Tài liệu Giáo án mần non trẻ em skkn am nhac

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm M«n gi¸o dôc ©m nh¹c I. §Æt vÊn ®Ò 1. C¬ së lý luËn ¢m nh¹c ®èi víi trÎ lµ mét thÕ giíi kú diÖu ®Çy c¶m xóc. Nh chóng ta ®· biÕt ©m nh¹c t¸c ®éng vµo con ngêi ngay tõ khi cßn n»m trong n«i khi ®îc nghe tiÕng ru µ ¬i cña mÑ. T©m hån trÎ ng©y th¬ trong s¸ng, lu«n lu«n vui vÎ cho nªn tiÕp xóc víi ©m nh¹c lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu víi trÎ. Bëi chÝnh ë ®©y ©m nh¹c ®îc coi nh 1 ph¬ng tiÖn gi¸o dôc toµn diÖn nh©n c¸ch trÎ. Trong ch¬ng tr×nh gi¸o dôc mÇm non, bé m«n gi¸o dôc ©m nh¹c lµ mét bé m«n nghÖ thuËt hÕt søc gÇn gòi víi trÎ, lµ ho¹t ®éng ®îc trÎ yªu thÝch, lµ nguån høng thó m¹nh mÏ ®Ó trÎ c¶m thô nghÖ thuËt vµ nã cßn lµ ph¬ng tiÖn thiÕt thùc cho c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc kh¸c. Cã thÓ coi ©m nh¹c lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi víi c«ng t¸c ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ. Gi¸o dôc ©m nh¹c trong trêng mÇm non lµ gi¸o dôc cho trÎ lßng yªu ©m nh¹c, biÕt c¶m thô ©m nh¹c th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ©m nh¹c phong phó nh: Ca h¸t, vËn ®éng, nghe h¸t, móa trÎ ch¬i ©m nh¹c. §Æc biÖt ®èi víi trÎ 4 tuæi, gi¸o dôc ©m nh¹c ®· ®em l¹i cho trÎ nh÷ng Ên tîng, nh÷ng kh¸i niÖm ©m nh¹c, dÇn h×nh thµnh trong t©m hån trÎ, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thÞ hiÕu ©m nh¹c. §©y lµ bíc khëi ®Çu gióp trÎ biÕt lùa chän, ®¸nh gi¸ t¸c phÈm ©m nh¹c vµ biÕt c¸ch biÓu diÔn ë møc ®é ®¬n gi¶n. 2. C¬ së thùc tiÔn Ca h¸t lµ mét trong nh÷ng néi dung cña gi¸o dôc ©m nh¹c, nã lµ lo¹i h×nh nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao v× nã t¸c ®éng ®Õn ngêi nghe c¶ vÒ ©m nh¹c vµ lêi ca, nã ph¶n ¸nh cuéc sèng sinh ho¹t, t©m t t×nh c¶m cña con ngêi vµ nã gÊn gòi víi con ngêi, ®îc ®«ng ®¶o c«ng chóng yªu thÝch. Trong trêng mÇm non ca h¸t lµ 1 ho¹t ®éng ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn liªn tôc vµ ®îc lång ghÐp trong c¸c ho¹t ®éng cña trÎ, nã lµ cÇu nèi gi÷a ho¹t ®éng nµy víi ho¹t ®éng kh¸c vµ nã lµ nguån t¹o høng thó m¹nh mÏ nhÊt ®Ó trÎ tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng. Tuy nhiªn khi trÎ ca h¸t ta thêng nhËn thÊy ®«i lóc cã phÇn kh«ng chÝnh x¸c vÒ giai ®iÖu hoÆc vÒ lêi ca, thËm chÝ trÎ cßn tù s¸ng t¸c lêi kh«ng phï hîp néi dung) ®Ó..... MÆt kh¸c kü thuËt h¸t cña trÎ cßn h¹n chÕ vÒ giäng, vÒ h¬i, v× ©m vùc tiÕt tÊu v× thÕ nã lµm gi¶m ®i tÝnh nghÖ thuËt cña bµi h¸t. Ngoµi ra c¬ quan ph¸t ©m cña trÎ cha thùc sù hoµn chØnh, ©m ph¸t ra yÕu, h¬i thë ng¾n, n«ng vµ ®Æc biÖt sù phèi hîp gi÷a tai nghe vµ giäng cha thËt chñ ®éng. Do ®ã trÎ h¸t cha cã tÝnh nghÖ thuËt. VËy lµm thÕ nµo ®Ó trÎ h¸t hay, h¸t chÝnh x¸c mét t¸c phÈm ©m nh¹c? ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ n¨m häc nµy t«i ®i s©u nghiªn cøu ''Nh÷ng biÖn ph¸p rÌn kü n¨ng ca h¸t cho trÎ 4 tuæi''. Sau ®©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn cña t«i. II. Gi¶i ph¸p thùc hiÖn * Thùc tr¹ng trÎ ë líp Qua ®iÒu tra thùc tr¹ng trÎ hiÖn kü n¨ng ca h¸t ®Çu n¨m t«i thÊy: + 4/35 trÎ thÓ hiÖn tèt kü n¨ng ca h¸t/11%. + 6/35 trÎ ®· thÓ hiÖn ®îc kü n¨ng ca h¸t 17% + 25/35 trÎ cha thÓ hiÖn ®îc kü n¨ng ca h¸t 72%. Tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra t×m cho thÊy gi¸o viªn vµ trÎ cã mét sè h¹n chÕ nh sau: 1. VÒ phÝa trÎ - TrÎ cha tÝch cùc tham gia vµo ho¹t ®éng ca h¸t - TrÎ h¸t ®óng giai ®iÖu, h¸t kh«ng râ lêi hoÆc h¸t sai lêi. - TrÎ cha t¹o ®îc ©m thanh hîp lý khi h¸t (h¸t nhá hoÆc la hÐt c¨ng cøng). - Khi h¸t trÎ cha hoµ quyÖn giäng h¸t cña m×nh vµo giäng h¸t cña tËp thÓ. 2. VÒ phÝa gi¸o viªn - Cha g©y ®îc høng thó víi trÎ ®Õn c¸c t¸c phÈm ©m nh¹c. - Cha chó träng ®Õn rÌn kü n¨ng ca h¸t cho trÎ, gß Ðp trÎ häc h¸t theo kiÓu ''Häc thuéc lßng'' - Gi¸o viªn cha thùc sù ®Çu t vÒ nghÖ thuËt, kü n¨ng ca h¸t. - Cha lùa chän c¸c t¸c phÈm khi giíi thiÖu víi trÎ. C¸c t¸c phÈm giíi thiÖu ®Õn trÎ cßn nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu vµ phô thuéc vµo ch¬ng tr×nh chung. Gi¸o viªn cha chÞu khã su tÇm c¸c bµi h¸t hay, nã néi dung hÊp dÉn ngoµi v× ®a vµo d¹y trÎ. §Ó kh¾c phôc gi¶i quyÕt thùc tr¹ng vµ mét sè h¹n chÕ trªn t«i ®· ¸p dông mét sè ''BiÖn ph¸p rÌn kü n¨ng ca h¸t cho trÎ nh sau''. III. Mét sè biÖn ph¸p rÌn kü n¨ng ca h¸t cho trÎ 4 tuæi * BiÖn ph¸p 1: Tù rÌn luyÖn n©ng cao .... khi h¸t mÉu cho trÎ nghe. - §Ó chuÈn bÞ d¹y h¸t cho trÎ t«i t×m hiÓu vµ ph©n tÝch bµi h¸t trªn c¬ së ®ã luyÖn h¸t diÔn c¶m, thÓ hiÖn s¾c th¸i t×nh c¶m phï hîp néi dung bµi h¸t. Tõ ®ã t«i luyÖn kü n¨ng nh÷ng høng thó së thÝch cña trÎ. Lêi ca trong bµi h¸t cÇn ng¾n gän dÔ hiÓu, nªn chän nh÷ng bµi h¸t cã néi ®ung g¾n víi hiÖn tîng thiªn nhiªn x· héi gÇn gòi víi trÎ vµ phï hîp víi chñ ®iÓm. VD: Chñ ®iÓm ''TB §V'' t«i lùa chän bµi h¸t vÒ c¸c con vËt trÎ yªu thÝch nh ''Bµi h¸t cña chuån2'' Hoµng L¬ng; ''Con vÞt bÇu'' - Hoµng Long vµ Hoµng L©n; ''Con cßng con cua'' - Lª Quèc Th¸ng; ''Con cµo cµo'' - Lª Th¬ng; ''Con ve, con kiÕn'' - Y V©n... + Chñ ®iÓm ''TÕt vµ mïa xu©n'' t«i chän bµi ''BÐ chóc xu©n'' - Vò Hoµng; ''S¾p ®Õn tÕt råi''... Chñ ®iÓm ''Trêng mÇm non'' t«i chän c¸c bµi ''S¸ng ®Õn trêng''; ''BÐ móa'' cña Hoµng TiÕn ''Chµo hái''.... T«i lùa chän c¸c bµi h¸t ph¶n ¸nh hiÖn thùc gÇn gòi víi trÎ nh nh÷ng bµi d©n ca, ®ång dao hoÆc c¸c bµi h¸t vui t¬i trong s¸ng phï hîp víi trÎ. VD: + §ång dao ''XØa c¸ mÌ''; ''Con gµ''; ''Lµng chim''... + D©n ca '' Lý c©y khÕ''; ''Lý c©y b«ng''; ''Lý kÐo chµi''... + C¸c bµi cã t/c vui vÎ ''§Ìn ®á ®Ìn xanh''; ''Bong bãng bay''; ''Chó Õch con''... * BiÖn ph¸p 3: Söa sai cho trÎ Th«ng thêng khi tiÕn hµnh d¹y ca h¸t cho trÎ, gi¸o viªn hay söa sai cho trÎ theo dù kiÕn cña m×nh 1 c©y m¸y mãc mµ cha nghÜ ®Õn kü n¨ng cho trÎ. V× vËy gi¸o viªn söa sai khi trÎ ®· n¾m ®îc kh¸i qu¸t toµn bµi nªn chó ý söa khi trÎ h¸t sai vÒ mét sè lçi sau: + Sai vÒ tiÕt tÊu, giai ®iÖu + Sai vÒ ©m ®iÖu luyÕn l¸y + Sai vÒ lêi ca + Sai vÒ ©m thanh, phong c¸ch thÓ hiÖn. VD: Bµi ''Con cµo cµo'', khi trÎ h¸t thêng sai vÒ tiÕt tÊu bëi bµi nµy cã tiÕt tÊu nhanh h¬n so víi c¸c bµi h¸t. Nªn khi söa sai cho trÎ t«i võa h¸t võa vç tay ®Öm theo tiÕt tÊu nhanh ®Ó trÎ h¸t theo cho ®óng. VD2: Bµi ''§i häc vÒ'' Khi h¸t trÎ cha h¸t luyÕn ®îc lïi ''Cha mÑ'' trong bµi t«i ®· h¸t mÉu l¹i cho trÎ nghe vµ cho trÎ nghe trªn ®µn nhiÒu lÇn, sau ®ã cho trÎ h¸t l¹i c¶ c©u h¸t. VD3: Bµi ''Cß vµ mÑ'' C©u h¸t ''C« lµ mÑ vµ c¸c ch¸u lµ con'' th× trÎ h¸t thµnh ''C« vµ mÑ vµ c¸c ch¸u lµ con''. T«i ®äc l¹i c©u ®ã cho trÎ nghe 2 - 3 lÇn sau ®ã h¸t l¹i kÕt hîp víi ®µn ®Ó cho trÎ h¸t theo cho ®óng. VD4: Khi cho trÎ h¸t ''B«ng hång tÆng c«'' th× t«i trß chuyÖn víi trÎ néi dung bµi h¸t. Tõ ®ã gióp trÎ thÓ hiÖn ®îc phong c¸ch khi biÓu diÔn ph¶i t/c tr×u mÕn v× ®ã lµ t/c mµ trÎ dµnh cho c« gi¸o cña m×nh. * BiÖn ph¸p 4: KÕt hîp víi phô huynh Thêng xuyªn t«i trao ®æi víi phô huynh cho trÎ nghe b¨ng ®Üa ë nhµ, cha mÑ cã trÎ cïng trÎ thÓ hiÖn bµi h¸t. Tõ ®ã lµm phong phó thªm vèn hiÓu biÕt v× ©m nh¹c cña trÎ, gióp trÎ tù nhiªn khi thÓ hiÖn ca khóc tõ yªu thÝch. Ngoµi ra t«i cßn kÕt hîp víi phô huynh su tÇm b¨ng ®Üa nh¹c hay, nh÷ng bµi h¸t hay cã néi dung phï hîp víi trÎ ngoµi ch¬ng tr×nh ®Ó d¹y trÎ hoÆc ghi ©m giäng h¸t cña trÎ vµi ®Üa vµ x©y dùng th viÖn ©m nh¹c cña líp. Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p d¹y kü n¨ng ca h¸t cho trÎ trªn t«i ®· ®¹t ®îc mét sè kÕt qña sau. IV. KÕt qu¶ ®¹t ®îc * VÒ phÝa trÎ Tríc khi ¸p dông biÖn ph¸p Sau khi ¸p dông biÖn ph¸p Sè trÎ 35 trÎ) Sè trÎ % Sè trÎ % TrÎ høng thó 21 60% 31 90% ThÓ hiÖn NT 11 30% 21 60% khi biÓu diÔn ThÓ hiÖn tèt 14 40% 25 70% kü n¨ng ca h¸t - TrÎ h¸t tù nhiªn râ lêi, h¸t ®óng cao ®é, trêng ®é cña c¸c t¸c phÈm. - TrÎ tù tin thÓ hiÖn mét t¸c phÈm vµ biÓu diÔn vui t ¬i, hån nhiªn, nhÝ nh¶nh. + C¸c giê ho¹t ®éng nªu g¬ng cuèi tuÇn, biÓu diÔn liªn hoan v¨n nghÖ cña líp ®îc c¸c ch¸u thÓ hiÖn nhiÒu bµi h¸t hay, phong phó vµ ®a d¹ng vÒ néi dung còng nh giai ®iÖu - VÒ phÝa gi¸o viªn - N©ng cao ®îc nghÖ thuËt ca h¸t khi thÓ hiÖn HP ©m nh¹c. - Su tÇm vµ s¸ng t¸c ®îc nhiÒu ca khóc hay ®a vµo d¹y trÎ. - T¹o ®îc hng thó cho trÎ khi ho¹t ®éng ca h¸t - Cã nhiÒu tiÕt d¹y ©m nh¹c ®îc xÕp tèt * VÒ phÝa phô huynh - Phô huynh cã biÓu biÕt vÒ kiÕn thøc ©m nh¹c. - §· kÕt hîp víi gi¸o viªn cïng thùc hiÖn tèt viÖc nªu kü n¨ng ca h¸t cho trÎ. - Thêng xuyªn quan t©m ®Õn chÊt lîng c¸c tiÕt môc v¨n nghÖ cña líp. V. Bµi häc kinh nghiÖp Qua c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc t«i ®· rót ra bµi häc kinh nghiÖm khi tiÕn hµnh rÌn kü n¨ng ca h¸t cho trÎ nh sau: - Gi¸o viªn ph¶i t×m hiÓu kü n¨ng tiÕp thu ©m nh¹c cña tõng trö ®Ó cã biÖn ph¸p rÌn luyÖn cho phï hîp. - Lu«n chuý ý ®Õn NT biÓu diÔn ®Ó thu hót trÎ tham gia vµo ho¹t ®éng ca h¸t. - Chó ý söa sai cho trÎ vÌ kü n¨ng ca h¸t vµ gióp trÎ thÓ hiÖn ®óng phong c¸ch NT. - Su tÇm vµ s¸ng t¸c nhiÒu ca khóc ®Ó d¹y trÎ. - X©y dùng th viÖn ©m nh¹c cña líp ®Ó cã ®Çy ®ñ c¸c thÓ lo¹i nh¹c cÇn thiÕt, phôc vô cho ho¹t ®éng ca h¸t cña c« vµ trÎ. - T¹o cho trÎ cã thãi quen ®¸nh gi¸ t¸c phÈm ©m nh¹c khi ®îc thëng thøc ®Ó n©ng cao kiÕn thøc ©m nh¹c cho trÎ. - KhuyÕn khÝch trÎ s¸ng t¹o phong c¸ch biÓu diÔn khi thÓ hiÖn c¸c t¸c phÈm ©m nh¹c. - KÕt hîp víi phô huynh cïng rÌn kü n¨ng cho trÎ khuyÕn...... phô huynh su tÇm c¸c t¸c phÈm ©M nh¹c ®Ó lµm mµu thªm th viÖn ©m nh¹c cho líp. Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm trong viÖc nghiªn cøu ¸p dông ''C¸c biÖn ph¸p rÌn kü n¨ng ca h¸t cho trÎ 4 tuæi''. RÊt mong nhËn ®îc sù ®¸nh gi¸ gãp ý cña c¸c cÊp l·nh ®¹o vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!.