Tài liệu Giáo án sử 8

Ngày soạn: Lớp 8B Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ Lớp 8C Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ Ch¬ng I PhÇn hai LÞch sö ViÖt Nam tõ 1858 ®Õn n¨m 1918 Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Thùc d©n Ph¸p tõ n¨m 1958 ®Õn cuèi thÕ kØ XIX TiÕt 36: Cuéc kh¸ng chiÕn tõ n¨m 1858 ®Õn n¨m 1873 i. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. kiến thức Gióp häc sinh n¾m ®îc: - Nguyªn nh©n thùc d©n Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam( nguyªn nh©n s©u xa vµ nguyªn nh©n trùc tiÕp). - Phong trµo kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p cña nh©n d©n ta trong nh÷ng n¨m ®Çu Thùc d©n Ph¸p x©m lîc, triÒu ®×nh nhu nhîc, chèng tr¶ yÕu ít, nhng nh©n d©n quyÕt t©m kh¸ng chiÕn. -Thùc d©n Ph¸p næ sóng x©m lîc, triÒu ®×nh b¹c nhîc chèng tr¶ yÕu ít vµ ®· kÝ c¾t ba tØnh miÒn §«ng Nam K× cho Ph¸p. - Qu¸ tr×nh thùc d©n Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam( chiÕn sù §µ N½ng vµ gia ®Þnh). - Nh©n d©n ta ®øng lªn chèng Ph¸p ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu chóng x©m lîc §µ N½ng, 3 tØnh miÒn §«ng, 3 tØnh miÒn T©y quÇn chóng nh©n d©n lµ thÕ lùc hiÖu qu¶ nhÊt ng¨n chÆn sù x©m lîc cña thùc d©n Ph¸p. 2. Tư tưởng, tình cảm - Gi¸o dôc cho HS lßng kÝnh yªu l·nh tô nghÜa qu©n, hä ®· quyÕt phÊn ®Êu hy sinh cho ®éc lËp d©n téc. - Gi¸o dôc tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta . 3. kĩ năng - Rèn luyện kĩ năn quan sát lược đồ, khả năng phân tích đánh giá sự kiện lịch sử - Khả năng tư duy, logic…. 4. Tích hợp: gv nêu địa danh ở Đà Nẵng ii. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ - G/v: B¶n ®å §«ng Nam ¸. ChiÕn sù §µ N½ng Gia §Þnh. Tranh ¶nh cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. - H/s: SGK, SBT. iii. TiÕn tr×nh d¹y HỌC. 1. KiÓm tra bµi cò: (5p) KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña h/s. 2. Bµi míi: (2p) G/v giíi thiÖu bµi míi. Ho¹t ®éng cña GV Hoạt động 1(10 p) Híng dÉn häc sinh n¾m néi dung cña chiÕn sù Gia §Þnh vµ chiÕn sù §µ N½ng. - Sö dông b¶n ®å §«ng Nam ¸. Yªu cÇu h/s ®äc SGK môc 1 Giíi thiÖu ®Þa danh §µ N½ng. ? T¹i sao thùc d©n Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam? Ho¹t ®éng cña HS Kiến thức cần đạt I. Thùc d©n Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam. 1.ChiÕn sù ë §µ N½ng nh÷ng n¨m 1858-1859. §äc th«ng tin a) Nguyªn nh©n thùc d©n SGK Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam. Quan s¸t, l¾ng * Nguyªn nh©n s©u xa. nghe. - C¸c níc ph¬ng T©y ®Èy §äc m¹nh x©m lîc ph¬ng §«ng, Tr¶ lêi, nhËn xÐt. ViÖt Nam n»m trong hoµn c¶nh ®ã. * Nguyªn nh©n trùc tiÕp: 1 ? T¹i sao thùc d©n Ph¸p l¹i lÊy §µ N½ng lµm ®iÓm khëi? Tr¶ lêi, nhËn xÐt. C¸ch HuÕ 100 km vÒ phÝa ®«ng nam, cã c¶ng réng, s©u, kÝn giã, hËu ph¬ng ®«ng d©n, giµu cã §äc th«ng tin SGK - G/v dïng b¶n ®å minh L¾ng nghe. ho¹ vµi nÐt vÒ §µ N½ng. G/v gi¶i thÝch: C¸ch HuÕ 100 km vÒ phÝa ®«ng nam, cã c¶ng réng, s©u, kÝn giã, hËu ph¬ng Tr¶ lêi, mhËn xÐt. ®«ng d©n, giµu cã, héi gi¸o Tr¶ lêi, mhËn xÐt. d©n ®«ng ? T×nh h×nh chiÕn sù ë §µ L¾ng nghe N½ng diÔn ra nh thÕ nµo? - ChiÒu 30 – 8 liªn qu©n Ph¸p, T©y Ban Nha dµn trËn tríc cöa biÓn Tr¶ lêi, nhËn xÐt. Tr¶ lêi, mhËn xÐt. ? Nh©n d©n ta kh¸ng Ph¸p nh Quan s¸t thÕ nµo? Hoạt động 2 (10p) Híng dÉn h/s n¾m vµi nÐt vÒ L¾ng nghe chiÕn sù Gia §Þnh hs đọc sgk - Yªu cÇu ®äc môc 2. G/v dÉn: Sau 5 th¸ng Ph¸p dÉm ch©n t¹i chç khã kh¨n ngµy cµng nhiÒu. Gi¬-nui-y quyÕt ®Þnh kÐo ®¹i qu©n vµo Gia §Þnh, chØ ®Ó l¹i mét bé phËn nhá. ? V× sao Ph¸p l¹i kÐo qu©n vµo Gia §Þnh? ? ChiÕn sù ë Gia ®Þnh diÔn ra nh thÕ nµo? ? Trong lóc quan qu©n nhµ NguyÔn bá ch¹y, nh©n d©n kh¸ng chiÕn nh thÕ nµo? ? Sau khi mÊt thµnh Gia §Þnh, triÒu ®×nh HuÕ chèng Ph¸p nh thÕ nµo? G/v gi¶ng thªm: th¸ng 7 – 1860 qu©n Ph¸p ë Trung Quèc gÆp khã kh¨n, chóng ®iÒu qu©n sang TQ chØ ®Ó l¹i cha ®Çy 1000 qu©n, dµn máng phßng tuyÕn ? Thùc d©n Ph¸p tÊn c«ng §¹i §ån nh thÕ nµo? Tr¶ lêi, nhËn xÐt: Tr¶ lêi, mhËn xÐt. - Thùc d©n Ph¸p lÊy cí b¶o vÖ ®¹o Gia-T«. - TriÒu ®×nh nhµ NguyÔn b¹c nhîc, hÌn yÕu, víi chÝnh s¸ch thñ cùu. b) ChiÕn sù §µ N½ng. + S¸ng 1- 9 – 1858 thùc d©n Ph¸p næ sóng tÊn c«ng §µ N½ng + Díi sù l·nh ®¹o cña NguyÔn Tri Ph¬ng chóng ta ®· thu ®îc th¾ng lîi bíc ®Çu. + Sau 5 th¸ng x©m lîc, Ph¸p chØ chiÕm ®îc b¸n ®¶o S¬n Trµ. 2. ChiÕn sù ë Gia §Þnh + Th¸ng 2 - 1959 Ph¸p kÐo qu©n vµo Gia §Þnh. + 17- 2 – 1959 chóng tÊn c«ng Gia §Þnh. + Qu©n triÒu ®×nh chèng tr¶ yÕu ít råi tan r·. + Nh©n d©n ®· tù ®éng ®øng lªn kh¸ng Ph¸p lµm cho chóng rÊt khã kh¨n. + TriÒu ®×nh chØ thñ ë §¹i §ån (ChÝ Hoµ). Hs lắng nghe + R¹ng s¸ng 24 –2- 1861, Ph¸p tÊn c«ng §¹i §ån, sau 2 ngµy th× thÊt thñ. + Sau ®ã Ph¸p ®¸nh réng ra §äc th«ng tin sgk. c¸c tØnh Nam K× Quan s¸t, x¸c ®Þnh vÞ trÝ trªn b¶n ®å 2 - Híng dÉn xem h×nh 84. Qu©n Ph¸p tÊn c«ng §¹i §ån. G/v minh ho¹ thªm: Ph¸p chiÕm §Þnh Têng(12/4/61), Biªn Hoµ(16/12), VÜnh Long(23/3/62), triÒu ®×nh HuÕ kÝ §IÒu íc Nh©m TuÊt(5/6/62). ? T¹i sao triÒu ®×nh HuÕ l¹i kÝ ®iÒu íc Nh©m TuÊt? §©y lµ hiÖp íc ®Çu tiªn nhµ NguyÔn kÝ víi Ph¸p, thÓ hiÖn sù nh©n nhîng vµ ®Çu hµng v× quyÒn lîi. HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái. + §iÒu íc Nh©m TuÊt NhËn xÐt, bæ sung. (5/6/1862) Néi dung: - Nhµ NguyÔn nhL¾ng nghe îng 3 tØnh miÒn §«ng Nam K× (Gia §Þnh, §Þnh Têng, Biªn Hoµ) vµ C«n §¶o. Tr¶ lêi nhËn xÐt, - Më cöa biÓn §µ N½ng, Ba bæ sung. L¹t, Qu¶ng Yªn. - Ph¸p ®îc quyÒn tù do truyÒn ®¹o. L¾ng nghe. - Båi thêng chiÕn phÝ cho Ph¸p. - Ph¸p tr¶ VÜnh Long víi yªu ? H·y cho biÕt néi dung §iÒu íc Nh©m TuÊt? Tr¶ lêi nhËn xÐt, cÇu nhµ NguyÔn buéc d©n bæ sung. ph¶i ngõng chiÕn ?§iÒu íc 1862, vi ph¹m chñ quyÒn níc ta nh thÕ nµo? * Tích hợp: gv giới thiệu về Đà Nắng và Gia Định L¾ng nghe. Hoạt động 3 (13 p) Híng dÉn häc sinh n¾m néi dung cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p ë §µ N½ng vµ ba Quan s¸t, l¾ng tØnh miÒn §«ng Nam K×. nghe. - Yªu cÇu ®äc th«ng tin sgk. §äc th«ng tin sgk - Sö dông b¶n ®å ViÖt Nam, Tr¶ lêi nhËn xÐt, gäi HS x¸c ®Þnh ®Þa danh næ ra bæ sung. phong trµo kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta ë §µ N½ng vµ ba tØnh miÒn §«ng. -Yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: Tr¶ lêi nhËn xÐt, ? Em h·y cho biÕt th¸i ®é cña bæ sung. nh©n d©n ta khi thùc d©n Ph¸p x©m lîc §µ N½ng? G/v gi¶i thÝch thªm: Khi biÕt Quan s¸t. Ph¸p ®· ®¸nh §µ N½ng, ®èc Tr¶ lêi nhËn xÐt, häc Ph¹m V¨n NghÞ(Nam bæ sung. §Þnh) ®· chiªu mé 300 qu©n L¾ng nghe, ghi vµo óng cøu §µ N½ng, nhng chÐp. khi ®Õn HuÕ th× qu©n Ph¸p ®· vµo Gia §Þnh, hä xin triÒu ®×nh vµo Gia §Þnh, triÒu ®×nh kh«ng ®ång ý, buéc hä trë l¹i miÒn B¾c. Nh©n d©n §µ N½ng ®¸nh ®Þch b»ng mäi vò khÝ. ? Sau khi thÊt b¹i ë §µ N½ng, thùc d©n Ph¸p kÐo vµo Gia Tr¶ lêi nhËn xÐt, §Þnh, phong trµo kh¸ng chiÕn bæ sung. ë Gia §Þnh ra sao? G/v gi¶i thÝch: vÒ c¸ch ®¸nh ®Þch b»ng ph¸o thuyÒn cña NguyÔn Trung Trùc. II. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p tõ n¨m 1858 ®Õn n¨m 1873. 1. Kh¸ng chiÕn ë §µ N½ng vµ ba tØnh miÒn §«ng Nam K×. a. T¹i §µ N½ng: + NhiÒu to¸n nghÜa binh ®· kÕt hîp víi qu©n ®éi triÒu ®×nh ®¸nh Ph¸p. b. T¹i Gia ®Þnh vµ 3 tØnh miÒn §«ng Nam K×. + Phong trµo kh¸ng chiÕn cµng s«i næi h¬n. + §iÓn h×nh lµ khëi nghÜa cña NguyÔn Trung Trùc, Tr¬ng §Þnh (2-1858) ®Õn (20-81864). + Cuéc khëi nghÜa ®· lµm cho ®Þch thÊt ®iªn b¸t ®¶o. 3 “Bao giê ngêi T©y nhæ hÕt cá níc Nam th× míi hÕt ngêi Nam ®¸nh T©y”. ? Em biÕt g× vÒ cuéc khëi nghÜa cña Tr¬ng §Þnh? - G/v nhËn xÐt vµ gi¶i thÝch thªm vÒ cuéc khëi nghÜa cña Tr¬ng §Þnh. - Giíi thiÖu HS quan s¸t h×nh 58 sgk. ? Sau khi khëi nghÜa Tr¬ng §Þnh thÊt b¹i, phong trµo kh¸ng chiÕn ë Nam Bé ph¸t triÓn ra sao? - G/v kÕt luËn: Nh vËy, sau khi thùc d©n Ph¸p x©m lîc ë ViÖt Nam ë §µ N½ng vµ 3 tØnh miÒn §«ng N¨m K×, nh©n d©n ta ®· quyÕt t©m kh¸ng Ph¸p s«i næi, ®· h×nh thµnh nhiÒu trung t©m kh¸ng chiÕn, nhiÒu c¸ch ®¸nh giÆc ®éc ®¸o - Yªu cÇu Hs ®äc SGK môc 2 vµ ®Æt c©u hái: ? Em h·y cho biÕt t×nh h×nh níc ta sau §iÒu íc 5/6/1862? (Häc sinh yÕu) Tr¶ lêi nhËn xÐt, + N¨m 1862 gÇn nh tæng khëi bæ sung. nghÜa toµn miÒn. + QuÇn chóng t«n Tr¬ng §Þnh lµm B×nh T©y §¹i Tr¶ lêi nhËn xÐt, Nguyªn So¸i, bæ sung. víi khÈu hiÖu “Phan l©m m·i quèc, triÒu ®×nh khi d©n”. * Sau khi thÊt b¹i phong trµo kh¸ng Ph¸p vÉn diÔn ra s«i næi, ®· h×nh thµnh nhiÒu trung t©m kh¸ng chiÕn, nhiÒu c¸ch ®¸nh giÆc ®éc ®¸o… ? Thùc d©n Ph¸p chiÕm 3 tØnh miÒn T©y Nam K× nh thÕ nµo? ? V× sao Ph¸p l¹i kh«ng tèn mét viªn ®¹n mµ cã thÓ chiÕm ®îc 3 tØnh miÒn T©y Nam K×? - G/v x¸c ®Þnh 3 tØnh miÒn T©y N¨m K× trªn b¶n ®å. ? Sau khi 3 tØnh miÒn T©y Nam K× r¬i vµo tay Ph¸p, phong trµo kh¸ng Ph¸p cña nh©n d©n lôc tØnh Nam K× ra sao? G/v gi¶i thÝch thªm: Më ®Çu lµ phong trµo cña sÜ phu miÒn T©y, hä vît biÓn ra B×nh ThuËn lËp c¨n cø T¸nh Linh ®Ó chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn l©u dµi. TiÕp ®ã lµ c¸c cuéc khëi nghÜa nh: NguyÔn Trung Trùc, Tr¬ng QuyÒn, NguyÔn H÷u Hu©n Mét sè ngêi bÞ b¾t, bÞ h×nh hµnh ®· gi÷ ®îc tinh thÇn chiÕn ®Êu kiªn cêng, bÊt khuÊt ®Õn cïng ? H·y nh¾c l¹i nh¾c l¹i c©u nãi cña NguyÔn Trung Trùc tríc khi bÞ chÐm ®Çu? b. Thùc d©n Ph¸p chiÕm ba Tr¶ lêi, nhËn xÐt, tØnh miÒn T©y Nam K×. bæ sung. + Tõ ngµy 20 – 6 ®Õn ngµy 24-6-1867, thùc d©n Ph¸p chiÕm nèt ba tØnh miÒn T©y Nam K×: VÜnh Long, An Giang, Hµ Tiªn kh«ng tèn mét viªn ®¹n. Quan s¸t. Tr¶ lêi nhËn xÐt, bæ sung. 2. Kh¸ng chiÕn lan réng ra ba tØnh miÒn T©y Nam K×. a. T×nh h×nh níc ta sau ®iÒu íc 5-6-1862. + TriÒu ®×nh t×m mäi c¸ch ®µn ¸p phong trµo c¸ch m¹ng. + Cö mét ph¸i ®oµn sang Ph¸p xin chuéc l¹i 3 tØnh HS th¶o luËn vµ miÒn ®«ng Nam K× nhng tr¶ lêi c©u hái. kh«ng thµnh. c. Phong trµo kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n 6 tØnh Nam K×. + Nh©n d©n Nam K× næi lªn chèng Ph¸p ë nhiÒu n¬i. + NhiÒu trung t©m kh¸ng chiÕn thµnh lËp: §ång Th¸p Tr¶ lêi nhËn xÐt, Mêi, T©y Ninh… + Næi bËt lµ cuéc khëi nghÜa bæ sung. cña Tr¬ng QuyÒn, Phan T«n, Phan Liªm, NguyÔn Trung Trùc. + Phong trµo tiÕp tôc ph¸t triÓn ®Õn 1875. Quan s¸t. Tr¶ lêi nhËn xÐt, G/v minh ho¹ thªm: Mét sè sÜ bæ sung. 4 phu dïng v¨n th¬ yªu níc chèng Ph¸p nh: NguyÔn §×nh ChiÓu, Phan V¨n TrÞ ? H·y ®äc mét ®o¹n th¬ cña NguyÔn §×nh ChiÓu mµ em thuéc? - Yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Phong trµo cña nh©n d©n ba tØnh miÒn §«ng vµ miÒn T©y Nam K× gièng vµ kh¸c nhau nh thÕ nµo? ? V× sao cã sù kh¸c biÖt ®ã? Tr¶ lêi nhËn xÐt, bæ sung. * Gièng: Ph¸t triÓn ®Òu kh¾p, Tr¶ lêi nhËn xÐt, s«i næi ë nh÷ng n¬i thùc d©n bæ sung. Ph¸p x©m lîc. * Kh¸c: - Phong trµo 3 tØnh miÒn Tr¶ lêi nhËn xÐt, §«ng s«i næi h¬n, quyÕt liÖt bæ sung. h¬n. - H×nh thµnh nh÷ng trung t©m Tr¶ lêi nhËn xÐt, kh¸ng chiÕn lín ë miÒn §«ng bæ sung. cßn miÒn T©y kh«ng cã. *V×: Ph¸p rót kinh nghiÖm ë miÒn §«ng, chóng thµnh lËp s½n hÖ thèng chÝnh quyÒn ë miÒn §«ng sang ¸p ®Æt vµo 3 tØnh miÒn T©y, cho nªn 3 tØnh miÒn T©y ph¸t triÓn khã kh¨n h¬n. 3. Cñng cè.(3p) N¾m néi dung cÇn ®¹t: - Nguyªn nh©n thùc d©n Ph¸p x©m lîc ViÖt Nam. - DiÔn biÕn chÝnh cña chiÕn sù §µ N½ng, Gia §Þnh. - Thùc d©n Ph¸p næ sóng x©m lîc, triÒu ®×nh b¹c nhîc chèng tr¶ yÕu ít vµ ®· kÝ c¾t ba tØnh miÒn §«ng Nam K× cho Ph¸p. - Nh©n d©n ta ®øng lªn chèng Ph¸p ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu chóng x©m lîc §µ N½ng, 3 tØnh miÒn §«ng, 3 tØnh miÒn T©y quÇn chóng nh©n d©n lµ thÕ lùc hiÖu qu¶ nhÊt ng¨n chÆn sù x©m lîc cña thùc d©n Ph¸p. 4 dÆn dß vÒ nhµ (2p). về nhà chuẩn bị bài và học bài mới Ngày soạn: Lớp 8B Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ Lớp 8C Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ 5 Tiết 37 Bài 25. KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873-1884) I. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH CHIẾM BẮC KỲ LẦN THỨ NHẤT. CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH ĐỒNG BẰNG BẮC KỲ. I. MỤC TIÊU BÀI HỌC. 1. Kiến thức: - Tình hình Việt Nam trước khi thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kỳ (18671873) - Thực dân Pháp đánh Bắc kỳ lần thứ nhất (1873) - Cuộc kháng chiến của nhân dân Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc kỳ - Nội dung hiệp ước 1874 2. Tư tưởng: - Giáo dục cho Hs tôn kính và trân trọng những vị anh hùng dân tộc - Căm ghét bọn thực dân tham lam tàn bạo và những hành động nhu nhược của triều đình Huế - Có nhận xét đúng đắn về trách nhiệm của triều đình Huế 3. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ, tường thuật các sự kiện lịch sử 4. Tích hợp: cuộc kháng chiến diễn ra ở Hà Nội như thế nào II. CHUẨN BỊ. GV: Bản đồ hành chính Việt Nam cuối thế kỷ XIX, Bản đồ thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kỳ lần 1, chiến sự Hà Nội năm 1873 HS: Xem trước bài học trả lời câu hỏi sgk III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. 1. Bài cũ: 5 phút Trình bày tóm tắt cuộc kháng chiến của nhân dân ta Nam kì từ năm 18581873? 2. Bài mới:(2p) Giới thiệu: Sau khi thực dân Pháp chiếm được 6 tỉnh Nam kì, phong trào kháng chiến của nhân dân Nam kì tiếp tục lên cao. Thực dân Pháp phải tìm cách đối phó, đến năm 1873 tình hình Nam kì ổn định hơn. Thực dân Pháp mở rộng xâm lược Bắc kì lần thứ nhất (1873) và buộc triều đình Huế đầu hàng năm 1884. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu điều đó Hoạt động của GV Hoạt động của HS HOẠT ĐỘNG I (10p) Kiến thức cần đạt 1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh Bắc kỳ. Sau khi chiếm được 3 tỉnh MĐ, Hs quan sát thực dân Pháp có hành động và âm mưu gì tiếp tục? Đối với triếu đình Huế sau khi bị thất bại nhục nhã thì có việc làm gì? 6 a. Đối với thực dân Pháp.: - Pháp tiến hành thiết lập bộ Hs trả lời máy thống trị, vơ vét , cướp đoạt, mở trường đào tạo tay sai, xuất bản báo chí… - Chuẩn bị kế hoạch xâm lược Căm-pu-chia và miền Tây Nam kỳ. b. Đối với triều đình Huế: Hs trả lời - Vơ vét tiền của để phục vụ cuộc sống xa hoa và bồi thường chiến phí. - Kinh tế công-nông-thương nghiệp bị sa sút - Binh lực yếu. - Đàn áp các cuộc khởi nghĩa. - Chủ trương thương lượng để chia sẻ quyền thống trị. Cuộc sống của nhân dân ta ra sao, có thái độ ntn? c. Đối với nhân dân: Hs trả lời - Cuộc sống cơ cực. - Hàng loạt các cuộc khởi nghĩa của nông dân đã nổ ra. => XH Việt Nam khủng hoảng nghiêm trọng. Như vậy xã hội VN lâm vào tình trạng gì? HOẠT ĐỘNG II (10p) Sau khi chiếm được lục tỉnh Hs dựa sgk trả lời Nam kỳ, âm mưu mới của Pháp là gì? Thực dân pháp có thái độ hành Hs dựa skg trả lời động gì để thực hiên âm mưu đó? a. Âm mưu của Pháp: - Lợi dụng việc triều đình Huế nhờ Pháp đem tàu chiến ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp “hải phỉ”, cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối ở Hà Nội. - Lấy cớ giải quyết vụ Đuypuy, Pháp cử Gác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc Trình bày diễn biến của chiến sự ở Bắc kỳ? a. Đối với thực dân Pháp.: . Chuẩn bị xâm lược Căm-puchia và miền Tây, Nam kỳ b. Đối với triều đình Huế: - Đàn áp các cuộc khởi nghĩa. - Chủ trương thương lượng để chia sẻ quyền thống trị. c. Đối với nhân dân: - Cuộc sống cơ cực. - Nhiều cuộc khởi nghĩa đã nổ ra. => XH Việt Nam khủng hoảng nghiêm trọng. 2. Thực dân Pháp đánh Bắc kỳ lần thứ nhất (1873) a. Âm mưu của Pháp: Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử Gác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc. 7 b. Diễn biến: - 20/11/1873, quân Pháp nổ Hs dựa skg trả lời súng đánh và chiếm thành Hà Nội. - 7000 quân của triều đình do Nguyễn Tri Phương chỉ huy không cản được giặc, Nguyễn Tri Phương bị thương. Bị giặc bắt, ông đã nhịn ăn mà chết. - Sau đó, Pháp chiếm các tỉnh Hải Dương, Hưng yên, Ninh Bình Nam Định. => Quân triều đình dù đông nhưng bất lực hoàn toàn trước vũ khí của Pháp. Em có nhận xét gì về Nguyễn Tri Phương và các tướng lĩnh của triều đình? So sánh lực lượng, chúng ta thấy được quân triều đình thiếu cái gì mà dẫn đến thua trận Hs dựa skg trả lời mau như vậy? b. Diễn biến-kết cục - 20/11/1873, quân Pháp đánh thành Hà Nội. - Pháp chiếm các tỉnh Hải Dương, Hưng yên, Ninh Bình, Nam Định. 3. Kháng chiến ở Hà Nội và HOẠT ĐỘNG III (13p) các tỉnh đồng bằng Bắc kỳ (1873-1874) - Thái độ của nhân dân ở a. Ở Hà Nội: a. Ở Hà Nội: Hà Nội như thế nào? - Quấy rối, đốt kho đạn. - Nhân dân anh dũng đứng lên - Đội nghĩa binh của kháng chiến. viên Chưởng cơ chống - 21/12/1873, Pháp thất bại ở - Trình bày diễn biến ở trận giặc đến người cuối cầu Giấy, Gác-ni-ê cùng nhiều sĩ Cầu giấy? cùng. quan, binh lính bị giết. - Tổ chức Nghĩa hội - Qua trận Cầu Giấy, em có của người yêu nước suy nghĩ gì về cuộc kháng được thành lập. chiến của ta? - 21/12/1873, Gác-ni-ê đánh ra cầu Giấy bị b. Ở các tỉnh: lập các căn cứ - Tinh thần của nhân dân ở quân của Hoàng Tá kháng chiến. các tỉnh như thế nào? Viêm và Lưu Vĩnh Phúc - Thái Bình, cha con ông phục kích, Gác-ni-ê Nguyễn Mậu kiến - Trước tình hình trên, Nhà cùng nhiều sĩ quan, binh - Nam Định, Phạm Văn Nghị. Nguyễn có thái độ và hành lính bị giết. Quân Pháp động gì? hoang mạng, nhân dân ta càng hăng hái đánh Thảo luận: 4 phút. giặc. c. Hiệp ước Giáp Tuất 1874. - Tại sao triều đình Huế ký b. Ở các tỉnh: Triều đình ký với Pháp Hiệp ước Hiệp ước Giáp Tuất? - Thái Bình, căn cứ Giáp Tuất (15/3/1874): 8 kháng chiến chống giặc - Quân Pháp rút khỏi Bắc kỳ. do cha con ông Nguyễn - Triều đình chính thức công Mậu kiến. nhận 6 tỉnh Nam kỳ hoàn toàn - Nam Định, căn cứ thuộc Pháp. kháng chiến của Phạm Văn Nghị. c. Thái độ của triều đình. - Ký với Pháp Hiệp ước Tích hợp: . Ở Hà Nội: Giấp Tuất (15/3/1874): - Nhân dân anh dũng đứng + Quân Pháp rút khỏi lên kháng chiến. Gác ni-e Bắc kỳ. bị giết. Quân Pháp hoang + Triều đình chính thức mạng, nhân dân ta càng công nhận 6 tỉnh Nam hăng hái đánh giặc. kỳ hoàn toàn thuộc Nhưng bản chất nhu nhược Pháp. của của triều đình đã kí => Hiệp ước Giấp Hiệp ước Giap Tuất Tuất, làm mất một phần chủ quyền lãnh thổ, ngoại giao, thương mại của Việt Nam. Ngay từ khi mới thành lập triều đình Huế đã đối lập hoàn toàn với nhân dân đến khi Pháp xâm lược bản chất phản động của Nhà Nguyễn càng lộ rõ nét. Triều đình sẵn sàng chia sẻ quyền lực với Pháp để cùng thống trị nhân dân ta. Như vậy Nhà Nguyễn sợ nhân dân hơn sợ giặc. Quả đúng là một tập đoàn bán nước! 3. Củng cố dặn dò: (3p) 4. Dặn dò (2p) Học bài theo câu hỏi sgk, xem phần II của bài, tìm hiểu tại sao Pháp đánh Bắc kì lần 2, nội dung của điều ước 1883 và điều ước 1884 Ngày soạn: Lớp 8B Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ Lớp 8C Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ Tiết 38 Bài 25 KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873-1874) 9 II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884 I. MỤC TIÊUBÀI HỌC 1. Kiến thức - Tại sao năm 1882 thực dân Pháp lại đánh Bắc kì lần thứ hai - Nội dung hiệp ước 1883 và 1884 - Thái độ của nhân dân và triều đình trước hoạ xâm lăng của tư bản Pháp 2. Tư tưởng - Giáo dục lòng yêu nước, trân trọng chiến tích chống giặc của cha ông, tôn kính Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu - Căm ghét bọn thực dân cướp nước và triều đình phong kiến đầu hàng 3. Kĩ năng: Sử dụng bản đồ, tường thuật 4. Tích hợp: nhận xét về 4 Hiệp ước Triều Nguyễn kí với Pháp II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ GV: Bản đồ hành chính Việt Nam và thành phố Hà Nội, bản đồ thực dân Pháp đánh Bắc kì lần 2, bản đồ trận Cầu Giấy lần 2 HS: Xem bài học, trả lời câu hỏi. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Bài cũ: 5 phút Nêu nội dung cơ bản của điều ước 1874? 2. Bài mới: (2 phút) Giới thiệu: Sau điều ước 1874 phong trào của quần chúng lên mạnh, Pháp muốn nhanh chống chiếm lấy Bắc kì và toàn quốc nên đánh Bắc kì lần thứ hai và Thuận An buộc nhà Nguyễn đầu hàng. Chúng ta tìm hiểu kĩ hơn về vấn đề này qua bài học hôm nay Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cần đạt 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kỳ lần thứ hai (1882) HOẠT ĐỘNG I (10p) Nêu tình hình nước ta sau Hiệp ước Giáp a. Hoàn cảnh lịch sử: Tuất 1874? Hs dựa sgk trả lời * Tình hình đất nước a. Hoàn cảnh lịch sử: ta: * Tình hình đất nước ta: - Nhân dân phản đối Hiệp ước 1874. - Nền kinh tế ngày càng kiệt quệ - Giặc cướp nổi lên khắp nơi, triều đình phải cầu cứu cả quân Pháp lẫn quân Thanh đánh dẹp. - Các đề nghị cải cách, duy tân đều bị khước từ. Hs dựa sgk trả lời - Nhân dân phản đối Hiệp ước 1874. - Nền kinh tế ngày càng kiệt quệ - Giặc cướp nổi lên khắp nơi. - Các đề nghị cải cách, duy tân đều bị khước từ. 10 => Tình hình rối loạn cực độ. * Âm mưu của Pháp: Tại sao triều đình lại không chịu cải cách? (nền kinh tế thuần nông, sợ mất Hs dựa sgk trả lời quyền thống trị, sợ nhân dân hơn sợ giặc => bản chất phản động của triều Nguyễn) - Pháp rất cần nguồn tài nguyên khoáng sản ở Bắc kỳ. Nêu âm mưu của Pháp? * Âm mưu của Pháp: - Pháp rất cần nguồn tài nguyên khoáng sản ở Bắc kỳ, quyết tâm chiếm. - Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, tiếp tục giao thiệp với Nhà Thanh, Pháp đem quân xâm lược Bắc kỳ lần thứ 2. - Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, Pháp xâm lược Bắc kỳ lần thứ 2. Hs dựa sgk trả lời Hs dựa sgk trả lời Trình bày diễn biến Pháp xâm lược Bắc kỳ lần thứ 2? b. Diễn biến: b. Diễn biến: - 3/4/1882, quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy đã kéo ra Hà Nội. - 3/4/1882, quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy đã kéo ra Hà Nội khiêu khích. - 25/4/1882, Ri-vi-e gửi tối hậu thư cho Hs dựa sgk trả lời - 25/4/1882, Ri-vi-e mở cuộc tấn công và chiếm Tổng đốc thành Hà Nội là Hoàng Diệu Hà Nội. buộc phải nộp thành. Không đợi trả lời, Pháp mở cuộc tấn công và chiếm thành Hà Nội, cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt từ sáng đến trưa. Hoàng Diệu phải thắt cổ tự vẫn. - Triều đình vội vã cầu cứu quân Thanh và cho người thương thuyết với Pháp; đồng thời ra lệnh rút quân ta lên mạn ngược. - Triều đình cầu cứu quân Thanh và thương thuyết với Pháp; đồng thời ra lệnh rút quân. - Pháp nhanh chóng chiếm Hòn Gai, Nam Định … Nêu thái độ và hành động của triều đình? Thừa cơ, Pháp làm gì? Hs dựa sgk trả lời Hs dựa sgk trả lời HOẠT ĐỘNG II (10p) Nhân dân Bắc kỳ phản kháng như thế nào? 2. Nhân dân Bắc kỳ tiếp tục kháng Pháp. Hs dựa sgk trả - Ở Hà Nội: nhân dân tự tay đốt nhà, đào 11 - Ở Hà Nội: nhân dân tự tay đốt nhà tạo lời bức tường lửa chặn bước tiến của giặc. Đào hào đắp lũy chống giặc, bất chấp lệnh giải tán của triều đình. - Tại các địa phương khác: nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy để chặn bước tiến của giặc. Em hãy thuật lại Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ 2 của nhân dân miền Bắc? - 19/5/1883, quân ta giành thắng lợi ở Cầu Giấy lần thứ hai, Ri-vi-e bị giết tại trận Sau trận cầu Giấy, thái độ của quân Pháp ntn? hào đắp lũy chống H giặc. O A ̣ T - Tại các địa phương khác: nhân dân đắp Đ đập, cắm kè, làm hầm Ô chông, cạm bẫy để ̣ chặn bước tiến của N Hs dựa sgk trả G giặc. lời - 19/5/1883, quân dân I ta giành thắng lợi ở I Cầu Giấy lần thứ hai, I Ri-vi-e bị giết tại trận. - Chiến thắng Cầu Giấy, làm cho quân Pháp hoang mang, chúng định bỏ chạy nhưng triều đình Huế lại chủ trương thương lượng, hy vọng Pháp sẽ rút quân. - Triều đình thương lượng Pháp. Huế ( với 1 3 p ) - 7/1883, vua Tự Đức chết, triều đình lục đục, Pháp đem thêm quân đánh vào Hs dựa sgk trả - 7/1883, vua Tự Đức lời Thuận An, cửa ngõ Kinh thành Hu chết. Triều đình Huế lại có những tính toán Hs dựa sgk trả lời gì? Trước tình hình trên, Pháp có âm mưu gì tiếp theo? Pháp làm gì khi Vua Tự Đức chết?3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Hs dựa sgk trả lời Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884) Triều đình tiếp tục làm gì? - Chiều 18/8/1883, Pháp bắt đầu tấn công vào Thuận An, đến 20/8/ Pháp đổ bộ lên khu vực này Nêu nội dung của Hiệp ước Hác-măng Hs dựa sgk trả lời - 25/8/1883, triều đình ký với Pháp Hiệp ước Hác Măng: Thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp ở Trung kỳ và Bắc kỳ. Thái độ của các quan lại triều Nguyễn ntn? Hs dựa sgk trả lời - Nhiều sĩ phu, văn thân, quan lại ở địa phương phản đối lệnh bãi binh … là cơ sở để phái chủ chiến mạnh tay hành động. Để xoa dịu sự phẫn nộ của quan lại, Pháp làm gì? Hiệp ước Hác-măng có nội dung ntn? - 6/6/1884, buộc triều 12 C h i ề u 1 8 / 8 / 1 8 8 3 đình Huế ký Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Với Hiệp ước này, nhà nước phong kiến Nguyễn với tư cách một quốc gia độc lập hoàn toàn sụp đổ, thay vào đó là chế độ thuộc địa nửa phong kiến. , P h á p - Sau Hiệp ước Hác – măng, Pháp chiếm các tỉnh ở Bắc kỳ: Bắc ninh, Tuyên Quang, Thái Nguyên … Em có nhận xét gì về hai Hiệp ước trên? Hs dựa sgk trả lời Hs dựa sgk trả lời t ấ n c ô n g v à o T h u ậ n A n . 2 5 / 8 / 1 8 8 3 , t r i ề u 13 đ ì n h k ý v ớ i P h á p H i ệ p ư ớ c H á c M ă n g : T h ừ a n h ậ n q u y 14 ề n b ả o h ộ c ủ a P h á p ở T r u n g k ỳ v à B ắ c k ỳ . N h i ề u 15 s ĩ p h u , v ă n t h â n , q u a n l ạ i ở đ ị a p h ư ơ n g p h ả n đ ố i l ệ n 16 h b ã i b i n h . 6 / 6 / 1 8 8 4 , t r i ề u đ ì n h H u ế k ý H i ệ 17 p ư ớ c P a t ơ n ố t . = > N ư ớ c t a l à c h ế đ ộ t h u ộ c đ ị a 18 n ử a p h o n g k i ế n . Tích hợp: Ký 4 hiệp ước với Pháp là sự đầu hàng từng bước của triều đình Huế. Tập đoàn phong kiến này không thể phát huy sức mạnh dân tộc để bảo vệ nền độc lập thiêng liêng mà cha ông ta đã gìn giữ, xây dựng. Thật là “chặt hết trúc Lam sơn cũng không ghi hết tội; lấy hết nước Đông Hải không rửa hết nỗi nhục mất nước”! Tôi danh ấy, thủ phạm chính là Tự Đức hèn yếu. 3. Củng cố dặn dò: (3p) 1. Nêu nội dung chủ yếu của Hiệp ước Hắc măng và Hiệp ước Pa tơ nốt 2. Tại sao nói từ năm 1858-1884 là quá trình triều đình Huế đầu hàng từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược? 4 Dặn dò: (2p) Học bài theo câu hỏi sgk, xem bài 26 - Nêu nguyên nhân vụ binh biến của phái kháng chiến tại kinh thành Huế - Khái quát phong trào Cần Vương Ngày soạn: 19 Lớp 8B Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ Lớp 8C Tiết(tkb)........Ngày dạy.......... .......Sĩ số..........vắng........ Tiết 39 Bài 26 PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỶ XIX I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI KHÁNG CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ, VUA HÀM NGHI RA "CHIẾU CẦN VƯƠNG" I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Nguyên nhân và diễn biến vụ biến kinh thành Huế 5-7-1885, đó là sự kiện mở đầu phong trào Càn Vương chống Pháp cuối thế kỷ XIX - Những nét khái quát của phong trào Cần Vương - Vai trò của văn thân sĩ phu trong phong trào Cần Vương 2. Tư tưởng - Giáo dục lòng yêu nước, tự hào dân tộc - Trân trọng và biết ơn những văn thân sĩ phu yêu nước đã hy sinh cho độc lập dân tộc 3. Kĩ năng: Sử dụng bản đồ, tường thuật các cuộc khởi nghĩa. 4. Tích hơp: chiếu Cần Vương II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ GV: Lược đồ vụ binh biến kinh thành Huế, chân dung vua Hàm Nghi, tư liệu địa phương HS: Xem trước bài, trả lời câu hỏi III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Bài cũ: (15 p) A. Phần trắc nghiệm: Nối các sự kiện và thời gian trong bài 25- Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc 1873-1884? A – Sự kiện Quân Pháp nổ súng đánh thành Hà Nội lần thứ nhất. Ri-vi-e gửi tối hậu thư cho Tổng đốc Hoàng Diệu. 1 2 3 4 5 6 Quân Pháp đánh ra Cầu Giấy lần thứ nhất. Quân Pháp đánh ra Cầu Giấy lần thứ hai. Hiệp ước Giấp Tuất Hiệp ước Hác-măng 1+ 2+ 3+ 4+ 5+ B – Thời gian a b 15/3 /187 4 c d e f g 6+ 25/8/1883 25/4/1882 20/11/1873 19/5/1883 21/12/1873 18/8/1883 B. Phần tự luận: Câu hỏi1: Âm mưu và thủ đoạn của thực dân Pháp trong việc đánh chiếm Bắc kỳ lần thứ nhất và lần thứ hai có gì giống và khác nhau? 2đ Câu hỏi2: Nêu nội dung Hiệp ước Hác-măng 1883? 5đ 2. Bài mới: (2p) 20