Tài liệu Giáo án vật lý 10 cả năm chuẩn

bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tµi liÖu m«n vËt lý THPT ¸p dông tõ n¨m häc 2011-2012 PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH vËt lý LỚP 10 Cả năm: 37 tuần = 70 tiết Học kì I: 19 tuần = 36 tiết Học kì II: 18 tuần = 34 tiết HỌC KÌ I Tổng số tiết Nội dung Lí thuyết Thực hành Bài tập, ôn tập Chương I. Động học chất điểm 14 10 2 2 Chương II. Động lực học chất điểm 11 8 2 1 Chương III. Cân bằng và chuyển động của vật rắn 9 8 Kiểm tra 1 tiết (học xong chương I) 1 Kiểm tra học kì I 1 Tổng số tiết trong học kì 36 1 HỌC KÌ II Thực hành Bài tập, ôn tập Tổng số tiết Lí thuyết Chương IV. Các định luật bảo toàn 10 8 2 Chương V. Chất khí 6 5 1 Chương VI. Cơ sở của nhiệt động lực học 4 3 1 Chương VII. Chất rắn và chất lỏng. Sự chuyển thể 12 8 Kiểm tra 1 tiết (học xong chương V) 1 Kiểm tra học kì II 1 Tổng số tiết trong học kì 34 Nội dung 2 2 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 1 Ngày soạn ................ Chương 1: Tiết 1 : ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM CHUYỂN ĐỘNG CƠ I.Mục tiêu: 1.Về kiến thức: - Nắm được khái niệm về: chất điểm, chuyển động cơ và quỹ đạo của chuyển động cơ - Nêu được ví dụ về: chất điểm, chuyển động, vật mốc, mốc thời gian - Phân biệt hệ toạ độ và hệ quy chiếu, thời điểm và thời gian 2. Về kỹ năng: - Xác định được vị trí của 1 điểm trên 1 quỹ đạo cong hoặc thẳng - Làm các bài toán về hệ quy chiếu, đổi mốc thời gian. II. Chuẩn bị: Giáo viên: - Một số ví dụ thực tế về cách xác đinh vị trí của điểm nào đó - Một số bài toán về đổi mốc thời gian III. Tiến trình dạy học 1. Ổn định tổ chức 2. Bài mới: Hoạt động 1: Nhắc lại khái niệm chuyển động, tìm hiểu khái niệm chất điểm, quỹ đạo của chất điểm. Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên Nội dung gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 2 Nhắc lại khái niệm chuyển động cơ học đã học ở lớp 8. Đó là sự thay đổi vị trí theo thời gian GV hỏi cách nhận biết một vật chuyển động - Khi nào một vật CĐ được coi là chất điểm ? - Nêu một vài ví dụ về một vật CĐ được coi là chất điểm và không được coi là chất điểm. I. Chuyển động cơ. Chất điểm: 1.Chuyển động cơ: Chuyển động của một vật l sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác theo thời gian. 2.Chất điểm: Chất điểm là vật có kích th ớc rất nhỏ so với độ dài đường đi - Đọc sách đÓ phân tích khái - Hoàn thành yêu cầu C1 (hoặc so với những khoảng cách Đường kính quỹ đạo của TĐ quanh mà ta đề cập đến) . niệm chất điểm MT là bao nhiêu? Hãy đặt tên cho đại lượng cần HS nêu ví dụ. tìm? Áp dụng tỉ lệ xích - Hoàn thành yêu cầu C1 Hãy so sánh kích thước TĐ với độ Có thể coi TĐ là chất điểm dài đường đi ? 3.Quỹ đạo: Ví dụ: quỹ đạo của giọt nước mưa. Khi chuyển động, chất điểm vạch Ghi nhận khái niệm quỹ Quỹ đạo của 1 điểm đầu mút kim đạo. ra một đường trong không gian gọ đồng hồ có dạng như thế nào? là quỹ đạo. Thảo luận, trả lời Hoạt động 2: Tìm hiểu cách xác định vị trí của một vật trong không gian Yêu cầu HS chỉ vật mốc trong hình 1.1 II. Cách xác định vị trí của vật Hãy nêu tác dụng của vật trong không gian: làm mốc ? 1.Vật làm mốc và thước đo: - HS đọc SGK trả lời câu Làm thế nào xác định vị hỏi của GV trí của vật nếu biết quỹ đạo ? Hoàn thành yêu cầu C2 Muốn xác định vị trí của một vật ta cần chọn: Ghi nhận cách xác định - Vật làm mốc vị trí của vật và vận dụng Xác định vị trí của một - Chiều dương trả lời câu C2 điểm trong mặt phẳng ? - Thước đo 2.Hệ toạ độ - Đọc sách tự tìm hiểu về C3? y hệ toạ độ Quan sát hình 1.1 và chỉ ra vật làm mốc Trả lời câu C3 M I O H x Hoạt động 3: Tìm hiểu cách xác định thời gian trong chuyển động III. Cách xác định thời gian trong gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 3 - HS tự tìm đọc SGK để tìm hiểu cách xác định thời gian trong chuyển động. Phân biệt thời điểm và thời gian và hoàn thành câu C4 Thảo luận Lấy hiệu số thời gian đến với thời gian bắt đầu đi. - Ghi nhận hệ quy chiếu - Hãy nêu cách xác định chuyển động: khoảng thời gian đi từ nhà đến 1. Mốc thời gian và đồng hồ trường? Để xác định thời gian chuyển động - C4? ta cần chọn một mốc thời gian và - Bảng giờ tàu cho biết điều dùng một đồng hồ để đo thời gian gì? 2. Thời điểm và thời gian a. Thời điểm : Lúc, khi b. Thời gian : Từ khi đến khi -Lấy ví dụ -Xác định thời điểm và thời gian tàu chạy từ Hà Nội đến Sài Gòn IV. Hệ quy chiếu: Hệ quy chiếu gồm: - Vật làm mốc - Hệ toạ độ gắn trên vật làm mốc - Mốc thời gian và đồng hồ 3. Củng cố, dặn dò: - Chất điểm là gì? Quỹ đạo là gì? - Cách xác định vị trí của vật trong không gian. - Cách xác đinh thời gian trong chuyển động. 4. Híng dÉn häc ë nhµ - Làm các bài tập trong sách giáo khoa và chuẩn bị bài "Chuyển động thẳng đều". ........................................................................................ gi¸o ¸n vËt lý 10 c¶ n¨m c¬ b¶n chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012 liªn hÖ ®t 01689218668 Ngày soạn .............................................................. Tiết 2 : CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Nêu được định nghĩa đầy đủ hơn về chuyển động thẳng đều. - Phân biệt các khái niệm; tốc độ, vận tốc. - Nêu được các đặc điểm của chuyển động thẳng đều như: tốc độ, phương trình chuyển động, đồ thị toạ độ - thời gian. - Vận dụng các công thức vào việc giải các bài toán cụ thể. - Nêu được ví dụ về chuyển động thẳng đều trong thực tế trong thực tế. 2. Kĩ năng: - Vận dụng linh hoạt các công thức trong các bài toán khác nhau. - Viết được phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều. - Vẽ được đồ thị toạ độ - thời gian. gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 4 - Biết cách xử lý thông tin thu thập từ đồ thị. - Nhận biết được chuyển động thẳng đều trong thực tế trong thực tế nếu gặp phải. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Dụng cụ TN của bài. - Hình vẽ 2.2, 2.3 phóng to 2. Học sinh: - Ôn lại kiến thức về chuyển động ở lớp 8. - Các kiến thức về hệ toạ độ, hệ quy chiếu. III.Tiến trình dạy - học: 1. Ổn định 2. Kiểm tra: Trình bày các khái niệm sau - Chuyển động cơ, chất điểm, quỹ đạo ? 3. Bài mới Hoạt động 1: Ôn tập kiến thức về chuyển động thẳng đều. Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung Nhắc lại công thức vận tốc và Vận tốc trung bình của chuyển quãng đường đã học ở lớp 8 động cho biết điều gì ? Công thức ? Đơn vị ? Ghi nhận và nắm cách đổi đơn HD đổi đơn vị : km/h  m/s và vị ngược lại .Hoạt động 2: Ghi nhận các khái niệm: Vận tốc trung bình , chuyển động thẳng đều: Đường đi: s = x2 - x1 Mô tả sự thay đổi vị trí của 1 chất I.Chuyển động thẳng đều: s điểm, yêu cầu HS xác định đường đi 1.Tốc độ trung bình: Vận tốc TB: v tb  s t của chất điểm v tb  t Tính vận tốc TB ? Xác định đường đi của chất Tốc độ trung bình của một Nói rõ ý nghĩa vận tốc TB, phân điểm chuyển động cho biết mức độ biệt vận tốc Tb và tốc độ TB. nhanh chậm của chuyển động. Nếu vật chuyển động theo chiều Đơn vị: m/s hoặc km/h âm thì vận tốc TB có giá trị âm  2.Chuyển động thẳng đều: Vtb có giá trị đại số. CĐTĐ là chuyển động có quỹ Khi không nói đến chiều chuyển đạo là đường thẳng và có tốc độ động mà chỉ muốn nói đến độ lớn của vận tốc thì ta dùng kn tốc độ TB. trung bình như nhau trên mọi quãng đường. Như vậy tốc độ TB là giá trị số học 3. Đường đi trong CĐTĐ của vận tốc TB. s = v.t Yêu cầu học sinh định nghĩa vận tốc TB Đọc SGK - Yêu cầu HS đọc SGK tự tìm hiểu về chuyển động thẳng đều. Hoạt động 3:Xây dựng phương trình chuyển động, Tìm hiểu về đồ thị toạ độ - thời gian gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 5 HS đọc SGK để hiểu cách xây dựng phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều. Làm việc nhóm để vẽ đồ thị toạ độ - thời gian HS lập bảng giá trị và vẽ đồ thị. Nhận xét dạng đồ thị Làm theo yêu cầu của GV Yêu cầu HS đọc SGK để tìm hiểu phương trình của chuyển động thẳng đều. Nhắc lại dạng:y = ax + b Tương đương: x = vt + x0 Đồ thị có dạng gì ? Cách vẽ ? Yêu cầu lập bảng giá trị (x,t) và vẽ đồ thị. Vẽ đồ thị toạ độ của 2 CĐ X1 = 5 + 10t và X2 = 20t So sánh độ dốc của 2 đồ thị, nhận xét II. Phương trình chuyển động và đồ thị toạ độ - thời gian của cđtđ 1) Phương trình của cđtđ: x = x0 + v.t 2) Đồ thị toạ độ - thời gian của cđtđ: Vẽ đồ thị pt: x = 5 + 10t a.Bảng giá trị: t(h) 0 1 2 3 6 x(km) 5 15 25 35 65 b. Đồ thị 4. Củng cố , vËn dông - Nhắc lại khái niệm chuyển động thẳng đều, đường đi, đồ thị toạ độï - thời gian của chuyển động thẳng đều. 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Bài tập về nhà: SGK và SBT - Xem trước bài : "Chuyển động thẳng biến đổi đều" -----------------------------------------------------------Ngày soạn ........................................ Tiết 3 : I.Mục tiêu: CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU (Tiết 1) 1.Kiến thức: - Nắm được khái niệm vận tốc tức thời: định nghĩa, công thức, ý nghĩa các đại lượng. - Nêu được định nghĩa CĐTBĐĐ, CĐTNDĐ, CĐTCDĐ. - Nắm được các khái niệm gia tốc về mặt ý nghĩa của khái niệm, công thức tính, đơn vị đo. Đặc điểm của gia tốc trong CĐTNDĐ - Viết được phương trình vận tốc, vẽ được đò thị vận tốc - thời gian trong CĐTNDĐ 2.Kĩ năng: - Vẽ được vectơ biểu diễn vận tốc tức thời. - Bước đầu giải được bài toán đơn giản về CĐTNDĐ - Biết cách viết biểu thức vận tốc từ đồ thị vận tốc - thời gian và ngược lại. II.Chuẩn bị: 1.Giáo viên: - Các kiến thức về phương pháp dạy học một đại lượng vật lý 2.Học sinh: Ôn kiến thức về chuyển động thẳng đều. III.Tiến trình dạy học: 1.Ổn định: gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 6 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Hoạt động dạy - học: Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm vận tốc tức thời: Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Xét 1 xe chuyển động không đều trên một đường thẳng, chiều Trả lời câu hỏi của giáo viên chuyển động là chiều dương. Muốn biết tại M chất điểm Tìm xem trong khoảng thời chuyển động nhanh hay chậm ta gian rất ngắn t kể từ lúc ở M, xe phải làm thế nào ? Tại sao cần xét quãng đường đi dời được 1 đoạn đường s ntn? trong khoảng thời gian rất ngắn ? giải thích Đó chính là vận tốc tức thời của xe tại M, kí hiệu là v Hoàn thành yêu cầu C1 v= 36km/h = 10m/s Hoàn thành yêu cầu C2 v1 = 3 v2 4 xe tải đi theo hướng Tây - Đông - Cá nhân suy nghĩ để trả lời câu hỏi của GV Nếu không trả lời được thì có thể tham khảo SGK Độ lớn của vận tốc tức thời cho ta biết điều gì ? Trả lời C1? Vận tốc tức thời có phụ thuộc vào việc chọn chiều dương của hệ toạ độ không ? Yêu cầu HS đọc mục 1.2 và trả lời câu hỏi: tại sao nói vận tốc là một đại lượng vectơ ? Trả lời C2? Ta đã được tìm hiểu về chuyển động thẳng đều, nhưng thực tế các chuyển động thường không đều, điều này có thể biết bằng cách đo vận tốc tức thời ở các thời điểm khác nhau trên quỹ đạo ta thấy chúng luôn biến đổi. Loại chuyển động đơn giản nhất là CĐTBĐĐ. Thế nào là CĐTBĐĐ ? - Quỹ đạo ? - Tốc của vật thay đổi như thế nào ? - Có thể phân thành các dạng nào? Vo Nội dung I. Vận tốc tức thời. Chuyển động thẳng biến đổi đều" 1) Độ lớn của vận tốc tức thời: v s t 2)Vectơ vận tốc tøc thời: Vectơ vận tốc tức thời của một vật tại 1 điểm có: - Gốc tại vật chuyển động - Hướng của chuyển động - Đồ dài: Tỉ lệ với độ lớn vận tốc tức thời theo một tỉ lệ xích nào đó. 3)Chuyển động thẳng biến đổ đều: Là chuyÓn động trên đường thẳng có độ lớn của vận tốc tức thời tăng đều hoặc giảm đều theo thời gian Vận tốc tăng  CĐNDĐ Vận tốc giảm  CĐCDĐ v(m/s) gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 O 7 t(s) Hoạt động 2: Nghiên cứu khái niệm gia tốc trong CĐTNDĐ. Trả lời các câu hỏi của GV Trong chuyển động thẳng đều muốn biết vật chuyển động nhanh hay chậm ta phải làm gì?. Nhưng đối với các CĐTBĐ vận tốc như thế nào? Thảo luận và hoành thành Gia tốc được tính bằng công thức câu hỏi của giáo viên nào ? Thành lập được công thức tính gia tốc Thảo luận và trả lời theo yêu cầu của GV và tìm ra đơn vị gia tốc So sánh phương chiều… theo yêu cầu của giáo viên. Yêu cầu HS thảo luận tìm đơn vị của gia tốc. Gia tốc là đại lượng véctơ hay là đại lượng vô hương ? Vì sao?. So sánh phương và chiều của a so với v 0 , v , v II.Chuyển động thẳng nhanh dần đều: 1) Gia tốc trong chuyển độn thẳng nhanh dần đều: Định nghĩa: SGK Công thức a v t v là độ biến thiên vận tốc t Khoảng thời gian xảy ra biến thiên vận tốc Đơn vị: m/s2 Chú ý: trong CĐTNDĐ a = hsố b)Vectơ gia tốc: a v  v 0 v  t  t0 t  v0  v0 Hoạt động 3: Nghiên cứu khái niệm vận tốc trong CĐTNDĐ v  v 0 v  Từ công thức: a  t  t0 t HS hoàn thành yêu cầu của GV Nếu chọn t0 = 0 thì t = t và v = ? 2)Vận tốc của CĐTNDĐ a)Công thức tính vận tốc: v = v0 + at b) Đồ thị vận tốc - thời gian: v v o 4. Củng cố, dặn dò: gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 8 - Nhắc lại kiến thức về chuyển động thẳng nhanh dần đều, gia tốc và vận tốc của chuyển động thẳng nhanh dần đều. 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Bài tập về nhà: 10, 11, 12 SGK - Xem trước phần bài còn l¹i -----------------------------------------------------------------------------------------------------------gi¸o ¸n vËt lý 10 c¶ n¨m c¬ b¶n chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012 liªn hÖ ®t 01689218668 Ngày soạn ........................................................... Tiết 4 : CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU (Tiết 2) I. Mục tiêu 1) Về kiến thức - Viết được công thức tính quãng đường đi trong chuyển động thẳng nhanh dần đều; mối quan hệ giữa gia tốc và quãng đường đi được; phương trình chuyển động của chuyển động nhanh dần đều. - Nắm được đặc điểm của chuyển động thẳng chậm dần đều về gia tốc, vận tốc, quãng đường đi được và phương trình chuyển động. Nêu được ý nghĩa vật lý của các đại lượng trong công thức đó. 2) Về kĩ năng - Giải được bài toán đơn giản về chuyển động thẳng biến đổi đều. II. Chuẩn bị Học sinh: ôn lại kiến thức chuyển động thẳng đều. III. Tiến trình dạy - học 1. Ổn định 2. Kiểm tra: ? thế nào là chuyển động thẳng biến đổi đều, viết công thức tính vận tốc của chuyển động thẳng NDĐ và chỉ rõ các đại lượng trong công thức ? 3. TiÕn tr×nh dạy học Hoạt động: Xây dựng công thức của CĐTNDĐ Hoạt động của HS Từng HS suy nghĩ trả Trợ giúp của GV lời : v tb  Công thức tính tốc độ TB của CĐ ? Đặc điểm của tốc độ trong CĐTNDĐ ? Những đại lượng biến thiên đều thì giá trị TB của đại lượng đó = TB cộng của các giá trị đầu và cuối. Hãy viết CT tính tốc độ TB của CĐTNDĐ ? - Viết CT tính vận tốc của CĐTNDĐ ? Hãy xây dựng biểu thức tính đường đi trong CĐTNDĐ ? Trả lời câu hỏi C5. GV nhận xét. s t Độ lớn tốc độ tăng đều theo thời gian. -Giá trị đầu: v0 Giá trị cuối: v v tb  v0  v 2 v = v0 + at s v 0 t  1 2 at 2 Chia lớp thành 4 nhóm. Từng nhóm thảo luận, Nội dung 3.Công thức tính quãng đường đi được của CĐTNDĐ: s v 0 t  1 2 at 2 4.Công thức liên hệ giữa gia tốc, vận tốc, và quãng đường đi được của gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 9 trình bày kết quả trên bảng. HS tìm công thức liên hệ Xây dựng PTCĐ. Từ CT: v = v0 + at 1 và s v 0 t  at 2 2 (1) CĐTNDĐ: (2) v 2  v 20 2as Hãy tìm mối liên hệ giữa a, v, v0, s ? (Công thức không chứa t  thay t ở (1) vào (2) - Phương trình chuyển động tổng 5.Phương trình chuyển động của quát cho các chuyển động là: CĐTNDĐ: x = x0 + s Hãy xây dựng PTCĐ của CĐTNDĐ. 1 2 x x 0  v 0 t  at 2 HS đọc SGK Viết biểu thức tính gia tốc trong III. Chuyển động chậm dần đều: CĐTCDĐ ? Trong biểu thức a 1)Gia tốc trong chuyển động thẳng có dấu như thế nào ? Chiều của chậm dần đều: vectơ gia tốc có đặc điểm gì ? v v  v 0  v0 a t  t b)Vectơ gia tốc: a HS đọc SGK để hiểu hơn về CĐTCDĐ trả lời các câu hỏi của GV Vận tốc và đồ thị vận tốc thời gian trong CĐTCDĐ có gì giống và khác CĐTNDĐ ? Biểu thức và ptc® của CĐTCDĐ ? - GV nêu sự giống và khác nhau giữa 2 loại chuyển động. v  v0 v  t  t0 t 2)Vận tốc của CĐTCDĐ a)Công thức tính vận tốc: v = v0 + at b) Đồ thị vận tốc - thời gian: v(m/s) Vo O t(s) 3.Công thức tính quãng đường đi được và PTCĐ của CĐTCDĐ: a)Công thức tính quãng đường đi được s v 0 t  1 2 at 2 Trong đó a ngực dấu với v b) Phương trình CĐ 1 x x 0  v 0 t  at 2 2 Chú ý: CĐTNDĐ: a cùng dấu v0. gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 10 CĐTCDĐ: a ngược dấu v0. 4. Củng cố, dặn dò - Công thức tính đường đi, công thức liên hệ giữa vận tốc, gia tốc và quãng đường, phương trình chuyển động , dấu của gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều. 5. Hướng dẫn học ở nhà. - Bài tập về nhà: 13, 14, 15 SGK và bài tập trong sách bài tập ---------------------------------------------------------- gi¸o ¸n vËt lý 10 c¶ n¨m c¬ b¶n chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012 liªn hÖ ®t 01689218668 Ngày soạn ................................................... Tiết 5 : BÀI TẬP I.Mục tiêu: 1.Kiến thức - Củng cố lại các công thức của CĐTBĐĐ. 2.Kĩ năng - Cách chọn hệ qui chiếu - Vận dụng, biến đổi các công thức của CĐTBĐĐ để giải các bài tập. - Xác định dấu của vận tốc, gia tốc. II.Chuẩn bị 1. Giáo viên: Giải trước các bài tập trong SGK và SBT. 2. Học sinh: - Thuộc các công thức của CĐTBĐĐ. - Giải các bài tập đã được giao ở tiết trước. III.Tiến trình dạy học 1.Ổn định 2.Kiểm tra: - Chọn hệ qui chiếu gồm những gì ? - Viết các công thức tính: vận tốc, gia tốc, đường đi, toạ độ, công thức liên hệ giữa vận tốc, gia tốc và đường đi của CĐTBĐĐ ? - Dấu của gia tốc được xác định như thế nào ? 3.TiÕn tr×nh dạy - học: Bài tập 12 trang 22 SGK: Hoạt động của hs Trợ giúp của gv Nội dung Đọc đề, tóm tắt đề trên Tàu rời ga thì vận tốc ban Tóm tắt: bảng. đầu của tàu ntn ? Vật CĐTNDĐ v0 = 0 Đổi đơn vị ? t 1= 1 phút = 60s Lưu ý: Khi bài toán không v1 = 40km/h = 11,1m/s liên quan đến vị trí vật (toạ a). a = ? độ x) thì có thể không cần b). s1 = ? chọn gốc toạ độ. c). v2 = 60 km/h = 16,7m/s t = ? Giải gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 11 Nêu cách chọn hệ qui Công thức tính gia tốc ? chiếu. HS viết công thức thay Công thức tính quãng số vào tính ra kết quả. đường ? HS viết công thức thay số vào tính ra kết quả. Hãy tìm công thức tính thời gian dựa vào đại lượng đã biết là: gia tốc, vận tốc ? Chọn chiều dương: là chiều cđ Gốc thời gian: lúc tàu rời ga a). Gia tốc của tàu: a v1  v 0 11,1  0,185 (m/s2) t1 60 b).Quãng đường tàu đi được trong 1 phút (60s s1 v 0 t1  Thảo luận viết công thức thay số vào tính ra kết quả. Thời gian tính từ lúc tàu đạt vận tốc 40km/h ? 1 2 0,185.602 at 1  333 (m) 2 2 b).Thời gian để tàu đạt vận tốc 60km/h (16,7 m/s) tính từ lúc rời ga: v  v0 2 Từ : a  t 2  t2  v 2  v 0 v 2 16,7   90(s) a a 0,185 Thời gian tính từ lúc tàu đạt vận tốc 40km/h t = t2 - t1 = 90 - 60 = 30 (s) Bài 3.19 trang 16 SBT: HS đọc lại đề, tóm tắt. Viết PTCĐ dưới dạng tổng quát. HS trả lời, thay vào công thức. Vẽ sơ đồ. Tóm tắt: a1 = 2,5.10-2 m/s2 a2 = 2.10-2 m/s2 AB = 400m v01 = 0 v02 = 0 Giải a).Phương trình chuyển động của xe máy xuất phát từ A: 1 x1 x 01  v 01t  a1t 2 2 1 2 , 5 .10  2 t 2 x1  a1t 2  1,25  2 t 2 2 2 Phương trình chuyển động của CĐTNDĐ ? Giá trị của từng đaị Phương trình chuyển động của xe máy xuất phát từ lượng, dấu ? B: Tọa độ ban đầu của 1 xe xuất phát từ B bằng x 2 x 02  v 02 t  a 2 t 2 2 bao nhiêu ? x 2 400  Có cùng tọa độ, tức là: x1 = x2 HS giải pt tại chỗ, lên bảng trình bày. Chỉ nhận nghiệm dương, vì thời gian không âm. HS thảo luận tính vận tốc xe từ A và vận tốc 2.10  2 t 2 400  10  2 t 2 2 b).Khi 2 xe máy gặp nhau thì x1 = x2, nghĩa là: 1,25.10-2t2 = 400 + 10-2t2 t = 400 (s) Khi 2 xe gặp nhau thì - 400 (s) loại toạ độ của chúng ntn ? Thay 2 pt vào giải pt Vậy thời điểm 2 xe đuổi kịp nhau kể từ lúc xuất phát là t = 400s = 6 phút 40 giây. tìm t ? Nhận xét nghiệm ? Có c).Tại vị trí 2 xe đuổi kịp nhau: Xe xuất phát từ A có vận tốc: thể lấy cả 2 nghiệm v1 = a1t = 2,5.10-2.400 = 10m/s không ? Tại sao ? Xe xuất phát từ B có vận tốc: v2 = a2t = 2.10-2.400 = 8m/s Tính vận tốc của 2 xe gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 12 xe từ B. lúc đuổi kịp nhau. 4. Củng cố: - Chọn hệ qui chiếu - Xác định: x0, v0, dấu của gia tốc. 5. Híng dÉn häc ë nhµ. - Làm tiếp các bài tập còn lại. - Đọc bài "Sự rơi tự do" ............................................................................................................. ... gi¸o ¸n vËt lý 10 c¶ n¨m c¬ b¶n chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012 liªn hÖ ®t 01689218668 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 13 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 14 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 15 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 16 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 17 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 18 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 19 gi¸o ¸n vËt lý 10 c¬ b¶n c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng míi n¨m häc 2011-2012. liªn hÖ ®t 0943926597 hoÆc 01689218668 20