Tài liệu Giáo án vật lí 8

Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 ChuyÓn ®éng c¬ häc n¨m 2010 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2010 TiÕt 1: Ngµy so¹n 22 th¸ng 8 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Nªu ®îc nh÷ng vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng c¬ häc trong ®êi sèng hµng ngµy - Nªu ®îc vÝ dô vÒ tÝnh t¬ng ®èicña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn, ®Æc biÖt lµ biÕt x·c ®Þnh tr¹ng th¸i cña vËt ®èi víi mçi vËt ®îc chän lµm mèc - Nªu ®îc vÝ dô vÒ c¸c d¹ng chuyÓn ®éng c¬ häc thêng gÆp: ChuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong, chuyÓn ®éng trßn… B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Tranh vÏ h×nh 1.1, h×nh 1.2 HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp Ta thÊy mÆt trêi mäc ë ®»ng §«ng, lÆn ë HS: L¾ng nghe t×nh huèng ®»ng T©y, cã thÓ rót ra kÕt luËn g× vÒ sù chuyÓn ®éng cña M»t trêi xung quanh Tr¸i ®Êt? H§2: Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn? GV: Gäi HS ®äc C1 HS: §äc bµi GV: Cho HS th¶o luËn lµm bµi HS: Th¶o luËn theo tõng nhãm GV: Gäi mét vµi HS tr¶ lêi bµi GV: Gäi HS nhËn xÐt c¸c c©u tr¶ lêi GV: C¸c em cã thÓ t×m ra nhiÒu c¸ch kh¸c nhau ®Ó nhËn biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn GV: Trong vËt lÝ häc, ®Ó nhËn biÕt mét vËt ®øng yªn hay chuyÓn ®éng ngêi dùa vµo vÞ trÝ cña vËt ®è víi vËt kh¸c ®îc chän lµm mèc GV: Ph©n tÝch cô thÓ vµo vÝ dô mµ HS võa lÊy®Ó HS n¾m râ h¬n, hiÓu s©u h¬n. GV: Nh vËy ta cã thÓ chän bÊt k× vËt nµo lµm vËt mèc GV: VËy mét vËt ®øng yªn hay chuyÓn ®éng khi nµo? GV: NhËn xÐt bæ sung cho hoµn thiÖn GV: Cho HS lµm C2 HS: Tr¶ lêi HS: NhËn xÐt bµi Ghi b¶ng I/ Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt mét vËt chuyÓn ®éng hay ®øng yªn Khi vÞ trÝ cña mét vËt so víi vËt méc thay ®æitheo thêi gian th× vËt chuyÓn ®éng so víi vËt mèc. ChuyÓn ®éng nay gäi lµ chuyÓn ®éng c¬ häc. HS: L¾ng nghe HS: Trªn c¬ së nhËn biÕt ®Ó tr¶ lêi HS: Ghi bµi HS: §äc vµ tù suy nghÜ tr¶ lêi -1- Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 HS: Tr¶ lêi GV: Gäi mét vµi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi bµi HS: Lµm bµi GV: Cho HS lµm tiÕp C3 GV: Th«ng thêng ngêi ta thêng chän Tr¸i HS: L¾ng nghe §Êt lµm v¹t mèc hoÆc nh÷ng vËt g¾n víi Tr¸i §Êt H§ 3: T×m hiÓu tÝnh t¬ng ®èi vµ ®øng yªn GV: Treo tranh, cho HS quan s¸t vµ yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái C4; C5; C6 HS: Quan s¸t h×nh vÏ HS: Quan s¸t, ®äc ®Ò bµi vµ th¶o GV: Gäi 3 em ®øng t¹i chç tr¶ lêi c¸c c©u luËn theo yªu cÇu GV hái trªn HS: Tr¶ lêi GV: NhËn xÐt GV: Tõ nh÷ng vÝ dô trªn ta thÊy mét vËt ®îc coi lµ ®øng yªn hay chuyÓn ®éng phô thuéc vµo vËt ®îc chän lµm mèc. Do vËy ta nãi chuyÓn ®éng hay ®øng yªn chØ HS: L¾ng nghe mang tÝnh t¬ng ®èi H§4: Mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp. GV: Giíi thiÖu cho HS hiÓu s¬ lîc vÒ quü ®¹o ? Em h·y t×m mét vµi chuyÓn ®éng thêng gÆp trong thùc tiÔn GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i c¸c lo¹i chuyÓn ®éng thêng gÆp trong cuéc sèng HS: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi II/ TÝnh t¬ng ®èi cña chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn ChuyÓn ®éng hay ®øng yªn cã tÝnh t¬ng ®èi tuú thuéc ®îc vËt ®îc chän lµm vËt mèc III/ Mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp C¸c d¹ng chuyÓn ®éng thêng gÆp lµ: ChuyÓn ®éng th¼ng, chuyÓn ®éng cong HS: L¾ng nghe IV/ VËn dông IV/ Cñng cè ? ChuyÓn ®éng lµ g×? T¹i sao nãi chuyÓn ®éng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi? ? Cho HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái C10; C11 V/ HDVN  Häc thuéc lÝ thuyÕt.  Lµm bµi tËp trong SBT ========================================================================== TiÕt 2 : VËn tèc Ngµy so¹n 22 th¸ng 8 n¨m 2010 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2010 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Tõ vÝ dô, so s¸nh qu·ng ®êng chuyÓn ®éng trong 1s cña mçi chuyÓn ®éng ®Ó rót ra c¸c nhËn biÕt nhanh chËm cña chuyÓn ®éng ®ã. - N¾m v÷ng c«ng thøc v  S vµ ý nghÜa kh¸i niÖm vËn tèc. t -2- Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 VËn dông tèt c«ng thøc ®Ó tÝnh qu·ng ®êng, thêi gian, vËn tèc trong chuyÓn ®éng B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: §ång hå bÊm gi©y HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ChuyÓn ®éng c¬ häc lµ g×? T¹i sao nãi chuyÓn ®éng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi? LÊy vÝ dô minh ho¹? GV: Gäi HS nhËn xÐt bµi b¹n III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp ? Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt sù nhanh hay chËm cña mét chuyÓn ®éng ? ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng ®Òu? H§2: T×m hiÓu vÒ vËn tèc GV: Híng dÉn HS vµo ®Ò so s¸nh sù nhanh chËm cña chuyÓn ®éng cña c¸c b¹n trong nhãm dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ ? Tõ kinh nghiÖm hµng ngµy em h·y s¾p xÕp thø tù chuyÓn ®éng nhanh hay chËm cña c¸c b¹n nhê sè ®o qu·ng ®êng trong mét ®¬n vÞ thêi gian GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 vµ C2 ®Ó rót ra kh¸i niÖm vÒ vËn tèc chuyÓn ®éng GV: Th©u tãm l¹i vµ ®a ra kh¸i niÖm vÒ vËn tèc ? Dùa vµo nh÷ng kÕt luËn trªn em h·y cho biÕt c¸ch tÝnh vËn tèc tõ ®ã suy ra c«ng thøc tÝnh GV: Ph©n tÝch cho HS râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: Tr¶ lêi bµi I/ VËn tèc lµ g× HS: Cïng l¾ng nghe vµ suy nghÜ HS: Th¶o luËn theo tõng cÆp HS: Tr¶ lêi HS: L¾ng nghe Qu·ng ®êng ch¹y ®îc trong 1s gäi lµ vËn tèc §é lín cña vËn tèc cho biÕt sù nhanh hay chËm cña chuyÓn ®éng vµ tÝnh ®îc b»ng ®é dµi qu·ng ®êng ®i trong mét ®¬n vÞ thêi gian II/ C«ng thøc tÝnh vËn tèc v S t Trong ®ã S: qu·ng ®êng ®i ®îc t: thêi gian ®i hÕt qu·ng ®êng III/ §¬n vÞ vËn tèc GV: §¬n vÞ cña vËn tèc phô thuéc vµo §¬n vÞ vËn tèc phô thuéc ®în vÞ cña chiÒu dµi vµ ®¬n vÞ thêi gian GV: Híng dÉn HS c¸ch ®äc vµ lµm b¶ng HS: §äc b¶ng kÕt qu¶ ph©n tÝch vµo ®¬n vÞ chiÒu dµi vµ 2 (C4) so s¸nh ®é nhanh chËm cña ®¬n vÞ thêi gian GV: Híng dÉn HS c¸ch ®æi ®¬n vÞ vËn tèc chuyÓn ®éng råi rót ra nhËn xÐt tõ m/s ra km/h HS: TÝnh b»ng ®é dµi qu·ng ®- IV/ VËn dông êng trong mét ®¬n vÞ thêi gian H§3: VËn dông vµ cñng cè C5 GV: Cho HS lµm C5 S a) Mçi giê « t« ®i ®îc 36 v km HS: §äc vµ suy nghÜ lµm bµi GV: Cho HS th¶o luËn t -3- Trêng THCS B Thanh NghÞ GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi GV: Gäi HS nhËn xÐt GV: Chèt ph¬ng ph¸p lµm: §Ó so s¸nh vËn tèc ta ph¶i ®a vÒ cïng mét ®¬n vÞ GV: Cho HS vËn dông lµm tiÕp C6, C7, C8 GV: KiÓm tra HS lµm bµi vµ gäi 3 HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy GV: NhËn xÐt vµ th©u tãm l¹i lêi gi¶i GV: Giíi thiÖu cho HS vÒ tèc kÕ IV/ HDVN Häc thuéc ghi nhí trong SGK Xem l¹i c¸c C5, C6, C7, C8 Lµm bµi tËp 2125 trong SBT Gi¸o ¸n lÝ 8 HS: Tr¶ lêi HS: NhËn xÐt HS: Quan s¸t vµ l¾ng nghe HS: Lµm theo yªu cÇu GV HS: Tr¶ lêi HS: NhËn xÐt HS: Quan s¸t m« h×nh vµ biÕt t¸c dông cña tèc kÕ HS: L¾ng nghe HS: Tù lµm c¸ nh©n HS: Tr×nh bµy Mçi gi©y tµu ho¶ ®i ®îc 10 m b) v« t« =36 km/h = 10 m/s vxe ®¹p = 10800 3m / s 3600 vtµu = 10 m/s Suy ra « t« vµ tµu ho¶ chuyÓn ®éng nhanh nh nhau, xe ®¹p ®i chËm nhÊt TiÕt 3: ChuyÓn ®éng ®Òu – ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu Ngµy so¹n th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh nghÜa chuyÓn ®éng ®Òu vµ nªu ®îc nh÷ng vÝ dô vÒ chuyÓn ®éng ®Òu. Nªu ®îc nh÷ng thÝ dô vÒ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu thêng gÆp. X¸c ®Þnh ®îc dÊu hiÖu ®Æc trng cña chuyÓn ®éng nµylµ vËn tèc thay ®æi theo thêi gian VËn dông ®Ó tÝnh vËn tèc trung b×nh trªn mét ®o¹n ®êng M« t¶ ®îc thÝ nghiÖm h×nh 3.1/SGK vµ dùa vµo nh÷ng d÷ kiÖn ®½ ghi ë b¶ng ®Ó tr¶ lêi c©u hái cña bµi B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: 4 m¸ng nghiªng + b¸nh xe Mac xoen + m¸y gâ nhÞp HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? Nªu c«ng thøc tÝnh vËn tèc? ? Mét ngêi ®i bé víi vËn tèc 5 km/h. TÝnh kho¶ng c¸ch tõ nhµ ®Õn c¬ quan biÕt ngêi ®ã ®i bé mÊt 15 phót. GV: Gäi HS nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi b¹n III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: T×m hiÓu vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng I) §Þnh nghÜa - ChuyÓn ®éng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ vËn tèc GV: Ph¸t dông cô TN theo nhãm cã ®é lín kh«ng thay ®æi HS: NhËn dông cô GV: Híng dÉn HS c¸ch l¾p ®Æt vµ lu ý theo thêi gian c¸c em biÕt x¸c ®Þnh qu·ng ®êng liªn tiÕp HS: Quan s¸t GV lµm - ChuyÓn ®éng kh«ng mµ trôc b¸nh xe l¨n ®îc trong kho¶ng ®Òu lµ chuyÓn ®éng mµ thêi gian 3s HS: Lµm TN díi sù ®iÒu hµnh vËn tèc cã ®é lín thay ®æi theo thêi gian cña nhãm trëng GV: Quan s¸t c¸c nhãm lµm TN, nh¾c c¸c em lµ ph¶i lµm cÈn thËn, chÝnh x¸c C1: GV: Cho HS th¶o luËn theo nhãn tr¶ lêi HS: Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái C1, C2 GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi, HS kh¸c nhËn xÐt HS: L¾ng nghe C2: GV: Tõ kÕt qña cña HS, GV chèt l¹i vÊn ®Ò vµ nh¾c l¹i vÒ chuyÓn ®éng ®Òu vµ -4- Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu H§2: T×m hiÓu vÒ vËn tèc trung b×nh HS: Dùa vµo kÕt qu¶ ®Ó tÝnh to¸n GV: Yªu cÇu HS tÝnh ®o¹n ®êng cña trôc b¸nh xe trong mçi gi©y, tÝnh c¸c qu·ng ®- HS: L¾ng nghe êng AB, BC, CD. Vtb  GV: Trªn c¸c qu·ng ®êng ®ã trung b×nh mçi gi©y trôc b¸nh xe chuyÓn ®éng ®îc bao nhiªu mÐt th× ta nãi vËn tèc trung b×nh cña trôc b¸nh xe trªn mçi qu·ng ®êng ®ã lµ bÊy nhiªu m/s Ngµy so¹n TiÕt 4 : th¸ng A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - S t S: Qu·ng ®êng ®i ®îc t: Thêi gian ®Ó ®i hÕt qu·ng ®êng ®ã GV: Cho HS dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ ®Ó tÝnh HS: Dùa vµo kÕt qu¶ ®Ó tÝnh to¸n vËn tèc TB cña c¸c qu·ng ®êng AB, BC, CD. HS: Lªn b¶ng GV: Gäi 3 em lªn b¶ng tÝnh GV: Gäi HS nhËn xÐt HS: NhËn xÐt H§3: VËn dông & cñng cè GV: Híng dÉn HS tãm t¾t c¸c kiÕn thøc HS: Tr¶ lêi theo yªu cÇu cña GV quan träng cña bµi: C/® ®Òu, c/® kh«ng ®Òu, c«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh. GV: Tæ chøc cho HS lµm c¸c bµi tËp C4, HS: Lµm bµi C5, C6 GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi C4 HS: Tr¶ lêi GV: NhËn xÐt GV: Gäi HS lªn b¶ng lµm C5, C6. GV: NhËn xÐt H§4:HDVN Häc thuéc ®Þnh nghÜa, c«ng thøc Lµm BT: 3.33.4SBT II) VËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu III) VËn dông C4 C5: C6: HS: Lªn b¶ng C7: BiÓu diÔn lùc n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 Nªu ®îc vÝ dô thÓ hiÖn lùc t¸c dông lµm thay ®æi vËn tèc NhËn biÕt ®îc lùc lµ ®¹i lîng vÐc t¬, biÓu diÔn lùc b»ng mét mòi tªn B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: 4 gi¸ cã ®Õ, 4 kÑp vann n¨ng, 8 thanh trô kim lo¹i, 4 nam ch©m, 4 miÕng s¾t, 4 xe l¨n HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ChuyÓn ®éng ®Òu lµ g×? LÊy vÝ dô minh ho¹? KÓ tªn mét sè chuyÓn ®éng thêng gÆp trong thùc tiÔn? ? ChuyÓn ®éng kh«ng ®Òu lµ g×? Nªu c«ng thøc tÝnh vËn tèc trung b×nh cña chuyÓn ®éng? III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: ë líp 6 c¸c em ®· ®îc lµm quen víi lùc, vµ ®· biÕt lùc lµ nguyªn nh©n lµm biÕn HS: L¾ng nghe vµ cïng suy nghÜ ®æi chuyÓn déng cña vËt, mµ vËn tèc x¸c vÒ t×nh huèng ®Þnh sù nhanh hay chËmvµ c¶ híng cña chuyÓn ®éng. VËy gi÷a lùc vµ vËn tèc cã sù liªn quan nµo kh«ng ? GV: §a ra mét vµi VD: Vien bi th¶ r¬i trªn tù do th× vËn tèc cña nã t¨ng nhê cã HS: L¾ng nghe ®Ó thÊy ®îc sù t¸c dông nµo? Muèn biÕt ®iÒu nµy ta ph¶i liªn hÖ gi÷a lùc vµ vËn tèc xÐt sù liªn hÖ gi÷a lùc víi vËn tèc. H§2: T×m hiÓu vÒ mèi quan hÖ gi÷a lùc -5- Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 vµ sù thay ®æi vËn tèc GV: ë líp 6 chóng ta ®· biÝet lùc cã thÓ HS: Rót ra mèi liªn hÖ gi÷a lùc lµm biÕn d¹ng, thay ®æi chuyÓn ®éng vµ sù thay ®æi vËn tèc th«ng qua (NghÜa lµ thay ®æi vËn tèc) cña vËt nh÷ng VD GV: Gäi HS tr×nh bµy VD HS: Tr×nh bµy HS: Quan s¸t GV: TiÕn hµnh TN cho HS quan s¸t HS: Lµm TN GV: Cho HS lµm TN HS: Th¶o luËn tr¶ lêi bµi ? Dùa vµo kÕt qña quan s¸t ë TN vµ h×nh HS: Tr×nh bµy 4.2, em h·y suy nghÜ tr¶ lêi C1 HS: NhËn xÐt GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: Gäi HS kh¸c nhËn xÐt GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i: lùc lµ nguyªn HS: L¾ng nghe nh©n lµm biÕn d¹ng hoÆc lµm thay ®æi vËn tèc cña vËt H§3: Th«ng b¸o ®Æc ®iÓm cña lùc vµ c¸ch biÓu diÔn lùc GV: Th«ng b¸o cho HS biÕt vÒ vÐc t¬ lùc HS: L¾ng nghe vµ c¸ch biÓu diÔn lùc GV: NhÊn m¹nh cho HS biÕt râ h¬n vÒ ba yÕu tè cña lùc I) ¤n l¹i kh¸i niÖm lùc Lùc cã thÓ lµm biÕn d¹ng hoÆc lµm thay ®æi vËn tèc cña vËt. II) BiÓu diÔn lùc 1) Lùc lµ mét ®¹i lîng vÐc t¬ Lùc lµ mét ®¹i lîng vÐc t¬ cã ph¬ng, chiÒu vµ ®é lín 2) C¸ch biÓu diÔn lùc vµ kÝ hiÖu vÐc t¬ lùc C¸ch biÓu diÔn lùc: GV: §a ra VD c¸ch biÓu diÔn lùc 15 N HS: Quan s¸t c¸ch biÓu diÔn lùc a) Ta dïng mét mòi tªn cã: nh trong SGK + Gèc lµ ®iÓm mµ mµ lùc cña GV trªn b¶ng t¸c dông lªn vËt + Ph¬ng vµ chiÒu: Lµ ph¬ng vµ chiÒu cña lùc + §é dµi biÓu diÔn cêng ®é cña lùc theo mét tØ xÝch cho tríc b) - VÐc t¬ lùc kÝ hiÖu b»ng ch÷ F cã mòi tªn ë trªn: F - Cêng ®é lùc kÝ hiÖu b»ng ch÷ F, kh«ng cã mòi tªn ë trªn: F F A H§4: VËn dông vµ cñng cè GV: Cho HS ®äc C2 §äc bµi ? Träng lùc lµ g×? nã cã ph¬ng vµ chiÒu HS: HS: Tr¶ lêi nh thÕ nµo? ? §Ó biÓu diÔn ta lµm nh thÕ nµo? HS: Ta x¸c ®Þnh ®iÓm ®Æt lùc, phGV: Híng dÉn HS hoµn thiÖn C2 GV: Chèt l¹i ph¬ng ph¸p lµm bµi: cÇn ¬ng, chiÒu, ®é lín ph¶i x¸c ®Þnh ®iÓm ®Æt, ph¬ng, chiÒu, ®é lín cña lùc tõ ®ã c¨n cø vµo tØ xÝch ®· HS: L¾ng nghe chän ®Ó lµm GV: Cho HS lµm C3 HS: §äc vµ suy nghÜ lµm bµi GV: Gäi HS tr×nh bµy HS: Tr×nh bµy GV:Gäi HS kh¸c nhËn xÐt NhËn xÐt GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i kiÕn thøc lµm HS: HS: L¾ng nghe bµi 5N III) VËn dông C2: 10N P -6- Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 ** HDVN: - Häc thuéc lÝ thuyÕt cña bµi: C¸ch biÓu diÔn lùc. - Lµm bµi tËp trong SBT - ===================================================================== TiÕt 5: Ngµy so¹n Sù c©n b»ng lùc – qu¸n tÝnh th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Nªu ®îc mét sè vÝ dô vÒ hai lùc c©n b»ng. Nh©n biÕt ®îc mét sè ®Æc ®iÓm cña hai lùc c©n b»ng vµ biÕt biÓu thÞ chóng b»ng c¸c vÐc t¬ lùc - Tõ dù ®o¸n vµ lµm TN kiÓm tra dù ®o¸n ®Ó kh¼ng ®Þnh "VËt chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× vËn tèc kh«ng ®æi, vËt ®ang chuyÓn ®éng sÏ chuyÓn ®éng m·i m·i, vËt ®ang ®øng yªn sÏ ®øng yªn m·i m·i" - Nªu ®îc mét sè VD vÒ qu¸n tÝnh, gi¶i thÝch ®îc hiÖn tîng qu¸n tÝnh B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Mét m¸y Atót, hai qu¶ nÆng cã träng lîng b»ng nhau HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? Lùc lµ g×? Nªu c¸ch biÓu diÔn lùc. ¸p dông biÓu diÔn träng lùc cña mét vËt cã khèi lîng 15 kg (tØ xÝch 5 cm øng víi 10N) III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp Dùa vµo h×nh vÏ 5.2 trong SGK. Em h·y nhËn xÐt xem qu¶ cÇu, quyÓn s¸ch, qña bãng chÞu t¸c dông cña nh÷ng lùc nµo? GV: Lùc t¸c dông lªn vËt c©n b»ng nhau nªn vËt ®øng yªn. VËy nÕu mét vËt ®ang chuyÓn ®éng mµ chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× vËt ®ã sÏ nh thÕ nµo? H§2: T×m hiÓu vÒ hai lùc c©n b»ng GV: BiÓu diÔn hai lùc P; Q t¸c dông vµo quyÓn s¸ch, qu¶ cÇu, qu¶ bãng? GV: Cho HS th¶o luËn nhãm lµm bµi C1 GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ hai lùc P vµ Q? GV: NhËn xÐt vµ ®a ra kh¸i niÖm vÒ hai lùc c©n b»ng GV: Ph©n tÝch cho HS thÊy râ vÒ ®Æc ®iÓm cña hai lùc c©n b»ng: + Cïng ®iÓm ®Æt + Ph¬ng n»m trªn mét ®êng th¼ng vµ cã chiÒu ngîc nhau + §é lín nh nhau Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: Quan s¸t vµ tr¶ lêi HS: L¾ng nghe HS: Quan s¸t HS: Th¶o luËn theo tõng bµn HS: Tr¶ lêi HS: L¾ng nghe ®Ó n¾m ®îc 3 ®Æc ®iÓm cña hai lùc c©n b»ng GV: Ph©n tÝch râ th«ng qua VD quyÓn HS: L¾ng nghe s¸ch GV: LÊy mét vµi VD vÒ hai lùc c©n b»ng HS: LÊy VD GV: Gäi HS lÊy VD vÒ hai lc c©n b»ng HS: L¾ng nghe GV: NhËn xÐt H§3: T×m hiÓu vÒ t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng GV: Ta ®· biÕt lùc lµ nguyªn nh©n lµm thay ®æi vËn tèc. Khi c¸c lùc t¸c dông lªn vËt kh«ng c©n b»ng nhau th× vËn tèc cña vËt bÞ thay ®æi. VËy khi c¸c lùc t¸c dông lªn vËt c©n b»ng nhau th× vËn tèc cña vËt sÏ ra sao? GV: Híng dÉn HS lµm TN kiÓm tra I) Lùc c©n b»ng 1) Hai lùc c©n b»ng lµ g×? Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cïng ®Æt lªn mét vËt, cã cêng ®é b»ng nhau, ph¬ng n»m trªn mét ®êng th¼ng, chiÒu ngîc nhau F1 F2 2) T¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn mét vËt ®ang chuyÓn ®éng a) Dù ®o¸n VËt ®ang chuyÓn ®éng nÕu chÞu t¸c dông cña lùc c©n b»ng th× vËn tèc sÏ kh«ng ®æi, nghÜa lµ vËt sÏ chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu -7- Trêng THCS B Thanh NghÞ GV: Giíi thiÖu vÒ m¸y A tót vµ chØ râ c¸c dông cô TN, c¸ch tiÕn hµnh TN, c¸ch ®äc kÕt qu¶ GV: Cho HS quan s¸t TN vµ th¶o luËn tr¶ lêi C2, C3, C4 GV: NhËn xÐt vµ ph©n tÝch râ h¬n GV: Lµm TN vµ gäi HS ®äc kÕt qu¶ TN, GV ghi vµo b¶ng phô ? Tõ kÕt qu¶ TN trong b¶ng em cã nhËn xÐt g×? GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i: Tõ TN trªn ta thÊy r»ng mét vËt ®ang chuyÓn ®éng mµ chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× sÏ tiÕp tôc chuyÓn ®éng H§4: T×m hiÓu vÒ qu¸n tÝnh GV: ¤ t«, tµu ho¶, xe m¸y… khi b¾t ®Çu chuyÓn ®éng th× chóng cã ®¹t ®îc vËn tèc tèi ®a hay kh«ng? GV: Khi vËt ®ang chuyÓn ®éng nÕu phanh gÊp th× nã cã dõng l¹i ngay kh«ng? GV: Tõ nh÷ng VD trªn ta thÊy khi cã lùc t¸c dông mäi vËt ®Òu kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét ®îc v× mäi vËt ®Òu cã qu¸n tÝnh H§5: VËn dông vµ cñng cè GV: Gäi HS ®øng t¹i chç ®äc c©u hái C6 ? Em h·y suy nghÜ tr¶ lêi bµi GV: Lµm TN cho c¶ líp quan s¸t ®Ó n¾m râ h¬n GV: TiÕp tôc cho HS lµm C7, C8 GV: Gäi HS tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch râ v× sao. GV: NhËn xÐt Gi¸o ¸n lÝ 8 HS: Quan s¸t vµ l¾ng nghe b) TN kiÓm tra HS: Quan s¸t TN vµ th¶o luËn tra lêi c©u hái HS: §äc kÕt qu¶ HS: NhËn xÐt HS: L¾ng nghe I) Qu¸n tÝnh 1) NhËn xÐt Khi cã lùc t¸c dông vµo, mäi vËt ®Òu kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét ®îc v× mäi vËt ®Òu cã qu¸n tÝnh HS: Suy nghÜ tr¶ lêi HS: Suy nghÜ tr¶ lêi HS: L¾ng nghe ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ qu¸n tÝnh 2) VËn dông C6 HS: §äc bµi HS: HS: Quan s¸t C7 HS: Lµm bµi C8 HS: Tr×nh bµy IV) HDVN - Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi - Lµm bµi tËp 5.1 --> 5.8 SBT Ngµy so¹n TiÕt 6: lùc ma s¸t th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - NhËn biÕt thªm mét lo¹i lùc c¬ häc n÷a lµ lùc ma s¸t. Bíc ®Çu ph©n biÖt ®îc sù xuÊt hiÖn cña c¸c lo¹i lùc ma s¸t vµ ®Æc ®iÓm cña mçi lo¹i Lµm TN ®Ó ph¸t hiÖn mét sè hiÖn tîng vÒ lùc ma s¸t nghØ KÓ vµ ph©n tÝch ®îc mét sè hiÖn tîng vÒ lùc ma s¸t cã lîi, cã h¹i trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt. Nªu ®îc c¸ch kh¾c phôc t¸c h¹i cña lùc ma s¸t, biÕt vËn dông lîi Ých cña lùc nµy. B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Lùc kÕ, miÕng gç, qu¶ nÆng HS: §äc tríc bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ThÕ nµo lµ hai lùc c©n b»ng? LÊy VD vÒ mét vËt chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng? -8- Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 ? T¹i sao khi cã lùc t¸c dông lÖn mét vËt l¹i kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét? LÊy VD minh ho¹ III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp GV: Ta ®· biÕt trôc b¸nh xe bß ngµy xa vµ trôc b¸nh xe ®¹p, xe « t« bay giê l¹i kh¸c nhau c¬ b¶n lµ trôc b¸nh xe bß kh«ng cã æ bi cßn trôc b¸nh xe ®¹p, xe « t« cã æ bi. VËy æ bi cã t¸c dông g×? H§2: T×m hiÓu vÒ lùc ma s¸t GV: Khi b¸nh xe ®¹p ®ang quay, nÕu bãp nhÑ phanh th× vµnh b¸nh chuyÓn ®éng chËm l¹i. Lùc sinh ra do m¸ phanh Ðp s¸t lªn vµnh b¸nh xe ng¨n c¶n chuyÓn ®éng cña vµnh ®îc gäi lµ lùc ma s¸t trît ? VËy ta bãp phanh m¹nh th× sao? GV: Ph©n tÝch vµ chØ râ cho HS vÒ ma s¸t trît ë VD nµy GV: Cho HS lÊy VD vÒ ma s¸t trît trong thùc tiÔn GV: §a ra VD vÒ ma s¸t l¨n GV: Cho HS th¶o luËn vµ lµm C2 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: NhËn xÐt GV: Cho HS tr¶ lêi C3 GV: Gäi HS tr¶ lêi bµi GV: TiÕn hµnh TN cho HS quan s¸t ? Em h·y dùa vµo kÕt qu¶ quan s¸t vµ tr¶ lêi C4 GV: Lùc c©n b»ng víi lùc kÐo trong TN trªn ®îc gäi lµ lùc ma s¸t nghØ ? Em h·y t×m VD vÒ lùc ma s¸t nghØ trong thùc tiÔn GV: Gäi mét vµi HS tr×nh bµy ? Qua TN trªn em h·y cho biÕt lùc ma s¸t nghØ cã ®Æc ®iÓm g×? H§3: T×m hiÓu vÒ lîi Ých vµ t¸c h¹i cña lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt ? Tõ h×nh 6.3, em h·y cho biÕt t¸c dông cña lùc ma s¸t? ? Tõ ®ã em h·y nªu c¸ch kh¾c phôc GV: NhËn xÐt GV: Nhê dïng dÇu b«i tr¬n mµ cã thÓ lµm gi¶m ma s¸t t¬i hµng chôc lÇn, thay trôc quay th«ng thêng b»ng trôc quay cã lãt æ bi cã thÓ lµm gi¶m ma s¸t tíi 30 lÇn ? Em h·y lÊy mét vµi VD vÒ t¸c h¹i cña ma s¸t, tõ ®ã nªu híng kh¾c phôc GV: Cho HS hoµn thiÖn c©u tr¶ lêi C7 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: NhËn xÐt vµ bæ sung H§4: VËn dông vµ cñng cè GV: Cho HS ®äc c©u C8 GV: Cho HS th¶o luËn lµm bµi GV: Gäi mét vµi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi GV: Gäi HS kh¸c nhËn xÐt bµi GV: TiÕp tôc cho HS lµm C9 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: Nhê cã æ bi ®· gi¶m ®îc lùc c¶n lªn c¸c vËt chuyÓn ®éng khiÕn cho c¸c m¸y mãc ho¹t ®éng dÔ dµng Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: L¾ng nghe HS: Suy nghÜ tr¶ lêi HS: Tr¶ lêi HS: L¾ng nghe HS: LÊy VD HS: Th¶o luËn lµm bµi I) Khi nµo cã lùc ma s¸t 1) Lùc ma s¸t trît Lùc ma s¸t trît sinh ra khi mét vËt trît trªn bÒ mÆt vËt kh¸c HS: Tr×nh bµy 2) Lùc ma s¸t l¨n Lùc ma s¸t l¨n sinh ra khi mét vËt l¨n trªn bÒ mÆt vËt kh¸c HS: Quan s¸t HS: Dùa vµo kÕt qu¶ tr¶ lêi HS: L¾ng nghe 3) Lùc ma s¸t nghØ Lùc ma s¸t nghØ gi÷ cho vËt kh«ng bÞ trît khi vËt bÞ t¸c dông cña lùc kh¸c HS: LÊy VD HS: Tr×nh bµy II) Lùc ma s¸t trong ®êi sèng vµ trong kÜ thuËt 1) Lùc ma s¸t cã thÓ cã HS: Quan s¸t vµ suy nghÜ tr¶ h¹i lêi bµi HS: Nªu biÖn ph¸p HS: L¾ng nghe 2) Lùc ma s¸t cã thÓ cã Ých HS: LÊy VD vµ nªu c¸ch kh¾c phôc HS: Hoµn thiÖn bµi HS: L¾ng nghe III) VËn dông HS: §äc bµi HS: Th¶o luËn tr¶ lêi HS: Tr¶ lêi C8 HS: NhËn xÐt HS: §äc bµi vµ suy nghÜ lam C9 bµi HS: L¾ng nghe -9- Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 ** HDVN: ? Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi VËn dông lµm bµi tËp 6.1-->6.4/SBT - Lµm bµi tËp 5.1 --> 5.8 SBT TiÕt 7 Ngµy so¹n A. Môc tiªu: Á P SUẤT th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 - HS hiÓu kh¸i niÖm vÒ ¸p lùc, n¾m c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt ®¬n vÞ ¸p suÊt - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t thÝ nghiÖm, nhËn xÐt - Th¸i ®é cÇn cï, cÈn thËn. B. Ph¬ng ph¸p: - §Æt vÊn ®Ò - Ph©n nhãm. C. Ph¬ng tiÖn d¹y häc: - ChËu c¸t - Khèi kim lo¹i - B¶ng con. D. TiÕn tr×nh lªn líp: (I) æn ®Þnh tæ chøc (II) Bµi cò: (III) Bµi míi: 1. §Æt vÊn ®Ò: SGK 2. TriÓn khai bµi. a) Ho¹t ®éng 1: Gi¸o viªn - Häc sinh Néi dung - Gi¸o viªn th«ng b¸o vÒ ¸p lùc nh SGK I. ¸p lùc lµ g×: ? Ph¬ng cña ¸p lùc - ¸p lùc lµ lùc Ðp cã ph¬ng vïng gãc víi mÆt bÞ - HS häc nhãm tr¶ lêi C1 Ðp. - HS lµm TN theo nhãm - GV híng dÉn HS quan II. ¸p suÊt: s¸t. 1. T¸c dông cña ¸p lùc phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo: - Th¶o luËn ®iÒn vµo b¶ng. KÕt luËn: T¸c dông cña ¸p lùc cµng lín khi ¸p ? Lµm C3. lùc cµng m¹nh vµ diÖn tÝch bÞ Ðp cµng nhá. b) Ho¹t ®éng 2: Gi¸o viªn - Häc sinh Néi dung ? §Ó x¸c ®Þnh t¸c dông cña ¸p lùc lªn mÆt bÞ Ðp ng- 2. C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt: - ¸p suÊt lµ ®é lín cña ¸p lùc trªn mét ®¬n vÞ êi ta ®a ra kh¸i niÖm g×. diÖn tÝch bÞ Ðp. ? Nªu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt. ? §¬n vÞ ¸p suÊt. F P S §¬n vÞ: - N/m2 - Pa: 1Pa = 1N/m2. c) Ho¹t ®éng 3 Gi¸o viªn - Häc sinh - GV gîi ý - HS lµm C4 - GV híng dÉn HS lµm theo nhãm c©u C5. Néi dung III. VËn dông: C4: DiÖn tÝch bÞ Ðp, ®é lín ¸p lùc. C5:Pxt¨ng = 340.000 226.666,6 N / m 2 1,5 = 800.000N/m2 P«t« > Pxe t¨ng -> xe t¨ng ch¹y ®îc trªn ®Êt mÒm. - 10 - Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 IV. Cñng cè: ? ¸p lùc lµ g× ? C«ng thøc, ®¬n vÞ ¸p suÊt. V. DÆn dß: - Lµm bµi tËp 7.5 vµ 7.6 vµo buæi tèi F = P x S = 1,7 . 104N/m2 x 0,03m2 P 10 P 60.10  4.10  200.000 N / m 2 - 7.6) P = S 4.0,0008m 2 P = 10m => m = ========================================================================== TiÕt 8: Ngµy so¹n ¸p suÊt chÊt láng – B×nh th«ng nhau th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - M« t¶ ®îc TN chøng tá sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt lán ViÕt ®îc c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng, nªu ®îc tªn vµ ®¬n vÞ cña c¸c ®¹i lîng cã mÆt trong c«ng thøc VËn dông ®îc c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp ®¬n gi¶n Nªu ®îc nguyªn t¾c b×nh th«ng nhau vµ dïng nã ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng thêng gÆp. B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Tranh vÏ m¸y Ðp dïng chÊt láng Mçi nhãm: - Mét b×nh trô thñng ®¸y vµ cã hai lç ngang, cã mµng cao su - B×nh trô cã l¾p che - èng thuû tinh lµm b×nh th«ng nhau - èng nhùa, gi¸ nhùa C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? ¸p lùc lµ g×? T¸c dông cña ¸p lùc phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? Nªu c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt? VËn dông tÝnh ¸p suÊt cña vËt cã khèi lîng 50kg t¸c dông lªn mÆt ®Êt n»m ngang biÕt diÖn tÝch tiÕp xóc lµ 200 cm2 III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp ? T¹i sao khi lÆn s©u ngêi thî lÆn ph¶i mÆc ¸o chÞu ®îc ¸p suÊt lín? H§2: T×m hiÓu ¸p suÊt chÊt láng lªn ®¸y vµ thµnh b×nh GV: Ta ®· biÕt khi ®Æt vËt r¾n lªn mÆt bµn th× vËt r¾n sÏ t¸c dông lªn mÆt bµn mét ¸p suÊt theo ph¬ng cña träng lùc. Cßn khi ®æ mét chÊt láng vµo trong mét b×nh th× sao? ¸p suÊt cã g©y lªn thµnh b×nh kh«ng? NÕu cã th× ¸p suÊt nµy gièng ¸p suÊt chÊt r¾n kh«ng? GV: Ph¸t c¸c dông cô TN cho c¸c nhãm ? Khi cha ®æ chÊt láng th× c¸c mµng cao su nh thÕ nµo? GV: Cho HS ®æ níc vµo èng vµ quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra víi c¸c lç A, B, C? GV: Cho HS tr¶ lêi C1; C2 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: NhËn xÐt GV: Nh vËy chÊt láng g©y ra ¸p suÊt t¸c dông lªn ®¸y vµ thµnh b×nh GV: NhÊn m¹nh ®iÓm kh¸c víi ¸p suÊt chÊt r¾n Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: Quan s¸t h×nh vµ l¾ng nghe I) Sù tån t¹i cña ¸p suÊt trong lßng chÊt láng HS: L¾ng nghe 1) TN1: HS: NhËn dông cô HS: Tr¶ lêi HS: lµm theo híng dÉn cña GV HS: Dùa vµo kÕt qu¶ TN, th¶o luËn tr¶ lêi bµi HS: L¾ng nghe - 11 - Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 HS: Quan s¸t H§3: T×m hiÓu ¸p suÊt chÊt láng t¸c dông lªn c¸c vËt ë trong lßng nã GV: LÊy h×nh trô cho HS quan s¸t ? Em cã dù ®o¸n g× khi cho h×nh trô cã l¾p xuèng níc råi bá d©y ra? GV: §a dông cô cho c¸c nhãm tiÕn hµnh TN vµ tr¶ lêi C3 GV: Quan s¸t c¶ líp lµm bµi GV: Gäi HS nhËn xÐt ? Tõ TN trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ ¸p suÊt chÊt láng GV: Cho HS tr¶ lêi C4 GV: NhËn xÐt vµ nh¾c l¹i kÕt luËn cña ¸p suÊt H§4: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt GV: Gi¶ sö cã mét khèi chÊt láng h×nh trô, diÖn tÝch ®¸y lµ S, chiÒu cao lµ h. Em h·y tÝnh ¸p suÊt cña khèi chÊt láng nµy? GV: Híng dÉn HS chøng minh c«ng thøc tÝnh GV: NhÊn m¹nh c«ng thøc tÝnh vµ gi¶i thÝch râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc GV: C«ng thøc nµy còng cho mét ®iÓm bÊt k× trong lßng chÊt láng, chiÒu cao cña cét chÊt láng còng lµ ®é s©u cña ®iÓm ®ã so víi mÆt tho¸ng H§5: Nguyªn t¾c b×nh th«ng nhau GV: Giíi thiÖu vÒ b×nh th«ng nhau ? Em cã dù ®o¸n g× vÒ mùc níc trong c¸c h×nh a, b, c GV: Cho HS lµm TN kiÓm tra ? Tõ ®ã em cã nhËn xÐt g×? HS: §a ra dù ®o¸n H§6: VËn dông & cñng cè GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái ë ®Çu bµi GV: Gäi HS nhËn xÐt bæ sung ®Ó hoµn thiÖn h¬n GV: Cho HS tiÕp tôc lµm c¸c c©u hái C7; C8; C9 GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy GV: NhËn xÐt GV: Giíi thiÖu vÒ ®iÒu em cha biÕt vµ ®a ra tranh vÏ m¸y Ðp dïng chÊt láng vµ cho HS gi¶i thÝch nguyªn lÝ lµm viÖc cña m¸y. HS: L¾ng nghe HS: Suy nghÜ lµm bµi HS: nhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN, råi tr¶ lêi C3 HS: Tr×nh bµy HS: Tr¶ lêi 2) TN2 3) KÕt luËn ChÊt láng kh«ng chØ g©y ra ¸p suÊt ë ®¸y b×nh, mµ lªn c¶ thµnh b×nh vµ c¸c vËt trong lßng chÊt láng II) C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt cña chÊt láng p = d.h HS: L¾ng nghe HS: HS: L¾ng nghe HS: Tr¶ lêi HS: Tr×nh bµy HS: NhËn xÐt Trong ®ã: d: Träng lîng riªng cña chÊt láng (N/m3) h: ChiÒu cao cña cét chÊt láng (m) p: ¸p suÊt ë ®¸y cét chÊt láng (N/m2) III) B×nh th«ng nhau Trong b×nh th«ng chøa cïng mét chÊt ®øng yªn, c¸c mùc láng ë c¸c cét lu«n ë mét ®é cao nhau láng chÊt cïng IV) VËn dông C7 C8 HS: Lµm bµi HS: Tr×nh bµy HS: Quan s¸t vµ l¾ng nghe C9 IV) HDVN - Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi - Lµm bµi tËp 8.1 --> 8.5 SBT ================================================================ TiÕt 9 ¸p suÊt khÝ quyÓn Ngµy so¹n th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - Gi¶i thÝch ®îc sù tån t¹i cña líp khÝ quyÓn, ¸p suÊt khÝ quyÓn Gi¶i thÝch ®îc TN T«rixeli vµ mét sè hiÖn tîng ®¬n gi¶n thêng gÆp HiÓu ®îc v× sao ®é lín cña ¸p suÊt khÝ quyÓn thêng ®îc tÝnh theo ®é cao cña cét thuû ng©n vµ c¸ch biÕn ®æi tõ ®¬n vÞ mmHg sang ®¬n vÞ N/m2 vµ ngîc l¹i B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: Mçi nhãm: - 1 èng thuû tinh dµi 10- 20 cm, 1 chai nhùa máng. C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp - 12 - Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 II/ KiÓm tra bµi cò ? Nªu kÕt luËn vÒ sù tån t¹i cña ¸p suÊt chÊt láng? Nªu vµ gi¶i thÝch râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp GV: §æ ®Çy cèc níc vµ lÊy tê giÊy bãng bÞt phÝa trªn råi lén xuèng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ níc trong cèc? GV: Nh vËy níc trong cèc kh«ng ch¶y ra ngoµi ®îc mÆc dï ta lén ngîc cèc. §Ó gi¶i thÝch ®îc ®iÒu nµy ta cïng nghiªn cøu bµi h«m nay. H§2: T×m hiÓu sù tån t¹i ¸p suÊt khÝ quyÓn GV: Giíi thiÖu vÒ ¸p suÊt khÝ quyÓn cña Tr¸i ®Êt GV: Kh«ng khÝ còng cã träng lîng nªn Tr¸i §Êt vµ mäi vËt trªn Tr¸i ®Êt ®Òu chÞu ¸p suÊt cña líp kh«ng khÝ bao quanh Tr¸i ®Êt. ¸p suÊt nµy gäi lµ ¸p suÊt khÝ quyÓn GV: Gi¶i thÝch cho HS thÊy râ h¬n sù tån t¹i cña ¸p suÊt khÝ quyÓn GV: Ph¸t chai nhùa ®· chuÈn bÞ cho c¸c nhãm GV: C¸c em h·y hót bít kh«ng khÝ trong chai vµ nªu hiÖn tîng quan s¸t ®îc? GV: H·y gi¶i thÝch t¹i sao l¹i cã hiÖn tîng ®ã GV: NhËn xÐt, vµ lu ý HS lµ vá chai bÞ mÐo theo mäi phÝa GV: Cho HS tiÕn hµnh TN2 vµ gi¶i thÝch hiÖn tîng Ho¹t ®éng cña trß HS: Quan s¸t hiÖn tîng HS: Tr¶ lêi HS: L¾ng nghe HS: L¾ng nghe I) Sù tån t¹i ¸p suÊt khÝ quyÓn HS: NhËn dông cô HS: Lµm TN theo yªu cÇu GV 1. ThÝ nghiÖm 1 vµ nªu hiÖn tîng HS: Tr×nh bµy HS: Lµm TN quan s¸t hiÖn t¬ng vµ th¶o luËn tr¶ lêi bµi HS: Bæ sung bµi HS: Tr×nh bµy HS: L¾ng nghe GV: Gäi HS kh¸c bæ sung ®Ó cã c¬ së HS: Th¶o luËn theo bµn ®Ó tr¶ cho HS tr¶ lêi C2, C3 lêi bµi GV: M« t¶ TN Ghª-rich nh trong SGK ? Em h·y gi¶i thÝch hiÖn tîng x¶y ra? GV: NhËn xÐt H§3: T×m hiÓu vÒ ®é lín ¸p suÊt khÝ quyÓn ? V× sao kh«ng dïng c«ng thøc ¸p suÊt chÊt láng ®Ó tÝnh ¸p suÊt khÝ quyÓn? GV: Giíi thiÖu c¸c dông cô cña TN T«rixenli vµ ®a ra hiÖn tîng cña TN GV: Nh vËy cét thuû ng©n trong èng ®øng c©n b»ng ë ®ä cao 76 cm Hg vµ phÝa trªn èng lµ ch©n kh«ng ? Em h·y gi¶i thÝch v× sao? GV: NhËn xÐt vµ tõ ®ã cho HS tr¶ lêi C5, C6 GV: TiÕp tôc hco HS lµm C7 GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy. GV: NhËn xÐt Ghi b¶ng HS: Tr×nh bµy HS: L¾ng nghe 2. ThÝ nghiÖm 2 3. ThÝ nghiÖm 3 II) §é lín ¸p suÊt khÝ quyÓn 1. ThÝ nghiÖm T«rixenli HS: §a ra lËp luËn gi¶i thÝch vµ 2/ §é lín ¸p suÊt khÝ tr¶ lêi C5, C6 quyÓn ¸p suÊt khÝ quyÓn b»ng ¸p suÊt cña cét thuû ng©n HS: Tr×nh bµy trong èng T«rixenli, do ®ã HS: §äc vµ suy nghÜ lµm bµi ngêi ta dïng mmHg lµm HS: Tr×nh bµy ®¬n vÞ ®o ¸p suÊt khÝ quyÓn HS: L¾ng nghe vµ lµm theo hH§4: VËn dông vµ cñng cè GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái tõ íng dÉn cña GV C8 – C11 III) VËn dông GV: Gäi HS tr×nh bµy bµi C8 GV: NhËn xÐt C9 GV: Híng dÉn HS lµm bµi C11 C10 C11 - 13 - Trêng THCS B Thanh NghÞ P d .h  h  P 103600  10,336m d 10000 Gi¸o ¸n lÝ 8 P d .h  h  P 103600  10,336m d 10000 IV) HDVN - Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi - Lµm bµi tËp 9.1 --> 9.5 SBT ============================================================== TiÕt 10 : «n TËp Ngµy so¹n th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - HÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc: ChuyÓn ®éng c¬ häc, vËn tèc, chuyÓn ®éng ®Òu, kh«ng ®Òu, biÓu diÔn lùc…. HS vËn dông ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn tù¬ng trong thùc tÕ cã liªn quan. RÌn HS kÜ n¨ng tæng hîp kiÕn thøc B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: So¹n bµi HS: Häc vµ lµm bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò (Xen lÉn trong giê) III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: ¤n l¹i lÝ thuyÕt ? ChuyÓn ®éng c¬ häc lµ g×? LÊy VD minh ho¹? ? T¹i sao nãi chuyÓn ®éng vµ ®øng yªn chØ mang tÝnh t¬ng ®èi? LÊy VD ®Ó chØ râ ? VËn tèc cña mét vËt ®îc tÝnh nh thÕ nµo? ? ThÕ nµo lµ chuyÓn ®éng ®Òu, chuyÓn ®éng kh«ng ®Òu? ? ThÕ nµo lµ hai lùc c©n b»ng? Mét vËt chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× sÏ nh thÕ nµo? ? Lùc ma s¸t lµ g×? Lùc ma s¸t cã lîi hay cã h¹i? ? ¸p suÊt lµ g×? ¸p suÊt chÊt láng ®îc tÝnh theo c«ng thøc nµo? Gi¶i thÝch râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc? H§2: Bµi tËp GV: Cho HS dïng vë BT tr¶ lêi c¸c bµi tËp: 1.1-->1.3, 2.1, 3.1,3.2, 4.1, 5.1-->5.3, 6.1-->6.3 trong SBT GV: Gäi HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy ®¸p ¸n cña tõng bµi vµ yªu cÇu gi¶i thÝch t¹i sao l¹i lùa chän ®¸p ¸n ®ã. GV: NhËn xÐt GV: Khi lµm nh÷ng bµi to¸n tr¾c nghiÖm nµy c¸c em cÇn ®äc kÜ ®Ò bµi, sau ®ã vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó lùa chän ®¸p ¸n cho chÝnh x¸c Ho¹t ®éng cña trß HS: Tr¶ lêi vµ lÊy VD Ghi b¶ng I) ¤n tËp lÝ thuyÕt HS: Tr¶ lêi HS: Tr¶ lêi II) Bµi tËp HS: §a ra ®¸p ¸n cña mçi bµi HS: L¾ng nghe - 14 - Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 HS: §äc bµi GV: Cho HS ®äc bµi 5.5/9SBT GV: VÏ h×nh lªn b¶ng ? Em h·y nªu c¸ch biÓu diÔn lùc? ? VËy trong trêng hîp nµy ®é lín cña lùc lµ bao nhiªu? ? Ph¬ng vµ chiÒu cña lùc nµy nh thÕ nµo? GV: Gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy GV: NhËn xÐt HS: Tr×nh bµy HS: Tr¶ lêi HS: Tr¶ lêi HS: Lªn b¶ng HS: L¾ng nghe GV: Cho HS ®äc ®Ò bµi cña bµi HS: §äc bµi 8.4 ? Tµu ®· næi lªn hay lÆn xuèng? HS: §a ra lËp luËn tr¶ lêi V× sao l¹i kh¼ng ®Þnh nh vËy? GV: Ph©n tÝch cho c¶ líp n¾m râ HS: L¾ng nghe h¬n GV: Cho HS hoµn thiÖn bµi IV) Cñng cè GV: Cho HS nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc träng t©m cña ch¬ng V) HDVN - Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi - Lµm bµi tËp 9.1 --> 9.5 SBT - ChuÈn bÞ cho tiÕt sau kiÓm tra 45' TiÕt 11 kiÓm tra Ngµy so¹n th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 A/ Môc tiªu cÇn ®¹t: - KiÓm tra kiÕn thøc cña häc sinh . VËn dông kݪn thøc vµo gi¶i bµi tËp - Tõ ®ã cã biÖn ph¸p kh¾c phôc B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS -§Ò bµi vµ ®¸p an Hs «n tËp kiÕn thøc C/ Néi dung bµi kiÓm tra PhÇn I – tr¨c nghiÖm C©u 1: Khoanh trßn vµo ph¬ng ¸n mµ em cho lµ ®óng nhÊt: a) Trong c¸c ®¬n vÞ sau ®©y, ®¬n vÞ nµo lµ ®¬n vÞ vËn tèc: A. km.h B. m.s C.km/h D. s/m b) Mét ng¬i ®i ®îc qu·ng ®êng s1 hÕt t1 gi©y, ®i ®îc qu·ng ®êng tiÕp theo s2 hÕt t2 gi©y. Trong c¸c c«ng thøc sau dïng ®Ó tÝnh vËn tèc trung b×nh cña ngêi nµy trªn c¶ hai qu·ng ®êng s1 vµ s2 c«ng thøc nµo ®óng? s s v v A. vtb  1 2 B. vtb  1 2 t1  t2 2 s s C. vtb  1  2 D. C¶ ba c«ng thøc trªn ®Òu kh«ng ®óng t1 t2 c) Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc: A. T¸c dông lªn cïng mét vËt B. Cã cïng cêng ®é C. Cïng ph¬ng, ngîc chiÒu. D. T¸c dông lªn cïng mét vËt, cã cïng cêng ®é, cïng ph¬ng, ngîc chiÒu. d) C¸ch lµm nµo sau ®©y gi¶m ®îc lùc ma s¸t: A. T¨ng ®é nh¸m cña mÆt tiÕp xóc B. T¨ng lùc Ðp lªn mÆt tiÕp xóc C. T¨ng ®é nh½n gi÷a c¸c mÆt tiÕp xóc D. T¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt tiÕp xóc. e) Muèn t¨ng, gi¶m ¸p suÊt th× ph¶i lµm thÕ nµo? Trong c¸c c¸ch sau ®©y, c¸ch nµo kh«ng ®óng? A. Muèn lµm t¨ng ¸p suÊt th× t¨ng ¸p lùc, gi¶m diÖn tÝch bÞ Ðp. - 15 - Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 B. Muèn lµm t¨ng ¸p suÊt th× gi¶m ¸p lùc, t¨ng diÖn tÝch bÞ Ðp. C. Muèn gi¶m ¸p suÊt th× gi¶m ¸p lùc, gi÷ nguyªn diÖn tÝch bÞ Ðp. D. Muèn lµm t¨ng ¸p suÊt th× ph¶i t¨ng diÖn tÝch bÞ Ðp. g) Cµng lªn cao ¸p suÊt khÝ quyÓn: A. Cµng t¨ng B. Cµng gi¶m C. Kh«ng thay ®æi D. Cã thÓ t¨ng còng cã thÓ gi¶m C©u 2: Trong c¸c c«ng thøc sau c«ng thøc nµo dïng ®Ó tÝnh ¸p suÊt chÊt láng: F A. p = d.h B. p  S C. P =D.h D. p = F.S C©u 3: §¬n vÞ cña ¸p suÊt lµ: A. N/m B. N/m2 C. km/h D. N/m3 C©u 4: §iÒn tõ (hoÆc côm tõ) thÝch hîp vµo chç chÊm (…): a) ¸p lùc lµ lùc Ðp cã ph¬ng ………………………………….. víi mÆt bÞ Ðp. b) Trong b×nh th«ng nhau chøa cïng mét chÊt láng ®øng yÖn, c¸c mùc chÊt láng ë c¸c nh¸nh lu«n lu«n ë ……………………. ®é cao. c) Khi cã lùc t¸c dông, mäi vËt kh«ng thÓ thay ®æi ®ét ngét vËn tèc ®îc v× cã …………….. d) Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cïng t¸c dông lªn mét vËt, cã …………………………. b»ng nhau, ……………… n»m trªn cïng mét ®êng th¼ng, ………………………. ngîc nhau. PhÇn II – Tù luËn C©u 1: Mét ngêi ®i bé ®Òu trªn qu·ng ®êng ®Çu dµi 3km víi vËn tèc 2m/s. ë qu·ng ®êng sau dµi 1,95km ngêi ®ã ®i hÕt 0,5h. TÝnh vËn tèc trung b×nh cña ngêi ®ã trªn c¶ hai qu·ng ®êng. C©u 2: Mét ngêi t¸c dông lªn mÆt sµn mét ¸p suÊt 1,7.10 4N/m2. DiÖn tÝch cña bµn ch©n tiÕp xóc víi mÆt sµn lµ 0,03m2. Hái träng lîng vµ khèi lîng cña ngêi ®ã? C©u 3: Mét chiÕc bÓ cao 1,8m ®ùng ®Çy níc. TÝnh ¸p suÊt t¸c dông lªn ®¸y bÓ vµ lªn mét ®iÓm A c¸ch ®¸y bÓ 0,7m? §¸p ¸n PhÇn I – Tr¾c nghiÖm: 4 ®iÓm mçi ý ®óng 0,5 ®iÓm C©u 1a 1b 1c 1d 1e 1g §/A C B D C D B PhÇn II – Tù luËn C©u 1: 1,5 ®iÓm s 3000  1500 s Thêi gian ®i hÕt qu·ng ®¬ng ®Çu lµ: t1  1  v1 2 VËn tèc trung b×nh cña ngêi ®ã trªn c¶ hai qu·ng ®êng lµ: s s 3000  1950 vtb  1 2   1,5m / s t1  t2 1800  1500 C©u2: 2 ®iÓm Trong trêng hîp nµy träng lîng cña ngêi chÝnh lµ ¸p lùc: F ¸p dông c«ng thøc: p  � F  pS  1, 7.104.0, 03  510 N S ==> P = 510 N ==> m = 51 kg C©u 3: 2,5 ®iÓm pA = 1,8.10 000 = 18 000 N/m2 pB = 10 000.(1,8 – 0,7) = 11 000 N/m2 2 A 3 B ================================================================================ TiÕt 11: Lùc ®Èy ¸c-si-mÐt Ngµy so¹n th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 ) Môc tiªu bµi d¹y: - Nªu ®îc hiÖn tîng chøng tá sù tån t¹i cña lùc ®Èy ¸csimet vµ chØ râ c¸c ®Æc ®iÓm cña lùc nµy - ViÕt ®îc c«ng thøc tÝnh lùc ®Èy ¸csimet, nªu tªn vµ gi¶i thÝch râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc. - Gi¶i thÝch ®îc mét sè hiÖn tîng trong thùc tÕ - VËn dông tèt c«ng thøc ®Ó lµm bµi B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: So¹n bµi + Gi¸ TN, lùc kÕ 5N, qu¶ nÆng, cèc nhùa cã mãc treo, b×nh trµn, cèc thuû tinh. HS: Häc vµ lµm bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc - 16 - Trêng THCS B Thanh NghÞ I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò (Xen lÉn trong giê) III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp GV: Khi kÐo níc tõ díi giÕng HS: L¾ng nghe lªn ta thÊy gÇu níc khi cßn ngËp trong níc nhÑ h¬n khi ®· lªn khái mÆt níc. VËy t¹i sao l¹i nh thÕ? H§2: T×m hiÓu t¸c dông cña chÊt láng lªn vËt nhóng trong nã. GV: Ph¸t dông cô cho c¸c nhãm HS: NhËn dông cô GV: Híng dÉn HS thùc hiÖn TN GV: Cho c¸c nhãm tiÕn hµnh HS: L¾ng nghe TN GV: Quan s¸t c¶ líp lµm bµi HS: TiÕn hµnh TN ? p1 < p ®iÒu ®ã chøng tá g×? GV: Gäi HS tr×nh bµy C2 GV: NhËn xÐt HS: Tr×nh bµy GV: Lùc ®Èy chÊt láng t¸c dông HS: Tr×nh bµy lªn vËt nhóng trong nã do nhµ HS: L¾ng nghe b¸c häc acsimet ph¸t hiÖn ra nªn ®îc gäi lµ lùc ®Èy acsimet HS: L¾ng nghe H§3: T×m hiÓu vÒ ®é lín lùc ®Èy acsimet GV: KÓ l¹i truyÒn thuyÕt vÒ acsimet nh trong SGK vµ nhÊn m¹nh r»ng acsimet ®· dù ®o¸n lµ ®é lín cña lùc ®Èy lªn vËt nhóng trong nã b»ng träng lîng cña phÇn chÊt láng mµ vËt HS: L¾ng nghe chiÕm chç GV: Yªu cÇu HS m« t¶ l¹i TN kiÓm tra GV: NhËn xÐt GV: Cho HS lµm TN kiÓm tra HS: Tr×nh bµy ? Qua kÕt qu¶ TN trªn em h·y cho biÕt dù ®o¸n trªn ®óng hay sai? ? VËy em h·y tÝnh träng lîng HS: Lµm bµi cña khèi chÊt láng? GV: NhËn xÐt vµ dÉn d¾t ®a ra c«ng thøc HS: Suy nghÜ lµm bµi ? Em h·y gi¶i thÝch c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc? HS: L¾ng nghe GV: Nh¾c l¹i vµ lu ý HS ®Õn V lµ thÓ tÝch chÊt láng mµ vËt HS: Tr¶ lêi chiÕm chç hay thÓ tÝch phÇn vËt ngËp trong chÊt láng H§4: VËn dông vµ cñng cè GV: Cho HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái C4 GV: Gäi HS tr×nh bµy GV: NhËn xÐt GV: TiÕp tôc cho HS th¶o luËn tr¶ lêi C5; C6 GV: Gäi 2 HS ®øng t¹i chç tr×nh bµy GV: Tãm t¾t l¹i tr¶ lêi cña HS vµ chèt l¹i c©u tr¶ lêi cña bµi to¸n Gi¸o ¸n lÝ 8 Ghi b¶ng I) T¸c dông cña chÊt láng lªn vËt nhóng ch×m trong nã. Mét vËt nhóng trong bÞ chÊt láng t¸ dông mét lùc ®Èy tõ díi lªn. II) §é lín cña lùc ®Èy acsimet 1) Dù ®o¸n §é lín cña lùc ®Èy lªn vËt nhóng trong nã b»ng träng lîng cña phÇn chÊt láng mµ vËt chiÕm chç. 2) ThÝ nghiÖm kiÓm tra 3) §é lín cña lùc ®Èy acsimet FA  d .V Trong ®ã: d: Träng lîng riªn cña chÊt láng V: ThÓ tÝch cña phÇn chÊt láng mµ vËt chiÕm chç FA: §é lín cña lùc ®Èy acsimet III) VËn dông C4 C5 C6 HS: §äc bµi vµ suy nghÜ lµm HS: Tr×nh bµy HS: Th¶o luËn HS: Tr×nh bµy - 17 - Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 IV) HDVN - Häc thuéc phÇn ghi nhí trong bµi - Lµm bµi tËp 10.1 --> 10.5 SBT =========================================================== TiÕt 13: Thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh: Ngµy so¹n th¸ng I) Môc tiªu bµi d¹y: NghiÖm l¹i lùc ®Èy Acsimet n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 - ViÕt ®îc c«ng thøc tÝnh ®é lín, nªu tªn vµ gi¶i thÝch râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc. - TËp ®Ò xuÊt ph¬ng ¸n TN trªn c¬ së nh÷ng dông cô ®· cã - Sö dông ®îc lùc kÕ, b×nh chia ®é… ®Ó lµm TN kiÓm tra ®é lín lùc ®Èy ¸csimet. B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: So¹n bµi + Gi¸ TN, lùc kÕ 2,5N + B×nh trµn, cèc thuû tinh + Gi¸ ®ì HS: Häc vµ lµm bµi + Cèc nhùa cã mãc treo + Qu¶ nÆng C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò ? Lùc ®Èy ¸csimet lµ g×? Nªu c«ng thøc vµ gi¶i thÝch râ c¸c ®¹i lîng trong c«ng thøc tÝnh ®é lín lùc ®Èy ¸csimet? III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Giíi thiÖu môc tiªu bµi thùc hµnh GV: ë bµi häc tríc c¸c em ®· ®îc häc vÒ lùc ®Èy ¸csimet: §ã lµ lùc t¸c dông vµo vËt khi nã nhóng trong níc. H«m nay chóng ta sÏ lµm TN kiÓm tra ®é lín cña lùc ®Èy ¸csimet GV: Khi nhóng mét vËt trong chÊt láng th× chÊt láng sÏ t¸c dông vµo nã mét lùc ®Èy FA. VËy FA ®îc tÝnh nh thÕ nµo? H§2: Giíi thiÖu c¸c dông cô TN vµ tæ chøc cho HS thùc hµnh GV: Giíi thiÖu c¸c dông cô TN cho c¶ líp quan s¸t. GV: Ph¸t c¸c dông cô cho c¸c nhãm vµ híng dÉn thùc hµnh theo c¸c bíc híng dÉn trong SGK. GV: Quan s¸t c¶ líp lµm GV: Lu ý c¸c em lµ thùc hµnh ®o 3 lÇn vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng b¸o c¸o, sau ®ã tõng c¸ nh©n hoµn thiÖn b¶n b¸o c¸o vµ nép. Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng HS: L¾ng nghe HS: FA d .V HS: L¾ng nghe HS: nhËn dông cô HS: Thùc hµnh theo yªu cÇu bµi häc vµ ghi c¸c kÕt qu¶ TN vµo b¶ng HS: Tù hoµn thiÖn b¶n b¸o c¸o vµ rót ra kÕt luËn. MÉu b¸o c¸o thùc hµnh: NghiÖm l¹i lùc ®Èy Acsimet Hä vµ tªn häc sinh: ………………………………………………………… Líp: ….. 1. Tr¶ lêi c©u hái C4. ViÕt c«ng thøc tÝnh lùc ®Èy ¸csimet. Nªu tªn vµ ®¬n vÞ cña c¸c ®¹i lîng cã mÆt trong c«ng thøc. - 18 - Trêng THCS B Thanh NghÞ - Gi¸o ¸n lÝ 8 ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... C5. Muèn kiÓm chøng ®é lín cña lùc ®Èy ¸csimet cÇn ph¶i ®o nh÷ng ®¹i lîng nµo? a) ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... b) ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. KÕt qu¶ ®o lùc ®Èy ¸csimet: LÇn ®o Träng lîng P cña vËt (N) Hîp lùc F cña träng lîng vµ lùc ®Èy ¸csimet t¸c dông lªn vËt khi vËt ®îc nhóng ch×m trong níc (N) Lùc ®Èy ¸csimet FA=P-F (N) 1 2 3 KÕt qu¶ trung b×nh: F A ...  ...  ...  ... 3 3. KÕt qu¶ ®o träng lîng cña phÇn níc cã thÓ tÝch b»ng thÓ tÝch cña vËt LÇn ®o Träng lîng P1 (N) Träng lîng cña phÇn níc bÞ vËt chiÕm chç: PN = P2 – P1 (N) Träng lîng P2 (N) 1 2 3 P PN1  PN 2  PN 3 3 .... 4. NhËn xÐt kÕt qu¶ ®o vµ rót ra kÕt luËn: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ IV) HDVN - Häc vµ n¾m ®îc ®Þnh nghÜa, c«ng thøc tÝnh lùc ®Èy ¸csimet =========================================================== TiÕt 14: sù næi Ngµy so¹n th¸ng n¨m 2009 - Ngµy d¹y th¸ng n¨m 2009 I) Môc tiªu bµi d¹y: - Gi¶i thÝch ®îc khi nµo vËt næi, vËt ch×m, vËt l¬ löng - Nªu ®îc ®iÒu kiÖn ®Ó vËt næi - Gi¶i thÝch ®îc c¸c hiÖn tîng vËt næi trong thùc tÕ ®êi sèng hµng ngµy. B/ ChuÈn bÞ cña GV vµ HS GV: So¹n bµi + Gi¸ TN, lùc kÕ 5N, qu¶ nÆng, cèc nhùa cã mãc treo, b×nh trµn, cèc thuû tinh. HS: Häc vµ lµm bµi C/ tiÕn tr×nh tæ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc I/ æn ®Þnh tæ chøc líp II/ KiÓm tra bµi cò (Xen lÉn trong giê) III/ Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp. Gv: §ua ra mÈu chuyÖn ®èi tho¹i gi÷a An vµ B×nh nh trong Ho¹t ®éng cña trß Ghi b¶ng H/s l¾ng nghe I/§iÒu kiÖn ®Ó vËt næi, vËt ch×m. - 19 - Trêng THCS B Thanh NghÞ s¸ch, H§2: T×m hiÓu khi nµo vËt næi khi nµo vËt ch×m. Gv: Gäi häc sinh ®äc C1 Mét vËt trong lßng chÊt láng chÞu t¸c dông cña nh÷ng lùc nµo? Chóng cã gièng nhau kh«ng? Gv: Gäi häc sinh kh¸c bæ sung Gv: Nh vËt mét vËt nhng trong lµ chÊt láng chÞu t¸c dông cña P, F. Hai lùc nµy cïng ph¬ng: ngîc chiÒu. Träng lùc ph¬ng tõ trªn xuèng, F híng tõ díi lªn. Gv: Cho häc sinh ®äc vµ suy nghÜ tr¶ lêi C2 Gv: BiÓu diÔn c¸c vÐc t¬ lùc trong tõng trêng hîp. GV: Gäi häc sinh nhËn xÐt vµ tõ ®ã tr¶ lêi C2 Gv: Gäi mét häc sinh kh¸c nhËn xÐt. Gv: Nh vËy mét vËt nhóng trong chÊt láng sÏ chÞu t¸c dông cña lùc ®én Acsimet F vµ sÏ x¶y ra mét trong 3 trêng hîp… H§3: X¸c ®Þnh lùc lín cña lùc ®Èy Acismet khi vËt næi lªn trªn mÆt tho¸ng cña chÊt láng Gi¸o ¸n lÝ 8 - H/s ®äc bµi: - H/s: ChÞu t¸c dông cña P; F - H/s bæ sung. - H/s: L¾ng nghe C2: P >F vËt sÏ chuyÓn ®éng xuèng díi P=F vËt sÏ ®øng yªn P< F vËt sÏ chuyÓn ®éng lªn trªn - H/s: §äc quan s¸t vµ tr¶ lêi. - H/s: Quan s¸t vµ tõ ®ã suy nghÜ ®iÒn - H/s; NhËn xÐt vµ tr¶ lêi - H/s l¾ng nghe - H/s: L¾ng nghe - H/s quan s¸t vµ tõ ®ã lµm II/ X¸c ®Þnh lùc lín cña lùc ®Èy Acismet khi vËt næi lªn trªn mÆt theo nhãm. Gv: Th¶ miÕng gç vµo trong n- - H/s lµm theo nhãm vµ th¶o tho¸ng cña chÊt láng íc luËn tr¶ lêi Gv: Cho häc sinh lµm theo - V× träng lùc miÕng gç nhá nhãm ®Ó tr¶ lêi C3, C4, C5 h¬n träng lùc riªng cña níc. FA= dV - H/s tr¶ lêi Trong ®ã: ? T¹i sao miÕng gç l¹i næi - H/s nhËn xÐt d: Träng lîng riªng cña chÊt láng. V lµ thÓ tÝch ch×m trong níc cña Gv: Cho häc sinh tr¶ lêi vËt. Gv: Gäi nhãm kh¸c nhËn xÐt - H/s ®a ra lËp luËn Gv: Treo b¶ng phô ®· ghi s½n C5 - H/s l¾ng nghe ? Em h·y tr¶ lêi C5 ? T¹i sao B l¹i kh«ng ®óng Gv: NhËn xÐt vµ chèt vËn dông nh vËy ®é lín cña lùc ®Èy AcsimÐt t¸c dông lªn vËt næi - H/s ®äc ®Ò bµi b»ng F= d.v LuyÖn tËp vµ cñng cè - Gv: Cho h/s lµm c¸c c©u hái III/VËn dông C6,C7,C8, C9 trong gÇn v¹t C6 dông . Gv: gäi häc sinh ®øng t¹i chç H/s tr¶ lêi C6 C7 lÇn lît lµm bµi C6- C9 - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt - Gv: NhËn xÐt tõng bµi sau khi C8 häc sinh ®· tr¶ lêi xong bµi ®ã - Häc sinh tr¶ lêi C7 vµ cho häc sinh ®äc “cã thÓ em cha biÕt” C9 IV) HDVN Häc thuéc phÇn ghi nhí SGK - 20 -