Tài liệu Giáo án ngữ văn cơ bản lớp 11

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè :1-2 ppct TrÇn Nam Chung Vµo phñ chóa TrÞnh -Lª H÷u Tr¸c- A-Môc tiªu cña bµi d¹y: Gióp häc sinh: -HiÓu râ gi¸ trÞ hiÖn thùc s©u s¾c cña t¸c phÈm còng nh th¸i ®é tríc hiÖn thùc vµ ngßi bót kÝ sù ch©n thùc ,s¾c s¶o cña Lª H÷u Tr¸c qua ®o¹n trÝch miªu t¶ cuéc sèng vµ cung c¸ch sinh ho¹t n¬i phñ chóa TrÞnh. B-ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn: -Sgk,Sgv Ng÷ v¨n 11. Tµi liÖu tham kh¶o vÒ Lª H÷u Tr¸c - ThiÕt kÕ bµi gi¶ng C- Ph¬ng ph¸p sö dông Gv kÕt hîp ph¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o, ®èi tho¹i, trao ®æi,nªu vÊn ®Ò D-Néi dung vµ tiÕn tr×nh lªn líp Ho¹t ®éng cña Gv& HS Ho¹t ®éng 1 (æn ®Þnh tæ chøc líp) -KiÓm tra bµi cò -ThiÕt kÕ bµi míi Ho¹t ®éng 2 ( Híng dÉn hs t×m hiÓu tiÓu dÉn ) (?) Nh÷ng hiÓu biÕt cña anh (chÞ) vÒ t¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c vµ t¸c phÈm “Thîng kinh kÝ sù”? -HS dùa vµo SGK tr×nh bµy ý chÝnh. -GV tæng hîp: Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t I) TiÓu dÉn 1) T¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c -HiÖu H¶i Thîng L·n ¤ng , xuÊt th©n trong mét gia ®×nh cã truyÒn thèng häc hµnh,®ç ®¹t lµm quan. -Ch÷a bÖnh giái ,so¹n s¸ch ,më trêng truyÒn b¸ y häc -T¸c phÈm næi tiÕng “H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” 2) T¸c phÈm“Thîng kinh kÝ sù -QuyÓn cuèi cïng trong bé “ H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” -TËp kÝ sù b»ng ch÷ H¸n ,hoµn thµnh n¨m 1783 ,ghi chÐp nh÷nh ®iÒu m¾t thÊy tai nghe Ho¹t ®éng 3 II) §äc hiÓu v¨n b¶n ( Híng dÉn hs t×m hiÓu v¨n b¶n ) * Tãm t¾t theo s¬ ®å: -GV yªu cÇu HS ®äc ®o¹n trÝch theo Th¸nh chØ-> Vµo cung -> NhiÒu lÇn cöa -> Vên lùa chän cña GV c©y ,hµnh lang -> HËu m· qu©n tóc trùc-> Cöa -GV yªu cÇu HS tãm t¾t ®o¹n trÝch lín ,®¹i ®êng ,quyÒn bæng ->g¸c tÝa ,phßng trµ theo s¬ ®å. ->HËu m· qu©n tóc trùc -> Qua mÊy lÇn tríng gÊm -> HËu cung ->B¾t m¹ch kª d¬n -> VÒ n¬i trä. 1) Quang c¶nh –cung c¸ch sinh ho¹t cu¶ phñ chóa (?) Theo ch©n t¸c gi¶ vµo phñ, h·y t¸i hiÖn l¹i quang c¶nh cña phñ * Chi tiÕt quang c¶nh: chóa? + RÊt nhiÒu lÇn cöa , n¨m s¸u lÇn tríng gÊm. -Hs t×m nh÷ng chi tiÕt vÒ quang + Lèi ®i quanh co, qua nhiÒu d·y hµnh lang c¶nh phñ chóa. + Canh gi÷ nghiªm nhÆt (lÝnh g¸c , thÎ tr×nh ) -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp. 1 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 TrÇn Nam Chung + C¶nh trÝ kh¸c l¹ (c©y cèi um tïm, chim kªu rÝu rÝt, danh hoa ®ua th¾m …) + Trong phñ lµ nh÷ng ®¹i ®ång ,quyÒn bæng g¸c tÝa ,kiÖu son ,m©m vµng chÐn b¹c) + Néi cung thÕ tö cã sËp vµng ,ghÕ rång ,nÖm gÊm ,mµn lµ… - NhËn xÐt ,®¸nh gi¸ vÒ quang c¶nh: -> Lµ chèn th©m nghiªm ,kÝn cæng ,cao têng -> Chèn xa hoa ,tr¸ng lÖ ,léng lÉy kh«ng ®au s¸nh b»ng (?) Qua nh÷ng chi tiÕt trªn,anh (chÞ ) -> Cuéc sèng hëng l¹c(cung tÇn mÜ n÷ ,cña ngon vËt l¹) cã nhËn xÐt g× vÒ quang c¶nh cña -> Kh«ng khÝ ngét ng¹t ,tï ®äng( chØ cã h¬i ngêi phñ chóa? ,phÊn s¸p ,h¬ng hoa) -Hs nhËn xÐt ,®Ênh gi¸ . - Gv tæng hîp -GV nªu vÊn ®Ò: (?) LÇn ®Çu ®Æt ch©n vµo phñ Chóa ,t¸c gi¶ ®· nhËn xÐt : “cuéc sèng ë ®©y thùc kh¸c ngêi thêng” .anh (chÞ) cã nhËn th¸y ®iÒu ®ã qua cung c¸ch simh ho¹t n¬i phñ chóa? - Gv tæ chøc hs ph¸t hiÖn ra nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ cung c¸ch sinh ho¹t vµ nhËn xÐt vÒ nh÷ng chi tiÕt ®ã (?) Nhµ nghiªn cøu NguyÔn §¨ng Na cho r»ng : “kÝ chØ thùc sù xuÊt hiÖn khi ngêi cÇm bót trùc diÖn tr×nh bµy ®èi tîng ®îc ph¶n ¸nh b»ng c¶m quan cña chÝnh m×nh”.XÐt ë ph¬ng diÖn nµy TKKS ®· thùc sù ®îc coi lµ mét t¸c phÈm kÝ sù cha ? H·y ph©n tÝch th¸i ®é cña t¸c gi¶ ? -HS th¶o luËn ,trao ®æi ,®¹i diÖn tr×nh bµy . - GV gîi më : (?) Th¸i ®é cña t¸c gi¶ tríc quang c¶nh phñ chóa ? (?) Th¸i ®é khi b¾t m¹ch kª ®¬n ? (?) Nh÷ng b¨n kho¨n gi÷a viªc ë vµ ®i ë ®o¹n cuèi nãi lªn ®iÒu g×? - Hs th¶o luËn ,trao ®æi ,cö ®¹i diÖn tr×nh bµy. -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp * Cung c¸ch sinh ho¹t: + vµo phñ ph¶i cã th¸nh chØ ,cã lÝnh ch¹y thÐt ®êng + trong phñ cã mét guång m¸y phôc vô ®«ng ®¶o; ng¬× truyÒn b¸o rén rµng ,ngêi cã viÖc quan ®i l¹i nh m¾c cöi + lêi lÏ nh¾c ®Õn chóa vµ thÕ tö ph¶i cung kÝnh lÔ phÐp ngang hµng víi vua + chóa lu«n cã phi tÇn hÇu trùc …t¸c gi¶ kh«ng ®îc trùc tiÕp gÆp chóa … “ph¶i khóm nóm ®øng chê tõ xa” +ThÕ tö cã tíi 7-8 thÇy thuèc tóc trùc, cã ngêi hÇu cËn hai bªn…t¸c gi¶ ph¶i l¹y 4 l¹y - §¸nh gi¸ vÒ cung c¸ch sinh ho¹t: => ®ã lµ nh÷ng nghi lÔ khu«n phÐp…cho thÊy sù cao sang quyÒn quÝ ®Ðn tét cïng => lµ cuéc sèng xa hoa hëng l¹c ,sù léng hµnh cña phñ chóa => ®ã lµ c¸i uy thÕ nghiªng trêi l¸n lít c¶ cung vua 2) Th¸i ®é t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ - T©m tr¹ng khi ®èi diÖn víi c¶nh sèng n¬i phñ chóa + C¸ch miªu t¶ ghi chÐp cô thÓ -> tù ph¬i bµy sù xa hoa ,quyÒn thÕ + C¸ch quan s¸t , nh÷ng lêi nhËn xÐt ,nh÷ng lêi b×nh luËn : “ C¶nh giµu sang cña vua chóa kh¸c h¼n víi ngêi b×nh thêng”… “ lÇn ®Çu tiªn míi biÕt caÝ phong vÞ cña nhµ ®¹i gia” + Tá ra thê ¬ döng dng víi c¶nh giµu sang n¬i phñ chóa. Kh«ng ®ång t×nh víi cuéc sèng qu¸ no ®ñ ,tiÖn nghi mµ thiÕu sinh khÝ .Lêi v¨n pha chót ch©m biÕm mØa mai . - T©m tr¹ng khi kª ®¬n b¾t m¹ch cho thÕ tö + LËp luËn vµ lý gi¶i c¨n bÖnh cña thÕ tö lµ do ë 2 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 (?) Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn , h·y ®¸nh gi¸ chung vÒ t¸c gi¶ ? -Hs suy nghÜ ,tr¶ lêi . -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp: (?) Qua ®o¹n trÝch ,Anh (chÞ) cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt viÕt kÝ sù cña t¸c gi¶ ?H·y ph©n tÝch nh÷ng nÐt ®Æc s¾c ®ã? - HS trao ®æi ,th¶o luËn ,®¹i diÖn tr×nh bµy . - GV tæng hîp : Ho¹t ®éng 4 (Cñng cè vµ luyÖn tËp) (?) Qua ®o¹n trÝch em cã suy nghÜ g× vÒ bøc tranh hiÖn thùc cña x· héi phong kiÕn ®¬ng thêi ? Tõ ®ã h·y nhËn xÐt vÒ th¸i ®é cña t¸c gi¶ tríc hiÖn thùc ®ã ? -HS suy nghÜ ,ph¸t biÓu c¶m xóc cña c¸ nh©n. - Híng dÉn dÆn dß Hs - Häc sinh chuÈn bÞ bµi “Tõ ng«n ng÷ chung ®Õn lêi nãi c¸ nh©n” - GV rót kinh nghiÖm bµi d¹y TrÇn Nam Chung chèn mµn the tríng gÊm,¨n qu¸ no ,mÆc qu¸ Êm, t¹ng phñ míi yÕu ®i. §ã lµ c¨n bÖnh cã nguån gèc tõ sù xa hoa ,no ®ñ hëng l¹c, cho nªn c¸ch ch÷a kh«ng ph¶i lµ c«ng ph¹t gièng nh c¸c vÞ l¬ng y kh¸c. +HiÓu râ c¨n bÖnh cña thÕ tö ,cã kh¶ n¨ng ch÷a khái nhng l¹i sî bÞ danh lîi rµng buéc,ph¶i ch÷a bÖnh cÇm chõng ,cho thuèc v« thëng v« ph¹t Sî lµm tr¸i y ®øc ,phô lßng cha «ng nªn ®µnh g¹t së thÝch c¸ nh©n ®Ó lµm trßn tr¸ch nhiÖm vµ l¬ng t©m cña ngêi thÇy thuèc. D¸m nãi th¼ng ,ch÷a thËt . Kiªn quyÕt b¶o vÖ chÝnh kiÕn ®Õn cïng. => §ã lµ ngêi thµy thuèc giái ,giµu kinh nghiÖm ,cã l¬ng t©m ,cã y ®øc, => Mét nh©n c¸ch cao ®Ñp ,khinh thêng lîi danh,quyÒn quÝ, quan ®iÓm sèng thanh ®¹m ,trong s¹ch. 3) Bót ph¸p kÝ sù ®Æc s¾c cña t¸c phÈm + Kh¶ n¨ng quan s¸t tØ mØ ,ghi chÐp trung thùc ,t¶ c¶nh sinh ®éng + Lèi kÓ khÐo lÐo ,l«i cuèn b»ng nh÷ng sù viÖc chi tiÕt ®Æc s¾c . + Cã sù ®an xen víi t¸c phÈm thi ca lµm t¨ng chÊt tr÷ t×nh cña t¸c phÈm . III) Tæng kÕt chung - Ph¶n ¸nh cuéc sèng xa hoa ,hëng l¹c ,sù lÊn lít cung vua cña phñ chóa –mÇm mèng dÉn ®Õn c¨n bÖnh thèi n¸t trÇm kha cña XH phong kiÕn ViÖt Nam cuèi thÕ kØ XVIII - Béc lé c¸i t«i c¸ nh©n cña Lª H÷u Tr¸c : mét nhµ nho,mét nhµ th¬ ,mét danh y cã b¶n lÜnh khÝ ph¸ch ,coi thêng danh lîi. 3 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: TiÕt sè : 3 ppct TrÇn Nam Chung TuÇn d¹y: Líp d¹y Tõ ng«n ng÷ chung ®Õn lêi nãi c¸ nh©n A- Môc tiªu cña bµi häc : Gióp häc sinh: * N¾m ®îc nh÷ng biÓu hiÖn cña c¸i chug trong ng«n ng÷ cña x· héi vµ c¸i riªng trong lêi nãi cña c¸ nh©n ,mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a chóng * N©ng cao n¨ng lùc lÜnh héi nh÷ng nÐt riªng trong ng«n ng÷ cña c¸ nh©n, nhÊt lµ cña nh÷ng nhµ v¨n cã uy tÝn.§ång thêi rÌn luyÖn ®Ó h×nh thµnh vµ n©ng cao n¨ng lùc s¸ng t¹o cña c¸ nh©n,biÕt ph¸t huy phong c¸ch ng«n ng÷ c¸ nh©n khi sö dông ng«n ng÷ chung * Cã ý thøc t«n träng nh÷ng quy t¾c ng«n ng÷ chung cña x· héi võa cã s¸ng t¹o,gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña x· héi B- ChuÈn bÞ- ph¬ng tiÖn - Thµy : SGK, SGV,t×m hiÓu c¸c ng÷ liÖu cã liªn quan ThiÕt kÕ bµi gi¶ng - Trß : ®äc SGK, t×m hiÓu bµi theo c©u hái SGK C- Ph¬ng ph¸p sö dông - KÕt hîp 2 ph¬ng ph¸p diÔn dÞch vµ quy n¹p - Gîi më,trao ®æi,thuyÕt tr×nh D- Néi dung vµ tiÕn tr×nh lªn líp: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t 4 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Ho¹t ®éng 1 (æn ®Þnh tæ chøc – kiÓm tra bµi cò) Ho¹t ®éng 2 (t×m hiÓu chung vÒ lÝ thuyÕt) - Yªu cÇu H/s ®äc Sgk (?) T¹i sao nãi ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cña x· héi ? - H/s suy nghÜ tr¶ lêi theo Sgk - Gv nhËn xÐt bæ sung TrÇn Nam Chung I) T×m hiÓu chung vÒ ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n 1- Ng«n ng÷- tµi s¶n chung cña x· héi - Muèn giao tiÕp,muèn hiÓu biÕt nhau,mçi d©n téc, quèc gia,céng ®ång ph¶i cã mét ph¬ng tiÖn chung. Ph¬ng tiÖn ®ã chÝnh lµ ng«n ng÷ . - Ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cña céng ®ång ®îc thÓ hiÖn qua c¸c yÕu tè, c¸c qui t¾c chung.C¸c yÕu tè,vµ qui t¾c Êy ph¶i lµ cña mäi ngêi trong céng ®ång x· héi th× míi t¹o ®îc sù thèng nhÊt -> Ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cña x· héi (?) tÝnh chung trong ng«n ng÷ cña céng ®ång ®îc biÓu hiÖn qua nh÷ng ph¬ng diÖn nµo ? - H/s suy nghÜ,dùa theo Sgk tr×nh - BiÓu hiÖn cña tÝnh chung trong ng«n ng÷ : bµy + C¸c yÕu tè chung trong thµnh phÇn ng«n ng÷ : - Gv nhËn xÐt kh¸i qu¸t,kÕt luËn --> C¸c ©m, c¸c thanh ( c¸c nguyªn ©m, c¸c phô ©m, c¸c thanh ®iÖu ) --> C¸c tiÕng (©m tiÕt ) t¹o bëi sù kÕt hîp gi÷a c¸c ©m vµ c¸c thanh --> C¸c tõ,tøc c¸c tiÕng cã nghÜa --> C¸c ng÷ cè ®Þnh ( gåm thµnh ng÷ vµ qu¸n ng÷ ) (?) TÝnh chung cña ng«n ng÷ ®îc + C¸c qui t¾c vµ ph¬ng thøc chung biÓu hiÖn qu¸ nh÷ng qui t¾c nµo ? --> Qui t¾c cÊu t¹o c¸c kiÓu c©u Do ®©u mµ cã nh÷ng qui t¾c ®ã ? --> Ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa tõ -Häc sinh suy nghÜ,trao ®æi vµ tr¶ lêi,®¹i biÓu tr×nh bµy . vÝ dô: - Gv híng dÉn Hs t×m nh÷ng dÉn chøng thùc tÕ ( c¸c qui t¾c t¹o tõ,c©u, ®o¹n v¨n,ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa, chuyÓn lo¹i tõ ..) - Gv yªu cÇu Hs ®äc s¸ch Gk (?) Anh chÞ hiÓu thÕ nµo lµ lêi nãi 2- Lêi nãi- s¶n phÈm riªng cña c¸ nh©n: cña c¸ nh©n?C¸i riªng trong lêi nãi cña ng«n ng÷ c¸ nh©n ®îc biÓu hiÖn - Khi nãi hoÆc viÕt mçi c¸c nh©n sö dông ng«n ng÷ qua nh÷ng ph¬ng diÖn nµo ? chung ®Ó t¹o ra lêi nãi,®¸p øng yªu cÇu giao tiÕp --> Lêi nãi c¸ nh©n lµ s¶n phÈm cña mét ngêi nµo - Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi - Gv híng dÉn hs ph©n tÝch c¸c vÝ ®ã võa cã yÕu tè qui t¾c chung cña ng«n ng÷,võa mang s¸c th¸i riªng vµ ®ãng gãp cña c¸ nh©n dô minh ho¹ - C¸i riªng trong ng«n ng÷ c¸ nh©n rÊt phong phó ®a d¹ng : + Giäng nãi c¸ nh©n : khi nãi mçi ngêi cã mét giäng riªng + Vèn t÷ ng÷ c¸ nh©n ( do thãi quen sö dông tõ ng÷ nhÊt ®Þnh ) + Sù s¸ng t¹o chuyÓn ®æi khi sö dông ng«n ng÷ chung ( s¸ng t¹o nghÜa tõ, trong kÕt hîp tõ, t¸ch tõ,chuyÓn lo¹i tõ, ho¹c s¾c th¸i phong c¸ch ...) + T¹o ra c¸c tõ míi tõ nh÷ng chÊt liÖu cã s½n vµ theo c¸c ph¬g thøc chung 5 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 (?) BiÓu hiÖn râ nhÊt, cô thÓ nhÊt cña lêi nãi c¸ nh©n thêng thÊy ë nh÷ng ai? - Hs tr¶ lêi, Gv nhËn xÐt kh¸i qu¸t, dÉn mét sè vÝ dô cã liªn quan ®Õn phong c¸ch ng«n ng÷ cña c¸c nhµ v¨n nhµ th¬ TrÇn Nam Chung + VËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹o qui t¾cc chung,ph¬ng thøc chung ( Lùa chän vÞ trÝ cho tõ ng÷, tØnh lîc tõ ng÷, t¸ch c©u) - BiÓu hiÖn râ nhÊt cña nÐt riªng trong phong c¸ch ng«n ng÷ c¸ nh©n lµ phong c¸ch ng«n ng÷ cña c¸c nhµ v¨n (gäi t¾t lµ phong c¸ch ng«n ng÷ c¸ nh©n) VÝ dô:..... II) LuyÖn tËp Ho¹t ®éng 3 * Bµi tËp 1 ( luyÖn tËp ) - Gv tæ chøc líp thµnh 2 nhãm, mçi nhãm ®¶m nhiÖm mét bµi tËp - Hs suy nghÜ trao ®æi,th¶o luËn ,®¹i * Bµi tËp 2 diÖn nhãm tr¶ lêi - Gv nhËn xÐt, tæng hîp Ho¹t ®éng 4 ( Cñng cè,dÆn dß ) - Gv yªu cÇu Hs ®äc ghi nhí Sgk - Gv dÆn dß híng dÉn Hs lµm bµi tËp sè 3 , chuÈn bÞ «n tËp viÕt bµi nghÞ luËn sè 1 - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y 6 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè : 4 ppct TrÇn Nam Chung ViÕt bµi lµm v¨n sè 1 NghÞ luËn x· héi A- môc tiªu bµi d¹y Gióp Hs - Cñng cè kiÕn thøc ®· häc vÒ v¨n nghÞ luËn ë líp díi - V©n dông kiÕn thøc, viÕt ®îc mét bµi v¨n nghÞ luËn cã néi dung s©u s¾c vµ thùc tÕ cuéc sèng häc tËp cña hs - KiÓm tra, ®¸nh gi¸ n¨ng lùc b¶n th©n cña mçi hs, tõ ®ã rót ra kinh nghiÖm ®iÒu chØnh ®Ó bµi lµm sau tèt h¬n B- ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn - ThÇy : §äc tµi liÖu, híng dÉn hs , ra ®Ò, chuÈnn bÞ ®¸p ¸n biÓu ®iÓm - Trß: ®äc kÜ híng dÉn cña sgk trang 14, «n tËp l¹i kiÕn thøc ®· häc vÒ v¨n nghÞ luËn ë líp 10, «n l¹i mét sè v¨n b¶n nghÞ luËn ®· häc( tùa trÝch diÔm thi tËp; hiÒn tµi lµ nguyªn khÝ cña quèc gia ) C- Ph¬ng ph¸p sö dông : - Gv ra ®Ò phï hîp víi hs, g¾n víi nh÷ng t¸c phÈm ®· häc - Gv híng dÉn, hs thùc hµnh D- Néi dung vµ tiÕn tr×nh: I) Híng d·n chung: *Gv yªu cÇu hs «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë líp 10 Cô thÓ lµ : 1- LËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn ( Sgk ng÷ v¨n 10/ tr89) - LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn ( Sgk ng÷ v¨n 10/tr109) - C¸c thao t¸c nghÞ luËn ( Sgk ng÷ v¨n 10/tr 131) 2- §äc l¹i 2 v¨n b¶n nghÞ luËn trong sgk ng÷ v¨n 10 - Tùa trÝch diÔm thi tËp - HiÒn tµi lµ nguyªn khÝ cña quèc gia * Hs ®äc phÇn gîi ý c¸ch lµm bµi sgk ng÷ v¨n11 trang/ 15 - X¸c ®Þnh vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn - X¸c ®Þnh luËn ®iÓm luËn cø, lùa chän thao t¸c lËp luËn - LËp dµn ý cho bµi viÕt II) Ra ®Ò : - Gv dùa vµo tr×nh ®é cña hs ra mét sè ®Ò bµi VÝ dô: + §Ò 1: “ TruyÖn cêi tam ®¹i con gµ gîi cho anh/chÞ suy nghÜ g× khi gÆp mét t×nh huèng hay mét vÊn ®Ò vît qu¸ tÇm hiÓu biÕt cña m×nh? + §Ò 2; H·y viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn ®Ó ph¸t biÓu ý kiÕn cña anh/ chÞ vÒ mét trong c¸c c©u tôc ng÷ : “ Cã chÝ th× nªn” “ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng” “ KiÕn tha l©u còng ®Çy tæ” - Hs lµm bµi. Gv quan s¸t III) §¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm - §iÓm giái: + X¸c ®Þnh râ vÊn ®Ò nghÞ luËn + X¸c ®Þnh c¸c luËn cø, luËn ®iÓm ®Çy ®ñ + S¾p xÕp triÓn khai c¸c ý mét c¸ch khoa häc + BiÕt liªn hÖ më réng , lËt ®i lËt l¹i vÊn ®Ò ë nhiÒu ph¬ng diÖn + Hµnh v¨n trong s¸ng, diÔn ®¹t tr«i ch¶y, kh«ng m¾c lçi tõ, c©u - §iÓm kh¸ : + Nh ®iÒu kiÖn cña ®iÓm giái, nhng cßn m¾c mét sè lçi vÒ hµnh v¨n - §iÓm trung b×nh : + X¸c ®Þnh ®óng luËn ®Ò + LuËn ®iÓm luËn cø cha thùc sù ®Çy ®ñ + BiÓt tr×nh bµy c¸c luËn ®iÓm luËn cø mét c¸ch khoa häc - §iÓm kÐm : + HoÆc cha x¸c ®Þnh ®îc luËn ®Ò + HoÆc cha biÕt triÓn khai c¸c luËn ®iÓm luËn cø ®Ó lµm s¸ng râ yªu cÇu cña ®Ò bµi 7 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 + Hµnh v¨n yÕu, m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶, ng÷ ph¸p TrÇn Nam Chung Ngµy so¹n : TiÕt sè :5ppct TuÇn d¹y: Líp d¹y: Tù t×nh Hå Xu©n H¬ng A- Môc tiªu bµi d¹y : Gióp Hs - C¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng võa buån tñi võa phÉn uÊt tríc t×nh c¶nh Ðo le vµ kh¸t väng sèng,kh¸t väng h¹nh phóc cña Hå xu©n H¬ng - ThÊy ®îc tµi n¨ng nghÖ thuËt th¬ N«m cña Hå Xu©n H¬ng: ViÖt ho¸ th¬ §êng luËt; c¸ch dïng tõ ng÷ h×nh ¶nh gi¶n dÞ giµu søc biÓu c¶m; t¸o b¹o mµ tinh tÕ B- ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn * ThÇy : SGK,SGV, tµi liÖu ®äc tham kh¶o ( Hå Xu©n H¬ng-tõ céi nguån vµo thÕ tôc §µo Th¸i T«n); thiÕt kÕ bµi gi¶ng * Trß : §äc sgk, s¸ch bµi tËp vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái gîi ý cña sgk C – Ph ¬ng ph¸p sö dông : * KÕt hîp ®äc hiÓu v¨n b¶n víi ph¬ng ph¸p gîi më nªu vÊn ®Ò, thuyÕt tr×nh * TÝch hîp víi bµi “ Lêi nãi-s¶n phÈm cña c¸ nh©n” D- Néi dung vµ tiÕn tr×nh Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t 8 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 Ho¹t ®éng 1 (æn ®Þnh tæ chøc – kiÓm tra bµi cò) Ho¹t ®éng 2 (T×m hiÓu tiÓu dÉn ) - Hs ®äc Sgk (?) Qua phÇn giíi thiÖu em nhËn thÊy ®iÓm g× næi bËt trong cuéc ®êi vµ tÝnh c¸ch cña Hå Xu©n H¬ng ? - Hs tr¶ lêi - Gv nhËn xÐt,kh¸i qu¸t Ho¹t ®éng 3 ( §äc hiÓu v¨n b¶n ) - Gv yªu cÇu Hs ®äc v¨n b¶n ( §äc chËm r·i,h¬i trÇm thÓ hiÖn nçi buån kÝn ®¸o xãt xa ) - Hs ®äc/ Gv yªu cÇu Hs nªu c¶m nhËn chung nhÊt vÒ bµi th¬ ( Buån,thÊm thÝa c« ®¬n,qu¹nh v¾ng ) (?) Hai c©u ®Çu cho thÊy t¸c gi¶ ®ang ë trong hoµn c¶nh vµ t©m tr¹ng nh thÕ nµo ? - Hs trao ®æi,suy nghÜ , ®¹i diÖn tr¶ lêi - Gv ®Þnh híng gîi më (?) Më ®Çu bµi th¬ lµ khung c¶nh g× ? Thêi gian cã g× ®Æc biÖt ? TiÕng trèng v¨ng v¼ng gîi cho em c¶m gi¸c g× ? (?) Gi÷a khung c¶nh ®ã HXH hiÖn lªn nh thÕ nµo ? Trong c©u th¬ thø 2 ,anh chÞ Ên tùîng víi tõ nµo nhÊt ? t¹i sao? (?) NhÞp ®iÖu c©u th¬ thø 2 cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc diÔn t¶ t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh ? - C¸ nh©n suy nghÜ,tr¶ lêi TrÇn Nam Chung I) TiÓu dÉn - Hå Xu©n H¬ng sinh ra vµ lín lªn trong mét giai ®o¹n lÞch sö ®Çy sãng giã (nöa cuèi TK XVIII nöa ®Çu TK XIX) - Con ngêi th«ng minh cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ,giao lu víi nhiÒu v¨n sÜ næi tiÕng - Cuéc ®êi vµ t×nh duyªn Ðo le ngang tr¸i - HXH s¸ng t¸c c¶ th¬ N«m vµ th¬ H¸n ( theo giíi nghiªn cøu bµ ®Ó ll¹i kho¶ng 40 bµi th¬ N«m truyÒn tông vµ tËp “ Lu H¬ng kÝ” gåm 24 bµi th¬ ch÷ H¸n vµ 26 bµi ch÷ N«m) - HXH lµ nhµ th¬ cña phô n÷, nhµ th¬ trµo phóng mµ tr÷ t×nh, ®Ëm ®µ chÊt v¨n häc d©n gian - Tù t×nh II n»m trong chïm 3 bµi cïng tªn cña HXH II) §äc hiÓu v¨n b¶n 1) Bèn c©u th¬ ®Çu a) Hai c©u ®Çu - Kh«ng gian, thêi gian : réng lín, v¾ng lÆng,®ªm khuya, mét con ngêi c« ®éc ngåi ®èi diÖn víi lßng m×nh --> BÏ bµng + Trèng canh dån : Thêi kh¾c,bíc ®i cña thêi gian --> nh¾c nhë con ngêi r»ng t×nh yªu,tuæi trÎ còng ®ang tµn lôi --> T¨ng c¸i yªn tÜnh,v¾ng lÆng + “Tr¬ c¸i hång nhan”: Sù bÏ bµng cña duyªn phËn --> Tõ “tr¬” ®Çu c©u nhÊn m¹nh c¸i tñi hæ bÏ bµng --> Tõ “c¸i” ®i liÒn víi “hång nhan” gîi sù rÎ róng mØa mai + NhÞp ®iÖu 1/3/3 --> c©u th¬ nh bÞ ng¾t lµm 3, mét tiÕng nÊc nghÑn ngµo hay lêi tr× triÕt chÝnh m×nh “ ®a c¸i hång nhan cña m×nh ra mµ m¹t s¸t” (?) Hai c©u thùc gióp anh chÞ hiÓu thªm g× vÒ nh©n vËt tr÷ t×nh ? - hs suy nghÜ - Gv gîi ý (?) Côm tõ “ say l¹i tØnh” gîi lªn ®iÒu g× ? H×nh ¶nh vÇng tr¨ng ccã lien quan g× ®Õn th©n phËn n÷ sÜ hä Hå ? b) Hai c©u thùc 9 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - Hs tr×nh bµy - Gv nhËn xÐt, tæng hîp * Gv híng dÉn Hs tæng kÕt 4 c©u th¬ ®Çu, nhÊn m¹nh nh÷ng ý c¬ b¶n “ Nçi buån tñi,xãt xa,sù bÏ cña nh©n vËt tr÷ t×nh ®îc biÓu hiÖn qua nghÖ thuËt ®éc ®¸o” (?) Anh chÞ c¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng g× cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong 2 c©u th¬ 5-6 ? h·y ph©n tÝch t©m tr¹ng ®ã ? - Hs suy nghÜ,trao ®æi th¶o luËn - Gv gîi ý : (?) Hai c©u th¬ lµ 2 h×nh ¶nh thiªn nhiªn,nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn ®ã nãi lªn ®iÒu g× ? (?) Anh chÞ cã nhËn xÐt g× vÒ trËt tù c¸c tõ ng÷ trong 2 c©u th¬? TrËt tù ®ã cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc diÔn t¶ c¶nh vµ t×nh ? * Gv nhÊn m¹nh: Hai c©u luËn lµ b¶n lÜnh khÝ ph¸ch cña n÷ sÜ hä Hå, ®ång thêi còng minh chøng cho tµi n¨ng ng«n ng÷ xuÊt chóng cña bµ( TN trong th¬ bµ lu«n sèng ®éng ®Çy søc sèng) (?) Hai c©u kÕt diÔn t¶ t©m tr¹ng g× cña nh©n vËt tr÷ t×nh? T©m tr¹ng ®ã ®îc diÔn t¶ qua nh÷ng tõ ng÷ nµo ? Gîi ý : (?) Tõ ng¸n diÔn t¶ t©m tr¹ng g× ? côm tõ “ xu©n ®i, xu©n l¹i l¹i” gîi cho anh chÞ suy nghÜ g× ? - Hs trao ®æi th¶o luËn, ®¹i diÖn tr×nh bµy - gv nhËn xÐt,tæng hîp Ho¹t ®éng 4 TrÇn Nam Chung --> Nãi râ h¬n thùc c¶nh vµ thùc t×nh cña HXH + “ Say l¹i tØnh”: Gîi vßng quÈn quanh : cµng say, cµng tØnh,cµng c¶m nhËn nçi ®au th©n phËn + “ VÇng tr¨ng....cha trßn” : Gîi sù ®ång nhÊt gi÷a ngêi vµ c¶nh , vÇng tr¨ng ...gîi sù dë dang, muén m»n. C¶nh t×nh cña HXH ®îc gîi qua h×nh ¶nh chøa ®ùng sù Ðo le “ Tr¨ng s¸p tµn mµ cha trßn- tuæi xu©n ®· tr«i qua mµ nh©n duyªn kh«ng trän vÑn . H¬ng rîu tho¶ng qua ®Ó l¹i vÞ ®¾ng ch¸t,h¬ng t×nh qua ®Ó chØ cßn phËn hÈm duyªn «i” 2) Bèn c©u th¬ cuèi a) hai c©u 5-6 - Nçi niÒm ph·n uÊt göi g¾m qua h×nh tîng thiªn nhiªn + Rªu vµ ®¸ : sù vËt v« tri vµ mÒm yÕu nhng cã mét søc sèng m·nh liÖt. Chóng kh«ng bÞ hoµn c¶nh trãi buéc cø xiªn ngang mµ v¬n lªn trªn mÆt ®Êt,cø xÐ to¹c ch©n m©y mµ biÓu hiÖn khÝ ph¸ch + NghÖ thuËt ®¶o ng÷ : Lµm næi bËt sù phÉn uÊt cu¶ cá c©y + Nh÷ng ®éng tõ m¹nh” xiªn,®©m” + nh÷ng bæ ng÷ “ ngang, to¹c”..thÓ hiÖn sù bíng bØnh ngang ng¹nh => §ã chÝnh lµ t©m tr¹ng phÉn uÊt, sù cùa quËy,ph¸ ph¸ch cña HXH. Rªu xiªn ngang mÆt ®Êt, ®¸ ®©m to¹c ch©n m©y nh muèn v¹ch trrêi bíi ®Êt mµ hên o¸n. Con ngêi còng quÉy ®¹p,chèng chäi,ph¶n kh¸ng l¹i sè phËn hoµn c¶nh b) Hai c©u kÕt - T©m tr¹ng ch¸n chêng,buån tñi + Ng¸n : ch¸n ng¸n,ng¸n ngÈm--> XH¬ng ch¸n ng¸n nçi ®êi Ðo le, b¹c bÏo: xu©n ®i, xu©n l¹i l¹i nhng con ngêi th× tuæi xu©n qua kh«ng bao giê trë l¹i .§ã lµ tiÕng thë dµi ngao ng¸n, mét nçi chua ch¸t kh«n ngu«i + NghÖ thuËt t¨ng tiÕn “ m¶nh t×nh- san sÎ- tÝ con con --> diÔn t¶ sù xãt xa ®Õn téi nghiÖp. §ã lµ t©m tr¹ng cña kÎ suèt ®êi mang th©n ®i lµm lÏ ph¶i chÞu c¶nh “ KÎ ®¾p ch¨n b«ng, kÎ l¹nh lïng”, nã lµ nçi 10 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 ( cñng cè,híng dÉn ) (?) Qua viÖc t×m hiÓu bµi th¬,h·y ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t nh÷ng gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬? (?) Theo anh chÞ ®©u lµ gi¸ trÞ nh©n v¨n cña bµi th¬ ? - Hs suy nghÜ, mét vµi em tr×nh bµy - Gv tæng hîp - Hs ®äc ghi nhí Sgk - Gv híng dÉn häc sinh gi¶i quyÕt bµi 1- phÇn luyÖn tËp - Gv dÆn dß Hs : + Häc thuéc bµi th¬, chuÈn bÞ bµi “C©u c¸ mïa thu” - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y: Ngµy so¹n : TiÕt sè :6 A- Môc tiªu bµi häc Gióp Hs TrÇn Nam Chung lßng cña ngêi phô n÷ xa, khi h¹nh phóc ®èi víi hä lµ chiÕc ch¨n qu¸ hÑp III) Tæng kÕt chung 1) Néi dung Qua lêi tù t×nh,bµi th¬ nãi lªn bi kÞch vµ kh¸t väng sèng,kh¸t väng h¹nh phóc cña HXH . ý nghÜa nh©n v¨n cña bµi th¬ lµ ë chç : trong buån tñi ngêi phô n÷ vÉn g¾ng vît lªn trªn sè phËn nhng cuèi cïng vÉn r¬i vµo bi kÞch 2) NghÖ thuËt Sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh gi¶n dÞ, ®Æc s¾c, h×nh ¶nh giµu søc gîi ®Ó diÔn t¶ nh÷ng biÓu hiÖn phong phó cña t©m tr¹ng C©u c¸ mïa thu TuÇn d¹y: Líp d¹y: (thu ®iÕu ) NguyÔn KhuyÕn 11 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 TrÇn Nam Chung - C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp cña c¶nh thu ®iÓn h×nh cho mïa thu lµng c¶nh ViÖt Nam vïng ®ång b»ng B¾c bé - c¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp t©m hån thi nh©n: tÊm lßng yªu thiªn nhiªn,yªu ®Êt níc,t©m tr¹ng thêi thÕ - ThÊy ®îc tµi n¨ng th¬ n«m xuÊt chóng cña NguyÔn KhuyÕn v¬Ý bót ph¸p t¶ c¶nh t¶ t×nh, nghÖ thuËt gieo vÇn,sö dông tõ ng÷ B- ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn * ThÇy : Sgk, sgv, tµi liÖu ®äc thªm vÒ NguyÔn KhuyÕn “NK vÒ t¸c gia vµ t¸c phÈm” * Trß : §äc Sgk, t×m hiÓu bµi theo c©u hái gîi ý cña Sgk. §äc l¹i 2bµi “Thu vÞnh” vµ “Thu Èm” C – Ph ¬ng ph¸p sö dông : - KÕt hîp ®äc hiÓu v¨n b¶n víi c¸c ph¬ng ph¸p gîi më nªu vÊn ®Ò, thuyÕt gi¶ng - TÝch hîp so s¸nh víi 2 bµi “Thu vÞnh”, “thu Èm” D- Néi dung vµ tiÕn tr×nh Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1 (æn ®Þnh tæ chøc – kiÓm tra bµi cò) Ho¹t ®éng 2 (T×m hiÓu tiÓu dÉn ) - Hs ®äc Sgk (?) PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng vÊn I) TiÓu dÉn ®Ò g× ? - NguyÔn khuyÕn 1835-1909 - hs dùa vµo Sgk tr×nh bµy - HiÖu QuÕ S¬n, tªn lóc nhá NguyÔn Th¾ng - Gv nhËn xÐt, kh¸i qu¸t, giíi thiÖu - Sinh t¹i quª ngo¹i ë x· Ho»ng X¸-ý Yªn- Nam ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ NguyÔn KhuyÕn ®Þnh . Lín lªn vµ sèng chñ yÕu ë quª néi : Lµng vµ chïm th¬ thu, cã thÓ kÓ mét sè giai Vµ- x· Yªn §æ- B×nh Lôc- Hµ nam tho¹i vÒ NguyÔn khuyÕn ( Th¬ chöi - XuÊt th©n:gia ®×nh nho häc nghÌo, lµ ngêi ham Hoµng Cao Kh¶i, Lª Hoan) häc, th«ng minh, ®ç ®Çu c¶ ba k× thi - Con ngêi c¬ng trùc tiÕt th¸o,cã cèt c¸ch thanh cao, tÊm lßng yªu níc th¬ng d©n, kiªn quyÕt bÊt hîp t¸c víi thùc d©n Ph¸p - S¸ng t¸c c¶ ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m víi sè lîng lín ( trªn 800 bµi gåm c¶ th¬ v¨n, c©u ®èi) - Th¬ v¨n nãi lªn t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc, ph¶n ¸nh cuéc sèng thuÇn hËu cña ngêi n«ng d©n, ®¶ kÝch ch©m biÕm thùc d©n, phong kiÕn - §ãng gãp næi bËt lµ m¶ng th¬ N«m,th¬ lµng c¶nh, th¬ trµo phóng Ho¹t ®éng 3 - C©u c¸ mïa thu(thu ®iÕu) n»m trong chïm th¬ ( §äc hiÓu v¨n b¶n ) thu 3 bµi cña NguyÔn - híng d·n häc sinh t×m hiÓu bµi th¬ II) §äc hiÓu v¨n b¶n theo híng bæ däc( c¶nh thu vµ t×nh thu) - Gv yªu cÇu hs ®äc bµi th¬ vµ ph¸t biÓu Ên tîng t×nh c¶m cña m×nh khi ®äc bµi th¬ ( bøc tranh thu buån, v¾ng, chøa ®ùng nhiÒu t©m sù ) (?) §iÓm nh×n c¶nh thu cña t¸c gi¶ cã 1) C¶nh thu g× ®Æc s¾c, tõ ®iÓm nh×n ®ã c¶nh thu ®îc t¸c gi¶ quan s¸t nh thÕ nµo ? - Hs trao ®æi th¶o luËn theo tæ nhãm , cö ®¹i diÖn tr×nh bµy - Gv theo dâi,tæ chøc häc sinh th¶o luËn b»ng c¸c c©u hái gîi ý a- §iÓm nh×n ®éc ®¸o: kh¸c víi “thu vÞnh” ,c¶nh (?) So víi “thu vÞnh” ®iÓm bao qu¸t thu ®îc ®ãn nhËn tõ cao xa tíi gÇn,l¹i tõ gÇn ®Õn cña t¸c gi¶ cã g× kh¸c? 12 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 (?) t×m nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nãi lªn nÐt riªng cña c¶nh thu? - Hs ph¸t hiÖn nh÷ng ®Æc trng cña ao thu, trêi thu. * Gv b×nh gi¶ng : Ao thu lµ thø ao rÊt riªng chØ mïa thu míi xuÊt hiÖn. NguyÔn KhuyÕn ®· ghi nhËn ®îc 2 ®Æc trng cña ao thulµ “l¹nh lÏo’ vµ “ trong veo”- ao l¹nh níc yªn, trong ®Õn tËn ®¸y.Ao lµ nÐt thêng gÆp trong th¬ nguyÔn khuyÕn, nãi ®Õn ao lµ ®éng ®Õn mét c¸i g× rÊt gÇn gòi th©n quen, t©m hån NguyÔn KhuyÕn lµ thÕ: th©n mËt b×nh dÞ, ch©n thµnh víi hån quª Trêi thu trong xanh, NK rÊt yªu mµu cña trêi thu, c¶ 3 bµi th¬ thu «ng ®Òu nh¾c ®Õn mµu xanh. “ Xanh ng¾t” lµ xanh trong, tinh khiÕt ®Ðn tuyÖt ®èi, kh«ng hÒ pha lÉn, kh«ng hÒ gîn t¹p (?) Anh chÞ cã nhËn xÐt g× vÒ kh«ng gian mïa thu qua nh÷ng ®êng nÐt mµu s¾c chuyÓn ®éng, ©m thanh? - hs suy nghÜ tr¶ lêi, ph¸t hiÖn nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu - Gv tæng hîp (?) Kh«ng chØ ®éc ®¸o, ®iÓn h×nh cho mïa thu xø B¾c, bøc tranh thu cßn gîi cho anh chÞ nh÷ng c¶m gi¸c g× ? - hs ph¸t biÓu tù do - gv kh¸i qu¸t, tæng hîp * Gv nªu vÊn ®Ò: bµi th¬ víi nhan ®Ò “ c©u c¸ mïa thu”, theo anh chÞ cã ph¶i NguyÔn KhuyÕn tËp trung miªu t¶ c¶nh c©u c¸ kh«ng? Tõ c¶nh thu ®· ph©n tÝch, anh chÞ c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ tÊm lßng cña NguyÔn KhuyÕn ®èi víi thiªn nhiªn, ®Êt níc ? - Hs trao ®æi th¶o luËn, ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy . - Gv nhËn xÐt tæng hîp (?) §»ng sau sù tÜnh lÆng ®ã, anh chÞ c¶m nhËn thÊy ®iÒu g× biÕn ®æi trong t©m hån thi nh©n? T¹i sao thi nh©n l¹i TrÇn Nam Chung cao xa, cßn “thu ®iÕu” th× ngîc l¹i. + Tõ mét khung ao hÑp, c¶nh thu ®îc më ra theo nhiÒu híng sinh ®éng + Thêi gian kh«ng ph¶i lµ mét ngµy mét buæi mµ c¶ mét mïa thu b- C¶nh thu ®éc ®¸o, rÊt riªng + C¶nh ®iÓn h×nh h¬n c¶ cho mïa thu lµng c¶nh ViÖt Nam * NguyÔn KhuyÕn ®· chän nh÷ng chi tiÕt rÊt tiªu biÓu cho mïa thu xø B¾c ( Ao thu, giã thu, trêi thu) * NguyÔn KhuyÕn n¾m b¾t ®îc c¸i thÇn th¸i rÊt riªng cña c¶nh thu: Kh«ng khÝ dÞu nhÑ, c¶nh vËt thanh s¬ - Mµu s¾c: níc trong, sãng biÕc - §êng nÐt chuyÓn ®éng nhÑ nhµng tinh tÕ ( sèng h¬i gîn tÝ, l¸ khÏ ®a vÌo, m©y khÏ l¬ löng ...) - C¶nh vËt to¸t lªn sù hµi hoµ, xøng hîp: Ao nháthuyÒn bÐ; giã nhÑ- sãng gîn; trêi xanh- níc trong; kh¸ch v¾ng teo- chñ thÓ trÇm ng©m tÜnh lÆng + C¶nh buån, tÜnh lÆng * Kh«ng gian tÜnh, v¾ng ngêi v¾ng tiÕng, hÑp vµ thu nhá trong lßng ao, khu xãm * C¸c chuyÓn ®éng khÏ kh«ng ®ñ t¹o nªn ©m thanh. C¶ tiÕng vµ h×nh ®Òu cùc nhá * To¸t lªn vÎ v¾ng lÆng hiu qu¹nh: Ên tîng vÒ mét thÕ giíi Èn dËt, l¸nh ®êi tho¸t tôc. §ã lµ c¸i hån thu, c¸i hån cña cuéc sèng n«ng th«n xa ®îc NguyÔn khuyÕn ghi nhËn, c¸i tÜnh cña mét cuéc sèng ©m Ø kÝn ®¸o 2) T×nh thu - Nãi chuyÖn c©u c¸ nhng thùc ra t¸c gi¶ kh«ng chó ý vµo viÖc c©u c¸. Nãi c©u c¸ nhng thùc ra lµ ®Ó ®ãn nhËn trêi thu, c¶nh thu vµo lßng, göi g¾m t©m sù * Câi lßng tÜnh lÆng ®Ó + C¶m nhËn ®é trong veo cña níc + C¶m nhËn c¸i h¬i gîn cña sãng + C¶m nhËn ®é r¬i khÏ cña l¸ ......§Æc biÖt câi lßng tÜnh lÆng ®îc gîi lªn s©u s¾c tõ mét tiÕng ®éng nhá: tiÕng c¸ ®íp måi --> ®ã lµ sù tÜnh lÆng tuyÖt ®èi cña t©m c¶nh, cçi lßng cña thi nh©n còng tÜnh lÆng, trong trÎo nh lµng quª ViÖt trong tiÕt thu * Kh«ng gian tÜnh lÆng--> Nçi c« qu¹nh uÈn khóc trong t©m hån cña nhµ th¬ 13 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 cã t©m tr¹ng ®ã ? - Hs suy nghÜ, trao ®æi - Gv tæng hîp Ho¹t ®éng 4 ( T×m hiÓu ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt ) (?) §äc l¹i bµi th¬, anh chÞ cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch gieo vÇn cña t¸c gi¶? C¸ch gieo vÇn nh thÕ cã t¸c dông g× trong viÖc diÔn t¶ c¶nh thu, t×nh thu? H·y nhËn xÐt vÒ ng«n ng÷ ®îc t¸c gi¶ sö dông trong bµi th¬? - Hs trao ®æi th¶o luËn, ®¹i diÖn tr×nh bµy - Gv tæng hîp Ho¹t ®éng 5 ( cñng cè, dÆn dß ) - Hs ®äc ghi nhí Sgk (?) Qua bµi häc anh chÞ cã c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh NguyÔn KhuyÕn trong bøc tranh thu? - Hs suy nghÜ ph¸t biÓu theo c¶m nhËn cña c¸ nh©n TrÇn Nam Chung ........Trong bøc tranh thu xuÊt hiÖn nhiÒu gam mµu xanh gîi c¶m gi¸c se l¹nh. C¸i se l¹nh cña c¶nh thu thÊm vµo t©m hån nhµ th¬ hay chÝnh c¸i l¹nh cña t©m hån thi nh©n ®ang thÊm vµo c¶nh vËt --> T©m sù cña mét nhµ nho l¸nh ®êi tho¸t tôc song vÉn kh«ng ngu«i nghÜ vÒ ®Êt níc nh©n d©n, vÒ sù bÕ t¾c, bÊt lùc cña b¶n th©n? Nhµn th©n song kh«ng nhµn t©m, NkhuyÕn kh«ng thÓ ung dung ®i c©u nh mét Èn sÜ thùc thô 3) Thµnh c«ng vÒ mÆt nghÖ thuËt - Ng«n ng÷ trong s¸ng, gi¶n dÞ, cã kh¶ n¨ng diÔn t¶ tinh tÕ nh÷ng biÓu hiÖn cña sù vËt, nh÷ng biÕn th¸i tinh vi cña t©m tr¹ng( nh÷ng tõ l¸y ®îc sö dông thÇn t×nh ) - C¸ch gieo vÇn tµi t×nh ( vÇn eo: tö vËn rÊt khã sö dông) võa lµ c¸ch ch¬i ch÷ võa lµ h×nh thøc biÓu ®¹t néi dung - Bµi th¬ mang nÐt ®Æc s¾c cña nghÖ thuËt ph¬ng ®«ng, ®Ëm nÐt nghÖ thuËt cña §êng thi: lèi lÊy ®éng t¶ tÜnh, t¶ c¶nh ngô t×nh III) Tæng kÕt chung - Néi dung: Bøc tranh thu mang vÎ ®Ñp ®iÓn h×nh cho mïa thu, lµng c¶nh ViÖt Nam; c¶nh ®Ñp song buån, võa ph¶n ¸nh t×nh yªu ®¸t níc võa cho thÊy t©m sù thêi thÕ cña t¸c gi¶ - NghÖ thuËt : Th¬ thu cña NguyÔn võa cã nh÷ng mÆt gièng víi c¸ch viÕt vÒ mïa thu trong v¨n häc cæ nhng cã nh÷ng mÆt rÊt míi : ®ã lµ nh÷ng nÐt vÏ thùc h¬n, tõ ng÷, h×nh ¶nh ®Ëm hån d©n téc - Híng dÉn häc sinh gi¶i c¸c bµi tËp trong Sgk, chuÈn bÞ tiÕt “ Ph©n tÝch ®Ò, lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn” - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y 14 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 TrÇn Nam Chung Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè: 7 ppct Ph©n tÝch ®Ò- lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn A- Môc tiªu bµi d¹y Gióp hs : - ThÊy ®îc tÇm quan träng vµ ý nghÜa s©u xa cña viÖc ph©n tÝch ®Ò lËp dµn ý tríc khi viÕt bµi v¨n nghÞ luËn - BiÕt c¸ch ph©n tÝch ®Ò lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn - RÌn luyÖn ý thøc thãi quen ph©n tÝch ®Ò lËp dµn ý tríc khi viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn B- ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn : - Sgk, Sgv, c¸c tµi liÖu tham kh¶o kh¸c, thiÕt kÕ bµi gi¶ng C- Néi dung vµ tiÕn tr×nh Ho¹t ®éng cña Gv& Hs Néi dung vµ yªu cÇu cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1 ( æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra bµi cò) Ho¹t ®éng2 ( T×m hiÓu ph©n tÝch ®Ò) - Gv yªu cÇu hs ®äc 3 ®Ò bµi trong sgk/ tr23 - Gv tæ chøc líp thµnh 3 nhãm . Mçi nhãm chÞu tr¸ch nhiÖm ph©n tÝch ®Ò vµ lËp dµn ý cho mét ®Ò bµi cô thÓ - Hs trao ®æi th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr×nh bµy - Gv gîi ý dÉn d¾t b»ng nh÷ng c©u hái gîi ý I) Ph©n tÝch ®Ò (?) Th«ng qua viÖc tr¶ lêi c¸c c©u hái ë - Ph©n tÝch ®Ò ( T×m hiÓu ®Ò) lµ suy nghÜ kÜ ®Ó phÇn I/sgk, anh chÞ hiÓu thÕ nµo lµ ph©n nhËn thøc ®óng vµ ®ñ c¸c ý nghÜa vµ yªu cÇu cña tÝch ®Ò ? T¹i sao ph¶i ph©n tÝch ®Ò? ®Ò - Hs suy nghÜ tr¶ llêi - Môc ®Ých cña ph©n tÝch ®Ò lµ t×m hiÓu chÝnh - Gv tæng hîp x¸c c¸c yªu cÇu c¬ b¶n cña ®Ò bµi ( KÕt thóc qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®Ò ngêi viÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®îc c¸c yªu c©ï nh bµi viÐt vÒ c¸i g×, nh»m môc ®Ých g×, sö dông thao t¸c lËp luËn chñ yÕu nµo?) - Gv lu ý : Mét ®Ò bµi v¨n nghÞ luËn thêng ®Æt ra c¸c yªu cÇu nhÊt ®Þnh : yªu cÇu vÒ néi dung ( luËn ®Ò), yªu cÇu vÒ thÓ lo¹i( yªu cÇu h×nh thøc ) yªu cÇu tµi liÖu ( ph¹m vi dÉn chøng ) §Ò v¨n nghÞ lôn thêng cã 2 d¹ng : ®Ò cã ®Þnh híng cô thÓ vµ ®Ò tù do s¸ng t¹o ( ®Ò næi vµ ®Ò ch×m ) vÝ dô ®Ò sè 1 lµ ®Ò - Khi ph©n tÝch ®Ò chóng ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc: næi, ®Ò sè 2, 3 lµ ®Ò ch×m + VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn lµ g×?( Ph¹m vi nghÞ luËn) + Yªu cÇu vÒ n«i dung ( TriÓn khai vÊn ®Ò nghÞ luËn nh thÕ nµo?) + Yªu cÇu vÒ ph¬ng ph¸p ( Ph¶i sö dông thao t¸c lËp luËn nµo : gi¶i thÝch chøng minh hay b×nh - Gv dïng ®Ò bµi lµm dÉn chøng: luËn ...) ph¹m vi dÉn chøng sÏ sö dông? VÝ dô :§Ò bµi sè 1 VÊn ®Ò nghÞ luËn lµ 15 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 viÖc chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi. §Ò sè 2 VÊn ®Ò nghÞ luËn lµ t©m sù cña HXH trong bµi th¬ Tù t×nh II - Gv lu ý : V®Ò nghÞ luËn cã khi trïng víi ph¹m vi néi dung cña ®Ò bµi ( ®Ò 1&2) còng cã khi vÊn ®Ò nghÞ luËn kh«ng trïng víi ph¹m vi néi dung cña ®Ò bµi ( ®Ò 3) – ngêi viÕt cã quyÒn tù x¸c ®Þnh mét vÊn ®Ò mµ m×nh t©m ®¾c nhÊt hoÆc n¾m v÷ng nhÊt ( ë ®Ò 3 vÊn ®Ò nghÞ luËn cã thÓ lµ vÎ ®Ñp mïa thu trong th¬ ... còng cã thÓ lµ t©m tr¹ng cña thi nh©n trong bµi th¬ Thu ®iÕu ) - Trªn c¬ së trªn, Gv híng dÉn hs triÓn khai ph©n tÝch ®Ò cho c¸c ®Ò 1-2 Ho¹t ®éng 3 ( T×m hiÓu c¸ch lËp dµn ý ) - Gv nªu c©u hái: ViÖc lËp dµn ý thêng gåm nh÷ng bíc nµo? - Hs dùa vµo Sgk tr×nh bµy : 3 bíc chÝnh - Gv nhËn xÐt kh¸i qu¸t : ViÖc lËp dµn ý cã thÓ gåm 2 bíc lín : t×m ý vµ “dµn” c¸c ý ®· t×m ®îc thµnh mét hÖ thèng khoa häc, hîp lÝ vµ chÆt chÏ - Gv yªu cÇu hs x¸c ®Þnh c¸c luËn ®iÓm, luËn cø vµ s¾p xÕp chóng thµnh dµn ý hoµn chØnh cho c¸c ®Ò sè 1&2 - Hs tr×nh bµy - Gv nhËn xÐt bæ sung, gîi ý (?) Theo anh chÞ viÖc s¾p xÕp c¸c ý ( luËn ®iÓm, luËn cø) ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c nµo ? - Hs suy nghÜ dùa vµo dµn ý võa triÓn khai, tr¶ lêi - Gv kh¸i qu¸t : TrÇn Nam Chung * VÝ dô : §Ò sè 1 + VÊn ®Ò nghÞ luËn : “ viÖc chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ” + Yªu cÇu vÒ néi dung : Tõ ý kiÕn cña Vò Khoan cã nh÷ng suy nghÜ : 1- Ngêi VN cã nhiÒu ®iÓm m¹nh 2- Ngêi VN còng kh«ng Ýt ®iÓm yÕu 3- Ph¸t huy ®iÓm m¹nh , kh¾c phôc ®iÓm yÕu lµ hµnh ®éng thiÕt thùc chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ XXI + Yªu cÇu ph¬ng ph¸p : Sö dông c¸c thao t¸c b×nh luËn, gi¶i thÝch , chøng minh. Dïng c¸c dÉn chøng thùc tÕ x· héi lµ chñ yÕu. §Ò sè 2 + VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn : T©m sù cña HXH trong bµi th¬ Tù t×nh sè 2 + Yªu cÇu vÒ néi dung : Nªu ®îc c¶m nghÜ cña m×nh vÒ t©m sù vµ diÔn biÕn t©n tr¹ng cña HXH + Yªu cÇu vÒ ph¬ng ph¸p : Sö dông thao t¸c ph©n tÝch kÕt hîp vpÝ thao t¸c nªu c¶m nghÜ . DÉn chøng th¬ HXH lµ chñ yÕu II) LËp dµn ý - LËp dµn ý lµ s¾p xÕp c¸c ý theo tr×nh tù l«gic khoa häc hîp lÝ ( Gióp ngêi viÕt kh«ng bá qua c¸c ý chÝnh, lo¹i bá nh÷ng ý kh«ng cÇn thiÕt, gióp viÖc hµnh v¨n thuËn tiÖn h¬n ) - ViÖc s¾p xÕp c¸c ý trong bµi v¨n nghÞ luËn ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c : + Hîp l« gic ( c¸c ý ngang bËc ph¶i t¬ng ®¬ng nhau, ®iÒu cÇn gi¶i quyÕt tríc ®Æt tríc, ®iÒu cÇn gi¶i quyÕt sau ®Æt sau) + Hîp t©m lÝ ngêi tiÕp nhËn ( c¸c ý nªn tr×nh bµy 16 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 TrÇn Nam Chung tõ dÔ ®Õn khã, tõ thÊp ®Õn cao) _ Trong mét bµi v¨n nghÞ luËn, dµn nªn chia lµm 3 phÇn ( Më –th©n- kÕt ) - Gv yªu cÇu hs ®äc ghi nhí sgk/24 - Gv tæ chøc líp thµnh 2 nhãm - Hs suy nghÜ trao ®«Ø th¶o luËn lµm bµi tËp 1&2 phÇn luyÖn tËp III) LuyÖn tËp - Hs cö ®¹i diÖn tr×nh bµy * §Ò sè 1 - Gi¸o viªn tæng hîp - VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn : gi¸ trÞ hiÖn thùec s©u s¾c cña ®o¹n trÝch “ vµo phñ chóa TrÞnh” - Yªu cÇu néi dung : + Bøc tranh cô thÓ hiÖn thùc vÒ cuéc sèng xa hoa nhng thiÕu sinh khÝ cña phñ chóa TrÞnh + Th¸i ®é phª ph¸n nhÑ nhµng nhng thÊm thÝa còng nh nh÷ng dù c¶m vÒ sù suy vong cña triÒu ®ai Lª- TrÞnh - Yªu cÇu ph¬ng ph¸p ; Sö dông thao t¸c ph©n tÝch , kÕt hîp víi nªu c¶m nghÜ . Dïng dÉn chøng trong v¨n b¶n “ Vµo phñ chóa Trinh lµ chñ yÕu” Ho¹t ®éng 4 * §Ò sè 2 ( cñng cè, híng dÉn, dÆn dß ) - VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn : Tµi n¨ng sö dông ng«n - Gv yªu cÇu hs nh¾c laÞ c¸c kiÕn thøc ng÷ d©n téc cña Hå Xu©n H¬ng c¬ b¶n cña bµi häc - Yªu cÇu vÒ néi dung - Gv dÆn dß hs chuÈn bÞ bµi “ thao t¸c + dïng v¨n tù N«m lËp luËn ph©n tÝch” + Sö dông c¸c tõ thuÇn viÖt ®¾c dông - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y + Sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ ( ®¶o ng÷ ...) - Yªu cÇu vÒ ph¬ng ph¸p : sö dông thao t¸c ph©n tÝch kÕt hîp víi b×nh luËn. DÉn chøng th¬ Hå Xu©n H¬ng lµ chu yÕu Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè: 8 ppct Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch A- Môc tiªu bµi d¹y Gióp hs : - N¾m ®îc môc ®Ých yªu cÇu cña thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch - BiÕt c¸ch ph©n tÝch mét vÊn ®Ò chÝnh trÞ x· héi hoÆc v¨n häc B- ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn - Sgk; Sgv , thiÕt kÕ bµi gi¶ng - Gi¸o ¸n c¸ nh©n lªn líp C- Ph¬ng ph¸p sö dông - KÕt hîp diÔn gi¶ng víi viÖc tæ chøc ®Þnh híng hs ph©n tÝch c¸c ng÷ liÖu - Hs th¶o luËn vÒ c¸c c¸ch thøc ph©n tÝch vµ nh÷ng lu ý khi ph©n tÝch D-néi dung vµ tiÕn tr×nh Ho¹t ®éng cña Gv& Hs Yªu cÇu cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1 ( æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra bµi cò ) -KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh I- Môc ®Ých vµ yªu cÇu cña thao t¸c lËp luËn -Giíi thiÖu bµi míi: ph©n tÝch Ho¹t ®éng ( T×m hiÓu môc ®Ých ,yªu cÇu ) - Hs ®äc ®o¹n trÝch cña Hoµi Thanh * Ng÷ liÖu 1: §o¹n v¨n sgk/ 25 - Hs th¶o luËn theo nhãm tr¶ lêi c¸c -LuËn ®iÓm : Së Khanh lµ mét kÎ bÈn thØu ®ª c©u hái cña sgk, cö ®¹i diÖn tr×nh bµy, tiÖn, ®¹i diÖn cho sù ®åi bai trong x· héi truyÖn nhËn xÐt chÐo KiÒu 17 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 - Gv nhËn xÐt, tæng hîp trªn c¬ së c¸c c©u hái gîi më (?) LuËn ®iÓm( ý kiÕn, quan ®iÓm ) ®c thÓ hiÖn trong ®o¹n v¨n lµ g×? (?) C¸c luËn cø lµm s¸ng tá cho luËn ®iÓm?( C¸c yÕu tè ®îc ph©n tÝch ) (?) H·y ph©n tÝch vµ chøng minh trong ®o¹n v¨n trªn t¸c gi¶ ®· kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a 2 thao t¸c ph©n tÝch vµ tæng hîp? TrÇn Nam Chung -C¸c luËn cø : + SK sèng b»ng nghÒ ®åi b¹i + SK lµ kÎ ®åi b¹i nhÊt trong nh÷ng kÎ ®åi b¹i( Gi¶ tö tÕ ®Ó ®¸nh lõa mét ngêi con g¸i hiÕu th¶o, trë mÆt mét c¸ch tr¾ng trîn, thêng xuyªn lõa bÞp tr¸o trë ) - Thao t¸c ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi tæng hîp : Sau khi ph©n tÝch chi tiÕt – bé mÆt gi¶ dèi lõa bÞp – Hoµi Thanh ®· tæng hîp kh¸i qu¸t b¶n chÊt cña Së Khanh: møc cao nhÊt cña t×nh h×nh ®åi b¹i trong x· héi - Gv nªu vÊn ®Ò : Tõ vÝ dô trªn anh /chÞ hiÓu thÕ nµo lµ ph©n tÝch trong v¨n nghÞ luËn ? nh÷ng yªu cÇu c¶u thao t¸c nµy ? - Hs trao ®æi, ®¹i diÖn tr×nh bµy => Ph©n tÝch chia nhá ®èi tîng thµnh nhiÒu yÕu - Gv nhËn xÐt, s¬ kÕt tè ®Ó xem xÐt mét c¸ch kÜ cµng néi dung h×nh thøc vµ mèi quan hÖ bªn trong còng nh bªn ngoµi cña chóng Ph©n tÝch bao g׬ còng g¾n liÒn víi thao t¸c tæng hîp ®Ó ®¶m b¶o nhËn thøc ®èi tîng trong chØnh thÓ cña nã. Ph©n tÝch còng kh«ng bao giê t¸ch rêi cac thao t¸c kh¸c nh gi¶i thÝch, chøng minh, b¸c bá ... - gv yªu cÇu hs kÓ mét sè ®èi tîng ph©n tÝch trong c¸c bµi v¨n nghÞ luËn ( XH hoÆc VH) - Hs ph¸t biÓu tù do Ho¹t ®éng 3 ( T×m hiÓu c¸ch ph©n tÝch ) - hs ®äc c¸c ng÷ liÖu 1- 2 môc II sgk/ 26 - Hs th¶o luËn nhãm - Gv ®Þnh híng b»ng nh÷ng c©u hái gîi II- C¸ch ph©n tÝch më, kÕt hîp diÔn gi¶ng * Ng÷ liÖu 1/ I; ng÷ liÖu 1-2 /II - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy -Gv tæng hîp (?) Môc ®Ých c¶ thao t¸c lËp luËn ph©n - Ng÷ liÖu 1/I Sgk; 25 + Ph©n chia dùa trªn c¬ së quan hÖ néi bé trong tÝch ë ng÷ liÖu 1/ I lµ g×?§Ó ®¹t ®îc b¶n th©n ®èi tîng – nh÷ng biÓu hiÖn vÒ nh©n môc ®Ých ®ã t¸c gi¶ ®· lµm nh thÕ c¸ch ®åi b¹i cña Së Khanh nµo ? - Dù kiÕn tr¶ lêi : Môc ®Ých lµm râ b¶n + Ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi tæng hîp . Tõ viÖc ph©n tÝch lµm næi bËt nh÷ng biÓu hiÖn ®åi chÊt ®åi b¹i cña Së Khanh => T¸c gi¶ b¹i cña SK-> Kh¸i qu¸t lªn gi¸ trÞ hiÖn thùc cña ®· ph©n tÝch chia ®èi tîng thµnh c¸c nh©n vËt nµy ( Bøc tranh vÒ nhµ chøa, tÝnh ®åi b¹i yÕu tè nhá, ph¬ng diÖn nhá ®Ó xem xÐt , hay nãi c¸ch kh¸c Hthanh ®· ph©n cña XH xa) tÝch kÜ cµng nh÷ng biÓu hiÖn ®åi b¹i cña Së Khanh ë nhiÒu ph¬ng diÖn (?) Môc ®Ých cña thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch ë ng÷ liÖu 1/II lµ g× ? §Ó ®¹t ®îc môc ®Ých, t¸c gi¶ ®· ph©n chia ®èi tîng nh thÕ nµo ®Ó xem xÐt ? - Dù kiÕn tr¶ lêi : Môc ®Ých lµm râ søc 18 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 m¹nh thÕ lùc cña ®ång tiÒn -> T¸c gi¶ xem xÐt ®ång tiÒn ë nhiÒu khÝa c¹nh ( mÆt tèt, mÆt xÊu) §Æc biÖt khi kh¼ng ®Þnh t¸c h¹i cña ®ång tiÒn, t¸c gi¶ ®· chØ ra viÖn ra rÊt nhiÒu lÝ do ®Ó chøng minh TrÇn Nam Chung - Ng÷ liÖu 1/II SGK: 26 + Ph©n tÝch theo quan hÖ néi bé cña ®èi tîng : ®ång tiÒn võa cã t¸c dông tèt võa cã t¸c h¹i xÊu + Ph©n tÝch theo quan hÖ kÕt qu¶ - nguyªn nh©n ( ®Ó chØ râ t¸c haÞi cña ®ång tiÒn ) -> kÕt qu¶ : ND kh¼ng ®Þnh t¸c h¹i cña ®ång tiÒn -> Nguyªn nh©n : v× ®ång tiÒn chi phèi hang lo¹t nh÷ng hµnh ®éng gian ¸c bÊt chÝnh + Ph©n tÝch theo quan hÖ nguyªn nh©n – kÕt qu¶ -> Nguyªn nh©n: ®ång tiÒn cã søc m¹nh t¸c qu¸i -> KÕt qu¶ : ND cã th¸i ®é khinh bØ khi nãi vÒ ®ång tiÒn + Trong qu¸ tr×nh lËp luËn, ph©n tÝch lu«n g¾n (?) Môc ®Ých cña thao t¸c lËp luËn ph©n liÒn tæng hîp tÝch trong ng÷ liÖu 2/II, ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ýh ®ã, t¸c gi¶ ®· ph©n chia ®èi tîng thµnh nh÷ng yÕu tè nµo, theo nh÷ng tiªu chÝ, quan hÖ nµo ? - Ng÷ liÖu 2/ II trang26 - Dù kiÕn hs tr¶ lêi :lµm râ t¸c h¹i cña + Ph©n tÝch theo quan hÖ nh©n qu¶ viÖc bïng næ d©n sè ®èi víi cuéc sèng -> Nguyªn nh©n : bïng næ d©n sè con ngêi -> KÕt qu¶ : ®êi sèng con ngêi bÞ ¶nh hëng nhiÒu + Ph©n tÝch theo quan hÖ néi bé cña ®èi tîng : c¸c ¶nh hëng cña viÖc bïng næ d©n sè ®èi víi con ngêi -> thiÕu l¬ng thùc -> suy dinh dìng, suy tho¸i nßi gièng -> thiÕu viÖc lµm, thÊt nghiÖp + Trong khi lËp luËn t¸c gi¶ ®· kÕt hîp chÆt chÏ thao t¸c ph©n tÝch víi kh¸i qu¸t tæng hîp : D©n sè cµng t¨ng th× chÊt lîng cuéc sèng cµng gi¶m. Ho¹t ®éng 4 ( cñng cè vµ luyÖn tËp) - Gv cho hs th¶o luËn vÒ c¸ch thøc ph©n tÝch vµ nh÷ng lu ý khi ph©n tÝch - Hs th¶o luËn, trao ®æi rót ra c¸ch thøc khi tiÕn hµnh ph©n tÝch mét vÇn ®Ò chÝnh trÞ- x· hé- v¨n häc – cö ®¹i diÖn tr×nh bµy - Gv nhËn xÐt tæng hîp - Hs ®äc ghi nhí sgk - Hs lµm bµi tËp 1 t¹i líp - hs chia 2 nhãm, th¶o luËn mçi nhãm * Tríc khi ph©n tÝch cÇn x¸c ®Þnh râ môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch lµ lµm s¸ng tá ý kiÕn, quan ®iÎm nµo ®ã ( kÕt luËn cña lËp luËn ),sau ®ã cÇn chia nhá ®èi tîng ph©n tÝch ( ý kiÕn quan niÖm ) ra tõng yÕu tè nhá ®Ó t×m hiÓu s©u h¬n ViÖc ph©n t¸ch ®èi tîng thµnh c¸c yÕu tè nhá cã thÓ dùa trªn nh÷ng tiªu chÝ, quan hÖ nhÊt ®Þnh : + Quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè t¹o nªn ®èi tîng + Qua hÖ gi÷a ®èi tîng víi c¸c ®èi tîng liªn quan + Quan hÖ gi÷a ngêi ph©n tÝch víi ®èi tîng ph©n tÝch ( th¸i ®é, sù ®¸nh gi¸ cña ngêi ph©n tÝch ®èi víi ®èi tîng ®îc ph©n tÝch III- LuyÖn tËp 19 Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 11 chÞu tr¸ch nhiÖm mét phÇn cña bµi tËp TrÇn Nam Chung 1- Trong ®o¹n trÝch ngêi viÕt ®· ph©n tÝch ®èi tîng tõ nh÷ng mèi quan hÖ nµo ? a- Quan hÖ néi bé cña ®èi tîng( diÔn biÕn, c¸c cung bËc c¶m xóc cña KiÒu ): ®au xãt quÈn quanh, hoµn toµn bÕ t¾c b- Quan hÖ gi÷a ®èi tîng nµy víi ®èi tîng kh¸c cã liªn quan( bµi Lêi ngêi kÜ n÷ - Xu©n DiÖu; t× bµ hµnh – B¹ch C DÞ) - Gv híng dÉn dÆn dß hs chuÈn bÞ bµi Th¬ng Vî – Tó X¬ng - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt sè 9-10 ppct Th¬ng vî Tó X¬ng A- Môc tiªu bµi d¹y Gióp Hs : - C¶m nhËn ®îc h×nh ¶nh bµ Tó: vÊt v¶, ®¶m ®¬ng, th¬ng yªu vµ lÆng lÏ hi sinh v× chång con - thÊy ®îc t×nh c¶m yªu th¬ng quÝ träng cña Tó X¬ng dµnh cho vî. Qua nh÷ng lêi tù trµo thÊy ®îc nh©n c¸ch vµ t©m sù cña «ng Tó 20