Tài liệu Giáo án ngữ văn 6 soạn 3 cột

Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 TuÇn 1- TiÕt 1: Con rång ch¸u tiªn I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - HiÓu s¬ bé §N vÒ truyÒn thuyÕt. HiÓu ®îc néi dung , ý nghÜa cña 2 truyÖn. ChØ ra vµ hiÓu ®îc ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt kú ¶o. KÓ l¹i ®îc truyÖn. - II.ChuÈn bÞ ®å dïng. - BÈng phô,S¸ch §HVB. II. C¸c bíc lªn líp: 1.æn ®Þnh 2.KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña HS. 3. Bµi míi : H® cña GV  H§1 GV híng dÉn hs ®äc . Chó ý c¸ch ®äc: râ rµng rµnh m¹ch. NhÊn giäng ë nh÷ng chi tiÕt kú ¶o, hoang ®êng. GV ®äc mÉu mét vµi ®o¹n. H? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? H? Tõ viÖc n¾m ®îc c¸c sù kiÖn c¬ b¶n cña truyÖn, em h·y kÓ l¹i c©u truyÖn ? KL: §ã lµ c©u chuyÖn truyÒn thuyÕt vÒ ®êi Vua Hïng. H? Em hiÓu thÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? GV: §©y lµ TT vÒ thêi Vua Hïng, thêi ®¹i më ®Çu lÞch sö VN g¾n víi nguån gèc d©n téc vµ c«ng cuéc dùng níc, gi÷ níc díi thêi Vua Hïng. §©y lµ nh÷ng thÇn tho¹i ®· ®îc lÞch sö ho¸. H§2 – GV HDHS t×m hiÓu néi dung ý nghÜa v¨n b¶n. H? H×nh ¶nh LLQ vµ ¢u C¬ ®îc giíi thiÖu ntn? H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng chi tiÕt trªn? GV: C¶ 2 vÞ thÇn ®Òu lµ nh÷ng vÞ anh hïng kiÕn t¹o nÒn v¨n minh ¢u L¹c. TruyÖn hÊp dÉn ngêi ®äc víi nh÷ng chi tiÕt Rång ë díi H® cña Hs Ghi b¶ng I/ §äc, t×m hiÓu tõ ng÷ HS ®äc. HS kh¸c nhËn xÐt c¸ch ®äc khã: cña b¹n. 1/ Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n 1/ §äc: vµ ¢u C¬. Sù gÆp gì kú l¹ cña hä. 2/ LLQ vµ ¢u C¬ nªn vî, nªn chång. 3/ Sù sinh në kú l¹ cña ¢u 2/ KÓ C¬: bäc tr¨m trøng. 4/ Cuéc chia tay gi÷a LLQ vµ ¢u C¬. 5/ Sù ra ®êi cña nhµ níc V¨n Lang vµ triÒu ®¹i Vua Hïng. Hs kÓ. 3/ T×m hiÓu Hs kh¸c nhËn xÐt. chó thÝch: TruyÒn thuyÕt TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nv vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø , thêng cã yÕu tè tëng tîng, kú ¶o. TT thÓ hiÖn c¸ch ®¸nh gi¸ cña nd ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nv lÞch sö ®îc kÓ. II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: L¹c Long Qu©n: con trai thÇn 1/ Nh©n vËt Long Long N÷, m×nh rång, søc L¹c Qu©n vµ ¢u khoÎ v« ®Þch. ThÇn cã tµi n¨ng phi thêng : C¬: diÖt trõ Ng Tinh, Hå Tinh, Méc Tinh, khai ph¸ vïng biÓn, vïng rõng nói, vïng ®ång b»ng. ¢u C¬: Thuéc dßng thÇn N«ng, xinh ®Ñp tuyÖt trÇn. D¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i, c¸ch ¨n ë. Kú l¹, ®Ñp ®Ï, lín lao. 1 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 níc vµ Tiªn trªn non gÆp nhau, yªu th¬ng nhau vµ kÕt duyªn vî chång, ph¶n ¸nh thêi kú gia ®×nh cña ngêi ViÖt cæ. H? ViÖc kÕt duyªn cña LLQ vµ ¢u C¬ , chuyÖn ¢u C¬ sinh në cã g× kú l¹? GV: LLQ tîng trng cho níc, ¢u C¬ tîng Sinh ra bäc tr¨m trøng, në ra trng cho ®Êt. C¶ 2 thÇn tîng trng cho ®Êt 100 con trai. níc, nói s«ng gi÷a cha kú diÖu, mÑ thiªng liªng t¹o nªn Tæ Quèc VN. H? ý nghÜa cña chi tiÕt kú l¹ trªn? GV liªn hÖ víi tõ “ §ång bµo” trong c©u nãi cña B¸c Hå. Bäc tr¨m trøng biÓu tîng cho søc m¹nh céng ®ång cña ngêi H? Khi t¶ 100 con trai cña ¢u C¬ ngêi xa ViÖt. nhÊn m¹nh vµo chi tiÕt nµo? Quan s¸t bøc tranh. Tranh minh ho¹ c¶nh Con nµo con Êy hång hµo, ®Öp g×? l¹ thêng. §äc lêi cña LLQ. 50 ngêi con theo cha xuèng H? LLQ vµ ¢u C¬ chia con ntn vµ ®Ó lµm biÓn, 50 ngêi con theo mÑ lªn g×? nói ®Ó cai qu¶n c¸c ph¬ng: kÎ trªn c¹n, ngêi díi níc. H? Theo em, chi tiÕt trªn nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g× vÒ ls? H? B»ng sù hiÓu biÕt cua rem vÒ ls chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc dùng x©y ®Êt níc cña d©n téc, em thÊy lêi c¨n dÆn cña LLq sau nµy cã ®îc con ch¸u thÇn thùc hiªn kh«ng? H? §äc phÇn cuèi truyÖn? H? TruyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc nµo? 2/ ¢u C¬ sinh në vµ ý nghÜa cña viÖc chia con: Lý gi¶i sù ph©n bè d©n c ë níc ta. HS th¶o luËn vµ t×m dÉn chøng ®Ó chøng minh. 3/ Sù h×nh thµnh triÒu ®¹i Hïng VH?Chi tiÕt ngêi con trëng ë l¹i lµm Vua nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×? ViÖc thµnh lËp nhµ níc ®Çu ¬ng: tiªn trong lÞch sö. H? Theo em, cèt lâi ls trong truyÖn lµ g×? Ph¶n ¸nh mèi quan hÖ vµ GV: Sù kÕt hîp gi÷a bé l¹c L¹c ViÖt vµ ¢u thèng nhÊt cña c¸c c d©n ngêi ViÖt vµ nguån gèc chung cña c¸c c d©n ViÖt thêi xa. B¸ch viÖt lµ cã thËt. ChiÕn tranh vÒ tù vÖ ngµy cµng trë nªn ¸c liÖt ®ßi hái ph¶i huy ®éng søc m¹nh cña c¶ céng ®ång ë thêi ®¹i Hïng vu¬ng vµ c«ng cuéc chèng lò lôt ®Ó x©y dùng ®êi sèng n«ng nghiÖp ®Þnh c , b¶o vÖ ®Þa bµn c tró thêi Êy còng lµ cã thËt. Chi tiÕt kh«ng cã thËt ®îc H? Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt tëng tîng, tgdg s¸ng t¹o kú ¶o? Vai trß? GV më réng:Chi tiÕt tëng tîng, kú ¶o trong truyÖn cæ d©n gian g¾n liÒn víi quan Vai trß : T« ®Ëm tÝnh chÊt kú *Ghi nhí : niÖm, tÝn ngìng cña ngêi xa vÒ tg. l¹, lín lao , ®Öp ®Ï cua c¸c nv, SGK sù kiÖn VD: Quan niÖm vÒ c¸c thÕ giíi nh trÇn ThÇn kú ho¸, tin yªu , t«n gian ©m phñ, thuû phñ. VÒ sù ®an xen gi÷a kÝnh tæ tiªn d©n téc m×nh. tg thÇn vµ tg ngêi. Quan niÖm v¹n vËt ®Òu T¨ng søc hÊp dÉn cho truyÖn cã linh hån. Gi¶I thÝch, suy t«n nguån gèc H? ý nghÜa cña truyÖn? cao quý cña d©n téc VNvµ biÓu hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, HS ®äc 2 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 thèng nhÊt cña nd ta ë mäi miÒn ®Êt níc.. III/ Mêng: qu¶ trøng to në ra ng- tËp: êi. H§3-GV :HDHS LuyÖn tËp H? Em biÕt nh÷ng truyÖn nµo cña c¸c d©n Kh¬ Me: qu¶ bÇu mÑ téc kh¸c ë VN còng gi¶i thÝch nguån gèc Sù gÇn gòi vÒ céi nguån vµ sù d©n téc nh truyÖn: con Rång....? giao l v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n téc trªn níc ta. H? Sù gièng nhau Êy kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×? LuyÖn IV.HDVN: - KÓ ®îc truyÖn - Häc ghi nhí - So¹n bµi : B¸nh chng, b¸nh giÇy. 3 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 TuÇn1 - TiÕt 2: b¸nh chng, b¸nh giÇy. Ngµy so¹n:………………. Ngµy d¹y :………………. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - HiÓu thªm ®Þnh nghÜa vÒ truyÒn thuyÕt. - HiÓu thªm thµnh qu¶ lao ®éng trong viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ d©n téc. - BiÕt xd cho m×nh lßng yªu quý nh÷ng con ngêi lao ®éng ch©n chÝnh, tù hµo vÒ v¨n ho¸ d©n téc. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV  H§ 1KTBC: ThÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn “ Con Rång...” lµ truyÒn thuyÕt? Nªu ý nghÜa cña .truyÖn? PBCN vÒ mét chi tiÕt mµ em thÝch nhÊt?  H§ 2: Bµi míi: GV híng dÉn c¸ch ®äc: chËm r·i, t×nh c¶m. H? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? Gv yªu cÇu hs kÓ truyÖn. Híng dÉn t×m hiÓu 1 sè tõ ng÷ khã. Gäi hs ®äc tõ ®Çu....cã Tiªn V¬ng ch÷ng gi¸m. H? Vua Hïng chän ngêi nèi ng«i trong hoµn c¶nh ntn? H? ý ®Þnh chän ngêi nèi ng«i cña Vua Hïng ntn? H? Qua c¸ch chän ngêi nèi ng«i ®· gióp em hiÓu ®iÒu g× vÒ vÞ vua nµy? H® cña Hs Gäi 2 ®Õn 3 hs ®äc. HS kh¸c nhËn xÐt. 1/ Nh©n lóc vÒ giµ, Vua Hïng thø 7 trong ngµy lÔ Tiªn V¬ng cã ý ®Þnh chän ngêi nèi ng«i. 2/ C¸c lang cè ý lµm võa lßng Vua b»ng nh÷ng m©m cç thËt hËu. 3/ Riªng Lang Liªu ®îc thÇn m¸ch b¶o dïng 2 lo¹i b¸nh d©ng lÔ Tiªn V¬ng. 4/ Vua Hïng chän b¸nh ®Ó lÔ Tiªn V¬ng vµ tÕ trêi ®Êt nhêng ng«i b¸u cho chµng. 5/ Tõ ®êi Vua Hïng thø 7, níc ta cã tËp tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy ®Ó ®ãn tÕt. Ghi b¶ng I/ §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 1/ §äc 2/ KÓ 3/ T×m hiÓu tõ ng÷ khã: II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: GiÆc ngoµi ®· dÑp yªn, ®Êt n- 1/ Hïng Víc cã thÓ tËp trung vµo c«ng ¬ng chän ngcuéc ch¨m lo cho d©n ®îc no êi nèi ng«i Êm, vua ®· giµ muèn truyÒn ng«i. Chän ngêi lµm võa ý vua trong lÔ Tiªn V¬ng; ngêi nèi ng«i ph¶i nèi chÝ Vua . Lµ «ng tµi trÝ, s¸ng suèt, c«ng minh. Lu«n ®Ò cao c¶nh gi¸c thï trong giÆc ngoµi . §ång thêi ngÇm nh¾c nhë 20 «ng Lang vÒ truyÒn thèng dùng níc, gi÷ níc. GV:Vua Hïng ®a ra h×nh thøc ®Ó chän ngêi nèi ng«i....Thêi gian tr«i ®i, ngµy lÔ Tiªn V¬ng s¾p ®Õn. Ai sÏ lµ ngêi lµm võa ý vua? chóng ta theo dâi phÇn tiÕp theo cña truyÖn. 2/ Cuéc ®ua §äc ®o¹n : c¸c lang....lÔ Tiªn V¬ng Chi tiÕt thi tµi: Hä chØ biÕt tµi giµnh ng«i H? §o¹n truyªnh kÓ vÒ sù viÖc g×? ®ua nhau lµm cç thËt hËu , b¸u: H? Trong ®o¹n truyÖn trªn chi tiÕt nµo em thËt ngon ®em vÒ lÔ Tiªn V- 4 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 thêng gÆp trong c¸c truyÖn cæ d©n gian? ¬ng. GV: §©y lµ chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu cho truyªnh d©n gian. Trong c¸c truyÖn dg kh¸c ta còng thÊy sù cã mÆt cña c¸c chi tiÕt trªn. H? Em h·y kÓ 1 vµi chi tiÕt trong c¸c truyÖn dg kh¸c ? TruyÖn TÊm C¸m : thi b¾t tÐp. TruyÖn Em bÐ th«ng minh: thi gi¶i c¸c c¸u ®è o¸i o¨m. T¹o ra t×nh huèng truyÖn ®Ó c¸c nv béc lé phÈm chÊt, tµi H? Theo em, chi tiÕt trªn cã gi¸ trÞ ntn víi n¨ng. truyÖn dg? Gãp phÇn t¹o sù håi hép, høng thó cho ngêi nghe. LÔ Tiªn V¬ng ®· trë thµnh cuéc ®ua tµi gi÷a 20 ngêi con trai cña Vua. Trong cuéc ®ua tµi ®ã LL lµ ngêi chÞu nhiÒu thiÖt thßi nhÊt. H? Trong lóc Êy, ®iÒu kú l¹i nµo ®· ®Õn v¬Ý LL? H? V× sao chØ cã LL ®îc thÇn gióp ®ì? H? Trong giÊc méng, thÇn ®· cho LL biÕt ®iÒu g×? H? T¹i sao thÇn kh«ng chØ dÉn cô thÓ cho LL c¸ch lµm b¸nh? H? LL cã hiÓu ý thÇn kh«ng? GÆp thÇn trong m¬. V× LL må c«i cha mÑ vµ thiÖt thßi nh©t. Chµng ch¨m lo viÖc ®ång ¸ng, tù tay trång lóa, trång khoai. Chµng hiÓu ®îc gi¸ trÞ h¹t g¹o, cña c¶i do m×nh lµm ra. H¹t g¹o lµ quý.... ThÇn muèn thö th¸ch ®Ó LL béc lé ®îc trÝ tuÖ, tµi n¨ng cña m×nh, ®Ó chøng tá viÖc kÕ vÞ ng«i vua lµ xøng ®Êng LL ®· suy nghÜ thÊu ®¸o lêi thÇn vµ s¸ng t¹o ra 2 lo¹i b¸nh: b¸nh chng h×nh vu«ng, b¸nh giÇy h×nh trßn. LL ®· hiÓu gt lao ®éng cña nghÒ n«ng : nhê g¹o mµ d©n Êm no, níc hïng m¹nh, Lµ ngêi tµi trÝ. ®ñ søc chèng giÆc, gi÷ yªn bê câi. H? Qua viÖc LL lµm ra 2 thø b¸nh, em cã c¶m nhËn g× vÒ nv nµy? 2 thø b¸nh cã ý nghÜa s©u sa tîng trng cho trêi ®Êt, mu«n H? Theo em , v× sao vua l¹i chän b¸nh cña loµi, cã ý nghÜa thùc tÕ quý LL? h¹t g¹o Chµng lµ ngêi lµm võa ý vua ®· ®o¸n ®îc ý vua. §ã lµ biÓu hiÖn cña ãc th«ng minh, trÝ tuÖ. GV: §ã còng chÝnh lµ chÆng ®êng thö th¸ch, cô thÓ lµ thö th¸ch vÒ mÆt trÝ tuÖ mµ nv trong truyÖn dg tr¶i qua. Qua ®ã thÓ hiÖn tµi n¨ng cña nv. Gi¶i thÝch nguån gèc sù v©t: b¸nh chng, b¸nh giÇy vµ H? Nh©n d©n ta s¸ng t¸c truyÖn nµy nh»m phong tôc ngµy TÕt Nguyªn gi¶i thÝch ®iÒu g×? §¸n lµm 2 lo¹i b¸nh cña nd ta. Ca ngîi thêi c¸c Vua Hïng H? TruyÖn cã ý nghÜa ca ngîi ai? §Ò cao dùng níc. §Ò cao nghÒ n«ng, ®iÒu g×? ®Ò cao sù thê kÝnh trêi, ®Êt vµ tæ tiªn cña nd ta. Ph¶n ¸nh thµnh qu¶ cña «ng cha ta xa trong viÖc xd nÒn vh d©n téc. 3/ Lang Liªu ®îc nèi ng«i: 4/ ý nghÜa cña vb: III/ LuyÖn 5 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 tËp: H? Nªu ý nghÜa cua rphong tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy trong ngµy TÕt cña nd ta? HS th¶o luËn. H? Trong truyÖn, em thÝch nhÊt chi nµo? V× sao? Híng dÉn hs phÇn ®äc thªm. HDVN: KÓ truyÖn. N¾m nd, ý nghÜa cña truyÖn. So¹n bµi tr 13. 6 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 TiÕt 3: tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: HiÓu thÕ nµo lµ tõ vµ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o tõ TiÕng ViÖt. Kh¸i niÖm vÒ tõ, ®¬n vÞ cÊu t¹o tõ, c¸c kiÓu cÊu t¹o tõ. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV * H§ 1: KTBC: kiÓm tra 1 sè kiÕn thøc vÒ tõ ®· häc ë cÊp tiÓu häc.. * H§ 2: Bµi míi: H? VD trªn®îc trÝch dÉn tõ vb nµo? Nãi vÒ ai? vÒ ®iÒu g×? Mçi tõ ®· ®îc ph©n c¸ch b»ng dÊu g¹ch chÐo. H?Em h·y x¸c ®Þnh sè tiÕng vµ sè tõ trong vd? H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè tiÕng trong mçi vd trªn? H? C¸c em cã gÆp nh÷ng tõ cã sè tiÕng h¬n 2 kh«ng? VD? H® cña Hs VB con Rång... 12 tiÕng, 9 tõ. Cã tõ cÊu t¹o lµ 1 tiÕng. Cã tõ cÊu t¹o lµ 2 tiÕng. 3 tiÕng: Hîp t¸c x·. 4 tiÕng: nhÝ nha nhÝ nh¶nh. chñ nghÜa x· héi. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ TV lµ tiÕng. H? §¬n vÞ cÊu t¹o tõ TV lµ g×? H? 9 tõ trong vd trªn khi kÕt hîp víi T¹o ra 1 c©u trän vÑn diÔn ®¹t 1 ý. Khi 1 tiÕng cã thÓ dïng t¹o c©u , nhaucã t¸c dông g×? tiÕng Êy trë thµnh tõ. H? Khi nµo 1 tiÕng cã thÓ coi lµ 1 tõ? H? Tõ c¸c vd trªn, em hiÓu tõ lµ g×? TÝch hîp TLV: Trong cuéc sèng hµng ngµy, ®Ó diÔn ®¹t ®iÒu m×nh muèn nãi, muèn viÕt cÇn lùa chän tõ ®Ó s¾p xÕp thµnh c©u, diÔn ®¹t cho phï hîp víi M§giao tiÕp ®Ó ngêi X¸c ®Þnh tõ vµ tiÕng: tiÕp nhËn hiÓu ®îc ý m×nh. L¹c Long Qu©n/ gióp/ d©n/ diÖt trõ/ H? X¸c ®Þnh tõ va ftiÕng trong vd sau? Ng Tinh/ Hå Tinh/ Méc Tinh. H? Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc vÒ tõ ®¬n VD: Tõ/ ®Êy/níc/ ta/ ch¨m / nghÒ/ vµ tõ phøc ë cÊp tiÓu häc, em h·y x¸ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ cã/ tôc/ ngµy / TÕt/ lµm/ b¸nh chng/ b¸nh ®Þnh tõ ®¬n vµ tõ phøc trong vd sau? giÇy. H? Tõ ®¬n vµ tõ phøc kh¸c nhau ntn vÒ GhÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. cÊu t¹o? H? Tõ ®ã, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ®¬n? thÕ nµo lµ tõ phøc? H? XÐt c¸c tõ:ch¨n nu«i, b¸nh chng, b¸nh giÇy? C¸c tõ nµy ®îc t¹o ra b»ng Do cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng. c¸ch nµo? §ã lµ tõ ghÐp. H? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp? H? Tõ phøc : trång trät ®îc t¹o nªn cã g× S¬ ®å cÊu t¹o tõ kh¸c víi tõ ghÐp trªn? Ghi nhí H? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ l¸y? T×nh huèng th¸o luËn: Cã b¹n cho r»ng: ch¨n nu«i lµ tõ phøc, b¹n kh¸c cho lµ tõ ghÐp. ý kiÕn cña em nguån gèc, con ch¸u lµ tõ ghÐp ntn? H? Bµi häc h«m nay, em cÇn ghi nhí §iÒn tõ tæ tiªn. nh÷ng néi dung c¬ b¶n nµo? Gäi Hs tr×nh bµy BT 4,5 h×nh thøc thi t×m tõ l¸y Ghi b¶ng XÐt VD: ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n ë. NhËn xÐt: 1/ TiÕng dïng ®Ó t¹o tõ. I/ Tõ lµ g×? II/ Tõ ®¬n, tõ phøc: 1/ Tõ ®¬n: 2/ tõ phøc: a/ Tõ ghÐp: b/ Tõ l¸y III/ LuyÖn tËp: 1/ bµi tËp 1 2/ BT 2: Con ch¸u, tæ tiªn, «ng bµ. cha mÑ, vî chång, anh em, c« chó. 3/ BT 3: t×m VD: theo giíi tÝnh: «ng bµ, cha mÑ, thªm t fghÐp anh chÞ chØ quan hÖ 7 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 * HDVN: - N¾m v÷ng bµi - Hoµn thµnh c¸c bt cßn l¹i - So¹n bµi: giao tiÕp, vb vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t. Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh gi¸n, th©n thuéc b¸nh níng, b¸nh chng. 4/ bµi tËp 4, 5 8 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 TiÕt 4: giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: Huy ®éng kiÕn thøc HS ë nh÷ng lo¹i VB mµ hs ®· biÕt. H×nh thµnh s¬ bé kn: VB, môc ®Ých giao tiÕp vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV * H§ 1: KTBC: Ph©n biÖt gi÷a tõ ghÐp vµ tõ l¸y?Cho vd minh ho¹?. * H§ 2: Bµi míi: H? Trong ®êi sèng, khi em cã 1 suy nghÜ, 1 nguyÖn väng mµ cÇn biÓu ®¹t cho mäi ngêi biÕt, em lµm ntn? H?Em h·y biÓu ®¹t suy nghÜ cña em vÒ íc m¬ cho ngêi b¹n biÕt? GVKL: Sù biÓu ®¹t Êy chÝnh lµ qu¸ tr×nh tiÕp xóc gi÷a em víi ngêi kh¸c. H? Giao tiÕp lµ g×? H? Khi muèn biÓu ®¹t t tëng, t×nh c¶m Êy mét c¸ch trän vÑn, ®Çy ®ñ cho ngêi kh¸c hiÓu , em lµm ntn? GV: nãi c¸ch kh¸c lµ ph¶i t¹o lËp mét VB. Gäi hs ®äc c©u ca dao 1. H?C©u ca dao ®îc s¸ng t¸c nh»m M§ g×? H® cña Hs Em sÏ nãi hoÆc viÕt. Ghi b¶ng I/ Bµi tËp: T«i m¬ íc trë thµnh b¸c sü. Lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t tëng , t×nh c¶m b»ng ph¬ng tiÖn ng«n ng÷. Ph¶i nãi, viÕt cã ®Çu, cã cuèi m¹ch l¹c. Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dï ai xoay híng ®æi nÒn mÆc ai. M§gt: §Ó nªu ra 1 lêi khuyªn. Chñ ®Ò: Khuyªn con ngêi ta cÇn gi÷ chÝ cho bÒn. H? VÊn ®Ò mµ c©u ca dao ®Ò cËp ®Õn lµ g×? Liªn kÕt: vÒ vÇn vµ vÒ ý. C©u sau H? 2 c©u 6 vµ 8 liªn kÕt víi nhau ntn?( vÒ lµm râ ý thªm cho c©u tríc. luËt th¬ vµ vÒ ý? H? Cau ca dao ®· biÓu ®¹t trän vÑn 1 ý cha? hµnh chÝnh GV KL: C©u ca dao trªn chÝnh lµ 1 VB H? Em hiÓu VB lµ g×? thuyÕt minh, tù sù GV ®a ra c¸c t×nh huèng: 1/ Hai ®éi bãng ®¸ muèn xin phÐp sö dông Miªu t¶ BiÓu c¶m. s©n vËn ®éng TP. 2/ Têng thuËt diÔn biÕn trËn ®Êu bãng ®¸. 3/ T¶ nh÷ng pha bãng ®Ñp. 4/ Giíi thiÖu qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ thµnh NghÞ luËn. tÝch thi ®Êu cña ®éi. 5/ Bµy tá lßng yªu mÕn m«n bãng ®¸. 6/ B¸c bá ý kiÕn cho r»ng bãng ®¸ lµ m«n thÓ thao tèn kÐm. ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn häc tËp. Gäi HS nªu vd vÒ c¸c kiÓu vb ®Ó ®iÒn vµo bn¶g. H? em h·y lùa chän kiÓu vb vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp cho c¸c t×nh huèng cho a/ Tù sù b/ Miªu t¶ trªn? c/ NghÞ luËn. d/ BiÓu c¶m H? T×m ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña nh÷ng e/ ThuyÕt minh. Lµ VB tù sù. ®o¹n trÝch? TruyÖn kÓ vÒ viÖc, ngêi theo mét H? TruyÒn thuyÕt: Con Rång....thuéc kiÓu diÔn biÕn nhÊt ®Þnh. VB nµo? V× sao? II/ Bµi häc: 1/ Giao tiÕp lµ g×? Ghi nhí 1. 2/ V¨n b¶n lµ g×? Ghi nhí 2 3/ KiÓu VB vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t: Tù sù Miªu t¶ BiÓu c¶m NGhÞ luËn thuyÕt minh Hµnh chÝnh, c«ng vô. Ghi nhí: SGK III/ LuyÖn tËp: 1/ Bµi tËp 1: 2/ Bµi tËp 2: * HDVN: Lµm bt 3,4,5 s¸ch bµi tËp So¹n VB: Th¸nh giãng. 9 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 10 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 TiÕt 5: th¸nh giãng. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - N¾m ®îc ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh giãng. - KÓ l¹i ®îc truyÖn nµy. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV * H§ 1: KTBC: KÓ truyÖn b¸nh chng, b¸nh giÇy.? Nªu ý nghÜa cña truyÖn?. * H§ 2: Bµi míi: GV nªu yªu cÇu : Giäng ng¹c nhiªn , håi hép ë ®o¹n Giãng ra ®êi. Lêi Giãng tr¶ lêi sø gi¶ ®Ünh ®¹c, nghiªm trang. §o¹n c¶ lµng nu«i Giãng ®äc giäng h¸o høc, phÊn khëi. §o¹n Giãng ®¸nh giÆc giäng khÈn tr¬ng, m¹nh mÏ. ®o¹n cuèi giäng chËm, nhÑ. H? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? H® cña Hs HS ®äc. Hs kh¸c nhËn xÐt. Hs kÓ kü ®o¹n Giãng ®¸nh giÆc 1/ Sù ra ®êi kú l¹ cña Giãng. 2/ Giãng gÆp sø gi¶, c¶ lµng nu«i Giãng. 3/ Giãng cïng nd chiÕn ®¸u vµ chiÕn th¾ng giÆc ¢n. 4/ Giãng bay vÒ trêi. H? NV trung t©m cña truyÒn thuyÕt nµy lµ NV Th¸nh Giãng. NV nµo? TT cã mét sè nv: bµ mÑ, d©n lµng, sø gi¶, giÆc ¢n.... Gäi HS ®äc: tõ ®µu....giÕt giÆc cø níc. H? PhÇn ®Çu kÓ vÒ sù viÖc g×? H? Sù ra ®êi cña Giãng ®îc tg d©n gian Bµ mÑ ím vµo vÕt ch©n to vÒ thô thai. giíi thiÖu ntn? Bµ mÑ mang thai 12 th¸ng. Lªn 3 kh«ng biÕt nãi , biÕt cêi. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c chi tiÕt trªn? Chi tiÕt kú ¶o, ®îc s¸ng t¸c b»ng trÝ tëng tîng cña nd ta. H? Theo em , nh÷ng chi tiÕt tëng tîng, kú Chi tiÕt cuèn hót, t¹o sù tß mß, ¶o cã ý nghÜa g×? ( §äc chi tiÕt ®ã, em cã hÊp dÉn víi ngêi ®äc. thÝch thó, cã muèn theo dâi kh«ng? GV dÉn d¾t: sù kiÖn giÆc ¢n sang x©m chiÕm bê câi. Vua cho sø gi¶ ®i t×m ngêi tµi giái cø níc. H? Khi nghe lêi rao cña sø gi¶, Giãng cã Giãng cÊt tiÕng nãi. HS ®äc c©u nãi cña Giãng. sù thay ®æi kú l¹ ntn? H? C©u nãi ®ã víi ai? Trong hoµn c¶nh §ã lµ lêi yªu cÇu cøu níc, lµ niÒm tin sÏ chiÕn th¾ng giÆc nµo? ngo¹i x©m H? ý nghÜa c¶u lêi nãi ®ã? GV: “ Kh«ng nãi th× ®Ó b¾t ®Çu nãi th× ®iÒu quan träng nãi lêi yªu níc, cøu níc”. ý thøc ®/v ®¸t níc ®îc ®Æt lªn ®µu tiªn víi ngêi anh hïng. Gäi Hs ®äc: cµng l¹ h¬n...giÕt giÆc cø níc. H? Nªu chi tiÕt kú l¹ trong phÇn VB trªn? GV cung cÊp thªm 1 sè dÞ b¶n kh¸c. D©n gian kÓ r»ng khi Giãng lín ¨m nh÷ng 3 Giãng lín nhanh nh thæi. nong c¬m víi 3 nong cµ, uèng mét h¬i níc c¹n ®µ khóc s«ng. H? Theo em, chi tiÕt: Giãng lín nhanh...bµ con vui lßng...cã ý nghÜa ntn? Ghi b¶ng I/ §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 1/ §äc, kÓ 2/ T×m hiÓu 1 sè tõ ng÷ khã: 3/ Bè côc truyÖn: II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: H×nh tîng nh©n vËt Th¸nh Giãng 1/ Sù ra ®êi vµ tuæi th¬ cña Giãng. * nguån gèc ra ®êi C©u tiªn nãi ®Çu C¶ lµng, c¶ níc nu«i nÊng, gióp ®ì Giãng chuÈn bÞ ra trËn 11 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 GV: Giãng lµ con c¶u mu«n bµ mÑ, cña nd. Ngêi anh hïng tõ d©n mµ ra, søc m¹nh c¶u d©n téc tËp trung thÓ hiÖn trong søc m¹nh cña Giãng. H? Em h·y kÓ 1 chi tiÕt miªu t¶ vÞ thÇn trong truyÖn thÇn tho¹i mµ em ®· ®äc? H?NV Giãng cã g× kh¸c víi c¸c vÞ thÇn trong truyÖn thÇn thaäi ®ã? H? Sù kh¸c nhau ®ã cã ý nghÜa g×? §äc diÔn c¶m: giÆc ®· ®Õn...oai phong.. H? ý nghÜa cña chi tiÕt: chó bÐ v¬n vai...? H? B»ng lêi v¨n cña m×nh, em h·y kÓ l¹i ®o¹n Giãng ra trËn ®¸nh giÆc? H? NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ trong ®o¹n v¨n? H? Chi tiÕt: roi s¾t gÉy.....cã ý nghÜa ntn? H? T¹i sao ®¸nh giÆc xong, Giãng l¹i bay vÒ trêi? Giãng lín lªn b»ng nh÷ng thc ¨n, ®å mÆc cña nd. Søc m¹nh dòng sÜ cña Giãng ®îc nu«i dìng tõ nh÷ng c¸i b×nh thêng nhÊt, b»ng tinh thÇn ®oµn kÕt cña nd. Miªu t¶ thÇn trô trêi. Thµn ®îc nd sinh ra , nu«i nÊng. Giãng gÇn gòi víi nd, mang tÝnh con ngêi. Giãng cïng toµn d©n chiÕn HS ®äc vµ kÓ. ®Êu vµ chiÕn th¾ng giÆc Søc sèng m·nh liÖt, kú diÖu cña ngo¹i x©m: d©n téc ta mçi khi gÆp khã kh¨n. HS kÓ. Sinh ®éng, cô thÓ nh më ra tríc m¾t ta bøc tranh hoµnh tr¸ng, kú vÜ vÒ ngêi anh hïng ®¸nh giÆc, cøu níc. Giãng ®¸nh giÆc b»ng mäi thø vò khÝ mµ non s«ng ®Êt níc ban cho. Giãng ra ®êi ®· phi thêng, ra ®i còg phi thêng. ND muèn thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu mÕn , tr©n träng, muèn gi÷ m·i h¶ ngêi AH nªn ®· ®Ó Giãng trë vÒ víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi, Giãng lµ non níc, ®Êt trêi, lµ mäi ngêi d©n V¨n Lang. GV: ®¸nh giÆc xong, Giãng kh«ng hÒ ®ßi hái c«ng danh. DÊu tÝch cña chiÕn c«ng, Giãng ®Ó l¹i cho quª h¬ng. “ AH thÕ míi thËt Ah, thËt vÜ ®¹i.Còng nh nd, ®uæi xong giÆc l¹i trë vÒ víi luèng cµy, víi ®å nghÒ cña m×nh kh«ng chê khen thëng g×” H? Nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö nµo cßn sãt l¹i HS t×m nh÷ng di tÝch vÒ Phï ®Õn nay ch÷ng tá c©u chuyÖn trªn kh«ng §æng tHiªn V¬ng. II/ Tæng kÕt: hoµn toµn lµ TT? H? ý nghÜa cña h×nh tîng Th¸nh giãng? Tiªu biÓu cho lßng yªu níc, tinh thÇn chãng giÆc ngo¹i x©m cña nd ta trong buæi ®Çu dùng níc, gi÷ níc. Giãng lµ tËp hîp søc m¹nh cña toµn d©n téc. H? Qua c©u chuyÖn gióp em hiÓu g× vÒ Sù tr©n träng vµ lßng biÕt ¬n. t×nh c¶m cña nd ta ®èi víi ngêi anh hïng? H? Chi tiÕt nµo ®Ó l¹i Ên tîng s©u s¾c trong t©m trÝ em? HS th¶o luËn. IV/ LuyÖn tËp: * HDVN: KÓ ®îc truyÖn - N¾m ®îc ý nghÜa cña truyÖn. - ý nghÜa cua rphong trµo Héi khoÎ phï ®æng - So¹n: Tõ mîn. 12 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 TiÕt 6: tõ mîn. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - Kh¸i niÖm vµ cÊu t¹o cña tõ mîn. - NhËn diÖn tõ mîn. - HiÓu ®îc c¸c lo¹i tõ mîn. - BiÕt c¸ch sö dông thµnh th¹o c¸c loaÞ tõ mîn. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs * H§ 1: KTBC: ThÕ nµo lµ tõ ®¬n? tõ phøc? Cho VD? VÏ s¬ ®å cÊu t¹o tõ trong TV? * H§ 2: Bµi míi: H? VD trªn ®îc trÝch dÉn tõ VB nµo? Nãi VB: Th¸nh Giãng. vÒ ®iÒu g×? H? Dùa vµo vb, em h·y gi¶i thÝch tõ : Tr- Trîng: §¬n vÞ ®o ®é dµi b»ng 10 thíc TQ cæ. îng vµ tr¸ng sÜ? Tr¸ng sÜ: ngêi cã søc lùc cêng GVgîi ý: khi ®äc c¸c tõ nµy c¸c em ph¶i tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ. t×m hiÓu nghÜa cña nã dùa theo chó thÝch . Lµ nh÷ng tõ mîn. H? B»ng kiÕn thøc ®· häc, em thÊy tõ trªn cã n»m trong nhãm tõ do cha «ng ta s¸ng t¹o kh«ng? H? Tõ thuÇn viÖt lµ g×? H? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ mîn? GV híng dÉn HS t×m hiÓu nguån gèc cña tõ mîn. H? C¸c em cã hay ®äc truyÖn hoÆc xem phim truyÖn d· sö cña TQ trªn truyÒn HS tr¶ lêi. h×nh? H? C¸c em cã gÆp c¸c tõ : trîng, tr¸ng sÜ trong lêi thuyÕt minh hay lêi ®èi tho¹i cña c¸c NV kh«ng? H? VËy 2 tõ trªn lµ tõ mîn cña tiÕng níc TiÕng TQ. nµo? GV KL: Mîn tõ tiÕng TQ cæ , ®îc ®äc theo c¸ch ph¸t ©m cña ngêi ViÖt nªn gäi lµ tõ H¸n ViÖt. Bµi tËp nhanh: X¸c ®Þnh tõ HV trong 2 c©u C¸c tõ HV : Thu th¶o, tÞch d¬ng, l©u ®µi. th¬ sau: Lèi xa xe ngôa hån thu th¶o NÒn cò l©u ®µi bãng tich d¬ng. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc ch÷ Gi÷a c¸c tiÕng cã dÊu g¹ch ngang. viÕt cña c¸c tõ: ra ®i «, in-t¬-net, ti vi..? C¸c tõ mîn ng«n ng÷ Ên ©u. GV: Nh÷ng tõ mîn ®· ®îc ViÖt ho¸ th× viÕt nh tõ thuÇn vIÖt. nh÷ng tõ cha ®îc thuÇn ho¸ th× dïng dÊu – nèi 2 tiÕng. Gäi hs ®äc ®o¹n trÝch ý kiÕn cña Chñ tÞch Hå cHÝ minh. H? Qua phÇn võa t×m hiÓu em h·y cho biÕt mÆt tÝch cùc cña viÖc mîn tõ lµ g×? H? MÆt tiªu cùc cña viÖc l¹m dông tõ mîn lµ g×? H? Em h·y nªu vd thùc tÕ vÒ viÖc l¹m dông tõ mîn? GV chèt:Khi cÇn thiÕt th× ph¶i mîn. Khi TV ®· cã tõ th× kh«ng nªn mîn tuú tiÖn. HS ®äc Ghi b¶ng I/ Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn: VD: Chó bÐ vïng dËy, v¬n vai mét c¸i bçng biÕn thµnhmét tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n trîng. 1/ Tõ ThuÇn ViÖt? 2/ Tõ mîn: 3/ Nguån gèc cña tõ mîn: 4/ C¸ch viÕt tõ mîn: II/ Nguyªn t¾c mîn tõ: Mîn tõ lµ mét c¸ch lµm giµu TiÕng ViÖt. L¹m dông viÖc mîn tõ sÏ lµm cho TV kÐm trong s¸ng. III/ LuyÖn tËp: HS tr¶ lêi hoÆc lªn b¶ng. 1/ B×a 1: a/ Mîn tiÕng H¸n: V« cïng, ng¹c 13 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 GV Híng dÉn hs lµm bµi H? X¸c ®Þnh c¸c tõ mîn? H? Hoµn c¶nh sö dông chóng? * HDVN: N¾m v÷ng bµi - Lµm c¸c BT cßn l¹i. - So¹n: t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ. b/ mîn TiÕng H¸n: gia nh©n. c/ Mîn tiÕng Anh: pèp, mai c¬n gi¾c x¬n, in t¬ nÐt. NghÜa cña tõng tiÕng t¹o tõ HV: 2/ Bµi 2: a/ kh¸n gi¶: kh¸n : xem gi¶: ngêi. b/ yÕu ®iÓm: yÕu : quan träng ®iÓm: chç. 3/ Bµi 4 a/ C¸c tõ mîn:ph«n, pan, nèc ao b/ trong hoµn c¶nh giao tiÕp víi b¹n bÌ, ngßi th©n hoÆc cã thÓ dïng ®Ó viÕt tin Kh«ng dïng trong c¸c trêng hîp cã nghi thøc giao tiÕp trang träng 14 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 TiÕt 7, 8: t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - N¾m ®îc môc ®Ých giao tiÕp cña tù sù. - Cã kn s¬ bé vÒ ph¬ng thøc tù sù trªn c¬ së hiÓu ®îc môc ®Ých giao tiÕp cñ¶ tù sù vµ bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch c¸c sv trong tù sù. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs * H§ 1: KTBC: ThÕ nµo lµ VB? Cã mÊy kiÓu vb?Nªu ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña tõng kiÓu VB?. * H§ 2: Bµi míi: HS ®äc 4 trêng hîp VD 1 SGK. Gäi hs ®äc 4 vd phÇn I1 tr 27/ SGK H? Qua c¸c vd trªn, em h·y chØ ra M§ GT Môc ®Ých cÇn ®¹t tíi cña mçi sv nh sau: cña tõng trêng hîp? -Muèn nghe bµ kÓ chuyÖn cæ tÝch -Muèn nghe kÓ sv v× sao An nghØ häc. -Muèn nghe kÓ sù vît khã v¬n lªn häc tËp cña Th¬m. -Muèn t×m hiÓu vÒ Lan lµ  ntn? H? Qua c¸c trêng hîp trªn, em hiÓu tù sù Mong muèn  kh¸c kÓ chuyÖn ®¸p øng yªu cÇu g× cña con ngêi? cho m×nh nghe vÒ 1 c©u chuyÖn, H? Khi em yªu cÇu ai ®ã kÓ chuyÖn cho 1 sù viÖc nµo ®ã. NhËn biÕt, t×m hiÓu vÒ sù vËt, m×nh nghe lµ em chê ®îi ®iÒu g×? GV nªu c©u hái 1 trong 4 trêng hîp cô thÓ hiÖn tîng. trªn. Cho HS theo dâi vd 2 H? §äc truyÖn Th¸nh Giãng gióp em hiÓu Sù viÖc giÆc ¢n x©m lîc: cã ®îc nh÷ng g×? th«ng b¸o sù viÖc, diÔn biÕn, kÕt GV bæ sung: truyÒn thèng thê phông ngêi qu¶. AH gióp d©n, giÕt giÆc cøu níc cña d©n Gi¶i thÝch sù viÖc: tre ®»ng ngµ, lµng ch¸y. téc VN. TÊm g¬ng yªu níc, íc m¬ kh¸t väng. H? Qua phÇn t×m hiÓu, em h·y cho biÕt ý Gióp ngêi nghe hiÓu biÕt vÒ ngêi, nghÜa cña v¨n tù sù? sù vËt, sù viÖc ®Ó gi¶i thÝch, khen chª qua viÖc ngêi nghe th«ng b¸o GV: VËy tù sù gióp t×m hiÓu sù vËt b»ng cho biÕt. nh÷ng ph¬ng thøc nµo? H? H·y liÖt kª c¸c sv cña truyÖn Th¸nh -Sù ra ®êi kú l¹ cña giãng. -Sù lín lªn kú l¹. Giãng? -Th¸nh Giãng ra trËn ®¸nh giÆc. -§¸nh tan giÆc, Giãng trë vÒ trêi. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù s¾p xÕp c¸c sv -Nh÷ng vÕt tÝch cßn l¹i. S¾p xÕp theo tr×nh tù tríc sau. SV trong truyÖn? Mèi qh gi÷a c¸c sv? H? NÕu ®¶o vÞ trÝ cña sv 4 lªn tríc, sv 3 sau lµ kq cña sv tríc. Kh«ng. V× ph¸ vì trËt tù , ý nghÜa xuèng sau cã ®îc kh«ng? kh«ng ®¶m b¶o. GVKL: ViÖc s¾p xÕp c¸c sv theo tr×nh tù tríc sau, sv nµy liªn quan ®Õn sv kia gäi lµ chuçi sv. H? Tù sù gióp t×m hiÓu sv b»ng ph¬ng thøc nµo? Gäi HS ®äc truyÖn: ¤ng giµ vµ thÇn chÕt. H? Ph¬ng thøc tù sù trong truyÖn ®îc thÓ Hs ®äc. KÓ theo tr×nh tù thêi gian. hiÖn ntn? SV nèi tiÕp nhau. KÕt thóc bÊtngê. Ghi b¶ng I/ ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù sù: 1/ ý nghÜa cña ph¬ng thøc tù sù: ý 2 ghi nhí. 2/ §Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù sù: TR×nh bµy 1 15 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 Ng«i kÓ thø 3. Ca ngîi trÝ th«ng minh, biÕn b¸o linh ho¹t cña «ng giµ. CÇu ®îc íc thÊy. H? Gäi hs ®äc bµi th¬: Sa bÇy ? HS ®äc. H? Bµi th¬ nµy cã ph¶i lµ tù sù kh«ng? V× Lµ bµi th¬ tù sù v× tuy diÔn ®¹t sao? b»ng th¬ 5 tiÕng nhng bµi th¬ ®· kÓ l¹i c©u chuyÖn cã ®Çu cã cuèi, cã nv, cã chi tiÕt diÔn biÕn sv nh»m M§ chÕ giÔu tÝnh tham ¨n cña MÌo ®· khiÕn mÌo tù m×nh sa bÉy cña chÝnh m×nh. H? KÓ miÖng c©u chuyÖn trªn? §¶m b¶o c¸c sv sau: GVHD: kÓ ®¶m b¶o c¸c sù viÖc. T«n träng BÐ M©y rñ mÌo con ®¸nh bÉy lò m¹ch kÓ cña bµi th¬. chuét nh¾t b»ng c¸ níng th¬m lõng treo l¬ löng trong c¸i c¹m s¾t. C¶ bÐ, c¶ MÌo ®Òu nghÜ v× tham ¨n mµ bän chuét m¾c bÉy. §ªm , M©y n»n m¬ thÊy c¶nh chuét bÞ sËp bÉy ®Çylång. Chóng chÝ cha chÝ choÐ khãc lãc, cÇu xin tha m¹ng. S¸ng h«m sau ai ngê khi xuèng bÕp, bÐ m©y thÊy ch¼ng cã chuét, còng ch¼ng cßn c¸ níng, chØ cã gi÷a lång , mÌo ta ®ang cuén trßn ng¸y kh× khß..Ch¾c mÌo ta ®ang m¬. Gäi hs ®äc 2 vb H? 2 vb cã néi dung tù sù kh«ng? V× sao? 2 vb ®Òu cã néi dung tù sù víi GV bæ sung: tù sù ë ®©y cã vai trß giíi nghÜa kÓ chuyÖn, kÓ viÖc. thiÖu, têng thuËt, kÓ chuyÖn thêi sù hay lÞch sù. * HDVN: N¾m ®îc néi dung bµi häc - Lµm bµi tËp 4, 5 - So¹n: S¬n Tinh, Thuû tinh. H? TruyÖn cã ý nghÜa ntn? TiÕt 9: chuçi c¸c sv liªn tiÕp. SV sau lµ kq cña sv tríc. ý 1 ghi nhí. II/ LuyÖn tËp trªn líp: 1/ Bµi tËp 1: 2/ Bµi tËp 2: 3/ Bµi tËp 3: s¬n tinh, thuû tinh. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - HiÓu truyÒn thuyÕt ST, TT nh»m gi¶i thÝch hiÖn tîng lôt léi x¶y ra ë ch©u thæ B¾c bé thë c¸c Vua Hïng dùng níc. - Kh¸t väng cña ngêi ViÖt cæ trong viÖc chÕ ngù thiªn nhiªn. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs * H§ 1: KTBC: KÓ l¹i truyÖn Th¸nh Giãng? Nªu ý nghÜa cña truyÖn?. * H§ 2: Bµi míi: Gv híng dÉn hs ®äc truyÖn. HS ®äc. H? Tãm t¾t c¸c sù viÖc chÝnh cña truyÖn? Hïng V¬ng muèn chän rÓ. S¬n tinh ®Õn tríc ®îc vî, Thuû Yªu cÇu hs kÓ truyÖn. tinh ®Õn sau ®µnh vÒ kh«ng, næi GV híng dÉn hs t×m hiÓu 1 sè tõ ng÷ khã. giËn, quyÕt g©y chiÕn tr¶ thï. Gäi hs ®äc: tõ ®Çu... thËt xøng ®¸ng. TrËn quyÕt chiÕn gi÷a 2 thÇn. H? §o¹n truyÖn trªn kÓ vÒ sv g×? GV: TruyÖn më ®Çu b»ng t×nh huèng Vua Hïng thø 18 cã 1 nµng c«ng chóa xinh ®Ñp. Vua muèn kÐn cho con 1  chång xøng ®¸ng. Vua Hïng kÐn rÓ. Ghi b¶ng I/ §äc, kÓ, t×m hiÓu tõ ng÷ khã + §äc: + KÓ T×m hiÓu tõ ng÷ khã: II/ T×m hiÓu vb: 1/ Vua Hïng 16 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 Lóc bÊy giê cã 2 chµng trai ®Õn cÇu h«n. §Õn ®©y c©u chuyÖn ®· xuÊt hiÖn m©u thuÉn, thóc ®Èy c©u chuyÖn ph¸t triÓn. Gäi hs ®äc: Mét h«m......thÇn níc ®µnh rót qu©n vÒ. H? §o¹n truyÖn trªn kÓ vÒ sù viÖc g×? Cuéc thi tµi vµ trËn giao tranh gi÷a S¬n Tinh vµ Thuû Tinh. H? NV S¬n Tinh ®îc ngêi xa giíi thiÖu qua Vïng nói T¶n Viªn cã tµi l¹, vÉy nh÷ng chi tiÕt nµo? tay vÒ phÝa §«ng, phÝa ®«ng næi cån b·i. VÉy tay vÒ phÝa T©y, phÝa t©y mäc d·y nói ®åi. Lµ H? NV Thuû Tinh ®îc ngêi xa giíi thiÖu qua chóa miÒn non cao. nh÷ng chi tiÕt nµo? ë miÒn biÓn, tµi n¨ng còng kh«ng H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng chi tiÕt trªn? kÐm, gäi giã, giã ®Õn, h« ma, ma GV: B»ng trÝ tëng tîng phong phó víi nh÷ng vÒ. Chóa vïng níc th¼m chi tiÕt ng.thuËt tëng tîng, kú ¶o,  xa ®· chi tiÕt nghÖ thuËt tëng tëng kú dùng lªn 1 c¶nh thi tµi sinh ®éng, hÊp dÉn t¹o ¶o. kh«ng khÝ cho truyÖn. ®Õn ®©y ta cµng th©y râ tµi phÐp cña 2 thÇn ngang nhau. §iÒu nµy khiÕn cho Vua Hïng b¨n kho¨n,  ®äc còng b¨n kho¨n, theo dâi xem vua Hïng sÏ ®a ra gi¶i ph¸p g×? VÞ thÇn nµo xøng ®¸ng ®îc mÆc chiªc ¸o phß m·. H? Vua Hïng ®· chän gi¶i ph¸p nµo ®Ó kÐn Nhµ vua ®· tËn dông tôc th¸ch crÓ? íi cña ngêi xa. H? SÝnh lÔ vua Hïng ®a ra gåm nh÷ng g×? Mét tr¨m v¸n c¬m nÕp, mét tr¨m H? Em cã n.xÐt g× vÒ nh÷ng sÝnh lÔ mµ Vua nÑp b¸nh chng......... Hïng ®a ra? (nh÷ng s¶n vËt ®ã ë ®©u? ntn? V× Toµn s¶n vËt quý hiÕm. ë ®©y cã sao vua Hïng l¹i th¸ch cíi nh vËy?) sù thiªn vÞ t×nh c¶m cña Vua GV: Nhng sù thiªn vÞ cña vua Hïng víi ST Hïng víi S¬n Tinh. Bëi tÊt c¶ ®©u ph¶i lµ ngÉu nhiªn. Theo suy nghÜ cña ng- nh÷ng thø Êy ®Òu lµ s¶n vËt cña êi viÖt cæ ST lµ thÇn nói, TT thÇn níc. Trong rõng nói, quª h¬ng cña S¬n Tinh. t©m linh cña ngêi ViÖt, ST lµ vÞ phóc thÇn, cung cÊp thøc ¨n, vËt dông cho ngêi ViÖt cæ, gióp hä tho¸t chÕt khi lò lôt lªn cao. Chi tiÕt trªn lµ sù ph¶n ¸nh th¸i ®é, t×nh c¶m cña ngêi ViÖt thêi kú V¨n Lang ®èi víi c¸c hiÖn tîng & thÕ lùc tù nhiªn: nói rõng, lò lôt. GV chuyÓn ý : ST mang ®ñ lÔ vËt ®Õn tríc vµ ríc Mþ N¬ng vÒ nói. §iÒu nµy g©y lªn c¬n cuång ghen cña thÇn biÓn. §©y lµ cuéc ®¸nh ghen cha tõng cã trong c/®êi nh trong vh. RÊt d÷ déi vµ quyÕt liÖt. H? Víi tµi n¨ng cña 2 thÇn, em h×nh dung cuéc giao tranh nµy sÏ ntn? HS thùc hiÖn. H? B»ng lêi v¨n cña m×nh, em h·y thuËt l¹i cuéc giao tranh gi÷a 2 vÞ thÇn? H« ma, gäi giã, lµm thµnh gi«ng H? Trong cuéc giao tranh, TT ®· thÓ hiÖn søc b·o rung chuyÓn c¶ ®Êt trêi, d©ng m¹nh ghª gím cña m×nh ntn? níc s«ng lªn Nh»m h×nh tîng ho¸ søc m¹nh H? Ngêi xa ®· tëng tîng ra søc m¹nh ghª cña ma, giã , b·o. HiÖn tîng b·o gím cña ST nh»m ph¶n ¸nh ®iÒu g× x¶y ra lôt thêng xuyªn x¶y ra ë ®ång trong cuéc sèng? b»ng s«ng Hång vµo mïa hÌ GV: TT ®· biÕn sù tr¶ thï c¸c nh©n thµnh mèi hµng n¨m. hËn thï lµm h¹i sinh linh, c©y cá. TT lµ vÞ thÇn ®éc ¸c, tîng trng cho søc m¹nh cña tn. Kh«ng hÒ nao nóng... H? ST ®· tá râ søc m¹nh thÇn kú cua rm×nh Níc d©ng cao bao nhiªu.... ntn trong cuéc giao tranh? gv: tgdg ®· xd chi tiÕt kú ¶o, tëng tîng ®éc ®¸o nhng ®Çy ý nghÜa. NÕu cëi bá c¸i ¸o hoang ®êng íc m¬ cña ngêi xa muèn chinh H? theo em chi tiÕt: níc s«ng .....cã ý nghÜa phôc tù nhiªn, chiÕn th¾ng n¹n lò kÐn rÓ: 2/ Cuéc thi tµi vµ trËn giao tranh gi÷a ST vµ Thuû tinh. a/ Cuéc thi tµi: S¬n Tinh: Thñy Tinh vua ®a ra sÝnh lÔ Cuéc giao tranh quyÕt liÖt gi÷a ST, TT: 3/ ý nghÜa truyÖn: 17 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 ntn? GV: M¬ íc t¸o b¹o, bay bæng, h×nh tîng ®Çy chÊt th¬, chøa ®ùng íc m¬ ®Ñp ý nghÜa nh©n v¨n s©u s¾c. H? truyÖn nh»m gi¶i thÝch hiÖn tîng g× trong tn? H? TruyÖn ph¶n ¸nh íc m¬ g× cña  xa? lôt ®Ó cã cuéc sèng b×nh yªn HiÖn tîng lò lôt hµng n¨m ë lu vùc s«ng Hång. íc m¬ c¶i t¹o, chinh phôc t/n cña ngêi xa. B»ng c©u chuyÖn hoang ®êng. III/ LuyÖn tËp: TËp kÓ diÔn c¶m. H? TruyÖn ®· ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan b»ng nÐt nghÖ thuËt c¬ b¶n g×? Ghi tªn 1 sè truyÖn cæ d.g cã liªn quan ®Õn thêi ®¹i Vua Hïng. * HDVN: Häc bµi, n»m ®îc ý nghÜa - So¹n : nghÜa cña tõ. TiÕt 10, 11: nghÜa cña tõ. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: - N¾m ®îc thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ. - Mét sè c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. - Cã ý thøc dïng ®óng nghÜa cua rtõ khi nãi, viÕt. II. C¸c bíc tiÕn hµnh: H® cña GV * H§ 1: KTBC: ThÕ nµo lµ tõ mîn? Nguyªn t¾c sö dông tõ mîn? Cho vd minh ho¹?. * H§ 2: Bµi míi: Gäi HS ®äc vd H? NÕu lÊy dÊu 2 chÊm lµm chuÈn th× c¸c vd trªn gåm mÊy phÇn? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo? Gäi Hs ®äc l¹i phÇn néi dung gi¶i nghÜa cña tõ. GV: §ã lµ phÇn néi dung mµ tõ biÓu thÞ. H? ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? H® cña Hs Ghi b¶ng I/ NghÜa cña tõ: HS ®äc. TËp qu¸n: thãi Gåm 2 phÇn: quen cña 1 céng PhÇn bªn tr¸i lµ c¸c tõ cÇn gi¶i ®ång ®îc h×nh thÝch. thµnh tõ l©u trong PhÇn bªn ph¶i lµ néi dung gi¶i ®/sèng ®îc mäi nghÜa cña tõ.  lµm theo. LÉm liÖt: hïng NghÜa cua tõ lµ néi dung mµ tõ dòng, oai biÓu thÞ. nghiªm. Nao nóng: lung lay, ko v÷ng lßng tin ë m×nh n÷a. GV chuyÓn ý : VËy cã thÓ gi¶i nghÜa cña Ghi nhí 1: SGK tõ b»ng nh÷ng c¸ch nµo? II/ C¸ch gi¶i Yªu cÇu hs theo dâi c¸c vd trong sgk. thÝch nghÜa cña HS ®äc. Gäi 1 hs ®äc phÇn gi¶i nghÜa tõ tËp qu¸n. tõ: H? Trong 2 c©u sau ®©y, 2 tõ : tËp qu¸n vµ thãi quen cã thÓ thay thÕ cho nhau ®îc hay HS th¶o luËn. kh«ng? V× sao? C©u a cã thÓ dïng c¶ 2 tõ. a/ Ngêi ViÖt cã tËp qu¸n ¨n trÇu. C©u b chØ dïng tõ thãi quen. b/ B¹n Nam cã thãi quen ¨n qïa vÆt. H? VËy tõ tËp qu¸n ®· ®îc gi¶i thÝch ý V×: Tõ tËp qu¸n cã ph¹m vi biÓu vËt réng thêng g¾n víi chñ thÓ lµ 1/ Tr×nh bµy kn nghÜa b»ng c¸ch nµo? BT nhanh:H·y gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c tõ: sè ®«ng. mµ tõ biÓu thÞ. Thãi quen cã ph¹m vi biÓu vËt C©y, ®i, giµ theo c¸ch trªn? hÑp thêng g¾n víi chñ thÓ lµ mét c¸c nh©n. Tr×nh bµy kn mµ tõ biÓu thÞ. Chia nhãm tr×nh bµy nhanh. C©y: Mét lo¹i thùc vËt cã rÔ, 18 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 Gäi hs ®äc phÇn gi¶i thÝch tõ : LÉm liÖt. H? Trong 3 c©u sau ®©y, 3 tõ: lÉm liÖt, hïng dòng, oai nghiªm cã thÓ thay thÕ ®îc cho nhau kh«ng? a/ T thÕ lÉm liÖt cña ngêi anh hïng. b/ T thÕ hïng dòng cña ngêi anh hïng. c/ T thÕ oai nghiªm cña ngêi anh hïng. H? 3 tõ trªn thuéc lo¹i tõ nµo mµ em ®· häc? H? VËy tõ lÉm liÖt ®· ®îc gi¶i thÝch ý nghÜa b»ng c¸ch nµo? Bµi tËp nhanh: H·y giaØ thÝch ý nghÜa cña c¸c tõ sau theo c¸ch trªn: Trung thùc, dòng c¶m, ph©n minh. Gäi hs ®äc phÇn gi¶i thÝch tõ : nao nóng. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch gi¶i thÝch ý nghÜa tõ: nao nóng? GV chuyÓn ý: ngoµi 2 c¸ch trªn, chóng ta cßn cã c¸ch gi¶i thÝch kh¸c. C¸c em h·y lµm bµi tËp sau: H? T×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi tõ: cao thîng, s¸ng sña, nh½n nhôi? H? C¸c tõ trªn ®· ®îc gi¶i thÝch nghÜa b»ng c¸ch nµo? H? Ngoµi c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cua rtõ b»ng c¸ch tr×nh bµy kn, cßn cã c¸ch nµo gi¶i thÝch nghÜa cña tõ? Híng dÉn hs ®äc l¹i c¸c chó thÝch ë vb : S¬n Tinh, Thuû tinh. H? Cho biÕt mçi chó thÝch gi¶i nghÜa tõ theo c¸ch nµo? th©n, cµnh l¸. §i: Ho¹t ®éng rêi chç b»ng ch©n, tèc ®é b×nh thêng, hai bµn ch©n ko ®ång thêi nhÊc khái mÆt ®Êt. Giµ : tÝnh chÊt cua rsv, ph¸t triÓn ®Õn giai ®o¹n cao hoÆc giai ®o¹n cuèi. HS ®äc. 3 tõ cã thÓ thay thÕ cho nhau ®îc v× chóng kh«ng lµm cho néi dung th«ng b¸o vµ s¾c th¸i ý nghÜa cña c©u thay ®æi. 3 tõ ®ång nghÜa. Gi¶i thÝch ý nghÜa b»ng c¸ch dïng tõ ®ång nghÜa. Trung thùc:ThËt thµ , th¼ng th¾n. Dòng c¶m: can ®¶m, qu¶ c¶m. Ph©n minh: Râ rµng, minh b¹ch. HS ®äc. Gièng c¸ch gi¶i thÝch ý nghÜa cña tõ : lÉm liÖt. §¹i diÖn 4 tæ lªn t×m. Cao thîng: nhá nhen, ti tiÖn, ®ª hÌn, hÌn h¹.... S¸ng sña: tèi t¨m, h¾c ¸m, ©m u, u ¸m.... Nh½n nhôi: sï s×, nham nhë... Gi¶i thÝch b»ng tõ tr¸i nghÜa. 2/ §a ra nh÷ng tõ ®ång nghÜa hoÆc §a ra nh÷ng tõ ®ång nghÜa hoÆc tr¸i nghÜa víi tõ tr¸i nghÜa víi tõ cÇn gi¶i thÝch. cÇn gi¶i thÝch. III/ LuyÖn tËp: 1/ CÇu h«n: xin ®îc lÊy vî. 1/ Bµi tËp 1: C¸ch tr×nh bµy kn mµ tõ biÓu thÞ. T¶n Viªn: Nói cao trªn ®Ønh ngän to¶ ra nh c¸i t¸n gäi lµ T¶n Viªn. C¸ch gi¶i thÝch b»ng viÖc miªu t¶ ®Æc ®iÓm cña sù vËt. Ph¸n: truyÒn b¶o Gi¶i thÝch b»ng tõ ®ång nghÜa. HS lªn b¶ng lµm: 2/ Bµi tËp 2: Gäi hs lªn b¶ng tr×nh bµy bµi tËp 2. a/ Häc tËp b/ Häc lám c/ Häc hái d/ Häc hµnh. 3/ Bµi tËp 3: HS ®iÒn tõ: Gi¶i thÝch c¸c tõ sau theo nh÷ng c¸ch ®· a/ Trung b×nh häc? b/ Trung gian. c/ Trung niªn. HS gi¶i thÝch nghÜa cua tõ: 4/ Bµi tËp 4 GV híng dÉn hs t×m hiÓu 2 líp nghÜa ®ª a/ GiÕng: hè ®µo s©u vµo lßng ®Êt thÊy ý thó vÞ cña c©u chuyÖn: ®Ó lÊy níc uèng MÊt cã nghÜa lµ kh«ng mÊt nghÜa lµ vÉn c¸ch tr×nh bµy kn mµ tõ biÓu thÞ cßn. b/ Rung rinh: chuyÓn ®éng nhÑ nhµng, liªn tôc C¸ch tr×nh bµy kn mµ tõ biÓu thÞ c/ HÌn nh¸t: tr¸i víi dòng c¶m 19 Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 * HDVN: - N¾m ®îc nd bµi häc. - So¹n: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. Dïng tõ tr¸i nghÜa ®Ó gi¶i thÝch. 5/ Bµi tËp 5 20