Tài liệu Giáo án vật lí 8 (cả năm)

Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 TuÇn 1 TiÕt 1 – Bµi 1: ChuyÓn ®éng c¬ häc Ngµy so¹n: 01/09/2007 Ngµy d¹y: / 09/2007 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Nªu ®îc nh÷ng vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng c¬ häc trong ®êi sèng hµng ngµy - Nªu ®îc vÝ dô vÒ tÝnh t¬ng ®èicña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn, ®Æc biÖt lµ biÕt x·c ®Þnh tr¹ng th¸i cña vËt ®èi víi mçi vËt ®îc chän lµm mèc - Nªu ®îc vÝ dô vÒ c¸c d¹ng chuyÓn ®éng c¬ häc thêng gÆp: ChuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong, chuyÓn ®éng trßn… B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Tranh vÏ h×nh 1.1, h×nh 1.2 HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp Ta thÊy mÆt trêi mäc ë ®»ng §«ng, lÆn ë ®»ng T©y, cã thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ sù chuyÓn ®éng cña M»t trêi xung quanh Tr¸i ®Êt? H§2: Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn? GV: Gäi HS ®äc C1 GV: Cho HS th¶o luËn lµm bµi Ho¹t ®éng cña trß HS: L¾ng huèng nghe Ghi b¶ng t×nh I/ Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn HS: §äc bµi Khi vÞ trÝ cña mét vËt so HS: Th¶o luËn theo tõng víi vËt méc thay ®æitheo nhãm thêi gian th× vËt chuyÓn GV: Gäi mét vµi HS tr¶ lêi ®éng so víi vËt mèc. bµi HS: Tr¶ lêi ChuyÓn ®éng nay gäi lµ GV: Gäi HS nhËn xÐt c¸c §Æng Ngäc D¬ng 1 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 c©u tr¶ lêi HS: NhËn xÐt bµi chuyÓn ®éng c¬ häc. GV: C¸c em cã thÓ t×m ra nhiÒu c¸ch kh¸c nhau ®Ó nhËn biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn HS: L¾ng nghe GV: Trong vËt lÝ häc, ®Ó nhËn biÕt mét vËt ®øng yªn hay chuyÓn ®éng ngêi dùa vµo vÞ trÝ cña vËt ®è víi vËt kh¸c ®îc chän lµm mèc GV: Ph©n tÝch cô thÓ vµo vÝ dô mµ HS võa lÊy®Ó HS n¾m râ h¬n, hiÓu s©u h¬n. GV: Nh vËy ta cã thÓ chän bÊt k× vËt nµo lµm vËt mèc GV: VËy mét vËt ®øng yªn hay chuyÓn ®éng khi nµo? GV: NhËn xÐt bæ sung cho hoµn thiÖn GV: Cho HS lµm C2 HS: Trªn c¬ së nhËn biÕt ®Ó tr¶ lêi GV: Gäi mét vµi HS ®øng HS: Ghi bµi t¹i chç tr¶ lêi bµi GV: Cho HS lµm tiÕp C3 HS: §äc vµ tù suy nghÜ GV: Th«ng thêng ngêi ta tr¶ lêi thêng chän Tr¸i §Êt lµm HS: Tr¶ lêi v¹t mèc hoÆc nh÷ng vËt g¾n víi Tr¸i §Êt HS: Lµm bµi H§ 3: T×m hiÓu tÝnh t¬ng ®èi vµ ®øng yªn HS: L¾ng nghe GV: Treo tranh, cho HS quan s¸t vµ yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C4; C5; C6 II/ TÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn GV: Gäi 3 em ®øng t¹i chç HS: Quan s¸t h×nh vÏ §Æng Ngäc D¬ng 2 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn GV: NhËn xÐt GV: Tõ nh÷ng vÝ dô trªn ta thÊy mét vËt ®îc coi lµ ®øng yªn hay chuyÓn ®éng phô thuéc vµo vËt ®îc chän lµm mèc. Do vËy ta nãi chuyÓn ®éng hay ®øng yªn chØ mang tÝnh t¬ng ®èi H§4: Mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp. GV: Giíi thiÖu cho HS hiÓu s¬ lîc vÒ quü ®¹o ? Em h·y t×m mét vµi chuyÓn ®éng thêng gÆp trong thùc tiÔn GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i c¸c lo¹i chuyÓn ®éng thêng gÆp trong cuéc sèng HS: Quan s¸t, ®äc ®Ò bµi ChuyÓn ®éng hay ®øng yªn vµ th¶o luËn theo yªu cÇu cã tÝnh t¬ng ®èi tuú thuéc ®GV îc vËt ®îc chän lµm vËt mèc HS: Tr¶ lêi HS: L¾ng nghe III/ Mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp C¸c d¹ng chuyÓn ®éng thêng gÆp lµ: ChuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong IV/ VËn dông HS: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi HS: L¾ng nghe IV/ Cñng cè ? ChuyÓn ®éng lµ g×? T¹i sao nãi chuyÓn ®éng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi? ? Cho HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái C10; C11 V/ HDVN  Häc thuéc lÝ thuyÕt. DuyÖt cña BGH: …………………………………... …………………………………... …………………………………... …………………………………...  Lµm bµi tËp trong SBT §Æng Ngäc D¬ng 3 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 §Æng Ngäc D¬ng 4 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 TuÇn 2 TiÕt 2 – Bµi 2: VËn tèc Ngµy so¹n: 02/09/2007 Ngµy d¹y: /09/2007 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Tõ vÝ dô, so s¸nh qu·ng ®êng chuyÓn ®éng trong 1s cña mçi chuyÓn ®éng ®Ó rót ra c¸c nhËn biÕt nhanh chËm cña chuyÓn ®éng ®ã. - N¾m v÷ng c«ng thøc v S t vµ ý nghÜa kh¸i niÖm vËn tèc. - VËn dông tèt c«ng thøc ®Ó tÝnh qu·ng ®êng, thêi gian, vËn tèc trong chuyÓn ®éng B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: §ång hå bÊm gi©y HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ChuyÓn ®éng c¬ häc lµ g×? T¹i sao nãi chuyÓn ®éng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi? LÊy vÝ dô minh ho¹? GV: Gäi HS nhËn xÐt bµi b¹n III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp ? Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt sù nhanh hay chËm cña mét chuyÓn ®éng ? ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng ®Òu? H§2: T×m hiÓu vÒ vËn tèc GV: Híng dÉn HS vµo ®Ò so s¸nh sù nhanh chËm cña chuyÓn ®éng cña c¸c b¹n trong nhãm dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ ? Tõ kinh nghiÖm hµng §Æng Ngäc D¬ng Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: Tr¶ lêi bµi I/ VËn tèc lµ g× HS: Cïng l¾ng nghe vµ suy nghÜ HS: Th¶o luËn theo tõng 5 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 ngµy em h·y s¾p xÕp thø tù cÆp chuyÓn ®éng nhanh hay chËm cña c¸c b¹n nhê sè ®o qu·ng ®êng trong mét ®¬n vÞ thêi gian GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 vµ C2 ®Ó rót ra kh¸i niÖm HS: Tr¶ lêi vÒ vËn tèc chuyÓn ®éng GV: Th©u tãm l¹i vµ ®a ra kh¸i niÖm vÒ vËn tèc ? Dùa vµo nh÷ng kÕt luËn HS: L¾ng nghe trªn em h·y cho biÕt c¸ch tÝnh vËn tèc tõ ®ã suy ra c«ng thøc tÝnh GV: Ph©n tÝch cho HS râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc GV: §¬n vÞ cña vËn tèc phô thuéc vµo ®în vÞ cña chiÒu dµi vµ ®¬n vÞ thêi gian GV: Híng dÉn HS c¸ch ®äc vµ lµm b¶ng 2 (C4) HS: §äc b¶ng kÕt qu¶ ph©n tÝch so s¸nh ®é GV: Híng dÉn HS c¸ch ®æi nhanh chËm cña chuyÓn ®¬n vÞ vËn tèc tõ m/s ra ®éng råi rót ra nhËn xÐt km/h HS: TÝnh b»ng ®é dµi qu·ng ®êng trong mét H§3: VËn dông vµ cñng cè ®¬n vÞ thêi gian S v GV: Cho HS lµm C5 t Qu·ng ®êng ch¹y ®îc trong 1s gäi lµ vËn tèc §é lín cña vËn tèc cho biÕt sù nhanh hay chËm cña chuyÓn ®éng vµ tÝnh ®îc b»ng ®é dµi qu·ng ®êng ®i trong mét ®¬n vÞ thêi gian II/ C«ng thøc tÝnh vËn tèc v S t Trong ®ã S: qu·ng ®êng ®i ®îc t: thêi gian ®i hÕt qu·ng ®êng III/ §¬n vÞ vËn tèc §¬n vÞ vËn tèc phô thuéc vµo ®¬n vÞ chiÒu dµi vµ ®¬n vÞ thêi gian IV/ VËn dông C5 GV: Cho HS th¶o luËn GV: Gäi HS ®øng t¹i chç HS: §äc vµ suy nghÜ lµm a) Mçi giê « t« ®i ®îc 36 km bµi tr¶ lêi §Æng Ngäc D¬ng 6 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 Mçi gi©y tµu ho¶ ®i ®îc 10 m b) v« t« =36 km/h = 10 m/s HS: Tr¶ lêi HS: NhËn xÐt GV: Gäi HS nhËn xÐt GV: Chèt ph¬ng ph¸p lµm: §Ó so s¸nh vËn tèc ta ph¶i ®a vÒ cïng mét ®¬n vÞ GV: Cho HS vËn dông lµm tiÕp C6, C7, C8 GV: KiÓm tra HS lµm bµi vµ gäi 3 HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy GV: NhËn xÐt vµ th©u tãm l¹i lêi gi¶i GV: Giíi thiÖu cho HS vÒ tèc kÕ HS: Quan s¸t vµ l¾ng vxe ®¹p = 10800 3m / s 3600 nghe vtµu = 10 m/s Suy ra « t« vµ tµu ho¶ chuyÓn ®éng nhanh nh HS: Lµm theo yªu cÇu nhau, xe ®¹p ®i chËm GV nhÊt HS: Tr¶ lêi HS: NhËn xÐt HS: Quan s¸t m« h×nh vµ biÕt t¸c dông cña tèc kÕ IV/ HDVN Häc thuéc ghi nhí trong HS: L¾ng nghe SGK Xem l¹i c¸c C5, C6, C7, C8 Lµm bµi tËp 2125 trong SBT HS: Tù lµm c¸ nh©n HS: Tr×nh bµy §Æng Ngäc D¬ng DuyÖt cña BGH: …………………………………... …………………………………... …………………………………... …………………………………... THCS Giao Hµ 7 Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 TuÇn 3 TiÕt 3: ChuyÓn ®éng ®Òu – ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu Ngµy so¹n: 07/09/2007 Ngµy d¹y: /09/2007 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh nghÜa chuyÓn ®éng ®Òu vµ nªu ®îc nh÷ng vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng ®Òu. - Nªu ®îc nh÷ng thÝ dô vÒ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu thêng gÆp. X¸c ®Þnh ®îc dÊu hiÖu ®Æc trng cña chuyÓn ®éng nµylµ vËn tèc thay ®æi theo thêi gian - VËn dông ®Ó tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn mét ®o¹n ®êng - M« t¶ ®îc thÝ nghiÖm h×nh 3.1/SGK vµ dùa vµo nh÷ng d÷ kiÖn ®½ ghi ë b¶ng ®Ó tr¶ lêi c©u hái cña bµi B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: 4 m¸ng nghiªng + b¸nh xe Mac xoen + m¸y gâ nhÞp HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? Nªu c«ng thøc tÝnh vËn tèc? ? Mét ngêi ®i bé víi vËn tèc 5 km/h. TÝnh kho¶ng c¸ch tõ nhµ ®Õn c¬ quan biÕt ngêi ®ã ®i bé mÊt 15 phót. GV: Gäi HS nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi b¹n III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: T×m hiÓu vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu GV: Ph¸t dông cô TN theo nhãm GV: Híng dÉn HS c¸ch l¾p ®Æt vµ lu ý c¸c em biÕt x¸c ®Þnh qu·ng ®êng liªn tiÕp mµ trôc b¸nh xe l¨n ®îc trong kho¶ng thêi gian 3s GV: Quan s¸t c¸c nhãm lµm TN, nh¾c c¸c em lµ ph¶i lµm cÈn thËn, chÝnh x¸c GV: Cho HS th¶o luËn theo nhãn tr¶ lêi c©u hái C1, C2 GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi, HS kh¸c nhËn xÐt GV: Tõ kÕt qña cña HS, GV chèt l¹i vÊn ®Ò vµ nh¾c l¹i vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu H§2: T×m hiÓu vÒ vËn tèc trung b×nh GV: Yªu cÇu HS tÝnh ®o¹n ®êng cña trôc b¸nh xe trong mçi gi©y, tÝnh c¸c qu·ng ®êng AB, BC, CD. §Æng Ngäc D¬ng Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng I) §Þnh nghÜa - ChuyÓn ®éng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ vËn tèc cã ®é lín kh«ng thay HS: NhËn dông cô ®æi theo thêi gian - ChuyÓn ®éng kh«ng HS: Quan s¸t GV lµm ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ HS: Lµm TN díi sù ®iÒu vËn tèc cã ®é lín thay ®æi theo thêi gian hµnh cña nhãm trëng HS: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi HS: L¾ng nghe C1: C2: II) VËn tèc trung b×nh chuyÓn ®éng HS: Dùa vµo kÕt qu¶ ®Ó cña kh«ng ®Òu tÝnh to¸n 8 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 GV: Trªn c¸c qu·ng ®êng ®ã trung b×nh mçi gi©y trôc b¸nh xe chuyÓn ®éng ®îc bao nhiªu mÐt th× ta nãi vËn tèc trung b×nh cña trôc b¸nh xe trªn mçi qu·ng ®êng ®ã lµ bÊy nhiªu m/s GV: Cho HS dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ ®Ó tÝnh vËn tèc TB cña c¸c qu·ng ®êng AB, BC, CD. GV: Gäi 3 em lªn b¶ng tÝnh GV: Gäi HS nhËn xÐt H§3: VËn dông & cñng cè GV: Híng dÉn HS tãm t¾t c¸c kiÕn thøc quan träng cña bµi: C/® ®Òu, c/® kh«ng ®Òu, c«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh. GV: Tæ chøc cho HS lµm c¸c bµi tËp C4, C5, C6 GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi C4 GV: NhËn xÐt GV: Gäi HS lªn b¶ng lµm C5, C6. GV: NhËn xÐt H§4:HDVN Häc thuéc ®Þnh nghÜa, c«ng thøc Lµm BT: 3.33.4SBT §Æng Ngäc D¬ng HS: L¾ng nghe Vtb  S t S: Qu·ng ®êng ®i ®îc t: Thêi gian ®Ó ®i hÕt qu·ng ®êng ®ã HS: Dùa vµo kÕt qu¶ ®Ó tÝnh to¸n HS: Lªn b¶ng HS: NhËn xÐt HS: Tr¶ lêi theo yªu cÇu cña GV III) VËn dông C4 C5: HS: Lµm bµi HS: Tr¶ lêi C6: HS: Lªn b¶ng C7: 9 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 TuÇn 4 Ngµy so¹n: 12/09/2007 Ngµy d¹y: /09/2007 TiÕt 4 – Bµi 4: BiÓu diÔn lùc A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Nªu ®îc vÝ dô thÓ hiÖn lùc t¸c dông lµm thay ®æi vËn tèc - NhËn biÕt ®îc lùc lµ ®¹i lîng vÐc t¬, biÓu diÔn lùc b»ng mét mòi tªn B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: 4 gi¸ cã ®Õ, 4 kÑp vann n¨ng, 8 thanh trô kim lo¹i, 4 nam ch©m, 4 miÕng s¾t, 4 xe l¨n HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ChuyÓn ®éng ®Òu lµ g×? LÊy vÝ dô minh ho¹? KÓ tªn mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp trong thùc tiÔn? ? ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ g×? Nªu c«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng? III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: ë líp 6 c¸c em ®· ®îc lµm quen víi lùc, vµ ®· biÕt lùc lµ nguyªn nh©n lµm biÕn ®æi chuyÓn déng cña vËt, mµ vËn tèc x¸c ®Þnh sù nhanh hay chËmvµ c¶ híng cña chuyÓn ®éng. VËy gi÷a lùc vµ vËn tèc cã sù liªn quan nµo kh«ng ? GV: §a ra mét vµi VD: Vien bi th¶ r¬i trªn tù do th× vËn tèc cña nã t¨ng nhê cã t¸c dông nµo? Muèn biÕt ®iÒu nµy ta ph¶i xÐt sù liªn hÖ gi÷a lùc víi vËn tèc. H§2: T×m hiÓu vÒ mèi quan hÖ gi÷a lùc vµ sù thay ®æi vËn tèc GV: ë líp 6 chóng ta ®· biÝet lùc cã thÓ lµm biÕn d¹ng, thay ®æi chuyÓn ®éng (NghÜa lµ thay ®æi vËn tèc) cña vËt GV: Gäi HS tr×nh bµy VD GV: TiÕn hµnh TN cho HS quan s¸t GV: Cho HS lµm TN ? Dùa vµo kÕt qña quan s¸t ë TN vµ h×nh 4.2, em h·y suy nghÜ tr¶ lêi C1 §Æng Ngäc D¬ng Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: L¾ng nghe vµ cïng suy nghÜ vÒ t×nh huèng HS: L¾ng nghe ®Ó thÊy ®îc sù liªn hÖ gi÷a lùc vµ vËn tèc I) ¤n l¹i kh¸i niÖm lùc HS: Rót ra mèi liªn hÖ gi÷a lùc vµ sù thay ®æi Lùc cã thÓ lµm biÕn vËn tèc th«ng qua nh÷ng d¹ng hoÆc lµm thay ®æi VD vËn tèc cña vËt. HS: Tr×nh bµy HS: Quan s¸t HS: Lµm TN 10 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: Gäi HS kh¸c nhËn xÐt GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i: lùc lµ nguyªn nh©n lµm biÕn d¹ng hoÆc lµm thay ®æi vËn tèc cña vËt H§3: Th«ng b¸o ®Æc ®iÓm cña lùc vµ c¸ch biÓu diÔn lùc GV: Th«ng b¸o cho HS biÕt vÒ vÐc t¬ lùc vµ c¸ch biÓu diÔn lùc GV: NhÊn m¹nh cho HS biÕt râ h¬n vÒ ba yÕu tè cña lùc GV: §a ra VD c¸ch biÓu diÔn lùc 15 N nh trong SGK HS: Th¶o luËn tr¶ lêi bµi HS: Tr×nh bµy HS: NhËn xÐt HS: L¾ng nghe II) BiÓu diÔn lùc 1) Lùc lµ mét ®¹i lîng vÐc t¬ HS: L¾ng nghe Lùc lµ mét ®¹i lîng vÐc t¬ cã ph¬ng, chiÒu vµ ®é lín 2) C¸ch biÓu diÔn lùc vµ kÝ hiÖu vÐc t¬ lùc a) C¸ch biÓu diÔn lùc: HS: Quan s¸t c¸ch biÓu Ta dïng mét mòi tªn cã: diÔn lùc cña GV trªn b¶ng + Gèc lµ ®iÓm mµ mµ lùc t¸c dông lªn vËt + Ph¬ng vµ chiÒu: Lµ ph¬ng vµ chiÒu cña lùc + §é dµi biÓu diÔn cêng ®é cña lùc theo mét tØ xÝch cho tríc b) - VÐc t¬ lùc kÝ hiÖu b»ng ch÷ F cã mòi tªn ë trªn: F - Cêng ®é lùc kÝ hiÖu b»ng ch÷ F, kh«ng cã mòi tªn ë trªn: F F A 5N H§4: VËn dông vµ cñng cè GV: Cho HS ®äc C2 ? Träng lùc lµ g×? nã cã ph¬ng vµ chiÒu nh thÕ nµo? ? §Ó biÓu diÔn ta lµm nh thÕ nµo? HS: §äc bµi HS: Tr¶ lêi GV: Híng dÉn HS hoµn thiÖn C2 §Æng Ngäc D¬ng III) VËn dông C2: 10N 11 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 HS: Ta x¸c ®Þnh ®iÓm ®Æt lùc, ph¬ng, chiÒu, ®é lín GV: Chèt l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi: cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®iÓm ®Æt, ph¬ng, chiÒu, ®é HS: L¾ng nghe lín cña lùc tõ ®ã c¨n cø vµo tØ xÝch ®· chän ®Ó lµm GV: Cho HS lµm C3 P GV: Gäi HS tr×nh bµy GV:Gäi HS kh¸c nhËn xÐt HS: §äc vµ suy nghÜ lµm GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i bµi kiÕn thøc lµm bµi HS: Tr×nh bµy HS: NhËn xÐt HS: L¾ng nghe ** HDVN: - Häc thuéc lÝ thuyÕt cña bµi: C¸ch biÓu diÔn lùc. - Lµm bµi tËp trong SBT §Æng Ngäc D¬ng 12 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 TuÇn 5 TiÕt 5 – Bµi 5: Sù c©n b»ng lùc – qu¸n tÝnh Ngµy so¹n: 22/09/2007 Ngµy d¹y: /09/2007 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Nªu ®îc mét sè vÝ dô vÒ hai lùc c©n b»ng. Nh©n biÕt ®îc mét sè ®Æc ®iÓm cña hai lùc c©n b»ng vµ biÕt biÓu thÞ chóng b»ng c¸c vÐc t¬ lùc - Tõ dù ®o¸n vµ lµm TN kiÓm tra dù ®o¸n ®Ó kh¼ng ®Þnh "VËt chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× vËn tèc kh«ng ®æi, vËt ®ang chuyÓn ®éng sÏ chuyÓn ®éng m·i m·i, vËt ®ang ®øng yªn sÏ ®øng yªn m·i m·i" - Nªu ®îc mét sè VD vÒ qu¸n tÝnh, gi¶i thÝch ®îc hiÖn tîng qu¸n tÝnh B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Mét m¸y Atót, hai qu¶ nÆng cã träng lîng b»ng nhau HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? Lùc lµ g×? Nªu c¸ch biÓu diÔn lùc. ¸p dông biÓu diÔn träng lùc cña mét vËt cã khèi lîng 15 kg (tØ xÝch 5 cm øng víi 10N) III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp Dùa vµo h×nh vÏ 5.2 trong SGK. Em h·y nhËn xÐt xem qu¶ cÇu, quyÓn s¸ch, qña bãng chÞu t¸c dông cña nh÷ng lùc nµo? GV: Lùc t¸c dông lªn vËt c©n b»ng nhau nªn vËt ®øng yªn. VËy nÕu mét vËt ®ang chuyÓn ®éng mµ chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× vËt ®ã sÏ nh thÕ nµo? H§2: T×m hiÓu vÒ hai lùc c©n b»ng GV: BiÓu diÔn hai lùc P; Q t¸c dông vµo quyÓn s¸ch, qu¶ cÇu, qu¶ bãng? GV: Cho HS th¶o luËn nhãm lµm bµi C1 GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ hai lùc P vµ Q? GV: NhËn xÐt vµ ®a ra kh¸i niÖm vÒ hai lùc c©n b»ng §Æng Ngäc D¬ng Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: Quan s¸t vµ tr¶ lêi HS: L¾ng nghe HS: Quan s¸t I) Lùc c©n b»ng 1) Hai lùc c©n b»ng lµ g×? Hai lùc c©n b»ng lµ hai HS: Th¶o luËn theo tõng lùc cïng ®Æt lªn mét vËt, cã cêng ®é b»ng bµn nhau, ph¬ng n»m trªn mét ®êng th¼ng, chiÒu HS: Tr¶ lêi ngîc nhau HS: L¾ng nghe ®Ó n¾m ®îc 3 ®Æc ®iÓm cña hai lùc c©n b»ng 13 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 GV: Ph©n tÝch cho HS thÊy râ vÒ ®Æc ®iÓm cña hai lùc c©n b»ng: + Cïng ®iÓm ®Æt + Ph¬ng n»m trªn mét ®êng th¼ng vµ cã chiÒu ngîc nhau + §é lín nh nhau GV: Ph©n tÝch râ th«ng qua VD quyÓn s¸ch GV: LÊy mét vµi VD vÒ hai lùc c©n b»ng GV: Gäi HS lÊy VD vÒ hai lc c©n b»ng GV: NhËn xÐt H§3: T×m hiÓu vÒ t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng GV: Ta ®· biÕt lùc lµ nguyªn nh©n lµm thay ®æi vËn tèc. Khi c¸c lùc t¸c dông lªn vËt kh«ng c©n b»ng nhau th× vËn tèc cña vËt bÞ thay ®æi. VËy khi c¸c lùc t¸c dông lªn vËt c©n b»ng nhau th× vËn tèc cña vËt sÏ ra sao? GV: Híng dÉn HS lµm TN kiÓm tra GV: Giíi thiÖu vÒ m¸y A tót vµ chØ râ c¸c dông cô TN, c¸ch tiÕn hµnh TN, c¸ch ®äc kÕt qu¶ GV: Cho HS quan s¸t TN vµ th¶o luËn tr¶ lêi C2, C3, C4 GV: NhËn xÐt vµ ph©n tÝch râ h¬n GV: Lµm TN vµ gäi HS ®äc kÕt qu¶ TN, GV ghi vµo b¶ng phô ? Tõ kÕt qu¶ TN trong b¶ng em cã nhËn xÐt g×? GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i: Tõ TN trªn ta thÊy r»ng mét vËt ®ang chuyÓn ®éng mµ chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× sÏ tiÕp tôc chuyÓn ®éng H§4: T×m hiÓu vÒ qu¸n tÝnh GV: ¤ t«, tµu ho¶, xe §Æng Ngäc D¬ng F1 F2 HS: L¾ng nghe HS: LÊy VD 2) T¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn mét vËt ®ang chuyÓn ®éng a) Dù ®o¸n VËt ®ang chuyÓn ®éng nÕu chÞu t¸c dông cña lùc c©n b»ng th× vËn tèc sÏ kh«ng ®æi, nghÜa lµ sÏ chuyÓn ®éng HS: Quan s¸t vµ l¾ng vËt th¼ng ®Òu nghe HS: L¾ng nghe b) TN kiÓm tra HS: Quan s¸t TN vµ th¶o luËn tra lêi c©u hái HS: §äc kÕt qu¶ HS: NhËn xÐt HS: L¾ng nghe HS: Suy nghÜ tr¶ lêi HS: Suy nghÜ tr¶ lêi 14 I) Qu¸n tÝnh 1) NhËn xÐt Khi cã lùc t¸c dông vµo, mäi vËt ®Òu kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét ®îc v× mäi vËt ®Òu THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 m¸y… khi b¾t ®Çu chuyÓn ®éng th× chóng cã ®¹t ®îc vËn tèc tèi ®a hay kh«ng? GV: Khi vËt ®ang chuyÓn ®éng nÕu phanh gÊp th× nã cã dõng l¹i ngay kh«ng? GV: Tõ nh÷ng VD trªn ta thÊy khi cã lùc t¸c dông mäi vËt ®Òu kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét ®îc v× mäi vËt ®Òu cã qu¸n tÝnh H§5: VËn dông vµ cñng cè GV: Gäi HS ®øng t¹i chç ®äc c©u hái C6 ? Em h·y suy nghÜ tr¶ lêi bµi GV: Lµm TN cho c¶ líp quan s¸t ®Ó n¾m râ h¬n GV: TiÕp tôc cho HS lµm C7, C8 GV: Gäi HS tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch râ v× sao. GV: NhËn xÐt HS: L¾ng nghe ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ qu¸n tÝnh cã qu¸n tÝnh HS: §äc bµi 2) VËn dông HS: HS: Quan s¸t C6 HS: Lµm bµi HS: Tr×nh bµy C7 C8 IV) HDVN - Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi - Lµm bµi tËp 5.1 --> 5.8 SBT DuyÖt cña BGH ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… §Æng Ngäc D¬ng 15 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 TuÇn 6 Ngµy so¹n: 29 /09/2007 Ngµy d¹y: /09/2007 TiÕt 6 – Bµi 6: lùc ma s¸t A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - NhËn biÕt thªm mét lo¹i lùc c¬ häc n÷a lµ lùc ma s¸t. Bíc ®Çu ph©n biÖt ®îc sù xuÊt hiÖn cña c¸c lo¹i lùc ma s¸t vµ ®Æc ®iÓm cña mçi lo¹i - Lµm TN ®Ó ph¸t hiÖn mét sè hiÖn tîng vÒ lùc ma s¸t nghØ - KÓ vµ ph©n tÝch ®îc mét sè hiÖn tîng vÒ lùc ma s¸t cã lîi, cã h¹i trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt. Nªu ®îc c¸ch kh¾c phôc t¸c h¹i cña lùc ma s¸t, biÕt vËn dông lîi Ých cña lùc nµy. B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Lùc kÕ, miÕng gç, qu¶ nÆng HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ThÕ nµo lµ hai lùc c©n b»ng? LÊy VD vÒ mét vËt chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng? ? T¹i sao khi cã lùc t¸c dông lÖn mét vËt l¹i kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét? LÊy VD minh ho¹ III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp GV: Ta ®· biÕt trôc b¸nh xe bß ngµy xa vµ trôc b¸nh xe HS: L¾ng nghe ®¹p, xe « t« bay giê l¹i kh¸c nhau c¬ b¶n lµ trôc b¸nh xe bß kh«ng cã æ bi cßn trôc b¸nh xe ®¹p, xe « t« cã æ bi. VËy æ bi cã t¸c dông g×? H§2: T×m hiÓu vÒ lùc ma s¸t HS: Suy nghÜ tr¶ lêi GV: Khi b¸nh xe ®¹p ®ang quay, nÕu bãp nhÑ phanh th× vµnh b¸nh chuyÓn ®éng chËm l¹i. Lùc sinh ra do m¸ phanh Ðp s¸t lªn vµnh b¸nh §Æng Ngäc D¬ng 16 Ghi b¶ng I) Khi nµo cã lùc ma s¸t 1) Lùc ma s¸t trît Lùc ma s¸t trît sinh ra khi mét vËt trît trªn bÒ mÆt vËt kh¸c THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 xe ng¨n c¶n chuyÓn ®éng cña vµnh ®îc gäi lµ lùc ma s¸t trît ? VËy ta bãp phanh m¹nh th× sao? GV: Ph©n tÝch vµ chØ râ cho HS vÒ ma s¸t trît ë VD nµy GV: Cho HS lÊy VD vÒ ma s¸t trît trong thùc tiÔn GV: §a ra VD vÒ ma s¸t l¨n GV: Cho HS th¶o luËn vµ lµm C2 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: NhËn xÐt GV: Cho HS tr¶ lêi C3 GV: Gäi HS tr¶ lêi bµi GV: TiÕn hµnh TN cho HS quan s¸t ? Em h·y dùa vµo kÕt qu¶ quan s¸t vµ tr¶ lêi C4 GV: Lùc c©n b»ng víi lùc kÐo trong TN trªn ®îc gäi lµ lùc ma s¸t nghØ ? Em h·y t×m VD vÒ lùc ma s¸t nghØ trong thùc tiÔn GV: Gäi mét vµi HS tr×nh bµy ? Qua TN trªn em h·y cho biÕt lùc ma s¸t nghØ cã ®Æc ®iÓm g×? H§3: T×m hiÓu vÒ lîi Ých vµ t¸c h¹i cña lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt ? Tõ h×nh 6.3, em h·y cho biÕt t¸c dông cña lùc ma s¸t? ? Tõ ®ã em h·y nªu c¸ch kh¾c phôc GV: NhËn xÐt GV: Nhê dïng dÇu b«i tr¬n mµ cã thÓ lµm gi¶m ma s¸t t¬i hµng chôc lÇn, thay trôc quay th«ng thêng b»ng trôc quay cã lãt æ bi cã thÓ lµm gi¶m ma s¸t tíi 30 lÇn ? Em h·y lÊy mét vµi VD vÒ t¸c h¹i cña ma s¸t, tõ ®ã nªu híng kh¾c phôc GV: Cho HS hoµn thiÖn c©u tr¶ lêi C7 GV: Gäi HS tr×nh bµy §Æng Ngäc D¬ng HS: Tr¶ lêi HS: L¾ng nghe HS: LÊy VD HS: Th¶o luËn lµm bµi HS: Tr×nh bµy 2) Lùc ma s¸t l¨n Lùc ma s¸t l¨n sinh ra khi mét vËt l¨n trªn bÒ mÆt vËt kh¸c HS: Quan s¸t HS: Dùa vµo kÕt qu¶ tr¶ lêi HS: L¾ng nghe HS: LÊy VD 3) Lùc ma s¸t nghØ Lùc ma s¸t nghØ gi÷ cho vËt kh«ng bÞ trît khi vËt bÞ t¸c dông cña lùc kh¸c HS: Tr×nh bµy II) Lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ trong kÜ thuËt HS: Quan s¸t vµ suy nghÜ tr¶ lêi bµi HS: Nªu biÖn ph¸p HS: L¾ng nghe 1) Lùc ma s¸t cã thÓ cã h¹i 2) Lùc ma s¸t cã thÓ cã Ých HS: LÊy VD vµ nªu c¸ch kh¾c phôc HS: Hoµn thiÖn bµi III) VËn dông HS: L¾ng nghe C8 HS: §äc bµi HS: Th¶o luËn tr¶ lêi HS: Tr¶ lêi C9 17 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 GV: NhËn xÐt vµ bæ sung H§4: VËn dông vµ cñng cè GV: Cho HS ®äc c©u C8 GV: Cho HS th¶o luËn lµm bµi GV: Gäi mét vµi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi GV: Gäi HS kh¸c nhËn xÐt bµi GV: TiÕp tôc cho HS lµm C9 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: Nhê cã æ bi ®· gi¶m ®îc lùc c¶n lªn c¸c vËt chuyÓn ®éng khiÕn cho c¸c m¸y mãc ho¹t ®éng dÔ dµng HS: NhËn xÐt HS: §äc bµi vµ suy nghÜ lam bµi HS: L¾ng nghe ** HDVN: ? Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi VËn dông lµm bµi tËp 6.1-->6.4/SBT DuyÖt cña BGH ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… §Æng Ngäc D¬ng 18 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 TuÇn 7 TiÕt 7- Bµi 8: ¸p suÊt chÊt láng – B×nh th«ng nhau Ngµy so¹n: 07/10/2007 Ngµy d¹y: /10/2007 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - M« t¶ ®îc TN chøng tá sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt lán - ViÕt ®îc c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng, nªu ®îc tªn vµ ®¬n vÞ cña c¸c ®¹i lîng - cã mÆt trong c«ng thøc VËn dông ®îc c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n Nªu ®îc nguyªn t¾c b×nh th«ng nhau vµ dïng nã ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng thêng gÆp. B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Tranh vÏ m¸y Ðp dïng chÊt láng Mçi nhãm: - Mét b×nh trô thñng ®¸y vµ cã hai lç ngang, cã mµng cao su - B×nh trô cã l¾p che - èng thuû tinh lµm b×nh th«ng nhau - èng nhùa, gi¸ nhùa C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ¸p lùc lµ g×? T¸c dông cña ¸p lùc phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? Nªu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt? VËn dông tÝnh ¸p suÊt cña vËt cã khèi lîng 50kg t¸c dông lªn mÆt ®Êt n»m ngang biÕt diÖn tÝch tiÕp xóc lµ 200 cm2 III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp ? T¹i sao khi lÆn s©u ngêi thî lÆn ph¶i mÆc ¸o chÞu ®îc ¸p suÊt lín? H§2: T×m hiÓu ¸p suÊt chÊt láng lªn ®¸y vµ thµnh b×nh GV: Ta ®· biÕt khi ®Æt vËt r¾n lªn mÆt bµn th× vËt r¾n sÏ t¸c dông lªn mÆt bµn mét ¸p suÊt theo ph¬ng cña träng lùc. Cßn khi ®æ mét chÊt láng vµo trong mét b×nh th× sao? ¸p suÊt cã g©y lªn thµnh b×nh kh«ng? NÕu cã th× ¸p suÊt nµy gièng ¸p suÊt chÊt r¾n kh«ng? GV: Ph¸t c¸c dông cô TN cho c¸c nhãm ? Khi cha ®æ chÊt láng th× §Æng Ngäc D¬ng Ho¹t ®éng cña trß HS: Quan s¸t l¾ng nghe Ghi b¶ng h×nh vµ HS: L¾ng nghe HS: NhËn dông cô I) Sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt láng 1) TN1: HS: Tr¶ lêi HS: 19 THCS Giao Hµ Gi¸o ¸n VËt lÝ 8 c¸c mµng cao su nh thÕ nµo? GV: Cho HS ®æ níc vµo èng vµ quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra víi c¸c lç A, B, C? GV: Cho HS tr¶ lêi C1; C2 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: NhËn xÐt GV: Nh vËy chÊt láng g©y ra ¸p suÊt t¸c dông lªn ®¸y vµ thµnh b×nh GV: NhÊn m¹nh ®iÓm kh¸c víi ¸p suÊt chÊt r¾n H§3: T×m hiÓu ¸p suÊt chÊt láng t¸c dông lªn c¸c vËt ë trong lßng nã GV: LÊy h×nh trô cho HS quan s¸t ? Em cã dù ®o¸n g× khi cho h×nh trô cã l¾p xuèng níc råi bá d©y ra? GV: §a dông cô cho c¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ tr¶ lêi C3 GV: Quan s¸t c¶ líp lµm bµi GV: Gäi HS nhËn xÐt ? Tõ TN trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ ¸p suÊt chÊt láng GV: Cho HS tr¶ lêi C4 GV: NhËn xÐt vµ nh¾c l¹i kÕt luËn cña ¸p suÊt H§4: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt GV: Gi¶ sö cã mét khèi chÊt láng h×nh trô, diÖn tÝch ®¸y lµ S, chiÒu cao lµ h. Em h·y tÝnh ¸p suÊt cña khèi chÊt láng nµy? GV: Híng dÉn HS chøng minh c«ng thøc tÝnh GV: NhÊn m¹nh c«ng thøc tÝnh vµ gi¶i thÝch râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc GV: C«ng thøc nµy còng cho mét ®iÓm bÊt k× trong lßng chÊt láng, chiÒu cao cña cét chÊt láng còng lµ ®é s©u cña ®iÓm ®ã so víi mÆt tho¸ng H§5: Nguyªn t¾c b×nh th«ng nhau §Æng Ngäc D¬ng lµm theo híng dÉn cña GV HS: Dùa vµo kÕt qu¶ TN, th¶o luËn tr¶ lêi bµi HS: L¾ng nghe 2) TN2 HS: Quan s¸t HS: §a ra dù ®o¸n HS: nhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN, råi tr¶ lêi C3 HS: Tr×nh bµy HS: Tr¶ lêi HS: L¾ng nghe HS: HS: L¾ng nghe HS: L¾ng nghe HS: Suy nghÜ lµm bµi 20 3) KÕt luËn ChÊt láng kh«ng chØ g©y ra ¸p suÊt ë ®¸y b×nh, mµ lªn c¶ thµnh b×nh vµ c¸c vËt trong lßng chÊt láng II) C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt cña chÊt láng p = d.h Trong ®ã: d: Träng lîng riªng cña chÊt láng (N/m3) h: ChiÒu cao cña cét chÊt láng (m) p: ¸p suÊt ë ®¸y cét chÊt láng (N/m2) III) B×nh th«ng nhau Trong b×nh th«ng nhau chøa cïng mét chÊt láng ®øng yªn, c¸c mùc chÊt láng ë c¸c cét lu«n ë cïng mét ®é cao THCS Giao Hµ