Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
PHAÀN I : CÔ HOÏC
-----------------------------------------------------------------------------------------Chöông I. ÑOÄNG HOÏC CHAÁT ÑIEÅM
Tieát 1 : CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc : - Naém ñöôïc khaùi nieäm veà: Chaát ñieåm, chuyeån ñoäng cô, quyõ ñaïo cuûa chuyeån ñoäng.
- Neâu ñöôïc ví duï cuï theå veà: Chaát ñieåm, chuyeån ñoäng, vaät moác, moác thôøi gian.
- Phaân bieät ñöôïc heä toaï ñoä vaø heä qui chieáu, thôøi ñieåm vaø thôøi gian.
2. Kyõ naêng : - Xaùc ñònh ñöôïc vò trí cuûa moät ñieåm treân moät quyõ ñaïo cong hoaëc thaúng.
- Laøm caùc baøi toaùn veà heä qui chieáu, ñoåi moác thôøi gian.
II. CHUAÅN BÒ
- Moät soá ví duï thöïc teá veà caùch xaùc ñònh vò trí cuûa moät ñieåm naøo ñoù.
- Moät soá baøi toaùn veà ñoåi moác thôøi gian.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng1 (15 phuùt): Tìm hieåu khaùi nieäm chuyeån ñoäng cô, chaát ñieåm.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
I. Chuyeån ñoäng cô – Chaát ñieåm
1. Chuyeån ñoäng cô
Ñaët caâu hoûi giuùp hs oân laïi kieán Nhaéc laïi kieán thöùc cuõ veà Chuyeån ñoäng cuûa moät vaät laø söï
thöùc veà chuyeån ñoäng cô hoïc.
chuyeån ñoäng cô hoïc, vaät laøm thay ñoåi vò trí cuûa vaät ñoù so vôùi
Gôïi yù caùch nhaän bieát moät vaät moác.
caùc vaät khaùc theo thôøi gian.
chuyeån ñoäng.
2. Chaát ñieåm
Neâu vaø phaân tích k/n chaát ñieåm.
Nhöõng vaät coù kích thöôùc raát nhoû
Yeâu caàu traû lôøi C1.
Ghi nhaän khaùi nieäm chaát ñieåm. so vôùi ñoä daøi ñöôøng ñi (hoaëc vôùi
Traû lôøi C1.
nhöõng khoaûng caùch maø ta ñeà caäp
ñeán), ñöôïc coi laø chaát ñieåm.
Khi moät vaät ñöôïc coi laø chaát
ñieåm thì khoái löôïng cuûa vaät coi
nhö taäp trung taïi chaát ñieåm ñoù.
3. Quyõ ñaïo
Giôùi thieäu khaùi nieäm quyõ ñaïo.
Quyõ ñaïo cuûa chuyeån ñoäng laø
Yeâu caàu hs laáy ví duï
Ghi nhaän caùc khaùi nieäm
ñöôøng maø chaát ñieåm chuyeån
Laáy ví duï veà caùc daïng quyõ ñaïo ñoäng vaïch ra trong khoâng gian.
trong thöïc teá.
Hoaït ñoäng2 (10 phuùt) : Tìm hieåu caùch xaùc ñònh vò trí cuûa vaät trong khoâng gian.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
II. Caùch xaùc ñònh vò trí cuûa vaät
trong khoâng gian.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
1. Vaät laøm moác vaø thöôùc ño
Yeâu caàu chæ ra vaät laøm moác Quan saùt hình 1.1 vaø chæ ra vaät Ñeå xaùc ñònh chính xaùc vò trí cuûa
vaät ta choïn moät vaät laøm moác vaø
trong hình 1.1
laøm moác.
Neâu vaø phaân tích caùch xaùc ñònh Ghi nhaän caùch xaùc ñònh vò trí moät chieàu döông treân quyõ ñaïo roài
vò trí cuûa vaät treân quyõ ñaïo.
cuûa vaät treân quyõ ñaïo.
duøng thöôùc ño chieàu daøi ñoaïn
ñöôøng töø vaät laøm moác ñeán vaät.
Yeâu caàu traû lôøi C2.
Traû lôøi C2.
2. Heä toaï ñoä
a) Heä toaï ñoä 1 truïc (söû duïng khi
vaät chuyeån ñoäng treân moät ñöôøng
thaúng)
Giôùi thieäu heä toaï ñoä 1 truïc (gaén Ghi nhaän heä toaï ñoä 1 truïc.
vôùi moät ví duï thöïc teá.
Yeâu caàu xaùc ñònh daáu cuûa x.
Giôùi thieäu heä toaï ñoä 2 truïc (gaén
vôùi ví duï thöïc teá).
Yeâu caàu traû lôøi C3.
Xaùc ñònh daáu cuûa x.
Ghi nhaän heä toaï ñoä 2 truïc.
Traû lôøi C3
Toaï ñoä cuûa vaät ôû vò trí M :
x = OM
b) Heä toaï ñoä 2 truïc (söû duïng khi
vaät chuyeån ñoäng treân moät ñöôøng
cong trong moät maët phaúng)
Toaï ñoä cuûa vaät ôû vò trí M :
x = OM x
y = OM y
Hoaït ñoäng 3 (10 phuùt) : Tìm hieâu caùch xaùc ñònh thôøi gian trong chuyeån ñoäng.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
III. Caùch xaùc ñònh thôøi gian
trong chuyeån ñoäng .
1. Moác thôøi gian vaø ñoàng hoà.
Gôùi thieäu söï caàn thieát vaø caùch Ghi nhaän caùch choïn moác thôøi Ñeå xaùc ñònh töøng thôøi ñieåm öùng
choïn moác thôøi gian khi khaûo saùt gian.
vôùi töøng vò trí cuûa vaät chuyeån
chuyeån ñoäng .
ñoäng ta phaûi choïn moác thôøi gian
vaø ño thôøi gian troâi ñi keå töø moác
thôøi gian baèng moät chieác ñoàng
hoà.
Döïa vaøo baûng 1.1 höôùng daãn hs
2. Thôøi ñieåm vaø thôøi gian.
caùch phaân bieät thôøi ñieåm vaø Phaân bieät ñöôïc thôøi ñieåm vaø Vaät chuyeån ñoäng ñeán töøng vò trí
khoaûng thôøi gian.
khoaûng thôøi gian.
treân quyõ ñaïo vaøo nhöõng thôøi
Yeâu caàu traû lôøi C4.
ñieåm nhaát ñònh coøn vaät ñi töø vò trí
Traû lôøi C4.
naøy ñeán vò trí khaùc trong nhöõng
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh.
Hoaït ñoäng 4 (5 phuùt) : Xaùc ñònh heä qui chieáu
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
IV. Heä qui chieáu.
Giôùi thieäu heä qui chieáu
Ghi nhaän khaùi nieäm heä qui Moät heä qui chieáu goàm :
chieáu.
+ Moät vaät laøm moác, moät heä toaï
ñoä gaén vôùi vaät laøm moác.
+ Moät moác thôøi gian vaø moät ñoàng
hoà
Hoaït ñoäng 5 (5 phuùt) : Cuûng coá, giao nhieäm vuï veà nhaø.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Yeâu caàu hs traû lôøi caùc caâu hoûi 1, 4 trang11 sgk
Traû lôøi caùc caâu hoûi 1, 4.
Yeâu caàu soaïn caùc caâu hoûi 2, 3 vaø caùc baøi taäp Veà nhaø soaïn caùc caâu hoûi vaø baøi taäp coøn laïi.
trang 11
Yeâu caàu oân laïi caùc coâng thöùc tính vaän toác vaø
ñöôøng ñi
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
................................................................................................................................................................................
Tieát 2 : CHUYEÅN ÑOÄNG THAÚNG ÑEÀU
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc :
Nêu được định nghĩa của chuyển động thẳng đều .Viết được công thức tính quãng
đường đi và dạng phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều.
2. Kyõ naêng : - Vận dụng được công thức tính đường đi và phương trình chuyển động để giải các bài tập về
chuyển động thẳng đều.
- Vẽ được đồ thị tọa độ - thời gian của chuyển động thẳng đều.
- Thu thập thông tin từ đồ thị như : Xác định được vị trí và thời điểm xuất phát, vị trí và thời
điểm gặp nhau , thờigian chuyển động…
- Nhận biết được một chuyển động thẳng đều trong thực tế .
II. CHUAÅN BÒ
Giaùo vieân :
- Đọc phần tương ứng trong SGK Vật lý 8 để xem ở THCS đã được học những gì.
- Chuẩn bị một số bài tập về chuyển động thẳng đều có đồ thị tọa độ khác nhau (kể cả đồ thị
tọa độ - thời gian lúc vật dừng lại).
- Chuẩn bị một bình chia độ đựng dầu ăn , một cốc nước nhỏ , tăm , đồng hồ đeo tay.
Hoïc sinh :
Ôn lại các kiến thứcvề chuyển động thẳng đều đã học ở lớp 8 và tọa độ , hệ quy chiếu.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoạt động 1 (5 phút): Kiểm tra bài cũ : Neâu caùch xaùc ñònh vò trí cuûa moät oâtoâ treân ñöôøng quoác loä.
Hoạt dộng 2 (5 phút) : Tạo tình huống học tập.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Gọi 2 Hs lên quan sát TN giáo viên làm.
Quan sát sự chuyển động của giọt nước nhỏ
Đặt câu hỏi:chuyển động thẳng đều (CĐTĐ) là gì? trong dầu.
Làm thế nào để kiểm tra xem chuyển động của giọt Trả lời câu hỏi, các hs còn lại theo dõi để nắm
nước có phải là CĐTĐ không ?
bắt tình huống.
Dẫn vào bài mới : Muốn trả lời chính xác, trước hết ta
phải biết thế nào là chuyển động thẳng đều ? Nó có đặc
điểm gì ?
Hoạt dộng 3 (14 phút ) : Tìm hiểu khái niệm tốc độ trung bình, chuyển động thẳng đều và công thức tính
đường đi của chuyển động thẳng đều.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
I. Chuyeån ñoäng thaúng ñeàu
Xaùc ñònh quaõng ñöôøng ñi s vaø 1. Toác ñoä trung bình.
s
khoaûng thôøi gian t ñeå ñi heát
vtb
Bieåu dieãn chuyeån ñoäng cuûa quaûng ñöôøng ñoù.
t
chaát ñieåm treân heä truïc toaï ñoä.
Tính vaän toác trung bình.
Vôùi : s = x2 – x1 ; t = t2 – t1
Yeâu caàu hs xaùc ñònh s, t vaø tính
2. Chuyeån ñoäng thaúng ñeàu.
vtb
Chuyeån ñoäng thaúng ñeàu laø
Traû lôøi C1.
Yeâu caàu traû lôøi C1.
chuyeån ñoäng coù quyõ ñaïo laø ñöôøng
Ghi nhaân khaùi nieäm chuyeån thaúng vaø coù toác ñoä trung bình nhö
Giôùi thieäu khaùi nieäm chuyeån ñoäng thaúng ñeàu.
nhau treân moïi quaõng ñöôøng.
ñoäng thaúng ñeàu.
3. Quaõng ñöôøng ñi trong chuyeån
ñoäng thaúng ñeàu.
s = vtbt = vt
Laäp coâng thöùc ñöôøng ñi.
Yeâu caàu xaùc ñònh ñöôøng ñi
Trong chuyeån ñoäng thaúng ñeàu,
trong chuyeån ñoäng thaúng ñeàu
quaõng ñöôøng ñi ñöôïc s tæ leä thuaän
khi bieát vaän toác.
vôùi thôøi gian chuyeån ñoäng t.
Hoaït ñoäng 4 (14 phuùt) : Xaùc ñònh phöông trình chuyeån ñoäng thaúng ñeàu vaø tìm hieåu ñoà thò toaï ñoä – thôøi
gian.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
II. Phöông trình chuyeån ñoäng
vaø ñoà thò toaï ñoä – thôøi gian.
1. Phöông trình chuyeån ñoäng.
Neâu vaø phaân tích baøi toaùn xaùc Laøm vieäc nhoùm xaây döïng
x = xo + s = xo + vt
ñònh vò trí cuûa moât chaát ñieåm.
phöông trình chuyeån ñoäng.
2. Ñoà thò toaï ñoä – thôøi gian cuûa
chuyeån ñoäng thaúng ñeàu.
Giôùi thieäu baøi toaùn.
Laøm vieäc nhoùm ñeå veõ ñoà thò toaï a) Baûng
Yeâu caàu laäp baûng (x, t) vaø veõ ñoä – thôøi gian.
t(h)
0 1 2 3 4 5
ñoà thò.
Nhaän xeùt daïng ñoà thò cuûa
6
Cho hs thaûo luaän.
chuyeån ñoäng thaúng ñeàu.
x(km 5 15 25 35 45 55
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Nhaän xeùt keát quaû töøng nhoùm.
)
65
b) Ñoà thò
Hoạt động 5 ( 5 phút ) : Vận dụng – củng cố .
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
- Hướng dẫn hs viết phương trình chuyển động của 2
chất điểm trên cùng một hệ tọa độ và cùng 1 mốc
thời gian.
-Yêu cầu Hs xác định thời điểm và vị trí gặp nhau
của 2 chất điểm đó.
- Yêu cầu Hs giải bằng đồ thị .
Hoạt động 6 ( 2 phút ) : Giao nhiệm vụ về nhà.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Yêu cầu hs trả lời các câu hỏi từ 1 đến 5 và làm các
bài tập 6,7,8,9 trong SGK.
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
- Nêu được 2 cách làm.
+ cho x1 = x2 , giải pt.
+ dựa vào đồ thị tọa độ-thời gian.
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø laøm caùc baøi taäp.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
..........................................................................................................................................................................
Tiết 3 - 4 : CHUYEÅN ÑOÄNG THAÚNG BIEÁN ÑOÅI ÑEÀU
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức :
- Nắm được khái niệm vận tốc tức thời về mặt ý nghĩa của khái niệm , công thứctính,đơn vị đo.
- Nêu được định nghĩa chuyển động thẳng biến đổi đều , chuyển động thẳng chậm dần đều , nhanh dần đều .
- Nắm được khái niệm gia tốc về mặt ý nghĩa của khái niệm , công thức tính , đơn vị đo.Đặc điểm của gia tốc
trong chuyển động thẳng nhanh dần đều .
- Viết được phương trình vận tốc, vẽ được đồ thị vận tốc – thời gian trong chuyển động thẳng nhanh dần
đều .
- Viết được công thức tính quãng đường đi trong chuyển động thẳng nhanh dần đều ; mối quan hệ giữa gia
tốc, vận tốc và quãng đường đi được ; phương trình chuyển động của chuyển động thẳng nhanh dần đều…
- Nắm được đặc điểm của chuyển động thẳng chậm dần đều về gia tốc , vận tốc , quãng đường đi được và
phương trình chuyển động . Nêu được ý nghĩa vật lí của các đại lượng trong công thức đó .
2.Kỹ năng
- Bước đầu giải được bài toán đơn giản về chuyển động thẳng nhanh dần đều . Biết cách viết biểu thức vận
tốc từ đồ thị vận tốc – thời gian và ngược lại .
- Giải được bài toán đơn giản về chuyển động thẳng biến đổi đều .
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
II. CHUẨN BỊ
Giáo viên :
-Một máng nghiêng dài chừng 1m.
- Một hòn bi đường kính khoảng 1cm , hoặc nhỏ hơn .
- Một đồng hồ bấm dây ( hoặc đồng hồ hiện số ) .
2. Học sinh : - OÂn lại kiến thức về chuyển động thẳng đều .
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Tieát 1 :
Hoạt động 1 (5 phút ): Kiểm tra bài cũ: Chuyển động thẳng đều là gì ? Viết công thức tính vận tốc, đường đi
và phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều .
Hoạt động 2 (15 phút ) : Tìm hiểu khái niệm vận tốc tức thời và chuyển động thẳng biến đổi đều.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Đặt câu hỏi tạo tình huống như Suy nghĩ để trả lời câu hỏi .
sgk
Đọc sgk.
Nếu hss không trực tiếp trả lời
câu hỏi, thì cho hs đọc sgk.
Trả lời câu hỏi .
Tại sao ta phải xét quãng đường
s
Ghi nhaän công thức : v =
.
xe đi trong thời gian rất ngắn t .
t
Viết công thức tính vận tốc :
s
v=
t
Trả lời C1 .
Yêu cầu hs trả lời C1.
Yêu cầu hs quan sát hình 3.3 và Quan sát, nhận xét và trả lời .
trả lời câu hỏi : Nhận xét gì về
vận tốc tức thời của 2 ô tô trong
hình .
Ghi nhaän khaùi nieäm
Giới thiệu vectơ vận tốc tức Đọc sgk .
thời.
Yêu cầu hs đọc sgk về khái Đọc sgk .
niệm vectơ vận tốc tức thời .
Trả lời C2.
Yêu cầu hs đọc sgk kết luận về Ghi nhận các đặc điểm của
đặc điểm vectơ vận tốc tức thời . chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu
Yêu cầu HS trả lời câu hỏi C2.
Giới thiệu chuyeån ñoäng thaúng Ghi nhaän khaùi nieäm chuyeån
bieán ñoåi ñeàu.
ñoäng nhanh daàn ñeàu.
Giới thiệu chuyeån ñoäng thaúng
nhanh daàn ñeàu.
Ghi nhaän khaùi nieäm chuyeån
ñoäng chaäm daàn ñeàu.
Giới thiệu chuyeån ñoäng thaúng
chaäm daàn ñeàu.
Lưu ý cho HS , vận tốc tức thời
là vận tốc của vật tại một vị trí
hoặc một thời điểm nào đó .
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Noäi dung cô baûn
I. Vaän toâc töùc thôøi. Chuyeån
ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.
1. Ñoä lôùn cuûa vaän toác töùc thôøi.
Trong khoaûng thôøi gian raát
ngaén t, keå töø luùc ôû M vaät dôøi
ñöôïc moät ñoaïn ñöôøng s raát
s
ngaén thì ñaïi löôïng : v =
laø
t
ñoä lôùn vaän toác töùc thôøi cuûa vaät
taïi M.
Ñôn vò vaän toác laø m/s
2. Veùc tô vaän toác töùc thôøi.
Veùc tô vaän toác töùc thôøi cuûa
moät vaät taïi moät ñieåm laø moät
veùc tô coù goác taïi vaät chuyeån
ñoäng, coù höôùng cuûa chuyeån
ñoäng vaø coù ñoä daøi tæ leä vôùi ñoä
lôùn cuûa vaän toác töùc thôøi theo
moät tæ xích naøo ñoù.
3. Chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi
ñeàu
Chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi
ñeàu laø chuyeån ñoäng thaúng trong
ñoù vaän toác töùc thôøi hoaëc taêng
daàn ñeàu hoaëc giaûm daàn ñeàu
theo thôøi gian.
Vaän toác töùc thôøi taêng daàn ñeàu
theo thôøi gian goïi laø chuyeån
ñoäng nhanh daàn ñeàu.
Vaän toác töùc thôøi giaûm daàn ñeàu
theo thôøi gian goïi laø chuyeån
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
ñoäng chaäm daàn ñeàu.
Hoạt động 3 (25 phút ) : Nghiên cöùu chuyển động thẳng nhanh dần đều.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Höôùng daãn hs xaây xöïng khaùi Xaùc ñònh ñoä bieán thieân vaän
nieäm gia toác.
toác, thôøi gian xaåy ra bieán thieân.
Laäp tæ soá. Cho bieát yù nghóa.
Neâu ñònh nghóa gia toác.
Neâu ñôn vò gia toác.
Giôùi thieäu veùc tô gia toác.
Ghi nhaän khaùi nieäm veùc tô gia
toác.
Ñöa ra moät vaøi ví duï cho hs
xaùc ñònh phöông, chieàu cuûa veùc Xaùc ñònh phöông, chieàu cuûa
tô gia toác.
veùc tô gia toác trong töøng tröôøng
hôïp.
Noäi dung cô baûn
II. Chuyeån ñoäng thaúng nhanh
daàn ñeàu.
1. Gia toác trong chuyeån ñoäng
thaúng nhanh daàn ñeàu.
a) Khaùi nieäm gia toác.
v
a=
t
Vôùi : v = v – vo ; t = t – to
Gia toác cuûa chuyeån ñoäng laø ñaïi
löôïng xaùc ñònh baèng thöông soá
giöõa ñoä bieán thieân vaän toác v vaø
khoaûng thôøi gian vaän toác bieán
thieân t.
Ñôn vò gia toác laø m/s2.
b) Veùc tô gia toác.
Vì vaän toác laø ñaïi löôïng veùc tô
neân gia toác cuõng laø ñaïi löôïng
veùc tô :
v vo v
a
t to
t
Veùc tô gia toác cuûa chuyeån ñoäng
thaúng nhanh daàn ñeàu cuøng
phöông, cuøng chieàu vôùi veùc tô
Höôùng daãn hs xaây döïng
vaän toác.
phöông trình vaän toác.
2. Vaän toác cuûa chuyeån ñoäng
Töø bieåu thöùc gia toác suy ra
Giôùi thieäu ñoà thò vaän toác (H coâng thöùc tính vaän toác (laáy goác thaúng nhanh daàn ñeàu.
a) Coâng thöùc tính vaän toác.
3.5)
thôøi gian ôû thôøi ñieåm to).
v = vo + at
Yeâu caàu traû lôøi C3.
b) Ñoà thò vaän toác – thôøi gian.
Ghi nhaän ñoà thò vaän toác.
Traû lôøi C3.
Giôùi thieäu caùch xaây döïng coâng
thöùc tính ñöôøng ñi.
Yeâu caàu traû lôøi C4, C5.
Ghi nhaän coâng thöùc ñöôøng ñi.
Traû lôøi C4, C5.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
3. Ñöôøng ñi cuûa chuyeån ñoäng
thaúng nhanh daàn ñeàu.
1
s = vot + at2
2
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Tieát 2 :
Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ : Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa veùc tô vaän toác trong chuyeån ñoäng thaúng.
Hoaït ñoäng 2 (10 phuùt) : Tìm moái lieân heä giöõa a, v, s. Laäp phöông trình chuyeån ñoäng.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
4. Coâng thöùc lieân heä giöõa a, v vaø
Höôùng daãn hs suy ra coâng thöùc
s cuûa chuyeån ñoäng thaúng nhanh
3.4 töø caùc coâng thöùc 3.2 vaø 3.3.
Tìm coâng thöùc lieân heä giöõa v, s, daàn ñeàu.
v2 – vo2 = 2as
a.
Höôùng daãn hs tìm phöông trình
5. Phöông trình chuyeån ñoäng
cuûa chuyeån ñoäng thaúng nhanh
chuyeån ñoäng.
Yeâu caàu traû lôøi C6.
Laäp phöông trình chuyeån ñoäng. daàn ñeàu.
1
Traû lôøi C6.
x = xo + vot + at2
2
Hoạt động 3 (20 phút ) : Nghiên cöùu chuyển động thẳng chaäm dần đều.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
II. Chuyeån ñoäng thaúng chaäm
daàn ñeàu.
1. Gia toác cuûa chuyeån ñoäng
thaúng chaäm daàn ñeàu.
Yeâu caàu nhaéc laïi bieåu thöùc Neâu bieåu thöùc tính gia toác.
a) Coâng thöùc tinh gia toác.
tính gia toác.
v v vo
Yeâu caàu cho bieát söï khaùc nhau Neâu ñieåm khaùc nhau.
a=
=
t
t
cuûa gia toác trong CÑTNDÑ vaø
Neáu choïn chieàu cuûa caùc vaän
CÑTCDÑ.
toác laø chieàu döông thì v < vo. Gia
toác a coù giaù trò aâm, nghóa laø
ngöôïc daáu vôùi vaän toác.
b) Veùc tô gia toác.
Giôùi thieäu veùc tô gia toác trong Ghi nhaän veùc tô gia toác trong
v
chuyeån ñoäng thaúng chaäm daàn chuyeån ñoäng thaúng chaäm daàn Ta coù : a
t
ñeàu.
ñeàu.
Vì veùc tô v cuøng höôùng nhöng
ngaén
hôn
veùc
tô
vo
neân
v ngöôïc chieàu vôùi caùc veùc tô
Yeâu caàu cho bieát söï khaùc nhau
cuûa veùc tô gia toác trong
CÑTNDÑ vaø CÑTCDÑ.
Neâu ñieåm khaùc nhau.
Yeâu caàu nhaéc laïi coâng thöùc
vaän toác cuûa chuyeån ñoäng thaúng
nhanh daàn ñeàu.
Neâu coâng thöùc.
Giôùi thieäu ñoà thò vaän toác.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
v vaø vo
Veùc tô gia toác cuûa chuyeån ñoäng
thaúng nhanh daàn ñeàu ngöôïc
chieàu vôùi veùc tô vaän toác.
2. Vaän toác cuûa chuyeån ñoäng
thaúng chaäm daàn ñeàu.
a) Coâng thöùc tính vaän toác.
v = vo + at
Trong ñoù a ngöôïc daáu vôùi v.
b) Ñoà thò vaän toác – thôøi gian.
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Yeâu caàu neâu söï khaùc nhau cuûa
ñoà thò vaän toác cuûa chuyeån ñoäng
nhanh daàn ñeàu vaø chaäm daàn
ñeàu.
Yeâu caàu nhaéc laïi coâng thöùc tính
ñöôøng ñi cuûa chuyeån ñoäng
nhanh daàn ñeàu.
Löu yù daáu cuûa s vaø v
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Ghi nhaän ñoà thò vaän toác.
Neâu söï khaùc nhau.
3. Ñöôøng ñi vaø phöông trình
chuyeån ñoäng cuûa chuyeån ñoäng
thaúng chaäm daàn ñeàu.
a) Coâng thöùc tính ñöôøng ñi
Neâu coâng thöùc.
1
s = vot + at2
2
Trong ñoù a ngöôïc daáu vôùi vo.
Ghi nhaän daáu cuûa v vaø a.
b) Phöông trình chuyeån ñoäng
1
Neâu phöông trình chuyeån
x = xo + vot + at2
2
ñoäng.
Trong ñoù a ngöôïc daáu vôùi vo.
Yeâu caàu nhaéc laïi phöông trình
cuûa chuyeån ñoäng nhanh daàn
ñeàu.
Hoạt động 4 (7 phút ) : Vận dụng – củng cố.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Yêu cầu HS trả lời câu hỏi : 1,2,10 Trong SGK
Hoạt động 5 ( 3 phút ) : Höôùng daãn veà nhaø.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Yeâu caàu veà nhaø traû lôøi caùc caâu hoûi vaø giaûi caùc baøi
taäp coøn laïi trang 22.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Trả lời câu hỏi
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø giaûi caùc baøi taäp.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Tieát 5 : BAØI TAÄP
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc
- Naém vöõng caùc khaùi nieäm chuyeån ñoäng bieán ñoåi, vaän toác töùc thôøi, gia toác.
- Naém ñöôïc caùc ñaëc ñieåm cuûa veùc tô gia toác trong chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu, chaäm daàn ñeàu.
2. Kyõ naêng
- Traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi traéc nghieäm khaùch quan lieân quan ñeán chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.
- Giaûi ñöôïc caùc baøi taäp coù lieân quan ñeán chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.
II. CHUAÅN BÒ
Giaùo vieân :
- Xem laïi caùc baøi taäp phaàn chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu trong sgk vaø sbt.
- Chuaån bò theâm moät soá baøi taäp khaùc coù lieân quan.
Hoïc sinh :
- Xem laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong phaàn chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.
- Giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ cho veà nhaø.
- Chuaån bò saün caùc caâu hoûi ñeå hoûi thaày coâ veà nhöõng vaán ñeà maø mình chöa naém vöõng.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng1 (10 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ vaø heä thoáng hoaù laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc :
+ Phöông trình chuyeån ñoäng cuûa vaät chuyeån ñoäng thaúng ñeàu : x = xo + vt.
+ Ñaëc ñieåm cuûa veùc tô gia toác trong chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu :
- Ñieåm ñaët : Ñaët treân vaät chuyeån ñoäng.
- Phöông : Cuøng phöông chuyeån ñoäng (cuøng phöông vôùi phöông cuûa veùc tô vaän toác).
- Chieàu : Cuøng chieàu chuyeån ñoäng (cuøng chieàu vôùi veùc tô vaän toác) neáu chuyeån ñoäng nhanh daàn
ñeàu.
Ngöôïc chieàu chuyeån ñoäng (ngöôïc chieàu vôùi veùc tô vaän toác) neáu chuyeån ñoäng chaäm daàn ñeàu.
- Ñoä lôùn : Khoâng thay ñoåi trong quaù trình chuyeån ñoäng.
+ Caùc coâng thöùc trong chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu :
v = vo + at ; s = vot +
1 2 2
1
at ; v - vo2 = 2as ; x = xo + vot + at2
2
2
Chuù yù : Chuyeån ñoäng nhanh daàn ñeàu : a cuøng daáu vôùi v vaø vo.
Chuyeån ñoäng chaäm daàn ñeàu a ngöôïc daáu vôùi v vaø vo.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm :
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn Giaûi thích löïa choïn.
D.
Giaûi thích löïa choïn.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn Giaûi thích löïa choïn.
C.
Giaûi thích löïa choïn.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn Giaûi thích löïa choïn.
D.
Giaûi thích löïa choïn.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn Giaûi thích löïa choïn.
D.
Giaûi thích löïa choïn.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn Giaûi thích löïa choïn.
D.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
A.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
D.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
C.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
D.
Hoaït ñoäng 3 (20 phuùt) : Giaûi caùc baøi taäp :
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Giôùi thieäu ñoàng hoà vaø toác
ñoä quay cuûa caùc kim ñoàng
hoà.
Yeâu caàu hs traû lôøi luùc
5h15 kim phuùt caùch kim giôø
goùc (rad) ?
Yeâu caàu hs traû lôøi trong 1h
kim phuùt chaïy nhanh hôn
kim giôø goùc ?
Sau thôøi gian ít nhaát bao
laâu kim phuùt ñuoåi kòp kim
giôø ?
Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc, toùm
taét baøi toaùn.
Höôùng daãn hs caùch ñoåi
ñôn vò töø km/h ra m/s.
Yeâu caàu giaûi baøi toaùn.
Noäi dung cô baûn
Caâu 5 trang 11 : D
Caâu 6 trang 11 : C
Caâu 7 trang 11 : D
Caâu 6 trang 15 : D
Caâu 7 trang 15 : D
Caâu 8 trang 15 : A
Caâu 9 trang 22 : D
Caâu 10 trang 22 : C
Caâu 11 trang 22 : D
Noäi dung cô baûn
Baøi 9 trang 11
Xaùc ñònh goùc (rad) öùng vôùi moãi Moãi ñoä chia treân maët ñoàng hoà (1h)
ñoä chia treân maët doàng hoà.
öùng vôùi goùc 30O.
Luùc 5h15 kim phuùt caùch kim giôø goùc
Traû lôøi caâu hoûi.
(60O + 30O/4) = 67,5O
Moãi giôø kim phuùt chaïy nhanh hôn
kim giôø goùc 330O.
Traû lôøi caâu hoûi.
Vaäy : Thôøi gian ít nhaát ñeå kim phuùt
ñuoåi kòp kim giôø laø :
(67,5O)/(330O) = 0,20454545(h)
Traû lôøi caâu hoûi.
Baøi 12 trang 22
Ñoïc, toùm taét baøi toaùn.
a) Gia toác cuûa ñoaøn taøu :
v vo 11,1 0
a=
= 0,185(m/s2)
Ñoåi ñôn vò caùc ñaïi löôïng ñaõ
t to
60 0
cho trong baøi toaùn ra ñôn vò b) Quaõng ñöôøng ñoaøn taøu ñi ñöôïc :
trong heä SI
1
1
s = vot + at2 = .0,185.602 =
Giaûi baøi toaùn.
2
2
333(m)
c) Thôøi gian ñeå taøu vaän toác 60km/h :
v v 16,7 11,1
t = 2 1
= 30(s)
a
0,185
Baøi 14 trang 22
a) Gia toác cuûa ñoaøn taøu :
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
v vo 0 11,1
Giaûi baøi toaùn, theo gioûi ñeå
a=
= -0,0925(m/s2)
Goïi moät hoïc sinh leân baûng nhaän xeùt, ñaùnh giaù baøi giaûi cuûa
t to
60 0
giaûi baøi toaùn.
baïn.
b) Quaõng ñöôøng ñoaøn taøu ñi ñöôïc :
Theo gioûi, höôùng daãn.
1
s = vot + at2
Yeâu caàu nhöõng hoïc sinh
2
khaùc nhaän xeùt.
1
= 11,1.120 +
.(-0,0925).1202 =
2
667(m)
Baøi 14 trang 22
a) Gia toác cuûa xe :
Cho hs ñoïc, toùm taét baøi Ñoïc, toùm taét baøi toaùn (ñoåi ñôn
v 2 vo2 0 100
a
=
= - 2,5(m/s2)
toaùn.
vò)
2s
2.20
Yeâu caàu tính gia toác.
Tính gia toác.
b) Thôøi gian haõm phanh :
Yeâu caàu giaûi thích daáu “-“
Giaûi thích daáu cuûa a.
v vo 0 10
t=
= 4(s)
a
2,5
Yeâu caàu tính thôøi gian.
Tính thôøi gian haõm phanh.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Tieát 6-7 : SÖÏ RÔI TÖÏ DO
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc : Trình baøy, neâu ví duï vaø phaân tích ñöôïc khaùi nieäm veà söï rôi töï do. Phaùt bieåu ñöôïc ñònh luaät
rôi töï do. Neâu ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm cuûa sök rôi töï do.
2. Kyõ naêng : - Giaûi ñöôïc moät soá baøi taäp ñôn giaûn veà söï rôi töï do.
- Ñöa ra ñöôïc nhöõng yù kieán nhaän xeùt veà hieän töôïng xaûy ra trong caùc thí nghieäm veà söï rôi
töï do.
II. CHUAÅN BÒ
Giaùo vieân : Nhöõng duïng cuï thí nghieäm trong baøi coù theå thöïc hieän ñöôïc.
Hoïc sinh : OÂn baøi chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
(Tieát 1)
Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt): Kieåm tra baøi cuõ: Neâu söï khaùc nhau cuûa chuyeån ñoäng thaúng vaø chuyeån ñoäng thaúng
bieán ñoåi ñeàu. Neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa veùc tô gia toác trong chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.
Hoạt dộng 2 (20 phút): Tìm hieåu söï rôi trong khoâng khí.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Tieán haønh caùc thí nghieäm 1, 2, 3,
4.
Yeâu caàu hs quan saùt
Yeâu caàu neâu döï ñoaùn keát quaû
tröôùc moãi thí nghieäm vaø nhaän xeùt
sau thí nghieäm.
Keát luaän veà söï rôi cuûa caùc vaät
trong khoâng khí.
Nhaän xeùt sô boä veà söï rôi cuûa
caùc vaät khaùc nhau trong khoâng
khí.
Kieåm nghieäm söï rôi cuûa caùc
vaät trong khoâng khí : Cuøng khoái
löôïng, khaùc hình daïng, cuøng
hình daïng khaùc khoái löôïng, ….
Ghi nhaän caùc yeáu toá aûnh höôûng
ñeán söï rôi cuûa caùc vaät.
Hoạt dộng 3 (20 phút ) : Tìm hieåu söï rôi trong chaân khoâng.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
I. Söï rôi trong khoâng khí vaø
söï rôi töï do.
1. Söï rôi cuûa caùc vaät trong
khoâng khí.
+ Trong khoâng khí khoâng
phaûi caùc vaät naëng nheï khaùc
nhau thì rôi nhanh chaäm khaùc
nhau.
+ Yeáu toá quyeát ñònh ñeán söï
rôi nhanh chaäm cuûa caùc vaät
trong khoâng khí laø löïc caûn
khoâng khí leân vaät vaø troïng
löïc taùc duïng leân vaät.
Noäi dung cô baûn
2. Söï rôi cuûa caùc vaät trong
chaân khoâng (söï rôi töï do).
Moâ taû thí nghieäm oáng Niu-tôn vaø Döï ñoaùn söï rôi cuûa caùc vaät khi + Neáu loaïi boû ñöôïc aûnh
thí nghieäm cuûa Ga-li-leâ
khoâng coù aûnh höôûng cuûa khoâng höôûng cuûa khoâng khí thì moïi
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Ñaët caâu hoûi.
Nhaän xeùt caâu traû lôøi.
Yeâu caàu traû lôøi C2
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
khí.
Nhaän xeùt veà caùch loaïi boû aûnh
höôûng cuûa khoâng khí trong thí
nghieäm cuûa Niutôn vaø Galileâ.
Traû lôøi C2
vaät seõ rôi nhanh nhö nhau. Söï
rôi cuûa caùc vaät trong tröôøng
hôïp naøy goïi laø söï rôi töï do.
+ Söï rôi töï do laø söï rôi chæ
döôùi taùc duïng cuûa troïng löïc.
(Tieát 2)
Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ.
Ghi laïi caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng thaúng bieán ñoåi ñeàu.
Haõy cho bieát söï rôi cuûa caùc vaät trong khoâng khí vaø trong chaân khoâng gioáng vaø khaùc nhau ôû nhöõng
ñieåm naøo ?
Hoạt động 2 (25 phút ) : Tìm hieåu caùc ñaëc ñieåm cuûa söï rôi töï do, xaây döïng caùc coâng thöùc cuûa chuyeån
ñoäng rôi töï do.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm cuûa
Yeâu caàu hs xem sgk.
chuyeån ñoäng rôi töï do.
Höôùng daãn xaùc ñònh phöông Tìm phöông aùn xaùc ñònh
thaúng ñöùng baèng daây doïi.
phöông chieàu cuûa chuyeån
Giôùi thieäu phöông phaùp chuïp ñoäng rôi töï do.
aûnh baèng hoaït nghieäm.
Laøm vieäc nhoùm treân aûnh
Gôïi yù nhaän bieát chuyeån ñoäng hoaït nghieäm ñeå ruùt ra tính
thaúng nhanh daàn ñeàu.
chaát cuûa chuyeån ñoäng rôi töï
do.
Gôïi yù aùp duïng caùc coâng thöùc
cuûa chuyeån ñoäng thaúng nhanh Xaây döïng caùc coâng thöùc
daàn ñeàu cho vaät rôi töï do.
cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do
khoâng coù vaän toác ban ñaàu
Hoạt động 3 (10 phút ) : Tìm hieåu ñoä lôùn cuûa gia toác rôi töï do.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
II. Nghieân cöùu söï rôi töï do cuûa caùc
vaät.
1. Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa chuyeån
ñoäng rôi töï do.
+ Phöông cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do
laø phöông thaúng ñöùng (phöông cuûa
daây doïi).
+ Chieàu cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do
laø chieàu töø treân xuoáng döôùi.
+ Chuyeån ñoäng rôi töï do laø chuyeån
ñoäng thaúng nhanh daàn ñeàu.
2. Caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng
rôi töï do.
1
v = g,t ; h = gt 2 ; v2 = 2gh
2
Noäi dung cô baûn
2. Gia toác rôi töï do.
Giôùi thieäu caùch xaùc ñònh ñoä Ghi nhaän caùch laøm thí + Taïi moät nôi treân nhaát ñònh treân Traùi
lôùn cuûa gia toác rôi töï do baèng nghieäm ñeå sau naøy thöïc Ñaát vaø ôû gaàn maët ñaát, caùc vaät ñeàu rôi
thöïc nghieäm.
hieän trong caùc tyieát thöïc töï do vôùi cuøng moät gia toác g.
Neâu caùc keát quaû cuûa thí haønh.
+ ÔÛ nhöõng nôi khaùc nhau, gia toác rôi
töï do seõ khaùc nhau :
nghieäm.
Ghi nhaän keát quaû.
- ÔÛ ñòa cöïc g lôùn nhaát : g =
9,8324m/s2.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
- ÔÛ xích ñaïo g nhoû nhaát : g =
Neâu caùch laáy gaàn ñuùng khi tính Ghi nhaän vaø söû duïng caùch 9,7872m/s2
toaùn.
tính gaàn ñuùng khi laøm baøi + Neáu khoâng ñoøi hoûi ñoä chính xaùc
taäp
cao, ta coù theå laáy g = 9,8m/s2 hoaëc g
= 10m/s2.
Hoạt dộng 4 (5 phút ) : Cuûng coá vaø giao nhieäm vuï veà nhaø.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Yeâu caàu neâu caùc ñaëc ñieåm cuûa chuyeån ñoäng rôi Traû lôøi caâu hoûi.
töï do.
Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.
Neâu caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
..........................................................................................................................................................................
Tieát 8-9 : CHUYEÅN ÑOÄNG TROØN ÑEÀU
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc
- Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
- Vieát ñöôïc coâng thöùc tính ñoä lôùn cuûa toác ñoä daøi vaø trình baøy ñuùng ñöôïc höôùng cuûa veùc tô vaän toác cuûa
chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
- Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa, vieát ñöôïc coâng thöùc vaø neâu ñöôïc ñôn vò cuûa toác ñoä goùc trong chuyeån
ñoäng troøn ñeàu.
- Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa, vieát ñöôïc coâng thöùc vaø neâu ñöôïc ñôn vò ño cuûa chu kì vaø taàn soá.
- Vieát ñöôïc coâng thöùc lieân heä giöõa ñöôïc toác ñoä daøi vaø toác ñoä goùc.
- Neâu ñöôïc höôùng cuûa gia toác trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu vaø vieát ñöôïc coâng thöùc cuûa gia toác höôùng
taâm
2. Kyõ naêng
- Chöùng minh ñöôïc caùc coâng thöùc (5.4), (5.5), (5.6) vaø (5.7) SGK cuõng nhö söï höôùng taâm cuûa veùc tô
gia toác.
- Giaûi ñöôïc caùc baøi taäp ñôn giaûn veà chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
- Neâu ñöôïc moät soá vd thöïc teá veà chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
II. CHUAÅN BÒ
Giaùo vieân :
- Moät vaøi thí nghieäm ñôn giaûn ñeå minh hoaï chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
- Hình veõ 5.5 treân giaáy khoå lôùn duøng cho HS trình baøy caùch chöùng minh cuûa mình treân
baûng.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
- Phaân tieát cho baøi hoïc. Tieân lieäu thôøi gian cho moãi noäi dung. Döï kieán hoaït ñoäng cuûa hoïc
sinh trong vieäc chieám lónh moãi noäi dung.
Hoïc sinh : OÂn laïi caùc khaùi nieäm vaän toác, gia toác ôû baøi 3.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
(Tieát 1)
Hoaït ñoäng 1 (15 phuùt) : Tìm hieåu chuyeån ñoäng troøn, chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
I. Ñònh nghóa.
Tieán haønh moät soá thí Phaùt bieåu ñònh nghóa chuyeån 1. Chuyeån ñoäng troøn.
nghieäm minh hoaï chuyeån ñoäng troøn, chuyeån ñoäng troøn Chuyeån ñoäng troøn laø chuyeån ñoäng coù
ñoäng troøn.
ñeàu.
quyõ ñaïo laø moät ñöôøng troøn.
2. Toác ñoä trung bình trong chuyeån
Yeâu caàu hs nhaéc laïi k/n Nhaéc laïi ñònh nghóa.
ñoäng troøn.
vaän toác trung bình ñaõ hoïc.
Toác ñoä trung bình cuûa chuyeån ñoäng
Cho hs ñònh nghóa toác ñoä Ñònh nghóa toác ñoä trung bình troøn laø ñaïi löôïng ño baèng thöông soá
trung bình trong chuyeån cuûa chuyeån ñoäng troøn.
giöõa ñoä daøi cung troøn maø vaät ñi ñöôïc
ñoäng troøn.
vaø thôøi gian ñi heát cung troøn ñoù.
s
vtb =
t
3. Chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
Chuyeån ñoäng troøn ñeàu laø chuyeån
Giôùi thieäu chuyeån ñoäng Ghi nhaän khaùi nieäm.
ñoäng coù quyõ ñaïo troøn vaø coù toác ñoä
troøn ñeàu.
trung bình treân moïi cung troøn laø nhö
Yeâu caàu traû lôøi C1
Traû lôøi C1.
nhau.
Hoaït ñoäng 2 (25 phuùt) : Tìm hieåu caùc ñaïi löôïng cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
Veõ hình 5.3
II. Toác ñoä daøi vaø toác ñoä goùc.
Moâ taû chuyeån ñoäng cuûa
1. Toác ñoä daøi.
s
chaát ñieåm treân cung MM’ Xaùc ñònh ñoä lôùn vaän toác cuûa
v=
trong thôøi gian t raát ngaén. chuyeån ñoäng troøn ñeàu taïi ñieåm
t
Trong
chuyeå
n
ñoä
n
g troøn ñeàu toác ñoä
Neâu ñaëc ñieåm cuûa ñoä lôùn M treân quyõ ñaïo.
daøi cuûa vaät coù ñoä lôùn khoâng ñoåi.
vaän toác daøi trong CÑTÑ.
Veõ hình 5,3
Yeâu caàu traû lôøi C2.
Traû lôøi C2.
2. Veùc tô vaän toác trong chuyeån ñoäng
Höôùng daãn söû duïng coâng
troøn ñeàu.
thöùc veùc tô vaän toác töùc thôøi.
s
v =
t
Veùc tô vaän toác trong chuyeån ñoäng
troøn ñeàu luoân coù phöông tieáp tuyeán
vôùi ñöôøng troøn quyõ ñaïo.
Trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu veùc tô
vaän toác coù phöông luoân luoân thay ñoåi.
3. Taàn soá goùc, chu kì, taàn soá.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
a) Toác ñoä goùc.
Veõ hình 5.4
Toác ñoä goùc cuûa chuyeån ñoäng troøn
Neâu vaø phhaân tích ñaïi Ghi nhaän khaùi nieäm.
ñeàu laø ñaïi löôïng ño baèng goùc maø baùn
löôïng toác ñoä goùc.
kính quay queùt ñöôïc trong moät ñôn vò
Yeâu caàu traû lôøi C3.
Traû lôøi C3.
Yeâu caàu nhaän xeùt toác ñoä Neâu ñaëc ñieåm toác ñoä goùc cuûa thôøi gian.
goùc cuûa chuyeån ñoäng troøn chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
t
ñeàu.
Toác ñoä goùc cuûa chuyeån ñoäng troøn
ñeàu laø moät ñaïi löôïng khoâng ñoåi.
Ñôn vò toác ñoä goùc laø rad/s.
Ghi nhaän ñôn vò toác ñoä goùc.
b) Chu kì.
Neâu ñôn vò toác ñoä goùc.
Chu kì T cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu
Ghi nhaän ñònh nghóa chu kì.
laø thôøi gian ñeå vaät ñi ñöôïc moät voøng.
Ñònh nghóa chu kì.
Traû lôøi C4.
Lieân heä giöõa toác ñoä goùc vaø chu kì :
Yeâu caàu traû lôøi C4.
Neâu ñôn vò chu kì
2
Yeâu caàu neâu ñôn vò chu kì.
T=
Ñònh nghóa taàn soá.
Yeâu caàu traû lôøi C5.
Yeâu caàu neâu ñôn vò taàn
soá.
Yeâu caàu neâu moái lieân heä
giöõa chu kì vaø taàn soá.
Ghi nhaän ñònh nghóa taàn soá.
Traû lôøi C5.
Neâu ñôn vò taàn soá.
Neâu moái lieân heä giöõa T vaø f.
Traû lôøi C6.
Yeâu caàu traû lôøi C6.
Ñôn vò chu kì laø giaây (s).
c) Taàn soá.
Taàn soá f cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu
laø soá voøng maø vaät ñi ñöôïc trong 1
giaây.
1
Lieân heä giöõa chu kì vaø taàn soá : f =
T
Ñôn vò taàn soá laø voøng treân giaây
(voøng/s) hoaëc heùc (Hz).
d) Lieân heä giöõa toác ñoä daøi vaø toác ñoä
goùc.
v = r
Hoạt dộng 3 (5 phút ) : Cuûng coá vaø giao nhieäm vuï veà nhaø.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Yeâu caàu neâu ñònh nghóa caùc ñaïi löôïng cuûa Traû lôøi caâu hoûi.
CÑTÑ.
Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.
Neâu caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.
Ghi nhöõng chuaån bò cho baøi sau.
Yeâu caàu hs chaån bò baøi sau.
(Tieát 2)
Hoaït ñoäng 1 (7 phuùt) : Kieåm tra baøi cuõ : Neâu ñònh nghóa chuyeån ñoäng troøn ñeàu vaø caùc ñaïi löôïng cuûa
chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
Hoaït ñoäng 2 (25 phuùt) : Tìm hieåu gia toác höôùng taâm cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
II. Gia toác höôùng taâm.
Veõ hình 5.5
1. Höôùng cuûa veùc tô gia toác trong
chuyeån ñoäng troøn ñeàu.
Bieåu dieãn v1 vaø v 2
Yeâu caàu bieåu dieãn v1 vaø
Trong chuyeån ñoäng troøn ñeàu, tuy
Xaùc ñònh ñoä bieán thieân vaän
v2
vaän toác coù ñoä lôùn khoâng ñoåi, nhöng
toác.
coù höôùng luoân thay ñoåi, neân chuyeån
Yeâu caàu xaùc ñònh ñoä bieán
ñoäng naøy coù gia toác. Gia toác trong
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
thieân vaän toác.
Xaùc ñònh höôùng cuûa veùc tô gia chuyeån ñoäng troøn ñeàu luoân höôùng vaøo
Yeâu caàu xaùc ñònh höôùng toác cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu. taâm cuûa quyõ ñaïo neân goïi laø gia toác
cuûa veùc tô gia toác.
Bieåu dieãn veùc tô gia toác.
höôùng taâm.
Yeâu caàu bieåu dieãn veùc tô
2. Ñoä lôùn cuûa gia toác höôùng taâm.
gia toác cuûa CÑTÑ taïi 1
v2
aht =
ñieåm.
Traû lôøi C7.
r
Veõ hình 5.6
Yeâu caàu traû lôøi C7
Hoạt dộng 3 (10 phút ) : Vaän duïng, cuûng coá.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Gôïi yù : Ñoä lôùn cuûa vaän toác daøi cuûa moät ñieåm
Laøm caùc baøi taäp : 8, 10, 12 sgk.
treân vaønh baùnh xe baèng ñoä lôùn vaän toác chuyeån
ñoäng troøn ñeàu cuûa xe.
Hoạt dộng 4 (3 phút ) : Giao nhieäm vuï veà nhaø.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Neâu caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.
Ghi caùc caâu hoûi vaø baøi taäp veà nhaø.
Yeâu caàu hs chaån bò baøi sau.
Ghi nhöõng chuaån bò cho baøi sau.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
..........................................................................................................................................................................
Tieát 10 : TÍNH TÖÔNG ÑOÁI CUÛA CHUYEÅN ÑOÄNG. COÂNG THÖÙC COÄNG VAÄN TOÁC
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc
- Traû lôøi ñöôïc caùc caâu hoûi theá naøo laø tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.
- Trong nhöõng tröôøng hôïp cuï theå, chæ ra ñöôïc ñaâu laø heä quy chieáu ñöùng yeân, ñaâu laø heä quy chieáu
chuyeån ñoäng.
- Vieát ñöôïc ñuùng coâng thöùc coäng vaän toác cho töøng tröôøng hôïp cuï theå cuûa caùc chuyeån ñoäng cuøng
phöông.
2. Kyõ naêng : - Giaûi ñöôïc moät soá baøi toaùn coäng vaän toác cuøng phöông
- Giaûi thích ñöôïc moät soá hieän töôïng lieân quan ñeán tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.
II. CHUAÅN BÒ
Giaùo vieân :
- Ñoïc laïi SGK vaät lí 8 xem HS ñaõ ñöôïc hoïc nhöõng gì veà tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoâng.
- Tieân lieäu thôøi gian daønh cho moãi noäi dung vaø döï kieán caùc hoaït ñoäng töông öùng cuûa HS.
Hoïc sinh :
OÂn laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc hoïc veà tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng 1 (15 phuùt) : Tìm hieåu tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
I. Tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.
Neâu vaø phaân tích veà tính Quan saùt hình 6.1 vaø traû lôøi C1 1. Tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo.
Laáy theâm ví duï minh hoaï.
töông ñoái cuûa quyõ ñaïo.
Hình daïng quyõ ñaïo cuûa chuyeån
ñoäng trong caùc heä qui chieáu khaùc
nhau thì khaùc nhau – quyõ ñaïo coù tính
Moâ taû moät vaøi ví duï veà
töông ñoái
Laáy ví duï veà tính töông ñoái 2. Tính töông ñoái cuûa vaän toác.
tính töông ñoái cuûa vaän toác.
Neâu vaø phaân tích veà tính cuûa vaän toác.
Vaän toác cuûa vaät chuyeån ñoäng ñoái vôùi
caùc heä qui chieáu khaùc nhau thì khaùc
töông ñoái cuûa vaän toác.
nhau. Vaän toác coù tính töông ñoái
Hoaït ñoäng 2 (5 phuùt) : Phaân bieät heä qui chieáu ñöùng yeân vaø heä qui chieáu chuyeån ñoäng.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
II. Coâng thöùc coäng vaän toác.
1. Heä qui chieáu ñöùng yeân vaø heä qui
Yeâu caàu nhaéc laïi khaùi
chieáu chuyeån ñoäng.
Nhaéc laïi khaùi nieäm heä qui
Heä qui chieáu gaén vôùi vaät ñöùng yeân
nieäm heä qui chieáu.
Phaân tích chuyeån ñoäng chieáu.
goïi laø heä qui chieáu ñöùng yeân.
Heä qui chieáu gaén vôùi vaät vaät chuyeån
cuûa hai heä qui chieáu ñoái vôùi Quan saùt hình 6.2 vaø ruùt ra
nhaän xeùt veà hai heä qui chieáu coù ñoäng goïi laø heä qui chieáu chuyeån
maët ñaát.
trong hình.
ñoäng.
Hoaït ñoäng 3 (15 phuùt) : Xaây döïng coâng thöùc coäng vaän toác.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
2. Coâng thöùc coäng vaän toác.
Neáu moät vaät (1) chuyeån ñoäng vôùi
Giôùi thieäu coâng thöùc Ghi nhaän coâng thöùc.
coäng vaän toác.
vaän toác v
trong heä qui chieáu thöù
1, 2
nhaát (2), heä qui chieáu thöù nhaát laïi
Tröôøng hôïp caùc vaän toác AÙp duïng coâng thöùc trong
chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v 2,3 trong
nhöõng tröôøng hôïp cuï theå.
cuøng phöông, cuøng chieàu :
heä qui chieáu thöù hai (3) thì trong heä
v1,3 = v1,2 + v2,3
qui chieáu thöù hai vaät chuyeån ñoäng vôùi
Tröôøng hôïp caùc vaän toác
cuøng phöông, ngöôïc chieàu :
vaän toác v 1,3 ñöôïc tính theo coâng
|v1,3| = |v1,2 - v2,3|
thöùc : v 1,3 = v 1, 2 + v 2,3
Hoạt dộng 4 (10 phút ) : Cuûng coá vaø giao nhieäm vuï veà nhaø.
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Cho hs traû lôøi caùc caâu hoûi 1, 2, 3 trang 37
Traû lôøi caùc caâu hoûi.
Cho caâu hoûi, baøi taäp vaø nhöõng chuaån bò cho baøi
Ghi nhöõng yeâu caàu cuûa thaày coâ.
sau.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Trêng THPT dl TriÖu S¬n
Tieát 11 : BAØI TAÄP
Gi¸o ¸n : líp 10, ch¬ng tr×nh c¬ b¶n
I. MUÏC TIEÂU
1. Kieán thöùc : - Naém ñöôïc tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo, tính töông ñoái cuûa vaän toác.
- Naém ñöôïc coâng thöùc coâng vaän toác.
2. Kyõ naêng : - Vaän duïng tính töông ñoái cuûa quyõ ñaïo, cuûa vaän toác ñeå giaûi thích moät soá hieän töôïng.
- Söû duïng ñöôïc coâng thöùc coäng vaän toác ñeå giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn coù lieân quan.
II. CHUAÅN BÒ
Giaùo vieân :
- Xem laïi caùc caâu hoûi vaø caùc baøi taäp trong saùch gk vaø trong saùch baøi taäp.
- Chuaån bò theâm moät vaøi caâu hoûi vaø baøi taäp phaàn tính töông ñoái cuûa chuyeån ñoäng.
Hoïc sinh :
- Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø giaûi caùc baøi taäp maø thaày coâ ñaõ ra veà nhaø.
- Chuaån bò caùc caâu hoûi caàn hoûi thaày coâ veà nhöõng phaàn chöa hieåu.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng 1 (5 phuùt) : Toùm taét kieán thöùc :
+ Caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng rôi töï do : v = g,t ; h =
+ Caùc coâng thöùc cuûa chuyeån ñoäng troøn ñeàu : =
1 2 2
gt ; v = 2gh
2
2
2 .r
v2
= 2f ; v =
= 2fr = r ; aht =
T
T
r
+ Coâng thöùc coäng vaän toác : v 1,3 = v 1, 2 + v 2,3
Hoaït ñoäng 2 (15 phuùt) : Giaûi caùc caâu hoûi traéc nghieäm:
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
D.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
C.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
B.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
D.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
D.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
B.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
C.
Yeâu caàu hs traû lôøi taïi sao choïn
C.
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Giaûi thích löïa choïn.
Biªn so¹n: Lª Träng Duy
Noäi dung cô baûn
Caâu 7 trang 27 : D
Caâu 8 trang 27 : D
Caâu 9 trang 27 : B
Caâu 4 trang 37 : D
Caâu 5 trang 38 : C
Caâu 6 trang 38 : B
Caâu 8 trang 34 : C
Caâu 9 trang 34 : C
Caâu 10 trang 34 : B
- Xem thêm -