TuÇn 1
Ngµy so¹n
PhÇn mét
TiÕt sè1
Kh¸i qu¸t lÞch sö thÕ giíi trung ®¹i
Bµi 1 : Sù h×nh thµnhvµ ph¸t triÓn cña x· héi phong kiÕn ë ch©u
©u (thêi s¬ - trung k× trung ®¹i )
I. Môc tiªu bµi häc
1. KiÕn thøc
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh x· héi phong kiÕn ë Ch©u ¢u.
HiÓu kh¸i niÖm "l·nh ®Þa phong kiÕn", ®Æc trng cña nÒn kinh tÕ l·nh ®Þa phong kiÕn.
Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn thµnh thÞ trung ®¹i. Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a nÒn kinh tÕ
l·nh ®Þa va nÒn kinh tÕ trong thµnh thÞ trung ®¹i.
2. T tëng
ThÊy ®îc sù ph¸t triÓn hîp quy luËt cña x· héi loµi ngêi:chuyÓn tõ x· héi chiÕm h÷u
n« lÖ sang x· héi phong kiÕn.
3. KÜ n¨ng
BiÕt x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ c¸c quèc gia phong kiÕn ch©u ©u trªn b¶n ®å.
BiÕt vËn dông ph¬ng ph¸p so s¸nh, ®èi chiÕu ®Ó thÊy râ sù chuyÓn biÕn tõ x· héi
chiÕm hÜu n« lÖ sang x· héi phong kiÕn.
II. ThiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
B¶n ®å ch©u ©u thêi phong kiÕn.
Tranh ¶nh m« t¶ ho¹t ®éng trong l·nh ®Þa phong kiÕn va thµnh thÞ trung ®¹i.
Gi¸o tr×nh lÞch sö thÕ giíi trung ®¹i
III. TiÕn tr×nh giê d¹y
1. Tæ chøc líp: KTSS
2. KiÓm tra miÖng
3. Gi¶ng bµi míi
LÞch sö x· héi loµi ngêi ®· ph¸t triÓn liªn tôc qua nhiÌu giai ®o¹n. Häc lÞch sö líp 6,
chóng ta ®· biÕt ®îc nguån gèc vµ sù ph¸t triÓn cña loµi ngêi nãi chung vµ d©n téc ViÖt
Nam nãi riªng trong thêi k× cæ ®¹i, chóng ta sÏ häc nèi tiÕp c¸c thêi k× míi:-Thêi trung
®¹i. Trong bµi häc ®Çu tiªn, chóng ta sÏ t×m hiÓu"Sù h×nh thµnh va ph¸t triÓn cña x·
héi phong kiÕn ë ch©u ©u".
Ho¹t ®éng d¹y
Yªu cÇu HS ®äc SGK
Gi¶ng: (Ghi trªn b¶n ®å)
Tõ thiªn niªn ki I tríc
c«ng nguyªn, c¸c quèc gia
cæ ®¹i ph¬ng T©y Hi L¹p
va R«ma ph¸t triÓn, tån t¹i
®Õn thÕ kû V.Tõ ph¬ng
b¸c, ngêi Giecman trµn
xuèng va tiªu diÖt c¸c
quèc gia nµy, lËp nªn
nhiÒu v¬ng quèc míi"KÓ
tªn mét sè quèc gia".
Hái: Sau ®ã ngêi Gecman
®· lµm g×?
Hái: Nh÷ng viÖc Êy lµm
x· héi ph¬ng t©y biÕn ®æi
nh thÕ nµo?
Hái: Nh÷ng ngêi nh thÕ
Ho¹t ®éng häc
HS ®äc phÇn 1.
Quan s¸t b¶n ®å
Ghi b¶ng
1. Sù h×nh thµnh XHPK ë
ch©u ¢u.
a. Hoµn c¶nh lÞch sö
- Cuèi thÕ kû V, ngêi
Gecman tiªu diÖt c¸c quèc
gia cæ ®¹i.
Tr¶ lêi: Chia ruéng ®Êt,
phong tíc vÞ cho nhau.
+ Bé m¸y Nhµ níc chiÕm
h÷u n« lÖ sôp ®æ.
+ C¸c tÇng líp míi xuÊt
hiÖn
-1-
b. BiÕn ®æi trong x· héi
- Tíng lÜnh, quý téc ®îc
chia ruéng, phong tíc
c¸c l·nh chóa phong kiÕn.
nµo ®îc gäi lµ l·nh chóa
phong kiÕn?
Hái: N«ng n« do nh÷ng
tÇng líp nµo h×nh thµnh?
Hái: Quan hÖ gi÷a l·nh
chóa vµ n«ng n« ë ch©u
¢ u nh thÕ nµo?
Yªu cÇu: HS ®äc SGK
Hái: Em hiÓu thÕ nµo lµ
"L·nh
®Þa";
"l·nh
chóa"; "n«ng n«"?
(më réng so s¸nh víi "®iÒn
trang"; "th¸i Êp" ë ViÖt
Nam).
Yªu cÇu: Em h·y miªu t¶
vµ nªu nhËn xÐt vÒ l·nh
®Þa phong kiÕn trong h1 ë
SGK.
Hái: Tr×nh bµy ®êi sèng,
sinh ho¹t trong l·nh ®Þa?
- Nh÷ng ngêi võa cã ruéng
®Êt, võa cã tíc vÞ.
- N« lÖ vµ n«ng d©n.
- N« lÖ vµ n«ng d©n.
- N«ng n« phô thuéc l·nh
chóa x· héi phong kiÕn
h×nh thµnh.
- HS ®äc phÇn 2.
"L·nh ®Þa" lµ vïng ®Êt do
quý téc phong kiÕn chiÕm
®îc; "l·nh chóa" lµ ngêi
®øng ®Çu l·nh ®Þa; "n«ng
n«" lµ ngêi phô thuéc vµo
l·nh chóa, ph¶i nép t« thuÕ
cho l·nh chóa.
Miªu t¶: Têng cao, hµo
s©u, ®å sé, kiªn cè, cã ®Çy
®ñ nhµ cöa, trang tr¹i, nhµ
thê nh mét ®Êt níc thu
nhá.
L·nh chóa giµu cã nhê bãc
lét t« thuÕ nÆng nÒ tõ n«ng
n«, ngîc l¹i n«ng n« hÕt
søc khæ cùc vµ nghÌo ®ãi.
Hái: §Æc ®iÓm chÝnh cña
nÒn kinh tÕ l·nh ®Þa phong
kiÕn lµ g×?
- Tù s¶n xuÊt vµ tiªu dïng,
kh«ng trao ®æi víi bªn
Hái: Ph©n biÖt sù kh¸c ngoµi dÉn ®Õn tù cung tù
nhau gi÷a x· héi cæ ®¹i vµ cÊp
XHPK?
- X· héi cæ ®¹i gåm chñ
n« vµ n« lÖ, n« lÖ chØ lµ
"c«ng cô biÕt nãi". XHPK
gåm l·nh chóa vµ n«ng n«,
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
n«ng n« ph¶i nép t« thuÕ
Hái: §Æc ®iÓm cña cho l·nh chóa.
"thµnh thÞ" lµ g×?
- HS ®äc phÇn 3
Hái: Thµnh thÞ trung ®¹i - Lµ c¸c n¬i giao lu, bu«n
xuÊt hiÖn nh thÕ nµo?
b¸n, tËp trung ®«ng d©n c...
- Do hµng ho¸ nhiÒu cÇn
trao ®æi, bu«n b¸n
Hái: C d©n trong thµnh lËp xëng s¶n xuÊt, më
thÞ gåm nh÷ng ai? Hä
réng thµnh thÞ trÊn
lµm nh÷ng nghÒ g×?
thµnh thÞ trung ®¹i ra ®êi.
2. L·nh ®Þa phong kiÕn
- Lµ vïng ®Êt réng lín do
l·nh chóa lµm chñ, trong
®ã cã l©u ®µi vµ thµnh
qu¸ch.
- §êi sèng trong l·nh ®Þa:
+ L·nh chóa: xa hoa, ®Çy
®ñ.
+ N«ng n«: ®ãi nghÌo, khæ
cùc chèng l·nh chóa.
- §Æc ®iÓm kinh tÕ: tù
cung tù cÊp, kh«ng trao
®æi víi bªn ngoµi.
3. Sù xuÊt hiÖn c¸c thµnh
thÞ trung ®¹i.
a. Nguyªn nh©n
- Cuèi thÕ kû XI, s¶n xuÊt
ph¸t triÓn, hµng ho¸ thõa
®îc ®a ®i b¸n thÞ trÊn ra
®êi thµnh thÞ trung ®¹i
xuÊt hiÖn.
b. Tæ chøc
- Bé mÆt thµnh thÞ : phè
x¸, nhµ cöa...
- TÇng líp : thÞ d©n (thî
Thî
thñ
c«ng
vµ
th¬ng
Hái: Thµnh thÞ ra ®êi cã ý
thñ c«ng + th¬ng nh©n)
nh©n.
nghÜa g×?
- S¶n xuÊt vµ bu«n b¸n, c.Vai trß
- Thóc ®Èy XHPK ph¸t
trao ®æi hµng ho¸.
triÓn.
Thóc
®Èy
s¶n
xuÊt
vµ
Yªu cÇu: Miªu t¶ l¹i cuéc
sèng ë thµnh thÞ qua bøc bu«n b¸n ph¸t triÓn t¸c
-2-
tranh h2 trong SGK.
®éng ®Õn sù ph¸t triÓn cña
x· héi phong kiÕn.
- §«ng ngêi, sÇm uÊt, ho¹t
®éng chñ yÕu lµ bu«n b¸n,
trao ®æi hµng ho¸.
4. Cñng cè.
Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi:
1. XHPK ë ch©u ¢u ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo?
2. V× sao l¹i cã sù xuÊt hiÖn cña thµnh thÞ trung ®¹i? Kinh tÕ thµnh thÞ cã g× míi?
Y nghÜa sù ra ®êi cña thµnh thÞ ?
5. Híng dÉn vÒ nhµ
Häc bµi 1 vµ so¹n bµi 2
-3-
TiÕt 2 - Bµi 2
Sù suy vong cña chÕ ®é phong kiÕn vµ sù h×nh thµnh chñ nghÜa
t b¶n ë ch©u ¢u
i) Môc tiªu bµi häc
1. KiÕn thøc
Nguyªn nh©n vµ hÖ qu¶ cña c¸c cuéc ph¸t kiÕn ®Þa lý, mét trong nh÷ng nh©n tè
quan träng, t¹o tiÒn ®Ò cho sù h×nh thµnh quan hÖ s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa.
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh quan hÖ s¶n xuÊt chñ nghÜa t b¶n trong lßng x· héi PK ch©u
¢u.
2. T tëng
ThÊy ®îc tÝnh tÊt yÕu, tÝnh quy luËt cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ XHPK lªn x· h«i t
b¶n chñ nghÜa ë ch©u ¢u.
Më réng thÞ trêng, giao lu bu«n b¸n gi÷a c¸c níc lµ tÊt yÕu.
3. Kü n¨ng
Båi dìng kü n¨ng quan s¸t b¶n ®å, chØ ®îc c¸c híng ®i trªn biÓn cña c¸c nhµ th¸m
hiÓm trong c¸c cuéc ph¸t kiÕn ®Þa lý.
BiÕt khai th¸c tranh ¶nh lÞch sö.
PhÇn II:
ThiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
B¶n ®å thÕ giíi.
Tranh ¶nh vÒ nh÷ng nhµ ph¸t kiÕn ®Þa lý, tµu thuyÒn.
Su tÇm c¸c c©u chuyÖn vÒ nh÷ng cuéc ph¸t kiÕn ®Þa lý.
III) TiÕn tr×nh giê d¹y
1. Tæ chøc líp: KTSS
2. KiÓm tra miÖng
X· héi PK ch©n ¢u h×nh thµnh nh thÕ nµo? §Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ l·nh ®Þa?
V× sao thµnh thÞ trung ®¹i l¹i xuÊt hiÖn? NÒn kinh tÕ l·nh ®Þa cã g× kh¸c nÒn kinh
tÕ thµnh thÞ?
3. Gi¶ng bµi míi
C¸c thµnh thÞ trung ®¹i ra ®êi ®· thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, v× vËy yªu cÇu vÒ
thÞ trêng tiªu thô ®îc ®Æt ra. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ®· dÉn ®Õn sù suy vong
cña chÕ ®é phong kiÕn vµ sù h×nh thµnh CNTB ë ch©u ¢u.
Ho¹t ®éng d¹y
Ho¹t ®éng häc
Ghi b¶ng
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
HS ®äc phÇn 1.
Hái: V× sao l¹i cã c¸c cuéc - Do s¶n xuÊt ph¸t triÓn,
ph¸t kiÕn ®Þa lý?
c¸c th¬ng nh©n, thî thñ
c«ng cÇn thÞ trêng vµ
nguyªn liÖu.
Hái: C¸c cuéc ph¸t kiÕn - Do khoa häc kü thuËt
®Þa lý ®îc thùc hiÖn nhê ph¸t triÓn : ®ãng ®îc
nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo?
nh÷ng tµu lín, cã la bµn...
1. Nh÷ng cuéc ph¸t kiÕn
lín vÒ ®Þa lý.
- Nguyªn nh©n :
Yªu cÇu: M« t¶ l¹i con tµu
Carraven (cã nhiÒu buåm,
to lín, cã b¸nh l¸i...)
Yªu cÇu: KÓ tªn c¸c cuéc
ph¸t kiÕn ®Þa lý lín vµ nªu
s¬ lîc vÒ c¸c cuéc hµnh
tr×nh ®ã trªn b¶n ®å.
- C¸c cuéc ph¸t kiÕn ®Þa lý
tiªu biÓu (SGK).
- HS tr×nh bµy trªn b¶n ®å:
+ 1487: §iax¬ vßng qua
cùc Nam ch©u Phi.
+ 1498 Vasc« ®¬ Gama
®Õn Ên §é.
+ 1492 C«l«mb« t×m ra
ch©u MÜ.
+ 1519-1522: Magienlan
-4-
+ S¶n xuÊt ph¸t triÓn
+ CÇn nhiªn liÖu
+ CÇn thÞ trêng
vång quanh tr¸i ®Êt.
Hái: HÖ qu¶ cña c¸c cuéc - T×m ra nh÷ng con ®êng
ph¸t kiÕn ®Þa lý lµ g×?
míi ®Ó nèi liÒn gi÷a c¸c
ch©u lôc ®em vÒ nguån lîi
cho giai cÊp t s¶n ch©u ¢u.
Hái: C¸c cuéc ph¸t kiÕn
®Þa lý ®ã cã ý nghÜa g×?
Gi¶ng: C¸c cuéc ph¸t kiÕn
®Þa lý ®· gióp cho viÖc
giao lu kinh tÕ vµ v¨n ho¸
®îc ®Èy m¹nh. Qu¸ tr×nh
tÝch luü t b¶n còng dÇn
dÇn h×nh thµnh. §ã lµ qu¸
tr×nh t¹o ra sè vèn ban ®Çu
vµ nh÷ng ngêi lµm thuª.
- KÕt qu¶:
+ T×m ra nh÷ng con ®êng
míi.
+ §em l¹i nh÷ng mãn lîi
khæng lå cho giai cÊp t s¶n
ch©u ¢u.
+ §Æt c¬ së cho viÖc më
réng thÞ trêng cña c¸c níc
ch©u ¢u.
- Lµ cuéc c¸ch m¹ng vÒ - ý nghÜa:
khoa häc kü thuËt, thóc + Lµ cuéc c¸ch m¹ng vÒ
®Èy th¬ng nghiÖp ph¸t giao th«ng vµ tri thøc.
triÓn.
+ Thóc ®Èy th¬ng nghiÖp
ph¸t triÓn.
2. Sù h×nh thµnh chñ nghÜa
t b¶n ë ch©u ¢u.
+ Qu¸ tr×nh tÝch luü t b¶n
nguyªn thuû h×nh thµnh:
t¹o vèn vµ ngêi lµm thuª.
+ VÒ kinh tÕ: H×nh thøc
kinh doanh t b¶n ra ®êi.
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
Hái: Quý téc vµ th¬ng
nh©n ch©u ¢u ®· tÝch luü
vèn vµ ®· gi¶i quyÕt nh©n
c«ng b»ng c¸ch nµo?
- HS ®äc phÇn 2.
+Cíp bãc tµi nguyªn tõ
thuéc ®Þa,
+ Bu«n b¸n n« lÖ da ®en.
+ §uæi n«ng n« ra khái
l·nh ®Þa kh«ng cã viÖc
Hái: T¹i sao quý téc
phong kiÕn kh«ng tiÕp tôc lµm lµm thuª.
sö dông n«ng n« ®Ó lao
- §Ó sö dông n« lÖ da ®en
®éng?
Hái: Víi nguån vèn vµ thu lîi nhiÒu h¬n.
nh©n c«ng cã ®îc, quý téc
vµ th¬ng nh©n ch©u ¢u ®· - LËp xëng s¶n xuÊt quy
lµm g×?
m« lín.
- LËp c¸c c«ng ty th¬ng
m¹i.
Hái: Nh÷ng viÖc lµm ®ã - LËp c¸c ®ån ®iÒn réng
cã t¸c ®éng g× ®èi víi x· lín.
+ VÒ x· héi c¸c giai cÊp
héi?
míi h×nh thµnh: T s¶n vµ
v« s¶n.
+ H×nh thøc kinh doanh t
b¶n thay thÕ chÕ dé tù cÊp
+ VÒ chÝnh trÞ: giai cÊp t
tù tóc.
Hái: Giai cÊp t s¶n vµ v« + C¸c giai cÊp míi ®îc s¶n m©u thuÉn víi quý téc
s¶n ®îc h×nh thµnh tõ h×nh thµnh.
phong kiÕn ®Êu tranh
nh÷ng tÇng líp nµo?
- T s¶n bao gåm quý téc, chèng phong kiÕn.
th¬ng nh©n vµ chñ ®ån * T s¶n bãc lét kiÖt quÖ v«
®iÒn.
s¶n. Quan hÖ s¶n xuÊt t
Giai
cÊp
v«
s¶n:
nh÷ng
Hái: Quan hÖ s¶n xuÊt t ngêi lµm thuª bÞ bãc lét b¶n h×nh thµnh.
b¶n chñ nghÜa ®îc h×nh thËm tÖ.
thµnh nh thÕ nµo?
-5-
4. Cñng cè
1. KÓ tªn c¸c cuéc ph¸t kiÕn ®Þa lý vµ t¸c ®éng cña nã tíi x· héi ch©u ¢u?
2. Quan hÖ s¶n xuÊt TBCN ë ch©u ¢u ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo?
5. Híng dÉn vÒ nhµ
TiÕt 3 – Bµi 3
cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp t s¶n chèng phong kiÕn thêi
hËu kú trung ®¹i ë ch©u ©u
I. Môc tiªu bµi häc
1. KiÕn thøc
Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn vµ néi dung t tëng cña phong trµo V¨n ho¸ Phôc hng.
Nguyªn nh©n dÉn ®Õn phong trµo C¶i c¸ch t«n gi¸o vµ nh÷ng t¸c ®éng cña phong
trµo nµy ®Õn x· héi phong kiÕn ch©u ¢u bÊy giê.
2. T tëng
NhËn thøc ®îc sù ph¸t triÓn hîp quy luËt cña x· héi loµi ngêi: XHPK l¹c hËu, lçi
thêi sôp ®æ vµ thay thÕ vµo ®ã lµ XHTB.
Phong trµo V¨n ho¸ Phôc hng ®· ®Ó l¹i nhiÒu gi¸ trÞ to lín cho nÒn v¨n ho¸ nh©n
lo¹i.
3. KÜ n¨ng
Ph©n tÝch nh÷ng m©u thuÉn x· héi ®Ó thÊy ®îc nguyªn nh©n s©u xa cña cuéc ®Êu
tranh cña giai cÊp t s¶n chèng phong kiÕn.
II. ThiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
1. B¶n ®å ch©u ¢u.
2. Tranh ¶nh vÒ thêi k× V¨n ho¸ Phôc hng.
3. Su tÇm tµi liÖu vÒ nh©n vËt lÞch sö vµ danh nh©n v¨n ho¸ tiªu biÓu thêi Phôc hng.
III. TiÕn tr×nh giê d¹y
1. Tæ chøc líp: KTSS
2. KiÓm tra miÖng
KÓ tªn c¸c cuéc ph¸t kiÕn ®Þa lý tiªu biÓu vµ nªu cña c¸c ph¸t kiÕn ®Þa ®ã tíi x· héi
ch©u ¢u.
Sù h×nh thµnh cña CNTB ë ch©u ¢u ®· diÔn ra nh thÕ nµo?
-6-
3. Gi¶ng bµi míi
Ngay trong lßng XHPK, CNTB ®· ®îc h×nh thµnh. Giai cÊp t s¶n ngµy cµng lín
m¹nh, tuy nhien, hä l¹i kh«ng cã ®Þa vÞ x· héi thÝch hîp Do ®ã, giai cÊp t s¶n ®·
chèng l¹i phog kiÕn trªn nhiÒu lÜnh vùc. Phong trµo V¨n ho¸ Phôc hng lµ minh cho
cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp t s¶n chèng l¹i phong kiÕn.
Ho¹t ®éng d¹y
Yªu cÇu: HS tù ®äc SGK
Ho¹t ®éng häc
HS ®äc phÇn 1
Ghi b¶ng
1) Phong trµo V¨n ho¸
Phôc hng
Tõ thÕ kØ V ®Õn thÕ kØ XV *Nguyªn nh©n:
- ChÕ ®é phong kiÕn k×m
kho¶ng 10 thÕ kØ.
h·m sù ph¸t triÓn cña x·
héi.
- Giai cÊp t s¶n cã thÕ lùc
kinh tÕ nhng kh«ng cã ®Þa
vÞ x· héi.
Phong trµo V¨n ho¸
Phôc hng
Hái: ChÕ ®é phong kiÕn
ë ch©u ¢¢u tån t¹i trong
bao l©u? §Õn thÕ kØ XV
nã ®· béc lé nh÷ng h¹n
chÕ nµo?
Gi¶ng: Trong suèt 1000
n¨m ®ªm trêng trung cæ,
chÕ ®é phong kiÕn ®· k×m
h·m sù ph¸t triÓn cña x·
héi. Taonf x· héi chØ cã trêng häc ®Ó ®µo t¹o gi¸o sÜ.
Nh÷ng di s¶n cña nÒn v¨n
ho¸ cæ ®¹i bÞ ph¸ huû
hoµn toµn, trõ nhµ thê vµ
tu viÖn. Do ®ã, giai cÊp t
s¶n ®Êu tranh chèng l¹i sù
rµng buéc cña t tëng - Kh«i phôc l¹i gi¸ trÞ cña
phong kiÕn.
nÒn V¨n hãa Hi L¹p vµ
Hái: "Phôc hng" lµ g×?
R«ma cæ ®¹i; s¸ng t¹o nÒn
V¨n ho¸ míi cña giai cÊp
t s¶n.
- Giai cÊp t s¶n cã thÕ lùc
Hái: T¹i sao giai cÊp t vÒ kinh tÕ nhng kh«ng cã
s¶n l¹i chän V¨n ho¸ lµm ®Þa vÞ x· héi, ®Êu tranh
cuéc më ®êng cho ®Êu chång phong kiÕn trªn
tranh chèng phong kiÕn? nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau
b¾t ®Çu lµ lÜnh vùc v¨n
ho¸. Nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸
cæ ®¹i lµ tinh hoa nh©n
lo¹i, viÖc kh«i phôc nã sÏ
cã t¸c ®éng, tËp hîp ®îc
®«ng ®¶o d©n chóng ®Ó
chèng l¹i phong kiÕn.
- Lªona ®¬ Vanhxi,
§ªcact¬,
Yªu cÇu: KÓ tªn mét sè Rab¬le,
nhµ V¨n ho¸, khoa häc C«pecnic, Sªchxpia...
tiªu biÓu mµ em biÕt?
(GV giíi thiÖu mét sè t
liÖu, tranh ¶nh trong thêi
V¨n ho¸ Phôc hng cho
- Khoa häc kü thuËt tiÕn
HS).
Hái: Thµnh tùu næi bËt bé vît bËc.
cña phong trµo V¨n ho¸ - Sù phong phó vÒ v¨n
häc.
Phôc hng lµ g×?
- Thµnh c«ng trong c¸c
lÜnh vùc nghÖ thu¹t (cã gi¸
trÞ ®Õn ngµy nay).
- Phª ph¸n XHPK vµ gi¸o
* Néi dung t tëng:
Hái: Qua c¸c t¸c phÈm héi.
-7-
cña m×nh, c¸c t¸c gi¶ thêi - §Õ cao gi¸ trÞ con ngêi.
Phôc hng muèn nãi ®iÒu - Më ®êng cho sù ph¸t
g×?
triÓn cña V¨n ho¸ nh©n
lo¹i.
- HS ®äc phÇn 2.
Yªu cÇu: HS ®äc SGK
- Gi¸o héi c¶n trë sù ph¸t
Hái: Nguyªn nh©n nµo triÓn cña giai cÊp t s¶n
dÉn ®Õn phong trµo c¶i ®ang lªn.
c¸ch t«n gi¸o?
- Phñ nhËn vai trß cña
Hái: Tr×nh bµy néi dung t gi¸o héi.
tëng cuéc c¶i c¸ch Luth¬ - B·i bá nghi lÔ phiÒn to¸i.
vµ Canvanh?
- Quay vÒ gi¸o lÝ Kit«
nguyªn thuû.
Gi¶ng: giai cÊp phong
kiÕn ch©u ¢u dùa vµo gi¸o
héi ®Ó thèng trÞ nh©n d©n
vÒ mÆt tinh thÇn, gi¸o héi
cã thÕ lùc vÒ kinh tÕ rÊt
hïng hËu, cã nhiÒu ruéng
®Êt bãc lét n«ng d©n
nh c¸c l·nh chóa phong
kiÕn. Gi¸o héi cßn ng¨n
cÊm sù ph¸t triÓn cña khoa
häc tù nhiªn. Mäi t tëng
tiÕn bé ®Òu bÞ cÊm ®o¸n.
(KÓ cho HS vÒ sù hy sinh
cña c¸c nhµ khoa häc).
Hái: Phong trµo " C¶i
c¸ch t«n gi¸o" ®· ph¸t
triÓn nh thÕ nµo?
- Lan réng nhiÒu níc t©y
¢u: Anh, Ph¸p, Thôy SÜ...
- T«n gi¸o ph©n ho¸ thµnh
2 gi¸o ph¸i:
+ §¹o tin lµnh.
+ Kit« gi¸o.
t¸c ®éng m¹nh ®Õn cuéc
®Êu tranh vò trang cña t
s¶n chèng phong kiÕn.
- Phª ph¸n XHPK vµ Gi¸o
héi.
- §Ò cao gi¸ trÞ con ngêi.
2) Phong trµo c¶i c¸ch t«n
gi¸o
* Nguyªn nh©n:
- Gi¸o héi bãc lét nh©n
d©n.
- C¶n trë sù ph¸t triÓn cña
giai cÊp t s¶n.
* Néi dung:
- Phñ nhËn vai trß thèng
trÞ cña gi¸o héi.
- B·i bá lÔ nghi phiÒn to¸i.
- Quay vÒ gi¸o lÝ nguyªn
thuû.
* T¸c ®éng ®Õn x· héi:
- Gãp phÇn thóc ®Èy cho
c¸c cuéc khëi nghÜa n«ng
d©n.
- §¹o Kit« bÞ ph©n ho¸.
4. Cñng cè
1. Giai cÊp t s¶n chèng phong kiÕn trªn nh÷ng lÜnh vùc nµo? T¹i sao l¹i cã cuéc ®Êu
tranh ®ã?
2. ý nghÜa cña phong trµo V¨n ho¸ Phôc hng?
3. Phong trµo C¶i c¸ch t«n gi¸o t¸c ®éng nh thÕ nµo ®Õn x· héi ch©u ¢u?
5. Híng dÉn vÒ nhµ
Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp
-8-
TiÕt 4 – Bµi 4
trung quèc thêi phong kiÕn
I. Môc tiªu bµi häc
1. KiÕn thøc
Sù h×nh thµnh x· héi phong kiÕn ë Trung Quèc.
Nh÷ng triÒu ®¹i phong kiÕn lín ë Trung Quèc.
Nh÷ng thµnh tùu lín vÒ v¨n ho¸, khoa häc - kü thuËt cña Trung Quèc.
2. T tëng
NhËn thøc ®îc Trung Quèc lµ mét quèc gia phong kiÕn lín ë ph¬ng §«ng.
Lµ níc l¸ng giÒng víi ViÖt Nam, ¶nh hëng kh«ng nhá tíi qu¸ tr×nh lÞch sö cña ViÖt
Nam.
3. KÜ n¨ng
LËp niªn biÓu c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn Trung Quèc.
Ph©n tÝch c¸c chÝnh s¸ch x· héi cña mçi triÒu ®¹i, tõ ®ã rót ra bµi häc lÞch sö?
II. ThiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
1. B¶n ®å Trung Quèc thêi phong kiÕn.
2. Tranh ¶nh mét sè c«ng tr×nh, l©u ®µi, l¨ng tÈm cña Trung Quèc.
III. TiÕn tr×nh giê d¹y
1. Tæ chøc líp: KTSS
2. KiÓm tra miÖng
Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp t s¶n chèng phong kiÕn ë
ch©u ¢u? Nªu thµnh tùu vµ ý nghÜa cña phong trµo V¨n ho¸ Phôc hng?
Phong trµo C¶i c¸ch t«n gi¸o t¸c ®éng ®Õn x· héi ch©u ¢u nh thÕ nµo?
3. Gi¶ng bµi míi
Lµ mét trong nh÷ng quèc gia ra ®êi sím vµ ph¸t triÓn rÊt nhanh, Trung Quèc ®· ®¹t
®îc nhiÒu thµnh tùu rùc rì trªn nhiÒu lÜnh vùc. Kh¸c víi c¸c níc ch©u ¢u, thêi phong
kiÕn ë Trung Quèc b¾t ®Çu sím vµ kÕt thóc muén h¬n.
Ho¹t ®éng d¹y
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
Ho¹t ®éng häc
- Hs ®äc phÇn 1.
Ghi b¶ng
1) Sù h×nh thµnh XHPK ë
Trung Quèc.
* Nh÷ng biÕn ®æi trong
s¶n xuÊt.
- C«ng cô b»ng s¾t.
N¨ng suÊt t¨ng
DiÖn tÝch gieo tr«ng
t¨ng.
Gi¶ng: (sö dông b¶n ®å). Tõ
2000 n¨m TCN, ngêi Trung
Quèc ®· x©y dùng ®Êt níc
bªn lu vùc s«ng Hoµng Hµ.
Víi nh÷ng thµnh tùu v¨n
minh rùc rì thêi cæ ®¹i, Trung
Quèc ®ãng gãp lín cho sù
ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i.
Hái: S¶n xuÊt thêi kú Xu©n - C«ng cô b»ng s¾t ra
Thu - ChiÕn Quèc cã g× tiÕn ®êi kÜ thuËt canh
* BiÕn ®æi trong x· héi:
bé?
t¸c ph¸t triÓn, më réng
diÖn tÝch gieo trång,
n¨ng suÊt t¨ng...
XuÊt hiÖn giai cÊp
Hái: Nh÷ng biÕn ®æi vÒ mÆt -míi
®Þa chñ vµ t¸
s¶n xuÊt ®· cã t¸c ®éng tíi x· ®iÒn lµ(n«ng
d©n lÜnh
héi nh thÕ nµo?
canh).
Hái: Nh thÕ nµo ®îc gäi lµ - Lµ giai cÊp thèng trÞ
- Quan l¹i, n«ng d©n giµu
"®Þa chñ"?
trong XHPK vèn lµ
nh÷ng quý téc cò vµ ®Þa chñ.
n«ng d©n giµu cã, cã
-9-
Hái: Nh thÕ nµo ®îc gäi lµ nhiÒu ruéng ®Êt.
"t¸ ®iÒn"?
- N«ng d©n bÞ mÊt
ruéng,
ph¶i
nhËn
ruéng cña ®Þa chñ vµ
KÕt luËn: Quan hÖ s¶n xuÊt nép ®Þa t«.
phong kiÕn h×nh thµnh.
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
- HS ®äc phÇn 2.
- Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh
trong chÝnh s¸ch ®èi néi cña - HS tr×nh bµy theo
nhµ TÇn?
SGK.
- KÓ tªn mét sè c«ng tr×nh mµ
TÇn Thuû Hoµng b¾t n«ng - V¹n lÝ trêng thµnh,
d©n x©y dùng?
Cung A Phßng, L¨ng
Li S¬n.
Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ
nh÷ng tîng gèm trong bøc
tranh (h×nh 8) ë SGK?
- RÊt cÇu k×, gièng ngGi¶ng: ChÝnh s¸ch tµn b¹o, êi thËt, sè lîng lín...
b¾t n«ng d©n lao dÞch nÆng nÒ thÓ hiÖn uy quyÒn cña
®· khiÕn n«ng d©n næi dËy lËt TÇn Thuû Hoµng.
®æ nhµ TÇn vµ nhµ H¸n ®îc
thµnh lËp.
Hái: Nhµ H¸n ®· ban hµnh
nh÷ng chÝnh s¸ch g×?
Hái: Em h·y so s¸nh thêi
gian tån t¹i cña nhµ TÇn vµ
nhµ H¸n. V× sao l¹i cã sù
chªnh lÖch ®ã?
Hái: T¸c dông cña nh÷ng
chÝnh s¸ch ®ã ®èi víi x· héi?
Yªu cÇu: HS ®äc SGK
Hái: ChÝnh s¸ch ®èi néi cña
nhµ §êng cã g× ®¸ng chó ý?
Hái: T¸c dông cña c¸c chÝnh
s¸ch ®ã?
Hái: Tr×nh bµy chÝnh s¸ch ®èi
ngo¹i cña nhµ §êng?
Hái: Sù cêng thÞnh cña Trung
Quèc béc lé ë nh÷ng mÆt
nµo?
- N«ng d©n mÊt ruéng
t¸ ®iÒn.
* Quan hÖ s¶n xuÊt phong
kiÕn h×nh thµnh.
2) X· héi Trung Quèc thêi
TÇn - H¸n.
a) Thêi TÇn
- Chia ®Êt níc thµnh quËn,
huyÖn.
- Cö quan l¹i ®Õn cai trÞ.
- Ban hµnh chÕ ®é ®o lêng, tiÒn tÖ..
- B¾t lao dÞch.
b) Thêi H¸n
- Xo¸ bá chÕ ®é ph¸p luËt
- Gi¶m thuÕ, lao dÞch, hµ kh¾c.
xo¸ bá sù hµ kh¾c cña - Gi¶m t« thuÕ, su dÞch.
ph¸p luËt, khuyÕn
khÝch s¶n xuÊt...
- Nhµ TÇn: 15 n¨m.
- KhuyÕn khÝch s¶n xuÊt.
- Nhµ H¸n: 426 n¨m.
V× nhµ H¸n ban hµnh kinh tÕ ph¸t triÓn, x·
c¸c chÝnh s¸ch phï héi æn ®Þnh.
- TiÕn hµnh chiÕn tranh
hîp víi d©n.
- Kinh tÕ ph¸t triÓn, x· x©m lîc.
héi æn ®Þnh thÕ níc
v÷ng vµng.
3) Sù thÞnh vîng cña
- HS ®äc phÇn 3.
Trung Quèc díi thêi nhµ
- Ban hµnh nhiÒu §êng.
chÝnh s¸ch ®óng ®¾n: a) ChÝnh s¸ch ®èi néi
cai qu¶n c¸c vïng xa, - Cö ngêi cai qu¶n c¸c ®Þa
më nhiÒu khao thi ®Ó ph¬ng.
chän nh©n tµi, chia - Më khoa thi chän nh©n
ruéng cho n«ng d©n, tµi.
khuyÕn khÝch s¶n
xuÊt...
- Gi¶m thuÕ, chia ruéng
- Kinh tÕ ph¸t triÓn cho n«ng d©n.
b) ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i
®Êt níc phån vinh...
- Më réng l·nh thæ
b»ng c¸ch tiÕn hµnh
chiÕn tranh. (Liªn hÖ
®èi víi ViÖt Nam)
- TiÕn hµnh chiÕn tranh
- §Êt níc æn ®Þnh.
x©m lîc më réng bê
- Kinh tÕ ph¸t triÓn.
câi, trë thµnh ®Êt níc cêng
- Bê câi ®îc më réng. thÞnh nhÊt ch©u ¸
- 10 -
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
- Hs ®äc phÇn 1.
Gi¶ng: (sö dông b¶n ®å). Tõ
2000 n¨m TCN, ngêi Trung
Quèc ®· x©y dùng ®Êt níc
bªn lu vùc s«ng Hoµng Hµ.
Víi nh÷ng thµnh tùu v¨n
minh rùc rì thêi cæ ®¹i, Trung
Quèc ®ãng gãp lín cho sù
ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i.
Hái: S¶n xuÊt thêi kú Xu©n - C«ng cô b»ng s¾t ra
Thu - ChiÕn Quèc cã g× tiÕn ®êi kÜ thuËt canh
bé?
t¸c ph¸t triÓn, më réng
diÖn tÝch gieo trång,
n¨ng suÊt t¨ng...
XuÊt hiÖn giai cÊp
Hái: Nh÷ng biÕn ®æi vÒ mÆt -míi
®Þa chñ vµ t¸
s¶n xuÊt ®· cã t¸c ®éng tíi x· ®iÒn lµ(n«ng
d©n lÜnh
héi nh thÕ nµo?
canh).
Hái: Nh thÕ nµo ®îc gäi lµ - Lµ giai cÊp thèng trÞ
"®Þa chñ"?
trong XHPK vèn lµ
nh÷ng quý téc cò vµ
n«ng d©n giµu cã, cã
ruéng ®Êt.
Hái: Nh thÕ nµo ®îc gäi lµ nhiÒu
N«ng
d©n bÞ mÊt
"t¸ ®iÒn"?
ruéng,
ph¶i
nhËn
ruéng cña ®Þa chñ vµ
KÕt luËn: Quan hÖ s¶n xuÊt nép ®Þa t«.
phong kiÕn h×nh thµnh.
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
- HS ®äc phÇn 2.
- Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh - HS tr×nh bµy theo
trong chÝnh s¸ch ®èi néi cña SGK.
nhµ TÇn?
- KÓ tªn mét sè c«ng tr×nh mµ - V¹n lÝ trêng thµnh,
TÇn Thuû Hoµng b¾t n«ng Cung A Phßng, L¨ng
d©n x©y dùng?
Li S¬n.
Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ
nh÷ng tîng gèm trong bøc - RÊt cÇu k×, gièng ngtranh (h×nh 8) ë SGK?
thËt, sè lîng lín...
Gi¶ng: ChÝnh s¸ch tµn b¹o, êi
thÓ
uy quyÒn cña
b¾t n«ng d©n lao dÞch nÆng nÒ TÇn hiÖn
Thuû
Hoµng.
®· khiÕn n«ng d©n næi dËy lËt
®æ nhµ TÇn vµ nhµ H¸n ®îc
thµnh lËp.
Hái: Nhµ H¸n ®· ban hµnh
nh÷ng chÝnh s¸ch g×?
- Gi¶m thuÕ, lao dÞch,
xo¸ bá sù hµ kh¾c cña
Hái: Em h·y so s¸nh thêi ph¸p luËt, khuyÕn
gian tån t¹i cña nhµ TÇn vµ khÝch s¶n xuÊt...
nhµ H¸n. V× sao l¹i cã sù - Nhµ TÇn: 15 n¨m.
- Nhµ H¸n: 426 n¨m.
chªnh lÖch ®ã?
V× nhµ H¸n ban hµnh
c¸c chÝnh s¸ch phï
- 11 -
1) Sù h×nh thµnh XHPK ë
Trung Quèc.
* Nh÷ng biÕn ®æi trong
s¶n xuÊt.
- C«ng cô b»ng s¾t.
N¨ng suÊt t¨ng
DiÖn tÝch gieo tr«ng
t¨ng.
* BiÕn ®æi trong x· héi:
- Quan l¹i, n«ng d©n giµu
®Þa chñ.
- N«ng d©n mÊt ruéng
t¸ ®iÒn.
* Quan hÖ s¶n xuÊt phong
kiÕn h×nh thµnh.
2) X· héi Trung Quèc thêi
TÇn - H¸n.
a) Thêi TÇn
- Chia ®Êt níc thµnh quËn,
huyÖn.
- Cö quan l¹i ®Õn cai trÞ.
- Ban hµnh chÕ ®é ®o lêng, tiÒn tÖ..
- B¾t lao dÞch.
b) Thêi H¸n
- Xo¸ bá chÕ ®é ph¸p luËt
hµ kh¾c.
- Gi¶m t« thuÕ, su dÞch.
- KhuyÕn khÝch s¶n xuÊt.
kinh tÕ ph¸t triÓn, x·
héi æn ®Þnh.
Hái: T¸c dông cña nh÷ng hîp víi d©n.
chÝnh s¸ch ®ã ®èi víi x· héi? - Kinh tÕ ph¸t triÓn, x·
héi æn ®Þnh thÕ níc
Yªu cÇu: HS ®äc SGK
v÷ng vµng.
Hái: ChÝnh s¸ch ®èi néi cña - HS ®äc phÇn 3.
nhµ §êng cã g× ®¸ng chó ý?
- Ban hµnh nhiÒu
chÝnh s¸ch ®óng ®¾n:
cai qu¶n c¸c vïng xa,
më nhiÒu khao thi ®Ó
chän nh©n tµi, chia
ruéng cho n«ng d©n,
khÝch s¶n
Hái: T¸c dông cña c¸c chÝnh khuyÕn
xuÊt...
s¸ch ®ã?
Hái: Tr×nh bµy chÝnh s¸ch ®èi
- Kinh tÕ ph¸t triÓn
ngo¹i cña nhµ §êng?
®Êt níc phån vinh...
- Më réng l·nh thæ
Hái: Sù cêng thÞnh cña Trung b»ng c¸ch tiÕn hµnh
Quèc béc lé ë nh÷ng mÆt chiÕn tranh. (Liªn hÖ
®èi víi ViÖt Nam)
nµo?
- §Êt níc æn ®Þnh.
- Kinh tÕ ph¸t triÓn.
- Bê câi ®îc më réng.
- TiÕn hµnh chiÕn tranh
x©m lîc.
3) Sù thÞnh vîng cña
Trung Quèc díi thêi nhµ
§êng.
a) ChÝnh s¸ch ®èi néi
- Cö ngêi cai qu¶n c¸c ®Þa
ph¬ng.
- Më khoa thi chän nh©n
tµi.
- Gi¶m thuÕ, chia ruéng
cho n«ng d©n.
b) ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i
- TiÕn hµnh chiÕn tranh
x©m lîc më réng bê
câi, trë thµnh ®Êt níc cêng
thÞnh nhÊt ch©u ¸
4. Cñng cè
1. XHPK ë Trung Quèc ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo?
2. Sù thÞnh vîng cña Trung Quèc biÓu hiÖn ë nh÷ng mÆt nµo díi thêi nhµ §êng?
5. Híng dÉn vÒ nhµ
Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp
- 12 -
TiÕt 5 - Bµi 4
Trung Quèc thêi phong kiÕn
(TiÕp theo)
I. Môc tiªu bµi häc
TiÕp theo cña TiÕt 4 – Bµi 4
II. ThiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
B¶n ®å Trung Quèc phong kiÕn
III. TIÕN TR×NH D¹Y HäC
1. Tæ chøc líp: KTSS
2. KiÓm tra miÖng
Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn sù h×nh thµnh XHPK ë Trung Quèc? Theo em, sù h×nh
thµnh XHPK ë Trung Quèc cã g× kh¸c víi ph¬ng T©y?
Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh trong chÝnh s¸ch ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña nhµ §êng. T¸c
dông cña nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã?
3. Gi¶ng bµi míi
Sau khi ph¸t triÓn ®Õn ®é cùc thÞnh díi thêi nhµ §êng, Trung Quèc l¹i l©m vµo t×nh
tr¹ng bÞ chia c¾t suèt h¬n nöa thÕ kû (tõ n¨m 907 ®Õn n¨m 960).
Nhµ Tèng thµnh lËp n¨m 960, Trung Quèc thèng nhÊt vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn, tuy
kh«ng m¹nh mÏ nh tríc.
Ho¹t ®éng d¹y
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
Ho¹t ®éng häc
- HS ®äc phÇn 4.
- Nhµ Tèng ®· thi hµnh nh÷ng - Xo¸ bá miÔn gi¶m su
chÝnh s¸ch g×?
thuÕ, më mang c¸c
c«ng tr×nh thuû lîi,
khuyÕn khÝch ph¸t triÓn
thñ c«ng nghiÖp: khai
má, luyÖn kim, dÖt t¬
lôa, ®óc vò khÝ...
- Nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã cã t¸c - æn ®Þnh ®êi sèng nh©n
dông g×?
d©n sau nhiÒu n¨m
chiÕn tranh lu l¹c.
- Nhµ Nguyªn ë Trung Quèc - Vua M«ng Cæ lµ Hèt
®îc thµnh lËp nh thÕ nµo?
TÊt LiÖt diÖt nhµ Tèng,
lËp nªn nhµ Nguyªn ë
Trung Quèc.
Gi¶ng: ThÕ kØ XIII, qu©n
m«ng Cæ rÊt hïng m¹nh, vã
ngùa cña ngêi M«ng Cæ ®·
trµn ngËp lÉnh thæ c¸c níc
ch©u ¢u còng nh ch©u ¸. Khi
tiÕn vµo Trung Quèc, ngêi
M«ng Cæ lËp nªn nhµ
Nguyªn.
- Ngêi M«ng Cæ cã ®Þa
Hái: Sù ph©n biÖt ®èi sö gi÷a vÞ cao, hëng nhiÒu ®Æc
ngêi M«ng Cæ vµ ngêi H¸n ®- quyÒn.
îc biÓu hiÖn nh thÕ nµo?
- Ngêi H¸n bÞ cÊm ®o¸n
®ñ thø nh cÊm mang vò
khÝ, thËm trÝ c¶ viÖc häp
chî, ra ®êng vµo ban
®ªm...
- HS ®äc phÇn 5.
Yªu cÇu: HS ®äc SGK
- 1368, nhµ Nguyªn bÞ
- 13 -
Ghi b¶ng
4) Trung Quèc thêi Tèng Nguyªn
a) Thêi Tèng
- MiÔn gi¶m thuÕ, su dÞch.
- Më mang thuû lîi.
- Ph¸t triÓn thñ c«ng
nghiÖp.
- Cã nhiÒu ph¸t minh.
b) Thêi Nguyªn
- Ph©n biÖt ®èi xö gi÷a ngêi m«ng Cæ vµ ngêi H¸n.
- Nh©n d©n næi dËy khëi
nghÜa.
5) Trung Quèc thêi Minh Thanh.
Hái: Tr×nh bµy diÕn biÕn
chÝnh trÞ cña Trung Quèc tõ
sau thêi Nguyªn ®Õn cuèi
Thanh?
Hái: X· héi Trung Quèc cuèi
thêi Minh vµ nhµ Thanh cã g×
thay ®æi?
Hái: MÇm mèng kinh tÕ
TBCN biÓu hiÖn ë nh÷ng
®iÓm nµo?
Gi¶ng: Thêi Minh vµ thêi
Thanh tån t¹i kho¶ng h¬n 500
n¨m ë Trung Quèc. Trong
suèt qu¸ tr×nh lÞch sö Êy, mÆc
dï cßn cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ
song Trung Quèc ®· ®¹t ®îc
nhiÒu thµnh tùu trªn nhiÒu
lÜnh vùc.
lËt ®æ, nhµ Minh thèng
trÞ. Sau ®ã LÝ Tù Thµnh
lËt ®æ nhµ Minh. Qu©n
M·n Thanh t ph¬ng B¾c
trµn xuèng lËp nªn nhµ
Thanh.
* Thay ®æi vÒ chÝnh trÞ:
- 1368: nhµ Minh ®îc
thµnh lËp.
- Lý Tù Thµnh lËt ®æ nhµ
Minh.
- 1644: Nhµ Thanh ®îc
thµnh lËp.
* BiÕn ®æi trong x· héi
- XHPK l©m vµo t×nh thêi cuèi Minh vµ Thanh:
- Vua quan xa ®o¹
tr¹ng suy tho¸i.
+ Vua quan ¨n ch¬i xa - N«ng d©n ®ãi khæ.
xØ.
+ N«ng d©n, thî thñ
c«ng ph¶i nép t«, thuÕ
nÆng nÒ.
+ Ph¶i ®i lao dÞch, ®i * BiÕn ®æi vÒ kinh tÕ:
- MÇm mèng kinh tÕ
phu.
TBCN xuÊt hiÖn.
- Bu«n b¸n víi níc ngoµi
+ XuÊt hiÖn nhiÒu xëng ®îc më réng.
dÖt lín, xëng lµm ®å
sø... víi sù chuyªn m«n
ho¸ cao, thuª nhiÒu
nh©n c«ng.
+ Bu«n b¸n víi níc
ngoµi ®îc më réng.
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
Hái: Tr×nh bµy nh÷ng thµnh - HS ®äc phÇn 6.
tùu næi bËt vÒ v¨n ho¸ Trung - §¹t ®îc thµnh tùu trªn
Quèc thêi phong kiÕn?
rÊt nhiÒu lÜnh vùc v¨n
ho¸ kh¸c nhau: v¨n häc,
sö häc, nghÖ thuËt ®iªu
Hái: KÓ tªn mét sè t¸c phÈm kh¾c, héi ho¹.
v¨n häc lín mµ em biÕt?
- "T©y du ký", "Tam
quèc
diÔn
nghÜa",
Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ "§«ng chu liÖt quèc"...
tr×nh ®é s¶n xuÊt gèm qua - §¹t ®Õn ®Ønh cao,
h×nh 10 trong SGK?
trang trÝ tinh x¶o, nÐt vÏ
®iªu luyÖn...§ã lµ t¸c
Hái: KÓ tªn mét sè c«ng tr×nh phÈm nghÖ thuËt.
kiÕn tróc lín? Quan s¸t Cè - Cè cung, V¹n lÝ trêng
cung (h×nh 9 SGK) em cã thµnh, khu l¨ng tÈm cña
nhËn xÕt g×?
c¸c vÞ vua.
- Gîi ý: ®å sé, réng lín,
kiªn cè, kiÕn tróc hµi
hoµ, ®Ñp...
Hái: Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña - Cã nhiÒu ph¸t minh
em vÒ khoa häc - kÜ thuËt cña lín ®ãng gãp cho sù
Trung Quèc?
ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i
nh giÊy viÕt, kÜ thuËt in
Ên, la bµn, thuèc sóng...
- 14 -
6) V¨n ho¸, khoa häc - kÜ
thuËt Trung Quèc thêi
phong kiÕn.
a) V¨n ho¸
- T tëng: Nho gi¸o.
- V¨n häc, sö häc rÊt ph¸t
triÓn.
- NghÖ thuËt: héi ho¹, ®iªu
kh¾c, kiÕn tróc... ®Òu ë
tr×nh ®é cao.
b) Khoa häc - kÜ thuËt.
- "Tø ®¹i ph¸t minh"
- KÜ thuËt ®ãng tµu, luyÖn
s¾t, khai th¸c dÇu má... cã
®ãng gãp lín ®èi víi nh©n
lo¹i.
- Ngoµi ra, Trung Quèc
cßn lµ n¬i ®Æt nªn mãng
cho c¸c ngµnh khoa häc
- kÜ thuËt hiÖn ®¹i kh¸c:
®ãng tµu, khai má,
luyÖn kim...
4. Cñng cè
1. Tr×nh bµy nh÷ng thay ®æi cña XHPK Trung Quèc thêi Minh - Thanh?
2. V¨n ho¸, khoa häc - kÜ thuËt Trung Quèc thêi phong kiÕn cã nh÷ng thµnh tùu g×?
5. Híng dÉn vÒ nhµ
Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp
- 15 -
TiÕt 6 - Bµi 5
Ên ®é thêi phong kiÕn
I. Môc tiªu bµi häc
1. KiÕn thøc
C¸c giai ®o¹n lín cña lÞch sö Ên ®é tõ thêi cæ ®¹i ®Õn gi÷a thÕ kØ XIX.
Nh÷ng chÝnh s¸ch cai trÞ cña nh÷ng v¬ng triÒu vµ njhuwngx biÓu hiÖn cña sù ph¸t
triÓn thÞnh ®¹t cña Ên ®é thêi phong kiÕn.
Mét sè thµnh tùu cña v¨n ho¸ Ên ®é thêi cæ, trung ®¹i.
2. T tëng
LÞch sö Ên ®é thêi phong kiÕn g¾n sù hng thÞnh , li hîp d©n téc víi ®Êu tranh t«n
gi¸o.
NhËn thøc ®îc Ên ®é lµ mét trong nh÷ng trung t©m cña v¨n minh nh©n lo¹i, cã ¶nh
hëng s©u réng ®Õn sù ph¸t triÓn lÞch sö vµ v¨n ho¸ cña nhiÒu d©n téc §«ng Nam ¸.
3. KÜ n¨ng
Båi dìng kÜ n¨ng quan s¸t b¶n ®å.
Tæng hîp nh÷ng kiÕn thøc trong bµi ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu bµi häc.
II. ThiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
1. B¶n ®å Ên ®é thêi cæ ®¹i vµ phong kiÕn.
2. T liÖu vÒ c¸c triÒu ®¹i ë Ên ®é.
3. Mét sè tranh ¶nh vÒ c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ cña Ên ®é.
III. TiÕn tr×nh giê d¹y
1. Tæ chøc líp: KTSS
2. KiÓm tra miÖng
Sù suy yÕu cña x· héi phong kiÕn Trung Quèc cuèi thêi Minh- Thanh ®îc biÓu hiÖn
nh thÕ nµo?
Tr×nh bµy nh÷ng thµnh tùu lín vÒ v¨n ho¸, khoa häc- kÜ thuËt cña Trung Quèc thêi
phong kiÕn.
3. Gi¶ng bµi míi
Ên ®é- mét trong nh÷ng trung t©m v¨n minh lín nhÊt cña nh©n lo¹i còng ®îc h×nh
thµnh tõ rÊt sím. Víi mét bÒ dµy lÞch sö vµ nh÷ng thµnh tùu v¨n ho¸ vÜ ®¹i, Ên ®é cã
nh÷ng ®ãng gãp lín lao trong lÞch sö nh©n lo¹i.
Ho¹t ®éng d¹y
Yªu cÇu: HS ®äc SGK.
Hái: C¸c tiÓu v¬ng quèc
®Çu tiªn ®îc h×nh thµnh ë
®©u trªn ®Êt Ên ®é? Vµo
thêi gian nµo?
Dïng b¶n ®å giíi thiÖu
nh÷ng con s«ng lín gãp
phÇn h×nh thµnh nÒn v¨n
minh tõ r¸t sím cña Ên ®é.
Hái: Nhµ níc Maga®a
thèng nhÊt ra ®êi trong
hoµn c¶nh nµo?
- §Êt níc Maga®a tån t¹i
trong bao l©u?
- V¬ng triÒu Gupta ra ®êi
vµo thêi gian nµo?
Ho¹t ®éng häc
- HS ®äc phÇn 1 SGK.
+ 2500 n¨m TCN, trªn lu
vc s«ng Ên, thµnh thÞ
xuÊt hiÖn.
+ 1500 n¨m TCN, trªn lu
vùc s«ng H»ng còng cã
nh÷ng thµnh thÞ.
- Nh÷ng thµnh thÞ- tiÓu
v¬ng quèc dÇn liªn kÕt
víi nhau. §¹o PhËt cã
vai trß quan träng trong
qu¸ tr×nh thèng nhÊt nµy.
- Trong kho¶ng h¬n 3 thÕ
kØ: tõ thÕ kØ VI TCN ®Õn
thÕ kØ III TCN.
- TK IV, V¬ng triÒu
Gupta ®îc thµnh lËp.
Yªu cÇu: HS ®ä SGK
Hái: Sù ph¸t triÓn cña v¬ng - HS ®äc phÇn 2.
triÒu Gupta thÓ hiÖn ë - C¶ kinh tÕ - x· héi vµ
- 16 -
Ghi b¶ng
1) Nh÷ng trang sö ®Çu tiªn
- 2500 n¨m TCN: thµnh thÞ
xuÊt hiÖn (s«ng Ên).
- 1500 n¨m TCN: ( s«ng
H»ng).
- TK VI TCN: Nhµ níc
Maga®a thèng nhÊt
hïng m¹nh ( Cuèi TK III
TCN).
- Sau TK III TCN: sôp ®æ.
- TK IV: V¬ng triÒu Gupta.
nh÷ng mÆt nµo?
Hái: Sù sôp ®æ cña v¬ng
triÒu Gupta diÜen ra nh thÕ
nµo?
- Ngêi Håi gi¸o ®· thi hµnh
nh÷ng chÝnh s¸ch g×?
Hái: V¬ng triÒu §ªli tån t¹i
trong bao l©u?
Hái: Vua Ac¬ba ®· ¸p dông
nh÷ng chÝnh s¸ch g× ®Ó cai
trÞ Ên ®é?
(GV giíi thiÖu thªm vÒ
Ac¬ba cho HS)
Yªu cÇu : HS ®äc SGK.
- Ch÷ viÕt ®Çu tiªn ®îc ngêi
Ên §é s¸ng t¹o lµ lo¹i ch÷
g×? Dïng ®Ó lµm g×?
Gi¶ng: Kinh Vª®a lµ bé
kinh cÇu nguyÖn cæ nhÊt,
"Vª®a" cã nghÜa lµ "hiÓu
biÕt", gåm 4 tËp.
Hái: KÓ tªn c¸c t¸c phÈm
v¨n häc næi tiÕng cña ¢n §é?
2) Ên ®é thêi phong kiÕn
* V¬ng triÒu Gupta:( TK IV
- VI)
- LuyÖn kim rÊt ph¸t triÓn .
- NghÒ thñ c«ng: dÖt , chÕ
t¹o kim hoµn, kh¾c trªn ngµ
- §Çu thÕ kØ XII, ngêi voi...
Thæ NhÜ K× tiªu diÖt
miÒn B¾c Ên v¬ng triÒu * V¬ng quèc Håi gi¸o §ªli
( XII- XVI)
Gupta sôp ®æ.
- ChiÕm ruéng ®Êt, cÊm
®¹o Hin®u m©u thuÉn - ChiÕm ruéng ®Êt.
- CÊm ®o¸n ®¹o Hin®u.
d©n téc.
- Tõ XII ®Õn XVI, bÞ ngêi M«ng Cæ tÊn c«ng * V¬ng triÒu M«g«n (TK
lËt ®æ.
- gi÷a TK XIX).
- Thùc hiÖn c¸c biÖn XVI
Xo¸
k× thÞ t«n gi¸o.
ph¸p ®Ó xo¸ bá sù k× thÞ - Kh«ibá
phôc
kinh tÕ.
t«n gi¸o, thñ tiªu ®Æc - Ph¸t triÓn v¨n
ho¸.
quyÒn Håi gi¸o, kh«i
phôc kinh tÕ vµ ph¸t triÓn
v¨n ho¸.
3) V¨n ho¸ Ên ®é
- HS ®äc phÇn 3.
- Ch÷ viÕt: ch÷ Ph¹n.
- Ch÷ Ph¹n ®Ó s¸ng - V¨n häc: Sö thi ®å sé,
t¸c v¨n häc, th¬ ca, sö kÞch, th¬ ca...
thi, c¸c bé kinh vµ lµ - Kinh Vª®a.
nguån gèc cña ch÷ - KiÕn tróc: KiÕn tróc
Hin®u.
Hin®u vµ kiÕn tróc PhËt
gi¸o.
v¨n ho¸ ®Òu rÊt ph¸t
triÓn: chÕ t¹o ®îc s¾t
kh«ng rØ, ®óc tîng ®ång,
dÖt v¶i víi kÜ thuËt cao,
lµm ®å kim hoµn...
Gi¶ng: Vë "S¬kunt¬la" nãi
vÒ t×nh yªu cña nµng
S¬kunt¬la vµ vua §us¬ta,
pháng theo mét c©u chuyÖn
d©n gian Ên §é.
2 bé sö thi:
Mahabharata
vµ
Ramayana.
- KÞch cña Kali®asa.
- KiÕn tróc Hin®u: th¸p
Hái: KiÕn tróc Ên ®é cã g× nhän nhiÒu tÇng, trang trÝ
b»ng phï ®iªu.
®Æc s¾c?
(GV giíi thiÖu tranh ¶nh vÒ
kiÕn tróc Ên ®é nh l¨ng
Tadj Mahall, chïa hang
Ajanta...)
- KiÕn tróc PhËt gi¸o:
chïa x©y hoÆc khoÐt s©u
vµo v¸ch nói, th¸p cã
m¸i trßn nh b¸t óp...
4. Cñng cè
LËp niªn biÓu c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn lich sö lín cña Ên ®é.
Tr×nh bµy nh÷ng thµnh tùu lín vÒ v¨n ho¸ mµ ngêi Ên ®é ®· ®¹t ®îc.
5. Híng dÉn vÒ nhµ
Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp
- 17 -
TiÕt 7 - Bµi 6
C¸c quèc gia phong kiÕn ®«ng nam ¸
I. Môc tiªu bµi häc
1. KiÕn thøc
N¾m ®îc tªn gäi cña c¸c quèc gia khu vùc §«ng Nam ¸, nh÷ng ®Æc ®iÓm t¬ng ®ång
vÒ vÞ trÝ ®Þa lý cña c¸c quèc gia ®ã.
C¸c giai ®o¹n lÞch sö quan träng cña khu vùc §«ng Nam ¸.
2. T tëng
NhËn thøc ®îc qu¸ tr×nh lÞch sö, sù g¾n bã l©u ®êi gi÷a c¸c d©n téc ë §«ng Nam ¸.
Trong lÞch sö c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ còng cã nhiÒu thµnh tùu ®ãng gãp cho v¨n
minh nh©n lo¹i.
3. Kü n¨ng.
BiÕt x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ c¸c v¬ng quèc cæ vµ phong kiÕn §«ng Nam ¸ trªn b¶n ®å.
LËp niªn biÓu c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn chñ yÕu cña lÞch sö khu vùc §«ng Nam ¸
II. ThiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc
1. B¶n ®å §«ng Nam ¸.
2. Tranh ¶nh, t liÖu vÒ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, v¨n ho¸, ®Êt níc...cña khu vùc §«ng
Nam ¸.
III. TiÕn tr×nh giê d¹y
1. Tæ chøc líp: KTSS
2. KiÓm tra miÖng
Sù ph¸t triÓn cña Ên §é díi v¬ng triÒu Gupta ®îc biÓu hiÖn nh thÕ nµo?
Tr×nh bµy nh÷ng thµnh tùu vÒ mÆt v¨n hãa mµ Ên ®é ®· ®¹t ®îc thêi trung ®¹i.
3. Gi¶ng bµi míi
§«ng Nam ¸ tõ l©u ®· ®îc coi lµ mét khu vùc cã bÒ dµy v¨n hãa, lÞch sö. Ngay tõ
nh÷ng thÕ kû ®Çu c«ng nguyªn c¸c quèc gia ®Çu tiªn ë §«ng Nam ¸ ®· b¾t ®Çu xuÊt
hiÖn. Tr¶i qua hµng ngµn n¨m lÞch sö, c¸c quèc gia ®ã ®· cã nhiÒu biÕn chuyÓn. Trong
bµi 6 chóng ta sÏ nghiªn cøu sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña khu vùc §«ng Nam ¸ thêi
®¹i phong kiÕn.
Ho¹t ®éng d¹y
Yªu cÇu HS ®äc SGK
Hái: KÓ tªn c¸c quèc gia
khu vùc §«ng Nam ¸ hiÖn
nay vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c
níc ®ã trªn b¶n ®å?
Ho¹t ®éng häc
- HS ®äc phÇn 1
- 11 níc: ViÖt Nam, Lµo,
Th¸i Lan, Campuchia,
Myanma,
Brun©y,
Indonesia,
Philippin,
Malaysia, Singapore vµ
§«ng Timor (HS tù x¸c
®Þnh trªn b¶n ®å).
Hái: Em h·y chØ ra c¸c - Cã mét nÐt chung vÒ
®Æc ®iÓm chung vÒ tù ®iÒu kiÖn tù nhiªn: ¶nh hnhiªn cña c¸c níc ®ã?
ëng cña giã mïa.
Hái: §iÒu kiÖn tù nhiªn
Êy cã t¸c ®éng nh thÕ nµo + ThuËn lîi: Cung cÊp ®ñ
®Õn ph¸t triÓn n«ng níc tíi, khÝ hËu nãng Èm
nghiÖp?
dÉn ®Õn thÝch hîp cho c©y
cèi sinh trëng vµ ph¸t
triÓn.
+ Khã kh¨n: Giã mïa
cïng lµ nguyªn nh©n g©y
ra lò lôt, h¹n h¸n...¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn n«ng
Hái: C¸c quèc gia cæ ë nghiÖp.
§«ng Nam ¸ xuÊt hiÖn tõ
- 18 -
Ghi b¶ng
1. Sù h×nh thµnh c¸c v¬ng
quèc cæ §«ng Nam ¸.
* §iÒu kiÖn tù nhiªn: ChÞu
¶nh hëng cña giã mïa cô
thÓ lµ mïa kh« vµ mïa ma
- ThuËn lîi: N«ng nghiÖp
ph¸t triÓn.
- Khã kh¨n: Cã nhiÒu
thiªn tai.
* Sù h×nh thµnh c¸c quèc
gia cæ:
- §Çu c«ng nguyªn.
- 10 thÕ kû sau c«ng
bao giê?
Hái: H·y kÓ tªn mét sè
quèc gia cæ vµ x¸c ®Þnh vÞ
trÝ trªn b¶n ®å?
Yªu cÇu: HS ®äc s¸ch
gi¸o khoa.
Gi¶ng: C¸c quèc gia
phong kiÕn §«ng Nam ¸
còng tr¶i qua c¸c giai
®o¹n h×nh thµnh, hng
thÞnh vµ suy vong.
ë mçi níc, c¸c qu¸ tr×nh
®ã diÔn ra trong thêi gian
kh¸c nhau.Nhng nh×n
chung, giai ®o¹n cña nöa
sau thÕ kØ X ®Õn ®µu thÕ
kØ XVIII lµ thêi k× thÞnh vîng nhÊt cña c¸c quèc gia
phong kiÕn §«ng Nam ¸.
- Tõ nh÷ng thÕ kû ®Çu sau nguyªn: C¸c v¬ng quèc ®C«ng nguyªn (trõ ViÖt îc thµnh lËp.
Nam ®· cã nhµ níc tõ tríc
C«ng nguyªn).
Champa, Phï Nam, vµ 2. Sù h×nh thµnh cµ ph¸t
hµng lo¹t c¸c quèc gia triÓn cña c¸c quèc gia
nhá kh¸c.
phong kiÕn §«ng Nam ¸
- Tõ thÕ kØ X- XVIII,
- Häc sinh ®äc phÇn 2.
thêi k× thÞnh vîng.
- In®«nªsia: v¬ng triÒu
M«gi«pahit(1213-1527).
Campuchia:Thêi k× ¡ng
co(IX- XV).
Mianma:V¬ng
quèc
Pagan(XI)
- Th¸i Lan:V¬ng quèc
Sukh«thay(XIII).
Lµo:V¬ng
quèc
L¹n
X¹ng(XV- XVII)
- §¹i ViÖt
- Champa...
Cuèi thÕ kØ XIII, dßng vua
Giava m¹nh lªnchinh
phôc tÊt c¶ c¸c tiÓu quèc ë
hai ®¶o Xumat¬ra vµ
GiavalËp nªn v¬ng triÒu
M«gi«pahit hïng m¹nh
trong suèt h¬n 3 thÕ kØ.
- Pagan(XI).
Sukh«thay(XIII).
L¹n
Xang(XIV),Ch©n
l¹p(VI), Champa,...
Thµnh tùu næi bËt cña c
d©n §«ng Nam ¸ thêi
phong kiÕn lµ kiÕn tróc vµ
Hái: Em cã nhËn xÐt g× vÒ ®iªu kh¾c víi nhiÒu c«ng
kiÕn tróc cña §«ng Nam tr×nh næi tiÕng: §Òn ¨ng
co, ®Òn B«r«bu®ua, chïa
¸ qua h×nh 12 vµ 13.
th¸p Pagan, th¸p chµm...
- H×nh vßng kiÓu b¸t óp,
cã th¸p nhän, ®å sé, kh¾c
ho¹ nhiÒu h×nh ¶nh sinh
®éng(chÞu ¶nh hëng cña
kiÕn tróc Ên §é).
4. Cñng cè
1. Tr×nh bµy ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ nh÷ng yÕu tè h×nh thµnh nªn c¸c v¬ng quèc cæ ë
§«ng Nam ¸.
2.KÓ tªn mét sè níc §«ng Nam ¸ tiªu biÓu vµ mét sè c«ng tr×nh kiÕn tróc ®Æc s¾c.
- 19 -
5. Híng dÉn vÒ nhµ
Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp
- 20 -
- Xem thêm -