Gi¸o ¸n VËt lý 9
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng
N¨m häc 2012 - 201 3
:
TiÕt 1:
Sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn
vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn
I. Môc tiªu .
1. KiÕn thøc:
- Nªu ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kh¶o s¸t sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo
H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.
- VÏ ®îc ®å thÞ biÓu diÔn mqh gi÷a U, I tõ sè liÖu thùc nghiÖm.
- Ph¸t biÓu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.
2. Kü n¨ng:
- VÏ vµ sö dông ®å thÞ cña häc sinh.
- Sö dông s¬ ®å m¹ch ®iÖn ®Ó m¾c m¹ch ®iÖn víi nh÷ng dông cô ®· cho.
- RÌn kü n¨ng ®o vµ ®äc kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.
3. Th¸i ®é:
- RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, tinh thÇn hîp t¸c trong häc tËp.
- TÝnh trung thùc trong b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh. CÈn thËn, tØ mØ trong vÏ ®å thÞ.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:.
1. Gi¸o viªn:
- B¶ng 1 cho tõng nhãm hs. (Phô lôc 1)
- 1 tê giÊy kÎ « li to cì A1 ®Ó vÏ ®å thÞ.
2. Mçi nhãm hs:
- 1 d©y ®iÖn trë b»ng nikªlin chiÒu dµi l = 1800mm ®êng kÝnh 0,3mm.
- 1 Ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 V«nkÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V.
1 Kho¸ K (c«ng t¾c); BiÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. 1 B¶ng ®iÖn.
III- Ph¬ng ph¸p:
Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò:
KÕt hîp trong bµi
C - Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
KiÕn thøc cÇn ®¹t
GV: Giíi thiÖu s¬ bé nh÷ng kiÕn thøc ®îc häc trong
ch¬ng I.
HS: L¾ng nghe.
H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp :(5phut)
GV: ë líp 7 chóng ta ®· biÕt khi H§T ®Æt vµo hai
®Çu bãng ®Ìn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn cã
cêng ®é cµng lín -> ®Ìn cµng s¸ng. VËy cêng ®é
dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn ®iÖn cã tØ lÖ víi H§T ®Æt
vµo hai ®Çu d©y dÉn ®ã hay kh«ng. Bµi häc ngµy
h«m nay sÏ gióp c¸c em t×m hiÓu têng minh ®iÒu ®ã.
HS: L¾ng nghe.
H§2: HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc liÖn quan ®Õn
I. ThÝ nghiÖm:
bµi häc:(10phút)
N
M
GV: C« cã s¬ ®å nh trªn b¶ng. §Ó ®o cêng ®é dßng 1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn
®iÖn ch¹y qua ®o¹n d©y dÉn MN vµ H§T gi÷a hai
®Çu ®o¹n d©y dÉn MN cÇn ph¶i cã nh÷ng dông cô
g×?
A
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
K
THCS Trung -NghÜa
+
A B
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
HS: Th¶o luËn nhãm, sau ®ã cö ®¹i diÖn nhãm tr¶
lêi.
GV: Ph¶i m¾c nh÷ng dông cô trªn ntn? Gäi ®¹i diÖn
1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn. Sau ®ã gäi 2 hs
nhãm kh¸c nhËn xÐt.
HS: Trao ®æi trong nhãm, cö 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å.
C¸c hs cßn l¹i quan s¸t, nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.
GV: H·y nªu nguyªn t¾c sö dông Ampe kÕ vµ V«n
kÕ (®· ®îc häc ë ch¬ng tr×nh líp 7)
HS: Th¶o luËn nhãm
H§3: T×m hiÓu mqh gi÷a I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu
d©y dÉn :(10phút)101
GV: Ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm.
GV: Víi c¸c dông cô ®· cho c¸c nhãm h·y m¾c
m¹ch ®iÖn nh s¬ ®å?
HS: C¸c nhãm trëng ph©n c«ng nhiÖm vô cho c¸c
thµnh viªn. L¾p m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.
GV: Yªu cÇu hs lµm viªc c¸ nh©n ®äc th«ng tin môc
2, th¶o luËn nhãm nªu c¸c tiÕn hµnh c¸c bíc TN?
HS: Th¶o luËn trong nhãm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh
TN.
GV: Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh.
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o.
B¸o c¸o kÕt qu¶ vµo B¶ng 1.
Lu ý: Nh¾c nhë hs c¸c kü n¨ng trong thao t¸c TN
(sau khi ®äc kÕt qu¶ ng¾t m¹ch ngay, kh«ng ®Ó dßng
®iÖn ch¹y qua d©y dÉn l©u lµm nãng d©y).
GV: KiÓm tra, gióp ®ì c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh m¾c
m¹ch ®iÖn.
GV: Th«ng b¸o Dßng ®iÖn qua V«n kÕ cã I rÊt nhá
( 0) => bá qua. Nªn Ampe kÕ ®o ®îc I ch¹y qua
®o¹n d©y MN.
HS: L¾ng nghe.
2. TiÕn hµnh TN
a) Dông cô:
( SGK-4)
b) TiÕn hµnh:
+ Bíc 1: M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.
+ Bíc 2: LÇn lît chØnh BTN ®Ó Ura = 3V, 6V,
9V. §äc sè chØ trªn Ampe kÕ vµ V«n kÕ t¬ng
øng ghi vµo b¶ng 1.
+ Bíc 5: Tõ b¶ng kÕt qu¶ => KL vÒ sù phô
thuéc cña I vµo U gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn.
c) KÕt qu¶: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn
víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã
LÇn ®o
V
I
1
2
3
GV: Treo b¶ng kÕt qu¶ cña 1 nhãm lªn b¶ng. Yªu
cÇu nhËn xÐt råi tr¶ lêi C1.
HS: Th¶o luËn trong nhãm råi cö ®¹i diÖn tr¶ lêi C1:
H§4: TiÕn hµnh vÏ vµ dïng ®å thÞ ®Ó rót ra kÕt
II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo
luËn (10phút)
GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin môc 1 phÇn II trong U:
1. D¹ng ®å thÞ:
sgk.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, ®äc th«ng tin trong sgk.
§å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc I vµo
GV: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U cã
H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn lµ 1 ®êng
®Æc ®iÓm g×?
th¼ng ®i qua ®i qua gèc täa ®é (U=0,
HS: th¶o luËn, tr¶ lêi
I=0).
GV: §Ýnh giÊy « li lªn b¶ng. Yªu cÇu hs dùa vµo b¸o
c¸o kÕt qu¶ h·y vÏ ®å thÞ biÓu diÔn mqh gi÷a I vµ U.
Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm vµo giÊy « li to cßn c¸c hs
kh¸c vÏ vµo vë. Sau ®ã gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña
b¹n ë trªn b¶ng.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ vÏ ®å
thÞ vµo vë. §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng vÏ.
Gîi ý : C¸ch x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm biÓu diÔn b»ng c¸ch
vÏ 1 ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é, ®ång thêi ®i qua
gÇn tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn. NÕu cã ®iÓm nµo n»m
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
qu¸ xa ®êng biÓu diÔn th× yªu cÇu nhãm ®ã tiÕn hµnh
®o l¹i.
GV: NÕu bá qua sai sè cña c¸c dông cô th× ®å thÞ kia
ntn?
GV : Chèt: §å thÞ lµ 1 ®êng th¼ng ®i qua gèc täa ®é
(U=0;I=0).
2. KÕt luËn: H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn
GV: Yªu cÇu hs rót ra kÕt luËn.
t¨ng (gi¶m) bao nhiªu lÇn th× C§DD ch¹y
H§5: VËn dông (10phút)
qua d©y dÉn ®ã còng t¨ng (gi¶m) bÊy nhiªu
lÇn.
GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4, C5.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh
III. VËn dông:
C3:
+ U= 2,5V => I = 0,5A;
+ U= 3,5V => I = 0,7A;
+ KÎ 1 ®êng song song víi trôc hoµnh c¾t
trôc tung t¹i ®iÓm cã cêng ®é I; kÎ 1 ®êng
song song víi trôc tung c¾t trôc hoµnh t¹i
®iÓm cã hiÖu ®iÖn thÕ lµU =>®iÓm M(U;I)
. C4: U = 2,5V=> I = 0,125A
U = 4V => I = 0,2A
U = 5V => I = 0,5A
U = 6V => I = 0,3A
- C5: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi
H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã.
D. Cñng cè:
- §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T cã ®Æc ®iÓm g×?
- Nªu mèi liªn hÖ gi÷a C§D§ víi H§T?
E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt”
- Lµm bµi tËp 1.1 -> 1.4 trong sbt.
- §äc tríc sgk bµi 2: §iÖn trë - §Þnh luËt ¤m.
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng
TiÕt 2 :
®iÖn trë cña d©y dÉn - ®Þnh luËt «m
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc:
- BiÕt ®îc ®¬n vÞ ®iÖn trë lµ . VËn dông ®îc R U c«ng thøc ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp.
- BiÕt ®îc ý nghÜa cña ®iÖn trë.
I
- Ph¸t biÓu vµ viÕt ®îc hÖ thøc cña ®Þnh luËt
¤m.
2. Kü n¨ng:
- Linh ho¹t trong sö dông c¸c biÓu thøc.
- RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n. Kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt
3. Th¸i ®é:
- RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, nghiªm tóc, tinh thÇn hîp t¸c trong häc tËp.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh :
1. Gi¸o viªn:
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
- KÎ s½n b¶ng phô ghi gi¸ trÞ th¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn dùa vµo sè liÖu ë bµi tríc (Phô lôc
2).
2. Häc sinh:
- HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc ®îc häc ë bµi 1.
III- Ph¬ng ph¸p:
Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò: ( 5phút)
1. Nªu kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ gi÷a cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ?
2. §å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ ®ã cã ®Æc ®iÓm?
C - Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
KiÕn thøc cÇn ®¹t
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp(5 phút)
GV: ë tiÕt tríc chóng ta ®· biÕt r»ng I ch¹y qua 1
d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn
®ã. VËy nÕu cïng 1 H§T ®Æt vµo 2 ®Çu c¸c d©y dÉn
kh¸c nhau th× I qua chóng cã nh nhau kh«ng? §Ó
biÕt ®îc ®iÒu ®ã chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay.
HS: L¾ng nghe.
H§2: X¸c ®Þnh th¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn :
(5 phót)
GV: Ph¸t phô lôc 2 cho c¸c nhãm. Yªu cÇu c¸c
nhãm tÝnh th¬ng sè U/I vµo b¶ng.
HS: Lµm viÖc theo nhãm
GV: Theo dâi, kiÓm tra, gióp ®ì c¸c nhãm hs trong
qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi.
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶.
HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi.
GV: Chèt: Cïng 1 d©y dÉn th× U/I kh«ng ®æi, c¸c
d©y dÉn kh¸c nhau th× U/I kh¸c nhau
HS: Ghi vë
H§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÖn trë(10 phót
GV: Th«ng b¸o trÞ sè
U kh«ng ®æi
®èi víi mçi d©y vµ ®îc R gäi lµ ®iÖn trë cña d©y
I
dÉn ®ã.
HS: Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi.
GV: Th«ng b¸o ký hiÖu vµ ®¬n vÞ ®iÖn trë.
HS: L¾ng nghe - ghi vë.
GV: Dùa vµo biÓu thøc h·y cho c« biÕt khi t¨ng H§T
®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn lªn 2 lÇn th× ®iÖn trë cña nã
thay ®æi ntn?
HS: Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi.
GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh 2 bµi
tËp sau vµo vë. Gäi ®¹i diÖn 2 hs lªn b¶ng ch÷a bµi.
1. TÝnh ®iÖn trë cña 1 d©y dÉn biÕt r»ng H§T gi÷a 2
®Çu d©y lµ 3V dßng ®iÖn ch¹y qua nã cã cêng ®é lµ
250mA?
(Gîi ý: CÇn ph¶i ®æi ®¬n vÞ I vÒ A (0,25A).
2. §æi ®¬n vÞ sau:
0,1M =. . . . k = . . . . .
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n
GV: Gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.
HS: NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.
GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin trong sgk môc d. 1
häc sinh ®äc to tríc líp.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc th«ng tin trong sgk.
GV: §iÖn trë d©y dÉn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y
trong nã cµng nhá.
HS: Ghi vë
H§5: T×m hiÓu néi dung vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt
¤m (10phót)
GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin trong sgk phÇn II. Gäi
1 häc sinh ®äc to tríc líp.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc th«ng tin trong sgk.
GV: Th«ng b¸o: HÖ
U thøc cña ®Þnh luËt ¤m
I
.
R
HS: Ghi vë
GV: Gäi lÇn lît 2 hs ph¸t biÓu néi dung ®Þnh luËt
¤m.
HS: Ph¸t bÓu néi dung ®Þnh luËt ¤m.
GV: Yªu cÇu hs tõ hÖ thøc (2) => c«ng thøc tÝnh U.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n rót ra biÓu thøc tÝnh U.
H§6: VËn dông (10 phót)
GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4. Gäi ®¹i diÖn 2
NguyÔn ThÞ H¬ng
U
I
37
THCS Trung NghÜa
U
3V
U
U
1
1
R 1 I 1 12
IR
I
2
I
0,3I A
25
R
1
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
D. Cñng cè bµi:
C«ng thøc dïng ®Ó lµm g×? Tõ c«ng thøc
U nµy cã thÓ nãi U t¨ng bao nhiªu lÇn th× R
R
t¨ng bÊy nhiªu lÇn ®îc kh«ng? V× sao?
I
E. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt”
- Lµm bµi tËp 2.1 -> 2.4 trong sbt.
- §äc tríc sgk bµi 3. ViÕt s½n mÉu b¸o c¸o ra giÊy.
- Tr¶ lêi tríc phÇn 1 vµo mÉu b¸o c¸o thùc hµnh.
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng
:
TiÕt 3 Thùc hµnh: x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y
dÉn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- Nªu ®îc c¸ch x¸c ®Þnh ®iÖn trë tõ c«ng
U thøc .
- VÏ ®îc s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ tiÕn hµnh ®îc R thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn
I
b»ng Ampe kÕ vµ V«n kÕ.
2. Kü n¨ng:
- VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn
- L¾p c¸c dông cô thÝ nghiÖm ®Ó tiÕn hµnh ®o ®iÖn trë
3. Th¸i ®é:
- RÌn tÝnh nghiªm tóc, chÊp hµnh ®óng c¸c quy t¾c vÒ an toµn trong sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong
thÝ nghiÖm.
II. ChuÈn bÞ:
1. Gi¸o viªn:
- MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs
2. Mçi nhãm hs:
- Mét d©y dÉn constantan cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. Mét biÕn thÕ nguån
- Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN
0,1A.
- B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn.
- B¸o c¸o thùc hµnh.
III- Ph¬ng ph¸p:
Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót)
+ ViÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë?
+ Muèn ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mét d©y dÉn cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ nµo?
+ Muèn ®o cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mét d©y dÉn cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ
nµo?
C Bài mới:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
KiÕn thøc cÇn ®¹t
I.ChuÈn bÞ:
H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong
,)
mÉu b¸o c¸o thùc hµnh :(5
+V«n kÕ
+Am pekÕ
GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc
+D©y dÉn cÇn ®o ®iÖn trë.
hµnh cña hs.
GV: Gäi 1 hs viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë.
+C«ng t¾c vµ nguån ®iÖn
HS: §¹i diÖn tr¶ lêi
GV: Yªu cÇu 1 hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi c©u +C¸c ®o¹n d©y nèi.
hái b, c phÇn 1. C¸c hs kh¸c nhËn xÐt c©u tr¶ II. Néi dung thùc hµnh.
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
lêi cña b¹n.
1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn.
HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o
viªn:
GV: Gäi 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn
thÝ nghiÖm.
HS: 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn
2. M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.
H§2: M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å vµ tiÕn
hµnh ®o :(30 phut)
3. TiÕn hµnh ®o.
GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo
+ §ãng khãa K, ®äc sè chØ am pekÕ vµ v«n kÕ.
nhãm theo c¸c bíc nh bµi 1.
HS: Lµm viÖc theo nhãm, m¾c m¹ch ®iÖn + TÝnh R ¸p dông c«ng thøc R = U/I
+ Lµm 2,3 lÇn vµ tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh.
theo s¬ ®å ®· vÏ trªn b¶ng.
GV: Lu ý theo dâi, kiÓm tra, nh¾c nhë c¸c
R R 2 R3
nhãm trong qu¸ tr×nh m¾c m¹ch ®iÖn ®Æc
R 1
biÖt cÇn m¾c chÝnh x¸c c¸c dông cô. KiÓm
3
tra c¸c mèi nèi cña hs.
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi
kÕt qu¶ vµo b¶ng trong mÉu b¸o c¸o.
HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶
vµo b¶ng b¸o c¸o thùc hµnh.
GV: Theo dâi nh¾c nhë c¸c hs trong tõng
nhãm ®Òu ph¶i tham gia m¾c m¹ch ®iÖn
hoÆc ®o mét gi¸ trÞ.
.
D. Cñng cè:(5 phót)
- Yªu cÇu hs nép b¸o c¸o thùc hµnh
- Nªu ý nghÜa cña bµi TH?
- Qua bµi TH em cã rót ra nhËn xÐt g×?
- nhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm tinh thÇn, th¸i ®é thùc hµnh cña c¸c nhãm
E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- §äc tríc sgk bµi 4 - §o¹n m¹ch nèi tiÕp.
TiÕt 4 :
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng
®o¹n m¹ch nèi tiÕp
:
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
U1
R - BiÕt c¸ch suy luËn tõ biÓu thøc I = I 1 = I2 vµ
1 hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó x©y dùng ®îc
U2
R2 hÖ thøc .
- Suy luËn ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng
®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp lµ Rt® = R1 + R2.
2. Kü n¨ng:
- BiÕt c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc TN kiÓm tra c¸c hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt theo s¬ ®å cã s½n.
- VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng vµ gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch
nèi tiÕp.
- RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt.
3. Th¸i ®é:
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
- Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.
- TÝch cùc, s«i næi, hµo høng tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:
1. Gi¸o viªn:
- HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh líp 7 cã liªn quan ®Õn bµi häc.
- H×nh vÏ phãng to H27.1a sgk líp 7 (trang 76). H×nh vÏ 4.1, 4.2 phãng to.
2. Mçi nhãm hs:
- Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6, 10, 16. Mét kho¸ K. Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y
nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ
§CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn.
III- Ph¬ng ph¸p:
Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót)
1.Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi bãng ®Ìn cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi cêng ®é dßng
®iÖn m¹ch chÝnh?
2.HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi U hai ®Çu mçi ®Ìn
GV: Ch÷a bµi 2.2
C - Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
H§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn
bµi häc :(7 phót)(
GV: §a tranh vÏ H×nh 27.1a, yªu cÇu hs cho biÕt:
Trong ®o¹n m¹ch
gåm 2 bãng ®Ìn
m¾c nèi tiÕp:
1. Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi ®Ìn cã mèi liªn
hÖ ntn víi cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh?
A
2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi
H§T gi÷a 2 ®Çu mçi ®Ìn?
HS: Quan s¸t tranh vÏ tr¶ lêi
H§2: NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi
tiÕp :(8 phót)
GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan
s¸t vµ nhËn xÐt c¸c ®iÖn trë R1, R2 vµ Ampe kÕ ®îc
m¾c ntn trong m¹ch ®iÖn?
HS: Quan s¸t h×nh vÏ, lµm viÖc c¸ nh©n víi C1
GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp th× 2 ®iÖn
trë chØ cã 1 ®iÓm chung, ®ång thêi I ch¹y qua chóng
cã cêng ®é b»ng nhau tøc lµ hÖ thøc (1) (2) vÉn ®óng
víi ®o¹n m¹ch nt.
HS: Ghi vë
GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp
vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó tr¶ lêi C2.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2.
GV: Tuú tõng ®èi tîng hs mµ cã thÓ yªu cÇu hs tù bè
trÝ TN ®Ó kiÓm tra l¹i c¸c hÖ thøc (1), (2)
H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh R t® cña ®o¹n m¹ch
gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt (5phut)
GV: Yªu cÇu hs ®äc sgk môc 1 phÇn II råi tr¶ lêi c©u
hái: ThÕ nµo lµ mét ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mét ®o¹n
m¹ch.
HS: C¸ nh©n ®äc sgk t×m hiÓu kh¸i niÖm Rt®.
GV: Híng dÉn hs dùa vµo bt (1), (2) vµ hÖ thøc cña §L
¤m ®Ó x©y dùng CT tÝnh R t®. Gäi ®¹i diÖn 1 hs lªn
b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm.
HS: Díi sù híng dÉn cña gv c¸ nh©n tù rót ra c«ng
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
KiÕn thøc cÇn ®¹t
I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp:
1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc ë líp 7:
Trong ®o¹n m¹ch gåm §1 nt §2 th×:
I = I1 = I2. (1)
U = U1 + U2. (2)
2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt:
a) S¬ ®å:
R1
A
K
R2
+ -
A B
b) C¸c hÖ thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch gåm R 1
nt R2
Cêng ®é dßng ®iÖn:
I = I1 =I2 (1)
- HiÖu ®iÖn thÕ:
U = U1 + U2 (2)
- HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi ®iÖn trë tØ lÖ
thuËn víi ®iÖn trë ®ã.
. (3)
U1
R
1
U2 R2
II. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mét ®o¹n
m¹ch nt:
1. Kh¸i niÖm Rt®: sgk.
-
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
thøc tÝnh Rt®.
H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra:(10 phót)
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN
HS: §¹i diÖn c¸c nhãm lªn nhËn dông cô. Nhãm trëng
ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c thµnh viªn trong nhãm
GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin môc 3 phÇn II trong sgk
sau ®ã yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn nªu ph¬ng ¸n tiÕn
hµnh TN víi c¸c dông cô ®· cho.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc sgk. Th¶o luËn nhãm nªu
ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN.
GV: NhËn xÐt - Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh TN.
GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN.
HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm
GV: Nh¾c nhë hs ph¶i ng¾t kho¸ K ngay khi ®· ®äc sè
chØ trªn Ampe kÕ.
Theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh l¾p m¹ch
®iÖn - kiÓm tra c¸c mèi nèi vµ m¹ch ®iÖn cña c¸c
nhãm.
GV: Yªu cÇu 4 nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.
HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.
GV: NhËn xÐt - kh¼ng ®Þnh kÕt qu¶ ®óng.
GV: Yªu cÇu nhãm th¶o luËn rót ra KL.
HS: Th¶o luËn nhãm ®Ó rót ra kÕt luËn.
GV: Yªu cÇu hs ®äc phÇn th«ng b¸o trong sgk.
HS: §äc th«ng b¸o trong sgk.
H§4: vËn dông (10 phót)
GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ hoµn thµnh C4, C5.
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5.
GV: 1. CÇn mÊy c«ng t¾c ®Ó ®iÒu khiÓn ®o¹n m¹ch nt?
2. Trong s¬ ®å H4.3 sgk cã thÓ chØ m¾c 2 ®iÖn trë cã
trÞ sè thÕ nµo nèi tiÕp víi nhau (thay v× ph¶i m¾c 3 ®iÖn
trë).
3. Nªu c¸ch tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch
AC.
C5
R12 = 20 +20
Ký hiÖu: Rt®
2. C«ng thøc tÝnh:
Theo (2) ta cã U = U1 + U2 = IR1 + IR2 =
I(R1 + R2) =IRt®.
VËy suy ra
Rt® = R1 + R2 (4)
3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:
a) S¬ ®å: H4.1.
b) TiÕn hµnh:
- Bíc 1: M¾c ®iÖn trë R=6 nt víi R=10.
HiÖu chØnh biÕn thÕ nguån ®Ó Ura = 6V.
§äc I1.
- Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë
cã R=16. Ura = 6V. §äc I2.
- Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2,
Rt®.
4. KÕt luËn
§o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp cã
®iÖn trë t¬ng ®¬ng b»ng tæng c¸c ®iÖn trë
thµnh phÇn.
RT§ = R1 +R2
= 2.20 = 40 Ω
III. VËn dông:
C4: +Khi c«ng t¾c K më hai ®Ìn kh«ng
ho¹t ®éng v× m¹ch hë.
RAC =R12 + R3
= RAB +R3 =60
+Khi c«ng t¾c ®ãng cÇu ch× bÞ ®øt, hai ®Ìn
còng kh«ng ho¹t ®éng v× m¹ch hë.
+ Khi c«ng t¾c ®ãng, d©y tãc §1 bÞ ®øt th×
§2 còng kh«ng s¸ng v× m¹ch hë.
D. Cñng cè:
+ NÕu cã R1, R2...RN m¾c nt víi nhau th× ta cã:
Rt® =R1 + R2 +..+RN
+NÕu R1=R2=..=RN
m¾c nt víi nhau th× RN=NR1
E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt.
- §äc tríc sgk bµi 5 - §o¹n m¹ch song song.
- Lµm c¸c bµi tËp 4.1 -> 4.6 trong sbt.
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng
N¨m häc 2012 - 201 3
:
TiÕt 5 :
®o¹n m¹ch song song
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
I1
R - BiÕt c¸ch suy luËn tõ biÓu thøc U = U 1 = U2
2 vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó x©y dùng ®îc
I2
R1 hÖ thøc .
- Suy luËn ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t- 1
1
1
¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song lµ
Rtd
R1
R2
2. Kü n¨ng:
- BiÕt c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc TN kiÓm tra c¸c hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt ®èi víi ®o¹n m¹ch
song song theo s¬ ®å cã s½n.
- VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng thùc tÕ vµ gi¶i c¸c bµi tËp vÒ
®o¹n m¹ch sonh song.
- RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt.
3. Th¸i ®é:
- Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.
- Tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm mét c¸ch tÝch cùc.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:
1. Gi¸o viªn:
- HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh líp 7 cã liªn quan ®Õn bµi häc.
- H×nh vÏ phãng to H28.1a sgk líp 7 (trang 79). H×nh vÏ 5.1 phãng to.
2. Mçi nhãm hs:
- Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ lµ 10, 15, 6. Mét kho¸ K.
- Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét
Ampe 1 chiÒu kÕ cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn
III- Ph¬ng ph¸p:
Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót
1. Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¾c song song hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng
®é dßng
®iÖn cña ®o¹n m¹ch chÝnh cã quan hÖ thÕ nµo víi hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn cña c¸c
m¹ch rÏ?
C - Bµi míi:
GV:“§èi víi ®o¹n m¹ch song song, ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n mach cã b»ng tæng c¸c ®iÖn trë
thµnh phÇn kh«ng?
HS: Dù ®o¸n
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
KiÕn thøc cÇn ®¹t
H§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch //:
1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 7:
bµi häc (7 phót)
§o¹n m¹ch gåm §1 //§2 th×:
I = I1 + I2. (1)
GV: §a tranh vÏ H×nh 28.1a,
yªu cÇu hs cho biÕt:
Trong ®o¹n m¹ch
U = U1 = U2. (2)
gåm 2 bãng ®Ìn m¾c
song song th×:
1. Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch chÝnh cã mèi liªn
2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //:
hÖ ntn víicêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c m¹ch rÏ?
2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi a) S¬ ®å:
H§T gi÷a 2 ®Çu mçi m¹ch rÏ?
§iÖn trë cã thÓ thay ®æi trÞ sè ®îc gäi lµ biÕn trë
Bµi míi
H§2:NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song
song (8 phót)
GV: Treo tranh vÏ h×nh 5.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan b) C¸c hÖ thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch gåm
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
s¸t vµ nhËn xÐt c¸c ®iÖn trë R 1, R2 ®îc m¾c ntn trong
m¹ch ®iÖn?
HS: Quan s¸t tranh vÏ. Sau ®ã tiÕn hµnh th¶o luËn trong
nhãm tr¶ lêi c©u hái
GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch // th× 2 ®iÖn trë cã 2
®iÓm chung vµ hÖ thøc (1) (2) vÉn ®óng víi ®o¹n m¹ch //
HS: Ghi vë
GV: Nªu vai trß cña Ampe kÕ vµ V«nkÕ trong s¬ ®å?
HS: trong nhãm tr¶ lêi.
GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp vµ
hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó tr¶ lêi C2?
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2.
GV: yªu cÇu hs tù bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN ®Ó kiÓm tra l¹i
c¸c hÖ thøc (1), (2).
HS: Hoµn thµnh theo nhãm
H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh R t® cña ®o¹n m¹ch
gåm 2 ®iÖn trë m¾c //:(8 phót)
GV: Híng dÉn hs dùa vµo hÖ thøc (1) vµ (2) vµ hÖ thøc
cña §L ¤m ®Ó x©y dùng CT tÝnh R t®. Gäi ®¹i diÖn 1 hs
lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm.
HS: Díi sù híng dÉn cña gv hs tù rót ra c«ng thøc
H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra :(7 phót)
GV: ph¸t dông cô TN
HS: NhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN.
HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o KQ
GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm rót ra kÕt luËn.
HS: Th¶o luËn trong nhãm rót ra KL
R1 // R2.
I = I1 + I2 . (1)
U = U1 = U2 . (2)
I1
R
2
I2
R1
(3)
II. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mét ®o¹n
m¹ch nt:
1. C«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch
gåm 2 ®iÖn trë m¾c //.
(4)
1
1
1
R
=>(4’)
R2R
Rtd
2.
ThÝ Rtd R1 1 2
R1 R2
nghiÖm kiÓm
tra:
a) S¬ ®å: H5.1.
b) C¸c bíc tiÕn hµnh:
- Bíc 1: M¾c R=10 // víi R=15.
HiÖu chØnh biÕn thÕ nguån ®Ó U lµ 6V.
§äc I1.
- Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn
trë cã R=6. U= 6V. §äc I2.
- Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1,
R2, Rt®.
4. KÕt luËn: Víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn
trë m¾c // th× nghÞch ®¶o cña ®iÖn trë t¬ng ®¬ng b»ng tæng c¸c nghÞch ®¶o cña
tõng ®iÖn trë thµnh phÇn.
III. VËn dông:
C4
§
H§4: vËn dông :(8 phót)
GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ hoµn thµnh C4, C5.
Ø
Ø
GV: Gîi ý cho hs phÇn 2 cña C5: Trong s¬ ®å cã thÓ chØ
m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè b»ng bao nhiªu // víi nhau (thay C : R = 30/2 = 15 M
Ω
5
12
cho viÖc m¾c 3 ®iÖn trë) Nªu c¸ch tÝnh R t® cña ®o¹n
m¹ch ®ã?
R1
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5.
C4:
A
B
R2
+§Ìn vµ qu¹t ®îc m¾c song song vµo nguån 220V ®Ó
Ø
Ø
chóng ho¹t ®éng b×nh thêng
R .R
15.30 30
R AC 12 3
10
+NÕu ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t vÉn ho¹t ®éng v×
R12 R3
45
3
qu¹t vÉn m¾c vµo hiÖu ®iÖn thÕ ®· cho
RT§ nhá h¬n mçi ®iÖn trë thµnh phÇn.
R12
A
Ø
D. Cñng cè(2 phót)
Më réng:
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
(
R3
THCS Trung NghÜa
C
Ø
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
+ NÕu cã R1, R2...RN m¾c // víi nhau th× ta cã:
1
=
1
+ .. +
1
Rt ®
R`
RN
E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- Häc thuéc phÇn ghi nhí.
- §äc tríc sgk bµi 6 - Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt ¤m.
- §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt.
- Lµm c¸c bµi tËp 5.1 -> 5.6 trong sbt.
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng
TiÕt 6:
:
Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt ¤m
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- BiÕt c¸ch vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· ®îc häc tõ bµi 1 ®Õn bµi 5 ®Ó gi¶i ®îc c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ
®o¹n m¹ch nèi tiÕp vµ song song (gåm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë).
- T×m ®îc nh÷ng c¸ch gi¶i kh¸c nhau ®èi víi cïng mét bµi to¸n.
2. Kü n¨ng:
- RÌn kü n¨ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ kü n¨ng tÝnh to¸n
-KÜ n¨ng gi¶i bµi tËp vËt lÝ theo ®óng c¸c bíc gi¶i
3. Th¸i ®é:
- Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o c¸o ®¸p sè cña bµi to¸n.
- TÝch cùc suy nghÜ ®Ó t×m ra ®îc nh÷ng c¸ch gi¶i kh¸c nhau.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:
1. Gi¸o viªn:
- B¶ng liÖt kª c¸c gi¸ trÞ H§T vµ C§DD ®Þnh møc cña mét sè ®å dïng ®iÖn trong gia ®×nh t ¬ng
øng víi 2 lo¹i nguån ®iÖn lµ 110V vµ 220V.
2. Mçi nhãm hs:
- HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc.
- Ghi nhí c¸c c«ng thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch //, ®o¹n m¹ch nèi tiÕp, ®Þnh luËt ¤m.
III- Ph¬ng ph¸p:
VËn dông, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót)
1 HS: Ph¸t biÓu vµ viÕt biÓu thøc ®Þnh luËt ¤m.
2 HS: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë
m¾c nèi tiÕp, song song.
C - Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
1, Bµi 1
.
Tãm t¾t:
R1 = 5 .:
Ho¹t ®éng 1:Gi¶i bµi tËp 1(10 phót)
Gäi 1 HS ®äc ®Ò bµi bµi 1.
- Gäi 1 HS tãm t¾t ®Ò bµi.
- Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi tËp 1 ra nh¸p.
KiÕn thøc cÇn ®¹t
R1
UV = 6V
IA = 0,5A
- GV híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp 1 b»ng c¸ch tr¶ a) Rt® = ?
A
V
lêi c¸c c©u hái:
b) R2 = ?
K
Bµi gi¶i
PT m¹ch ®iÖn: R1 nt R2 Ø Ø
+ Cho biÕt R1 vµ R2 ®îc m¾c víi nhau nh thÕ nµo? Ampe
A B
(A) nt R1 nt R2 IA= IAB = 0,5A
kÕ, v«n kÕ ®o nh÷ng ®¹i lîng nµo trong m¹ch ®iÖn?
+ VËn dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng Rt® UV = UAB = 6V
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
R2
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
a) Rt® = UAB/IAB= 6V:0,5A = 12 ()
§iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch AB
lµ 12 .
- Yªu cÇu HS nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. Cã thÓ HS ®a ra b) V× R1 nt R2 Rt® = R1 + R2
R2 = Rt® - R1 = 12 - 5 = 7
c¸ch gi¶i nh: TÝnh U1 sau ®ã tÝnh U2 R2
HS: ch÷a bµi vµo vë.
VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7.
2. Bµi 2
Ho¹t ®éng 2:Gi¶i bµi tËp 2(10 phót)
Tãm t¾t
R1 = 10 ;
Gäi 1 HS ®äc ®Ò bµi bµi 2.
- Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o gîi ý IA1= 1,2A
IA = 1,8A
c¸ch gi¶i trong SGK) theo ®óng c¸c bíc gi¶i.
- Sau khi HS lµm bµi xong, GV thu bµi cña 1 sè HS ®Ó a) UAB = ?
b) R2 = ?
kiÓm tra.
Bµi gi¶i
- Gäi 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b)
- Gäi HS kh¸c nªu nhËn xÐt; Nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c.
a) (A) nt R1 I1 = IA1 = 1,2A
(A) nt (R1 // R2) IA = IAB = 1,8A
Tõ
c«ng U
U I .R
thøc: I =
R
U1 =
I1.R1 = 1,2.10 = 12 (V)
R1 //R2 U1 = U2 = UAB = 12V
- PhÇn b) HS cã thÓ ®a I 1 R2
HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ 12V
ra c¸ch gi¶i kh¸c vÝ dô:
I 2 R1
V× R1 //R2 C¸ch
b) V× R1//R2
tÝnh R2 víi R1; I1 ®· biÕt; I2 = I - I1.
I2 = I - I1 = 1,8A - 1,2 A = 0,6A
HoÆc ®i tÝnh RAB:
U2 = 12 V theo c©u a)
RAB =
U AB 12V
20
R2 = U 2 12V
() 1
1
1 1
1
1
20()
3
I AB 1,8 A
VËy
Sau
khi
R2
0,6 A
R AB
R1 R2
R2
R AB R1
®iÖn trë
biÕt
R2
còng cã 1
3
1
1
R2 b»ng 20
thÓ tÝnh R 20 10 20 R2 20()
UAB
= 2
I.RAB
- Gäi HS so s¸nh c¸c c¸ch tÝnh R 2 c¸ch lµm nµo
nhanh gän, dÔ hiÓu Ch÷a 1 c¸ch vµo vë.
Ho¹t ®éng 3:Gi¶i bµi 3(15 phót)
T¬ng tù híng dÉn HS gi¶i bµi tËp 3.
3.Bµi 3:
Yªu cÇu HS ®æi bµi cho nhau ®Ó chÊm ®iÓm
cho c¸c b¹n trong nhãm.
Tãm t¾t (1 ®iÓm)
- Lu ý c¸c c¸ch tÝnh kh¸c
R1 = 15 ;
R2 = R3 = 30
UAB = 12V
a) RAB = ?
b) I1, I2, I3 = ?
vµ R2? Thay sè tÝnh Rt® R2
Bµi gi¶i
a) (A) nt R1 nt (R2//R3) )
V× R2 = R3 R2,3 = 30/2 = 15 ()
(1®iÓm) (Cã thÓ tÝnh kh¸c kÕt qu¶ ®óng còng cho
1 ®iÓm)
RAB = R1 + R2,3 = 15 + 15 = 30
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
§iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB lµ 30
b) ¸p dông c«ng thøc ®Þnh luËt ¤m
I = U/R U AB 12V
0,4( A)
IAB =
R AB
30
I1 = IAB =
0,4A
(1,5 ®iÓm)
U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6(V) (1®iÓm)
U2 = U3 = UAB - U1 = 12V- 6V = 6V
(0,5®iÓm)
I2 =
(1 U 2
6
0,2( A)
®iÓm)
30
I2 = I3 = 0,2A R2
(0,5®iÓm)
VËy cêng ®é dßng ®iÖn qua R1 lµ 0,4A; Cêng ®é
dßng ®iÖn qua R2; R3 b»ng nhau vµ b»ng 0,2A.
(1®iÓm)
D. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- §äc tríc sgk bµi 7 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn.
- Lµm c¸c bµi tËp 6.1 -> 6.5 trong sbt.
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng
:
TiÕt 7: Sù phô thuéc cña ®iÖn trëvµo chiÒu dµi d©y dÉn
I- Môc tiªu
1- KiÕn thøc:
- Nªu ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn.
- BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo mét trong c¸c yÕu tè (chiÒu dµi, tiÕt diÖn, vËt
liÖu lµm d©y dÉn).
- Suy luËn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi.
- Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét vËt liÖu th× tØ lÖ víi
chiÒu dµi cña d©y.
2- KÜ n¨ng:
- M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông dông cô ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn.
3- Th¸i ®é: Trung thùc, cã tinh thÇn hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.
II- §å dïng :
* Mçi nhãm HS:
- 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A
- 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V
- 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 8 ®o¹n d©y nèi.
- 3 d©y ®iÖn trë cã cïng tiÕt diÖn, ®îc lµm b»ng cïng mét lo¹i vËt liÖu: 1 d©y dµi l, 1 d©y
dµi 2 l, 1d©y dµi 3 l. Mçi d©y ®îc quÊn quanh mét lâi c¸ch ®iÖn ph¼ng, dÑt vµ dÔ x¸c ®Þnh sè vßng
d©y.
* GV: ChuÈn bÞ giÊy trong ®· kÎ s½n b¶ng 1 (tr20 - SGK); §Ìn chiÕu
III- Ph¬ng ph¸p:
ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò: KT 15 phót (Bµi tËp 6.2 phÇn a _ SBT)
Bµi gi¶i
a) V× hai c¸ch m¾c ®Òu ®îc m¾c vµo cïng mét hiÖu ®iÖn thÕ U = 6V
C1: §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ Rtd1 = U/I1
Rtd1 = 6V/0,4A = 15
C2: §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ Rtd2 = U/I2
Rtd2 = 6V/1,8A = 10/3
Rtd1 > Rtd2 C¸ch 1: R1 nt R2
C¸ch 2: R1//R2
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
HS cã thÓ kh«ng cÇn tÝnh cô thÓ nhng gi¶i thÝch ®óng ®Ó ®i ®Õn c¸ch m¾c.(5®)
VÏ s¬ ®å ®óng
(5®)
C - Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
KiÕn thøc cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ®iÖn trë d©y dÉn phô thuéc I- X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë
vµo nh÷ng yÕu tè nµo? (10 phut)
d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè
kh¸c nhau.
- HS quan s¸t h×nh 7.1, nªu ®îc c¸c d©y
- Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn ë h×nh 7.1 cho dÉn nµy kh¸c nhau:
biÕt chóng kh¸c nhau ë yÕu tè nµo? §iÖn trë cña c¸c + ChiÒu dµi d©y
d©y dÉn nµy liÖu cã nh nhau kh«ng? YÕu tè nµo cã + TiÕt diÖn d©y
+ ChÊt liÖu lµm d©y dÉn
thÓ g©y ¶nh hëng ®Õn ®iÖn trë cña d©y dÉn.
- Yªu cÇu th¶o luËn nhãm ®Ò ra ph¬ng ¸n kiÓm tra sù
- Th¶o luËn nhãm ®Ò ra ph¬ng ¸n kiÓm tra
phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y.
- GV cã thÓ gîi ý c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña mét sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo
®¹i lîng vµo 1 trong c¸c yÕu tè kh¸c nhau ®· häc ë líp chiÒu dµi d©y.
- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ph¬ng ¸n, HS
díi.
- Yªu cÇu ®a ra ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm tæng qu¸t ®Ó cã nhãm kh¸c nhËn xÐt ph¬ng ¸n kiÓm tra
thÓ kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo 1 trong 3 ®óng.
yÕu tè cña b¶n th©n d©y dÉn
Ho¹t ®éng 2: X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë
vµo chiÒu dµi d©y dÉn (20 phut)
II- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu
- Dù kiÕn c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.
dµi d©y dÉn.
C¸ nh©n HS nªu ph¬ng ¸n lµm thÝ nghiÖm
kiÓm tra: Tõ s¬ ®å m¹ch ®iÖn sö dông c¸c
dông cô ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn
- Yªu cÇu HS nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë Dông cô cÇn thiÕt, c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ
vµo chiÒu dµi d©y b»ng c¸ch tr¶ lêi c©u C1.
nghiÖm, gi¸ trÞ cÇn ®o.
GV thèng nhÊt ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm M¾c m¹ch - HS nªu dù ®o¸n.
®iÖn theo s¬ ®å h×nh 7.2a Yªu cÇu c¸c nhãm chän - C¸c nhãm chän dông cô ®Ó tiÕn hµnh thÝ
dông cô thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, nghiÖm. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm
ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 (GV ph¸t giÊy trong cho c¸c Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1.
nhãm).
- GV thu b¶ng qu¶ thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm. ChiÕu
kÕt qu¶ cña 1 sè nhãm Gäi c¸c b¹n nhãm kh¸c
- Tham gia th¶o luËn kÕt qu¶ b¶ng 1.
nhËn xÐt.
- Yªu cÇu nªu kÕt luËn qua thÝ nghiÖm kiÓm tra dù - So s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu §a ra kÕt
®o¸n.
luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo
- GV: Víi 2 d©y dÉn cã R 1 l 1 ®iÖn trë t¬ng øng R1, chiÒu dµi d©y dÉn.
®îc lµm tõ cïng mét - Ghi vë: §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã
R2 cã cïng tiÕt diÖn vµ
lo¹i vËt liÖu chiÒu dµi R 2 l 2 d©y dÉn t¬ng øng lµ l1 dïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét lo¹i
vµ l2 th×:
vËt liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña
Ho¹t ®éng 3: VËn dông (10phut)
mçi d©y.
III. VËn dông
Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2.
- Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2.
C2 Yªu cÇu gi¶i thÝch ®îc: ChiÒu dµi d©y
HS: hoµn thµnh c©u C2
cµng lín (l cµng lín) §iÖn trë cña
®o¹n m¹ch cµng lín (R cµng lín). NÕu gi÷
hiÖu ®iÖn thÕ (U) kh«ng ®æi Cêng ®é
dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch cµng nhá
- T¬ng tù víi c©u C4.
HS: hoµn thµnh c©u C4
(I cµng nhá) §Ìn s¸ng cµng yÕu.
C©u C4:
V× hiÖu ®iÖn thÕ R 1 l 1 ®Æt vµo 2 ®Çu
d©y kh«ng ®æi. I1 R l = 0,25I2 R2
2
2
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
=0,25 R1 hay R1 = 4R2.Mµ l1 = 4 l2.
D. Cñng cè:
HDHS hoµn thµnh C3
R
C3: §iÖn trë cña cuén d©y lµ:
U
20 ChiÒu dµi cña cuén d©y lµ:
I
E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- §äc tríc sgk bµi 8 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn.
- Lµm c¸c bµi tËp 7.1 -> 7.4 trong sbt.
- §äc cã thÓ em cha biÕt. Häc thuéc ghi nhí.
TiÕt 8:
l
20
.4 40m
2
sù phô thuéc cña biÕn trëvµo
tiÕt diÖn cña d©y dÉn
Ngµy so¹n:
Ngµy so¹n:
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- BiÕt ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn.
- BiÕt c¸ch suy luËn r»ng c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ cïng vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tû
lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.
- BiÕt c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt
diÖn cña d©y.
- Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ ®îc lµm tõ cïng mét vËt liÖu th× tû lÖ
nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.
2. Kü n¨ng:
- RÌn kü n¨ng quan s¸t suy luËn, l¾p m¹ch ®iÖn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, ®äc b¸o c¸o sè liÖu.
3. Th¸i ®é:
- Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o c¸o sè liÖu.
- TÝch cùc suy nghÜ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:
1. Gi¸o viªn:
- B¶ng 1 cho c¸c nhãm.
2. Mçi nhãm hs:
- 2 d©y constantan cã cïng chiÒu dµi: l= 1800mm, vµ cã tiÕt diÖn lÇn lît lµ: 0,3mm, 0,6mm.
- 1 BiÕn thÕ nguån. 1 v«nkÕ 1 chiÒu (GH§:12V), 1 ampe kÕ 1 chiÒu (GH§: 3A).
Kho¸ K, b¶ng ®iÖn vµ mét sè ®o¹n d©y nèi (7 ®o¹n).
III- Ph¬ng ph¸p:
Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò:
KÕt hîp trong bµi
C - Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
KiÕn thøc cÇn ®¹t
H§1: Nªu t×nh huèng vµo bµi míi
GV: ë bµi tríc chóng ta ®· ®îc biÕt ®iÖn trë d©y dÉn tû lÖ
thuËn víi chiÒu dµi cña d©y. Bµi nµy chóng ta tiÕp tôc t×m
hiÓu xem ®iÖn trë cña nã phô thuéc ntn vµo tiÕt diÖn cña
d©y.
HS : L¾ng nghe.
H§2: Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y I. Dù ®o¸n s phô thuéc cña ®iÖn trë
vµo tiÕt diÖn d©y dÉn:
dÉn vµo tiÕt diÖn
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm nªu dù ®o¸n ®Ó xÐt sù phô thuéc
cña R d©y dÉn vµo tiÕt diÖn ta cÇn ph¶i sd c¸c d©y dÉn cã
®Æc ®iÓm ntn?
C1:
R
HS : Th¶o luËn theo nhãm. Cö ®¹i diÖn nhãm tr¶ lêi.
R2 =
2
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t t×m hiÓu m¹ch ®iÖn
NguyÔn ThÞ H¬ng
R3 =
37
R
3
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
H8.1 vµ hoµn thµnh C1?
HS : Lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêi
GV: NÕu c¸c d©y dÉn trong H8.1b,c ®îc chËp s¸t vµo
nhau thµnh 1 d©y dÉn duy nhÊt => cã tiÕt diÖn t¬ng øng
lµ 2S, 3S =.> cã ®iÖn trë R2, R3 nh trªn. H·y nªu dù ®o¸n
vÒ mqh gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn cña chóng? HS: Th¶o
luËn nhãm, ®¹i diÖn c¸c nhãm nªu dù ®o¸n cña nhãm
m×nh.
GV: §Ó kiÓm tra xem dù ®o¸n cña nhãm nµo chÝnh x¸c
chóng ta sang phÇn II.
H§3: TiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n:
Nhãm 1,3,4: §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ
nghÞch víi tiÕt diÖn d©y.
- Nhãm 2 : §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ thuËn
víi tiÕt diÖn d©y.
II. TN kiÓm tra :
1. S¬ ®å:
+
K
S1
GV: Yªu cÇu hs vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµo vë.
HS : Lµm viÖc c¸ nh©n vÏ s¬ ®å vµo vë.
R1
2. TiÕn hµnh TN::
B1: M¾c d©y dÉn cã l = 1800mm,
0.3mm vµo m¹ch ®iÖn. §iÒu chØnh
BTN ®Ó Ura = 3V. Ghi sè chØ U1, I1.
GV : Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm.
HS: C¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN. Th¶o luËn nhãm - B2: Thay d©y trªn b»ng d©y dÉn cã
cïng l, 0.6mm. Ura = 3V. Ghi sè chØ
nªu c¸c bíc bíc tiÕn hµnh TN.
U2, I2.
- B3: Tõ b¶ng KQ tÝnh R1, R2 => mlh
gi÷a R vµ tiÕt diÖn d©y dÉn.
3. NhËn xÐt:
- D©y dÉn cã tiÕt diÖn cµng lín th× R d©y
dÉn cµng nhá.
CM:
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt.
2
HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o KQ
S2
πr2
GV: NhËn xÐt vµ Yªu R1 2
=
=
cÇu hs tÝnh so s¸nh víi S2 = d 2
S1 S πr12 2 R
d
.
2
S1 R2d12
= 2 22 = 1 2
HS: TÝnh tØ sè =
2
π( d 2 ) d1/ 4 R2 d 2
S1
S R1d
= 2
Lu ý: Trong kü thuËt 2 R 22
4. KÕt =
=
π ( d1 ) 2 / 4
d1
luËn:
cã nghÜa lµ ®êng kÝnh S1 2d1
§iÖn trë
tiÕt diÖn d©y dÉn.
cña d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña
2
2
S = r2 (TiÕt S
π2
r
π d 2 )2 / 4 d2
(
d©y.
2
diÖn - mÆt
= 2 =
= 2
2
π d 1 ) / 4 d1
(
c¾t cña vËt S1
π1
r
III. VËn dông:
h×nh trô =>
tiÕt diÖn lµ diÖn tÝch h×nh trßn)
3 §iÖn trë cña d©y dÉn thø
GV: Yªu cÇu hs nªu KL vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo - : C3:lÇn ®iÖn trë cña d©y thø 2. nhÊt lín
gÊp
–
tiÕt diÖn d©y dÉn?
C4:
HS: Lµm viÖc theo nhãm rót ra KL.
S
H§4: VËn dông :
R2 = R1 1 = 1,1Ω
GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4, C5. C5
S2
Gîi ý C3 : TiÕt diÖn cña d©y 2 gÊp mÊy lÇn d©y 1? VËn + V× vµ cã l 50cm 1 l
1
tiÕt diÖn lµ 2
dông KL so s¸nh ®iÖn trë 2 d©y.
2
C4: VD CT rót ra ë phÇn 3 => R2
2
GV: Gîi ý C5: Víi nh÷ng bµi to¸n d¹ng nµy ta ph¶i xÐt S1 = 0,1mm th× cã ®iÖn trë lµ: R = R1 /
2
2 lÇn.
- LÇn 1: XÐt 1 d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi nhng tiÕt diÖn +
kh¸c nhau.
- LÇn 2: XÐt d©y dÉn ®ã víi d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn D©y dÉn dµi l2 cã tiÕt diÖn lµ:
nhng cã l kh¸c nhau. HoÆc ngîc l¹i.
S2 = 0,5mm2 = 5 S1 cã ®iÖn
HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3->C5.
trë lµ: R2= R/5 = R1/ 10 = 50
GV: Yªu cÇu hs ®äc phÇn ghi nhí. 2 hs ph¸t biÓu l¹i.
HS : §äc ghi nhí
GV: NÕu cßn thêi gian cho hs ®äc "Cã thÓ em cha biÕt ”
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
D. Cñng cè:
GV dïng C6 ®Ó cñng cè bµi
E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi:
- §äc tríc sgk bµi 9 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn.
- Häc thuéc ghi nhí. §äc Cã thÓ em cha biÕt
- Lµm c¸c bµi tËp 8.1 -> 8.5 trong sbt. Hoµn thµnh C5, C6.
Ngµy so¹n:
Ngµy so¹n:
TiÊT 9 :
SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO
VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
I- Môc tiªu
1- KiÕn thøc:
- Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm chøng tá r»ng ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi,
tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ c¸c vËt liÖu kh¸c nhau th× kh¸c nhau.
- So s¸nh ®îc møc ®é dÉn ®iÖn cña c¸c chÊt hay c¸c vËt liÖu c¨n cø vµo b¶ng gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt
cña chóng.
- VËn dông c«ng thøc R = ®Ó tÝnh ®îc mét
l ®¹i lîng khi biÕt c¸c ®¹i lîng cßn l¹i.
.
2- KÜ n¨ng:
- M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông dông cô S ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn.
- Sö dông b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt.
3- Th¸i ®é: Trung thùc, cã tinh thÇn hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.
II- §å dïng d¹y häc
* Mçi nhãm HS:
- 1 cuén d©y b»ng inox, trong ®ã d©y dÉn cã tiÕt diÖn S = 0,1mm 2 vµ cã chiÒu dµi l=2m ®îc ghi râ.
- 1 cuén d©y b»ng nikªlin, trong ®ã d©y dÉn cã tiÕt diÖn S = 0,1mm2 vµ cã chiÒu dµi l=2m.
- 1 cuén d©y b»ng nicr«m, trong ®ã d©y dÉn cã tiÕt diÖn S = 0,1mm2 vµ cã chiÒu dµi l=2m.
- 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A
- 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V
- 1 nguån ®iÖn 6V.
- 1 c«ng t¾c.
- 7 ®o¹n d©y nèi.
- 2 chèt kÑp d©y dÉn.
* GV:
- Tranh phãng to b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. (NÕu cã ®iÒu kiÖn d¹y trªn m¸y vi
tÝnh, cã thÓ kÎ s½n b¶ng nµy).
- KÎ s½n B¶ng 2 trªn b¶ng phô hoÆc ph« t« Ðp plastic (®Ó cã thÓ dïng bót d¹ ®iÒn vµo chç
trèng vµ xo¸ ®i ®îc khi sai hoÆc ®Ó dïng cho líp kh¸c).
III- Ph¬ng ph¸p:
Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm
IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
A - æn ®Þnh tæ chøc:
B - KiÓm tra bµi cò: (5 phut)
- Yªu cÇu 1 HS tr¶ lêi c©u hái:
+ §iÖn trë cña mét d©y dÉn phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo? Phô thuéc nh thÕ nµo?
+ Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn ta ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm
nh thÕ nµo?
C - Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
KiÕn thøc cÇn ®¹t
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu xem ®iÖn trë cã phô thuéc I- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu
vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn hay kh«ng?(10 phut)
lµm d©y dÉn.
- Gäi HS nªu c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù
phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn.
1. ThÝ nghiÖm
- Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, thùc hiÖn * §o ®iÖn trë cña hai d©y nikeli vµ nØcr«m
tõng bíc a), b), c), d) cña phÇn 1. ThÝ nghiÖm (tr.25). cã cïng chiÒu dµi, cïng tiÕt diÖn víi cïng
- Gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm nªu nhËn xÐt rót ra tõ kÕt
hiÖu ®iÖn thÕ.
qu¶ thÝ nghiÖm.
Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ ®iÖn trë suÊt
(15 phut)
- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin môc 1. §iÖn trë suÊt
(tr.26), tr¶ lêi c©u hái:
+ §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu (hay 1 chÊt) lµ g×?
+ KÝ hiÖu cña ®iÖn trë suÊt?
+ §¬n vÞ ®iÖn trë suÊt?
- GV treo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë 20 0C.
Gäi HS tra b¶ng ®Ó x¸c ®Þnh ®iÖn trë suÊt cña mét sè
chÊt vµ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè.
- Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2.
- Gäi HS tr×nh bµy c©u C2 theo gîi ý sau:
+ §iÖn trë suÊt cña constantan lµ bao nhiªu? ý nghÜa
con sè ®ã?
+ Dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a R vµ tiÕt diÖn cña d©y
dÉn TÝnh ®iÖn trë cña d©y constantan trong c©u
C2.
* KÕt qu¶: R1 kh¸c R2
2. KÕt luËn:
§iÖn trë cña dËy dÉn phô thuéc vµo vËt liÖu
lµm d©y dÉn.
II-§iÖn trë suÊt - C«ng thøc ®iÖn trë
1- §iÖn trë suÊt
-* §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu (hay mét
chÊt) cã trÞ sè b»ng ®iÖn trë cña mét ®o¹n
d©y dÉn h×nh trô ®îc lµm b»ng vËt liÖu ®ã cã
chiÒu dµi 1m vµ tiÕt diÖn 1m2
* B¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë 20 0C
(sgk/ 26).
C2: Dùa vµo b¶ng ®iÖn trë suÊt biÕt constantan
Ho¹t ®éng 3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë (5
= 0,5.10-6m cã nghÜa lµ mét d©y dÉn h×nh
phut)
trô lµm b»ng constantan cã chiÒu dµi 1m vµ
- Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3. Yªu cÇu thùc hiÖn theo tiÕt diÖn lµ 1m2 th× ®iÖn trë cña nã lµ 0,5.10c¸c bíc hoµn thµnh b¶ng 2 (tr.26) Rót ra c«ng 6. VËy ®o¹n d©y constantan cã chiÒu dµi
1m, tiÕt diÖn 1mm2 = 10-6m2 cã ®iÖn trë lµ
thøc tÝnh R.
- Yªu cÇu HS ghi c«ng thøc tÝnh R vµ gi¶i thÝch ý 0,5.
nghÜa c¸c kÝ hiÖu, ®¬n vÞ cña tõng ®¹i lîng trong
c«ng thøc vµo vë.
2. C«ng thøc ®iÖn trë:
R = . Trong ®ã:
l
.
- lµ ®iÖn trë suÊt (m).
S
- l lµ chiÒu dµi d©y
dÉn (m)
- S lµ tiÕt diÖn d©y dÉn (m2)
Điện trở của dây dẫn là nguyên nhân làm
tỏa nhiệt trên dây. Nhiệt lượng tỏa ra trên
dây dẫn là nhiệt vô ích, làm hao phí điện
năng.
+ Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định
chỉ chịu được một cường độ dòng điện xác
định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng
cường độ dòng điện cho phép có thể làm
KiÕn thøc tÝch hîp
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
THCS Trung NghÜa
Gi¸o ¸n VËt lý 9
N¨m häc 2012 - 201 3
dây dẫn nóng chảy, gây ra hỏa hoạn và
Ho¹t ®éng 4: VËn dông (10 phut)
những hậu quả môi trường nghiêm trọng.
- Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết
GV híng dÉn HS hoµn thµnh c©u C4:
+ §Ó tÝnh ®iÖn trë ta cÇn vËn dông nh÷ng c«ng thøc kiệm năng lượng, cần sử dụng dây dẫn có
nµo?
điện trở suất nhỏ. Ngày nay, người ta đã
(Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi)
phát hiện ra một số chất có tính chất đặc
TÝnh S råi thay vµo c«ng thøc
biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở
R = ®Ó tÝnh R.
l
suất của chúng giảm về giá trị bằng không
.
S
(siêu dẫn). Nhưng hiện nay việc ứng dụng
vật liệu siêu dẫn vào trong thực tiễn còn
gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do các vật liệu
đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất nhỏ (dưới
00C rất nhiều).
III- VËn dông:
C4:
S=
d2
(10 3 ) 2
3,14. 4.4
l
R = 1,7.10 8. .
4
4
R=
3,14.(10 3 ) 2
S
R=
0,087()
C5 :
* §iÖn trë cña d©y nh«m:
+ §¹i lîng nµo cho biÕt sù phô thuéc cña ®iÖn R = 2,8.10-8.2.106 =
trë d©n dÉy vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn?
+ C¨n cø vµo ®©u ®Ó nãi chÊt nµy dÉn ®iÖn tèt * §iÖn trë uc¶ d©y nikªlin lµ:
hin hay kÐm h¬n chÊt kia?
8
+ §iÖn trë cña d©y dÉn ®îc tÝnh theo c«ng thøc
R 2,8.10 6.
nµo?
0,2.10 3
NguyÔn ThÞ H¬ng
37
0,056
2
THCS Trung NghÜa
25,5 *
- Xem thêm -
.DOC 
132 
267 
125 
