Tài liệu Hạch toán chi phí sản xuất tại doanh nghiệp xây lắp

Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p Lêi nãi ®Çu Trong xu híng ph¸t triÓn toµn cÇu ho¸, ®Æc biÖt trong c¬ chÕ thÞ trêng, lÜnh vùc ®Çu t x©y l¾p ®· vµ ®ang ®îc mäi cÊp, mäi ngµnh, mäi ngêi trong toµn x· héi quan t©m. C¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng...hµng ngµy, hµng giê liªn tiÕp mäc lªn, cã thÓ nãi tèc ®é ph¸t triÓn cña lÜnh vùc nµy lµ nhanh cha tõng cã ë níc ta. Tuy nhiªn, c¸c c«ng tr×nh mäc lªn dï cã bÒ thÕ ®Õn ®©u còng kh«ng thÓ gäi lµ thµnh c«ng nÕu c«ng t¸c h¹ch to¸n kh«ng ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc vµ phï hîp. H¹ch to¸n lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng quan träng cña qu¶n lý vµ mang tÝnh lÞch sö. Ngµy nay, ®Ó s¶n xuÊt ra mét s¶n phÈm cÇn cã sù phèi hîp, tham gia cña nhiÒu ngêi, nhiÒu tæ chøc, nhiÒu ngµnh. Do ®ã, mçi bé phËn, mçi tæ chøc ph¶i h¹ch to¸n chÝnh x¸c c«ng viÖc cña mçi bé phËn, mçi tæ chøc m×nh th× h¹ch to¸n s¶n phÈm míi chÝnh x¸c. Trong h¹ch to¸n , h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi nã còng lµ mèi quan t©m cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña nhµ níc thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tÊm g¬ng ph¶n chiÕu toµn bé c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, tæ chøc qu¶n lý vµ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· vµ ®ang thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung , h¹ch to¸n gi¸ thµnh kh«ng ph¶i lµ mét c«ng viÖc ®¬n gi¶n mµ ph¶i dùa vµo chi phÝ s¶n xuÊt, tæ chøc qu¶n lý tèt gi¸ thµnh chØ cã thÓ thùc hiÖn trªn c¬ së tæ chøc qu¶n lý tèt chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i chi tr¶ ®Òu nh»m môc ®Ých lµ t¹o ra gi¸ trÞ sö dông nhÊt ®Þnh cho x· héi biÓu hiÖn thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng ®Çu tiªn cña c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i ®¶m b¶o trang tr¶i ®îc c¸c phÝ tæn ®· ®Çu t s¶n xuÊt s¶n phÈm. Nh vËy, khi s¶n xuÊt mét s¶n phÈm nµo ®ã th× chi phÝ dïng B¹ch V©n Anh 3 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®Ó s¶n xuÊt ra nã ph¶i n»m trong giíi h¹n – giíi h¹n cña sù bï ®¾p. NÕu vît qua giíi h¹n nµy tÊt yÕu doanh nghiÖp sÏ bÞ ph¸ s¶n. Qua nh÷ng ®iÒu nªu trªn, chóng ta thÊy ®îc tÇm quan träng cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. §Æc biÖt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p th× h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt mang mét sè ®Æc ®iÓm ®Æc thï so víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c. NÕu hoµn thµnh tèt c«ng t¸c nµy sÏ t¹o ra mét lùc thóc ®Èy lín trong viÖc qu¶n lý x©y dùng, qu¶n lý chÊt lîng c«ng tr×nh tèt h¬n. Cã bao nhiªu dù ¸n, c«ng tr×nh ®ang ®îc nhµ níc xÐt duyÖt, phª chuÈn? Tuy nhiªn hiÖu qu¶ c¸c c«ng tr×nh mang l¹i lµ bao nhiªu? Doanh nghiÖp sÏ ph¶i tèn hÕt bao nhiªu chi phÝ, c¸c lo¹i chi phÝ vµ tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ, kh¶ n¨ng ®Ó h¹ thÊp c¸c lo¹i chi phÝ nµy? §Ó tr¶ lêi c©u hái ®ã, vÊn ®Ò hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p lµ rÊt cÇn thiÕt. C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®îc thùc hiÖn hîp lý th× kh«ng nh÷ng gióp nhµ níc qu¶n lý tèt c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p mµ cßn tr¸nh ®îc nh÷ng thÊt tho¸t lín cã thÓ x¶y ra. H¹ch to¸n chi phÝ lµ c¬ së ®Ó h¹ch to¸n gi¸ thµnh, x¸c ®Þnh lîi nhuËn tõ ®ã x¸c ®Þnh nghÜa vô cña doanh nghiÖp ®èi víi nhµ níc. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ, ®¶m ®¬ng ®îc nhiÖm vô ®îc giao, yªu cÇu ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi chung lµ ph¶i hoµn thiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n. Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt g¾n víi viÖc x©y dùng hÖ thèng th«ng tin cung cÊp cho qu¶n lý lµ mét c«ng viÖc quan träng trong néi dung hoµn thiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n. B¹ch V©n Anh 4 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p PhÇn néi dung I.Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p 1.§Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt x©y l¾p. X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt mang tÝnh chÊt c«ng nghiÖp, cã nh÷ng ®iÓm ®Æc thï vÒ mÆt kinh tÕ, tæ chøc qu¶n lý vµ kü thuËt chi phèi trùc tiÕp ®Õn viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nãi riªng. Sù chi phèi nµy ®îc hiÓu nh sau: - S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc...cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p kÐo dµi, ¶nh hëng lín ®Õn m«i trêng sinh th¸i. Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy lµm cho tæ chøc vµ h¹ch to¸n kh¸c biÖt víi c¸c nghµnh s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c: s¶n phÈm x©y l¾p ph¶i lËp dù to¸n(dù to¸n thiÕt kÕ, dù to¸n thi c«ng) ®ång thêi ®Ó gi¶m bít rñi ro ph¶i mua b¶o hiÓm cho c«ng tr×nh x©y l¾p. -S¶n phÈm x©y l¾p ®ù¬c tiªu thô (b¸n) theo gi¸ dù to¸n- gi¸ thanh to¸n víi bªn chñ ®Çu t, gi¸ tho¶ thuËn víi chñ ®Çu t (gÝa tho¶ thuËn nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh trªn dù to¸n c«ng tr×nh) do ®ã tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng thÓ hiÖn râ. -S¶n phÈm x©y l¾p ph¶i cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt (m¸y thi c«ng, thiÕt bÞ vËt t, ngêi lao ®éng...) ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm. §Æc ®iÓm nµy lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n, thiÕt bÞ , vËt t, lao ®éng còng nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt rÊt phøc t¹p v× chÞu ¶nh hëng, t¸c ®éng cña m«i trêng, dÔ tæn thÊt, h háng... -S¶n phÈm x©y l¾p ®îc sö dông l©u dµi ¶nh hëng m«i trêng sinh th¸i,c¶nh quan. Sau khi hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p rÊt khã thay ®æi v× vËy viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tiÕn hµnh chÆt chÏ ®¶m b¶o cho c«ng tr×nh phï hîp víi dù to¸n thiÕt kÕ. B¹ch V©n Anh 5 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 2.§Æc ®iÓm cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. a.Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi mét c¸ch cã ý thøc, cã môc ®Ých c¸c yÕu tè ®Çu vµo t¹o thµnh c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, s¶n phÈm, lao vô, phôc vô... C¸c yÕu tè vÒ t liÖu s¶n xuÊt, ®èi tîng lao ®éng díi sù t¸c ®éng cã môc ®Ých cña søc lao ®éng qua qu¸ tr×nh biÕn ®æi sÏ trë thµnh c¸c s¶n phÈm, c«ng tr×nh...Mäi hao phÝ cuèi cïng ®Òu ®îc thÓ hiÖn b»ng thíc ®o tiÒn tÖ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong x©y dùng biÓu hiÖn b»ng tiÒn, hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ mäi doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra trong qu¸ trinh s¶n xuÊt thi c«ng vµ bµn giao s¶n phÈm x©y l¾p trong mét kú nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, trªn c¸c gãc ®é nghiªn cøu vµ qu¶n lý kh¸c nhau cã c¸c c¸ch thÓ hiÖn, c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ chi phÝ s¶n xuÊt. -§èi víi nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ tæng sè tiÒn ph¶i bá ra ®Ó mua c¸c yÕu tè cÇn thiÕt t¹o ra s¶n phÈm hoÆc dÞch vô mang l¹i l¬Þ Ých kinh tÕ cho doanh nghiÖp. -§èi víi kÕ to¸n: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lu«n g¾n liÒn víi mét kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vµ ph¶i lµ chi phÝ thùc. V× vËy cÇn cã sù ph©n biÖt gi÷a kh¸i niÖm chi tiªu vµ chi phÝ. Chi tiªu lµ sù hao phÝ vËt chÊt t¹i mét thêi ®iÓm tiªu dïng. VÒ mÆt kÕ to¸n, chi tiªu ®îc ghi vµo bªn Cã cña tµi kho¶n tµi s¶n. Tæng sè chi tiªu cña doanh nghiÖp trong kú gåm chi tiªu mua s¾m nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸, chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ chi tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô. Cßn chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tÝnh cho mét kú kinh doanh. Chi phÝ vÒ ph¬ng diÖn h¹ch to¸n ®îc ghi vµo bªn Nî cña tµi kho¶n chi B¹ch V©n Anh 6 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p phÝ. Tæng sè chi phÝ cña doanh nghiÖp trong kú bao gåm toµn bé gi¸ trÞ vËt t, tµi s¶n hao phÝ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Chi tiªu vµ chi phÝ lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nhng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau trong ®ã chi tiªu lµ c¬ së cña chi phÝ. Chi tiªu vµ chi phÝ kh¸c nhau vÒ lîng, vÒ thêi gi¸, ch¼ng h¹n cã nh÷ng kho¶n chi tiªu kú nµy nhng ®îc tÝnh chi phÝ cho nhiÒu kú sau( xuÊt c«ng cô, dông cô nhng ph©n bæ vµo chi phÝ nhiÒu kú TK142 “Chi phÝ tr¶ tríc”) hoÆc cã nh÷ng kho¶n ®îc tÝnh vµo chi phÝ kú nµy nhng thùc tÕ l¹i cha chi tiªu( TK335 “ Chi phÝ ph¶i tr¶”). Tõ ®ã rót ra kÕt luËn chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú nhÊt ®Þnh cña doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p vµ chi phÝ ngoµi x©y l¾p. b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch khoa häc, hîp lý cã ý nghÜa rÊt quan träng vµ lµ tiÒn ®Ò cña viÖc kiÓm tra, ph©n tÝch chi phÝ, thóc ®Èy viÖc qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ híng tíi tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong kÕ to¸n cã c¸c c¸ch ph©n lo¹i sau: *Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè chi phÝ: Thùc chÊt chØ cã ba yÕu tè chi phÝ: chi phÝ vÒ søc lao ®éng, chi phÝ vÒ ®èi tîng lao ®éng vµ chi phÝ vÒ t liÖu lao ®éng. Tuy nhiªn, ®Ó ph©n tÝch th«ng tin vÒ chi phÝ cô thÓ phôc vô cho viÖc x©y dùng ®Þnh møc vèn lu ®éng vµ ph©n tÝch c¸c dù to¸n chi phÝ th× c¸c yÕu tè trªn ®îc chi tiÕt ho¸ thµnh c¸c yÕu tè sau: -YÕu tè nguyªn vËt liÖu: gåm toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô, dông cô sö dông vµo s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p( lo¹i trõ gi¸ trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). -YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc: sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú( trõ sè dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). B¹ch V©n Anh 7 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p -YÕu tè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l¬ng: gåm tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p. -YÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: gåm tæng sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh trong kú cña tÊt c¶ tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong kú. -YÕu tè b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn: tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng vµ phô cÊp theo l¬ng. -YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo viÖc s¶n xuÊt kinh doanh. -YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: lµ nh÷ng chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cha ®îc ph¶n ¸nh ë c¸c yÕu tè trªn. *Ph©n lo¹i chi phÝ theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh. -Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: gåm c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, tiªu thô vµ qu¶n lý. -Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vÒ vèn vµ ®Çu t tµi chÝnh. -Chi phÝ bÊt thêng: gåm nh÷ng chi phÝ ngoµi dù kiÕn do chñ quan hay kh¸ch quan ®a tíi. *Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm(theo c«ng dông kinh tÕ). C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi tîng, bao gåm: -Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu...tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm tiÒn l¬ng, phô cÊp theo l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng(b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn ). -Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt(kh«ng kÓ chi phÝ vËt liÖu vµ nh©n c«ng trùc tiÕp). Ngoµi ra, khi tÝnh chØ tiªu B¹ch V©n Anh 8 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p gi¸ thµnh toµn bé sÏ bao gåm chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n xuÊt víi kho¶n môc chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. *Ph©n lo¹i chi phÝ theo chøc n¨ng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Dùa vµo chøc n¨ng cña c¸c ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng mµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc chia lµm ba lo¹i: -Chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng liªn quan ®Õn viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. -Chi phÝ tiªu thô: Gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm. -Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Gåm nh÷ng chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, hµnh chÝnh, nh÷ng chi phÝ chung ph¸t sinh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. *Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chi phÝ: C¸ch øng xö cña chi phÝ cã nghÜa lµ nh÷ng chi phÝ nµy sÏ thay ®æi nh thÕ nµo khi møc ®é ho¹t ®éng kinh doanh thay ®æi. C¸ch ph©n lo¹i nµy ®¸p øng nhu cÇu lËp kÕ ho¹ch, kiÓm so¸t chi phÝ vµ chñ ®éng ®iÒu tiÕt chi phÝ cña nhµ qu¶n lý. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh: -BiÕn phÝ: Lµ nh÷ng kho¶n môc chi phÝ cã quan hÖ tû lÖ thuËn víi møc ®é ho¹t ®éng. BiÕn phÝ khi tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× æn ®Þnh kh«ng thay ®æi, tæng biÕn phÝ thay ®æi khi s¶n lîng thay ®æi vµ biÕn phÝ b»ng kh«ng khi kh«ng cã ho¹t ®éng. -§Þnh phÝ: Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®«Ø khi møc ®é ho¹t ®éng thay ®æi. §Þnh phÝ chØ gi÷ nguyªn trong ph¹m vi phï hîp víi møc ®é ho¹t ®éng. §Þnh phÝ mét ®¬n vÞ s¶n phÈm thay ®æi khi s¶n lîng thay ®æi. -Chi phÝ hçn hîp: Lµ nh÷ng chi phÝ bao gåm c¶ yÕu tè biÕn phÝ lÉn ®Þnh phÝ nh chi phÝ vÒ ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i…ë møc ®é ho¹t ®éng c¨n b¶n. Chi phÝ hçn hîp thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm cña ®Þnh phÝ, qu¸ møc ®é ®ã nã thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm cña biÕn B¹ch V©n Anh 9 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p phÝ. §Ó ph©n tÝch ngêi ta dïng ph¬ng ph¸p cùc ®¹i, cùc tiÓu, b×nh ph¬ng nhá nhÊt. *Mét sè c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c. -Ph©n lo¹i theo kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®îc chi phÝ hay kh«ng cña c¸c cÊp qu¶n lý. -Ph©n lo¹i theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ : gåm chi phÝ s¶n phÈm, chi phÝ thêi kú. Do ®Æc ®iÓm s¶n phÈm cña nghµnh x©y dùng lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc…mang tÝnh ®¬n chiÕc. Mçi s¶n phÈm cã dù to¸n thiÕt kÕ, dù to¸n thi c«ng riªng nªn møc hao phÝ vÒ vËt liÖu, nh©n c«ng, m¸y thi c«ng còng kh«ng gièng nhau(vÒ møc chi phÝ vµ kÕt cÊu chi phÝ …). C¸c c«ng tr×nh cã dù to¸n thiÕt kÕ, dù to¸n thi c«ng gièng nhau nhng kh¸c ®Þa ®iÓm thi c«ng(cã thÓ cïng khu vùc) th× chi phÝ còng kh«ng gièng nhau. C¸c yÕu tè lao ®éng, thiÕt bÞ, m¸y mãc thi c«ng kh«ng cã tÝnh chÊt cè ®Þnh nh ®èi víi s¶n phÈm c«ng nghiÖp. Do ®ã ngoµi c¸c kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu, nh©n c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung trong gi¸ thµnh ,s¶n phÈm x©y l¾p cßn cã kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng lµ kho¶n môc chi phÝ trùc tiÕp. Ngoµi ra c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ cßn sö dông mét sè thuËt ng÷ nh: chi phÝ c¬ héi, chi phÝ tíi h¹n, chi phÝ ch×m, chi phÝ chªnh lÖch…ViÖc sö dông c¸ch ph©n lo¹i nµy tuú thuéc vµo tõng gãc ®é nghiªn cøu vµ yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng doanh nghiÖp. 3. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt . a.§èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt . ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã ý nghÜa quan träng trong viÖc tæ chøc tËp h¬p chi phÝ . XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p, cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p, s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, riªng lÎ, theo ®¬n ®Æt hµng vµ viÖc tæ chøc s¶n xuÊt ®îc ph©n chia thµnh nhiÒu c«ng trêng, nhiÒu khu vùc thi c«ng nªn ®èi tîng h¹ch to¸n chi B¹ch V©n Anh 10 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ: ®¬n ®Æt hµng, s¶n phÈm hay nhãm s¶n phÈm, giai ®o¹n c«ng viÖc, khu vùc thi c«ng. *Theo s¶n phÈm hay ®¬n ®Æt hµng: S¶n phÈm trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. Hµng th¸ng, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× ®îc tËp hîp vµo ®èi tîng ®ã mét c¸ch thÝch hîp. Khi hoµn thµnh, tæng chi phÝ theo ®èi tîng h¹ch to¸n còng chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p . *Theo bé phËn s¶n phÈm : Bé phËn s¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n lµ c¸c giai ®o¹n x©y l¾p cña c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã dù to¸n riªng. Hµng th¸ng, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp cho tõng giai ®o¹n x©y l¾p cã liªn quan. Khi hoµn thµnh, tæng c«ng chi phÝ theo c¸c giai ®o¹n chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p . *Theo nhãm s¶n phÈm : §îc ¸p dông trong trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p cïng lóc thi c«ng mét sè c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo cïng mét thiÕt kÕ(hoÆc thiÕt kÕ gÇn gièng nhau) theo mét ph¬ng thøc thi c«ng nhÊt ®Þnh vµ trªn cïng mét ®Þa ®iÓm. Hµng th¸ng, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp theo nhãm s¶n phÈm . Khi hoµn thµnh toµn bé, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh. *Theo giai ®o¹n c«ng nghÖ: ¸p dông ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, s¶n xuÊt cÊu kiÖn l¾p s½n. Trong c¸c xÝ nghiÖp ®ã, toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®îc chia ra thµnh nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, vËt liÖu ®îc chÕ biÕn liªn tôc tõ kh©u ®Çu cho ®Õn kh©u cuèi theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. b.Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt . *Trong doanh nghiÖp x©y l¾p chØ ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho. B¹ch V©n Anh 11 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p *Do nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Æc thï cña s¶n xuÊt x©y dùng c¬ b¶n nh:s¶n xuÊt x©y dùng thêng diÔn ra ngoµi trêi chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña c¸c yÕu tè thuéc ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®èi tîng s¶n xuÊt thêng cã khèi lîng lín, gi¸ trÞ lín, thêi gian thi c«ng t¬ng ®èi dµi…nªn ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®¸p øng ®îc yªu cÇu theo dâi vµ ph¶n ¸nh thêng xuyªn, liªn tôc t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho vËt t, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n. Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cu«Ý kú cña vËt t, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ cña hµng ho¸, vËt t ®· xuÊt dïng trong kú. VËy theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, mäi biÕn ®éng cña vËt t, hµng ho¸( nhËp kho, xuÊt kho) kh«ng ®îc theo dâi, ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n hµng tån kho. ChÝnh ®Æc ®iÓm nµy lµm cho ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú kh«ng phï hîp víi c«ng t¸c qu¶n lý thêng xuyªn mét khèi lîng vËt liÖu lín ®ßi hái ph¶i chÆt chÏ, chÝnh x¸c. *§Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n TK621 “Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp” TK622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” TK623 “Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng” TK627 “Chi phÝ s¶n xuÊt chung” TK154 “Chi phÝ s¶n xuÊt ,kinh doanh dë dang” II.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p . 1.Néi dung vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp . a.Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n 621: “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” -Tµi kho¶n 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”: Tµi kho¶n nµy ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt, thi c«ng x©y l¾p, chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong kú. Cô thÓ: +VËt liÖu x©y dùng(vËt liÖu chÝnh): g¹ch, gç, c¸t, ®¸, ciment… B¹ch V©n Anh 12 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p +VËt liÖu phô vµ vËt liÖu kh¸c: VËt liÖu phô: ®inh, kÏm, d©y buéc… Nhiªn liÖu: cñi nÊu nhùa ®êng… VËt kÕt cÊu:beton ®óc s½n… Gi¸ trÞ thiÕt bÞ ®i kÌm víi vËt kiÕn tróc nh thiÕt bÞ vÖ sinh, thiÕt bÞ th«ng h¬i, th«ng giã, chiÕu s¸ng,truyÒn dÉn h¬i nãng, h¬i l¹nh( kÓ c¶ chi phÝ s¬n m¹, b¶o qu¶n c¸c thiÕt bÞ nµy) Tµi kho¶n 621 cuèi kú kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154 - KÕt cÊu TK 621: +Bªn Nî: Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt thi c«ng, x©y l¾p, chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. +Bªn Cã: KÕt chuyÓn vµo TK 154 “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho. Tµi kho¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d, tµi kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. b.H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp . Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt lØÖu chÝnh( g¹ch, ®¸, v«i, c¸t, sái, ciment, s¾t, thÐp), nöa thµnh phÈm(vËt kÕt cÊu, thiÕt bÞ g¾n liÒn víi vËt kiÕn tróc), vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô lao ®éng thuéc tµi s¶n lu ®éng. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho ®Ó tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu trùc tiÕp xuÊt dïng. Ngoµi ra còng cã mét sè nguyªn vËt liÖu xuÊt kho theo gi¸ h¹ch to¸n nh s¾t, thÐp: Gi¸ thùc tÕ vËt B¹ch V©n Anh Gi¸ h¹ch to¸n 13 HÖ sè chªnh lÖch Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p liÖu xuÊt kho = trong kú cña vËt liÖu xuÊt x dïng gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu Gi¸ thµnh thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho trong kú ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: HÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ víi gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu GÝa thùc tÕ vËt liÖu + Gi¸ thùc tÕ vËt tån ®Çu kú liÖu nhËp trong kú = Gi¸ h¹ch to¸n + Gi¸ thùc tÕ vËt vËt liÖu tån ®Çu kú liÖu nhËp trong kú Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng nªn viÖc tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , tøc lµ nguyªn vËt liÖu chØ liªn quan ®Õn mét c«ng tr×nh, mét h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng hîp ®ång hoÆc tõng ®¬n ®Æt hµng. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p, mét sè nguyªn vËt liÖu lu©n chuyÓn nh ®µ gi¸o, v¸n khu«n…gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu sö dông ®îc ph©n bæ dÇn theo sè lÇn lu©n chuyÓn hoÆc theo khèi lîng ®· hoµn thµnh. S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TK331,111,112 TK152 TK621 (1a) (2) TK152 (4) TK1331 (1b) TK411,154 + (5) TK154 (3) Chó gi¶i: (1a) Mua vËt liÖu (1b) Mua vËt liÖu chuyÓn tíi ch©n c«ng tr×nh, kh«ng qua kho, sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p B¹ch V©n Anh 14 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p (2) XuÊt kho vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p (3) XuÊt vËt liÖu ®Ó chÕ biÕn (4) VËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho (5) Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. 2.Néi dung vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. a.Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. -Tµi kho¶n 622: “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ kÕt chuyÓn sè chi phÝ tiÒn c«ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt x©y l¾p trùc tiÕp( bao gåm tiÒn c«ng, tiÒn thëng, tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt x©y l¾p . Cuèi kú kÕt chuyÓn sang TK 154, tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” kh«ng ph¶n ¸nh chi phÝ trÝch 19%(B¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn ). -KÕt cÊu TK622: +Bªn Nî:Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú. +Bªn Cã: KÕt chuyÓn, ph©n bæ vµo TK154. Tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d. b.H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Chi phÝ nh©n c«ng ®îc tÝnh trong gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p bao gåm: *TiÒn l¬ng. -TiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia x©y dùng c«ng tr×nh vµ l¾p ®Æt m¸y mãc, thiÕt bÞ. -TiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n vËn chuyÓn vËt liÖu trong thi c«ng, cña c«ng nh©n lµm nhiÖm vô b¶o dìng bª t«ng, c«ng nh©n dän dÑp vËt liÖu trªn c«ng trêng, c«ng nh©n ghÐp cèp pha, lau m¸y tríc khi l¾p. -TiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n khu©n v¸c tõ kho ®Õn chç l¾p, tiÒn l¬ng phô cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, tiÒn thëng cña c«ng nh©n x©y l¾p trùc tiÕp. B¹ch V©n Anh 15 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p Toµn bé chi phÝ trªn ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 622.Chøng tõ ban ®Çu ®Ó h¹ch to¸n kho¶n môc nh©n c«ng lµ c¸c b¶ng chÊm c«ng ®îc lËp hµng th¸ng cho tõng ®éi s¶n xuÊt, tõng bé phËn s¶n xuÊt c«ng t¸c. Nã cho ta biÕt râ lao ®éng nµo lµm viÖc ngµy nµo hëng l¬ng ngµy ®ã theo møc quy ®Þnh ®èi víi tõng lo¹i c«ng viÖc. Hµng th¸ng c¨n cø vµo b¶ng chÊm c«ng, c¸c chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n lµm b¶ng thanh to¸n l¬ng theo tõng tæ, ®éi s¶n xuÊt , c¸c phßng ban vµ kiÓm tra viÖc tr¶ l¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Sau ®ã kÕ to¸n lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng cho toµn xÝ nghiÖp vµ lµm thñ tôc rót tiÒn göi vÒ quü tiÒn mÆt ®Ó tr¶ l¬ng. ViÖc thanh to¸n ®îc thùc hiÖn mçi th¸ng hai kú: kú 1 t¹m øng, kú 2 nhËn phÇn cßn l¹i sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n nî ph¶i khÊu trõ nh tiÒn ®iÖn níc, tiÒn nhµ, t¹m øng…TiÒn l¬ng ph¶i ph¸t tËn tay ngêi lao ®éng hoÆc ®¹i diÖn tËp thÓ lÜnh l¬ng. §èi víi tiÒn l¬ng tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn nghØ phÐp n¨m theo chÕ ®é, nÕu viÖc nghØ phÐp kh«ng ®Òu ®Æn gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m th× ph¶i trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm , nh vËy sÏ lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng v× nh÷ng chi phÝ nµy mµ biÕn ®æi ®ét ngét. Møc trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp kÕ = ho¹ch TûlÖ trÝch tríc = L¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c¸n bé x c«ng nh©n viªn trong th¸ng Tû lÖ trÝch tríc Tæng sè tiÒn l¬ng phÐp kÕ ho¹ch cña c«ng nh©n viªn x100% Tæng sè tiÒn l¬ng chÝnh kÕ ho¹ch cña c¸n bé c«ng nh©n viªn Trêng hîp doanh nghiÖp bè trÝ ®îc viÖc nghØ phÐp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn mét c¸ch ®Òu ®Æn th× kh«ng cÇn trÝch tríc l¬ng nghØ phÐp. *Trong chi phÝ trùc tiÕp cña c«ng nh©n x©y l¾p kh«ng bao gåm c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn . B¹ch V©n Anh 16 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p TK334,335,338 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng x©y l¾p TK622 TK154 (1) (2) Chó gi¶i: (1) TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n x©y l¾p (2) KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 3.Néi dung vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng a.Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n 623: “Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng” -Tµi kho¶n 623: “Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng”: Tµi kho¶n nµy ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p c«ng tr×nh. Tµi kho¶n nµy chØ sö dông trong nh÷ng doanh nghiÖp x©y l¾p tæ chøc thi c«ng x©y l¾p hçn hîp võa thñ c«ng võa kÕt hîp b»ng m¸y.NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn thi c«ng hoµn toµn b»ng m¸y(s¶n xuÊt chÝnh b»ng m¸y thi c«ng) th× mäi chi phÝ s¶n xuÊt cho m¸y tËp hîp vµo TK621,622,627 cuèi kú kÕt chuyÓn vµo TK154. Kh«ng h¹ch to¸n vµo TK623 chi phÝ vÒ trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn tÝnh theo l¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y(h¹ch to¸n vµo TK627). -KÕt cÊu TK623: +Bªn Nî: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh trong kú(nhiªn liÖu, tiÒn l¬ng,khÊu hao, chi phÝ b¶o dìng, söa ch÷a m¸y thi c«ng…). +Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµo TK154. TK 623 kh«ng cã sè d TK 623 cã c¸c TK cÊp hai: B¹ch V©n Anh 17 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p TK6321:Chi phÝ nh©n c«ng-ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng chÝnh vµ phô cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y(Tµi kho¶n nµy kh«ng ph¶n ¸nh 19% trÝch theo l¬ng). TK6322:Chi phÝ vËt liÖu- ph¶n ¸nh chi phÝ nhiªn liÖu dÇu,vËt liÖu kh¸c TK 6233:Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt –ph¶n ¸nh chi phÝ dông cô phôc vô m¸y thi c«ng. TK6234:Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng. TK6327:Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi-thuª söa ch÷a, b¶o hiÓm m¸y, chi phÝ ®iÖn, níc, chi phÝ tr¶ cho nhµ thÇu phô. TK6328:Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. b.H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng chiÕm mét tû träng kh¸ lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ lµ mét kho¶n môc chi phÝ cã c«ng dông riªng biÖt do vËy ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm t×nh h×nh sö dông m¸y trong thi c«ng, vÒ néi dung chi phÝ vµ h×nh thøc sö dông m¸y ®Ó h¹ch to¸n cho phï hîp. *C¸c h×nh thøc sö dông m¸y thi c«ng: -Doanh nghiÖp x©y l¾p cã m¸y vµ tù tæ chøc sö dông : M¸y thi c«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp x©y l¾p, doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm sö dông, b¶o qu¶n vµ thùc hiÖn mäi chi phÝ trong qu¸ tr×nh sö dông. H¹ch to¸n ph¶i ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng. Ho¹t ®éng cña tæ, ®éi m¸y thi c«ng chuyªn tr¸ch cã thÓ lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n néi bé, nÕu ®¬n vÞ nµy cã tÝnh l·i, lç riªng th× cã thÓ tiÕn hµnh theo ph¬ng thøc b¸n lao vô cho c¸c bé phËn thi c«ng kh¸c cña doanh nghiÖp . -Doanh nghiÖp x©y l¾p thuª mét sè ca m¸y ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh Hai bªn ®i thuª vµ cho thuª sÏ tiÕn hµnh thanh to¸n trªn c¬ së ca m¸y ho¹t ®éng thùc tÕ vµ theo ®¬n gi¸ ®· tho¶ thuËn. Bªn cho thuª sÏ chÞu mäi chi phÝ trong qu¸ B¹ch V©n Anh 18 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p tr×nh m¸y thi c«ng ho¹t ®éng. Doanh nghiÖp x©y l¾p chØ chÞu sè tiÒn thuª sè ca m¸y ho¹t ®éng thùc tÕ mµ th«i. *Ph©n lo¹i chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c trùc tiÕp dïng cho qu¸ tr×nh sö dông m¸y phôc vô cho c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p. §Æc ®iÓm cña x©y dùng c¬ b¶n lµ m¸y thi c«ng ph¶i g¾n liÒn víi ®Þa ®iÓm x©y dùng mµ ®Þa ®iÓm x©y dùng l¹i kh«ng cè ®Þnh. Do vËy, m¸y thi c«ng ph¶i di chuyÓn theo c¸c ®Þa ®iÓm thi c«ng theo tõng thêi kú. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®îc chia lµm hai lo¹i: -Chi phÝ thêng xuyªn:Chi phÝ hµng ngµy cÇn thiÕt cho viÖc sö dông m¸y thi c«ng. C¸c chi phÝ nµy khi ph¸t sinh ®îc tÝnh hÕt mét lÇn vµo chi phÝ sö dông m¸y, bao gåm: +Chi phÝ nhiªn liÖu, ®éng lùc dïng cho m¸y thi c«ng. +TiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y vµ phôc vô m¸y. +KhÊu hao m¸y thi c«ng(tÝnh khÊu hao theo sè ca m¸y ®Þnh møc, hay theo sè ca m¸y thùc tÕ nÕu sè ca m¸y thùc tÕ > sè ca m¸y ®Þnh møc). +Chi phÝ thuª m¸y thi c«ng( nÕu cã ). +Chi phÝ söa ch÷a thêng xuyªn m¸y thi c«ng. +C¸c chi phÝ kh¸c. -Chi phÝ t¹m thêi: Chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn t¬ng ®èi lín, kh«ng ®Þnh møc hay tÝnh tríc ®îc. C¸c chi phÝ nµy khi ph¸t sinh kh«ng tÝnh hÕt mét lÇn vµo chi phÝ sö dông m¸y mµ ®îc ph©n bæ theo thêi gian sö dông ë c«ng trêng. + Chi phÝ th¸o l¾p, ch¹y thö sau khi l¾p ®Ó sö dông, kÓ c¶ lÇn l¾p sau khi giao tr¶ ®Æt ®Ó m¸y. +Chi phÝ vËn chuyÓn m¸y thi c«ng ®Õn ®Þa ®iÓm x©y dùng, chi phÝ tr¶ m¸y vÒ n¬i ®Æt ®Ó m¸y, chi phÝ di chuyÓn m¸y trong ph¹m vi c«ng trêng. B¹ch V©n Anh 19 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p +Chi phÝ x©y dùng, th¸o dì c¸c c«ng tr×nh t¹m phôc vô m¸y thi c«ng:lÒu l¸n che m¸y, bÖ ®Ó m¸y… Trong chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kh«ng bao gåm c¸c kho¶n môc sau: l¬ng c«ng nh©n vËn chuyÓn, ph©n phèi vËt liÖu cho m¸y, chi phÝ trong thêi gian m¸y ngõng ho¹t ®éng, chi phÝ l¾p ®Æt lÇn ®Çu cho m¸y, chi phÝ sö dông cho s¶n xuÊt phô… *H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: Chi phÝ sö dông m¸y ®îc coi lµ mét kho¶n môc trong chi phÝ s¶n xuÊt chung víi chi phÝ t¹m thêi vÒ sö dông m¸y thi c«ng cã thÓ tËp hîp vµo bªn Nî TK142 ®Ó ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. (Trêng hîp kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng cho ®éi m¸y thi c«ng) TK334 TK632 TK154 (1) (6) TK152 (2) TK153,142 (3) TK331,241 (4) TK214 (5) Chó gi¶i: B¹ch V©n Anh 20 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p (1) TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n sö dông m¸y. (2) XuÊt kho nhiªn liÖu, vËt liÖu phôc vô m¸y thi c«ng. (3) Chi phÝ c«ng cô, dông cô phôc vô m¸y thi c«ng. (4) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. (5) Chi phÝ khÊu hao thiÕt bÞ m¸y. (6) KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. -H¹ch to¸n chi phÝ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ: M¸y mãc thiÕt bÞ ®îc sö dông l©u dµi v× vËy ®Ó duy tr× ®îc thêi h¹n sö dông cña m¸y cÇn ph¶i thêng xuyªn söa ch÷a vµ b¶o dìng m¸y mãc, thay thÕ c¸c bé phËn, chi tiÕt bÞ hao mßn, h háng trong qu¸ tr×nh sö dông. Dùa vµo hiÖu qu¶ kinh tÕ, doanh nghiÖp cã thÓ tù söa ch÷a hoÆc thuª ngoµi söa ch÷a. Trêng hîp tù söa ch÷a, nÕu chi phÝ söa ch÷a nhá cã thÓ tÝnh hÕt vµo chi phÝ söa ch÷a trong kú, nÕu chi phÝ söa ch÷a lín c¸c chi phÝ ®îc tËp hîp vµo bªn Nî TK241 råi kÕt chuyÓn vµo tµi kho¶n cã liªn quan.NÕu doanh nghiÖp kh«ng ¸p dông trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a th× ghi Nî TK335,Cã TK241. Trêng hîp thuª ngoµi söa ch÷a ph¶i ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi nhËn thÇu: Nî TK241, Nî TK133 (nÕu doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ), Cã TK331. Tuú thuéc vµo viÖc doanh nghiÖp cã tiÕn hµnh trÝch tríc hay kh«ng ®Ó kÕt chuyÓn chi phÝ thùc tÕ vÒ söa ch÷a lín vµo TK142 hoÆc TK335, Cã TK241. §èi víi chi phÝ sö dông m¸y cã liªn quan tíi nhiÒu c«ng tr×nh, tríc hÕt còng ®îc tËp hîp vµo bªn Nî TK 623 sau ®ã míi ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh c¨n cø vµo tæng sè ca m¸y lµm viÖc hoÆc khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh cña m¸y cho tõng c«ng tr×nh. Nî TK154 Cã TK623 4.Néi dung vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. B¹ch V©n Anh 21 Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn chi phÝ SX trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p a.Néi dung vµ kÕt cÊu cña tµi kho¶n 627: “Chi phÝ s¶n xuÊt chung”. -Tµi kho¶n 627: “Chi phÝ s¶n xuÊt chung”: Tµi kho¶n nµy ®Ó tËp hîp tÊt c¶ c¸c chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc phôc vô s¶n xuÊt thi c«ng, qu¶n lý s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong kú trong c¸c ph©n xëng, c¸c bé phËn, ®éi s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p (®©y lµ kho¶n chi phÝ chung cho cÊp c«ng trêng).Tµi kho¶n 627 cßn ph¶n ¸nh 19% c¸c kho¶n ph¶i nép theo l¬ng cña c«ng nh©n x©y l¾p, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng. -KÕt cÊu cña tµi kho¶n 627: +Bªn Nî: TËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh thuéc ph¹m vi c«ng trêng, ®éi x©y l¾p, ph©n xëng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. +Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp ®îc cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. TK627 kh«ng cã sè d. TK627 cã c¸c TK cÊp hai sau: TK6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, ®éi x©y l¾p, c«ng trêng x©y dùng. TK6272:Chi phÝ vËt liÖu phôc vô thi c«ng. TK6273: Chi phÝ c«ng cô, dông cô phôc vô s¶n xuÊt thi c«ng thuéc ph¹m vi c«ng trêng, ph©n xëng. TK6274: Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thuéc ph¹m vi c«ng trêng, ph©n xëng. TK6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. TK6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. b.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc qu¶n lý c«ng tr×nh trong ph¹m vi tæ, ®éi s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c cho nh©n viªn qu¶n lý c¸c c«ng trêng.C¸c kho¶n chi phÝ chung thêng ®îc h¹ch to¸n riªng theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ tæ, ®éi B¹ch V©n Anh 22