Tài liệu Giáo án ngữ văn 6 khi hay

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Ngày soạn: 13 tháng 8 năm 2014 N¨m häc: 2014 - 2015 TiÕt:1 Hướng dẫn đọc thêm Văn bản Con Rồng, Cháu Tiên (TruyÒn thuyÕt) A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Có hiểu biết bước đầu về thể loại truyền thuyết. - Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi gống dân tộc qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên. - Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện. B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm thể loại truyền thuyết. - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu. - Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học dân gian thời kỳ dựng nước. 2. Kỹ năng: - Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết - Nhận ra những sự việc chính của truyện. - Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kỳ ảo tiêu biểu trong truyện. C. CHUẨN BỊ: Tranh minh họa. D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP . 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ. Kiểm tra SGK, vở ghi môn Ngữ văn của học sinh 3. Bài mới. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Ông cha ta thường nhắc nhở chúng ta phải tự hào với nguồn gốc của mình: cha Rồng, mẹ Tiên. Để hiểu rõ về nguồn gốc đó, hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu văn bản: Con Rồng, Cháu Tiên. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 2 Gv đọc mẫu 1 lượt-> gọi hs đọc và tóm tắt văn bản. Theo em Truyền thuyết là gì? - Truyện có bố cục mấy phần? Nội dung từng phần cụ thể nêu lên những vấn đề gì? - Các văn bản truyền thuyết thường chứa đựng các yếu tố kì ảo. Em hiểu các yếu tố đó như thế nào? GV soạn: Nhữ Đình Bộ Nội dung cần đạt I/ Đọc, tìm hiểu chung. 1. Đọc. 2. Chú thích. 3. Bố cục. 3 phần - Từ đầu đến Long Trang : Hình ảnh Lạc Long Quân và Âu - Tiếp ….lên đường: Việc kết duyên của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Âu Cơ sinh nở. 1 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 - Còn lại Hoạt động 3. - VB này kể về những nhân vật nào, kể về II/ Tìm hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật việc gì? - Những chi tiết thể hiện tính chất kì lạ cao quý về nguồn gốc và hình dạng của Lạc Long Quân và Âu Cơ? - Các chi tiết ấy có vai trò như thế nào trong truyện? - Chi tiết mẹ Âu Cơ sinh con có gì kì lạ? Điều ấy có ý nghĩa gì? - Từ “ Đồng bào” mà chúng ta hay dùng có liên quan gì đến truyền thuyết này không? Ghi nhớ ( SGK/ 8) - Em biết những truyện nào của các dân tộc khác ở Việt Nam cũng giải thích nguồn gốc dân tộc tương tự “Con Rồng cháu Tiên”? III/ Hướng dẫn học sinh luyện tập. Tóm tắt truyện Con Rồng Cháu Tiên - Gọi Hs đọc phần ghi nhớ –SGK/8 Bài 1. Hoạt động 4. Các truyện: Quả trứng to nở ra con Gv hướng dẫn học sinh làm bài tập người, quả bầu mẹ, Đẻ trứng , đẻ nước Hs đọc nội dung y/c bài tập . Khẳng định sự gần gũi về cội nguồn, sự giao lưu văn hóa giữa các tộc người trên đất nước ta Bài 2. Hs tập kể diễn cảm. - 4.Củng cố. Truyền thuyết là gì? ý nghĩa của văn bản Con Rồng Cháu Tiên là gì? Kể các yếu tố kì ảo trong truyện? Các yêu tố đó có tác dụng gì? 5. Dặn dò. Học thuộc phần ghi nhớ. Tìm đọc truyên theo Y/c bài tập 1. Soạn bài Bánh chưng, bánh giầy. Ngày soạn: 13 tháng 8 năm 2014 Tiết: 2 Văn bản BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY GV soạn: Nhữ Đình Bộ 2 (Truyền thuyết) Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 (Tự học có hướng dẫn) A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong văn bản Bánh chưng, bánh giầy B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết - Cốt lõi lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm thuộc nhóm truyền thuyết thời kỳ Hùng Vương. - Cách giải thích của người Việt cổ về một phong tục và quan niệm đề cao lao động, đề cao nghề nông – một nét đẹp văn hoá của người Việt, 2. Kỹ năng: - Đọc hiểu một văn bản thuộc thể loại truyền thuyết. - Nhận ra những sự việc chính trong truyện. C. CHUẨN BỊ: Tranh minh họa D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. 1. Ổ định tổ chức. 2. KT bài cũ. - Nêu ý nghĩa của văn bản Con Rồng, Cháu Tiên là gì? - Theo em, truyền thuyết CRCT phản ánh sự thật lịch sử nào trong quá khứ của dân tộc ta? 3. Bài mới. HĐ 1: Giới thiệu bài mới. Hàng năm. Mỗi khi tết đến xuân về, chúng ta lại có dịp báo công tiên tổ. Và có lẽ, hương vị đặc chưng của ngày tết mà bất cứ người Việt Nam nào cũng không thể quên, đó là bánh chưng và bánh giầy. Vì sao lại như vậy? ý nghĩa của hai thứ bánh đó lớn lao thế nào? Và nguồn gốc từ đâu? Hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu văn bản Bánh chưng, bánh giầy. Hoạt động của thầy và trò HĐ2 Gv đọc mẫu 1 lượt-> gọi hs đọc và tóm tắt văn bản. Gv nhận xét giọng đọc của hs - Hs đọc phần chú thích SGK tr11, lưu ý một số từ khó: lang, sơn hào hải vị, chứng giám, phúc ấm, tiên vương - Theo em, văn bản này có thể chia làm mấy phần? nội dung từng phần? HĐ 3 - Truyện có những nhân vật nào? - Hoàn cảnh của Lang Liêu so với các Lang như thế nào? GV soạn: Nhữ Đình Bộ Nội dung cần đạt I / Đọc, tìm hiểu chung. 1. Đọc. 2. Chú thích (SGK Tr11) 3. Bố cục. 3 phần Từ đầu…. chứng giám Tiếp …..hình tròn Còn lại II/ Tìm hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật. 3 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 - Vì sao trong các con của vua chỉ có Lang Liêu được thần giúp đỡ? - Qua việc chọn hình thức làm bánh của Lang Liêu, chứng tỏ chàng là người như thế nào ? - Chi tiết vua nếm bánh và ngẫm nghĩ hồi lâu thể hiện điều gì ? - Vì sao hai thứ bánh của Lang Liêu hợp ý vua cha và Lang Liêu được chọn nối ngôi vua? - Hs đọc ghi nhớ(Sgk/12) H Đ 4. Gv hướng dẫn hs làm bài tập/12. - trao đổi ý kiến: ý phong tục ngày tết nhân dân ta làm bánh chưng, bánh giầy - Câu truyện này em thích nhất chi tiết nào? Vì sao? Ghi nhớ (Sgk/12) III/ Hướng dẫn học sinh luyện tập. Tóm tắt truyện Bánh chưng bánh giầy Bài tập 1 - Hs thảo luận tại lớp 4. Củng cố. - Tại sao vua chọn lễ vật của Lang Liêu để tế trời đất ? Vì sao Lang Liêu được chọn làm người nối ngôi? - ý nghĩa của truyền thuyết bánh chưng, bánh giầy? 5. Dặn dò. - Học thuộc nội dung phần ghi nhớ (sgk/12). - Soạn: Thánh Gióng - Tìm hiểu bài: Cấu tạo từ tiếng Việt . Ngày soạn: 14 tháng 8 năm 2014 Tiết: 3 TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ TIẾNG VIỆT A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm chắc định nghĩa về từ, cấu tạo của từ. - Biết phân biệt các kiểu cấu tạo từ. Lưu ý: Học sinh đã học về cấu tạo từ ở Tiểu học 4 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Định nghĩa về từ, từ đơn, từ phức, các loại từ phức. - Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt. 2. Kỹ năng: - Nhận diện, phân biệt được: + Từ và tiếng + Từ đơn và từ phức + Từ ghép và từ láy. - Phân tích cấu tạo của từ. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức. 2. KT bài cũ. - Kiểm tra sách vở của HS. 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng 1: Vµo bµi. Trong mét ®o¹n v¨n cã nhiÒu ®o¹n nhá, muèn viÕt mét bµi v¨n, mét ®o¹n v¨n hay chóng ta ph¶i sö dông tõ ng÷ hîp lý. Trong giê häc nµy chóng ta cïng t×m hiÓu vÒ tõ vµ cÊu t¹o tõ ®Ó cã thªm kiÕn thøc khi dïng tõ ®Æt c©u. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Môc tiªu cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 2 I/ Tõ lµ g×? - Gäi Hs ®äc môc I.1/Sgk/13. 1. XÐt vÝ dô. - ChØ ra c¸c tiÕng vµ c¸c tõ cã trong - ThÇn/ d¹y/ d©n/c¸ch/ trång trät,/ ch¨n nu«i/ c©u? vµ/ c¸ch/ ¨n ë . - Dùa vµo dÊu hiÖu nµo mµ em biÕt c©u => cã 9 tõ, 12 tiÕng. ®ã cã 9 tõ? ( Dùa vµo dÊu g¹ch chÐo) GV: 9 tõ Êy kÕt hîp víi nhau ®Ó t¹o thµnh 1 ®¬n vÞ trong VB Con Rång, ch¸u Tiªn. §¬n vÞ trong v¨n b¶n ®ã gäi lµ g×? - Nh vËy, tõ lµ ®¬n vÞ t¹o lªn c©u. - C¸c ®¬n vÞ ®îc gäi lµ tiÕng vµ tõ cã g× 2. Sù kh¸c nhau gi÷a tiÕng vµ tõ. kh¸c nhau? - TiÕng lµ ®¬n vÞ cÊu t¹o lªn tõ. + Mçi lo¹i ®¬n vÞ ®îc dïng ®Ó lµm g×? - Tõ lµ ®¬n vÞ dïng ®Ó ®Æt c©u. + Khi nµo mét tiÕng ®îc coi lµ mét tõ? - Mét tiÕng ®îc coi lµ mét tõ khhi tiÕng ®ã cã thÓ trùc tiÕp dïng ®Ó t¹o c©u. * BT nhanh:1. §Æt c©u víi c¸c tõ: rÊt, trêng, ®Ñp, em 2. X¸c ®Þnh sè lîng tiÕng vµ tõ trong c¸c c©u: a. Líp em ph¶i ®i lao ®éng. b. Bè em lµm nghÒ gi¸o viªn. - Qua ph©n tÝch c¸c vÝ dô trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ? - Gäi HS ®äc phÇn Ghi nhí SGK/13. Ho¹t ®éng 3 Gäi HS ®äc môc II.1/ Sgk/13. - Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc ë TiÓu häc, h·y x¸c ®Þnh tõ ®¬n, tõ ghÐp, tõ l¸y GV soạn: Nhữ Đình Bộ * Ghi nhí (SGK/13) II/ Tõ ®¬n vµ tõ phøc. 1. XÐt vÝ dô. - Tõ/ ®Êy,/ níc/ ta/ ch¨m/nghÒ/ trång trät/ 5 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 trong c©u? - 2 tõ phøc: trång trät, ch¨n nu«i cã g× gièng vµ kh¸c nhau? (§Òu gåm cã 2 tiÕng, ch¨n nu«i gåm 2 tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa, trång trät gåm cã 2 tiÕng cã quan hÖ vÒ ©m) - Qua xÐt VD , em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ®¬n? thÕ nµo lµ tõ phøc? - CÊu t¹o cña tõ phøc vµ tõ l¸y cã g× gièng vµ kh¸c nhau? GV chèt l¹i kiÕn thøc, gäi HS ®äc phÇn ghi nhí Sgk/14. Ho¹t ®éng 4 GV híng dÉn HS lµm BT. - Tõ: nguån gèc, con ch¸u thuộc kiÓu tõ nµo? - T×m tõ ®ång nghÜa víi tõ “nguån gèc” trong VD? - T×m tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc theo kiÓu: con ch¸u, «ng bµ, anh em..? N¨m häc: 2014 - 2015 ch¨n nu«i/ vµ/ cã/ tôc/ ngµy / TÕt/ lµm/ b¸nh chng,/ b¸nh giÇy. => Tõ ®¬n: tõ, ®Êy, níc, ta, ch¨m, nghÒ, vµ, cã, tôc, ngµy, TÕt,, lµm. - Tõ phøc: + Tõ ghÐp: ch¨n nu«i, b¸nh chng, b¸nh giÇy. + Tõ l¸y: trång trät. => Tõ ®¬n: lµ tõ do mét tiÕng cã nghÜa t¹o thµnh. - Tõ phøc: lµ tõ do hai hay nhiÒu tiÕng cã nghÜa t¹o thµnh. 2. Tõ ghÐp vµ tõ l¸y. - Gièng nhau: Do 2 hay nhiÒu tiÕng cã nghÜa t¹o thµnh. - Kh¸c nhau: + Tõ ghÐp: C¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. + Tõ l¸y: C¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ ©m. * Ghi nhí. SGK/14 III/ LuyÖn tËp. Bµi 1. a. C¸c tõ: nguån gèc, con ch¸u=> tõ ghÐp b. Tõ ®ång nghÜa víi tõ " nguån gèc": céi nguån, tæ tiªn, nßi gièng... c. cha mÑ, chó b¸c, «ng bµ,, anh chÞ, cËu mî, Bµi 2. QT1: Theo giíi tÝnh. Nam tríc, n÷ sau) QT2:Theo bËc (trªn tríc, díi sau) - Nªu quy t¾c s¾p xÕp c¸c tiÕng trong tõ Bµi 3. ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc? - C¸ch chÕ biÕn b¸nh: r¸n, hÊp, nhóng, tr¸ng, cuèn… - ChÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, tÎ, khoai, ng«, chuèi… - §iÒn c¸c tiÕng thÝch hîp vµo - T/c cña b¸nh: B¸nh dÎo, b¸nh mÒm, b¸nh b¶ng(sgk/15) phång, xèp… - hình d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, tai voi, èng… Bµi 4 - Thót thÝt: miªu t¶ tiÕng khãc. - C¸c tõ kh¸c cïng cã t¸c dông: nøc në, nghÑn ngµo, rng røc, nØ non, n·o nïng… - Tõ l¸y in ®Ëm trong c©u sau t¶ c¸i g×? Bµi 5 “ NghÜ tñi th©n, c«ng chóa ót ngåi khãc - Tõ l¸y t¶ tiÕng cêi: ha h¶, khanh kh¸ch, h« thót thÝt.” h«, toe toÐt, khóc khÝch… - Tõ l¸y t¶ tiÕng nãi: khµn khµn, «ng æng, oang oang, sang s¶ng… 4. Cñng cè. GV soạn: Nhữ Đình Bộ 6 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - Tõ lµ g×? Tõ ®îc cÊu t¹o ntn? - Sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a tõ phøc vµ tõ l¸y? 5. DÆn dß, híng dÉn häc bµi. - §äc phÇn ®äc thªm (sgk/15) - Lµm l¹i c¸c bµi tËp. - Nghiªn cøu bµi: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t. N¨m häc: 2014 - 2015 ---------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 14 th¸ng 8 n¨m 2014 TiÕt: 4 Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Bước đầu biết về giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt - Nắm được mục đích giao tiếp, kiểu văn bản và phương thức biểu đạt. B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Sơ giản về hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn ngữ: giao tiếp, văn bản, phương thức biểu đạt, kiểu văn bản. - Sự chi phối của mục đích giao tiếp trong việc lựa chọn phương thức biểu đạt để tạo lập văn bản. - Các kiểu văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm, lập luận, thuyết minh và hành chính công vụ. 2. Kỹ năng: - Bước đầu nhận biết về việc lựa chọn phương thức biểu đạt phù hợp với mục đích giao tiếp. - Nhận ra kiểu văn bản ở một văn bản cho trước căn cứ vào phương thức biểu đạt. - Nhận ra tác dụng của việc lựa chọn phương thức biểu đạt ở một đoạn văn bản cụ thể. C. TIÕN TR×NH L£N LíP 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KT bµi cò. - KT s¸ch vë vµ sù chuÈn bÞ cña HS. 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng 1: Vµo bµi. GV giíi thiÖu ch¬ng tr×nh vµ ph¬ng ph¸p häc TLV líp 6 theo híng tÝch hîp chÆt chÏ víi phÇn TV vµ VH. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ho¹t ®éng 2 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Néi dung cÇn ®¹t I/ T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n vµ ph¬ng 7 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 thøc biÓu ®¹t. 1. V¨n b¶n vµ môc ®Ých giao tiÕp. a. M§ giao tiÕp Ph¬ng thøc biÓu ®¹t - muèn mêi Nãi – viÕt - khuyªn nhñ Nãi – viÕt - xin phÐp… Nãi – viÕt => T tëng, t×nh => Ph¬ng tiÖn c¶m ng«n tõ. Giao tiÕp. - Khi muèn biÓu ®¹t t tëng, t×nh c¶m, b. Khi muèn biÓu ®¹t t tëng, t×nh c¶m, nguyÖn väng Êy mét c¸ch ®Çy ®ñ, ,trän vÑn nguyÖn väng Êy mét c¸ch ®Çy ®ñ, ,trän vÑn cho ngêi kh¸c hiÓu, th× em ph¶i lµm ntn? cho ngêi kh¸c hiÓu th× ph¶i nãi(viÕt) cã ®Çu cã ®u«i t¹o ra v¨n b¶n ph¶i sö dông ph¬ng tiÖn ng«n tõ. => Giao tiÕp lµ H§ truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t tëng t×nh c¶m b»ng ph¬ng tiÖn ng«n tõ. - §äc c©u ca dao vµ cho biÕt: c. Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn + C©u ca dao ®îc s¸ng t¸c ®Ó lµm g×? Dï ai xoay híng, ®æi nÒn mÆc ai. + Nªu chñ ®Ò g×? - M§: Khuyªn r¨n mäi ngêi. + C©u 6 vµ c©u 8 liªn kÕt víi nhau ntn? - Chñ ®Ò: Gi÷ chÝ cho bÒn. + C©u Cdao ®· biÓu ®¹t mét ý trän vÑn - Liªn kÕt: m¹ch l¹c, chÆt chÏ(tiÕng 6 cña c©u cha? 6 vÇn víi tiÕng 6 cña c©u 8), c©u 8 gi¶i thÝch + Theo em, c©u CD ®ã ®· ®îc coi lµ mét lµm râ ý cho c©u 6. VB cha? => BiÓu ®¹t mét ý trän vÑn=> lµ VB. - Em hiÓu thÕ nµo lµ mét VB hoµn chØnh? - Vb lµ chuçi lêi nãi hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã LK m¹ch l¹c, ph¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn M§ giao tiÕp. - Lêi ph¸t biÓu cña HT trong lÔ khai gi¶ng, d. Lêi ph¸t biÓu cña HT  Vb nãi. th viÕt cho b¹n, ®¬n xin nghØ häc… cã - L¸ th em viÕt cho b¹n  VB viÕt. ph¶i lµ VB kh«ng? V× sao? - KÓ thªm nh÷ng Vb mµ em biÕt? 2. KiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña VB. - Gäi HS ®äc môc 1.a/15. - Trong ®êi sèng, khhi cã mét t tëng, t×nh c¶m, nguyÖn väng mµ cÇn biÓu ®¹t cho mäi ngêi hay ai ®ã biÕt th× em lµm ntn? - GV nªu c¸c kiÓu VB, PTB§, môc ®Ých cña VB(theo sgk/16). Y/c HS lÊy VD t¬ng øng cho mçi kiÓu VB. KiÓu VB, PTB§ Tù sù M§ giao tiÕp Tr×nh bµy DB sù viÖc Miªu t¶ T¸I hiÖn tr¹ng th¸I SV Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. Nªu ý kiÕn ®¸nh ggi¸, bµn luËn. BiÓu c¶m NghÞ luËn GV soạn: Nhữ Đình Bộ 8 VD TruyÖn Con rang, chÊu Tiªn… MT h×nh d¸ng mét b¹n th©n. Th¬ tr÷ t×nh Bµy tá ý kiÕn cña m×nh vÒ c©u TN: Tay lµm Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - Hs ®äc c¸c t×nh huèng Sgk/17, chän kiÓu VB vµ PTB§ phï hîp? Ho¹t ®éng 3 - Giao tiÕp lµ g×? - ThÕ nµo lµ mét VB? - Cã c¸c lo¹i VB vµ PTB§ nµo? - Gäi HS ®äc ND phÇn Ghi nhí SGK/17. Ho¹t ®éng 4 - §äc c¸c ®o¹n v¨n th¬ trong bµi vµ cho biÕt chóng thuéc PTB§ nµo? - TruyÒn thuyÕt Con rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu VB nµo? V× sao em biÕt nh vËy? N¨m häc: 2014 - 2015 hµm nhai… ThuyÕt Giíi thiÖu Tê HD sö minh t/c, ® ®iÓm, dông thuèc Ph¬ng ph¸p. Hµnh chÝnh Tr×nh bµy ý ®¬n, b¸o c«ng vô muèn, Q§ c¸o, giÊy nµo ®ã, thÓ mêi… hiÖn quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm gi÷a ngêi vµ ngêi. Bµi tËp/17. Chän lÇn lît c¸c kiÓu VB vµ PTB§: hµnh chÝnh c«ng vô, tù sù, miªu t¶, thuyÕt minh, biÓu c¶m, nghÞ luËn. * Tæng kÕt. - Ghi nhí( SGK/17) III/ LuyÖn tËp. Bµi 1. C¸c PTB§: a. Tù sù b. Miªu t¶ c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m e. ThuyÕt minh Bµi 2. VB Con rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu VB tù sù, v× nã kÓ l¹i diÔn biÕn mét sù viÖc. 4. Cñng cè. - V¨n b¶n lµ g×? - kÓ tªn c¸c lo¹i VB thêng gÆp vµ c¸c PTB§ t¬ng øng cña nã? 5. Híng dÉn häc bµi. - Häc thuéc ND phÇn ghi nhí/sgk-17. - So¹n bµi Th¸nh Giãng. Ngµy so¹n: 16 th¸ng 8 n¨m 2014 TiÕt: 5 Văn bản THÁNH GIÓNG (Truyền thuyết) A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT GV soạn: Nhữ Đình Bộ 9 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 Nắm được những nội dung chính và đặc điểm nổi bật về nghệ thuật của Thánh Gióng. B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết về đề tài giữ nước. - Những sự kiện và di tích phản ánh lịch sử đấu tranh giữ nước của ông cha ta được kể trong một tác phẩm truyền thuyết. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại. - Thực hiện thao tác phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn bản. - Nắm bắt tác phẩm thông qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự thời gian. C. TIÕN TR×NH L£N LíP 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KT bµi cò. - KÓ tãm t¾t truyÒn thuyÕt B¸nh chng, b¸nh giÇy. Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt ®ã? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c©u nãi cña vua cha khi ®¸nh gi¸ b¸nh cña Lang Liªu d©ng lªn? 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng 1: Vµo bµi. §Çu nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû 20, gi÷a lóc cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mỹ cøu níc ®ang s«i sôc kh¾p hai miÒn Nam b¾c VN, nhµ th¬ Tè H÷u ®· lµm sèng l¹i h×nh tîng Th¸nh Giãng qua khæ th¬: “ ¤i søc trÎ xa trai Phï §æng …………… Nhæ bôi tre lµng ®uæi giÆc ¢n” TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng lµ mét trong nh÷ng truyÖn cæ hay, ®Ñp nhÊt, bµi ca chiÕn th¾ng ngo¹i x©m hµo hïng nhÊt cña DT VN chóng ta. H«m nay, chóng ta cïng t×m hiÓu Vb Th¸nh Giãng. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ho¹t ®éng 2. GV hdÉn HS ®äc VB. GV ®äc mÉu tõ ®Çu ®Õn…th× n»m ®Êy. Gäi HS ®äc tiÕp ®Õn hÕt. - HD h/sinh kÓ tãm t¾t truyÖn. - §äc chó thÝch, chó ý mét sè tõ khã: sø gi¶, ¸o gi¸p, tr¸ng sÜ, lÉm liÖt, phong… - VB kÓ vÒ nh÷ng sù viÖc nµo? øng víi mçi sù viÖc ®ã lµ phÇn ®o¹n nµo trong VB? Ho¹t ®éng 3. - Nh÷ng chi tiÕt nµo kÓ vÒ sù ra ®êi cña Giãng? - Mét ®øa trÎ ®îc sinh ra nh Giãng lµ b×nh thêng hay kú l¹? - V× sao nh©n d©n muèn sù ra ®êi cña Giãng kú l¹ nh thÕ? - Ra ®êi kú l¹ nhng Giãng l¹i lµ con cña mét bµ mÑ n«ng d©n ch¨m chØ lµm ¨n vµ phóc ®øc. Em 10 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Néi dung cÇn ®¹t I/ §äc, t×m hiÓu chung. 1. §äc. 2. Chó thÝch tõ khã. 3. Bè côc. - §1: tõ ®Çu  ®Æt ®©u th× n»m ®Êy. - §2: tiÕp cøu níc. - §3: tiÕp  lªn trêi. §4: phÇn cßn l¹i. II/ §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Sù ra ®êi cña Giãng. - Bµ mÑ giÉm ch©n lªn vÕt ch©n l¹ ngoµi ®ång thô thai, mang thai 12 th¸ng. - Giãng 3 tuæi kh«ng biÕt: nãi, cêi, ®i… => Kú l¹, kh¸c thêng. Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 nghÜ g× vÒ nguån gèc ®ã cña Giãng? N¨m häc: 2014 - 2015 - Giãng b¾t ®Çu nãi tõ khi nµo? - C©u nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ g×? Nãi víi ai? - Em cã suy nghÜ g× vÒ tiÕng nãi ®ã? - Giãng ®ßi ngùa s¾t, roi s¾t, gi¸p s¾t ®Ó ®¸nh giÆc. §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? - Vua ®· lËp tøc cho rÌn ngùa s¾t, roi s¾t, gi¸p s¾t theo ®óng yªu cÇu cña Giãng. §iÒu ®ã cã ý nghÜa ntn? - Giãng lín lªn ntn? - Th¸nh Giãng lín lªn nhê nh÷ng ai? Hä ®· nu«i Giãng b»ng c¸ch nµo? - Nh vËy Giãng ®· lín lªn nhê c¬m g¹o cña lµng. §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? - Trong d©n gian cßn lu truyÒn nh÷ng c©u ca vÒ søc ¨n uèng phi thêng cña Giãng: B¶y nong c¬m ba nong cµ. Uèng mét h¬i níc, c¹n ®µ khóc s«ng. §iÒu ®ã nãi lªn íc m¬ g× cña nh©n d©n vÒ ngêi anh hïng ®¸nh giÆc? 2. Lêi nãi, hµnh ®éng cña Giãng. - Khi sø gi¶ mang c¸c vËt dông ®Õn, Giãng ®· lµm g×? - Em hiÓu “tr¸ng sÜ” lµ g×? - Em nghÜ g× vÒ hµnh ®éng v¬n vai thÇn kú cña Giãng? ( Lµ c¸i v¬n vai phi thêng. Lµ íc mong cña nh©n d©n vÒ ngêi anh hïng ®¸nh giÆc…) - Giãng ®· ®¸nh giÆc ntn? C¶m tëng cña em tríc nh÷ng viÖc lµm cña Giãng? - Theo em, chi tiÕt “ Giãng nhæ nh÷ng côm tre bªn ®êng quËt vµo giÆc” khi roi s¾t g·y, cã ý nghÜa g×? xem tranh Mho¹ - V× sao Giãng ®¸nh th¾ng giÆc? (v× Giãng lµ ngêi anh hïng sinh ra , lín lªn trong nh©n d©n, mang søc m¹nh, ý trÝ cña ND- mét §T quËt cêng cã truyÒn thèng ®¸nh giÆc ngo¹i x©m…) 3. Th¸nh Giãng cïng toµn d©n ®¸nh giÆc. - V¬n vai thµnh tr¸ng sÜ, m×nh cao h¬n trîng, oai phong lÉm liÖt => phi thêng. - Sau khi ®¸nh th¾ng giÆc ngo¹i x©m, Giãng ®· lµm g×? - T¹i sao Giãng l¹i bay vÒ trêi? - V× sao t/gi¶ d©n gian kh«ng ®Ó Giãng vÒ kinh ®« hay vÒ quª víi mÑ?(HS th¶o luËn) 4. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi. - Giãng lµ con thÇn, con trêi. - Lµ ngêi cã c«ng ®¸nh giÆc nhng kh«ng mµng danh väng. - TiÕng nãi ®Çu tiªn lµ tiÕng nãi ®ßi ®¸nh giÆc=> Lßng yªu níc s©u s¾c, cã niÒm tin chiÕn th¾ng. - Lín nhanh nh thæi, c¬m ¨n bao nhiªu còng kh«ng no, ¸o võa mÆc ®· chËt => Kú l¹. - Roi s¾t g·y  nhæ tre ®¸nh giÆc => §¸nh giÆc b»ng c¶ nh÷ng vò khÝ th« s¬, b×nh thêng; tinh thÇn tiÕn c«ng oanh liÖt => lµ ngêi anh hïng. - Theo em, chi tiÕt Giãng bay vÒ trêi cã ý nghÜa g×? HS xem tranh minh ho¹. - Qua tiÕt häc, em thÊy h/a Giãng hiÖn lªn ntn? - H×nh tîng Giãng cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ quan niÖm vµ íc m¬ cña nh©n d©n? GV: TG lµ mÉu lý tëng cña nh©n d©n vÒ ngêi anh hïng ®¸nh giÆc: võa thËt vÜ ®¹i, võa thËt b×nh th11 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 êng. Lµ h/a khæng lå, rùc rì nhÊt tîng trng cho t/y níc cña n/d ta trong buæi ®Çu Lsö chèng ngo¹i x©m cña DT… Ho¹t ®éng 4. - Vb nµy cã ý nghÜa g×? - Theo em, truyÒn thuyÕt TG ph¶n ¸nh sù thËt lÞch sö nµo trong qu¸ khø cña DT ta? => Gäi HS ®äc môc Ghi nhí Sgk/23. Ho¹t ®éng 5. - H/a nµo cña TG lµ h/a ®Ñp trong t©m trÝ em? - Theo em, t¹i sao héi thi TDTT trong nhµ trêng l¹i mang tªn “ Héi khoÎ Phï §æng”? N¨m häc: 2014 - 2015 5. ý nghÜa v¨n b¶n, - TG lµ h/a cao ®Ñp cña ngêi anh hïng ®¸nh giÆc. - Lµ íc m¬ cña nd©n vªcs m¹nh tù cêng D III/ Tæng kÕt.(Ghi nhí/23) IV/ LuyÖn tËp Bµi 1: HS suy nghÜ, tr¶ lêi theo c¶m nhËn cña c¸ nh©n. Bµi 2. Héi thi TDTT trong nhµ trêng l¹i mang tªn “ Héi khoÎ Phï §æng”v×: -Lµ héi thi dµnh cho løa tuæi thiÕu niªn, Hs- løa tuæi cña Giãng, trong thêi ®¹i míi. - M§ cña héi thi lµ khoÎ ®Ó häc tËp tèt, lao ®éng tèt, gãp phÇn vµo sù nghiÖp b¶o vÖ vµ x©y dùng TQ. 4. Cñng cè. - Nªu ý nghÜa cña h×nh tîng Th¸nh Giãng? - H×nh tîng TG ®îc t¹o ra b»ng nhiÒu yÕu tè thÇn kú. Víi em yÕu tè thÇn kú nµo lµ ®Ñp nhÊt? V× sao? 5. Híng dÉn häc bµi. - Häc thuéc ND phÇn Ghi nhí(sgk/23). §äc phÇn ®äc thªm/24. - Nghiªn cøu bµi: Tõ mîn. **************************************** Ngµy so¹n:17 th¸ng 8 n¨m 2014 TiÕt 6 tõ mîn A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được thế nào là từ mượn - Biết cách sử dụng từ mượn trong nói và viết phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm từ mượn. - Nguồn gốc của từ mượn trong tiếng Việt. - Nguyên tắc từ mượn trong tiếng Việt. - Vai trò của từ mượn trng hoạt động giao tiếp và tạo lập văn bản. 2. Kỹ năng: - Nhận biết được các từ mượn trong văn bản. - Xác định đúng nguồn gốc của các từ mượn. - Viết đúng những từ mượn. - Sử dụng từ điển để hiểu nghĩa từ mượn. GV soạn: Nhữ Đình Bộ 12 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 - Sử dụng từ mượn trong nói và viết. C. TIÕN TR×NH L£N LíP 1. æn ®Þnh tæ choc. 2. KT bµi cò. - Tõ lµ g×? CÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt? Cho Vd? - Lµm bµi tËp: C©u sau cã bao nhiªu tõ ghÐp? “ Mét h«m, bµ ra ®ång tr«ng thÊy mét vÕt ch©n rÊt to, liÒn ®Æt bµn ch©n m×nh lªn ím thö ®Ó xem thua kÐm bao nhiªu.” 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng 1. Giíi thiÖu bµi. Trong kho tµng TV, ngoµi nh÷ng tõ thuÇn viÖt lµ nh÷ng tõ do nh©n d©n ta s¸ng t¹o ra, chóng ta cßn vay mîn nhiÒu tõ cña tiÕng níc ngoµi ®Ó biÓu thÞ nh÷ng SvËt, hiÖn tîng, ®Æc ®iÓm mµ tiÕng viÖt cha cã tõ thËt thÝch hîp ®Ó biÓu thÞ. §ã lµ tõ mîn.VËy tõ mîn lµ g×? Sö dông tõ mîn ntn cho thÝch hîp trong nãi vµ viÕt. Bµi häc h«m nay thÇy sÏ híng dÉn c¸c em t×m hiÓu. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ho¹t ®éng 2. Dùa vµo chó thÝch trong bµi Th¸nh Giãng, h·y gi¶i thÝch c¸c tõ: trîng, tr¸ng sÜ trong c©u: Chó bÐ vïng dËy, v¬n vai mét c¸i bçng biÕn thµnh tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n trîng(…) - Theo em c¸c tõ ®îc chó thÝch cã nguån gèc tõ ®©u? - Trong c¸c tõ sau, tõ nµo mîn cña tiÕng H¸n? Tõ nµo ®îc mîn cña c¸c ng«n ng÷ kh¸c? Sø gi¶, ti vi, xµ phßng, buåm, mÝt tinh, ra-®i-«, gan, ®iÖn, ga, b¬m, x« viÕt, giang s¬n, in- t¬ net. - Nªu nhËn xÐt vÒ c¸ch viÕt c¸c tõ mîn nãi trªn? - Qua t×m hiÓu c¸c VD trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ thuÇn ViÖt? Tõ mîn? C¸ch viÕt tõ mîn? Nguån gèc cña tõ mîn? - Gäi HS ®äc phÇn Ghi nhí Sgk/25. - Cho HS lµm BT1/26. X¸c ®Þnh tõ mîn vµ cho biÕt chóng ®îc mîn tõ ng«n ng÷ nµo? Ho¹t ®éng 3 - Gäi HS ®äc môc II/25. - Khi nµo chóng ta sö dông tõ mîn? - MÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ cña viÖc mîn tõ lµ g×? GV liªn hÖ thùc tÕ: Nh÷ng biÓu hiÖn l¹m dông tiÕng níc ngoµi, khi viÕt(nãi) cßn ngí ngÈn. GV lu ý: - Khi cÇn thiÕt( tiÕng viÖt cha cã hoÆc khã dÞch) => ph¶i mîn tõ. Khi TV ®· cã tõ => kh«ng nªn dïng tõ mîn tuú tiÖn. Gäi HS ®äc Ghi nhí/25 GV soạn: Nhữ Đình Bộ 13 Néi dung cÇn ®¹t I/ Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn. 1. Tr¸ng sÜ: ngêi cã søc lùc cêng tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. - Trîng: §¬n vÞ ®o =10 thíc Trung Quèc cæ( tøc 3,33m). => Tõ mîn tiÕng trung Quèc cæ(tiÕng h¸n). 2. Tõ tiÕng H¸n: sø gi¶, gan, giang s¬n - Tõ mîn cña c¸c tiÕng kh¸c: nh÷ng tõ cßn l¹i. * NhËn xÐt c¸ch viÕt: Tõ mîn ®îc ViÖt ho¸ cao: viÕt nh tõ thuÇn viÖt. - Tõ mîn cha ®îc viÖt ho¸ hoµn toµn: khi viÕt ding dÊu g¹ch ngang ®Ó nèi c¸c tiÕng. * Ghi nhí (Sgk/25) Bµi tËp 1. a, b: v« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ, gia nh©n =>tõ mîn H¸n ViÖt c.pèp, in-t¬-nÐt => tõ mîn tiÕng Anh. II/ Nguyªn t¾c mîn tõ. - ¦u ®iÓm: Lµm giµu ng«n ng÷ DT. - H¹n chÕ: lµm cho ng«n ng÷ Dt bÞ pha t¹p. * Ghi nhí( Sgk/25) III/ LuyÖn tËp. Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Ho¹t ®éng 4 HdÉn HS lµm bµi tËp t¹i líp. - X¸c ®Þnhh nghÜa cña c¸c yÕu tè t¹o nªn tõ H¸n ViÖt - KÓ tªn c¸c tõ mîn theo yªu cÇu BT3/26. - X¸c ®Þnh tõ mîn trong c¸c VD? Cã thÓ dïng chóng trong hoµn c¶nh giao tiÕp nµo, víi ai? N¨m häc: 2014 - 2015 Bµi 2. a. kh¸n gi¶ (kh¸n: xem, gi¶: ngêi) => ngêi xem. - thÝnh gi¶ (thÝnh: nghe, gi¶: ngêi) => ngêi nghe - ®éc gi¶ ( ®éc:®äc, gi¶: ngêi) => ngêi ®äc. b. yÕu ®iÓm (yÕu: quan träng, ®iÓm: chç) => Chç quan träng. - yÕu lîc (yÕu: quan träng, lîc: tãm t¾t) => - yÕu nh©n (yÕu: chç quan träng, nh©n: ngêi) => ngêi quan träng. Bµi 3 Mét sè tõ mîn. a. Lµ ®¬n vÞ ®o lêng: mÐt, lÝt, ki-l«-mÐt, ki-l«-gam... b. Lµ tªn bé phËn chiÕc xe ®¹p: ghi ®«ng, pª ®an, g¸c ®ê bu…. c. Lµ tªm mét ®å vËt: ra-®i-«, vi- «l«ng... Bµi 4 C¸c tõ mîn: ph«n, fan, nèc ao  cã thÓ dïng c¸c tõ Êy trong hoµn c¶nh th©n mËt, víi b¹n bÌ, ngêi th©n. Còng cã thÓ viÕt trong c¸c tin trªn b¸o. u ®Øem lµ c¸c tõ nµy ng¾n gän. Nhîc ®iÓm lµ kh«ng trang träng, kh«ng phï hîp trong giao tiÕp chÝnh thøc. 4. Cñng cè. - Tõ mîn lµ g×? c¸ch viÕt vµ sö dông tõ mîn ntn? - §Æt 2 c©u nãi vÒ Th¸nh Giãng trong ®ã cã sö dông tõ mîn H¸n ViÖt? 5. Híng dÉn häc bµi. - Häc thuéc ghi nhí Sgk/25. - Lµm l¹i c¸c bµi tËp. - Nghiªn cøu bµi: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. Ngµy so¹n: 17 th¸ng 8 n¨m 2014 TiÕt 7 t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Có hiểu biết bước đầu về văn tự sự. - Vận dụng kiến thức đã học để đọc – hiểu và tạo lập văn bản. B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 14 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 1. Kiến thức: Đặc điểm của văn bản tự sự 2. Kỹ năng: - Nhận biết được văn bản tự sự. - Sử dụng được một số thuật ngữ: tự sự, kể truyện, sự việc, người kể. C- tiÕn tr×nh lªn líp. 1, æn ®Þnh tæ chøc. 2. KT bµi cò. - Giao tiÕp lµ g×? VB lµ g×? - KÓ tªn c¸c kiÓu Vb thêng gÆp? Cho biÕt VB TG thuéc kiÓu VB nµo? V× sao? 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng 1. Giíi thiÖu bµi. - Môc ®Ých cña VB tù sù lµ g×? - V¨n tù sù kh¸c v¨n miªu t¶ ë ®iÓm nµo? - Trong nh÷ng t×nh huèng nµo ngêi ta cÇn dïng ®Õn v¨n tù sù? §Ó hiÓu râ h¬n c¸c vÊn ®Ò nªu trªn, bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ho¹t ®éng 1 - Gäi Hs ®äc môc 1-Sgk/27. - Hµng ngµy c¸c em cã nghe kÓ truyÖn vµ kÓ chuyÖn cho ngêi kh¸c nghe kh«ng? - Em thêng nghe vµ kÓ nh÷ng chuyÖn g×? - Theo em, kÓ chuyÖn ®Ó lµm g×? - Khi nghe kÓ chuyÖn, ngêi nghe muèn biÕt ®iÒu g× vµ ngêi kÓ ph¶i lµm g×? - Khi gÆp c¸c trêng hîp nªu nh trong Sgk/27, c©u truyÖn ph¶i cã mét ý nghÜa nµo ®ã. VD, nÕu muèn cho b¹n biÕt Lan lµ mét ngêi b¹n tèt, ngêi ®îc hái ph¶i kÓ nh÷ng viÖc ntn vÒ Lan? V× sao? NÕu ngêi tr¶ lêi kÓ mét c©u chuyÖn vÒ An mµ kh«ng liªn quan ®Õn viÖc th«i häc cña An th× cã thÓ coi lµ mét c©u chuyÖn cã ý nghÜa kh«ng? V× sao? - TruyÖn TG mµ em ®· ®îc häc lµ mét VB tù sù. VB tù sù nµy cho ta biÕt nh÷ng ®iÒu g×? ( TruyÖn kÓ vÒ ai? Vµo thêi ®iÓm nµo? lµm viÖc g×? diÔn biÕn cña sù viÖc, kÕt qu¶ ra sao, ý nghÜa cña sù viÖc ntn?) - V× sao cã thÓ nãi truyÖn TG lµ truyÖn ca ngîi c«ng ®øc cña vÞ anh hïng lµng Giãng? - H·y liÖt kª c¸c sù viÖc theo thø tù tríc sau cña c©u truyÖn. TruyÖn b¾t ®Çu tõ ®©u? diÔn biÕn ntn, kÕt thóc ra sao? Néi dung cÇn ®¹t I/ ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù sù. 1.C¸c t×nh huèng giao tiÕp vµ môc ®Ých cña tù sù - KÓ chuyÖn ®Ó biÕt, ®Ó nhËn thøc vÒ ngêi, sù vËt, sù viÖc, ®Ó gi¶i thÝch, khen chª,… + §èi víi ngêi kÓ: Th«ng b¸o, cho biÕt, gi¶i thÝch.. + §èi víi ngêi nghe: T×m hiÓu, biÕt. 2. Ph¬ng thøc thÓ hiÖn cña tù sù. * XÐt VB : Th¸nh Giãng. C¸c sù viÖc: - Sù ra ®êi cña Giãng. - TG biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm ®¸nh giÆc. - TG lín nhanh nh thæi. - TG v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ cìi ngùa s¾t, mÆc ¸o gi¸p s¾t, cÇm roi s¾t ®i ®¸nh giÆc. - TG ®¸nh tan giÆc. - TG lªn nói, cëi bá ¸o gi¸p s¾t, bay vÒ trêi. - Vua lËp ®Òn thê, phong danh hiÖu. - Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Giãng. => Chuçi c¸c sù viÖc mét kÕt thóc=> thÓ hiÖn mét ý nghÜa. - ý nghÜa cña c¸c sù viÖc nµy lµ g×? - Tõ c¸c sù viÖc ®ã em h·y suy ra ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc tù sù? GV: gi¶ng vÒ chuçi c¸c sù viÖc. ViÖc x¶y ra tríc thêng lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc x¶y ra * Ghi nhí (Sgk/28) sau cho nªn cã vai trß gi¶i thÝch cho viÖc sau. KÕt thóc lµ hÕt sù viÖc, lµ sù viÖc ®· xong môc ®Ých giao tiÕp. 15 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 - VËy em hiÓu tù sù lµ g×? - Gäi HS ®äc ND môc Ghi nhí Sgk/28. Ho¹t ®éng 3. HdÉn HS lµm bµi tËp. - §äc truyÖn ¤ng giµ vµ thÇn chÕt, h·y cho II/ LuyÖn tËp. biÕt: Trong truyÖn nµy, PT Tù sù thÓ hiÖn ntn? Bµi 1. - PT tù sù: KÓ theo tr×nh tù thêi gian, c¸c sù viÖc nèi tiÕp nhau,, kÕt thóc bÊt ngê. - C©u truyÖn cã ý nghÜa g×? + TruyÖn kÓ diÔn biÕn t tëng cña «ng giµ, mang søc th¸I hãm hØnh. - ý nghÜa cña truyÖn: + Ca ngîi trÝ th«ng minh biÕn ho¸ cña «ng giµ. - §äc bµi th¬ Sa bÉy vµ cho biÕt ®ã cã ph¶ lµ +ThÓ hiÖn t tëng yªu cuéc sèng, dï kiÖt TS kh«ng? H·y kÓ l¹i c©u truyÖn b»ng miÖng. søc th× sèng vÉn h¬n. + CÇu ®îc íc thÊy. Bµi 2. Bµi th¬: Sa bÉy lµ mét VB tù sù, v×: bµi th¬ ®· kÓ mét c©u truyÖn cã ®Çu cã cuèi, cã nh©n vËt, cã chi tiÕt, diÔn biÕn sù viÖc nh»m môc ®Ých chÕ giÔu tÝnh tham ¨n cña mÌo ®· khiÕn mÌo tù m×nh sa vµo bÉy cña chÝnh m×nh. 4. Cñng cè. - Tù sù lµ g×? T¸c dông cña Vb tù sù? - Tù sù gióp ngêi nghe, ngêi ®äc hiÓu râ sù viÖc, con ngêi, vÊn ®Ò, tõ ®ã bµy tá th¸i ®é khen chª. §iÒu ®ã ®óng hay sai? - Muèn lµm tèt mét bµi v¨n tù sù cÇn ph¶i lµm g×? 5. Híng dÉn häc bµi. - Häc thuéc néi dung phÇn ghi nhí Sgk/28. - Lµm bµi tËp 4,5 sgk/30 vµ lµm BT sau: LËp dµn ý cho VB Th¸nh Giãng. Nghiªn cøu tiÕp bµi tiÕt 2. ********************************************* Ngµy so¹n: 19 th¸ng 8 n¨m 2014 TiÕt 8 t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Có hiểu biết bước đầu về văn tự sự. - Vận dụng kiến thức đã học để đọc – hiểu và tạo lập văn bản. B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: Đặc điểm của văn bản tự sự 2. Kỹ năng: - Nhận biết được văn bản tự sự. - Sử dụng được một số thuật ngữ: tự sự, kể truyện, sự việc, người kể. C. tiÕn tr×nh lªn líp. 1, æn ®Þnh tæ chøc. 16 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 2. KT bµi cò. - Tù sù lµ g×? Nªu ®Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù sù? - Cho biÕt vai trß cña VB tù sù trong ®êi sèng hµng ngµy vµ trong v¨n ch¬ng? 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng 1. Giíi thiÖu bµi. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ho¹t ®éng 2. Néi dung cÇn ®¹t II/ LuyÖn tËp.(tiÕp) Bµi 3. - §äc Vb: HuÕ- Khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c - HuÕ- khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇn quèc tÕ lÇn thø 3.vµ VB Ngêi ¢u L¹c thø 3. =>Lµ bµi v¨n TS. ®¸nh tan qu©n TÇn x©m lîc. Cho biÕt - §o¹n kÓ ngêi ¢u L¹c ®¸nh tan qu©n TÇn chóng cã néi dung tù sù kh«ng? V× sao? x©m lîc lµ mét ®o¹n trong LÞch sö 6. =>Lµ bµi v¨n TS. C¶ 2 VB ®Ìu cã néi dung tù sù víi nghÜa kÓ truyÖn, kÓ viÖc. - Tù sù ë ®©y cã vai trß giíi thiÖu, têng thuËt, kÓ chuyÖn thêi sù hay lÞch sö. - Tù sù ë ®©y cã vai trß g×? Bµi 4. Cã thÓ kÓ: a,Tæ tiªn ngêi ViÖt xa lµ c¸c vua - KÓ c©u truyÖn ®Ó gi¶i thÝch v× sao ngêi Hïng. Vua Hïng ®Çu tiªn do LLQ vµ ¢u C¬ ViÖt nam tù xng lµ con Rång, ch¸u sinh ra, LLQ nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn. Do Tiªn? vËy ngêi ViÖt tù xng lµ con Rång ch¸u Tiªn. - Yªu cÇu: HS biÕt lùa chän chi tiÕt vµ b, Tæ tiªn ngêi ViÖt xa lµ Hïng V¬ng lËp níc s¾p xÕp l¹i ®Ó gi¶i thÝch mét tËp qu¸n. V¨n Lang, ®ãng ®« ë Phong Ch©u. Vua Hïng Kh«ng cÇn sö dông nhiÒu chi tiÕt cô thÓ, lµ con trai cña Long Qu©n vµ ¢u C¬. Long mµ chØ cÇn kÓ tãm t¾t. Qu©n lµ ngêi L¹c ViÖt( B¾c Bé VN), m×nh Rång, thêng rong ch¬i ë Thuû Phñ.¢u C¬ lµ - HS kÓ  GV nhËn xÐt, cho ®iÓm. con g¸i dßng hä thÇn N«ng, gièng tiªn ë nói, ph¬ng B¾c. Long Qu©n vµ ¢u C¬ gÆp nhau, lÊy nhau, ¢u C¬ ®Î ra mét bäc tr¨m trøng; tr¨m trøng në ra mét tr¨m ngêi con, ngêi con trëng ®îc chän lµm vua Hïng, ®êi ®êi nèi tiÕp lµm vua. Tõ ®ã ®Ó tëng nhí tæ tiªn m×nh, ngêi VN tù xng lµ con rang, ch¸u tiªn. Bµi 5. - Trong cuéc häp líp ®Çu n¨m Giang ®Ò - B¹n Giang nªn kÓ v¾n t¾t mét vµi thµnh tÝch nghÞ bÇu b¹n Minh lµm líp trëng, v× b¹n cña Minh ®Ó c¸c b¹n trong líp hiÓu Minh lµ Minh ®· ch¨m häc l¹i thêng gióp ®ì b¹n ngêich¨m häc, häc giái l¹i hay gióp ®ì b¹n bÌ. bÌ. Theo em Giang cã nªn kÓ v¾n t¾t mét vµi thµnh tÝch cña Minh ®Ó thuyÕt phôc c¸c b¹n cïng líp hay kh«ng? 4. Cñng cè. Chän ®¸p ¸n ®óng: a- Trong Vb tù sù c¸c sù viÖc thêng lµm thµnh mét : A. HÖ thèng B. Chuçi C. TrËt tù D. M¹ng líi b/ VB th«ng dông trong ®êi sèng vµ trong v¨n ch¬ng nh»m kÓ l¹i nh÷ng SV, con ngêi ®Ó ngêi nghe, ngêi ®äc hiÓu biÕt SV, con ngêi lµ kiÓu VB: A. Tù Sù B. ThuyÕt minh C. miªu t¶ D. Hµnh chÝnh, c«ng vô. 5. Híng dÉn häc bµi. - ¤n l¹i c¸c néi dung kiÐn thøc ®· ®îc häc vÒ VB tù sù. GV soạn: Nhữ Đình Bộ 17 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - Lµm l¹i c¸c bµi tËp. - So¹n bµi: S¬n Tinh, Thuû Tinh. N¨m häc: 2014 - 2015 Ngµy so¹n: 20 th¸ng 8 n¨m 2014 TiÕt 9 V¨n b¶n s¬n tinh, thuû tinh (TruyÒn thuyÕt) A – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa của truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. - Nắm được những nét chính về nghệ thuật của truyện. B – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Nhân vật, sự kiện trong truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. - Cách giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở đồng bằng Bắc Bộ và khát vọng của người Việt cổ trong việc chế ngự thiên tai lũ lụt, bảo vệ cuộc sống của mình trong một truyền thuyết. - Những nét chính về nghệ thuật của truyện: sử dụng nhiều chi tiết kì lạ, hoang đường. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại. - Nắm bắt các sự kiện chính trong truyện. - Xác định ý nghĩa của truyện. - Kể lại được truyện. C. tiÕn tr×nh lªn líp. 1, æn ®Þnh tæ chøc. 2. KT bµi cò. - TruyÒn thuyÕt TG ph¶n ¸nh íc m¬ g× cña nh©n d©n? Nã cã liªn quan ®Õn sù thËt lÞch sö nµo trong qu¸ khø? 3. Bµi míi. Ho¹t ®éng 1. Giíi thiÖu bµi. Däc d¶i ®Êt h×nh ch÷ S, bªn bê biÓn §«ng, Th¸i B×nh D¬ng, nh©n d©n VN ta, nhÊt lµ nh©n d©n miÒn b¾c, hµng n¨m ph¶i ®èi mÆt víi mïa ma b·o, lò lôt. §Ó tån t¹i, chóng ta ph¶i t×m c¸ch sèng, chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng giÆc níc. Cuéc chiÕn ®Êu trêng kú gian khæ Êy ®· ®îc thÇn tho¹i ho¸ trong truyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Ho¹t ®éng 2. Y/c ®äc , kÓ: Giäng chËm ë ®o¹n ®Çu, nhanh, gÊp ë ®o¹n sau. DiÔn t¶ ®îc cuéc chiÕn ®Êu gi÷a hai thÇn. §o¹n cuèi, giäng ®äc, kÓ trë l¹i chËm, b×nh tÜnh. - T/chøc cho HS ®äc theo tõng ®o¹n  Gv nhËn xÐt giäng ®äc cña HS. GV soạn: Nhữ Đình Bộ Néi dung cÇn ®¹t I/ §äc, t×m hiÓu chung. 1. §äc. 2. Chó thÝch (Sgk/) 18 Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - HD HS t×m hiÓu phÇn chó thÝch Sgk/23. - Chó ý c¸c tõ: cån, v¸n, nÖp.. - TruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? Mçi ®o¹n thÓ hiÖn néi dung g×? - Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn nµy lµ ai ? V× sao em x¸c ®Þnh nh vËy ? - H×nh d¸ng cña ST, TT cã g× kh¸c thêng ? N¨m häc: 2014 - 2015 3. Bè côc. Ba phÇn: - §1: Tõ ®Çu  mçi thø mét ®«i. Vua Hïng thø 18 kÐn rÓ. - §2: tiÕp  ThÇn níc ®µnh rót qu©n => ST, TT cÇu h«n vµ cuéc giao tranh gi÷a hai thÇn. - §3: cßn l¹i => Sù tr¶ thï hµng n¨m vÒ sau cña TT vµ chiÕn th¾ng cña ST. II/ §äc, t×m hiÓu chi tiÕt. 1. Vua Hïng kÐn rÓ. - Vua b¨n kho¨n kh«ng biÕt chän ai Ho¹t ®éng 3. - Em hiÓu kÐn g× ? - V× sao vua b¨n kho¨n kh«ng biÕt chän ai ? ( Muèn kÐn cho con mét ngêi chång thËt xøng ®¸ng, ST, TT ngang tµi, ngang søc). - H×nh thøc: - Gi¶i ph¸p kÐn rÓ cña vua Hïng lµ g× ? + D©ng lÔ vËt sím  ®îc g¶ con g¸i - LÔ vËt nhµ vua y/c gåm nh÷ng g× ? + LÔ vËt: gi¶n dÞ, truyÒn thèng, trang nghiªm, quý hiÕm, kú l¹. - Gi¶i ph¸p dã cã lîi cho ai ? V× sao ? - V× sao thiÖn c¶m cña vua Hïng l¹i dµnh cho S¬n Tinh ? (Vua biÕt ®îc søc m¹nh tµn ph¸ cña TT, vua tin vµo søc m¹nh cña ST cã thÓ chiÕn th¾ng - KÕt qu¶: S¬n Tinh mang lÔ vËt ®Õn tríc. TT, b¶o vÖ cuéc sèng b×nh yªn) - KÕt qu¶ kÐn rÓ cña vua Hïng lµ g× ? - Vua Hïng ®· s¸ng suèt chän rÓ lµ St, ST lu«n ®¸nh th¾ng TT ®Ó gi÷ yªn cuéc sèng. Theo em, qua viÖc nµy, ngêi xa muèn bµy tá t×nh c¶m nµo ®èi víi cha «ng trong thêi kú dùng níc xa xa ? (Ca ngîi c«ng lao dùng níc cña c¸c vua Hïng,còng lµ cña cha «ng ta thña tríc) 2. Cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn. - TT ®Õn sau, kh«ng lÊy ®îc MÞ N¬ng, thÇn ®· lµm g× ? - Tríc khhi giao tranh, 2 vÞ thÇn ®îc giíi - Thuû Tinh: thiÖu lµ nh÷ng ngêi ntn ? cã tµi l¹ g× ? - Em h·y miªu t¶ l¹i cuéc giao tranh gi÷a 2 + H« ma, gäi giã, lµm thµnh gi«ng b·o +D©ng níc ngËp ruéng ®ång, nhµ cöa. vÞ thÇn ? + Thµnh Phong Ch©u næi lÒnh bÒnh trªn biÓn - TT mang qu©n ®¸nh ST v× lý do g× ? níc. (v× tù ¸i, muèn chøng tá quyÒn lùc) - TrËn ®¸nh cña TT diÔn ra ntn ? - Em h×nh dung cuéc sèng sÏ ntn nÕu TT => Tîng trng cho thiªn tai, lò lôt. ®¸nh th¾ng ST ? - Nhng trong thùc tÕ, TT kh«ng th¾ng næi ST. MÊy lÇn TT thua ST ? - Theo em, TT tîng trng cho søc m¹nh nµo - S¬n Tinh: cña thiªn nhiªn ? + Bèc tõng qu¶ ®åi, dêi tõng d·y nói dung - ST chèng l¹i TT v× lý do g× ? thµnh luü ®Êt ng¨n chÆnn dßng níc lò. (tù b¶o vÖ h¹nh phóc gia ®×nh, ®Êt ®ai vµ cuéc sèng mu«n loµi trªn tr¸i ®Êt) 19 GV soạn: Nhữ Đình Bộ Trường THCS Mỹ Hưng Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 N¨m häc: 2014 - 2015 + Níc cao bao nhiªu  ®åi nói cao bÊy nhiªu. => Søc m¹nh chÕ ngù thiªn tai b·o lò cña nh©n d©n ta. - TrËn ®¸nh cña ST diÔn ra ntn ? - T¹i sao ST lu«n chiÕn th¾ng TT ? ( Cã nhiÒu søc m¹nh h¬n: søc m¹nh tinh thÇn, søc m¹nh vËt chÊt, ®Þa thÕ...) - ST lu«n chiÕn th¾ng TT, theo em, ST tîng trng cho søc m¹nh nµo ? - Theo dâi cuéc giao tranh gi÷a ST, TT, em thÊy chi tiÕt nµo næi bËt nhÊt ? V× sao ? - Bøc tranh minh ho¹ trong Sgk minh ho¹ cho chi tiÕt nµo trong truyÖn ? Em cã thÓ ®Æt tªn cho bøc tranh nµy lµ g× ? - kÕt qu¶ cña cuéc giao tranh nµy lµ g× ? - Qua hai vÞ thÇn, ngêi xa muèn gëi g¾m ®iÒu g× ? ( thÓ hiÖn íc m¬ chiÕn th¾ng, chÕ ngù thiªn nhiªn) - BÞ thua nhng TT cã bá qua kh«ng ? ThÇn ®· lµm g× ? - KÕt qu¶: ST v÷ng vµng, TT kiÖt søc ®µnh rót qu©n. 3. Sù tr¶ thï hµng n¨m cña TT. - Hµng n¨m TT d©ng níc ®¸nh ST. => hiÖn tîng lò lôt hµng n¨m. 4. ý nghÜa VB. - gi¶i thÝch hiÖn tîng ma giã, b·o lôt. - P/a søc m¹nh vµ íc m¬ chiÕn th¾ng thiªn tai cña nd ta. - Ca ngîi c«ng lao trÞ thuû cña cha «ng ta. - ý nghÜa cña truyÖn nµy lµ g× ? + Theo em, ngêi xa ®· mîn truyÖn nµy ®Ó gi¶i thÝch hiÖn tîng nµo ë níc ta ? + ST lu«n th¾ng TT. §iÒu ®ã p/a søc m¹nh vµ íc m¬ nµo cña nd ? + TruyÖn cßn ý nghÜa nµo kh¸c khi g¾n liÒn víi thêi ®¹i vua Hïng ? III/ Tæng kÕt. (Ghi nhí- Sgk/34) IV/ LuyÖn tËp. Bµi 1. HS kÓ truyÖn diÔn c¶m Ho¹t ®éng 4. - HD hs ®äc t×m hiÓu ND phÇn ghi nhí Sgk/34.  GV chèt c¸c kiÕn thøc cÇn ghi nhí cña VB. Bµi 2. - HS tr¶ lêi theo ý kiÕn vµ c¸ch hiÓu riªng cña tõng c¸ nh©n. Ho¹t ®éng 5 GV hdÉn Hs lµm c¸c BtËp. - Gäi 1 Hs kÓ diÔn c¶m truyÖn ST,TT cho c¶ líp nghe.  Gv nhËn xÐt c¸ch kÓ cña HS. -Tõ truyÖn St, TT, em nghÜ g× vÒ chñ tr¬ng x©y dùng cñng cè ®ª ®iÒu, nghiªm cÊm n¹n ph¸ rõng, ®ång thêi trång thªm hµng triÖu hÐc-ta rõng cña nhµ níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay ? 4. Cñng cè. - Sù thËt lÞch sö trong truyÖn nµy thÓ hiÖn râ nhÊt qua chi tiÕt nµo? GV soạn: Nhữ Đình Bộ 20 Trường THCS Mỹ Hưng