Tài liệu Giáo án liên môn tích hợp ngữ văn 6 chủ đề dạy học văn bản nhật dụng với chủ đề bảo vệ môi trường

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CHƯƠNG MỸ HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP CHỦ ĐỀ : DẠY HỌC VĂN BẢN NHẬT DỤNG VỚI CHỦ ĐỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG Người thực hiện : Đặng Thị Hiên Chức vụ : Giáo viên Trường : THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội Năm học 2014 - 2015 Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội MỤC LỤC PHỤ LỤC 1: Trang 1 PHỤ LỤC 2: 1. Tên dự án: Trang 3 2. Mục tiêu của dự án: Trang 3 - Mục tiêu chung Trang 3 - Mục tiêu bài học Trang 5 3. Đối tượng dạy học: Trang 6 4. Ý nghĩa bài học: Trang 7 5. Thiết bị dạy học: Trang 9 6. Hoạt động dạy - học và tiến trình dạy học: Trang 9 7. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập: Trang 18 8. Sản phẩm của học sinh: Trang 19 KẾT LUẬN CHUNG Trang 25 Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC 1. Tên dự án: DẠY HỌC VĂN BẢN NHẬT DỤNG VỚI CHỦ ĐỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG. 2. Mục tiêu của dự án: a, Mục tiêu chung: Bảo vệ môi trường là một trong những chủ đề của văn bản nhật dụng. Đó là nội dung đề cập đến một trong những vấn đề gần gũi, bức thiết trong cuộc sống hiện đại bởi thực tế môi trường của chúng ta đang bị ô nhiễm nghiêm trọng. Việc tìm hiểu vấn đề này thông qua một văn bản có ý nghĩa lớn đối với học sinh. Các em hiểu được một trong những nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường là bao bì ni lông - một loại rác thải sinh hoạt. Các em thấy được mối nguy hại đến môi trường sống và sức khỏe con người do thói quen dùng bao bì ni lông của người dân. Không chỉ vậy, các em còn thấy được tính khả thi trong những đề xuất tác giả trình bày. Qua đó các em hiểu đúng ý nghĩa xã hội mà chủ yếu là ý nghĩa thời sự cập nhật, gần gũi, bức thiết qua việc nắm bắt vấn đề được đề cập đến trong văn bản và biết tự rút ra bài học thiết thực nhằm điều chỉnh nhận thức và hành động cho bản thân, hướng tới việc tham gia giải quyết các vấn đề nóng bỏng của cuộc sống hiện tại. Cũng qua việc tìm hiểu chủ đề, học sinh thấy được mối quan hệ giữa con người với môi trường sống để từ đó có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường mà trước hết là bảo vệ môi trường ở chính địa phương các em đang sinh sống và học tập; có những suy nghĩ và hành động tích cực về những việc làm có ý nghĩa trong vấn đề xử lí rác thải sinh hoạt và tuyên truyền, vận động mọi người cùng thực hiện. Đặc biệt, các em còn biết vận dụng kiến thức liên môn tìm hiểu về chủ đề để nắm chắc vấn đề đặt ra và có hướng giải quyết hợp lí. Cụ thể:  Về kiến thức: - Môn Ngữ văn: Học sinh được trang bị kiến thức theo chương trình giáo dục phổ thông đảm bảo chuẩn kiến thức của bộ môn này. - Môn Hóa học: Học sinh vận dụng kiến thức hóa học để giải thích một số hiện tượng hóa học xảy ra trong tự nhiên. - Môn Địa lí: Học sinh vận dụng kiến thức địa lí để giải thích một số hiện tượng xảy ra trong tự nhiên. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội - Môn Sinh học: Học sinh vận dụng kiến thức sinh học để hiểu và giải thích được sự tác động qua lại giữa môi trường sống đối với con người. - Môn Âm nhạc, Mĩ thuật: Học sinh vận dụng kiến thức Âm nhạc và Mĩ thuật để tuyên truyền, kêu gọi mọi người có ý thức đúng đắn trước những vấn đề mang tính thời sự này. - Môn Giáo dục công dân:Học sinh vận dụng kiến thức môn Giáo dục công dân để bày tỏ thái độ của mình trước những vấn đề gần gũi, bức thiết trong cuộc sống. - Môn Tiếng Anh: Vận dụng vốn từ vựng tiếng Anh để trình bày một vấn đề trong cuộc sống.  Về kĩ năng: - Rèn luyện khả năng tư duy, thu thập và xử lí thông tin, liên hệ và giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. - Nghiêm túc, hợp tác, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trong việc lĩnh hội tri thức. - Vận dụng và liên kết kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề về môi trường. - Xử lí các tình huống cụ thể trong đời sống gắn liền với thực tiễn của bản thân và những người xung quanh một cách tích cực nhất.  Về thái độ: - HS yêu thích, hứng thú say mê bộ môn Ngữ văn và các môn học khác. - Có ý thức tích cực trước những vấn đề đặt ra trong cuộc sống bằng những hành động thiết thực, cụ thể. Trong chương trình Ngữ văn ở THCS, các em đã được tiếp cận văn bản “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ” - một văn bản nhật dụng với chủ đề bảo vệ môi trường trong chương trình Ngữ văn lớp 6 . Song, với khuôn khổ cuộc thi, tôi xin giới thiệu tiết dạy tiếp theo của chủ đề trên: Tiết 39 Văn bản: “Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000”. b, Mục tiêu bài học:  Kiến thức: - Môn Ngữ văn: + Hiểu ý nghĩa to lớn của việc bảo vệ môi trường. Từ đó có những suy nghĩ và hành động tích cực về vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt . + Tính thuyết phục trong cách thuyết minh và những kiến nghị mà tác giả đề xuất trong văn bản . + Mối nguy hại đến môi trường sống và sức khỏe của con người của thói quen dùng túi ni lông . + Tính khả thi trong những đề xuất được tác giả trình bày . Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội + Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lý đã tạo nên tình thuyết phục của văn bản . - Môn Hóa học: Hiểu được phản ứng hóa học của bao bì ni lông khi đốt. - Môn Địa lí: Hiểu được một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng lũ lụt, xói mòn do là do bao bì ni lông. - Môn Sinh học: Hiểu được một trong những hậu quả của ô nhiễm môi trường đất, môi trường nước và môi trường không khí là do bao bì ni lông gây ra. - Môn Âm nhạc, Mĩ thuật: + Hiểu được vai trò của Âm nhạc, Mĩ thuật trong công tác tuyên truyền. - Môn Giáo dục công dân: + Trách nhiệm trong việc bảo vệ và gìn giữ môi trường sống. + Giữ gìn nét văn hóa truyền thống làng nghề. - Môn Tiếng Anh: Cung cấp kiến thức về từ vựng với chủ đề bảo vệ môi trường .  Kĩ năng: - Môn Ngữ văn: + Đọc - hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến vấn đề bảo vệ môi trường. + Vận dụng kiến thức liên môn để nhìn nhận, đánh giá một vấn đề có tính thời sự nóng hổi. + Tích hợp với phần Tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh . - Môn Hóa học: Giải thích phản ứng hóa học khi đốt bao bì ni lông. - Môn Sinh học: Giải thích hiện tượng ô nhiễm môi trường đất, môi trường nước, môi trường không khí do bao bì ni lông gây ra. - Môn Địa lí: Giải thích một trong những nguyên nhân gây hiện tượng lũ lụt, xói mòn do bao bì ni lông gây ra. - Môn Âm nhạc: Tự tin khi biểu diễn ca khúc tuyên truyền. - Môn Mĩ thuật: Vẽ tranh theo chủ đề. - Môn Giáo dục công dân: + Xử lí thông tin, xử lí tình huống. + Vận dụng kiến thức trong bài để tạo ra những sản phẩm có tính hữu ích trong cuộc sống. - Môn Tiếng Anh: Kĩ năng phát âm.  Thái độ: - Yêu thích, hứng thú học tập môn Ngữ văn và các môn khác. - Giữ gìn, bảo vệ môi trường, trước hết là bảo vệ môi trường ở chính địa phương các em đang sinh sống và học tập. - Lên án, phê phán những hành vi làm tổn hại đến môi trường. - Cã suy nghÜ tÝch cùc vÒ nh÷ng viÖc t¬ng tù kh¸c trong vÊn ®Ò xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t vµ vËn ®éng mäi ngêi cïng thùc hiÖn khi cã ®iÒu kiÖn. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội - Trân trọng, giữ gìn và phát huy truyền thống làng nghề quê hương. 3. Đối tượng dạy học: - Học sinh khối 8 trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội. - Số lượng học sinh: 148 - Số lớp thực hiện: 4 lớp. - Đặc điểm: + Đa số học sinh ngoan, ý thức học tập và rèn luyện đạo đức tốt. + 65% HS xếp loại học lực giỏi. + Tinh thần học tập tích cực, sôi nổi, tự giác. + Tinh thần trách nhiệm cao khi thực hiện nhiệm vụ được giao. 4. Ý nghĩa bài học: Là một trung tâm chất lượng cao của huyện Chương Mĩ - Thành phố Hà Nội, trường THCS Ngô Sỹ Liên hằng năm luôn đón nhận các em học sinh có kết quả học tập cao, hạnh kiểm tốt từ các trường THCS trong toàn huyện qua kì tuyển sinh khắt khe. Vì vậy, chất lượng “đầu vào” tương đối tốt. Song, trong quá trình các em học tập và rèn luyện, tôi thấy chủ yếu các em chỉ tập trung vào học các môn khoa học tự nhiên và thiếu hứng thú với các môn khoa học xã hội, trong đó có môn Ngữ văn. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng trên có lẽ một phần do đa số các em có khả năng tư duy tốt nên các em yêu thích các môn khoa học tự nhiên hơn. Song phần lớn khi được hỏi, các em đều cho rằng, mục tiêu chính của các em là thi học sinh giỏi và thi vào các trường THPT chuyên của Sở, Bộ. Các môn khoa học tự nhiên sẽ giúp các em có cơ hội đạt giải cao và dễ thi đỗ. Ngược lại, các môn khoa học xã hội, trong đó có môn Ngữ văn vốn đòi hỏi sự chăm chỉ nhưng để đạt kết quả cao và thi đỗ vào các trường THPT chuyên là rất khó. Nhận thức trên khiến các em ngày càng tập trung vào các môn khoa học tự nhiên mà xem nhẹ hoặc không chú trọng đến các môn thuộc lĩnh vực khoa học xã hội. Trên thực tế, Ngữ văn là một môn học không chỉ đòi hỏi sự chăm chỉ, cần cù mà còn cần đến năng khiếu (năng lực cảm thụ riêng biệt). Việc tìm hiểu, tiếp nhận tác phẩm văn chương chính là quá trình đọc - hiểu, phân tích, cảm thụ và thưởng thức cái hay, sự sâu sắc về nội dung thông qua vẻ đẹp của nghệ thuật ngôn từ. Người đọc tự mình khám phá và rung động về ý nghĩa đời sống và giá trị thẩm mĩ của tác phẩm. Song điều khó hơn là đối với văn bản nhật dụng thì mục tiêu bài học sẽ nhấn sâu vào nội dung tư tưởng, tức là năm bắt những vấn đề xã hội gần gũi, bức thiết, mang tính thời sự hơn là đi sâu vào việc khám phá hình thức văn Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội bản. Nét đặc thù này khiến một số văn bản nhật dụng trở nên khô khan, thiếu sức gợi. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến các em học sinh nói chung, học sinh trường THCS Ngô Sỹ Liên nói riêng vốn đã không mấy “cảm tình” với môn Ngữ văn lại càng ngại và thiếu hứng thú học Văn. Đó là điều luôn làm tôi trăn trở, suy nghĩ: Làm thế nào để các em hứng thú học Văn và yêu Văn hơn. Xuất phát từ thực tế trên, tôi đã và đang tăng cường vận dụng kiến thức liên môn vào giảng dạy môn Ngữ văn 8, đặc biệt là vận dụng kiến thức liên môn vào dạy học các văn bản nhật dụng. Trong mỗi tiết dạy văn bản nhật dụng, tôi luôn vận dụng tối đa các phương pháp và kĩ thuật dạy học phù hợp với đặc trưng bộ môn. Tôi luôn “mềm” hóa nội dung bằng cách xử lí thông tin nhẹ nhàng, biến những nội dung phức tạp thành nội dung đơn giản nhất, lựa chọn các môn học tích hợp phù hợp với nội dung bài để các em không còn ngại, sợ mà thật sự hứng thú với bộ môn Ngữ văn nói chung, với các văn bản nhật dụng nói riêng. Để phát huy năng lực của học sinh, trong những tiết học trước, tôi luôn giao nhiệm vụ cho các em chuẩn bị để các em tự nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi, tìm hiểu những nội dung lien quan đến chủ đề. Được giao nhiệm vụ, các em nghiêm túc thực hiện và hào hứng thể hiện. Vì vậy, các tiết học trở nên sôi nổi hơn, các em cũng hứng thú học tập hơn. Bên cạnh đó, tôi còn sử dụng nhiều hình ảnh minh họa sinh động, những câu chuyện trong cuộc sống hằng ngày, những tình huống thực tiễn gần gũi…để các em tự tìm lời giải đáp. Do vậy, bài học trở nên nhẹ nhàng, sinh động; nội dung trở nên sâu sắc hơn. Bảo vệ môi trường là một chủ đề quen thuộc, gần gũi, có ý nghĩa thiết thực với sự phát triển của xã hội và sự tồn tại của mỗi con người. Một môi trường trong lành sẽ đem đến cho con người sức khỏe và hạnh phúc, xã hội ngày càng phát triển. Song, một thực tế không thể phủ nhận là môi trường ở nước ta đang bị ô nhiễm ở mức báo động. Một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng ấy chính là bao bì ni lông - một loại “rác thải trắng” - sản phẩm tiện dụng, hữu ích nhưng gây ra bao mối nguy hại cho môi trường và sức khỏe con người. Là một văn bản nhật dụng, “Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000” đề cập đến một vấn đề mang tính thời sự gần gũi, bức thiết, đang được cộng đồng xã hội quan tâm: tác hại của bao bì ni lông và các giải pháp hạn chế sử dụng chúng. Chính vì vậy, nội dung văn bản hướng tới việc tuyên truyền cho Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội mọi người hiểu được những tác hại ấy rồi từ đó có những hành động tích cực để cải thiện môi trường sống, bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta. Để giúp học sinh nắm chắc, hiểu sâu chủ đề này và có khả năng vận dụng vào thực tiễn, tôi đã vận dụng kiến thức liên môn vào giảng dạy văn bản “Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000”. Qua bài dạy, tôi nhận thấy tích hợp nhiều môn học trong giảng dạy nói chung, trong môn Ngữ văn nói riêng và đặc biệt với các văn bản nhật dụng chủ đề bảo vệ môi trường sẽ giúp giáo viên tiếp cận nhiều hơn, hiểu rõ, hiểu sâu, nắm chắc những vấn đề đặt ra trong bài học; học sinh không chỉ được trang bị kiến thức phong phú, toàn diện mà còn có thái độ tích cực hơn đối với các vấn đề đặt ra trong cuộc sống. Từ đó có những hành động cụ thể, thiết thực trong đời sống hằng ngày. Giờ học trở nên nhẹ nhàng; các em học sinh sôi nổi, tích cực và hứng thú hơn. 5. Thiết bị dạy học: - Sách giáo khoa Ngữ văn 8. - Máy chiếu kết nối với máy tính để trình chiếu. - Phần mềm ứng dụng: Adobe Movie. - Mạng Iternet để tra cứu thông tin. - Dữ liệu : tranh, ảnh, video. - Tài liệu tham khảo. 6. Hoạt động dạy - học và tiến trình dạy học: Để thực hiện chủ đề trên, tôi xin giới thiệu một tiết dạy cụ thể. Sản phẩm thiết kế của tôi gồm: 1. Hồ sơ dạy học. 2. Giáo án giảng dạy tiết 39: “Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000”. 3. Video bài giảng tiết 39: “Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000”. Dưới đây là hoạt động dạy học được tôi thực hiện với học sinh khối 8, trường THCS Ngô Sỹ Liên. Tiết 39 THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : 1. Kiến thức: - Môn Ngữ văn: + Hiểu ý nghĩa to lớn của việc bảo vệ môi trường. Từ đó có những suy nghĩ và hành động tích cực về vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt . + Tính thuyết phục trong cách thuyết minh và những kiến nghị mà tác giả đề xuất trong văn bản . Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội + Mối nguy hại đến môi trường sống và sức khỏe của con người của thói quen dùng túi ni lông . + Tính khả thi trong những đề xuất được tác giả trình bày . + Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lý đã tạo nên tình thuyết phục của văn bản . - Môn Hóa học: Hiểu được phản ứng hóa học của bao bì ni lông khi đốt. - Môn Địa lí: Hiểu được một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng lũ lụt, xói mòn do là do bao bì ni lông. - Môn Sinh học: Hiểu được một trong những hậu quả của ô nhiễm môi trường đất, môi trường nước và môi trường không khí là do bao bì ni lông gây ra. - Môn Âm nhạc, Mĩ thuật: + Hiểu được vai trò của Âm nhạc, Mĩ thuật trong công tác tuyên truyền. - Môn Giáo dục công dân: + Trách nhiệm trong việc bảo vệ và gìn giữ môi trường sống. + Giữ gìn nét văn hóa truyền thống làng nghề. - Môn Tiếng Anh: Cung cấp kiến thức về từ vựng với chủ đề môi trường. 2. Kĩ năng: - Môn Ngữ văn: + Đọc - hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến vấn đề bảo vệ môi trường. + Vận dụng kiến thức liên môn để nhìn nhận, đánh giá một vấn đề có tính thời sự nóng hổi. + Tích hợp với phần Tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh . - Môn Hóa học: Giải thích phản ứng hóa học khi đốt bao bì ni lông. - Môn Sinh học: Giải thích hiện tượng ô nhiễm môi trường đất, môi trường nước, môi trường không khí do bao bì ni lông gây ra. - Môn Địa lí: Giải thích một trong những nguyên nhân gây hiện tượng lũ lụt, xói mòn do bao bì ni lông gây ra. - Môn Âm nhạc: Tự tin khi biểu diễn ca khúc tuyên truyền. - Môn Mĩ thuật: Vẽ tranh chủ đề bảo vệ môi trường. - Môn Giáo dục công dân: + Xử lí thông tin, xử lí tình huống. + Vận dụng kiến thức trong bài để tạo ra những sản phẩm có tính hữu ích trong cuộc sống. - Môn Tiếng Anh: Luyện kĩ năng phát âm. 3. Thái độ: - Yêu thích, hứng thú học tập môn Ngữ văn và các môn khác. - Giữ gìn, bảo vệ môi trường, trước hết là bảo vệ môi trường ở chính địa phương các em đang sinh sống và học tập. - Lên án, phê phán những hành vi làm tổn hại đến môi trường. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội - Có suy nghĩ tích cực về những việc tương tự khác trong vấn đề xử lí rác thải sinh hoạt và vân động mọi người cùng thực hiện. - Trân trọng, giữ gìn và phát huy truyền thống làng nghề quê hương. II. NỘI DUNG: - Tác hại của bao bì ni lông đối với môi trường và sức khỏe con người. - Ý thức trách nhiệm và hành động cụ thể trong việc giảm thiểu tác hại của bao bì ni lông, bảo vệ môi trường. III. CÁCH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC: - Giao nhiệm vụ cho học sinh từ tiết học trước. - Dẫn dắt, gợi mở bằng phương pháp vấn đáp. - Tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm và báo cáo kết quả. IV. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: - Thảo luận nhóm. Nêu và giải quyết vấn đề. Dự án. Vấn đáp Thuyết trình. V. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ: - Đánh giá năng lực tự học. - Đánh giá nhận thức qua hệ thống bài tập. - Đánh giá kĩ năng trình bày. VI. HOẠT ĐÔNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Hoạt động khởi động: *Mục tiêu: + Tạo tâm thế cho học sinh. + Dẫn vào bài mới. *Phương pháp: Vấn đáp. * Các năng lực được hình thành và phát triển: Năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực sáng tạo, năng lực cảm thụ thẩm mĩ. - Giáo viên cho học sinh theo dõi một đoạn video clip trong bài hát Earth Song của Michal Jackson - một bài hát nổi tiếng về môi trường. Sau khi học sinh theo dõi xong, giáo viên hỏi: + Đoạn video clip trên giúp em nhớ đến một văn bản nào đã học? + Nêu hiểu biết khái quát của em về văn bản này? - Học sinh trả lời : Đoạn video clip trên giúp em nhớ đến văn bản “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ” trong chương trình Ngữ văn lớp 6. Đây là một văn bản nhật dụng có chủ đề bảo vệ môi trường. -Từ câu trả lời của học sinh, giáo viên dẫn vào bài mới. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới: a. Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung văn bản: *Mục tiêu: Học sinh nắm chắc các vấn đề chung của văn bản. *Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình. * Các năng lực được hình thành và phát triển: Năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực tự học, năng lực sáng tạo. * Nội dung tích hợp: môn Hóa học. - GV yêu cầu HS trình bày phần chuẩn bị ở nhà về: + Xuất xứ văn bản. + Giải nghĩa các từ: phân hủy, plaxtic, ô nhiễm. + Phương thức biểu đạt của văn bản. + Bố cục của văn bản. - HS trình bày, GV nhấn mạnh chú thích của từ plaxtic: còn gọi chung là nhựa – là những vật liệu tổng hợp gồm các phân tử gọi là pô-li – me. Túi ni lông chủ yếu được sản xuất từ hạt pô -li - ê -ti –len, pô-li-prô –pi-len và nhựa tái chế. Đặc tính nổi bật nhất của loại vật liệu này là đặc tính không tự phân hủy. Nếu không bị thiêu hủy (như đốt chẳng hạn), nó có thể tồn tại từ 20 năm đến 5000 năm. - Giáo viên chốt, chuyển ý. b. Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc – tìm hiểu chi tiết văn bản: *Mục tiêu: Học sinh hiểu được nguyên nhân ra đời bức thông điệp, tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông và những giải pháp được đưa ra. *Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm. * Các năng lực được hình thành và phát triển: Năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác. * Nội dung tích hợp: môn Hóa học, Sinh học, Địa lí. *Tìm hiểu nguyên nhân ra đời bức thông điệp: “Một ngày không sử dụng bao bì ni lông” - Giáo viên tổ chức cho học sinh tìm và phân tích các thông tin trong phần 1 – SGK để tìm ra nguyên nhân ra đời bức thông điệp và cách trình bày ở phần này. - Học sinh trả lời cá nhân. - Giáo viên khẳng định: + Trình bày bằng các số liệu cụ thể, thông tin đi từ khái quát đến chi tiết, nội dung thông báo ngắn gọn, rõ ràng. + Nguyên nhân ra đời bức thông điệp: Môi trường ngày càng ô nhiễm do bao bì ni lông gây ra; mọi người chưa nhận thức được tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội *Tìm hiểu tác hại của bao bì ni lông và những gải pháp hạn chế sử dụng bao bì ni lông : * Tìm hiểu tác hại của bao bì ni lông: - Giáo viên cho học sinh theo dõi một đoạn video clip rồi chia nhóm, tổ chức cho học sinh thảo luận. + Nhóm 1,2 : Từ những thông tin trong đoạn video clip, kết hợp với việc nghiên cứu bài ở nhà cùng những hiểu biết thực tế, hãy phân tích tác hại của bao bì ni lông đối với môi trường. + Nhóm 3,4: Từ những thông tin trong đoạn video clip, kết hợp với việc nghiên cứu bài ở nhà cùng những hiểu biết thực tế, hãy phân tích tác hại của bao bì ni lông đối với sức khỏe con người. - Học sinh thảo luận chung để rút ra kết luận: + Bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trưởng của các loại thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tượng xói mòn đất đai. + Bao bì ni lông tàn phá hệ sinh thái. Túi ni-lông nằm trong đất khiến cho đất không giữ được nước, dinh dưỡng. Cây trồng trên đất đó không phát triển được vì không thể chuyển nước và chất dinh dưỡng cho cây, ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ sinh thái. + Bao bì ni lông gây ngập úng lụt lội. Bao bì ni-lông bị vứt xuống cống, hồ, đập thoát nước làm tắc nghẽn các đường ống dẫn nước thải làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị vào mùa mưa. + Bao bì ni lông còn hủy hoại sinh vật. Bao bì ni-lông bị trôi xuống hồ, biển làm chết các vi sinh vật khi chúng nuốt phải. Nhiều động vật đã chết do ăn phải những hộp nhựa đựng thức ăn thừa của khách tham quan vứt bừa bãi. +Bao bì ni lông gây ô nhiễm môi trường. Sự lạm dụng các sản phẩm ni-lông cùng với sự bừa bãi, vô ý thức của con người khiến cho nó trở thành thứ rác bị vứt bừa bãi, không chỉ làm mất mỹ quan đường phố mà còn là tác nhân chứa vi khuẩn gây bệnh, gây ứ đọng nước thải, hôi thối làm ô nhiễm môi trường nước, môi trường không khí . + Bao bì ni-lông mầu đựng thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm do chứa các kim loại như chì, ca-đi-mi gây tác hại cho não và nguyên nhân gây ung thư phổi. Nguy hiểm nhất là khi bao bì ni-lông bị đốt. Túi nilon có chứa lưu huỳnh và dầu hỏa khi bị đốt cháy sẽ tạo thành axit sunfuric, dễ gây mưa axit. Túi nilon được làm bằng nhựa BVC, có chứa clo, khi cháy sẽ tạo ra các khí thải ra đặc biệt là khí đi-ô-xin có thể gây ngộ độc, gây ngất, khó thở, ho ra máu ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết, Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội giảm khả năng miễn dịch, gây rối loạn chức năng, gây ung thư và các dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh. + Bao bì ni lông gây ung thư, biến đổi giới tính, bởi vì những chất phụ gia được dùng để tạo độ dẻo, dai ở túi ni-lông có khả năng gây độc cho người nếu bị làm nóng ở nhiệt độ cao. Ở nhiệt độ 70-80 độ C, phụ gia chứa trong túi ni-lông sẽ hòa tan vào thực phẩm. Trong đó chất phụ gia hóa dẻo TOCP có thể làm tổn thương và thoái hóa thần kinh ngoại biên và tủy sống; chất BBP có thể gây một số dị tật bẩm sinh nếu thường xuyên tiếp xúc với nó. Nếu sử dụng túi ni-lông để đựng các thực phẩm chua có tính a-xít như dưa muối, cà muối, thực phẩm nóng, các chất hóa dẻo trong túi ni-lông sẽ tách khỏi thành phần nhựa và gây độc cho thực phẩm. Khi ngấm vào dưa chua, a-xít lactic ở trong dưa, cà sẽ hòa tan một số kim loại thành muối thủy ngân có thể gây ung thư. - Giáo viên nhận xét kết quả thảo luận của các nhóm và bổ sung thêm một số thông tin: Bao bì ni lông đã qua sử dụng vốn là một loại rác thải. Song loại rác thải này thường được dùng để bọc, gói các loại rác thải khác. Điều này không những hạn chế sự phân hủy nhanh của các loại rác thải kia mà còn sinh ra một số chất độc hại như a-mô-ni-ăc, mê tan, sun- fu-rơ…ảnh hưởng rất lớn đối với sức khỏe con người. - Giáo viên đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh khái quát nghệ thuật và nội dung phần này: Với biện pháp liệt kê, cách giải thích ngắn gọn, rõ ràng, cách phân tích khoa học; đoạn văn giúp người đọc thấy được việc sử dụng bao bì ni lông gây nguy hại rất lớn đối với môi trường và làm tổn hại sức khỏe con người. - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu nguyên nhân gây tác hại của bao bì ni lông, từ đó dẫn dắt học sinh tìm hiểu các giải pháp hạn chế sử dụng bao bì ni lông. * Tìm hiểu các giải pháp nhằm hạn chế sử dụng bao bì ni lông: - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu về các giải pháp đưa ra trong văn bản: + Học sinh nêu các giải pháp văn bản đưa ra. + Học sinh đưa ra một số giải pháp khác. + Giáo viên phân tích tính không khả thi trong các giải pháp của học sinh. - Giáo viên chốt: Các giải pháp đưa ra trong văn bản có tính khả thi, thiết thực, phù hợp với tình hình Việt Nam. *Tìm hiểu lời kêu gọi : - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu ý nghĩa của lời kêu gọi bảo vệ môi trường, bảo vệ trái đất thông qua nghệ thuật điệp ngữ và câu cầu khiến. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội + Giáo viên hướng dẫn học sinh phát hiện biện pháp tu từ điệp ngữ (từ “hãy” lặp lại ba lần) và ba câu cầu khiến liên tiếp. + Từ nghệ thuật điệp ngữ và câu cầu khiến, giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường bằng hành động thiết thực ‘Một ngày không sử dụng bao bì ni lông”. c. Giáo viên hướng dẫn học sinh khái quát bài học: *Mục tiêu: Học sinh khái quát giá trị nghệ thuật, nội dung văn bản. *Phương pháp: Vấn đáp. * Các năng lực được hình thành và phát triển: Năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự bộc lộ. * Nội dung tích hợp: Phương pháp làm bài văn thuyết minh, môn Giáo dục công dân. - Giáo viên hướng dẫn học sinh khái quát giá trị nghệ thuật, nội dung toàn bài. Từ đó định hướng cách làm bài văn thuyết minh. - Giáo viên hướng dẫn học sinh liên hệ thực tế và rút ra bài học về nhận thức và hành động trong việc sử dụng bao bì ni lông. 3. Hoạt động thực hành - ứng dụng: *Mục tiêu: Học sinh vận dụng sáng tạo kiến thức đã tìm hiểu vào thực hành. *Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề. * Các năng lực được hình thành và phát triển: Năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác. * Nội dung tích hợp: Tích hợp các môn tiếng Anh, Giáo dục công dân, Âm nhạc, Mĩ thuật. - Giáo viên nhắc lại nhiệm vụ giao cho các nhóm học sinh từ cuối tiết học trước. - Giáo viên tổ chức cho học sinh trình bày những nội dung đã chuẩn bị. - Đại diện nhóm học sinh thực hiện. + Nhóm 1: Bằng hiểu biết và khả năng của mình, các em hãy tạo ra những sản phẩm có thể thay thế bao bì ni lông. + Nhóm 2: Hãy thể hiện một ca khúc hoặc vẽ một bức tranh có nội dung tuyên truyền việc bảo vệ môi trường và thuyết trình nội dung bức tranh. +Nhóm 3: Hãy trình bày một bài giới thiệu bằng tiếng Anh với bạn bè trong nước và quốc tế về vẻ đẹp của Trăm Gian và những việc làm để bảo vệ môi trường nơi đây. - Giáo viên nhận xét, tuyên dương. 4. Hoạt động bổ sung: Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội *Mục tiêu: Phát huy năng lực tự quản bản thân, năng lực sáng tạo của học sinh . *Phương pháp: Thuyết trình. * Các năng lực được hình thành và phát triển: Năng lực tự quản bản thân, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác. * Nội dung tích hợp: Tích hợp kiến thức về công nghệ thông tin, kiến thức về kiểu bài thuyết minh, kiến thức môn Giáo dục công dân . - Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh: + Xây dựng những đoạn video clip có nội dung tuyên truyền việc bảo vệ môi trường trong việc sử dụng bao bì nilon. + Hãy viết bài tuyên truyền về tác hại của bao bì ni lông kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ môi trường. + Lên kế hoạch thu gom bao bì ni lông và chai lọ đã qua sử dụng để làm kế hoạch nhỏ. 5. Hoạt động tiếp nối: *Mục tiêu: Củng cố nội dung bài học. *Phương pháp: . * Các năng lực được hình thành và phát triển: Năng lực cảm thụ thẩm mĩ. * Nội dung tích hợp: Tích hợp kiến thức Âm nhạc, Giáo dục công dân. - Giáo viên cho học sinh lắng nghe ca khúc kêu gọi hưởng ứng Ngày Trái Đất. 7. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập: Có thể nói, kiểm tra, đánh giá là một bộ phận hợp thành không thể thiếu trong quá trình giáo dục. Nó là khâu cuối cùng, đồng thời khởi đầu cho một chu trình kín tiếp theo với một chất lượng cao hơn. Xác định ý nghĩa của việc làm này, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI đã xác định: kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục là một trong chín nhiệm vụ giải pháp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đặc biệt là đổi mới kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực của học sinh. Thông qua việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh, giáo viên nhận biết được khả năng giáo dục của mình, biết được phương pháp, cách thức giáo dục nào là tối ưu đối với học sinh, đồng thời thông qua đó, học sinh cũng tự biết được khả năng của mình tới đâu để điều chỉnh, hoàn thiện bản thân mình, từ đó có hướng phấn đấu để trở thành một học sinh toàn diện. Trong quá trình thực hiện dự án, tôi đã sử dụng thang cấp độ tư duy Bloom để kiểm tra, đánh giá. Cụ thể: Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội - Về kiến thức: Đánh giá nhận thức của học sinh thông qua hệ thống câu hỏi dẫn dắt của giáo viên, qua việc chuẩn bị bài của học sinh và qua hiểu biết của các em về kiến thức liên môn, kiến thức thực tế. - Về kĩ năng: Tập trung chủ yếu vào việc đánh giá năng lực tự học của học sinh khi tìm hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến vấn đề bảo vệ môi trường. Cụ thể là các kĩ năng nắm bắt và xử lí thông tin; kĩ năng giải thích hiện tượng một cách khoa học; kĩ năng suy nghĩ có tính lập luận để đưa ra kết luận; kĩ năng vận dụng kiến thức để xử lí tình huống và kĩ năng trình bày sản phẩm. - Về thái độ: Đánh giá sự hứng thú, tích cực, sáng tạo của học sinh trong các nội dung học tập; nguyện vọng sẽ quan tâm tìm hiểu vấn đề sâu hơn; có trách nhiệm và hành động tích cực trong việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là việc xử lí rác thải bao bì ni lông. 8. Sản phẩm của học sinh: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Để chuẩn bị tốt cho giờ học này, tiết - Sau khi được giao nhiệm vụ, học sinh học trước, giáo viên giao nhiệm vụ lên thảo luận kế hoạch thực hiện. cho các nhóm về nhà chuẩn bị: + Nhóm 1: - Giáo viên chia lớp làm 3 nhóm: + Nhóm 1: Bằng hiểu biết và khả năng của mình, các em hãy tạo ra những sản phẩm có thể thay thế bao bì ni lông. + Nhóm 2: Chọn một trong hai yêu cầu sau: Hãy thể hiện một ca khúc hoặc vẽ một bức tranh có nội dung tuyên truyền việc bảo vệ môi trường (thuyết trình nội dung bức tranh) . + Nhóm 3: Hãy viết bài văn ngắn bằng + Nhóm 2: tiếng Anh giới thiệu với bạn bè trong nước và quốc tế về vẻ đẹp của Trăm Gian và những việc làm thiết thực để bảo vệ môi trường nơi đây. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội + Nhóm 3: - Học sinh thực hiện: + Nhóm 1: Làm sản phẩm thay thế bao bì ni lông. + Nhóm 2: Vẽ tranh tuyên truyền bảo vệ môi trường. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội - GV nhận xét chung về việc chuẩn bị bài của học sinh: Theo dõi phần trình bày của các nhóm, cô thấy các em đã làm việc rất tích cực, nghiêm túc. Cô tuyên dương tinh thần làm việc của các em. Quan sát sản phẩm của nhóm 1, cô thấy các em rất sáng tạo. Chỉ với những nguyên liệu rất đơn giản như những tờ bìa lịch đã cũ, các em đã tạo ra những chiếc túi giấy xinh xắn, hữu ích trong cuộc sống. Hay với các nguyên liệu từ mây, tre,giang, các em cũng đã đan được những chiếc làn, giỏ thật tiện dụng. Điều đặc biệt là các em không chỉ mang đến cho cô và các bạn những sản phẩm có tính ứng dụng cao, hình thức đẹp mà các em còn biết tận dụng những vật liệu đã qua sử dụng hay biết giữ gìn và phát huy những nét văn hóa truyền thống của làng nghề quê hương. Những sản phẩm ấy thay thế cho bao bì ni lông thì môi trường thật trong lành phải không các em? Còn nhóm 2 với yêu cầu là lựa chọn một trong hai hình thức: thể hiện một ca khúc hoặc vẽ một bức tranh có nội dung tuyên truyền về việc bảo vệ môi trường thì các em đã làm cô và các bạn vô cùng + Nhóm 3: Luyện tập thuyết trình bài tiếng Anh. - Cuối tiết học văn bản “Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000”, học sinh thể hiện trong phần Thực hành - Ứng dụng: + Nhóm 1: Sản phẩm là những chiếc túi giấy được làm từ những tờ lịch treo tường không còn sử dụng và những chiếc túi được đan từ nguyên vật liệu mây tre. Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội ngạc nhiên khi các em cùng một lúc thực hiện được cả hai yêu cầu: một bức tranh đầy ý nghĩa và một bài thuyết trình thật độc đáo. Cô hi vọng rằng với sự sáng tạo ấy, các em không chỉ có những hành động cụ thể, thiết thực trong việc bảo vệ môi trường mà các em còn đem đến cho mọi người bức thông điệp: “Bảo vệ môi trường – ngôi nhà chung của chúng ta!”. Và hãy bắt đầu cho những hành động ấy là việc hạn chế sử dụng bao bì ni lông nhé! Cuối cùng là nhóm 3, từ việc chuẩn bị bài chu đáo cùng vốn từ vựng phong phú và khả năng thuyết trình lôi cuốn, một lần nữa, các em đã đem đến cho bạn bè trong nước và quốc tế hình ảnh của ngôi chùa Trăm Gian cổ kính, linh thiêng với bầu không khí trong lành, thanh tịnh và những hoạt động bảo vệ môi trường của Liên đội. Đặc biệt, lời mời cuối bài thuyết trình thật nhẹ nhàng nhưng đầy sức thu hút, lôi cuốn. Cô tin rằng, với lời mời gọi đầy thuyết phục ấy, mỗi chúng ta không chỉ là những con người tiên phong thực hiện mà còn là những tuyên truyền viên tích cực nhất ở lớp mình, trường mình, địa phương mình, đặc biệt với du khách nước ngoài đến tham quan Việt Nam. Nếu mỗi chúng ta ai cũng làm được như vậy thì môi trường của chúng ta sẽ trở nên xanh - sạch - đẹp hơn và luôn là điểm đến hấp dẫn đối với du khách phải không các em? Như vậy, cô tuyên dương tinh thần Thuyết minh cho sản phẩm của các em như sau: Trong quá trình tìm hiểu bài học “Thông tin về ngày trái đất năm 2000”, chúng em nhận thấy bao bì ni lông có tác hại rất lớn đối với môi trường và sức khỏe con người. Vì vậy, chỉ với những tờ lịch treo tường không còn sử dụng nữa, một chiếc kéo, một cuộn băng dính hai mặt và hai sợi ruy băng, chúng em đã tạo ra những chiếc túi giấy xinh xắn vừa có tác dụng thay thế cho bao bì ni lông, vừa tận dụng được những đồ phế thải, góp phần làm cho môi trường thêm sạch, đẹp. Không chỉ vậy, chúng em còn đến làng nghề mây tre giang đan truyền thống ở xã Phú Nghĩa để học hỏi cách làm những chiếc làn mây có tính ứng dụng thực tiễn này. Chi phí cho chiếc làn mây này có hơi cao một chút song nó có độ bền hơn hẳn các loại bao bì khác, đặc biệt, so với bao bì giấy, nó còn có thể đựng được cả các vật phẩm ướt. Với chiếc túi giấy hay những chiếc làn được làm từ mây, tre, các bà, các mẹ, các chị và các bạn nữ chúng ta tha hồ mà lựa chọn đồ mỗi khi đi chợ mà không phải lo Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội chuẩn bị bài của cả 3 nhóm. Các em đã rất tích cực say mê nghiên cứu bài học; từ đó có sự tìm tòi, học hỏi và sáng tạo ra những sản phẩm có ý nghĩa. Cô mong các em luôn phát huy những gì mình đã làm được, đặc biệt là biết vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề trong thực tiễn một cách hiệu quả nhất. lắng về vấn đề bảo vệ môi trường. + Nhóm 2: Các em vẽ một bức tranh có nội dung tuyên truyền về việc bảo vệ môi trường sau đó thuyết trình trước lớp bằng bài hát “Em vẽ môi trường màu xanh”. + Nhóm 3: If you have time to visit our hometownChuong My District-we would like to take you to the old Tram Gian Pagoda. Situated at Tien Lu village, Tien Phuong Commune, Chuong My District, Ha Noi city, about 20km from Ha Noi Centre, the pagoda attracts millions of visitors all over the country and the world. The Tram Gian Pogoda was built in the Ly times and has been restored many times. The pogada is named Tram Gian because the whole architectural ensemble consits of 104 rooms with two shrines on the way to the pogoda, an eight - roof and two-floor steeple, a place of worship, an insence burning house. If you pay a visit to the pagoda which was built on a hill, with stairs on a slope, you can still see architectural features from Giáo viên: Đặng Thị Hiên - Trường THCS Ngô Sỹ Liên – Chương Mỹ - Hà Nội