Tài liệu Giáo án hình học 11 hki

Hình học 11_HKI Ngaøy daïy: 19/8 – 24/8/2013 (11c1) Tuaàn: 1 CHÖÔNG I. PHEÙP DÔØI HÌNH VAØ PHEÙP ÑOÀNG DAÏNG TRONG MAËT PHAÚNG Tieát 1 §1 PHEÙP BIEÁN HÌNH I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp bieân hình, moät soá thuaät ngöõ vaø kí hieäu lieân quan ñeán noù, lieân heä ñöôïc vôùi nhöõng pheùp bieán hình ñaõ hoïc ôû lôùp döôùiù. * Kyõ naêng : Phaân bieät ñöôïc caùc pheùp bieán hình, hai pheùp bieán hình khaùc nhau khi naøo, xaùc ñònh ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm, cuûa moät hình qua moät pheùp bieán hình. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc vôùi nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá vôùi pheùp bieán hình. Coù nhieàu saùng taïo trong hoïc taäp. Tích cöïc phaùt huy tình ñoäc laäp trong hoïc taäp. II. Troïng taâm: khaùi nieäm pheùp bieân hình, moät soá thuaät ngöõ vaø kí hieäu lieân quan ñeán noù, lieân heä ñöôïc vôùi nhöõng pheùp bieán hình ñaõ hoïc ôû lôùp döôùiù III. Chuaån bò cuûa GV - HS : GV: Baûng phuï hình veõ 1.1 trang 4. HS: SGK, dụng cụ học tập. IV. Tiến trình: 1. OÅn ñònh toå chöùc: oån ñònh lôùp, kieåm dieän só soá 2. Kiểm tra miệng: Giôùi thieäu chöông I : Giaùo vieân giôùi thieäu pheùp dôøi hình vaø pheùp ñoàng daïng trong maët phaúng nhö saùch giaùo khoa. 3. Bài mới: Hoaït ñoäng 1 : Ñaët vaán ñeà * Caâu hoûi 1: Cho hình bình haønh ABCD, goïi O laø giao ñieåm cuûa hai ñöôøng cheùo. Qua O haõy xaùc ñònh moái quan heä cuûa A vaø C; B vaø D; AB vaø CD . + HS : A vaø C; B vaø D; AB vaø CD ñoái xöùng nhau qua taâm O.   AB = a , * Caâu hoûi 2; Cho vectô a vaø moät ñieåm A. Haõy xaùc ñònh B sao cho  ñieåm B’ sao cho AB' = a , neâu moái quan heä giöõa B vaø B’. + HS: HS leân baûng veõ hình vaø neâu nhaän xeùt ñeå ñöa ñeán khaùi nieän pheùp tònh tieán. Hoaït ñoäng 2: 1.Pheùp bieán hình laø gì ? Nội dung Hoạt động của GV và HS + Chæ coù 1 ñöôøng thaúng duy nhaát. + Qua M keû ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi d , caét d taïi M’. + Có duy nhaát moät ñieåm M’. + Coù voâ soá ñieåm nhö vaäy, caùc ñieåm M naèm treân ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi d ñi qua M’. + HS neâu ñònh nghóa : Quy taéc ñaët töông öùng moãi ñieåm M cuûa maët phaúng vôùi moät ñieåm xaùc ñònh duy nhaát M’ cuûa maët 1 Hình học 11_HKI phaúng dñã ñöôïc goïi laø pheùp bieán hình trong maët phaúng. Kí hieäu pheùp bieán hình laø F thì ta vieát F(M) = M’ hay M’ = F(M) vaø goïi ñieåm M’ laø aûnh cuûa ñieåm M qua pheùp bieán hình F. Neáu H laø moät hình naøo ñoù trong maët phaúng thì ta kí hieäu H ‘= F(H ) laø taäp hôïp caùc ñieåm M’ = F(M) vôùi moïi ñieåm M thuoäc H , ta noùi F bieán hình H thaønh hình H‘ hay hình H’ ‘laø aûnh cuûa hình H qua pheùp bieán hình F. * Pheùp bieán hình moãi ñieåm M thaønh chính noù ñöôïc goò laø pheùp bieán hình ñoàng nhaát. Thöïc hieän  1: GV treo hình 1.1 vaø yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi sau : + Qua M coù theå keû ñöôïc bao nhieâu ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi d? + Haõy neâu caùch döïng ñieåm M’. + Coù bao nhieâu ñieåm M’ nhö vaäy? + Neáu ñieåm M’ laø hình chieáu cuûa M treân d, coù bao nhieâu ñieåm M nhö vaäy? * GV gôïi yù khaùi nieäm pheùp bieán hình thoâng qua hoaït ñoäng 1 + Cho ñieåm M vaø ñöôøng thaúng d, pheùp xaùc ñònh hình chieáu M’ cuûa M laø moät pheùp bieán hình. + Cho ñieåm M’ treân ñöôøng thaúng d, pheùp xaùc ñònh ñieåm M ñeå ñieåm M’ laø hình chieáu cuûa ñieåm M khoâng phaûi laø moät pheùp bieán hình. * GV neâu kí hieäu pheùp bieán hình. * GV: Pheùp bieán hình moãi ñieåm M thaønh chính noù ñöôïc goò laø pheùp bieán hình ñoàng nhaát. Hoaït ñoäng 3: Hoạt động của GV và HS Nội dung Thöïc hieän  2: GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi M’ caùc caâu hoûi sau : M’’ + Haõy neâu caùch döïng ñieåm M’. M 2 Hình học 11_HKI + Vôùi moãi ñieåm M tuyø yù ta coù theå tìm ñöôïc ít nhaát 2 ñieåm M’ vaø M’’ sao cho M laø trung ñieåm cuûa M’M’’ vaø M’M + Coù bao nhieâu ñieåm M’ nhö vaäy? =MM’’ = a + Quy taéc treân coù phaûi laø pheùp bieán hình + Coù voâ soá ñieåm M’ hay khoâng? +Khoâng, vì vi phaïm tính duy nhaát cuûa aûnh. Tieát §2. PHEÙP TÒNH TIEÁN I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùinieäm pheùp tònh tieán vaø caùc tính chaát cuûa pheùp tònh tieán . Bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp tònh tieán . * Kyõ naêng : - Qua pheùp Trv ( M ) tìm ñöôïc toaï ñoä ñieåm M’. Xaùc ñònh ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm, moät ñoaïn thaúng, moät tam giaùc qua pheùp tònh tieán, aûnh cuûa moät hình qua moät pheùp tònh tieán.. . - Bieát söû duïng bieåu thöùc toïa ñoä ñeå tìm toïa ñoä cuûa moät ñieåm. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc vôùi nhieàu vaán ñeà trong cuoäc soáng vôùi pheùp tònh tieán, höùng thuù trong hoïc taäp , tích cöïc phaùt huy tính ñoäc laäp trong hoïc taäp. II. Trọng tâm: Khaùi nieäm pheùp tònh tieán vaø caùc tính chaát cuûa pheùp tònh tieán . Bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp tònh tieán III. Chuaån bò cuûa GV - HS : GV: Baûng phuï hình veõ 1..3 ñeán 1.8 moät vaøi hình aûnh thöïc teá trong tröôøng nhö caùc ñöôøng keû song song trong lôùp, vieäc xeáp haøng . . . HS: SGK, dụng cụ học tập. IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : 2. Kiểm tra miệng: + Neâu khaùi nieäm pheùp bieán hình Quy taéc ñaët töông öùng moãi ñieåm M cuûa maët phaúng vôùi moät ñieåm xaùc ñònh duy nhaát M’ cuûa maët phaúng dñã ñöôïc goïi laø pheùp bieán hình trong maët phaúng. 3. Bài mới: Hoaï t ñoä n g 1 : I.ÑÒNH NGHÓA Nội dung Hoạt động của GV và HS  v M' M *r Ñònh nghóa : Trong maët phaúng cho vectô v . Pheùp bieán hình moãi ñieåm M thaønh ñieåm uuuuur r M’ sao cho MMr' v ñöôïc goïi laø pheùp tònh tieán theo vectô v . r Pheùp tònh tieán theo vectô v ñöôïc kí hieäu T v r , veetô v goïi laø vectô tònh tieán. 3 Hình học 11_HKI T v r uuuuur r (M)=M'  MM ' v r Neáu v = 0 thì T v (M) = M' , vôùi M '  M + Laø caùc hình bình haønh + Caùc vectô baèng nhau uuu r + Pheùp tònh tieán theo vectô AB GV neâu vaán ñeà :Cho hs ñoïc phaàn giôùi thieäu ôû hình 1.2 r + Cho ñieå m M vaø vectô v Haõy döïng M' uuuuur r sao cho MM ' v + Quy taéc ñaët töông öùng M vôùi M ' nhö treân coù phaûi laø pheùp bieán hình khoâng.? * GV ñöa ñeán ñònh nghóa pheùp tònh tieán. r + Pheùp tònh tieán theo v bieán M thaønh M' thì ta vieát nhö theá naøo? Döïa vaøo ÑN treân ta coù coù ñieàu gì xaûy ra? r r + Neáu v = 0 thì T v T v (M) = M'. Khi ta (M) = M'. Vôùi M' laø ñieåm nhö theá naøo so vôùi M ? Luùc ñoù pheùp bieán hình ñoù laø pheùp gì ?. r * Pheùp tònh tieán theo vectô 0 chính laø pheùp ñoàng nhaát. * GV veõ hình saün cho HS quan saùt vaø chæ ra r pheùp tònh tieán theo u bieán ñieåm naøo thaønh ñieåm naøo. * Thöïc hieän hoaït ñoäng 1: Gv veõ hình 1.5 treo leân : Cho 2 tam giaùc ñeàu ABE , BCD baèng nhau . Tìm pheùp tònh tieán bieán A, B, C theo thöù töï thaønh B, C, D + Neâu hình daïng cuûa caùc töù giaùc ABDE vaø BCDE. uuu r uuur uuur + So saùnh caùc vectô AB, ED vaø BC + Tìm pheùp tònh tieán Hoaït ñoäng 2 : II. TÍNH CHAÁT Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS * Tính chaá t 1: GV treo hình 1.6, ñaët caâu r hoûi: Cho v vaø ñieåm M, N. Haõy rxaùc ñònh aûnh M', N' qua pheùp tònh tieán theo v . + Töù giaùc MNN'M' laø hình gì + So saùnh MN vaø M'N'. + Pheùp tònh tieán coù baûo toàn khoaûng caùch? * GV neâu tính chaát 1 ( SGK) Noäi dung T T Tính chaát 1 : Neáu v (M) = M' ; v (N) = uuuuuu r uuuu r N' thì M ' N ' MN vaø töø ñoù suy ra M’N’ = MN Tính chaát 2 : SGK + Laáy hai ñieåm baát kyø treân ñöôøng thaúng d, 4 Hình học 11_HKI * GV cho hs quan saùt hình 1.7 vaø neâu tính tìm ảnh cuûa chuùng roài noái caùc ñieåm ñoù laïi chaát cuûa noù. GV neâu tính chaát 2 ôû SGK. vôùi nhau. Hoaït ñoäng 3 : III. BIEÅU THÖÙC TOAÏ ÑOÄ Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung uuuuur + MM ' = ( x’ – x ; y ‘ –y) + x’ – x = a ; y ‘ –y = b + x'  x a x' xa  '  '  y  y b  y y b uuuuu r r  x ' x  a MM ' v    y ' y  b + Toaï ñoä cuûa ñieåm M  x '  x  a 3  1 4 Vaäy M(4;1)  '  y  y  b  1  2 1 GV treo hình 1.8 vaø neâu caùc caâu hoûi : + M(x ;y) , M’(x’; y’). Haõy tìm toaï ñoä cuûa uuuuur vectô MM ' . + So saùnh x’ – x vôùi a; y’ – y vôùi b. Neâu bieåu thöùc lieân heä giöõa x,x’ vaø a; y , y’ vaø b. * GV neâu bieåu thöùc toaï ñoä qua pheùp tònh tieán. 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: + Neâu ñònh nghóa pheùp tònh tieán. + Neâu caùc tính chaát cuûa pheùp tònh tieán. + Neâu bieåu thöùc toaï ñoä cuûa moät ñieåm qua pheùp tònh tieán. + Trong mp Oxy cho  v (2;-1) vaø M(-3;2). AÛnh cuûa M qua pheùp tònh tieán 5. Hướng dẫn học sinh tự học: Baøi 1 : M’ = T v uuuuur r uuuuuu r r (M)  MM ' v  M ' M  v  M = T  T v v (M’)  Baøi 2: Döïng hình bình haønuhuurABB’G vaø ACC’G. khi ñoù aûnh cuûa tam giaùc ABC qua pheùp tònh tieán theo vectô AG laø tam giaùc GB’C’. Döïng ñieåm D sao cho A laø trung ñieåm uuur uuur uur ( D )  A cuûa GD khi ñoù DA  AG . Do ñoù TuAG Baøi 3c : Goïi M(x ; y )  d, M’= T v (M) = ( x’; y’). khi ñoù x’ = x – 1 ; y’ = y +2 Hay x = x’ +1 ; y = y’- 2 . ta ñöôïc ( x’ +1 ) – 2 ( y’- 2) + 3 = 0  x’ – 2y’ + 8 = 0 . Vaäy phöông trình ñöôøng thaúng d’ laø x – 2y + 8 = 0 5 Hình học 11_HKI V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... ...................................................................................................................................................... Ngày dạy: 26/8 – 31/8/2013 (11c1) Tuần: 2 Tiết 2: LUYỆN TẬP 1. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp tònh tieán vaø caùc tính chaát cuûa pheùp tònh tieán. Bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp tònh tieán . * Kyõ naêng : -Qua pheùp Trv ( M ) tìm ñöôïc toaï ñoä ñieåm M’. Xaùc ñònh ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm, moät ñoaïn thaúng, moät tam giaùc qua pheùp tònh tieán, aûnh cuûa moät hình qua moät pheùp tònh tieán.. - Bieát söû duïng bieåu thöùc toïa ñoä ñeå tìm toïa ñoä cuûa moät ñieåm. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc vôùi nhieàu vaán ñeà trong cuoäc soáng vôùi pheùp tònh tieán, höùng thuù trong hoïc taäp , tích cöïc phaùt huy tính ñoäc laäp trong hoïc taäp. 2. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp tònh tieán vaø caùc tính chaát cuûa pheùp tònh tieán . Bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp tònh tieán 3. Chuaån bò cuûa GV - HS : GV: moät vaøi hình aûnh thöïc teá trong tröôøng nhö caùc ñöôøng keû song song trong lôùp, vieäc xeáp haøng . . . HS: SGK, dụng cụ học tập. 4. Tiến trình: 4.1 Ổn định tổ chức: Kiểm diện, ổn định lớp. 4.2 Kiểm tra miệng: (lồng vào trong giải bài tập) 4.3 Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học Hoạt động: Giải bài tập 1/7 uuuuur r GV: Yêu cầu HS giải bài 1/7 M '  Tvr  M  � MM '  v uuuuuu r r HS: Giải … � M ' M  v � M  T vr  M '  GV: Trình bày định nghĩa phép tịnh tiến 2/7 Dựng các hbh ABB’G và ACC’G. Khi đó GV: Yêu cầu HS giải bài 2/7 uur ảnh của tg ABC qua TuAG là tg GB’C’. HS: Giải … cho A là trung điểm của GV: Trình bày định nghĩa phép tịnh tiến Dựng điểm Duusao ur uuur uur  D   A GD. Khi đó DA  AG . Do đó TuAG . D A G C B B' C' 3/7 6 Hình học 11_HKI a) Tvr  A   A '  2;7  , Tvr  B   B '  2;3 b) C  T vr  A    4;3 c) C1: Gọi M  x; y  �d , M '  Tvr  M    x '; y ' . GV: Yêu cầu HS giải bài 3/7 HS: Giải … GV: Trình bày biểu thực tọa độ GV: Yêu cầu HS giải bài 4/7 HS: Giải … GV: Trình bày định nghĩa phép tịnh tiến 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: �x '  x  1 �x  x ' 1 �� �y '  y  2 �y  y ' 2 Ta có M �d � x  2 y  3  0 � x ' 2 y ' 8  0 � M ' �d ' có pt x – 2y + 8 = 0. C2: Gọi Tvr  d   d ' . Khi đó d’//d nên pt của Khi đó: � nó có dạng x – 2y + C = 0. Lấy 1 điểm thuộc d chẳng hạn B(-1;1), khi đó Tvr  B   B '  2;3 thuộc d’ nên -2 – 2. 3 + C = 0 => C = 8. 4/7 Lấy 2 điểm A và B bất kì theo thứ tự thuộc a và b. Khi đó phép tịnh tiến theo uuur AB sẽ biến a thành b. Có vô số phép tịnh tiến biến a thành b. r - Cho đường tròn (C) : (x+1)2 + (y-2)2 = 5 và v  1; 2  a. Viết pt đtròn (C’) và (C’’) lần lượt là ảnh của (C) qua phép tịnh tiến Tvr và T2vr . b. Tìm phép tịnh tiến biến (C’) thành (C’’). 5. Hướng dẫn học sinh tự học: - Xem lại bài. - Chuẩn bị bài “Phép quay”. V Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... ...................................................................................................................................................... Ngày dạy: 2/9 – 7/9/2013 (11c1) Tuần: 3 Tieát 3 §5. PHEÙP QUAY I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp quay, pheùp quay ñöôïc xaùc ñònh khi bieát ñöôïc taâm quay vaø goùc quay. Naém ñöôïc caùc tính chaát cuûa pheùp quay. * Kyõ naêng : Tìm aûnh cuûa cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp quay, bieát ñöôïc moái quan heä cuûa pheùp quay vaø pheùp bieán hình khaùc,xaùc ñònh ñöôïc pheùp quay khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cuûa moät hình. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá vôùi pheùp quay, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tính ñoäc laäp. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp quay, pheùp quay ñöôïc xaùc ñònh khi bieát ñöôïc taâm quay vaø goùc quay. Naém ñöôïc caùc tính chaát cuûa pheùp quay III. Chuaån bò cuûa GV - HS : 7 Hình học 11_HKI GV : thöùơc keû. HS: Ñoïc tröôùc baøi ôû nhaø, oân taäp laïi moät soá tính chaát cuûa pheùp quay ñaõ bieát. IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : 2. Kiểm tra miệng : Neâu caùc tính chaát cuûa pheùp tịnh tiến, bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp tịnh tiến. 3. Bài mới: Hoaï t ñoä n g 1 : Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung GV: Qua kieåm tra baøi cuûa vaø phaàn môû ñaàu, I. Ñònh nghóa GV yeâu caàu HS neâu ñònh nghóa ( SGK ) Cho ñieåm O vaø goùc löôïng giaùc . Pheùp bieán hình bieán O thaønh chính noù, bieán ñieåm M thaønh ñieåm M’ sao cho OM = OM’ vaø goùc löôïng giaùc (OM;OM’) baèng  ñöôïc goïi laø pheùp quay taâm O goùc . + GV yeâu caàu HS quan saùt hình 1.28 vaø traû Ñieåm O goïi laø taâm quay,  goïi laø goùc lôøi caâu hoûi : quay Q  Kyù hieäu laø Q(O,) * Vôùi pheùp quay (O , 2 ) haõy tìm aûnh cuûa A,B,O * Moät pheùp quay phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? * Haõy so saùnh OA vaø OA’; OB vaø OB’ * Thöïc hieän hoaït ñoäng 1: � � + Haõy tìm goùc DOC vaø BOA + Haõy tìm pheùp quay bieán A thaønh B vaø bieán C thaønh D Nhaän xeùt 1. GV neâu nhaän xeùt 1 , phaân bieät pheùp quay aâm vaø pheùp quay döông * Thöïc hieän hoaït ñoäng 2: GV cho hoïc HS thöïc hieän 2. Gv neâu nhaän xeùt 2 * Thöïc hieän hoaït ñoäng 3: + Moãi giôø kim giôø quay ñöôïc moät goùc bao nhieâu ñoä ? + Töø 12 giôø ñeán 15 giôø kim giôø quay moät goùc bao nhieâu ñoä? Q(O,) bieán ñieåm M thaønh M’ � � = 300 = 600 DOC BOA Q(O ,300 ) ; Q(O ,600 ) Nhaän xeùt 1. Chieàu döông cuûa pheùp quay laø chieàu döông cuûa ñöôøng troøn löôïng giaùc ( ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà ) 2. Vôùi k laø soá nguyeân . Pheùp quay Q(O ,2 k ) laø pheùp ñoàng nhaát, pheùp quay Q(O ,(2 k 1) ) laø pheùp ñoái xöùng taâm O. Hoaï t ñoä n g 2 : Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung Gv treo hình 1.35 II. Tính chaát � ' vaø + So saùnh AB vaø A’B’, hai goùc AOA 1. Tính chaát 1 � Pheùp quay baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai BOB ' ñieåm baát kyø. + Neâu tính chaát 1 8 Hình học 11_HKI GV treo hình 1.36 + Pheùp quay bieán ba ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng khoâng? 2. Tính chaát 2 + Haõy chöùng minh VABC VA ' B ' C ' Pheùp quay bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng + Neâu tính chaát 2 thaúng, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng + Gv neâu nhaän xeùt baèng hình 1.37 baèng noù, bieán tam giaùc thaønh tam giaùc baèng noù, bieán ñöôøng troøn thaønh ñöôøng troøn coù * Thöïc hieän hoaït ñoäng 4: cuøng baùn kính GV yeâu caàu hS thöïc hieän 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: Giaûi baøi taäp saùch giaùo khoa * Baøi 2 : GoÏi B laø aûnh cuûa A. Khi ñoù B(0;2) hai ñieåm A vaø B thuoäc d. aûnh cuûa B qua pheùp quay taâm O goùc 90 0 laø A’(-2;0). Do ñoù aûnh cuûa d qua pheùp quay taâm O goùc 90 0 laø ñöôøng thaúng BA’ coù phöông trình x – y +2 = 0 5. Hướng dẫn học sinh tự học: Xem baøi Khaùi nieäm veà pheùp dôøi hình vaø hai hình baèng nhau. V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... ...................................................................................................................................................... Ngày dạy: 9/9 – 14/9/2013 (11c1) Tuần: 4 Tiết 4: §6. KHAÙI NIEÄM VEÀ PHEÙP DÔØI HÌNH VAØ HAI HÌNH BAÈNG NHAU I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp dôøi hình vaø bieát ñöôïc caùc pheùp tònh tieán, pheùp quay laø pheùp dôøi hình.caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình. Naém ñöôïc ñònh nghóa hai hình baèng nhau. * Kyõ naêng : Tìm aûnh cuûa moät ñieåm, moät hìh qua pheùp dôøi hình, hai hình baèng nhau khi naøo, bieát ñöôïc moái quan heä cuûa pheùp dôøi hình vaø pheùp bieán hình khaùc. Xaùc ñònh ñöôïc pheùp dôøi hình khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cuûa moät ñieåm.. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá, taïo höùng thuuù trong hoïc taäp, phát huy tính tích cöïc cuûa hoïc sinh. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp dôøi hình vaø bieát ñöôïc caùc pheùp tònh tieán, pheùp quay laø pheùp dôøi hình.caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình. Naém ñöôïc ñònh nghóa hai hình baèng nhau. III. Chuaån bò cuûa GV - HS : GV: Baûng phuï , hình veõ 1.39 ñeán 1.49. HS: dụng cụ học tập. IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : kieåm dieän 2. Kiểm tra miệng : Nhöõng pheùp bieán hình naøo baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai ñieåm? (pheùp ñoàng nhaát, pheùp quay) 9 Hình học 11_HKI 3. Bài mới: Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS * GV giới thiệu ĐN phép dời hình thông qua tính chất chung đầu tiên của các phép : tịnh tiến , phép quay + Các phép đồng nhất ,tịnh tiến, phép quay có phải là phép dời hình không ? * Gv giới thiệu nhận xét thứ 2 Sau đó minh họa một số hình ảnh * Thöïc hieän hoaït ñoäng 1: + Gọi HS tìm ảnh của các điểm A , B , O qua phép quay tâm O,góc 900 + Yêu cầu HS kết luận về ảnh của A,B,Oqua phép dời hình trên Gv: giới thiệu VD2 SGK + Pheùp bieán hình naøo töø tam giaùc ABC ñöôïc tam giaùc A’C’B, tam giaùc A’C’B thaønh tam giaùc DEF? Hoaït ñoäng 2 : II. TÍNH CHAÁT Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS 2.. Tính chaát : Noäi dung 1. Khaùi nieäm veà pheùp dôøi hình Ñònh nghóa : Pheùp dôøi hình laø pheùp bieán hình baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai ñieåm baát kyø. + Đó là những phép dời hình vì nó là phép biến hình bảo toàn khoảng cách giữa hai điểm bất kỳ + Phép quay tâm O một góc 900 biến A,B,O lần lượt thành D,A,O + Ảnh của A,B,O là D, C,O + Phép quay tâm O một góc 900 biến tam giaùc ABC ñöôïc tam giaùc A’C’B, suuur + Pheùp tònh tieán theo vetô C ' F bieán tam giaùc A’C’B thaønh tam giaùc DEF? Noäi dung Hs neâu caùc tính chất của phép dời hình * Thöïc hieän hoaït ñoäng 2: + Cho 3 điểm A,B,C thẳng hàng ,B nằm giữa A và C . Gọi A’,B’,C’ lần lượt là ảnh của A,B,Cqua phép dời hình .Hãy chứng minh :A’,B’,C’ thẳng hàng và B’ nằm giữa A’ và C’ Từ đó ta chứng minh được tính chất 1 (GV nhấn mạnh tính chất bảo toàn khoảng cách của phép dời hình AB + BC = ? ) * Thöïc hieän hoaït ñoäng 3: + A’B’ là ảnh của AB qua phép dời hình F .Vậy với M là trung điểm của AB thì M’ = F(M) là gì của đoạn A’B’ Chuù yù :+ Nếu tam giác A’B’C’là ảnh của tam giác ABC thì ảnh của trung tuyến AM nó sẽ như thế nào ? + Gọi G là trọng tâm của tam giác ABC thế thì ảnh G’ của G có phải là trọng tâm của tam giác A’B’C’ không ? Vì sao? * Từ đó GV dẫn đến điều chú ý cho HS * Thöïc hieän hoaït ñoäng : Gọi HS tìm một phép dời hình biến tam 10 Hình học 11_HKI giác AEC thành tam giác FCH 2.. Tính chaát : Pheùp dôøi hình a. Bieán ba ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm. b. Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng , bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng baèng noù. c. Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc baèng noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù. d. Bieán ñöôøng troøn thaønh ñöôøng troøn coù cuùng baùn kính + B nằm giữa A và C AB+ BC = AC  A’B’ + B’C’ = A’C’  Điểm B nằm giữa 2 điểm A’ , C’ + Dựa vào các tính chất trên ta có M’ là trung điểm của A’B’ + Ảnh của AM là trung tuyến A’M’ của tam giác A’B’C’ + Dựa vào tính chất 1 và việc bảo toàn khoảng cách thì ta có G’ là trọng tâm của tam giấc A’B’C’ * Chuù yù : Moät pheùp dôøi hình bieán tam giaùc ABC thaønh tam giaùc A’B’C’ thì cuõng bieán tröïc taâm, troïng taâm, taâm ñöôøng troøn noäi tieáp, taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp cuûa tam giaùc ABC töông öùng thaønh tröïc taâm, troïng taâm, taâm ñöôøng troøn noäi tieáp, taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp cuûa tam giaùc A’B’C’ + Thực hiện phép tịnh tiến theo vectơ AE Hoaït ñoäng 3 : III. KHAÙI NIEÄM HAI HÌNH BAÈNG NHAU Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung + GV giới thiệu ĐN cho HS quan sát các 3. Khaùi nieäm hai hình baèng nhau hình trong VD 4 Hai hình ñöôïc goïi laø baèng nhau neáu coù moät * Thöïc hieän hoaït ñoäng 5: pheùp dôøi hình bieán hình naøy thaønh hình kia. + Yêu cầu HS sử dụng phép dời hình để CM hình thang AEIB và CFID bằng nhau. SGK 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: + Neâu ñònh nghóa pheùp dôøi hình + Neâu caùc tính chaát vaø khaùi nieäm hai hình baèng nhau. 5. Hướng dẫn học sinh tự học: + Laøm baøi taäp 1. 3 SGK trang 23 V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... 11 Hình học 11_HKI - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... ...................................................................................................................................................... Ngày dạy: 16/9 – 21/9/2013 (11c1) Tuần: 5 Tiết 5: LUYỆN TẬP I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp dôøi hình vaø bieát ñöôïc caùc pheùp tònh tieán, pheùp quay laø pheùp dôøi hình.caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình. Naém ñöôïc ñònh nghóa hai hình baèng nhau. * Kyõ naêng : Tìm aûnh cuûa moät ñieåm, moät hìh qua pheùp dôøi hình, hai hình baèng nhau khi naøo, bieát ñöôïc moái quan heä cuûa pheùp dôøi hình vaø pheùp bieán hình khaùc. Xaùc ñònh ñöôïc pheùp dôøi hình khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cuûa moät ñieåm.. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá, taïo höùng thuù trong hoïc taäp, phát huy tính tích cöïc cuûa hoïc sinh. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp dôøi hình vaø bieát ñöôïc caùc pheùp tònh tieán, pheùp quay laø pheùp dôøi hình.caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình. Naém ñöôïc ñònh nghóa hai hình baèng nhau. III. Chuaån bò cuûa GV - HS : GV: bài tập. HS: dụng cụ học tập. IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : kieåm dieän 2. Kiểm tra miệng : Nhöõng pheùp bieán hình naøo baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai ñieåm? (pheùp ñoàng nhaát, pheùp quay) 3. Bài mới: Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Hoạt động 1: 1/23 Trong mp Oxy cho các điểm A(–3; 2), B(–4; 5), C(1; 3) a/ CMR các điểm A’(2; 3), B’(5; 4),C(3;1) theo thứ tự là ảnh của A, B, C qua phép quay tâm O góc –900 b/ Gọi tam giác A1B1C1 là ảnh của tam giác ABC qua phép dời hình có được bằng cách thực hiện liên tiếp phép quay tâm O góc –900 và phép đối xứng qua trục Ox. Tìm tọa độ các đỉnh của tam giác A1B1C1 - GV: hướng dẫn học sinh cách làm Noäi dung Bài 1/23 uuu r uuur a/ Ta có: OA  ( 3;2), OA '  (2;3) uuu r uuur � OA  13, OA '  13 uuu r uuur � OA  OA ' uuu r uuur và OA.OA '  0 Vậy A '  Q( O ,900 ) ( A) Tương tự với B, C b/ Từ câu a ta thấy ảnh của tam giác ABC qua Q( O ,900 ) là tam giác A’B’C’ Vậy tam giác A1B1C1 là ảnh của tam giác A’B’C’ qua phép đối xứng trục Ox � �x A1  x A '  2 Ta có: � �y A1  y A '  3 12 Hình học 11_HKI Vậy A1 (2; 3) Tương tự với B1, C1 Bài 3/24 Hoạt động 2: 3/24 Nếu 1 phép dời hình biến tam giác ABC thành CMR: Nếu 1 phép dời hình biến tam giác tam giác A’B’C’ thì với M là trung điểm của ABC thành tam giác A’B’C’ thì nó cũng AB ta có M’ = F(M) là trung điểm của A’B’. biến trọng tâm của tam giác ABC tương Thật vậy: vì M là trung điểm của AB nên ứng thành trọng tâm của tam giác A’B’C’ �MA  M ' A ' MA = MB mà � �MB  M ' B ' - GV: hướng dẫn học sinh cách làm Do đó: M’A’ = M’B’ (1) Ma + MB = M’A’ + M’B’ = A’B’ (2) Từ (1) và (2) ta có M’ lả trung điểm của A’B’ Gọi AA1, BB1, CC1 lần lượt là các đường trung tuyến của tam giác ABC Gọi A1'  F ( A1 ), B1'  F ( B1 ), C1'  F (C1 ) Ta có: A1' , B1' , C1' lần lượt là trung điểm các cạnh B’C’, C’A’, A’B’ Hay A ' A1'  F ( AA1 ), B ' B1'  F ( BB1 ), C ' C1'  F (CC1 ) lần lượt là các đường trung tuyến của tam giác A’B’C’ Gọi G là trọng tâm tam giác ABC (G là giao điểm của 3 đường trung tuyến ) Gọi G’ = F(G) khi đó G’ là giao điểm của 3 đường A ' A ' A1' , B ' B1' , C ' C1' hay G’ là trọng tâm của tam giác A’B’C’. 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: + Neâu ñònh nghóa pheùp dôøi hình + Neâu caùc tính chaát vaø khaùi nieäm hai hình baèng nhau. 5. Hướng dẫn học sinh tự học: + Xem lại các bài tập SGK trang 23 + Xem trước bài “Phép vị tự” V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... Ngày dạy: 23/9 – 28/9/2013 (11c1) Tieát 6 Tuần: 6 §7. PHEÙP VÒ TÖÏ I. Muïc tieâu : 13 Hình học 11_HKI * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa pheùp vò töï, pheùp vò töï ñöôïc xaùc dònh khi bieát ñöôïc taâm vaø tæ soá vò töï., caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï. * Kyõ naêng : TÌm aûnh cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp vò töï, bieát ñöôïc moái lieân heä cuûa pheùp vò töï vôùi pheùp bieán hình khaùc. . * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tình ñoäc laäp trong hoïc taäp. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa pheùp vò töï, pheùp vò töï ñöôïc xaùc dònh khi bieát ñöôïc taâm vaø tæ soá vò töï., caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï. III. Chuaån bò cuûa GV - HS : - GV: thöôùc. - HS: hoïc baøi, laøm baøi, xem baøi tröôùc ôû nhaø IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : kieåm dieän 2. Kiểm tra miệng : * Neâu caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình? Pheùp dôøi hình a. Bieán ba ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm. b. Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng , bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng baèng noù. c. Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc baèng noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù. d. Bieán ñöôøng troøn thaønh ñöôøng troøn coù cuùng baùn kính 3. Bài mới: Hoaï t ñoä n g 1 : I. ÑÒNH NGHÓA Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung Gv neâu ñònh nghóa. I. Ñònh nghóa : Cho ñieåm O vaø soá k  0. pheùp bieán hình bieáunuuu moãiuuñieå m M thaønh r uuu r + Hình 1.50 laø moät pheùp vò töï taâm O. ñieåm M’ sao cho OM kOM ' ñöôïc goïi laø neáu cho OM = 4, OM’ = 6 tì tæ soá vò töï laø pheùp vò töï taâm O tæ soá k. kí hieäu V( 0 ,k ). uuuuu r 3 uuuu r bao nhieâu ? 3 + OM '  OM , neân tæ soá vò töï laø 2 2 +GV neâu ví duï 1: Cho Hs töï thao taùc baèng caùch traû lôøi caùc caâu hoûi trong ví duï. + EF laø ñöôøng trung bình cuaû tam giaùc ABC. AE 1 AF 1 * Thöïc hieän hoaït ñoäng 1: + = vaø = neân coù pheùp vò töï taâm AB 2 AC 2 + Ñoaïn EF coù ñaëc ñieåm gì trong tam A bieán B vaø C thaønh töông öùng thaønh E vaø F giaùc ABC. 1 AE AF vôù i tæ soá k = + So saùnh vaø AB AC 2 Nhaän xeùt 1). Pheùp vò töï bieán taâm vò töï thaùnh chính noù. 2). Khi k = 1 pheùp vò töï laø pheùp ñoàng nhaát. 3). Khi k = - 1 , pheùp vò töï laø pheùp ñoái xöùng qua taâm vò töï.. + Neáu neáuuuuurtì soá kuu>uuur0 thì em coù nhaän xeùt gì giöõa OM vaøuuuOM ' , neáu k < 0 thì nhö uu r uuuu r theá naøo? Neáu OM '  OM thì pheùp vò töï taâm O tæ soá k = - 1 seõ trôû thaønh pheùp M ' V( o ,k ) ( M )  M V 1 ( M ') bieán hình gì maø ta ñaõ hoïc? 4). (o, ) k + Gv yeâu caàu HS neâu nhaän xeùt. * Thöïc hieän hoaït ñoäng 2: 14 Hình học 11_HKI uuuuu r uuuu r + Haõy vieát bieåu thöùc vectô cuûa + OM ' kOM uuuu r 1 uuuuu r OM  OM ' vaø M V( o , 1 ) ( M ') + k k sau M ' V( o ,k ) (M ) +uuuuur Ñieàun vaøuuouur choå troáng uuu r uuuuu r OM ' kOM  OM ...OM ' vaø neâu keát luaän. 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: *Làm bài tập 1 SGK 5. Hướng dẫn học sinh tự học: * Làm bài tập SGK * Chuẩn bị bài: xem tiếp phần còn lại của bài này V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... ...................................................................................................................................................... Ngày dạy: 30/9 – 5/10/2013 (11c1) Tuần: 7 §7. PHEÙP VÒ TÖÏ Tieát 7 I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa pheùp vò töï, pheùp vò töï ñöôïc xaùc dònh khi bieát ñöôïc taâm vaø tæ soá vò töï., caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï. * Kyõ naêng : TÌm aûnh cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp vò töï, bieát ñöôïc moái lieân heä cuûa pheùp vò töï vôùi pheùp bieán hình khaùc. . * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tình ñoäc laäp trong hoïc taäp. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa pheùp vò töï, pheùp vò töï ñöôïc xaùc dònh khi bieát ñöôïc taâm vaø tæ soá vò töï., caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï. III. Chuaån bò cuûa GV - HS : - GV: thöôùc. - HS: hoïc baøi, laøm baøi, xem baøi tröôùc ôû nhaø IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : kieåm dieän 2. Kiểm tra miệng : Nêu định nghĩa của phép vị tự, ví dụ minh họa 3. Bài mới: Hoaït ñoäng 2 : II. TÍNH CHAÁT Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung Tính chaát 1 II. Tính chaát + GV treo hình 1.52 laø pheùp vò töï taâm O * Tính chaát 1 : Neáu pheùp vò töï tæ soá k bieán tæ soá k bieán ñieåm M,N töông öùng thaønh hai ñieåm M , N tuyø yù theo thöù töï thaønh M’ , uuuuuur uuuu r M 'N ' N’ thì M ' N ' k . MN vaø M’N’ = k MN M’, N’.Haõy tính tæ soá MN + GV yeâu caàu hs neâu tính chaát 1, giaûng 15 Hình học 11_HKI giaûi phaàn chöùng minh nhö SGK cho HS. +GV cho HS xem ví duï 2 * Thöïc hieän hoaït ñoäng 3: Ñeå chöùng minh B’ naèm giöõa A’ vaø C’ caàn chöùng minh ñieàu gì ? Tính chaát 2 GV giaûi thích caùc tính chaát treân thoâng qua caùc hình töø 1.53 ñeán 1.55 uuuuu r uuur + A ' B ' t AC trong ñoù 0 < t < 1 Tính chaát 2 : Pheùp vò töï tæ soá k : a). Bieán 3 ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm aáy. b). Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng song song hoaëc truøng vôùi noù, bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng. c). Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc ñoàng daïng * Thöïc hieän hoaït ñoäng 4: GV söû duïng hình 1.56 vaø neâu caùc caâu vôùi noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù. d). Bieán ñöôøng troøn baùn kính R thaønh ñöôøng hoûi sau : + Döïa vaøo tình chaáu tuu cuû a ba uñöôø ng trung troøn baùn kính k R r uu r uuuu r uuur r uuuu r r uuuu r tuyeá n ñeå so uu saù nh GA ' vaø GA , GB ' vaø 1 uuu 1 uuu 1 uuur uuur uuuu r ur + GA '  GA , GB '  GB , GC '  GC GB , GC ' vaø GC 2 2 2 V + Gv neâu ví duï 3 trong SGK neân ta coù ( O ; 1 ) bieán tam giaùc ABC thaønh tam 2 giaùc A’B’C’ 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: * Nêu định nghĩa, tính chất của phép vị tự 5. Hướng dẫn học sinh tự học: * Làm bài tập SGK V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... ...................................................................................................................................................... Ngày dạy: 07/10 – 12/10/2013 (11c1) Tuần: 8 Tieát 8 LUYỆN TẬP I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa pheùp vò töï, pheùp vò töï ñöôïc xaùc dònh khi bieát ñöôïc taâm vaø tæ soá vò töï., caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï. * Kyõ naêng : TÌm aûnh cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp vò töï, bieát ñöôïc moái lieân heä cuûa pheùp vò töï vôùi pheùp bieán hình khaùc. . * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tình ñoäc laäp trong hoïc taäp. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa pheùp vò töï, pheùp vò töï ñöôïc xaùc dònh khi bieát ñöôïc taâm vaø tæ soá vò töï., caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï. III. Chuaån bò cuûa GV - HS : - GV: thöôùc. - HS: hoïc baøi, laøm baøi, xem baøi tröôùc ôû nhaø 16 Hình học 11_HKI IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : kieåm dieän 2. Kiểm tra miệng : Nêu định nghĩa, tích chất của phép vị tự, ví dụ minh họa 3. Bài mới: Hoaït ñoäng 2 : II. TÍNH CHAÁT Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung Hoạt động 1: 1/29 Bài 1/29 Cho tam giác ABC có 3 góc nhọn và H là Gọi A’B”B’ là ảnh của tam giác Abc qua phép trực tâm. Tìm ảnh của tam giác ABC qua vị tự tâm B tỉ số 1/2 uuuu r 1 uuur uuuu r 1 uuur uuuur 1 uuur phép vị tự tâm H, tỉ số 1/2. HA '  HA.HB '  HB.HC '  HC 2 2 2 Hay A’, B’, C’ lần lượt lả trung điểm của HA, - GV: yêu cầu HS vẽ hình HB, HC. - HS: vẽ hình theo đề bài. Bài 3/29 - GV : hướng dẫn HS giải Xét phép vị tự: V( O ,k ) , M là điểm bất kì. uuuur uuuu r Đặt M '  V( O ,k ) ( M ) � OM '  kOM (1) Xét phép vị tự V( O ,k ') , M’ là điểm bất kì. uuuuur uuuur Hoạt động 2: 3/29 Đặt M ''  V(O ,k ') ( M ') � OM ''  k ' OM ' (2) Chứng minh rằng khi thực hiện liên tiếp 2 uuuuur uuuu r OM ''  k . k ' OM phép vị tự tâm O sẽ được 1 phép vị tự tâm Thay (1) vào (2) ta được: uuuuur uuuu r O. Đặt k0  k .k ' . Ta có: OM ''  k0 .OM Hay tồn tại V( O ,k0 ) sao cho M ''  V( O ,k0 ) ( M ) - GV: hướng dẫn HS giải. Vậy khi thực hiện liên tiếp 2 phép vị tự tâm O ta thu được 1 phép vị tự tâm O. 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: * Nêu định nghĩa, tính chất phép vị tự 5. Hướng dẫn học sinh tự học: * Xem lại các bài tập đã làm trong SGK * Xem bài “Phép đồng dạng” V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... 17 Hình học 11_HKI Ngày dạy: 14/10 – 19/10/2013 (11c1) Tieát 9 §8. Tuần: 9 PHEÙP ÑOÀNG DAÏNG I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp ñoàng daïng vaø caùc tính chaát cuûa noù. * Kyõ naêng : Tìm aûnh cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp ñoàng daïng, naém ñöôïc moái quan heä giaõ pheùp vò töï vaø pheùp ñoàng daïng . Xaùc ñònh ñöôïc pheùp ñoàng daïng khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cuûa moät ñieåm. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà trong ñôøi sống thöïc teá, gaây höùng thuù trong hoïc taäp. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp ñoàng daïng vaø caùc tính chaát cuûa noù. III. Chuaån bò cuûa GV - HS : GV: Baûng phuï veõ caùc hình 1.64 ñeán 1.68 Moät vaøi hình aûnh thöïc teá trong ñôøi soáng coù lieân quan ñeán pheùp ñoàng daïng. HS: dụng cụ học tập. IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : kieåm dieän 2. Kiểm tra miệng : Neâu caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï (8 ñ) Tính chaát 1 : Neáu pheùp vò töï tæ soá k bieán hai ñieåm M , N tuyø yù theo thöù töï thaønh uuuuuur uuuu r M’ , N’ thì M ' N ' k . MN vaø M’N’ = k MN uuuuu r uuur + A ' B ' t AC trong ñoù 0 < t < 1 Tính chaát 2 : Pheùp vò töï tæ soá k : a). Bieán 3 ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm aáy. b). Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng song song hoaëc truøng vôùi noù, bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng. c). Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc ñoàng daïng vôùi noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù. d). Bieán ñöôøng troøn baùn kính R thaønh ñöôøng troøn baùn kính k R 3. Bài mới: Hoaï t ñoä n g 1 : I. ÑÒNH NGHÓA Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung I. Ñònh nghóa : GV neâu ñònh nghóa I. Ñònh nghóa : Pheùp` bieán hình F ñöôïc goïi laø pheùp ñoàng daïng tæ soá k ( k > 0)neáu vôùi hai ñieåm M , N baát kyø vaø aûnh M’, N’ töông öùng cuûa chuùng ta luoân coù MN’ = k.MN + Pheùp vò töï thì tæ soá k  0 , pheùp ñoàng daïng + Haõy neâu söï khaùc nhau giöõa pheùp vò töï thì k > 0 vaø pheùp ñoàng daïng ? +Nhaän xeùt : +Nhaän xeùt : - Pheùp dôøi hình laø pheùp ñoàng daïng tæ soá 1 Pheùp dôøi hình coù phaøi laø pheùp ñoàng daïng - Pheùp vò töï tæ soá k laø pheùp ñoàng daïng tæ soá khoâng ?. Vôùi giaù trò k trong pheùp vò töï k thì ta ñöôïc pheùp ñoàng daïng. 18 Hình học 11_HKI - Neáu thöïc hieän lieân tieáp pheùp ñoàng daïng tæ * Thöïc hieän hoaït ñoäng: soá k vaø pheùp ñoàng daïng tæ soá p ta ñöôïc pheùp + Neâu laïi ñònh nghóa pheùp vò töï tæ soá k ñoàng daïng tæ soá kp uuu r uuur + Hai tam giaùc AOB vaø A’OB’ coù ñoàng V(O;k ) ( A)  A ' ;V( O ;k ) ( B) B ' thì OA kOA ' uuu r uuuu r daïng khoâng ? OB kOB ' AB + Pheùp ñoàng daïng tæ soá k bieán AB thaønh k ABC ñoàng daïng A ' B ' C ' vôùi tæ soá A' B ' A’B’ thì ta ñöôïc ñieàu gì ? + Pheùp ñoàng daïng tæ soá p bieán A’B’ A’B’ = k.AB A’’B’’ = p.A’B’ thaønh A’’B’’ thì ta ñöôïc ñieàu gì ? Do ñoù A’’B’’ = p.k.AB * GV cho hoïc sinh thöïc hieän ví duï 1 Hoaï t ñoä n g 2 : II. TÍNH CHAÁT Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung II. Tính chaát II. Tính chaát Giaùo vieân neâu tính chaát. Pheùp ñoàng daïng tæ soá k : a). Bieán ba ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm aáy. b). Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng song song hoaëc truøng vôùi noù, bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng. c). Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc ñoàng daïng vôùi noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù. d). Bieán ñöôøng troøn baùn kính R thaønh ñöôøng * Thöïc hieän hoaït ñoäng 3 vaø 4 : + Pheùp ñoàng daïng tæ soá k bieán ba ñieåm troøn baùn kính kR thaúng haøng theo thöù töï A,B,C thaønh + A’B’ = k.AB ; B’C’ = k.BC ; A’C’ = k.AC A’,B’,C’. vieát caùc bieåu thöùc ñoàng daïng ? + B’C’ + A’B’ = k(AB + BC) = k.AC = A’C’ + So saùnh A’C’ vôùi A’B’ + B’C’ + Vieát bieåu thöùc ñoàng daïng. + Vì M laø trung ñieåm cuûa AB, haõy so Vì MA = MB neân k.AM = k.MB hay A’M’ = M’B’ vaäy M’ laø trung ñieåm cuûa A’B’ saùnh A’M’ vôùi M’B’. * Chuù yù : Neâu chuù yù trong saùch giaùo khoa Gv neâu chuùø yù trong SGK Hoaï t ñoä n g 3 : III. HÌNH ÑOÀNG DAÏNG Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung III. Hình ñoàng daïng III. Hình ñoàng daïng + Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh neâu ñònh Hai hình ñöôïc goïi laø ñoàng daïng vôùi nhau nghóa. neáu coù moät pheùp ñoàng daïng bieán hình naøy + Giaùo vieân cho hoïc sinh xem ví duï qua thaønh hình kia. hình veõ 1.67 + Ví duï 3: Haõy thaønh laäp vaø sO saùnh caùc tæ soá sau : AH IB AB AH ; ; ; JL IJ IK KL * Thöïc hieän hoaït ñoäng + Vieát caùc bieåu thöùc ñoàng daïng. 4. Câu hỏi, bài tập củng cố: Laøm baøi taäp 1 SGK trang 33 19 Hình học 11_HKI 5. Hướng dẫn học sinh tự học: Xem laïi baøi hoïc vaø oân taäp caùc baøi ñaõ hoïc ñeå chuaån bò oân taäp. V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:.............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................... - Phương pháp:........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:....................................................................................... ...................................................................................................................................................... Ngày dạy: 21/10 – 26/10/2013 (11c1) Tuần: 10 Tieát 10 OÂN TAÄP CHÖÔNG I I. Muïc tieâu : * Kieán thöùc : - Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp bieán hình : ñoàng nhaát, pheùp tònh tieán, pheùp quay, pheùp vò töï vaø pheùp ñoàng daïng. Caùc tính chaát cuûa caùc pheùp bieán hình. * Kyõ naêng : Tìm aûnh cuûa moät ñieåm, moät hình qua pheùp bieán hình naøo ñoù, thöïc hieän ñöôïc nhieàu pheùp bíeân hình lieân tieáp. * Thaùi ñoä : Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong ñôøi soáng thöïc teá vôùi pheùp bieán hình. Coù nhieàu saùng taïo, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tính ñoäc laäp trong hoïc taäp. II. Trọng tâm: Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp bieán hình : ñoàng nhaát, pheùp tònh tieán, pheùp quay, pheùp vò töï vaø pheùp ñoàng daïng. Caùc tính chaát cuûa caùc pheùp bieán hình. III. Chuaån bò cuûa GV - HS : GV: Chuaån bò oân taäp caùc kieán thöùc coù trong chöông I. Giaûi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi trong chöông I. HS: dụng cụ học tập. IV. Tiến trình: 1.OÅn ñònh toå chöùc : 2. Kiểm tra miệng : - Neâu laïi bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp tònh tieán? r �x ' x  a với v(a; b)  y ' y  b + Phép Tịnh tiến biểu thức toạ độ: M’(x’;y’) là ảnh của M(x;y) thì:  - Nêu tính chất của phép tịnh tiến? 3. Baøi môùi: Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS * Hoạt động 1: Bài 1: Trong mpOxy cho A(2;-1) , B( -2;3), đường thẳng d có phương trình : 2x – y +1=0 và đường tròn (C): x 2  y 2  2 x  4 y  4 0 a) Tìm ảnh của A ,rB qua phép tịnh tiến theo vectơ v (1; 2) . b) Tìm ảnh của đường tròn ( C) qua Noäi dung Bài 1: a. Gọi A’ , B’ làrảnh của A , B qua phép tịnh tiến theo vectơ v (1; 2) .khi đó Theo biểu thức  x ' x  a  y ' y  b toạ độ của Tvr ta có :  Từ đó suy ra A’(3;1) , B’(-1;5) b. Theo biểu thức toạ độ của Tvr ta có : 20