Tài liệu Giáo án vật lí 9 trọn bộ

Ngµy gi¶ng :17/8/2014 TiÕt 1 Sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn I. Môc tiªu . 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kh¶o s¸t sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. - VÏ ®îc ®å thÞ biÓu diÔn mqh gi÷a U, I tõ sè liÖu thùc nghiÖm. - Ph¸t biÓu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn. 2. Kü n¨ng: - VÏ vµ sö dông ®å thÞ cña häc sinh. - Sö dông s¬ ®å m¹ch ®iÖn ®Ó m¾c m¹ch ®iÖn víi nh÷ng dông cô ®· cho. - RÌn kü n¨ng ®o vµ ®äc kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. 3. Th¸i ®é: - RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, tinh thÇn hîp t¸c trong häc tËp. - TÝnh trung thùc trong b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh. CÈn thËn, tØ mØ trong vÏ ®å thÞ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - B¶ng 1 cho tõng nhãm hs. (Phô lôc 1) - 1 tê giÊy kÎ « li to cì A1 ®Ó vÏ ®å thÞ. 2. Mçi nhãm hs: - 1 d©y ®iÖn trë b»ng nikªlin chiÒu dµi l = 1800mm ®êng kÝnh  0,3mm. - 1 Ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 V«nkÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. 1 Kho¸ K (c«ng t¾c); BiÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. 1 B¶ng ®iÖn. III. PHƯƠNG PHÁP Đàm thoại, vấn đáp , hoạt động nhóm IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 - æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi 3 - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh GV: Giíi thiÖu s¬ bé nh÷ng kiÕn thøc ®îc häc trong ch¬ng I. HS: L¾ng nghe. H§1 Tæ chøc t×nh huèng häc tËp : GV: ë líp 7 chóng ta ®· biÕt khi H§T ®Æt vµo hai ®Çu bãng ®Ìn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn cã cêng ®é cµng lín -> ®Ìn cµng s¸ng. VËy cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua Nội dung d©y dÉn ®iÖn cã tØ lÖ víi H§T ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn ®ã hay kh«ng. Bµi häc ngµy h«m nay sÏ gióp c¸c em t×m hiÓu têng minh ®iÒu ®ã. I. ThÝ nghiÖm: HS: L¾ng nghe. 1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn H§2 HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc liÖn quan ®Õn N M bµi häc GV: C« cã s¬ ®å nh trªn b¶ng. §Ó ®o cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n d©y dÉn MN vµ H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n d©y dÉn MN cÇn A ph¶i cã nh÷ng dông cô g×? K HS: Th¶o luËn nhãm, sau ®ã cö ®¹i diÖn + nhãm tr¶ lêi. B 2. TiÕn hµnhA TN a) Dông cô: ( SGK-4) GV: Ph¶i m¾c nh÷ng dông cô trªn ntn? Gäi ®¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn. Sau ®ã gäi 2 hs nhãm kh¸c nhËn xÐt. HS: Trao ®æi trong nhãm, cö 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å. C¸c hs cßn l¹i quan s¸t, nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. GV: H·y nªu nguyªn t¾c sö dông Ampe kÕ vµ V«n kÕ (®· ®îc häc ë ch¬ng tr×nh líp 7) HS: Th¶o luËn nhãm H§3 T×m hiÓu mqh gi÷a I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn GV: Ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho c¸c nhãm. GV: Víi c¸c dông cô ®· cho c¸c nhãm h·y m¾c m¹ch ®iÖn nh s¬ ®å? HS: C¸c nhãm trëng ph©n c«ng nhiÖm vô cho c¸c thµnh viªn. L¾p m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å. GV: Yªu cÇu hs lµm viªc c¸ nh©n ®äc th«ng tin môc 2, th¶o luËn nhãm nªu c¸c tiÕn hµnh c¸c bíc TN? HS: Th¶o luËn trong nhãm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN. GV: Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o. B¸o c¸o kÕt qu¶ vµo B¶ng 1. Lu ý: Nh¾c nhë hs c¸c kü n¨ng trong thao t¸c TN (sau khi ®äc kÕt qu¶ ng¾t m¹ch ngay, kh«ng ®Ó dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn l©u lµm nãng d©y). GV: KiÓm tra, gióp ®ì c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh m¾c m¹ch ®iÖn. GV: Th«ng b¸o Dßng ®iÖn qua V«n kÕ cã I rÊt nhá ( 0) => bá qua. Nªn Ampe kÕ ®o ®îc I ch¹y qua ®o¹n d©y MN. HS: L¾ng nghe. b) TiÕn hµnh: + Bíc 1: M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å. + Bíc 2: LÇn lît chØnh BTN ®Ó Ura = 3V, 6V, 9V. §äc sè chØ trªn Ampe kÕ vµ V«n kÕ t¬ng øng ghi vµo b¶ng 1. + Bíc 5: Tõ b¶ng kÕt qu¶ => KL vÒ sù phô thuéc cña I vµo U gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn. c) KÕt qu¶: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã LÇn ®o 1 2 3 V I GV: Treo b¶ng kÕt qu¶ cña 1 nhãm lªn b¶ng. Yªu cÇu nhËn xÐt råi tr¶ lêi C1. HS: Th¶o luËn trong nhãm råi cö ®¹i diÖn tr¶ lêi C1: H§4 TiÕn hµnh vÏ vµ dïng ®å thÞ ®Ó rót ra kÕt luËn GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin môc 1 phÇn II trong sgk. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, ®äc th«ng tin trong sgk. GV: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U cã ®Æc ®iÓm g×? HS: th¶o luËn, tr¶ lêi GV: §Ýnh giÊy « li lªn b¶ng. Yªu cÇu hs dùa vµo b¸o c¸o kÕt qu¶ h·y vÏ ®å thÞ biÓu diÔn mqh gi÷a I vµ U. Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm vµo giÊy « li to cßn c¸c hs kh¸c vÏ vµo vë. Sau ®ã gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n ë trªn b¶ng. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ vÏ ®å thÞ vµo vë. §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng vÏ. Gîi ý : C¸ch x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm biÓu diÔn b»ng c¸ch vÏ 1 ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é, ®ång thêi ®i qua gÇn tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn. NÕu cã ®iÓm nµo n»m qu¸ xa ®êng biÓu diÔn th× yªu cÇu nhãm ®ã tiÕn hµnh ®o l¹i. GV: NÕu bá qua sai sè cña c¸c dông cô th× ®å thÞ kia ntn? GV : Chèt: §å thÞ lµ 1 ®êng th¼ng ®i qua gèc täa ®é (U=0;I=0). GV: Yªu cÇu hs rót ra kÕt luËn. H§5:VËn dông GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4, C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U 1. D¹ng ®å thÞ: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn lµ 1 ®êng th¼ng ®i qua ®i qua gèc täa ®é (U=0, I=0). 2. KÕt luËn: H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn t¨ng (gi¶m) bao nhiªu lÇn th× C§DD ch¹y qua d©y dÉn ®ã còng t¨ng (gi¶m) bÊy nhiªu lÇn. III. VËn dông: C3: + U= 2,5V => I = 0,5A; + U= 3,5V => I = 0,7A; + KÎ 1 ®êng song song víi trôc hoµnh c¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã cêng ®é I; kÎ 1 ®êng song song víi trôc tung c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hiÖu ®iÖn thÕ lµU =>®iÓm M(U;I) . C4: U = 2,5V=> I = 0,125A U = 4V => I = 0,2A U = 5V => I = 0,5A U = 6V => I = 0,3A 4. Cñng cè: - C5: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã. - §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T cã ®Æc ®iÓm g×? - Nªu mèi liªn hÖ gi÷a C§D§ víi H§T? 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” - Lµm bµi tËp 1.1 -> 1.4 trong sbt. - §äc tríc sgk bµi 2: §iÖn trë - §Þnh luËt ¤m. V.Rót kinh nghiÖm Ngµy soạn: 17/8/2014 TiÕt 2 ®iÖn trë cña d©y dÉn - ®Þnh luËt «m I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: U - BiÕt ®îc ®¬n vÞ ®iÖn trë lµ . VËn dông ®îc c«ng thøc R  I ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp. - BiÕt ®îc ý nghÜa cña ®iÖn trë. - Ph¸t biÓu vµ viÕt ®îc hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m. 2. Kü n¨ng: - Linh ho¹t trong sö dông c¸c biÓu thøc. - RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n. Kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt 3. Th¸i ®é: - RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, nghiªm tóc, tinh thÇn hîp t¸c trong häc tËp. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - KÎ s½n b¶ng phô ghi gi¸ trÞ th¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn dùa vµo sè liÖu ë bµi tríc (Phô lôc 2). 2. Häc sinh: - HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc ®îc häc ë bµi 1. III-PHƯƠNG PHÁP Đàm thoại, vấn đáp, thuyết trình IV.Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1- æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: - Nªu kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ gi÷a cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ? - §å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ ®ã cã ®Æc ®iÓm? 3- Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Nội Dung H§1 Tæ chøc t×nh huèng häc tËp GV: ë tiÕt tríc chóng ta ®· biÕt r»ng I ch¹y qua 1 d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã. VËy nÕu cïng 1 H§T ®Æt vµo 2 ®Çu c¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× I qua chóng cã nh nhau kh«ng? §Ó biÕt ®îc ®iÒu ®ã chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay. I. §iÖn trë cña d©y dÉn: HS: L¾ng nghe. 1. X¸c ®Þnh th¬ng sè U/I ®èi víi mçi H§2 d©y dÉn. X¸c ®Þnh th¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn GV: Ph¸t phô lôc 2 cho c¸c nhãm. Yªu cÇu c¸c nhãm tÝnh th¬ng sè U/I vµo b¶ng. HS: Lµm viÖc theo nhãm GV: Theo dâi, kiÓm tra, gióp ®ì c¸c nhãm hs trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi. GV: Chèt: Cïng 1 d©y dÉn th× U/I kh«ng ®æi, c¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× U/I kh¸c nhau HS: Ghi vë H§3 T×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÖn trë GV: Th«ng b¸o trÞ sè R U kh«ng ®æi I ®èi víi mçi d©y vµ ®îc gäi lµ ®iÖn trë cña d©y dÉn ®ã. HS: Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi. GV: Th«ng b¸o ký hiÖu vµ ®¬n vÞ ®iÖn trë. HS: L¾ng nghe - ghi vë. GV: Dùa vµo biÓu thøc h·y cho c« biÕt khi t¨ng H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn lªn 2 lÇn th× ®iÖn trë cña nã thay ®æi ntn? HS: Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh 2 bµi tËp sau vµo vë. Gäi ®¹i diÖn 2 hs lªn b¶ng ch÷a bµi. 1. TÝnh ®iÖn trë cña 1 d©y dÉn biÕt r»ng H§T gi÷a 2 ®Çu d©y lµ 3V dßng ®iÖn ch¹y qua nã cã cêng ®é lµ 250mA? (Gîi ý: CÇn ph¶i ®æi ®¬n vÞ I vÒ A (0,25A). 2. §æi ®¬n vÞ sau: 0,1M =. . . . k = . . . . .  HS: Lµm viÖc c¸ nh©n GV: Gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. HS: NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin trong sgk môc d. 1 häc sinh ®äc to tríc líp. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc th«ng tin trong sgk. GV: §iÖn trë d©y dÉn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y trong nã cµng nhá. HS: Ghi vë H§5 T×m hiÓu néi dung vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin trong sgk phÇn II. Gäi 1 häc sinh ®äc to tríc líp. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc th«ng tin trong sgk. GV: Th«ng b¸o: HÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m U I  . R HS: Ghi vë U ®èi víi mçi d©y dÉn I Th¬ng sè kh«ng ®æi gäi lµ ®iÖn trë cña d©y dÉn ®ã - Cïng1 d©y dÉn th¬ng sè U/I cã trÞ sè kh«ng ®æi. - C¸c d©y dÉn kh¸c nhau th× trÞ sè U/I lµ kh¸c nhau. 2. §iÖn trë: - R U . (1): §iÖn trë cña d©y dÉn. I - Ký hiÖu : HoÆc : - §¬n vÞ : ¤m () ( 1 1V ) 1A + 1k = 1000 + 1M = 106 - ¸p dông: U + R  I 3 12 0,25 +0,1M =. . . . k = . . . . .  - ý nghÜa cña R: §iÖn trë biÓu thÞ møc ®é c¶n trë dßng ®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y dÉn. II. §Þnh luËt ¤m - HÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m: U I  . (2) R + U ®o b»ng V. + I ®o b»ng A. + R ®o b»ng . - Néi dung: sgk (trang 8) GV: Gäi lÇn lît 2 hs ph¸t biÓu néi dung ®Þnh luËt ¤m. HS: Ph¸t bÓu néi dung ®Þnh luËt ¤m. GV: Yªu cÇu hs tõ hÖ thøc (2) => c«ng thøc tÝnh U. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n rót ra biÓu thøc tÝnh U. H§6 VËn dông GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4. Gäi ®¹i diÖn 2 hs lªn b¶ng tr×nh bµy HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4 vµo vë GV: NhËn xÐt bµi lµm cña hs. HS: Söa sai (nÕu cã) (2) => U = I.R (3) III. VËn dông: C3 : ¸p dông biÓu thøc ®Þnh luËt ¤m I = U/R => U = I.R = 0,5.12 = 6V C4 : +V× cïng mét h®t ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn kh¸c nhau th× cêng ®é dßng ®iÖn tØ lÖ nghÞch víi ®iÖn trë. + Nªn ta cã R2 = 3R1 => I 2  1 I1 3 4. Cñng cè bµi: C«ng thøc R U dïng ®Ó lµm g×? Tõ c«ng thøc nµy cã thÓ nãi U t¨ng bao nhiªu I lÇn th× R t¨ng bÊy nhiªu lÇn ®îc kh«ng? V× sao? 5. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt” - Lµm bµi tËp 2.1 -> 2.4 trong sbt. - §äc tríc sgk bµi 3. ViÕt s½n mÉu b¸o c¸o ra giÊy. - Tr¶ lêi tríc phÇn 1 vµo mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. V.Rót kinh nghiÖm: Ngµy gi¶ng :22/8/2013 TiÕt 3 Thùc hµnh: x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc c¸ch x¸c ®Þnh ®iÖn trë tõ c«ng thøc R U . I - VÏ ®îc s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn b»ng Ampe kÕ vµ V«n kÕ. 2. Kü n¨ng: - VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn - L¾p c¸c dông cô thÝ nghiÖm ®Ó tiÕn hµnh ®o ®iÖn trë 3. Th¸i ®é: - RÌn tÝnh nghiªm tóc, chÊp hµnh ®óng c¸c quy t¾c vÒ an toµn trong sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs 2. Mçi nhãm hs: - Mét d©y dÉn constantan cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. Mét biÕn thÕ nguån - Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. - B¸o c¸o thùc hµnh. III- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 - æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: + ViÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë? + Muèn ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mét d©y dÉn cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ nµo? + Muèn ®o cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mét d©y dÉn cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ nµo? 3.Bài mới: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh H§1 KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o c¸o thùc hµnh KiÕn thøc cÇn ®¹t I.ChuÈn bÞ: +V«n kÕ GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o c¸o +Am pekÕ +D©y dÉn cÇn ®o ®iÖn trë. thùc hµnh cña hs. GV: Gäi 1 hs viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn +C«ng t¾c vµ nguån ®iÖn +C¸c ®o¹n d©y nèi. trë. HS: §¹i diÖn tr¶ lêi II. Néi dung thùc hµnh. GV: Yªu cÇu 1 hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi 1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn. c©u hái b, c phÇn 1. C¸c hs kh¸c nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n. HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn: GV: Gäi 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn thÝ nghiÖm. HS: 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn 2. M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å. H§2 M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å vµ tiÕn hµnh ®o 3. TiÕn hµnh ®o. + §ãng khãa K, ®äc sè chØ am pekÕ vµ v«n kÕ. GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm + TÝnh R ¸p dông c«ng thøc R = U/I theo nhãm theo c¸c bíc nh bµi 1. + Lµm 2,3 lÇn vµ tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh. HS: Lµm viÖc theo nhãm, m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å ®· vÏ trªn b¶ng. GV: Lu ý theo dâi, kiÓm tra, nh¾c nhë c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh m¾c m¹ch ®iÖn ®Æc biÖt cÇn m¾c chÝnh x¸c c¸c R R1  R 2  R 3 3 dông cô. KiÓm tra c¸c mèi nèi cña hs. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng trong mÉu b¸o c¸o. HS: C¸c nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng b¸o c¸o thùc hµnh. GV: Theo dâi nh¾c nhë c¸c hs trong tõng nhãm ®Òu ph¶i tham gia m¾c m¹ch ®iÖn hoÆc ®o mét gi¸ trÞ. . D. Cñng cè - Yªu cÇu hs nép b¸o c¸o thùc hµnh - Nªu ý nghÜa cña bµi TH? - Qua bµi TH em cã rót ra nhËn xÐt g×? - nhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm tinh thÇn, th¸i ®é thùc hµnh cña c¸c nhãm E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 4 - §o¹n m¹ch nèi tiÕp. IV.Rót kinh nghiÖm: Ngµy gi¶ng :26/8/2013 TiÕt 4 ®o¹n m¹ch nèi tiÕp I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch suy luËn tõ biÓu thøc I = I 1 = I2 vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó x©y dùng ®îc hÖ thøc U1 R  1 U2 R2 . - Suy luËn ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp lµ Rt® = R1 + R2. 2. Kü n¨ng: - BiÕt c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc TN kiÓm tra c¸c hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt theo s¬ ®å cã s½n. - VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng vµ gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch nèi tiÕp. - RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt. 3. Th¸i ®é: - Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - TÝch cùc, s«i næi, hµo høng tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh líp 7 cã liªn quan ®Õn bµi häc. - H×nh vÏ phãng to H27.1a sgk líp 7 (trang 76). H×nh vÏ 4.1, 4.2 phãng to. 2. Mçi nhãm hs: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6, 10, 16. Mét kho¸ K. Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn. III- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 - æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: 1.Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi bãng ®Ìn cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi cêng ®é dßng ®iÖn m¹ch chÝnh? 2.HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi U hai ®Çu mçi ®Ìn GV: Ch÷a bµi 2.2 3 - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh H§1 HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn bµi häc GV: §a tranh vÏ H×nh 27.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¾c nèi tiÕp: 1. Cêng ®é dßng ®iÖn Ach¹y qua mçi ®Ìn cã mèi liªn hÖ ntn víi cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi ®Ìn? HS: Quan s¸t tranh vÏ tr¶ lêi H§2 NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan s¸t vµ nhËn xÐt c¸c ®iÖn trë R1, R2 vµ Ampe kÕ ®îc m¾c ntn trong m¹ch ®iÖn? HS: Quan s¸t h×nh vÏ, lµm viÖc c¸ nh©n víi C1 GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp th× 2 ®iÖn trë chØ cã 1 ®iÓm chung, ®ång thêi I ch¹y qua chóng cã cêng ®é b»ng nhau tøc lµ hÖ thøc (1) (2) vÉn ®óng víi ®o¹n m¹ch nt. HS: Ghi vë GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó tr¶ lêi C2. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: Tuú tõng ®èi tîng hs mµ cã thÓ yªu cÇu hs tù bè trÝ TN ®Ó kiÓm tra l¹i c¸c hÖ thøc (1), (2) H§3 X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt GV: Yªu cÇu hs ®äc sgk môc 1 phÇn II råi tr¶ lêi c©u hái: ThÕ nµo lµ mét ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mét ®o¹n m¹ch. HS: C¸ nh©n ®äc sgk t×m hiÓu kh¸i niÖm Rt®. GV: Híng dÉn hs dùa vµo bt (1), (2) vµ hÖ thøc cña §L ¤m ®Ó x©y dùng CT tÝnh R t®. Gäi ®¹i KiÕn thøc cÇn ®¹t I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp: 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc ë líp 7: Trong ®o¹n m¹ch gåm §1 nt §2 th×: I = I1 = I2. (1) U = U1 + U2. (2) 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt: a) S¬ ®å: R2 R1 A K + A B b) C¸c hÖ thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch gåm R1 nt R2 Cêng ®é dßng ®iÖn: I = I1 =I2 (1) - HiÖu ®iÖn thÕ: U = U1 + U2 (2) - HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi ®iÖn trë tØ lÖ thuËn víi ®iÖn trë ®ã. U1 R  1 U 2 R2 . (3) II. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mét ®o¹n m¹ch nt: 1. Kh¸i niÖm Rt®: sgk. - Ký hiÖu: Rt® 2. C«ng thøc tÝnh: Theo (2) ta cã U = U1 + U2 = IR1 + IR2 = I(R1 + R2) =IRt®. VËy suy ra diÖn 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. HS: Díi sù híng dÉn cña gv c¸ nh©n tù rót ra c«ng thøc tÝnh Rt®. H§4 TiÕn hµnh TN kiÓm tra GV: Yªu cÇu c¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN HS: §¹i diÖn c¸c nhãm lªn nhËn dông cô. Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c thµnh viªn trong nhãm GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin môc 3 phÇn II trong sgk sau ®ã yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN víi c¸c dông cô ®· cho. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc sgk. Th¶o luËn nhãm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN. GV: NhËn xÐt - Chèt l¹i c¸c bíc tiÕn hµnh TN. GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Nh¾c nhë hs ph¶i ng¾t kho¸ K ngay khi ®· ®äc sè chØ trªn Ampe kÕ. Theo dâi kiÓm tra c¸c nhãm trong qu¸ tr×nh l¾p m¹ch ®iÖn - kiÓm tra c¸c mèi nèi vµ m¹ch ®iÖn cña c¸c nhãm. GV: Yªu cÇu 4 nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. GV: NhËn xÐt - kh¼ng ®Þnh kÕt qu¶ ®óng. GV: Yªu cÇu nhãm th¶o luËn rót ra KL. HS: Th¶o luËn nhãm ®Ó rót ra kÕt luËn. GV: Yªu cÇu hs ®äc phÇn th«ng b¸o trong sgk. HS: §äc th«ng b¸o trong sgk. H§4: vËn dông GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ hoµn thµnh C4, C5. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. GV: 1. CÇn mÊy c«ng t¾c ®Ó ®iÒu khiÓn ®o¹n m¹ch nt? 2. Trong s¬ ®å H4.3 sgk cã thÓ chØ m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè thÕ nµo nèi tiÕp víi nhau (thay v× ph¶i m¾c 3 ®iÖn trë). 3. Nªu c¸ch tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch AC. C5 R12 = 20 +20 = 2.20 = 40 Ω RAC =R12 + R3 = RAB +R3 =60 D. Cñng cè: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c nt víi nhau th× ta cã: Rt® =R1 + R2 +..+RN +NÕu R1=R2=..=RN m¾c nt víi nhau th× RN=NR1 Rt® = R1 + R2 (4) 3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: a) S¬ ®å: H4.1. b) TiÕn hµnh: - Bíc 1: M¾c ®iÖn trë R=6 nt víi R=10. HiÖu chØnh biÕn thÕ nguån ®Ó Ura = 6V. §äc I1. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=16. Ura = 6V. §äc I2. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®. 4. KÕt luËn §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp cã ®iÖn trë t¬ng ®¬ng b»ng tæng c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn. RT§ = R1 +R2 III. VËn dông: C4: +Khi c«ng t¾c K më hai ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng v× m¹ch hë. +Khi c«ng t¾c ®ãng cÇu ch× bÞ ®øt, hai ®Ìn còng kh«ng ho¹t ®éng v× m¹ch hë. + Khi c«ng t¾c ®ãng, d©y tãc § 1 bÞ ®øt th× §2 còng kh«ng s¸ng v× m¹ch hë. E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc sgk bµi 5 - §o¹n m¹ch song song. - Lµm c¸c bµi tËp 4.1 -> 4.6 trong sbt. IV.Rót kinh nghiÖm: Ngµy gi¶ng:...../8/2013 TiÕt 5 ®o¹n m¹ch song song I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch suy luËn tõ biÓu thøc U = U1 = U2 vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó x©y dùng ®îc hÖ thøc I1 R  2 I2 R1 . - Suy luËn ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song lµ 1 1 1   Rtd R1 R2 2. Kü n¨ng: - BiÕt c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc TN kiÓm tra c¸c hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt ®èi víi ®o¹n m¹ch song song theo s¬ ®å cã s½n. - VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng thùc tÕ vµ gi¶i c¸c bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch sonh song. - RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt. 3. Th¸i ®é: - Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. - Tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm mét c¸ch tÝch cùc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh líp 7 cã liªn quan ®Õn bµi häc. - H×nh vÏ phãng to H28.1a sgk líp 7 (trang 79). H×nh vÏ 5.1 phãng to. 2. Mçi nhãm hs: - Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ lµ 10, 15, 6. Mét kho¸ K. - Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét Ampe 1 chiÒu kÕ cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn III- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 - æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¾c song song hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn cña ®o¹n m¹ch chÝnh cã quan hÖ thÕ nµo víi hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn cña c¸c m¹ch rÏ? 3 - Bµi míi: GV:“§èi víi ®o¹n m¹ch song song, ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n mach cã b»ng tæng c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn kh«ng? HS: Dù ®o¸n Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh H§1 HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn bµi häc GV: §a tranh vÏ H×nh 28.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¾c song song th×: 1. Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch chÝnh cã mèi liªn hÖ ntn víicêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c m¹ch rÏ? 2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi m¹ch rÏ?  §iÖn trë cã thÓ thay ®æi trÞ sè ®îc gäi lµ biÕn trë  Bµi míi H§2 NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song GV: Treo tranh vÏ h×nh 5.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan s¸t vµ nhËn xÐt c¸c ®iÖn trë R 1, R2 ®îc m¾c ntn trong m¹ch ®iÖn? KiÕn thøc cÇn ®¹t I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch //: 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 7: §o¹n m¹ch gåm §1 //§2 th×: I = I1 + I2. (1) U = U1 = U2. (2) 2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //: a) S¬ ®å: b) C¸c hÖ thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch ?HS: Quan s¸t tranh vÏ. Sau ®ã tiÕn hµnh th¶o gåm R1 // R2. luËn trong nhãm tr¶ lêi c©u hái GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch // th× 2 ®iÖn trë cã 2 ®iÓm chung vµ hÖ thøc (1) (2) vÉn ®óng víi ®o¹n m¹ch // HS: Ghi vë GV: Nªu vai trß cña Ampe kÕ vµ V«nkÕ trong s¬ ®å? HS: trong nhãm tr¶ lêi. GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó tr¶ lêi C2? HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C2. GV: yªu cÇu hs tù bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN ®Ó kiÓm tra l¹i c¸c hÖ thøc (1), (2). HS: Hoµn thµnh theo nhãm I = I1 + I2 . (1) U = U1 = U2 . (2) I1 R  2 I2 R1 (3) II. §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mét ®o¹n m¹ch nt: 1. C«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //. H§3 X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch 1 1 1 gåm 2 ®iÖn trë m¾c //:   GV: Híng dÉn hs dùa vµo hÖ thøc (1) vµ (2) vµ Rtd R1 R2 (4) hÖ thøc cña §L ¤m ®Ó x©y dùng CT tÝnh R t®. RR Gäi ®¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy c¸ch lµm. => Rtd  1 2 (4’) R1  R2 HS: Díi sù híng dÉn cña gv hs tù rót ra c«ng 2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra: thøc a) S¬ ®å: H5.1. b) C¸c bíc tiÕn hµnh: H§4 TiÕn hµnh TN kiÓm tra GV: ph¸t dông cô TN HS: NhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. HS: §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o KQ GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm rót ra kÕt luËn. HS: Th¶o luËn trong nhãm rót ra KL - Bíc 1: M¾c R=10 // víi R=15. HiÖu chØnh biÕn thÕ nguån ®Ó U lµ 6V. §äc I1. - Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=6. U= 6V. §äc I2. - Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®. 4. KÕt luËn: Víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c // th× nghÞch ®¶o cña ®iÖn trë t¬ng ®¬ng b»ng tæng c¸c nghÞch ®¶o cña tõng ®iÖn trë thµnh phÇn. III. VËn dông: C4 § H§5 vËn dông GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ hoµn thµnh C4, C5. GV: Gîi ý cho hs phÇn 2 cña C5: Trong s¬ ®å cã thÓ chØ m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè b»ng bao nhiªu // víi nhau (thay cho viÖc m¾c 3 ®iÖn trë) Nªu C5: c¸ch tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch ®ã? A Ø Ø Ø M R12 = 30/2 = 15 Ω R1 R2 B Ø ?HS: Lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi C4, C5. C4: +§Ìn vµ qu¹t ®îc m¾c song song vµo nguån R  R12 .R3 15.30  30 10 AC 220V ®Ó chóng ho¹t ®éng b×nh thêng R12  R3 45 3 RT§ nhá h¬n mçi ®iÖn trë thµnh +NÕu ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t vÉn ho¹t phÇn. ®éng v× qu¹t vÉn m¾c vµo hiÖu ®iÖn thÕ ®· cho R12 A Ø 4. Cñng cè Më réng: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c // víi nhau th× ta cã: 1 1 1 = + .. + Rt ® R` RN 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - §äc tríc sgk bµi 6 - Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt ¤m. - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm c¸c bµi tËp 5.1 -> 5.6 trong sbt. IV.RÚ T KINH NGHIỆM: R3 C Ø Ngµy gi¶ng:......./9/2013 TiÕt 6 Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt ¤m I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· ®îc häc tõ bµi 1 ®Õn bµi 5 ®Ó gi¶i ®îc c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch nèi tiÕp vµ song song (gåm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë). - T×m ®îc nh÷ng c¸ch gi¶i kh¸c nhau ®èi víi cïng mét bµi to¸n. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ kü n¨ng tÝnh to¸n -KÜ n¨ng gi¶i bµi tËp vËt lÝ theo ®óng c¸c bíc gi¶i 3. Th¸i ®é: - Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o c¸o ®¸p sè cña bµi to¸n. - TÝch cùc suy nghÜ ®Ó t×m ra ®îc nh÷ng c¸ch gi¶i kh¸c nhau. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - B¶ng liÖt kª c¸c gi¸ trÞ H§T vµ C§DD ®Þnh møc cña mét sè ®å dïng ®iÖn trong gia ®×nh t¬ng øng víi 2 lo¹i nguån ®iÖn lµ 110V vµ 220V. 2. Mçi nhãm hs: - HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc. - Ghi nhí c¸c c«ng thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch //, ®o¹n m¹ch nèi tiÕp, ®Þnh luËt ¤m. III- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 - æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: 1 HS: Ph¸t biÓu vµ viÕt biÓu thøc ®Þnh luËt ¤m. 2 HS: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song. 3 - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ho¹t ®éng 1:Gi¶i bµi tËp 1 Gäi 1 HS ®äc ®Ò bµi bµi 1. - Gäi 1 HS tãm t¾t ®Ò bµi. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi tËp 1 ra nh¸p. KiÕn thøc cÇn ®¹t 1, Bµi 1 . Tãm t¾t: R1 = 5 .: R1 R2 UV = 6V I = 0,5A A V - GV híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp 1 b»ng a)A Rt® = ? K c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái: b) R2 = ? Ø Ø Bµi gi¶i A B PT m¹ch ®iÖn: R1 nt R2 + Cho biÕt R1 vµ R2 ®îc m¾c víi nhau nh thÕ nµo? Ampe kÕ, v«n kÕ ®o nh÷ng ®¹i lîng nµo (A) nt R1 nt R2  IA= IAB = 0,5A UV = UAB = 6V trong m¹ch ®iÖn? + VËn dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh ®iÖn trë t¬ng a) Rt® = UAB/IAB= 6V:0,5A = 12 ®¬ng Rt® vµ R2?  Thay sè tÝnh Rt®  R2 () §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch AB lµ 12 . - Yªu cÇu HS nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. Cã thÓ HS b) V× R nt R  R = R + R 1 2 t® 1 2 ®a ra c¸ch gi¶i nh: TÝnh U1 sau ®ã tÝnh U2  R2  R2 = Rt® - R1 = 12  - 5  = HS: ch÷a bµi vµo vë. Ho¹t ®éng 2:Gi¶i bµi tËp 2 Gäi 1 HS ®äc ®Ò bµi bµi 2. - Yªu cÇu c¸ nh©n HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o gîi ý c¸ch gi¶i trong SGK) theo ®óng c¸c bíc gi¶i. - Sau khi HS lµm bµi xong, GV thu bµi cña 1 sè HS ®Ó kiÓm tra. - Gäi 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b) - Gäi HS kh¸c nªu nhËn xÐt; Nªu c¸c c¸ch gi¶i kh¸c. 7 VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7. 2. Bµi 2 Tãm t¾t R1 = 10 ; IA1= 1,2A IA = 1,8A a) UAB = ? b) R2 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1  I1 = IA1 = 1,2A (A) nt (R1 // R2)  IA = IAB = 1,8A Tõ c«ng thøc: I = U  U  I .R R  U1 = I1.R1 = 1,2.10 = 12 (V) R1 //R2  U1 = U2 = UAB = 12V - PhÇn b) HS cã thÓ ®a ra c¸ch gi¶i kh¸c vÝ dô: HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ I 1 R2 12V V× R1 //R2  I  R  C¸ch tÝnh R2 víi R1; I1 2 1 b) V× R1//R2 ®· biÕt; I2 = I - I1.  I2 = I - I1 = 1,8A - 1,2 A = 0,6A HoÆc ®i tÝnh RAB: U2 = 12 V theo c©u a) U 12V 20  ( ) RAB = AB  U 2 12V I AB 1,8 A 3  R2 = R  0,6 A 20() 1 1 1 1 1 1      R AB R1 R2 R2 R AB R1 2 VËy ®iÖn trë R2 b»ng 20 1 3 1 1     R2 20() R2 20 10 20 Sau khi biÕt R2 còng cã thÓ tÝnh UAB = I.RAB - Gäi HS so s¸nh c¸c c¸ch tÝnh R 2  c¸ch lµm nµo nhanh gän, dÔ hiÓu  Ch÷a 1 c¸ch vµo vë. Ho¹t ®éng 3 Gi¶i bµi 3 GV: T¬ng tù híng dÉn HS gi¶i bµi tËp 3.Bµi 3: 3. Tãm t¾t (1 ®iÓm) GV: Yªu cÇu HS ®æi bµi cho nhau ®Ó R = 15 ; 1 chÊm ®iÓm cho c¸c b¹n trong nhãm. R2 = R3 = 30 - Lu ý c¸c c¸ch tÝnh kh¸c UAB = 12V a) RAB = ? b) I1, I2, I3 = ? Bµi gi¶i a) (A) nt R1 nt (R2//R3) ) ?Nêu cấu tạo của đoạn mạch? V× R2 = R3  R2,3 = 30/2 = 15 () ? T ính Rtđ của đoạn mạch? ? Vậy điện trở tương đương của cả (1®iÓm) (Cã thÓ tÝnh kh¸c kÕt qu¶ ®óng còng cho 1 ®iÓm) đoạn mạch được tÝnh ntn? RAB = R1 + R2,3 = 15 + 15 = 30 §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB lµ 30 b) ¸p dông c«ng thøc ®Þnh luËt ¤m U AB 12V I = U/R  IAB = R  30 0,4( A) AB I1 = IAB = 0,4A (1,5 ®iÓm) U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6(V) (1®iÓm) 6V = 6V ? §Ó tÝnh I2 vµ I3 ta ph¶i tÝnh ®îc U1vµ U2 = U3 = UAB - U1 = 12V-(0,5®iÓm) U2 . TÝnh U1vµ U2 ntn? U 6 I2 = 2  0,2( A) (1 ®iÓm) R2 30 ? H·y tÝnh I2 vµ I3 ? I2 = I3 = 0,2A (0,5®iÓm) VËy cêng ®é dßng ®iÖn qua R1 lµ 0,4A; Cêng ®é dßng ®iÖn qua R2; R3 b»ng nhau vµ b»ng 0,2A. (1®iÓm) 4. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 7 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. ? I1 vµ IAB cã quan hÖ víi nhau ntn? Ngày soạn: 14/9/2014 TiÕt 7 Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - Nªu ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn. - BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo mét trong c¸c yÕu tè (chiÒu dµi, tiÕt diÖn, vËt liÖu lµm d©y dÉn). - Suy luËn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi. - Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét vËt liÖu th× tØ lÖ víi chiÒu dµi cña d©y. 2- KÜ n¨ng: - M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông dông cô ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn. 3- Th¸i ®é: Trung thùc, cã tinh thÇn hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. II- §å dïng : * Mçi nhãm HS: - 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A - 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V - 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 8 ®o¹n d©y nèi. - 3 d©y ®iÖn trë cã cïng tiÕt diÖn, ®îc lµm b»ng cïng mét lo¹i vËt liÖu: 1 d©y dµi l, 1 d©y dµi 2 l, 1d©y dµi 3 l. Mçi d©y ®îc quÊn quanh mét lâi c¸ch ®iÖn ph¼ng, dÑt vµ dÔ x¸c ®Þnh sè vßng d©y. * GV: ChuÈn bÞ giÊy trong ®· kÎ s½n b¶ng 1 (tr20 - SGK); §Ìn chiÕu III- PHƯƠNG PHÁP Đàm thoại , vấn đáp , nhóm. IV.Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 - æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: KT 15 phót (Bµi tËp 6.2 phÇn a _ SBT) Bµi gi¶i a) V× hai c¸ch m¾c ®Òu ®îc m¾c vµo cïng mét hiÖu ®iÖn thÕ U = 6V C1: §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ Rtd1 = U/I1  Rtd1 = 6V/0,4A = 15 C2: §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ Rtd2 = U/I2  Rtd2 = 6V/1,8A = 10/3 Rtd1 > Rtd2  C¸ch 1: R1 nt R2 C¸ch 2: R1//R2 HS cã thÓ kh«ng cÇn tÝnh cô thÓ nhng gi¶i thÝch ®óng ®Ó ®i ®Õn c¸ch m¾c.(5®) VÏ s¬ ®å ®óng (5®) 3 - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Nội dung Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu ®iÖn trë d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? - Yªu cÇu HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn ë h×nh 7.1 cho biÕt chóng kh¸c nhau ë yÕu tè nµo? §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn nµy liÖu cã nh nhau kh«ng?  YÕu tè nµo cã thÓ g©y ¶nh hëng ®Õn ®iÖn trë cña d©y dÉn. - Yªu cÇu th¶o luËn nhãm ®Ò ra ph¬ng ¸n kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y. - GV cã thÓ gîi ý c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña mét ®¹i lîng vµo 1 trong c¸c yÕu tè kh¸c nhau ®· häc ë líp díi. - Yªu cÇu ®a ra ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm tæng qu¸t ®Ó cã thÓ kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo 1 trong 3 yÕu tè cña b¶n th©n d©y dÉn Ho¹t ®éng 2 X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn - Dù kiÕn c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. I- X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau. - HS quan s¸t h×nh 7.1, nªu ®îc c¸c d©y dÉn nµy kh¸c nhau: + ChiÒu dµi d©y + TiÕt diÖn d©y + ChÊt liÖu lµm d©y dÉn - Th¶o luËn nhãm ®Ò ra ph¬ng ¸n kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ph¬ng ¸n, HS nhãm kh¸c nhËn xÐt  ph¬ng ¸n kiÓm tra ®óng. II- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. C¸ nh©n HS nªu ph¬ng ¸n lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra: Tõ s¬ ®å m¹ch ®iÖn sö dông c¸c dông cô ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn  Dông cô cÇn thiÕt, c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, gi¸ trÞ cÇn ®o. - HS nªu dù ®o¸n. - C¸c nhãm chän dông cô ®Ó tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm  Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1. - Yªu cÇu HS nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y b»ng c¸ch tr¶ lêi c©u C1.  GV thèng nhÊt ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm  M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å h×nh 7.2a  Yªu cÇu c¸c nhãm chän dông cô thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 (GV ph¸t giÊy trong cho c¸c nhãm). - GV thu b¶ng qu¶ thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm. ChiÕu kÕt qu¶ cña 1 sè nhãm  Gäi c¸c b¹n - Tham gia th¶o luËn kÕt qu¶ b¶ng 1. - So s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu  §a nhãm kh¸c nhËn xÐt. - Yªu cÇu nªu kÕt luËn qua thÝ nghiÖm kiÓm tra ra kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn dù ®o¸n. - GV: Víi 2 d©y dÉn cã ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2 cã cïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu chiÒu dµi d©y dÉn t¬ng øng lµ l1 vµ l2 th×: R 1 l1  R2 l2 Ho¹t ®éng 3 VËn dông -Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C2. - Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2. HS: hoµn thµnh c©u C2 - T¬ng tù víi c©u C4. HS: hoµn thµnh c©u C4 trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn. - Ghi vë: §iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã dïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña mçi d©y. III. VËn dông C2 Yªu cÇu gi¶i thÝch ®îc: ChiÒu dµi d©y cµng lín (l cµng lín)  §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch cµng lín (R cµng lín). NÕu gi÷ hiÖu ®iÖn thÕ (U) kh«ng ®æi  Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch cµng nhá (I cµng nhá)  §Ìn s¸ng cµng yÕu. C©u C4: V× hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo 2 ®Çu d©y kh«ng ®æi. I1 = 0,25I2  R2 =0,25 R1 hay R1 = 4R2 .Mµ 4. Cñng cè: HDHS hoµn thµnh C3 C3: §iÖn trë cña cuén d©y lµ: 4 l2 . R U  20 I ChiÒu dµi cña cuén d©y lµ: l  20 .4  40m 2 5. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 8 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn. - Lµm c¸c bµi tËp 7.1 -> 7.4 trong sbt. - §äc cã thÓ em cha biÕt. Häc thuéc ghi nhí. V. Rút kinh nghiệm: Ngày soạn: 15/9/2014 TiÕt 8 sù phô thuéc cña biÕn trëvµo tiÕt diÖn cña d©y dÉn R 1 l1  R2 l2  l1 = I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - BiÕt ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn. - BiÕt c¸ch suy luËn r»ng c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ cïng vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. - BiÕt c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn cña d©y. - Nªu ®îc ®iÖn trë cña c¸c d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ ®îc lµm tõ cïng mét vËt liÖu th× tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng quan s¸t suy luËn, l¾p m¹ch ®iÖn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, ®äc b¸o c¸o sè liÖu. 3. Th¸i ®é: - Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o c¸o sè liÖu. - TÝch cùc suy nghÜ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - B¶ng 1 cho c¸c nhãm. 2. Mçi nhãm hs: - 2 d©y constantan cã cïng chiÒu dµi: l= 1800mm, vµ cã tiÕt diÖn lÇn lît lµ: 0,3mm, 0,6mm. - 1 BiÕn thÕ nguån. 1 v«nkÕ 1 chiÒu (GH§:12V), 1 ampe kÕ 1 chiÒu (GH§: 3A). Kho¸ K, b¶ng ®iÖn vµ mét sè ®o¹n d©y nèi (7 ®o¹n). III-. PHƯƠNG PHÁP Đàm thoại, vấn đáp, nhóm IV.Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 - æn ®Þnh tæ chøc: 2 - KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi 3 - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Nội dung H§1: Nªu t×nh huèng vµo bµi míi GV: ë bµi tríc chóng ta ®· ®îc biÕt ®iÖn trë d©y dÉn tû lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y. Bµi nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu xem ®iÖn trë cña nã phô thuéc ntn vµo tiÕt diÖn cña d©y. HS : L¾ng nghe. H§2: Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn I. Dù ®o¸n s phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn: trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn GV: Yªu cÇu c¸c nhãm nªu dù ®o¸n ®Ó xÐt sù phô thuéc cña R d©y dÉn vµo tiÕt diÖn ta cÇn ph¶i sd c¸c d©y dÉn cã ®Æc ®iÓm ntn? R HS : Th¶o luËn theo nhãm. Cö ®¹i diÖn nhãm tr¶ R2 = 2 lêi. C1: R GV: Yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t t×m hiÓu m¹ch R3 = 3 ®iÖn H8.1 vµ hoµn thµnh C1? HS : Lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêi GV: NÕu c¸c d©y dÉn trong H8.1b,c ®îc chËp s¸t vµo nhau thµnh 1 d©y dÉn duy nhÊt => cã tiÕt Nhãm 1,3,4: §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ diÖn t¬ng øng lµ 2S, 3S =.> cã ®iÖn trë R 2, R3 nghÞch víi tiÕt diÖn d©y. nh trªn. H·y nªu dù ®o¸n vÒ mqh gi÷a ®iÖn trë - Nhãm 2 : §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ vµ tiÕt diÖn cña chóng? HS: Th¶o luËn nhãm, ®¹i thuËn víi tiÕt diÖn d©y. diÖn c¸c nhãm nªu dù ®o¸n cña nhãm m×nh. GV: §Ó kiÓm tra xem dù ®o¸n cña nhãm nµo chÝnh x¸c chóng ta sang phÇn II. H§3: TiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n: II. TN kiÓm tra : 1. S¬ ®å: + GV: Yªu cÇu hs vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµo vë. HS : Lµm viÖc c¸ nh©n vÏ s¬ ®å vµo vë. - K R1 S1 2. TiÕn hµnh TN:: GV : Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm. B1: M¾c d©y dÉn cã l = 1800mm, HS: C¸c nhãm lªn nhËn dông cô TN. Th¶o luËn 0.3mm vµo m¹ch ®iÖn. §iÒu nhãm nªu c¸c bíc bíc tiÕn hµnh TN. chØnh BTN ®Ó Ura = 3V. Ghi sè chØ U1, I1. - B2: Thay d©y trªn b»ng d©y dÉn cã cïng l, 0.6mm. Ura = 3V. Ghi sè chØ U2, I2. - B3: Tõ b¶ng KQ tÝnh R1, R2 => GV: Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn mlh gi÷a R vµ tiÕt diÖn d©y dÉn. 3. NhËn xÐt: xÐt. - D©y dÉn cã tiÕt diÖn cµng lín th× HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o KQ R d©y dÉn cµng nhá. 2 S2 d 2 GV: NhËn xÐt vµ Yªu cÇu hs tÝnh = 2 so CM: 2 S1 d1 S2 πr2 = = R S1 πr12 s¸nh víi 1 . R2 2 2 HS: TÝnh tØ sè R S2 d 2 = 2= 1 R2 S1 d1 Lu ý: Trong kü thuËt  cã nghÜa lµ ®êng kÝnh tiÕt diÖn d©y dÉn. S = r2 (TiÕt diÖn - mÆt c¾t cña vËt h×nh trô => tiÕt diÖn lµ diÖn tÝch h×nh trßn) 2 2 S2 πr2 π(d 2 )2 / 4 d 2 = = = S1 πr12 π(d1 )2 / 4 d12 GV: Yªu cÇu hs nªu KL vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn? HS: Lµm viÖc theo nhãm rót ra KL. H§4: VËn dông : GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4, C5. Gîi ý C3 : TiÕt diÖn cña d©y 2 gÊp mÊy lÇn d©y 1? VËn dông KL so s¸nh ®iÖn trë 2 d©y. C4: VD CT rót ra ë phÇn 3 => R2 GV: Gîi ý C5: Víi nh÷ng bµi to¸n d¹ng nµy ta ph¶i xÐt 2 lÇn. - LÇn 1: XÐt 1 d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi nhng tiÕt diÖn kh¸c nhau. π (d 2 )2 / 4 d 2 = = π(d1 )2 / 4 d12 2 S2 d 2 R = 2 = 1 S1 d1 R2 4. KÕt luËn: §iÖn trë cña d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y. III. VËn dông: - : C3: §iÖn trë cña d©y dÉn thø nhÊt lín gÊp 3 lÇn ®iÖn trë cña d©y thø 2. – C4: R2 = R1 S1 = 1,1Ω S2