®iÖn: qu¶n lý vËn hµnh hÖ thèng phô trî bao gåm: ®iÖn,
n-íc l¹nh, khÝ nÐn, h¬i vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ b¶o d-ìng, söa
ch÷a gia c«ng thiÕt bÞ nh»m phôc vô cho s¶n xuÊt.
3. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n phÈm cña Nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a Hµ Néi:
Nhµ m¸y chÕ biÕn s÷a Hµ Néi s¶n xuÊt s¶n phÈm theo mét quy
tr×nh tù ®éng vµ khÐp kÝn trong m«i tr-êng hoµn toµn tiÖt trïng víi c¸c
thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm lµ mét trong
nh÷ng c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ. Trªn c¬
së ®ã, x¸c ®Þnh ®óng ®èi t-îng
9
vµ bé m¸y kÕ to¸n cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®¶m b¶o gän nhÑ, lµm
viÖc cã hiÖu qu¶. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Gi¸m §èc c«ng ty vµ c¬ quan chøc
n¨ng cña Nhµ n-íc vÒ phÇn viÖc ®-îc giao. §«n ®èc kiÓm tra xö lý c¸c
nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, tæ
chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n tæng hîp c¸c th«ng tin thµnh c¸c b¸o c¸o cã ý nghÜa
gióp cho viÖc xö lý ra QuyÕt ®Þnh cña Gi¸m §èc c«ng ty.
Phã phßng kÕ to¸n: Cã nhiÖm vô kiÓm tra chi tiÕt t×nh h×nh c«ng viÖc
cô thÓ cña phßng kÕ to¸n, cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Kiªm kÕ to¸n chuyªn
qu¶n ®¬n vÞ cÊp d-íi. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc tr-ëng phßng kÕ to¸n vÒ nhiÖm
vô ®-îc ph©n c«ng.
KÕ to¸n tæng hîp: Cã nhiÖm vô n¾m b¾t chung toµn bé qu¸ tr×nh h¹ch
tãan vµ ®-a ra nh÷ng kÕt qu¶ cuèi cïng cña c«ng t¸c kÕ to¸n th«ng qua c¸c
b¸o c¸o tµi chÝnh.
KÕ to¸n ng©n hµng: ChØ chuyªn s©u vµo nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh
®Õn ng©n hµng, trùc tiÕp theo dâi c¸c kho¶n vay vµ c«ng nî ph¶i tr¶ ®èi víi
c¸c ng©n hµng ®ang thùc hiÖn, lËp c¸c b¸o c¸o liªn quan ®Õn doanh thu vµ chi
phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
KÕ to¸n thanh to¸n: Thùc hiÖn thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt c¸c nghiÖp
vô kinh tÕ ph¸t sinh, kiÓm tra c¸c chøng tõ tr-íc khi thanh to¸n, vµo sæ chi
tiÕt vµ phÇn mÒm kÕ to¸n. Theo dâi t×nh h×nh thu håi vèn cña tõng Hîp ®ång
kinh tÕ, lËp b¶ng kª tæng hîp sau ®ã ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp vµ c¸c bé
phËn kÕ to¸n cã liªn quan.
KÕ to¸n TSC§ kiªm kÕ to¸n ThuÕ: Thùc hiÖn theo dâi chi tiÕt c¸c tµi
s¶n cè ®Þnh, CCDC trong toµn C«ng ty, më sè thÎ liªn quan, ph¶n ¸nh c¸c
nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi s¶n. Kª khai vµ lËp b¸o
c¸o thuÕ, lµm c«ng viÖc kÕ to¸n thuÕ víi Ng©n s¸ch Nhµ N-íc.
KÕ to¸n vËt t-: Theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt tån vËt t-.
Thñ quü: B¶o qu¶n vµ cÊp ph¸t tiÒn mÆt cã tr¸ch nhiÖm l-u gi÷ chøng
tõ hå s¬
10
theo quy ®Þnh. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc tr-ëng phßng. Kiªm kÕ to¸n B¶o
hiÓm x· héi.
Mçi kÕ to¸n (trõ kÕ to¸n tr-ëng) ®Òu kiªm kÕ to¸n chuyªn qu¶n mét
hoÆc vµi ®¬n vÞ kÕ to¸n cÊp d-íi, h-íng dÉn hä vÒ c«ng t¸c më sæ, h¹ch to¸n
vµ lËp b¸o c¸o.... KiÓm tra sè liÖu ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c.
11
Tr-ëng phßng KT
KÕ to¸n tr-ëng
Phã phßng kÕ to¸n
KT tæng hîp
KT XÝ
nghiÖp
Coma
18-1
KT thanh
to¸n
Kt XÝ
nghiÖp
Coma
18-2
Kt XÝ
nghiÖp
Coma
18-3
Kt ng©n
hµng
Kt XÝ
nghiÖp
Coma
18-9
Kt tsc® &
thuÕ
Kt CN
H-ng
yªn
KÕ to¸n vËt
t-
Kt CN
TP Hå
ChÝ
Minh
Kt §éi
thi
c«ng
c¬ giíi
Thñ quü
Kt ®éi
x©y
dùng II
Quan hÖ chØ ®¹o trùc tiÕp
Quan hÖ chøc n¨ng
12
4.2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé sæ kÕ to¸n.
§Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ thuËn tiÖn cho c«ng
viÖc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh, C«ng ty ®· lùa chän vµ vËn dông h×nh thøc kÕ
to²n “NhËt ký chung” trªn phÇn mÒm kÕ to²n Fast Accounting.
C«ng ty ²p dông h×nh thøc kÕ to²n “NhËt ký chung”.
S¬ ®å: Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ theo h×nh thøc nhËt ký chung.
Chøng tõ gèc
Sæ nhËt ký
®Æc biÖt
Sæ nhËt ký chung
Sæ, thÎ kÕ to¸n
chi tiÕt
Sæ c¸i
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt
B¶ng C©n ®èi
sè ph¸t sinh
B¸o c¸o
tµi chÝnh
Ghi chó:
Ghi hµng ngµy.
Ghi cuèi th¸ng hoÆc ®Þnh kú.
Quan hÖ ®èi chiÕu.
Tr×nh tù ghi sæ: Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ ®-îc lµm c¨n cø ghi
sæ, kÕ to¸n ghi nghiÖp vô ph¸t sinh vµo sæ nhËt ký chung, ®ång thêi ghi vµo c¸c
sæ kÕ to¸n chi tiÕt liªn quan. Sau ®ã, c¨n cø sè liÖu ®· ghi trªn sæ nhËt ký chung
ghi vµo sæ c¸i theo c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n phï hîp. Cuèi th¸ng, cuèi quý, cuèi
n¨m, céng sè liÖu trªn sæ c¸i, lËp b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh. Sau khi kiÓm tra sè
13
liÖu khíp ®óng, sè liÖu ghi trªn sæ c¸i vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt (®-îc lËp tõ c¸c
sæ kÕ to¸n chi tiÕt) ®-îc dïng ®Ó lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh.
4.3. C¸c chÕ ®é vµ ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n ¸p dông.
C¸c chøng tõ kÕ to¸n cña c«ng ty thùc hiÖn theo ®óng biÓu mÉu cña bé
tµi chÝnh vµ tæng côc thèng kª quy ®Þnh ¸p dông thèng nhÊt trong c¶ n-íc tõ
ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 1996, cïng víi c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh bæ sung vµ söa ®æi.
ChÕ ®é tµi kho¶n: HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n C«ng ty ®ang ¸p dông
®-îc ban hµnh theo Q§1864/1998/Q§-BTC ngµy 16/12/1998 cña Bé tµi chÝnh,
cïng víi c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh bæ sung, söa ®æi.
§¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n mµ C«ng ty ®ang ¸p dông lµ tiÒn ViÖt Nam (§¬n
vÞ tÝnh: §ång)
Niªn ®é kÕ to¸n cña C«ng ty: 1/1 ®Õn31/12 hµng n¨m.
Ph-¬ng ph¸p kiÓm kª hµng tån kho: kiÓm kª th-êng xuyªn.
Ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ
ChÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh: HiÖn nay, theo quy ®Þnh b¾t buéc, cuèi mçi
quý, mçi n¨m C«ng ty lËp nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh sau:
-
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
-
B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
-
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh
C¨n cø ph¸p lý cña c«ng t¸c trong c«ng ty lµ c¸c v¨n b¶n quyÕt ®Þnh
chung cña bé tµi chÝnh, cô thÓ lµ hÖ thèng kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y
l¾p ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 1864 ngµy 16/12/1998 vµ c¸c v¨n b¶n quyÕt ®Þnh
h¹ch to¸n chung toµn Tæng c«ng ty do tæng c«ng ty c¬ khÝ x©y dùng h-íng dÉn
cô thÓ b»ng v¨n b¶n dùa trªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt thùc tÕ cña tæng c«ng ty. Toµn
bé c«ng t¸c ghi chÐp tÝnh to¸n, xö lý th«ng tin kinh tÕ tµi chÝnh cña c«ng ty
®-îc thùc hiÖn trªn m¸y vi tÝnh ®-îc trang bÞ theo hÖ thèng phÇn mÒm kÕ to¸n
FastAccounting.
4.4. Quy tr×nh kÕ to¸n m¸y.
Tõ yªu cÇu trong viÖc tæ chøc c«ng t¸c vµ thÝch nghi víi sù ph¸t triÓn cña
khoa häc c«ng nghÖ vµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thi tr-êng, quy m« s¶n xuÊt
ngµy cµng lín th× vÊn ®Ò thu nhËn, xö lý th«ng tin kinh tÕ vµ kÕ to¸n ngµy cµng
tèn nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc.
14
Víi nhiÒu nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong kú nªn viÖc ¸p dông m¸y vi
tÝnh vµo qu¶n lý h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ rÊt hîp lý vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong
c«ng viÖc. §Ó phï hîp vµ ®¬n gi¶n ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý h¹ch to¸n kÕ to¸n còng
nh- viÖc sö dông m¸y vi tÝnh, C«ng ty c¬ khÝ x©y l¾p ®iÖn vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng
®· sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n Fast Accounting 2003 cña C«ng ty cæ phÇn phÇn
mÒm qu¶n lý doanh nghiÖp FAST.
§èi víi h¹ch to¸n trªn m¸y vi tÝnh, quan träng nhÊt lµ kh©u thu thËp, xö
lý ph©n lo¹i chøng tõ vµ ®Þnh kho¶n kÕ to¸n. §©y lµ kh©u ®Çu tiªn cña quy tr×nh
h¹ch to¸n trªn m¸y vi tÝnh vµ lµ kh©u quan träng nhÊt v× kÕ to¸n chØ vµo d÷ liÖu
cho m¸y thËt ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c (c¸c bót to¸n), cßn th«ng tin ®Çu ra nh- sæ
c¸i, sæ chi tiÕt, c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n ®Òu do m¸y tù xö lý th«ng tin, tÝnh to¸n vµ
®-a ra c¸c biÓu b¶ng khi cÇn in.
Qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ vµ tr×nh tù xö lý th«ng tin kÕ to¸n trªn
m¸y t¹i phßng kÕ to¸n cña C«ng ty:
Khi m¸y tÝnh ®-îc cµi ®Æt phÇn mÒm kÕ to¸n, th× tr-íc tiªn nh©n viªn kÕ
to¸n phô tr¸ch cÇn: khai b¸o, ®¨ng nhËp hÖ thèng danh môc, m· ho¸ c¸c ®èi
t-îng cÇn qu¶n lý, cËp nhËt sè d- ban ®Çu.
Hµng ngµy, c¨n cø c¸c chøng tõ kinh tÕ ph¸t sinh ®-îc göi vÒ phßng kÕ
to¸n, kÕ to¸n tæng hîp thu nhËn, ph©n lo¹i chøng tõ. Sau ®ã chuyÓn c¸c lo¹i
chøng tõ cho c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n liªn quan. T¹i ®ã nh©n viªn kÕ to¸n tiÕn
hµnh kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña chøng tõ, tÝnh to¸n l¹i vµ ghi vµo sæ chi
tiÕt, lËp b¶ng kª vµ l-u tr÷ chøng tõ vµo c¸c cÆp chøng tõ. §Þnh kú göi b¶ng kª
cho kÕ to¸n tæng hîp. C¨n cø vµo tê kª do nh©n viªn kÕ to¸n chuyÓn ®Õn, kÕ
to¸n tæng hîp nhËp sè liÖu kÕ to¸n vµo m¸y cho tÊt c¶ c¸c phÇn hµnh. Khi cÇn
lÊy th«ng tin ng-êi sö dông khai b¸o víi m¸y vÒ yªu cÇu th«ng tin ®Çu ra hay
tªn c¸c lo¹i sæ s¸ch, b¸o c¸o kÕ to¸n. M¸y tù xö lý vµ ®-a ra th«ng tin theo yªu
cÇu cña ng-êi sö dông ®· khai b¸o: Sæ nhËt ký chung, sæ c¸i c¸c tµi kho¶n, sæ
chi tiÕt, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n…
Riªng ®èi víi kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
th× tr×nh tù kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh ®-îc tiÕn hµnh theo c¸c b-íc:
15
1. ChuÈn bÞ:
Thu thËp, xö lý c¸c tµi liÖu, chøng tõ cÇn thiÕt. §Þnh kho¶n kÕ to¸n
2. NhËp d÷ liÖu cho m¸y:
NhËp mäi th«ng tin vÒ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh trong kú(Trong ®ã bao gåm c¸c
th«ng tin vÒ ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt )NhËp c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ
3. Khai b¸o yªu cÇu víi m¸y
4. M¸y tù xö lý th«ng tin vµ chuÈn bÞ theo yªu cÇu
5. In sæ s¸ch vµ c¸c b¸o c¸o theo yªu cÇu
V. KÕ to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt.
5.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
a. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ tæng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸
®-îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña
Doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m).
§Ó tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸, cÇn chi dïng c¸c chi
phÝ vÒ lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng, t- liÖu lao ®éng, ba yÕu tè nµy ®-a vµo qu¸
tr×nh s¶n xuÊt th× h×nh thµnh nªn chi phÝ s¶n xuÊt.
b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt:
§Ó qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ng-êi ta ph©n lo¹i chi phÝ s¶n
xuÊt thµnh nhiÒu c¸ch kh¸c nhau:
*/ Ph©n lo¹i theoyÕu tè chi phÝ:
+/ Chi phÝ Nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, phô
tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú b¸o
c¸o (trõ nguyªn vËt liÖu.... xuÊt b¸n, xuÊt dïng cho x©y dùng c¬ b¶n)
+/ Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé chi phÝ tr¶ cho ng-êi lao ®éng vÒ
tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cã chÊt l-¬ng trong kú b¸o
16
c¸o, chi phÝ b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn mµ doanh
nghiÖp ph¶i chi tr¶ theo quy ®Þnh cña Nhµ n-íc.
+/ Chi phÝ khÊu hao Tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm chi phÝ khÊu hao toµn bé
Tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh kú b¸o c¸o
cña doanh nghiÖp.
+/ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nhËn cung cÊp c¸c
dÞch vô tõ c¸c ®¬n vÞ kh¸c ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o nh-: §iÖn, n-íc, ®iÖn tho¹i, c¸c dÞch vô kh¸c…
+/ Chi phÝ b»ng tiÒn: Bao gåm c¸c kho¶n chi kh¸c kh«ng thuéc c¸c lo¹i
chi phÝ nh- trªn, bao gåm: Chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi nghÞ, thuª qu¶ng c¸o, qu¶ng
b¸ s¶n phÈm….
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè gióp cho viÖc x©y dùng vµ lËp dù
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt còng nh- lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t-, kÕ ho¹ch quü tiÒn
l-¬ng, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn l-u ®éng ®Þnh møc. §ång thêi, gióp doanh nghiÖp
®¸nh gi¸ ®-îc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kü thuËt vµ tµi chÝnh.
Ngoµi ra, ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè cßn cho phÐp c¬ quan qu¶n ký cÊp
trªn kiÓm tra chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, hao phÝ vËt chÊt vµ thu nhËp
quèc d©n.
*/ Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ:
Theo c«ng cô kinh tÕ, chi phÝ ®-îc ph©n chia thµnh nh÷ng kho¶n môc
t-¬ng øng víi kho¶n môc gi¸ thµnh, nh÷ng chi phÝ cã chung c«ng dông kinh tÕ
th× xÕp vµo mét kho¶n môc chi phÝ, chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc quy ®Þnh bao gåm 4
kho¶n môc sau:
+/ Chi phÝ Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn
vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu… tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt
chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc c¸c dÞch vô lao vô.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th-êng chiÕm tØ träng lín trong
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p (70-75%) nªn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt
liÖu, qu¶n lý nguyªn vËt liÖu lµ v« cïng quan träng, nã ¶nh h-ëng lín ®Õn hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
+/ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm tiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng
nh©n trùc tiÕp x©y l¾p kÓ c¶ c«ng nh©n cña doanh nghiÖp vµ c«ng nh©n thuª
ngoµi.
17
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th-êng chiÕm tû träng t-¬ng ®èi lín trong gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p (13 – 18%), v× vËy viÖc h¹ch to¸n ®óng, ®ñ chi phÝ
nh©n c«ng kh«ng chØ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ cßn cã ý nghÜa kh«ng nhá trong viÖc tÝnh l-¬ng, tr¶
l-¬ng chÝnh x¸c vµ kÞp thêi cho ng-êi lao ®éng.
+/ Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: lµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc sö dông
m¸y thi c«ng trùc tiÕp cho viÖc thùc hiÖn s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm: chi phÝ
khÊu hao m¸y thi c«ng, tiÒn thuª m¸y thi c«ng, tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu
khiÓn m¸y thi c«ng; chi phÝ nhiªn liÖu, ®éng lùc, dÇu mì dïng cho m¸y thi
c«ng; chi phÝ söa ch÷a m¸y thi c«ng. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng th-êng
chiÕm tû lÖ trong gi¸ thµnh lµ 1 – 2 %
+/ Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c chi phÝ kh¸c ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ
trªn ph¸t sÞnh ë tæ ®éi, c«ng tr-êng x©y dùng bao gåm: l-¬ng nh©n viªn qu¶n lý
®éi; c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn vµ tiÒn ¨n ca
cña c«ng nh©n viªn toµn ®éi x©y dùng; vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt dïng
chung cho ®éi x©y dùng; khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng chung cho ®éi x©y
dùng; chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn dïng chung cho
®éi x©y dùng.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, mçi lo¹i chi phÝ thÓ hiÖn ®iÒu kiÖn kh¸c nhau
cña chi phÝ s¶n xuÊt, thÓ hiÖn n¬i ph¸t sinh chi phÝ, ®èi t-îng g¸nh chÞu chi phÝ
lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo kho¶n môc, ph©n tÝch
t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh …
Chi phÝ s¶n xuÊt chung th-êng chiÕm tû lÖ 4 –6 %
Ngoµi ra, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cã thÓ ®-îc ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ
gi÷a chi phÝ víi ®èi t-îng chÞu chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt
x©y l¾p ®-îc chia thµnh 2 lo¹i: Chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp.
HoÆc ng-êi ta ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi l-îng
s¶n phÈm s¶n xuÊt. Theo mèi quan hÖ nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia thµnh: Chi
phÝ bÊt biÕn, chi phÝ kh¶ biÕn vµ chi phÝ hçn hîp.
5.2 §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
a. Kh¸i niÖm ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt:
18
§èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ giíi h¹n x¸c ®Þnh tr-íc ®Ó tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §èi t-îng nµy cã thÓ lµ s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm cïng
lo¹i, lµ chi tiÕt s¶n phÈm hoÆc chi tiÕt nhãm s¶n phÈm, lµ ®¬n ®Æt hµng, lµ giai
®o¹n c«ng nghÖ, lµ ph©n x-ëng hoÆc bé phËn s¶n xuÊt hoÆc ®¬n vÞ s¶n xuÊt.
b. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt:
X¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ lµ kh©u ®Çu tiªn, ®Æc biÖt quan träng
®èi víi kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó x¸c ®Þnh ®óng ®¾n
®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt doanh nghiÖp cÇn dùa theo 1 sè tiªu thøc sau:
- TÝnh chÊt s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm cña quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm: s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc t¹p, ®¬n chiÕc hay hµng
lo¹t, ...
- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt: trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng th-êng lµ
ph-¬ng thøc kho¸n.
- Yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh, yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é
tæ chøc h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp, ...
Nh- vËy, x¸c ®Þnh ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ x¸c
®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ n¬i chÞu chi phÝ lµm c¬ së cho viÖc tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, yªu cÇu ph©n tÝch,
kiÓm tra chi phÝ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé.
HiÖn t¹i C«ng ty ®ang sö dông ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. TËp hîp chi phÝ trùc tiÕp víi c¸c chi phÝ ph¸t
sinh râ rµng sö dông cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh riªng biÖt. Mçi c«ng
tr×nh ®Òu cã sæ chi tiÕt theo dâi chi phÝ. Hµng th¸ng kÕ to¸n tËp hîp c¸c chi phÝ
ph¸t sinh trùc tiÕp nh- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc
tiÕp kÕt hîp víi ph©n bæ c¸c chi phÝ nh- chi phÝ m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt
chung.
VI H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ c¸c chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu sö
dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p hoÆc sö dông cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, thùc
hiÖn dÞch vô, lao vô cña doanh nghiÖp x©y l¾p. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
trong s¶n xuÊt x©y l¾p gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô dïng trùc tiÕp
®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p:
19
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh bao gåm chi phÝ vÒ g¹ch ngãi, c¸t, ®¸,
xim¨ng, s¾t, bªt«ng ®óc s½n, thiÕt bÞ vÖ sinh, thiÕt bÞ th«ng giã, thiÕt bÞ s-ëi
Êm…C¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh th-êng ®-îc x©y dùng ®Þnh møc chi phÝ
vµ còng tiÕn hµnh qu¶n lý theo ®Þnh møc.
- Chi phÝ vËt liÖu phô bao gåm chi phÝ vÒ bét mµu, ®inh, d©y, s¬n, ve…
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th-êng chiÕm tØ träng lín trong gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p (70-75%) nªn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu,
qu¶n lý nguyªn vËt liÖu lµ v« cïng quan träng, nã ¶nh h-ëng lín ®Õn hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. HiÓu ®-îc râ tÇm quan träng ®ã, C«ng
ty lu«n chó träng tíi viÖc h¹ch to¸n, qu¶n lý nguyªn vËt liÖu tõ kh©u thu mua,
vËn chuyÓn cho tíi khi xuÊt dïng vµ c¶ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng ë c«ng
tr-êng.
VËt liÖu sö dông cho s¶n xuÊt thi c«ng rÊt ®a d¹ng, phong phó bao gåm
nhiÒu chñng lo¹i, mÉu m·, kÝch cì, chÊt l-îng kh¸c nhau. C«ng ty ph¶i mua
ngoµi hÇu hÕt c¸c lo¹i vËt liÖu ®ã theo gi¸ thÞ tr-êng. §©y lµ ®iÒu tÊt yÕu trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn nay, song nã ®· g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c h¹ch
to¸n vËt liÖu v× c«ng tr×nh x©y dùng th-êng cã thêi gian thi c«ng dµi nªn chÞu
¶nh h-ëng lín tõ sù biÕn ®éng cung cÇu trªn thÞ tr-êng. HiÖn nay, C«ng ty sö
dông ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu
trùc tiÕp.
* Tµi kho¶n sö dông: TK 621
Bªn nî: - TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn liÖu, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp chÕ t¹o
s¶n phÈm trong kú
Bªn cã: - TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông kh«ng hÕt ®-îc nhËp
l¹i kho
- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu thùc tÕ sö dông cho ho¹t ®éng
x©y l¾p trong kú
TK 621 kh«ng cã sè d- cuèi kú
* Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Gi¸ trÞ NL, VL kh«ng SD hÕt cuèi kú nhËp l¹i kho
20
TK 152
TK 621
XuÊt kho VL cho SX
TK 154
- Xem thêm -