Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Sinh học Giáo án sinh học 8 trọn bộ...

Tài liệu Giáo án sinh học 8 trọn bộ

.PDF
169
416
147

Mô tả:

Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ph©n phèi ch­¬ng tr×nh sinh häc 8 N¨m häc : 2007-2008 C¶ n¨m: 70 tiÕt/ 35 tuÇn 57 tiÕt lÝ thuyÕt, 7 tiÕt thùc hµnh, 6 tiÕt «n tËp, kiÓm tra -1- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ngµy 28 th¸ng 8 n¨m 2007 TiÕt 1: I. Môc tiªu: HS thÊy râ ®­îc môc ®Ých, nhiÖm vô, ý nghÜa cña m«n häc. X¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña con ng­êi trong tù nhiªn, dùa vµo cÊu t¹o c¬ thÓ còng nh­ c¸c ho¹t ®éng t­ duy cña con ng­êi. N¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p häc tËp ®Æc thï cña m«n häc c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh, ph­¬ng ph¸p häc tèt nhÊt ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých trªn. 2. Kü n¨ng RÌn kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm, kü n¨ng t­ duy ®éc lËp vµ lµm viÖc víi SGK. 3. Th¸i ®é: Cã ý thøc b¶o vÖ gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ. II. ChuÈn bÞ Gv: B¶n trong vÒ c¸c h×nh 1.1, 1.2, 1.3 (sgk), M¸y chiÕu B¶ng phô: Bµi tËp x¸c ®Þnh nh÷ng ®Æc ®iÓm chØ cã ë ng­êi… (sgk) Nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ c¸c nhµ b¸c häc, vÒ c¸c gi¸o s­, b¸c sÜ giái ë ViÖt Nam. Hs: ¤n l¹i kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng tr×nh sinh häc 7. ? §· häc c¸c ngµnh ®éng vËt nµo? ? Ngµnh ®éng vËt cã vÞ trÝ tiÕn ho¸ cao nhÊt? III. Ho¹t ®éng d¹y häc . æn ®Þnh líp . Vµo bµi: Gv giíi thiÖu s¬ qua vÒ bé m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh trong ch­¬ng tr×nh sinh häc líp 8. * Ho¹t ®éng 1. VÞ trÝ cña con ng­êi trong tù nhiªn Môc tiªu: Hs thÊy ®­îc con ng­êi cã vÞ trÝ cao nhÊt trong thÕ gi¬Ý sinh vËt do cÊu t¹o c¬ thÓ hoµn chØnh vµ c¸c ho¹t ®éng cã môc ®Ých. Ho¹t ®éng d¹y Gv yªu cÇu hs: ? KÓ tªn c¸c ngµnh §V ®· häc? ? Ngµnh §V nµo cã vÞ trÝ tiÕn ho¸ cao nhÊt? Ho¹t ®éng häc HS ®äc lÖnh, nhí l¹i kiÕn thøc ®· häc. Tr¶ lêi c©u hái. Yªu cÇu kÓ ®ñ, s¾p xÕp theo sù tiÕn ho¸ 6 ngµnh §V: §v nguyªn sinh, ruét khoang, c¸c ngµnh giun, th©n mÒm, ch©n khíp, ®v cã x­¬ng sèng. Trong ngµnh ®v cã x­¬ng sèng th× líp thó cã vÞ trÝ tiÕn ho¸ cao nhÊt, ®Æc biÖt lµ bé khØ. Hs tù nghiªn cøu th«ng tin sgk -> trao ®æi Gv treo b¶ng phô ghi néi dung bµi tËp môc  . nhãm, hoµn thµnh bµi tËp. H­íng dÉn hs x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm Cö ®¹i diÖn lªn b¶ng lµm vµo b¶ng phô, c¸c chØ cã ë ng­êi mµ kh«ng cã ë ®v. nhãm cã ý kiÕn kh¸c bæ sung. KÕt luËn: Loµi ng­êi thuéc líp thó Gv ph©n tÝch, ®­a ra ®¸p ¸n ®óng. Con ng­êi cã tiÕng nãi, ch÷ viÕt, t­ duy trõu (« ®óng: 2, 3, 5, 7, 8). t­îng, ho¹t ®éng cã môc ®Ých, sèng thµnh x· Qua ®ã h­íng dÉn hs rót ra kÕt luËn vÒ vÞ trÝ héi, biÕt chÕ t¹o vµ sö dông c«ng cô lao ph©n lo¹i cña con ng ®éng … -> Lµm chñ thiªn nhiªn * Ho¹t ®éng 2. NhiÖm vô cña m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh -3- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Môc tiªu: Hs chØ ra ®­îc nhiÖm vô c¬ b¶n cña m«n häc c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh. BiÕt ®Ò ra biÖn ph¸p b¶o vÖ c¬ thÓ. ChØ ra ®­îc mèi liªn quan gi÷a m«n häc víi c¸c m«n khoa häc kh¸c. Ho¹t ®éng d¹y Gv yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu th«ng tin sgk. Gv nhÊn m¹nh. NhiÖm vô: + T×m hiÓu ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ chøc n¨ng sinh lý cña c¬ thÓ ng­êi trong mèi quan hÖ víi m«i tr­êng. + §Ò ra c¸c biÖn ph¸p rÌn luyÖn th©n thÓ, b¶o vÖ søc khoÎ, b¶o vÖ m«i tr­êng. Gv chiÕu tranh 1.1, 1.2, 1.3 yªu cÇu häc sinh quan s¸t, th¶o luËn nhãm c©u hái ho¹t ®éng? LÊy ®­îc vÝ dô cô thÓ vÒ mèi quan hÖ ®ã? Gv h­íng dÉn, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng, bæ sung kiÕn thøc cho hs. ? V× sao ph¶i nghiªn cøu c¬ thÓ c¶ vÒ 3 mÆt: CÊu t¹o, chøc n¨ng vµ sinh lý? Gv giíi thiÖu thµnh c«ng cña c¸c b¸c sÜ ViÖt Nam trong viÖc ghÐp thËn ghÐp gan, t¸ch 2 trÎ sinh ®«i… ? VËy ý nghÜa cña viÖc häc bé m«n? Ho¹t ®éng häc Hs tù nghiªn cøu th«ng tin. Nªu ®­îc nhiÖm vô cña m«n häc. Hs quan s¸t, th¶o luËn nhãm t×m c©u tr¶ lêi. C¸c nhãm cö ®¹i diÖn b¸o c¸o. C¸c nhãm cã ý kiÕn kh¸c bæ sung, gãp ý -> Nªu ®­îc: KiÕn thøc vÒ c¬ thÓ ng­êi cã liªn quan tíi nhiÒu ngµnh nghÒ trong x· héi nh­ y häc , t©m lý gi¸o dôc, TDTT, héi ho¹, thêi trang… Nªu 1 sè vÝ dô Hs ph©n tÝch: Muèn hiÓu râ ®­îc chøc n¨ng cña 1 c¬ quan, cÇn hiÔu râ cÊu t¹o cña c¬ quan ®ã. MÆt kh¸c, khi ®· râ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña mét c¬ quan ta cã thÓ ®Ò ra biÖn ph¸p vÖ sinh c¬ quan nµy. Yªu cÇu hs lÊy thªm vÝ dô. C¸ nh©n hs tr¶ lêi: Häc bé m«n sÏ gióp ta * BiÕt c¸ch . RÌn luyÖn th©n thÓ . B¶o vÖ søc khoÎ . B¶o vÖ m«i tr­êng * Cã kiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó häc lªn vµ ®i s©u vµo c¸c ngµnh nghÒ kh¸c trong x· héi. * Ho¹t ®éng 3. Ph­¬ng ph¸p häc tËp bé m«n Môc tiªu: ChØ ra ®­îc ph­¬ng ph¸p ®Æc thï cña bé m«n, ®ã lµ häc qua m« h×nh, tranh, thÝ nghiÖm. Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc ? Nªu c¸c ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó häc tèt bé ? Nªu c¸c ph­¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó häc tèt bé m«n? m«n? Gv lÊy vÝ dô cô thÓ minh ho¹ cho c¸c ph­¬ng ph¸p. IV. KiÓm tra ®¸nh gi¸: Gv yªu cÇu hs tr¶ lêi c©u hái cñng cè. -4- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 ? VÞ trÝ ph©n lo¹i cña con ng­êi trong tù nhiªn? ? NhiÖm vô cña bé m«n c¬ thÓ ng­êi? ? ý nghÜa cña viÖc häc bé m«n? Gv chØ ®Þnh 1 sè hs tr¶ lêi, sè kh¸c bæ sung. V. H­íng dÉn häc bµi Tr¶ lêi c©u hái sgk. KÎ s½n b¶ng 2 bµi cÊu t¹o c¬ thÓ ng­êi. ¤n tËp l¹i hÖ c¬ quan ë ®v thuéc líp thó. Ngµy 6 th¸ng 9 n¨m 2007 Ch­¬ng I. TiÕt 2 I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc H­íng dÉn hs tù x¸c ®Þnh ®­îc tªn, vÞ trÝ c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi. Chøng minh ®­îc tÝnh thèng nhÊt trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi. 2. Kü n¨ng RÌn kü n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. RÌn t­ duy tæng hîp l« gÝc, kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm. 3. Th¸i ®é Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n b¶o vÖ c¬ thÓ tr¸nh t¸c ®éng m¹nh vµo 1 sè hÖ c¬ quan quan träng. II. §å dïng d¹y häc Gv: Tranh hÖ c¬ quan cña thó ; hÖ c¬ quan cña ng­êi M« h×nh th¸o l¾p c¸c hÖ c¬ quan , s¬ ®å phãng to h×nh 2.3 (SGK) ; b¶ng phô ; phiÕu häc tËp. H/s : KÎ b¶ng 2 sgk ; «n tËp l¹i hÖ c¬ quan ë ®v thuéc líp thó. III. Ho¹t ®éng d¹y häc : . æn ®Þnh líp . Bµi cò : ?H·y cho biÕt nhiÖm vô cña bé m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh. ?Nªu nh÷ng p2 c¬ b¶n häc tËp bé m«n c¬ thÓ ng­êi vµ vÖ sinh. . Bµi míi Trong ch­¬ng tr×nh SH8 chóng ta sÏ t×m hiÓu c¸c hÖ c¬ quan vËn ®éng, tuÇn hoµn, tiªu ho¸, h« hÊp…… V× vËy bµi häc h«m nay sÏ t×m hiÓu kh¸i qu¸t vÒ cÊu t¹o c¬ thÓ ng­êi. * Ho¹t ®éng 1. CÊu t¹o Môc tiªu : HS chØ râ ®­îc c¸c phÇn cña c¬ thÓ x¸c ®Þnh ®­îc 1 sè c¬ quan trªn m« h×nh. Tr×nh bµy s¬ l­îcthµnh phÇn, chøc n¨ng c¸c hÖ c¬ quan. a, C¸c phÇn c¬ thÓ Ho¹t ®éng d¹y Gv treo tranh 1,2 SGK phãng to lªn b¶ng, yªu cÇu hs. ? KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan ë ®éng vËt thuéc líp thó ? Gv yªu cÇu hs tr¶ lêi c©u hái sgk. Gv nªu c©u hái: ? C¬ thÓ chóng ta ®­îc bao bäcb»ng c¬ quan nµo ? Chøc n¨ng chÝnh cña c¬ quan nµy lµ g× ? Ho¹t ®éng häc Hs nhí l¹i kiÕn thøc kÓ ®ñ 7 hÖ c¬ quan. Hs quan s¸t tranh, h×nh th¶o luËnnhãm hoµn thµnh c©u tr¶ lêi. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy -> nhãm kh¸c bæ sung gãp ý. Hs n¾m ®­îc: =>Da bao bäc toµn bé c¬ thÓ. -5- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc - Gv tæng kÕt ý ®óng cña c¸c nhãm vµ th«ng C¬ thÓ gåm 3 phÇn : ®Çu, th©n, tay ch©n b¸o ý ®óng C¬ hoµnh ng¨n khoang ngùc vµ khoang bông Khoang bông: chøa ruét ,d¹ dµy,gan, thËn, bãng ®¸i……. Khoang ngùc: Chøa tim, phæi. b, C¸c hÖ c¬ quan Ho¹t ®éng d¹y Gv giíi thiÖu theo néi dung th«ng tin sgk; tªn mét sè hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi. Gv treo b¶ng phô 2 lªn b¶ng yªu cÇu hs hoµn thµnh cét 2 vµo b¶ng. Gv ghi ý kiÕn bæ sung, th«ng b¸o ®¸p ¸n ®óng Ph¸t phiÕu häc tËp : X¸c ®Þnh chøc phËn cña tõng hÖ c¬ quan qua s¾p xÕp c¸c ý gi÷a hÖ c¬ quan vµ chøc n¨ng cho t­¬ng øng trong b¶ng sau? Ho¹t ®éng häc Hs nghiªn cøu sgk tranh vÏ ; liªn hÖ thùc tÕ b¶n th©n; kÕt hîp víi kiÕn thøc cña §v hoµn thµnh cét 2 theo nhãm. §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ghi néi dung,nhãm kh¸c bæ sung. C¸c nhãm lµm phiÕu bµi tËp. Mét sè nhãm cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy ®¸p ¸n. PhiÕu häc tËp Tªn hÖ c¬ quan Chøc n¨ng a, Läc tõ m¸u nh÷ng chÊt thõa vµ cã h¹i cho c¬ thÓ ®Ó th¶i ra ngoµi. 1. HÖ vËn ®éng 2. HÖ tiªu ho¸ 3. HÖ tuÇn hoµn 4. HÖ h« hÊp b, Thùc hiÖn sù trao ®æi khÝ O2, CO2 gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr­êng. c, Cã chøc n¨ng sinh ®Î b¶o tån nßi gièng. d, TiÕp nhËn vµ biÕn ®æi thøc ¨n thµnh chÊt dinh d­ìng cung cÊp cho c¬ thÓ. e, Gióp c¬ thÓ vËn ®én.g g, VËn chuyÓn c¸c chÊt dinh d­ìng, O2, vµ hoãc m«n ®Õn tõng tÕ bµo, c¸c chÊt th¶i ®Ó ®­a ra ngoµi c¬ thÓ. h, §iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. 5. HÖ bµi tiÕt 6. HÖ thÇn kinh Ho¹t ®éng d¹y Gv ®­a ra ®¸p ¸n: 1e, 2d, 3g, 4b, 5a, 6h Ho¹t ®éng häc C¸c nhãm ®æi bµi cho nhau, so s¸nh víi ®¸p ¸n cña Gv giíi thiÖu chøc n¨ng cßn l¹i lµ cña hÖ gv ®Ó ®¸nh gi¸ bµi cña b¹n. sinh dôc. Gv hái thªm. -6- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 ? Ngoµi c¸c c¬ quan trªn, trong c¬ thÓ cßn cã hÖ c¬ quan nµo? Gv gäi 1 hs ®äc tr­íc líp phÇn th«nh tin d­íi b¶ng (trang 9) Gäi 1 hs kh¸c. ? Ph©n tÝch xem b¹n võa råi ®· lµm nh÷ng g× khi c« gäi hái? Nhê ®©u b¹n Êy lµm ®­îc nh­ thÕ? Gv ghi môc 2. * Ho¹t ®éng 2. Hs tr¶ lêi ®­îc: . B¹n ®ã ®· ®øng dËy cÇm s¸ch ®äc ®o¹n c« yªu cÇu . §ã lµ nhê sù phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c c¬ quan tai (nghe), c¬ ch©n co (®øng lªn), c¬ tay co (cÇm s¸ch), m¾t (nh×n), miÖng (®äc)… sù phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan Môc tiªu: ChØ ra ®­îc vai trß ®iÒu hoµ ho¹t ®éng c¸c hÖ c¬ quan cña hÖ thÇn kinh vµ néi tiÕt Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv h­íng dÉn hs. ? Ph©n tÝch mét ho¹t ®éng cña c¬ thÓ: Ch¹y Hs tù nghiªn cøu sgk môc . th¶o luËn nhãm Gv treo s¬ ®å 2.3. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tr­íc líp. C¸c nhãm cã ý kiÕn kh¸c bæ sung. + Tim, m¹ch, h« hÊp, bµi tiÕt, tiªu ho¸…t¨ng c­êng ho¹t ®éng. +T¨ng c­êng cung cÊp O2, chÊt dinh d­ìng cho c¬ thÓ ? C¸c mòi tªn tõ hÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt tíi c¸c Hs ph©n tÝch s¬ ®å. hÖ c¬ quan nãi lªn ®iÒu g×? V× c¸c c¬ quan trong 1 hÖ, c¸c hÖ c¬ quan Gv gi¶i thÝch sù ®iÒu hoµ b»ng c¬ chÕ thÇn kinh vµ trong c¬ thÓ cã sù phèi hîp ho¹t ®éng d­íi c¬ chÕ thÓ dÞch. sù ®iÒu hoµ cña hÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt. ? T¹i sao nãi c¬ thÓ ng­êi lµ mét khèi thèng nhÊt? IV. KiÓm tra - ®¸nh gi¸ Gv yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp. ? Trong c¬ thÓ ng­êi cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo? NhiÖm vô c¬ b¶n cña mçi hÖ? ? §¸nh dÊu céng (x) vµo tr­íc ch÷ c¸i chØ c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau: A. Khi ch¹y cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo phèi hîp ho¹t ®éng? 1. HÖ tuÇn hoµn 2. HÖ bµi tiÕt 3. HÖ néi tiÕt 4. HÖ h« hÊp 5. HÖ thÇn kinh 6. HÖ sinh dôc 7. HÖ vËn ®éng a, 1, 2, 3, 4, 5, 6 b, 1, 2, , 3, 4, 6, 7 c, 1, 2, 3, 4, 5, 7 d, 1, 3, 4, 5, 6, 7 §¸p ¸n: C©u C B. Nh÷ng hÖ c¬ quan nµo d­íi ®©y cïng cã chøc n¨ng chØ ®¹o ho¹t ®éng cña c¸c hÖ c¬ quan kh¸c trong c¬ thÓ ? 1. 2. 3. 4. HÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt. HÖ vËn ®éng, hÖ tuÇn hoµn, hÖ tiªu ho¸ vµ hÖ h« hÊp. HÖ bµi tiÕt, hÖ sinh dôc vµ hÖ néi tiÕt. HÖ bµi tiÕt, hÖ sinh dôc vµ hÖ thÇn kinh. §¸p ¸n: 1 ? C¬ thÓ ng­êi lµ mét thÓ thèng nhÊt ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? -7- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 V. H­íng dÉn häc bµi . Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái. . Gi¶i thÝch hiÖn t­îng: §¹p xe, ®¸ bãng. . ¤n tËp l¹i cÊu t¹o TB thùc vËt. Ngµy 10 th¸ng 9 n¨m 2007 TiÕt 3 I. Môc tiªu. 1, KiÕn thøc: Hs tr×nh bµy ®­îc thµnh phÇn cÊu tróc c¬ b¶n cña tÕ bµo gåm mµng sinh chÊt, chÊt tÕ bµo (l­íi néi chÊt, ri b« x«m, ti thÓ, bé m¸y g«n ghi, trung thÓ…), nh©n (NST vµ nh©n con) Häc sinh ph©n biÖt ®­îc chøc n¨ng tõng cÊu tróc cña TB. Chøng minh ®­îc TB lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ. 2, Kü n¨ng: RÌn kü n¨ng quan s¸t kªnh h×nh, m« h×nh t×m kiÕn thøc; kü n¨ng suy luËn l«gÝc, kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm. 3, Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, yªu thÝch bé m«n. II. §å dïng d¹y häc. Gv: M« h×nh hay tranh vÏ c©m cÊu t¹o TB ®éng vËt, m¸y chiÕu, tranh phãng to h×nh 2.2 (trang8), b¶n trong vÒ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña TB h×nh 3.2. Hs: ¤n l¹i cÊu t¹oTBTV, so¹n c¸c lÖnh ë trong bµi. III. Ho¹t ®éng d¹y häc .æn ®Þnh líp . Bµi cò: Mét hs chØ lªn tranh 2.2: ?KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan nµy? Hs kh¸c: ? §¸nh dÊu (x) vµo ®Çu c©u tr¶ lêi ®óng cho c©u hái sau ®©y. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm nµo sau ®©y mµ ta nãi c¬ thÓ ng­êi lµ mét c¬ thÓ thèng nhÊt? a, TÊt c¶ c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi ®Òu ®­îc cÊu t¹o tõ TB. b, Sù ho¹t ®éng cña tÊt c¶ c¸c c¬ quan trong mét hÖ còng nh­ sù ho¹t ®éng cña c¸c hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi lu«n liªn quan víi nhau nhê sù ®iÒu hoµ, phèi hîp ho¹t ®éng cña hÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt. c, T¸ch rêi mét c¬ quan khái c¬ thÓ, c¬ quan ®ã kh«ng sèng ®­îc. d, Khi m«i tr­êng thay ®æi, nhê sù phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan mµ c¬ thÓ thÝch nghi ®­îc víi sù thay ®æi ®ã. (§¸p ¸n: C©u b) . Bµi míi: Mäi bé phËn, c¬ quan cña c¬ thÓ ®Òu ®­îc cÊu t¹o tõ tÕ bµo. VËy TB cã cÊu tróc vµ chøc n¨ng nh­ thÕ nµo? T¹i sao l¹i nãi TB lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ? Ho¹t ®éng 1. CÊu t¹o tÕ bµo Môc tiªu: Hs n¾m ®­îc c¸c thµnh phÇn chÝnh cña TB lµ mµng, chÊt nguyªn sinh, nh©n Ho¹t ®éng d¹y Gv treo h×nh c©m 3.1 yªu cÇu hs chØ râ 3 thµnh phÇn c¬ b¶n cña TB? Gv nhËn xÐt th«ng b¸o ®¸p ¸n ®óng. Gv cho hs quan s¸t cét 1;2 b¶ng 3.1 ®Ó x¸c ®Þnh c¸c bµo quan trong TB. Gv bæ sung thªm 1 sè th«ng tin Ho¹t ®éng häc Hs quan s¸t h×nh vÏ. C¸ nh©n tù x¸c ®Þnh + Mµng + ChÊt tÕ bµo + Nh©n §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. Nhãm kh¸c bæ sung Hs nghiªn cøu b¶ng ghi nhí kiÕn thøc  Mµng: Cã lç mµng ®¶m b¶o mèi liªn hÖ gi÷a Tb víi m«i tr­êng trong -8- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008  ChÊt TB : chøa c¸c bµo quan  Nh©n TB : Trong dÞch nh©n chøa NST vµ nh©n con * Ho¹t ®éng 2 Chøc n¨ng cña c¸c bé phËn trong TB Môc tiªu : H/ S n¾m ®­îc c¸c chøc n¨ng quan träng cña c¸c bé phËn cña tÕ bµo ThÊy ®­îc cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng vµ sù thèng nhÊt gi÷a c¸c thµnh phÇn cña tÕ bµo Chøng minh : TBµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ Ho¹t ®éng d¹y Gv chiÕu b¶n trong b¶ng 3.1 Nªu c©u hái ? Mµng sinh chÊt cã vai trß g× ? ? ChÊt TB , nh©n ®ãng vai trß g× trong ho¹t ®éng sèng cña TB ? < Gv l­u ý ch÷ in nghiªng > ? L­íi néi chÊt cã vai trß g× trong ho¹t ®éng sèng cña TB ? N¨ng l­îng ®Ó tæng hîp P lÊy tõ ®©u? ? Mµng sinh chÊt cã v¶itß g× ? ? T¹i sao nãi nh©n lµ trung t©m cña tÕ bµo?(§/ khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo ) Gv gäi h/s ®äc c©u hái ho¹t ®éng SGK ? H·y gi¶i trÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt vÒ chøc n¨ng gi÷a mµng sinh chÊt , chÊt TB vµ nh©n TB ? - Gv nhËn xÕt, tr×nh bµy ®¸p ¸n ®óng. =>Mµng gióp TB thùc hiÖn trao ®æi chÊt víi m«i tr­êng ngoµi (lÊy vµo c¸c chÊt th¶i ra c¸c chÊt ) ®Ó tæng hîp nªn c¸c chÊt riªng cña tÕ bµo. chÊt TB lµ n¬i thùc hiÖn sù trao ®æi chÊt bªn thong TB (Tæng hîp chÊt , ph©ngi¶i chÊt ®Ó t¹o ra n¨ng l­îng cÇn cho ho¹t ®éng sèng cña TB (nhê ti thÓ) NST trong nh©n qui ®Þnh ®Æc ®iÓm cÊu tróc P ®­îc tæng hîp ë rib«x«m =>C¸c bé phËn trong TB ®· cã sù phèi hîp thèng nhÊt ho¹t ®éng ®Ó tÕ bµo thùc hiÖn chøc n¨ng sèng Ho¹t ®éng häc . H/s nghiªn cøu b¶ngtù rót ra kiÕn thøc H/s dùa vµo b¶ng 3 ®Ó tr¶ lêi Th¶o luËn nhãm t×m c©u tr¶ lêi §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy c¸c nhãm kh¸c bæ sung So s¸nh víi ®¸p ¸n cña nhãm H/s ghi nhí kiÕn thøc * Ho¹t ®éng 3. Thµnh phÇn ho¸ häc cña TB Môc tiªu: Häc sinh n¾m ®îc 2 thµnh phÇn ho¸ häc chÝnh cña TB lµ chÊt v« c¬ vµ chÊt h÷u c¬ Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc ? Cho biÕt thµnh phÇn ho¸ häc cña TB Gv nhËn xÐt- th«ng b¸o ®¸p ¸n ®óng Hs tù nghiªn cøu th«ng tin sgk t×m c©u tr¶ lêi . TB gåm hçn hîp nhiÒu chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ a, ChÊt h÷u c¬: 1 hs tr×nh bµy tr­íc líp. Hs kh¸c bæ sung + Pr«tªin: C. H. O. N. S. P + GluxÝt: C. H. O + LipÝt: C. H. O -9- V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc + AxÝt nuclÕic: ADN, ARN => Hs thu nhËn kiÕn thøc (pr«tªin, axÝt nuclÕic lµ quan träng h¬n c¶ v× ®©y lµ hai thµnh phÇn chñ yÕu cña c¬ thÓ sèng) b, ChÊt v« c¬: Muèi kho¸ng chøa Ca, K, Na, Cu, Fe… ? C¸c chÊt ho¸ häc cÊu t¹o nªn TB cã mÆt ë ®©u? Chøng tá ®iÒu g×? ? T¹i sao trong khÈu phÇn ¨n cÇn cã ®ñ P, G, => Cã s½n trong tù nhiªn -> chÊt sèng do chÊt v« sinh ph¸t triÓn thµnh Li, vitamin, MK? => ¨n ®ñ chÊt ®Ó x©y dùng TB * Ho¹t ®éng 4. Ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo Môc tiªu: Hs nªu ®­îc c¸c ®Æc diÓm sèng cña TB trao ®æi chÊt, lín lªn, ph©nchia, c¶m øng. Chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv chiÕu s¬ ®å 3.2 ? KÓ tªn c¸c ho¹t ®éng sèng cña TB? ? S¬ ®å muèn cho biÕt nh÷ng g×? Hs nghiªn cøu sgk tr×nh bµy ? Mèi quan hÖ ®­îc biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo? + Trao ®æi chÊt, lín lªn, ph©n chia, c¶m øng lµ ? T¹i sao nãi Tb lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ c¸c ho¹t ®éng sèng cña Tb thÓ? + Mèi quan hÖ gi÷a m«i tr­êng, c¬ thÓ vµ TB + Mt cung cÊp O2 , n­íc muèi kho¸ng, chÊt h÷u c¬ cho TB thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng sèng. §ång thêi nhËn lÊy c¸c s¶n phÈm bµi tiÕt, CO2 tõ TB c¬ thÓ - Yªu cÇu 1 hs ®äc kÕt luËn ®ãng khung sgk + Mäi ho¹t ®éng sèng cña c¬ thÓ ®Òu cã c¬ së lµ c¸c ho¹t ®éng sèng cña TB IV. KiÓm tra- ®¸nh gi¸ ? Lµm bµi tËp 1sgk ? Nªu cÊu t¹o chung cña tÕ bµo. ? T×m c©u tr¶ lêi ®óng trong c¸c c©u sau : 1, Trong TB bé phËn nµo lµ quan träng nhÊt a, Nh©n, v× nh©n lµ trung t©m ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña TB vµ cã vai trß quan träng trong di truyÒn b, Mµng sinh chÊt, v× mµng sinh chÊt cã v¶itß b¶o vÖ tÕ bµo vµ lµ n¬i T§C gi÷a TB víi m«i tr­êng c, ChÊt TB ,v× ®©y lµ n¬i diÔn ra mäi ho¹t ®éng sèng cña TB d, C¸c bµo quan, v× chóng gãp phÇn quan träng vµo c¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo ? ( §¸p ¸n : a ) 2, T¹i sao nãi TB lµ ®¬n vÞ cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña c¬ thÓ ng­êi ? a, C¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ng­êi ®­îc cÊu t¹o bëi TB b, C¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo lµ c¬ sì cho c¸c ho¹t ®éng sèng cña c¬ thÓ c, Khi toµn bé c¸c tÕ bµo bÞ chÕt th× c¬ thÓ sÏ chÕt d, a vµ b ®óng e, a vµ c ®óng g, b vµ c ®óng h, a, b vµ c ®óng §¸p ¸n: d V H­íng dÉn häc bµi. Bµi tËp 1 , 2 - 10 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ngµy 12 th¸ng 9 n¨m 2007 TiÕt 4 I. Môc tiªu : 1, KiÕn thøc : H/ s ph¶i n¾m ®­îc K/n m« , ph©n biÖt c¸c lo¹i m« chÝnh trong c¬ thÓ H/s n¾m ®­îc cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tõng lo¹i m« trong c¬ thÓ 2, KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng quan s¸t kªnh h×nh t×m kiÕn thøc , kÜ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸ , kÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm 3, Th¸i ®é : Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ ,gi÷ g×n søc khoÎ II §å dïng d¹y häc Gv : tranh vÏ sgk , phiÕu häc tËp ,tranh 1 sè lo¹i TB ,tËp ®oµn v«n vèc, ®éng vËt ®¬n bµo, m¸y chiÕu, b¶n trong. Néi dung kiÕn thøc chuÈn H/s : So¹n c¸c lÖnh bµi 4 sgk III. Ho¹t ®éng d¹y häc . æn ®Þnh líp . Bµi cò : H·y cho biÕt cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña tÕ bµo : T¹i sao nãi TB lµ ®¬n vÞ cÊu t¹o vµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ . Bµi míi . Trong c¬ thÓ cã rÊt nhiÒu tÕ bµo,tuy nhiªn xÐt vÒ chøc n¨ng ng­êi ta cã thÓ xÕp lo¹i thµnh tõng nhãm TB cã nhiÖm vô gièng nhau . c¸c nhãm ®ã gäi chung lµ m« VËy m« lµ g× ? Trong c¬ thÓ cã nh÷ng lo¹i m« nµo? * Ho¹t ®éng 1 : Kh¸i niÖm m« Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv treo tranh §V ®¬n bµo tËp ®oµn v«n vèc ? TiÕn ho¸ vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tËp ®oµn v«n Quan s¸t tranh tr¶ lêi c©u hái nªu ®­îc : vèc so víi ®éng vËt ®¬n bµo ? . TËp ®oµn v«n vèc cã sù ph©n ho¸ vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng -> §ã lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh m« ë §V ®a bµo - 11 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ho¹t ®éng d¹y Gv th«ng b¸o th«ng tin sgk H­íng dÉn Hs tr¶ lêi c¸c c©u hái ho¹t ®éng sgk Ho¹t ®éng häc Gv nhËn xÐt bæ sung( nÕu cÇn) . Nh÷ng tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau : TBTK(h×nh sao) TB c¬ (h×nh thoi) ...... Gv : ChÝnh ®Ó thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kh¸c nhau mµ ngay tõ giai ®o¹n ph«i c¸c tÕ bµo (lóc ®Çu cã cÊu t¹o gièng nhau) ®· ph©n ho¸ cã h×nh d¹ng vµ kÝch th­íc kh¸c nhau Th¶o luËn nhãm ghi ra giÊy néi dung ®¸p ¸n Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy tr­íc líp c¸c nhãm kh¸c bæ sung gãp ý Hs ®äc tiÕp th«ng tin ®Ó x¸c ®Þnh Kh¸i niÖm m« : M« lµ 1 tËp hîp c¸c TB chuyªn ho¸, cã cÊu tróc gièng nhau cïng ®¶m nhËn chøc n¨ng nhÊt ®Þnh . ë 1 sè lo¹i m« cßn cã c¸c yÕu tè kh«ng cã cÊu tróc tÕ bµo ? M« lµ g× ? Ho¹t ®éng 2. C¸c lo¹i m« Môc tiªu: Hs ph¶i chØ râ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tõng lo¹i m«, thÊy ®­îc cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng cña tõng m« a, M« biÓu b× Ho¹t ®éng d¹y Gv treo tranh 4.1 yªu cÇu hs tr¶ lêi c©u hái sgk Gv nhÊn m¹nh: C¸c TB xÕp sÝt nhau phñ ngoµi da, lãt trong c¸c c¬ quan rçng ... ? Lo¹i m« biÓu b× lµm chøc n¨ng b¶o vÖ thÊy ë c¸c c¬ quan nµo? ? Lo¹i biÓu b× lµm nhiÖm vô tiÕt cã ë c¸c c¬ quan nµo? L­u ý: M« biÓu b× cã kh¶ n¨ng t¸i sinh rÊt m¹nh nhê ph©n bµo nhanh VD: BiÓu b× ë da b, Ho¹t ®éng häc Quan s¸t h×nh vÏ, th¶o luËn nhãm c©u hái ho¹t ®éng Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy, nhãm cã ý kiÕn kh¸c bæ sung . B¶o vÖ, hÊp thô vµ tiÕt . Phñ mÆt ngoµi, lãt mÆt trong . TuyÕn n­íc bät, tuyÕn må h«i ... M« liªn kÕt Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv treo tranh 4.2 giíi thiÖu . M« gåm c¸c tÕ bµo liªn kÕt n»m r¶i r¸c trong Quan s¸t tranh vÏ, xö lý ghi nhËn th«ng tin chÊt c¬ b¶n gåm : . M« sôn . M« x­¬ng, . G©n, d©y ch»ng L­u ý : chÊt c¬ b¶n lµm vËt liÖu liªn kÕt chèng ®ì . Gv h­íng dÉn, ®iÒu khiÓn Hs hoµn thµnh c©u hái ho¹t ®éng sgk . Th¶o luËn nhãm, ®¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶ nhãm kh¸c bæ sung . Gv nhËn xÐt , tæng kÕt : . M¸u cã huyÕt t­¬ng lµ chÊt c¬ b¶n (chÊt - 12 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ho¹t ®éng d¹y nÒn) . XÐt vÒ nguån gèc c¸c tÕ bµo m¸u ®­îc t¹o ra tõ c¸c TB gièng nh­ nguån gèc tÕ bµo sôn, x­¬ng... Ho¹t ®éng häc c) M« c¬ Ho¹t ®éng d¹y Gv treo tranh 4.3 Gv nªu c©u hái ho¹t ®éng sgk ? Gv tæng kÕt qua b¶ng phô =>M« c¬ gåm nh÷ng TB dµi - > thùc hiÖn tèt chøc n¨ng co c¬ t¹o nªn sù vËn ®éng d, Ho¹t ®éng häc Quan s¸t tranh vÏ ,®äc th«ng tin th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr×nh bµy nhËn xÐt cña nhãm . c¸c nhãm kh¸c bæ sung M« thÇn kinh Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv h­íng dÉn Hs qs¸t tranh vÏ 4.4, ®äc th«ng tin ? M« TK cã ë ®©u trong c¬ thÓ ? ? §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña m« thÇn kinh? Hs ®äc th«ng tin x¸c ®Þnh ®­îc Gv ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng M« TK n»m ë n·o, tuû sèng, h¹chTK, c¸c d©y Gv cho Hs quan s¸t 1 n¬ ron ®iÓn h×nh ph©n biÖt thÇn kinh vµ c¸c c¬ quan thô c¶m c¸c phÇn Th¶o luËn nhãm §¹i diÖn tr×nh bµy ®¸p ¸n C¸c nhãm kh¸c bæ sung Nªu ®­îc : M« TK gåm 2 lo¹i TB thÇn kinh(n¬ ron) + TBTK ®Öm(TBTK giao ) Hs quan s¸t h×nh 4.4 x¸c ®Þnh ®­îc : Th©n n¬ ron Sîi nh¸nh Xi n¸p....... Gv nhÊn m¹nh : N¬ ron lµ lo¹i TB biÖt ho¸ rÊt Sîi trôc cao, mÊt K/n sinh s¶n, võa cã tÝnh h­ng phÊn víi c¸c kÝch thÝch kh¸c nhau ,võa cã k/n dÉn truyÒn vµ øc chÕ c¸c xung ®ã . Nhê vËy mµ chøc n¨ng cña m« TK lµ g× ? Hs ®äc th«ng tin sgk nªu ®­îc : DÉn truyÒn, xö lý th«ng tin, ®iÒu hoµ ho¹t ®éng c¸c c¬ quan ®¶m b¶o sù phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c c¬ quan IV KiÓm tra ®¸nh gi¸ ? M« lµ g× ? KÓ tªn c¸c lo¹i m« chÝnh ? T×m c¸c tõ, côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn chØnh c¸c c©u sau: M« c¬ gåm 3 lo¹i......,c¬ tim.....c¸c TB c¬ ®Òu dµi; c¬ v©n g¾n víi x­¬ng, tÕ bµo cã......; cã v©n ngang. C¬ tr¬n t¹o nªn.......nh­ d¹ dµy, ruét ....TB c¬ tr¬n cã h×nh thoi ®Çu nhän vµ chØ cã 1 nh©n .C¬ tim.....t¹o nªn thµnh tim TB c¬ tim....., cã nhiÒu nh©n. Chøc n¨ng cña........lµ co, d·n t¹o nªn sù vËn ®éng V. H­íng dÉn häc bµi. Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái 1,2 sgk . ChuÈn bÞ cho bµi thùc hµnh (theo tæ ) - 13 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ngµy 17 th¸ng 9 n¨m 2007 TiÕt 5 I . Môc tiªu . ChuÈn bÞ ®­îc tiªu b¶n t¹m thêi TB m« ,c¬ v©n . Quan s¸t vµ vÏ c¸c TB trong c¸c tiªu b¶n ®· lµm s½n : TB niªm m¹c miÖng (M« biÓu b× ) , m« sôn , m« x­¬ng, m« c¬ v©n, m« c¬ tr¬n, ph©n bÖt bé phËn chÝnh cña tÕ bµo gåm mµng sinh chÊt, chÊtTB vµ nh©n . Ph©n biÖt ®­îc ®iÓm kh¸c nhau cña m« biÓu b×, m« c¬ , m« liªn kÕt . RÌn kü n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi , kü n¨ng mæ t¸ch TB . Gi¸o dôc ý thøc nghتm tóc , b¶o vÖ m¸y, vÖ sinh phßng sau khi thùc hµnh II. §å dïng d¹y häc Hs : 1 con Õch, 1 mÉu x­¬ng sèng cã ®Çu sôn vµ x­¬ng xèp, thÞt lîn n¹c cßn t­¬i (1 tæ) Gv : KÝnh hiÓn vi, lam kÝnh, la men, bé ®å mæ ,kh¨n lau giÊy thÊm . Mét con Õch sèng, vµ b¾p thÞt ë ch©n giß lîn . Dung dÞch sinh lý 0,65% Nacl , èng hót, dung dÞch a xÝt a xª tÝc 1% cã èng hót . Bé tiªu b¶n ®éng vËt : M« biÓu b× ,m« sôn, m« x­¬ng, m« c¬ tr¬n III . Ho¹t ®éng d¹y- häc . Gv : KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ theo nhãm cña Hs Ph¸t dông cô cho nhãm tr­ëng Ph¸t hép tiªu b¶n mÉu . Bµi míi * Ho¹t ®éng 1. Lµm tiªu b¶n vµ quan s¸t tÕ bµo m« c¬ v©n Môc tiªu : Lµm ®­îc tiªu b¶n, khi quan s¸t nh×n thÊy c¸c TB Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv treo b¶ng phô néi dung c¸c b­íc lµm tiªu Hs theo dâi->ghi nhí kiÕn thøc, 1 Hs nh¾c l¹i b¶n c¸c thao t¸c Gäi 1 Hs lªn lµm mÉu c¸c thao t¸c Ph©n c«ng c¸c nhãm C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm tiªu b¶n nh­ ®· h­íng dÉn Yªu cÇu : .LÊy sîi thËt m¶nh . Kh«ng bÞ ®øt . Sau khi c¸ nhãm lÊy ®­îc TB m« c¬ v©n ®Æt . R¹ch b¾p c¬ ph¶i th¼ng lªn lam kÝnh. Gv h­íng dÉn c¸ch ®Æt la men . C¸c nhãm tiÕn hµnh ®Ëy la men Nhá 1 giät a xÝt a xª tÝc 1% vµo c¹nh la men vµ Yªu cÇu : Kh«ng cã bät khÝ dïng giÊy thÊm hót bít dung dÞch sinh lý ®Ó a xÝt thÊm vµo d­íi la men C¸c nhãm tiÕp tôc thao t¸c nhá a xÝt a xª tÝc Hoµn thµnh tiªu b¶n ®Æt lªn bµn ®Ó gi¸o viªn . Gv ®iÒu khiÓn, kiÓm tra c«ng viÖc cña c¸c kiÓm tra nhãm, gióp ®ì nhãm nµo ch­a lµm ®­îc .Gv h­íng dÉn Hs ®iÒu chØnh kÝnh hiÓn vi .Gv kiÓm tra l¹i ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng Hs nhÇm . C¸c nhãm thö kÝnh lÊy ¸nh s¸ng nÐt ®Ó nh×n râ lÉn, hay lµ miªu t¶ theo sgk mÉu . §¹i diÖn nhãm quan s¸t , ®iÒu chØnh cho ®Õn khi nh×n râ tÕ bµo (§èi chiÕu tiªu b¶n víi c¸c h×nh vÏ sgk . C¶ nhãm quan s¸t, nhËn xÐt Yªu cÇu : ThÊy ®­îc mµng, nh©n, v©n ngang, tÕ bµo dµi . VÏ h×nh ghi chó thÝch * Ho¹t ®éng 2 : Quan s¸t tiªu b¶n c¸c lo¹i m« kh¸c - 14 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Môc tiªu : Quan s¸t vµ vÏ l¹i ®­îc h×nh TB m« sôn, m« x­¬ng, m« c¬ tr¬n Ph©n biÖt ®­îc ®iÓm kh¸c nhau cña c¸c m« Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv yªu cÇu quan s¸t c¸c m« ->vÏ h×nh LÇn l­ît c¸c thµnh viªn ®Òu qs¸t -.vÏ h×nh ? Ph©n biÖt ®iÓm kh¸c nhau cña c¸c m«? Th¶o luËn nhãm ®Ó thèng nhÊt tr¶ lêi Yªu cÇu : thµnh phÇn cÊu t¹o , h×nh d¸ng TB ë mçi m« Gv nhËn xÐt kÕt luËn : . M« biÓu b× : TB xÕp sÝt nhau . M« sôn : ChØ cã 2.3 TB t¹o thµnh nhãm . M« x­¬ng : T/ phÇn TB nhiÒu . M« c¬ : TB nhiÒu, dµi C¬ v©n cã v©n ngang - Hoµn thµnh b¸o c¸o n¹p cho gi¸o viªn : Gv h­íng dÉn Hs lµm b¸o c¸o theo mÉu sgk . Yªu cÇu : VÏ h×nh, chó thÝch ®Çy ®ñ h×nh vÏ c¸c lo¹i m« ®· quan s¸t ®­îc . Bè trÝ h×nh vÏ c©n ®èi, c¸c chó thÝch nªn dïng th­íc kÎ mòi tªn vµo ®óng vÞ trÝ trªn h×nh ®¶m b¶o h×nh vÏ ®Ñp vµ s¹ch Gv ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ IV. NhËn xÐt - §¸nh gi¸ Gv : Khen c¸c nhãm lµm viÖc nghiªm tóc cã kÕt qu¶ tèt Phª b×nh nhãm ch­a cè g¾ng vµ kÕt qu¶ thÊp ®Ó rót kinh nghiÖm * §¸nh gi¸ : ? Trong khi lµm tiªu b¶n m« c¬ v©n c¸c em gÆp khã kh¨n g× ? ? Cho biÕt nguyªn nh©n thµnh c«ng cña nhãm ? Lý do nµo lµm cho mÉu cña 1 sè nhãm ch­a ®¹t yªu cÇu * Yªu cÇu . Lµm vÖ sinh , dän s¹ch líp . Thu dông cô ®Çy ®ñ , röa s¹ch, xÕp tiªu b¶n vµo hép V. H­íng dÉn häc bµi : ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ m« thÇn kinh Ngµy 19 th¸ng 9 n¨m 2006 TiÕt 6 I. Môc tiªu: 1, KiÕn thøc: HS n¾m ®­îc cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña n¬ ron ChØ râ 5 thµnh phÇn cña 1 cung ph¶n x¹ vµ ®­êng dÉn truyÒn xung thÇn kinh trong cung ph¶n x¹ 2, KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng quan s¸t kªnh h×nh, th«ng tin n¾m b¾t kiÕn thøc, kÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm 3, Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c¬ thÓ II. §å dïng d¹y häc. Gv: Tranh vÏ h×nh 6.1 6.2, s¬ ®å 6.3 (sgk), bóa y tÕ, c©y trinh n÷, m¸y chiÕu, b¶ng trong c¸c b¶ng, phiÕu häc tËp III. Ho¹t ®éng d¹y häc . æn ®Þnh líp . Bµi cò Gv treo b¶ng phô yªu cÇu hs hoµn thµnh - 15 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Cho c¸c ý tr¶ lêi 1. M« liªn kÕt 2. M« c¬ 3. M« thÇn kinh 4.M« biÓu b× a, biÓu b× bao phñ, biÓu b× tuyÕn b, c¬ v©n, c¬ tr¬n c, Mé sôn , m« x­¬ng d, c¸c n¬ ron H·y ®iÒn c¸c ý 1, 2, 3, 4 vµo dÊu chÊm (?) cét A ; c¸c ý a, b, c, d, vµo cét c trong b¶ng cho phï hîp C¸c lo¹i m« (A) ? ? ? ? Chøc n¨ng (B) ThÝ dô (C) B¶o vÖ, hÊp thô, tiÕt N©ng ®ì, liªn kÕt c¸c c¬ quan Co d·n t¹o nªn sù vËn ®éng cña c¸c c¬ quan vµ vËn ®éng cña c¬ thÓ TiÕp nhËn kÝch thÝch. DÉn truyÒn xung thÇn kinh. Xö lý th«ng tin. ®iÒu hoµ ho¹t ®éng c¸c c¬ quan §¸p ¸n: A (4; 1; 2; 3) C (a; c; b; d) ? H·y nªu thµnh phÇn cÊu t¹o cña m« thÇn kinh? ? Gv treo tranh 6.1: M« t¶ cÊu t¹o cña 1 n¬ ron ®iÓn h×nh? Gäi hs nhËn xÐt bæ sung, gãp ý . Bµi míi ë ng­êi: - Sê tay vµo vËt nãng -> Rôt tay - ThÊy qu¶ chanh -> TiÕt n­íc bät => HiÖn t­îng rôt tay hay tiÕt n­íc bät gäi lµ ph¶n x¹. VËy ph¶n x¹ ®­îc thùc hiÖn nhê c¬ chÕ nµo? Gv ghi tªn bµi lªn b¶ng ChuyÓn ý: Ph¶n x¹ lµ ho¹t ®éng cña n¬ ron, chóng ta sÏ t×m hiÓu xem n¬ ron cã cÊu t¹o, ho¹t ®éng nh­ thÕ nµo? * Ho¹t ®éng1. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n¬ ron Môc tiªu: ChØ râ cÊu t¹o vµ c¸c chøc n¨ng cña n¬ ron tõ ®ã thÊy chiÒu h­íng lan truyÒn xung thÇn kinh trong sîi trôc Ho¹t ®éng d¹y Gäi 1 hs lªn b¶ng ghi l¹i cÊu t¹o cña 1 n¬ ron ®iÓn h×nh? Ho¹t ®éng häc Hs nªu ®­îc: CÊu t¹o cña n¬ron gåm . Th©n chøa nh©n Xung quanh lµ tua ng¾n ( sîi nh¸nh) Gv gi¶i thÝch: C¸c kÝch thÝch cña m«i tr­êng . Tua dµi ( sîi trôc) cã bao miªlin. N¬i tiÕp nèi ngoµi hoÆc m«i tr­êng trong t¸c ®éng vµo th©n c¸c n¬ ron gäi lµ xi n¸p vµ c¸c sîi nh¸nh lµm xuÊt hiÖn xung thÇn kinh råi lan truyÒn theo sîi trôc -> ®Çu mót ®Ó chuyÓn qua xin¸p tíi n¬ron tiÕp theo hoÆc c¬ quan tr¶ lêi (c¬ tuyÕn) . Hs thu nhËn th«ng tin L­u ý: Sù dÉn truyÒn xung thÇn kinh theo mét chiÒu tõ th©n -> däc theo sîi trôc -> n¬ ron kh¸c ? N¬ron cã chøc n¨ng g×? - 16 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 . Hs nghiªn cøu th«ng tin sgk ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc + TÝnh c¶m øng Gv h­íng dÉn hs ®äc tiÕp th«ng tin. Treo b¶ng + TÝnh dÉn truyÒn (phiÕu häc tËp) C¸c lo¹i n¬ ron C¸c lo¹i n¬ron VÞ trÝ Chøc n¨ng Th¶o luËn nhãm - hoµn thµnh b¶ng NR h­íng t©m (c¶m gi¸c) ®¹i diÖn tr×nh bµy ®¸p ¸n. C¸c nhãm bæ sung NR li t©m (vËn ®éng) nhËn xÐt thèng nhÊt c©u tr¶ lêi NR trung gian (liªn l¹c) L­u ý: Ng­êi ta ph©n biÖt 3 lo¹i n¬ ron nµy lµ Gv nªu c©u hái ho¹t ®éng dùa vµo chøc n¨ng dÉn truyÒn xung thÇn ? Cã nhËn xÐt g× vÒ h­íng dÉn truyÒn xung thÇn kinh cña chóng kinh ë n¬ron h­íng t©m vµ n¬ron li t©m? Hs nªu ®­îc -> ChiÒu dÉn truyÒn cña 2 n¬ ron nµy tr¸i ng­îc nhau * Ho¹t ®éng 2. Cung ph¶n x¹ Môc tiªu: Hs h×nh thµnh kh¸i niÖm ph¶n x¹, cung ph¶n x¹, vßng ph¶n x¹. BiÕt gi¶i thÝch 1 sè ph¶n x¹ ë ng­êi b»ng cung ph¶n x¹ vµ vßng ph¶n x¹ a. Ph¶n x¹ Ho¹t ®éng d¹y Gv: Mäi ho¹t ®éng cña c¬ thÓ ®Òu lµ ph¶n x¹ Ph¶n x¹ kh«ng chØ tr¶ lêi c¸c kÝch thÝch cña m«i tr­êng ngoµi mµ cßn tr¶ lêi c¸c kÝch thÝch cña m«i tr­êng trong VÝ dô: Nghe tiÕng cßi ë sau -> Quay ®Çu l¹i Thøc ¨n vµo miÖng -> TiÕt n­íc bät . T¨ng tiÕt må h«i khi trêi nãng . Khi lao ®éng -> T¨ng nhÞp h« hÊp, nhÞp co bãp cña tim... Ho¹t ®éng häc Hs thu nhËn th«ng tin. LÊy thªm 1 sè vÝ dô ? VËy mét ph¶n x¹ thùc hiÖn ®­îc lµ nhê bé . Tay ch¹m vËt nãng -> rôt l¹i . §Ìn chiÕu vµo m¾t -> con ng­¬i co l¹i ... phËn nµo chØ huy (®iÒu khiÓn) Gv yªu cÇu hs tr¶ lêi ? Ph¶n x¹ lµ g×? Hs nªu ®­îc => Nhê hÖ thÇn kinh - Mét hs tr¶ lêi tr­íc líp. C¸c ý kiÕn kh¸c bæ sung Gv nhËn xÐt - nªu ®¸p ¸n chuÈn: . Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ tr¶ lêi c¸c kÝch thÝch cña m«i tr­êng ngoµi hoÆc m«i tr­êng Hs tù hßan thiÖn kiÕn thøc trongd­íi sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh ? VËy ph¶n x¹ cã ý nghÜa g× ®èi víi ®êi sèng con ng­êi? - 17 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Hs tr¶ lêi c©u hái => Lµ c¬ së ho¹t ®éng cña hÖ Gv nªu c©u hái ho¹t ®éng 2 sau khi cho häc sinh thÇn kinh, lµm cho c¬ thÓ lu«n lu«n thÝch nghi ch¹m tay vµo c©y xÊu hæ vµ nhËn thÊy l¸ c©y bÞ víi nh÷ng thay ®æi cña ®iÒu kiÖn sèng côp xuèng. ? Nªu sù kh¸c biÖt gi÷a ph¶n x¹ ë ®éng vËt víi hiÖn t­îng c¶m øng ë thùc vËt ? Th¶o luËn nhãm §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tr­íc líp. C¸c nhãm cã Gv ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng ý kiÕn kh¸c bæ sung Gv kÕt luËn- C¬ b¶n lµ : . Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cã sù tham gia cña hÖ thÇn kinh . C¶m øng ë thùc vËt kh«ng do hÖ thÇn kinh ®iÒu khiÓn b. Cung ph¶n x¹ Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv treo tranh 5.2 phãng to lªn b¶ng. Nªu c©u hái ho¹t ®éng Quan s¸t tranh. Tr¶ lêi c¸c c©u hái ? C¸c lo¹i n¬ron t¹o nªn 1 cung ph¶n x¹ Nªu ®­îc: Gåm . NR h­íng t©m . NR trung gian ? Thµnh phÇn 1 cung ph¶n x¹ gåm nh÷ng yÕu . NR li t©m  Thµnh phÇn cung ph¶n x¹: tè nµo? . C¬ quan thô c¶m . 3 NR ( h­íng t©m, trung gian, li t©m) . C¬ quan ph¶n øng ? Cung ph¶n x¹ lµ g×? Hs tr¶ lêi ®­îc: Lµ con ®­êng mµ xung thÇn kinh truyÒn tõ c¬ quan thô c¶m qua T¦TK -> c¬ quan ph¶n øng  Thùc hiÖn ph¶n x¹ Gv nh¾c tíi tèc ®é truyÒn xung thÇn kinh ë ng­êi th× lín -> Ph¶n øng x¶y ra mau lÑ, tøc thêi. Cung ph¶n x¹ lµ ®Ó thùc hiÖn ph¶n x¹ ? Nªu 1 sè vÝ dô vÒ ph¶n x¹ vµ ph©n tÝch ®­êng dÉn truyÒn xung thÇn kinh trong ph¶n x¹ ®ã? (Gv cã thÓ ®­a ra 1 vÝ dô cô thÓ cho thèng nhÊt . Kim ®©m vµo tay -> Rôt tay l¹i Gv theo dâi ho¹t ®éng Th¶o luËn nhãm. Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy, nhãm Gv ®­a ra m¸y chiÕu ®¸p ¸n ®óng cã ý kiÕn kh¸c bæ sung, nhËn xÐt . Kim (kÝch thÝch) -> C¬ quan thô c¶m NRHT Tuû sèng (ph©n tÝch) NRLT C¬ ngãn tay (c¬ co -> (rôt tay l¹i) ? B»ng c¸ch nµo T¦TK cã thÓ biÕt ®­îc ph¶n øng cña c¬ thÓ ®· ®¸p øng ®­îc kÝch thÝch hay Hs tù bæ sung kiÕn thøc ch­a? Ta t×m hiÓu kh¸i niÖm vßng ph¶n x¹. c. Vßng ph¶n x¹ - 18 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv chiÕu s¬ ®å h×nh 6.3 yªu cÇu hs x¸c ®Þnh c¸c xung thÇn kinh cã trong vßng ph¶n x¹ Gv: (chØ trªn s¬ ®å) Quan s¸t h×nh vÏ tr¶ lêi c©u hái . Ph¶n øng cña c¬ thÓ ®· ®­îc thùc hiÖn nhê cung ph¶n x¹ (1-2). Tuy nhiªn nhê cã xung thÇn kinh b¸o ng­îc tõ c¬ quan thô c¶m vµ c¸c thô quan trong c¬ quan ph¶n øng theo d©y h­íng t©m vÒ T¦TK gióp c¬ thÓ biªts ®­îc ph¶n øng ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu tr· lêi kÝch thÝch hay ch­a. NÕu ch­a ®¸p øng ®­îc th× T¦ tiÕp tôc ph¸t lÖnh ®Î ®iÒu chØnh ph¶n øng theo d©y li t©m tíi c¬ quan tr¶ lêi => ChÝnh luång th«ng tin ng­îc ®· khÐp kÝn cung ph¶n x¹ t¹o nªn vßng Hs thu nhËn th«ng tin ph¶n x¹ Gv lÊy vÝ dô, gi¶i thÝch vÝ dô ®ã (Muçi c¾n sau l­ng) L­u ý: Trong tr­êng hîp chØ ph¶n øng 1 lÇn ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu tr¶ lêi kÝch thÝch vÉn cã th«ng tin ng­îc? ý nghÜa? Hs xö lÝ th«ng tin n¾m ®­îc . Luång xung thÇn kinh bao gåm cung ph¶n x¹ vµ ®­êng ph¶n håi t¹o nªn vßng ph¶n x¹ . Thùc chÊt lµ ®Ó ®iÒu chØnh ph¶n x¹ => Gióp ph¶n x¹ thùc hiÖn chÝnh x¸c h¬n 4 1 IV. KiÓm tra - ®¸nh gi¸ Gv ph¸t phiÕu häc tËp - yªu cÇu häc sinh th¶o luËn 1, Ghi tªn c¸c bé phËn ®­îc ®¸nh sè trong h×nh vÏ vÒ n¬ron chiÒu xung thÇn kinh 2 3 2, Trß ch¬i « ch÷ Chó thÝch 1. Cã 10 ch÷ : Con ®­êng mµ xung thÇn kinh truyÒn tõ c¬ quan thô c¶m qua T¦TK, råi ®Õn c¬ quan ph¶n øng 2. Cã 13 ch÷ : Tªn gäi kh¸c cña n¬ ron c¶m gi¸c 3. Cã 6 ch÷: Mét trong 2 chøc n¨ng c¬ b¶n cña n¬ron 4. Cã 8 ch÷: Tªn gäi cña sîi ng¾n xuÊt ph¸t tõ th©n n¬ron 5. Cã 12 ch÷: YÕu tè lan truyÒn trong cung ph¶n x¹ 6. Cã 6 ch÷: Ph¶n øng cña c¬ thÓ th«ng qua hÖ thÇn kinh ®Ó tr¶ lêi kÝch thÝch 1 2 3 4 5 - 19 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh 6 Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 V. H­íng dÉn häc bµi - Lµm c©u hái bµi tËp 1,2 sgk - §äc “em cã biÕt” - «n cÊu t¹o bé x­¬ng thá Ngµy 24 th¸ng 9 n¨m 2007 Ch­¬ng ii. VËn ®éng TiÕt 7 I. Môc tiªu. 1, KiÕn thøc: - 20 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh Gi¸o ¸n sinh häc 8 - n¨m häc 2007- 2008 Hs tr×nh bµy ®­îc c¸c thµnh phÇn chÝnh cña bé x­¬ng vµ x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ c¸c x­¬ng chÝnh ngay trªn c¬ thÓ m×nh. Ph©n biÖt ®­îc c¸c lo¹i x­¬ng dµi, x­¬ng ng¾n, x­¬ng dÑt vÒ h×nh th¸i, cÊu t¹o Ph©n biÖt ®­îc c¸c lo¹i khíp x­¬ng, n¾m v÷ng cÊu t¹o khíp ®éng 2, Kü n¨ng RÌn kü n¨ng . Quan s¸t tranh, m« h×nh, nhËn biÕt kiÕn thøc . Ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp, kh¸i qu¸t . Ho¹t ®éng nhãm 3, Th¸i ®é Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n, vÖ sinh bé x­¬ng II. §å dïng d¹y häc Gv : m« h×nh x­¬ng ng­êi, x­¬ng thá. Tranh cÊu t¹o mét ®èt sèng ®iÓn h×nh, h×nh 7.4 III. Ho¹t ®éng d¹y häc . æn ®Þnh líp . bµi cò ? N¬ron cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? Nã cã ®Æc tÝnh g×? ? H·y cho vÝ dô mét ph¶n x¹ vµ ph©n tÝch ®­êng ®i cña xung thÇn kinh trong ph¶n x¹ ®ã? ? Ph©n biÖt cung ph¶n x¹ vµ vßng ph¶n x¹? . Bµi míi Sù vËn ®éng cña c¬ thÓ ®­îc thùc hiÖn nhê sù phèi hîp ho¹t ®éng cña hÖ c¬ vµ bé x­¬ng. V× vËy trong ch­¬ng II chóng ta sÏ t×m hiÓu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¬ vµ x­¬ng. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c¬ vµ x­¬ng thÝch nghi víi t­ thÕ ®øng th¼ng vµ lao ®éng, gi÷ g×n vÖ sinh c¬ x­¬ng * Ho¹t ®éng 1. C¸c phÇn chÝnh cña bé x­¬ng Môc tiªu: ChØ râ c¸c vai trß chÝnh cña bé x­¬ng. N¾m ®­îc c¸c phÇn chÝnh vµ nhËn biÕt ®­îc trªn c¬ thÓ m×nh. Ho¹t ®éng d¹y Ho¹t ®éng häc Gv chiÕu tranh 7.1; 7.2; 7.3; trªn mµn h×nh. Yªu cÇu häc sinh quan s¸t Quan s¸t h×nh vÏ, xö lÝ th«ng tin Nªu c©u hái sgk ? Bé x­¬ng cã chøc n¨ng g×? Chøc phËn nµo lµ chÝnh? ? T×m nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a x­¬ng tay vµ x­¬ng ch©n? Gi¶i thÝch v× Th¶o luËn nhãm – t×m c©u tr¶ lêi sao cã sù kh¸c nhau ®ã? §¹i diÖn tr×nh bµy ®¸n ¸n. C¸c nhãm cã ý kiÕn kh¸c bæ sung, hoµn chØnh kiÕn thøc  Vai trß: . T¹o khung n©ng ®ì c¬ thÓ . Chç b¸m v÷ng ch¾c cho c¸c phÇn mÒm nh­ g©n c¬ . T¹o thµnh c¸c khoang b¶o vÖ c¸c néi quan . Cïng víi hÖ c¬ gióp c¬ thÓ vËn ®éng vµ lao ®éng dÔ dµng (nhiÖm vô chÝnh)  X­¬ng tay, ch©n cã c¸c phÇn t­¬ng ®ång nhau nh­ng kh¸c nhau: + VÒ kÝch th­íc Gv nhËn xÐt, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng. + CÊu t¹o ®ai vai vµ ®ai h«ng + Sù s¾p xÕp vµ ®Æc ®iÓm h×nh th¸i x­¬ng cæ tay, cæ ch©n, bµn tay, bµn ch©n => §ã lµ kÕt qu¶ cña sù ph©n ho¸ tay ch©n trong qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ thÝch nghi víi t­ thÕ ®øng th¼ng vµ lao - 21 - V­¬ng ThÞ Hång Th¾m * Tr­êng THCS B×nh ThÞnh
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan