Tài liệu Giáo án hình học 10_hk1

Hình học 10_HKI Ngày dạy: Tuần: 1 Chương I Tiết 1 VECTƠ §1 CÁC ĐỊNH NGHĨA 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: + Hiểu khái niệm vectơ, vectơ – không, độ dài 2 vectơ, hai vectơ cùng phương, hai vectơ bằng nhau. + Biết được vectơ – không cùng phương và cùng hướng với mọi vectơ. 1.2 Kĩ năng: + Biết chứng minh 2 vectơ bằng nhau. uuur r r + Khi cho trước điểm A và a , dựng được điểm B sao cho AB  a 1.3 Thái độ: reøn luyeän tính caån thaän, tích cöïc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh, lieân heä ñöôïc kieán thöùc vaøo trong thöïc teá. 2. Trọng tâm: - Vectơ. - Vectơ cùng hướng, ngược hướng. 3. Chuaån bò: - Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, baûng phuï, thöôùc. - Hoïc sinh: xem bài trước, bảng phụ theo nhóm. 4. Tieán trình dạy hoïc: 4.1 Ổn định tổ chức: ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 4.2 Kiểm tra miệng: giới thiệu chương. 4.3 Bài mới: Hoạt động của GV và HS Hoaït ñoäng 1: ñònh nghóa vectô Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh naém ñn cuûa vec tô Quan saùt hình 1.1 trang 4 SGK caùc muõi teân trong hình bieåu dieãn höôùng chuyeån ñoäng cuûa oâ toâ vaø maùy bay A B Nội dung bài học I. KHAÙI NIEÄM VEÙCTÔ : Cho ñoaïn thaúng AB. Neáu ta choïn A laøm ñieåm ñaàu, điểm B laøm ñieåm cuoái thì ñoaïn thaúng AB coù ñònh höôùng töø A ñeàn B. Ta noùi AB laø ñoaïn thaúng coù ñònh höôùng 1. Ñònh nghóa : Veùctô laø ñoaïn thaúng coù ñònh höôùng (qui ñònh thöù töï 2 ñaàu muùt). Vec tô coù ñieåm ñaàu A ,ñieåm cuoái B ñöïôc Kyù hieäu laø - GV: Theá naøo laø ñoä daøi cuûa moät   vaø ñoïc laø “ vec tô AB” AB vectô? A B urr uu r - HS: độ dài của vectơ là khoảng cách a,b, x.. khi khoâng caàn chæ Vec tô ø coø n ñöôï c kyù hieä u laø giữa điểm đầu và điểm cuối. roõ ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái cuûa noù 2. Vec tô cuøng phöông, vectô cuøng höôùng Ñöôøng thaúng ñi qua ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái cuûa moät vectô ñöôïc goïi laø giaù cuûa vectô ñoù Hoaït ñoäng 2: Ñònh nghóa : Hai vectô ñöôïc goïi laø cuøng phöông neáu - GV: vectô cuøng phöông, cuøng höôùng giaù cuûa chuùng song song hoaëc truøng nhau  Giuùp hs hieåu veà kyù hieäu vectô AB vaø � ��  Hình 1: hai vectô AB vaø CD ngöôïc höôùng �� � a � �� Hình 2: hai vectô vaø PQ cuøng höôùng MN Gv cho hs naém khaùi nieäm hai vectô Vaäy hai vec tô cuøng phöông thì chuùng coù theå cuøng cuøng phöông cuøng höôùng � �� Trang 1 Hình học 10_HKI B N C Hình 1 A höôùng hoaëc ngöôïc höôùng. Nhaän xeùt : ba ñieåm A ,B ,C thaúng haøng khi vaø chæ M D P Q D ��  khi hai vectô AB vaø �AC cuøng phöông. ��  Thaät vaäy : Neáu hai Vectô AB vaø �AC cuøng phöông thì hai ñöôøng thaúng AB vaø AC song song hoaëc truøng - GV: Khaúng ñònh sau ñuùng hay sai : nhau vaø vì coù chung ñieåm A neân chuùng phaûi truøng Neáu 3 ñieåm phaân bieät A,B,C thaúng nhau. Vaäy 3 ñieåm A,B,C thaúng haøng Hình 2 ��  haøng thì hai AB vaø �AC cuøng höùông - HS: trả lời  Nguôïc laïi neáu 3 ñieåm A, B, C thaúng haøng thì hai AB �� vaø �AC coù giaù truøng nhau neân chuùng song song hoaëc truøng nhau. 3. Hai vectô baèng nhau Moãi vectô coù moät ñoä daøi, ñoù laø khoaûng caùch cuûa Hoaït ñoäng 3: uuur m cuoái vectô ñoù. Ñoä daøi vectô AB - GV: Vôùi hai ñieåm A vaø B xaùc ñònh ñieåm ñaàu vaø ñieåu uur uuur ñöôïc maáy ñoaïn thaúng ? maáy vectô ? ñöôïc kyù hieäu laø AB , AB = AB - Giaùo vieân giôùi thieäu ñoä daøi vectô , Hai vectô auur vaø br ñöôïc goïi laø baèng nhau neáu chuùng khaùi nieäm hai vectô baèng nhau vaø coù cuøng höôùng vaø cuøng ñoä daøi. Kyù hieäu : auur = br vectô ñôn vò Ví du 1ï : Cho hbh ABCD coù taâm O .Haõy chæ ra caùc - Giaùo vieân : Cho hbh ABCD coù taâm O. Haõy chæ ra caùc caëpuvectô baèng nhau uuur uur uuu r uuur uuur - HS traû lôøi : AB = DC : BA = CD : BC = uuur AD …. uuur uuur BO = OD Trình baøy chuù yù nhu SGK Hoaït ñoäng 4: - GV: Moât vaät ñöùng yeân coù theå coi laø vaât ñoù c.ñoäng vôùi v.toác baèng khoâng.Vectô v.toác cuûa vaät ñöùng yeân b.dieãn nhö theá naøo ? - HS: Traû lôøi : vaät ôû væ trí A coù theå uuu r b.dieãn vaän toác ñoù laø AA caëp vectô baèng nhau uuur uuur uuu r uuur uuur Caùc caëpuuvectô baè n g nhau laø : = DC : BA = CD : BC AB ur uuur uuur = AD …. BO = OD Vectô coù ñoä daøi baèng 1 goï i laø vectô ñôn vò uu r Chuù yù : Khi cho vectô a vaø ñieåm uOuuuthì tar luoân tìm r uu ñöôïc moät ñieåm A duy nhaát sao cho OA = a 4. Vectô-khoâng uuu r Vôùi moãi ñieå m A thì ñöôïc coi laø vec tô -khoâng AA ur Kyù hieäu : O -Vectô –khoâng cuøng phöông ,cuøng höôùng vôùi moïi vectô uuu r -Moï i vectô khoâ n g ñeà u baè n g nhau : = AA uuu r uuur r BB  CC  ...  0 4.4 Câu hỏi, bài tập củngcố: - Cho 5 ñieåm phaân bieät A,B,C,D,E , coù bao nhieâu vectô khaùc khoângcoù ñieåm ñaàu vaø cuoái laø caùc ñieåm ñoù 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết này: Hoïc bài - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Laøm baøi taäp 1,2 .SGK T7. 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tuần: 2 Trang 2 Hình học 10_HKI LUYỆN TẬP Tiết 2 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: naém ñöôïc caùc baøi toaùn veà vectô nhö phöông, höôùng, ñoä daøi, caùc baøi toaùn chöùng minh vectô baèng nhau. 1.2 Kĩ năng: hoïc sinh giaûi ñöôïc caùc baøi toaùn töø cô baûn ñeán naâng cao,laäp luaän 1 caùch logíc trong chöùng minh hình hoïc. 1.3 Thái độ: hoïc sinh tích cöïc trong caùc hoaït ñoäng, lieân heä ñöôïc toaùn hoïc vaøo trong thöïc teá 2. Trọng tâm: Phương, hướng, độ dài của vectơ. 3. Chuaån bò: - Giaùo vieân: thöôùc, giaùo aùn, phaán maøu, baûng phuï. - Hoïc sinh: xem bài trước, bảng phụ theo nhóm. 4. Tiến trình dạy học: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 4.2 Kiểm tra miệng: Neâu ñieàu kieän ñeå hai vectô baèng nhau? uuu r Tìm caùc caëp vectô baèng nhau vaø baèng vectô OA trong hình bình haønh ABCD taâm O. 4.3 Bài mới: Nội dung bài học Hoạt động của GV và HS Baøi 1 :(SGK /p 7) a/ Ñuùng b/ Ñuùng Baøi 2:( sgk-p7) r r a r u r xr y - b r v r r r ur Caùc vec tô cuøng phöông a vaø b ; u vaø V ; r r x vaø y r r r r r Caùc vectô cuøng höôùng : a vaø b ; x;y vaø z r r ur r -Caùc vectô ngöôï c höôù n g : u vaø v ; w vaø x r ur ur r ; w vaø y ; w vaø z r r -caùc vectô baèng nhau : x vaø y Baøi 3:( sgk /p7) B C A D *Neáu töù giaùc ABCD laø hình bình haønh thì uuur uuur AB=DC vaø AB vaø DC cuøng höôùng ,Vaäy uuur uuur AB =ø DC uuur uuur �AB// DC - *Ngöôïc laïi AB =ø DC � � �AB  DC - Vaäy töù giaùc ABCD laø hình bình haønh Baøi 4 (sgk-P 7) Trang 3 Hình học 10_HKI uuur a/Caùuucurvectô khaùcr OA cuøng phöông vôù i noù uuur uuur uuu uuur uuur uuur uuu r uuu r laø: DA,AD,BC,CB,AO,OD,DO,FE,EF r uuur uuur uuur uuu - b/ Caùc vectô baèng AB : OC,ED,FO Hoaït ñoäng 1: Gv goïi hs leân baûng giaûi baøi 1. Sau ñoù nhaän xeùt cho ñieåm Hoaït ñoäng 2: Gv goïi hs leân baûng giaûi baøi 2.Sau ñoù nhaän xeùt cho ñieåm - ur w r z Hoaït ñoäng 3: Goïi hs nhaéc laïi ñònh nghóa hai vectô baèng nhau Gv goïi hs leân baûng giaûi baøi 3.Sau ñoù nhaän xeùt cho ñieåm Hoaït ñoäng 4: Gv goïi hs leân baûng giaûi baøi 4.Sau ñoù nhaän xeùt cho ñieåm B C O A D F E 4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: - Giá, phương, hướng, độ dài của vectơ.   Baøi taäp laøm theâm:1/ Cho hai veùctô cuøng phöông a , b .Coù hay khoâng moät veùctô cuøng � phöông vôùi caû hai veùctô ñoù ? (HD: 0 )    2/ Cho  ABC coù M, N laàn löôït laø trung ñieåm AB, BC. Veõ MP = BN . Nhaän xeùt xeùt gì veà ñieåm P . 3/ Cho  ABC coù P, Q, R laàn löôït laø trung ñieåm AB, BC, CA. Haõy veõ hình vaø tìm treân hình veõ caùc veùctô baèng PQ , QR , RP . 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết học này: Nắm được các khái niệm: vectơ cùng phương, cùng hướng, bằng nhau. - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: xem bài “Tổng và hiệu cùa 2 vectơ? 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................       Trang 4 Hình học 10_HKI - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tuần: 3 §2 TỔNG VÀ HIỆU HAI VECTƠ Tiết 3 1. Muïc tieâu: 1.1 Kiến thức: + Hiểu cách xác định tổng, hiệu hai vectơ, quy tắc 3 điểm, quy tắc hình bình hành và các tính chất của tổng vectơ (giao hoán, kết hợp), tính chất của vectơ – không r r r r + Biết được a  b  a  b 1.2 Kỹ năng: + Vận dụng được: quy tắcuuu 3r điểm, uuur quy uuurtắc hình bình hành khi lấy tổng 2 vectơ cho trước. + Vận dụng quy tắc trừ: OB  OC  CB để chứng minh các đảng thức vectơ. - Về thái độ: reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc, linh hoaït trong caùc hoaït ñoäng. 2. Trọng tâm: Các qui tắc: qui tắc hình bình hành, qui tắc 3 điểm 2. Chuaån bò: - Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, baûng phuï, thöôùc. - Hoïc sinh: xem bài trước, thöôùc. 3. Phöông phaùp daïy hoïc: - Vaán ñaùp gôïi môû, neâu vaán ñeà, dieãn giaûi, xen caùc hoaït ñoäng nhoùm. 4. Tiến trình dạy học: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 4.2 Kiểm tra miệng: Caâu hoûi: Vôùi 3 ñieåm M, N, P veõ 3 vectô trong ñoù coù 1 vectô laø toång cuûa 2 vectô coøn laïi. Tìm Q sao cho töù giaùc MNPQ laø hình bình haønh. 4.3 Bài mới: Hoạt động của GV và HS Hoaït ñoäng 1: Giaùo vieân giôùi thieäu ñònh nghóa nhö SGK Nội dung bài học  b  a B  b  A a  a + b Töông töï giôùi thieäu qui taéc hình bình haønh  Hoaït ñoäng 2: Giaùo vieân giôùi thieäu caùc tính chaát cuûa pheùp coäng vectô Trang 5 Hình học 10_HKI uuur uuur Giaùo vieân cho a = MP , b = PN .Höôùng uuur uuur uuuu r � daãn hs tìm vectô a + b = MP  PN  MN  Vaø khaúng ñònh ñaúng thöùc naøy coøn goïi laø quy taéc 3 ñieåm cuûa pheùp coäng vectô Giaùo vieân veõ hình nhö SGK Hình 1.8 vaø goïi HS leân kieåm tra caùc tính chaát cuûa pheùp coäng ,nhaèmgiuùp hs ghi nhôù caùc tính chaát cuûa pheùp coäng vectô Giaùo vieân cho Vd 1 vaø Vd 2 nhaèm aùp duïng qui taéc 3ñieåm cuûa pheùp coäng vectô Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh giaûi Ví duï 1vaø ví duï 2 GV: uuur Neáu O laø trung ñieåm cuûa AB thì nurg vôùi vectô naøo ? AO baèuu - HS: OB - GV: Theá vectô uuur naø uuou r laø u uur khoâng ? - HS : BB  AA  OO Hoạt động 3: B C A D - GV: Haõy nhaäuu nurxeùt veà uuur ñoä daøi vaø höôùng cuûa hai vectô uuurvaø CD ? uuur AB - HS: uuAB vaøuCuuD r laø hai vectô ngöôïc ur höôùng, AB =ø - CD A F E B uuur D uuur r -uuGV; Cho AB  BC uuur0 . Haõy chöùng toû ur BC laø vectô ñoái cuûauu AB ur r uuur - HS: Ta coù +ø =0 BC AB uuur uuur � AB = -ø BC uuur uuur Vậy BC laø vectô ñoái cuûa AB (ñpcm ) Hoạt động 3: uuu r uuu r * GV: Haõ y Giaû i thích vì sao OB  OA laø uuur vectô AB ? - HS: uuu r uuur ur uuu r uuu r uuur VìurOBuuurOAuu =urOB +(- OA )=OB + AO = AO + OB = AB (ñpcm uuur) uuur - GV: Cho AB vaø CD vaø ñieåm O baát kyø. Haõy aùpuuduï ng quy taérc tröø ur uuur uuu Ta coù AB =OB  OA Trang 6 Hình học 10_HKI uuur uuur uuur CD =OD  OC Hoạt động 4: Giaùo vieân trình baøy aùp duïng nhö SGK Aùp duïng caâu b neáu ôû lôùp coù hoïc sinh yeáu thì khoâng caàn trình baøy chöùng minh maø yeâu caàu hoïc sinh thuoäc keát quaû uuur uuur uuur r GA  GB  GC  0 I- Toång cuûa caùc veùctô : Ñònh nghóa:   Cho hai veùctô a , b .Laáy ñieåm A tuøy yù      veõ AB = a , BC = b ; Veùctô AC goïi laø   toång cuûa hai vectô a vaø b . C    Kyù hieäu: AC =c= a+  b. * Pheùp toaùn tìm toång cuûa hai veùctô goïi laø pheùp coäng hai veùctô. II.Qui taéc ñöôøng cheùo hình bình haønh :    ABCD laø hình bình haønh thì AB + AD =   AC IIIuur uuu rCaù u r c tính chaát :Vôùi baù vectô a , b , c tuyø yù ta coù:  1. Tính chaát cuûa vectô khoâng: a + 0 = Trang 7 Hình học 10_HKI + a = a   2. Giao hoaùn : a + b = b + a  3. Keát hôïp :  a , b , c :   ( a + b ) + c = a +( b + c )  0 Ví duï1 : Cho 4 uñieå A, uur muu ur B, C, uuurD Chöù uuur ng minh raèng: neáu AB  CD Thì AC  BD Giaûi Aùp duïng qui taéc 3 ñieåm cuûa pheùp coäng Vectô uuur ta uuurcoù:uuur uuu r uuur uuur uuu r uuur AC  AB  BC  CD  BC  BC  CD  BD uuur uuur Vaäy AC  BD Ví duï2: Cho O laøuuu trung r uuur ñieåurm cuûa AB.chöùng ming raèng OA  OB  O Giaûi A O B Vì u uur Ouulaø ur trung ñieåm AB neân ta coù : AO  OB uuu r uuur uuu r uuur uuur r Vaäy : OA  OB  OA  AO  OO  0 (ñpcm ) IV .Hieäu cuûa hai vec tô 1-Veùctô ñoáiurcuûa moät veùctô : Cho vectô a .Vectô coù cuøurng ñoä daøi vaø ngöôïc höôùng vôùi vectô a ñöôïc urgoïi laø u r vectô ñoái cuûa vectô a ,kí hieäu laø - a uuur uur  Vectô ñoái cuûa AB laø BA . Nghóa laø uuur uur AB = BA uuur uur uuur uur ur AB vaø BA ñoái nhau � AB + BA = O ur ur *Vectô ñoái cuûa vectô O laø vectô O Ví du1ï :Neáu D ,E ,F laø trung ñieåm caïnh BC,CA,AB cuûa tam giaùc ABC .Khi ñoù ta coù ; uuu r uuur uur uuur uuur uuu r ; BD  EF ; EA  EC EF  DC b-Ñònh nghóa hieä u r u cuû ur a hai vectô : Cho hai vectô a vaø b .Ta goïi hieäu cuû uu r ahai ur u r ur u r ur vectô a vaø b laø a + (- b ) .Kyù hieäu a  b u u r u r u r u r a  b  a  (b )   Tìm hieäu a – b goïi laø pheùp tröø hai veùctô Trang 8 Hình học 10_HKI . r uuu r uuur uuu *  O,A,B tuyø yù: AB = OB  OA Chuù yù : -   Pheùp tìm hieäu a – b goïi laø pheùp tröø hai veùctô  A,B,C tuøy yù ta coù : uuur uuur uuur AB uuur + BC uuur = AC uuu r (Qui taéc ba ñieåm ) AB  AC =CB (Quy taéc tröø ) A G B C I D Ví duï 2: Vôù ir 4 ñieå uuu uuu r m ubaá uurt kyø uuu rA,B,C,D ta luoân coù AB + CD = AD + CB Giaûi uuur uuur Laá y O tuø y yù ` ta coù : uuur uuu r uuur uuur uuur uAB uu r +uCD uur =uuur uuur uuu r OB  OA + OD  OC =OD  OA + OB  OC = AD + CB (ÑPCM ) V.Aùp duïng a/Ñieåm I laø trunguuñieå r m uurcuaûr ñoaïn thaúng AB khi vaø chæ khi IA + IB =0 b/ Ñieåm G laø troïnuu gur taâu muurcuûauuutam r rgiaùc ABC khi vaø chæ khi GA + GB + GC =0 Giaûi a/* I laø trung ñieåm cuaû ñoaïn thaúng AB uur uur r � IA + IB =0 (ñaõ giaûi ôû VD 2 tieát 4 ) uur uur r *Ngöôï c laïi neáu IA + IB =0 thì uur uur IA = IB .Vaäy I, A, B thaúng haøng vaø IA=IB Do ñoù I laø trung ñieåm cuûa AB b/ Trọng taâm G cuûa tam giaùc naèm treân trung tuyeán AI Laáy D laø ñieåm ñoái xöùng cuûa G qua I khi ñoù ta coù :rBGCD laø hình bình haønh vaø uuu uuur r GA=GD ;uu GA + GD =0 u r uuur uuur Ta coù : GB + GC =GD (qui taéc hbh ) uuu r uuu r uuur r � GA + GB + GC =0 uuu r uuu r uuur r * Ngöôïc laïi GA + GB + GC =0 .Veõ hình bình haønh BGCD coùuuIur laøuugiao ñieåm hai ur uuur ñöôøng cheùo .Khi ñoù GB + GC =GD uuu r uuur r � GA + GD =0 . Vaäy G laø trung ñieåm cuûa AD Do ñoù 3 ñieåm A,G,I thaúng haøng, vaø GA= 2GI Vaäy G laø troïng taâm tam giaùc ABC 4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: Trang 9 Hình học 10_HKI - Nhaéc laïi caùc quy taéc ba ñieåm, quy taéc hình bình haønh. - Nhaéc laïi tính chaát trung ñieåm, tính chaát troïng taâm. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết học này: + Nắm được qui tắc hình bình hành, qui tắc 3 điểm. + Nắm được qui tắc trừ - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Laøm baøi taäp ôû SGK 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tiết 4 Tuần: 4 LUYỆN TẬP 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: Hoïc sinh bieát caùch vaän duïng caùc quy taéc ba ñieåm vaø quy taéc hình bình haønh, caùc tính chaát veà trung ñieåm, troïng taâm vaøo giaûi toaùn, chöùng minh caùc bieåu thöùc vectô. 1.2 Kĩ năng: reøn luyeän hoïc sinh kyõ naêng laäp luaän logic trong caùc baøi toaùn, chöùng minh caùc bieåu thöùc vectô. 1.3 Thái độ: Hoïc sinh tích cöïc chuû ñoäng giaûi baøi taäp. 2. Trọng tâm: Qui tắc hình bình hành, qui tắc ba điểm, qui tắc trừ. 3. Chuẩn bị: - Giaùo vieân: giaùo aùn, phaán maøu, thöôùc. - Hoïc sinh: laøm bài trước, thöôùc. 4. Tieán trình dạy hoïc: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. 4.2 Kiểm tra miệng: Caâu hoûi: Cho 3 ñieåm baát kyø M, N, Q HS1 Neâu quy taéc ba ñieåm vôùi 3 ñieåm treân vaø thöïc hieän baøi taäp 3a? HS2 Neâu quy taéc tröø vôùi 3 ñieåm treân vaøthöïc hieän baøi taäp 3b) 4.3 Bài mới: Trang 10 Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học Hoạt động 1: Baøi u1uur uuur uuur uuur uuur uuur uuuu r Goïi hs nhaéc laïi qui taéc ba ñieåm cuaû pheùp Veõ AC =MB khi ñoù MA + MB =MA + AC =MC coäng vaø qui taéc tröø cuûa hai vectô . Sau uuur uuur ñoù goïi hs khaùc leân baûng giaiû BT 1 SGK Veõ AD =BM khi ñoù uuur uuur uuur uuur uuur uuur uuuu r Hình học 10_HKI C A M B MA  MB =MA + BM =MA + AD =MD uuur uuu r uuuu r uuur     Baøi 2: MA + MC = MB + BA + MD + DC uuur uuuu r uuu r uuur uuur uuuu r = MB + MD + BA + DC = MB + MD (ñp cm ) Baøuiu3: :( sgk-p12) u r uuu r uuur uuur uuur uuu r uuu r r a/ uAB + BC + CD + DA =AC + CA =AA =0 uu r uuur uuu r uuur uuur uuur Hoạt động 2: uuu r uuur AB  AD  CB  CD � DB  DB b/ - ABCD laø hình bình haønh thì BA = - DC uuu r uuur uuu r uuur uuur Vaä y AB  AD = CB  CD -uuAù p duïng quy taéc 3 ñieåm cho MA vaø uu r Baøi 5 :( baøi 5 – sgk - p12) MC D A M B uuu r uuu r uuu r uuu r uuur uuur * AB + BC = AC vaäy AB + BC = AC =AC = a uuur uuu r uuu r uuu r uuur uuu r uuur Họat động 3: * veõ BD = AB , khi ñoù AB  BC =BD  BC =CD uuu r uuu r uuur - Aùp duïng quy taéc 3 ñieåm bieán ñoåi VT = Vaäy AB  BC = CD =CD VP Ta coù ACD coù AB = BD = CB = 1 2 AD � ACD vuoâng taïi C - Aùp duïng quy taéc tröø bieán ñoåi töông Do ñoù CD= AD 2  AC2  4a2  a2  3a2  a 3 uuu r uuu r uuur ñöông 2 veá AB  BC = CD =CD = a 3 Vaäy uuur uuur uuu r Bài 6: a/uuu CO  OB =BA r uuu r Ta coùuu : urCOuu =OA ur uuu r uuur uuu r neânuu :uCO  OB =OA  OB =BA r uuur uuur b/ AB  BC =DB ta coù: uuu r uuur uuu r uuur uuur D B A AB  BC = AB  AD =DB uuur uuur uuur uuur c/ DA  DB =OD  OC uuur uuur uuur uuur DA2 4 DB 14 3 =OD 14 2 OC 43 uuu r BA C B (hn) Baøi 7: ( baøuiuur7-sgk-p12) r uuu r r a/ Giaû söû AB =a vaø BC =b . - GV höôùng daãn hoïc sinh giaûi. A uuur CD uuur uuur uuur ur d/ DAuuurDBuu+urDCu= O uu r uuur uuu r ur VT= BA + DC =BA + AB =BB =O = VP r r uuur uuu r uuu r r r uuur a AB + BC = a + b = AC Vaäy vaø + b = AC r r * Neáu a vaø b khoâng cuøng phöông thì ba ñieåm C A,B,C taïo thaønh tam giaùc vaø AB+ BC > AC khi ñoù r r r r a + b > a+b uuu r r uuu r r * Neáu AB =a vaø BC =b cuøng phöông thì A,B,C thaúng haøng r r r r r r r r + a vaø b ngöôïc höôùng thì a + b < a + b r r r r + a vaø b cuøng höôùng thì a + b = a + b A r a O C r r r r r r Toùm laïi neáu a vaø b cuøng höôùng thì a + b = a + b uuu r r uuu r r r r b/ Veõ OA =a vaø OB =b . Neáu a vaø b khoâng cuøng r r r b phöông. Döïng hình bình haønh OACB .Khi ñoù a + b B r r =OC; a  b =AB Trang 11 Hình học 10_HKI 4.4 Củng cố và luyện tập: - Hoïc sinh naém caùch tính vectô toång , hieäu - Naém caùch xaùc ñònh höôùng, ñoä daøi cuûa vectô 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Đối với bài học ở tiết học này: Xem lại lý thuyết và các bài tập đã sửa - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Xem baøi tieáp theo “Tích cuûa vectô vôùi 1 soá” 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tiết 5 Tuần: 5 TÍCH CỦA VECTƠ VỚI MỘT SỐ ] 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: + Hiểu được định nghĩa tích vectơ với 1 số.   a , b vaø moïi soá thöïc h, k ta coù: + Biết các tính chất của tích vectơ với 1 số: với mọi vectô r r r r r r r k (ha )  (kh)a , (k  h)a  ka  ha , k (ar  b )  kar  kb 1.2 Kĩ năng: + Xác định vectô k a , khi cho soá thöïc k vaø a + Biết diễn đạt bằng vectơ về 3 điểm thẳng hàng, trung điểm của 1 đoạn thẳng, trọng tâm của tam giác, hai điểm trùng nhau để giải 1 số bài toán hình học. + Sử dụng được tính chất trung điểm của đoạn thẳng, trọng tâm của tam giác để giải 1 số bài toán hình học. 1.3 Thái độ: + Cẩn thận, chính xác. Tích cực hoạt động. + Biết đưa những KT-KN mới về KT-KN quen thuộc. + Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần hợp tác trong học tập. 2. Trọng tâm: - Tích của vectơ với 1 số. - Công thức về trung điểm của đoạn thẳng và trọng tâm của tam giác. 3. Chuẩn bị: - GV: giaùo aùn, SGK, thöôùc, ví duï. - HS: hoïc baøi, laøm baøi taäp, xem baøi môùi ôû nhaø. 4. Tiến trình dạy học: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, điểm danh. 4.2 Kiểm tra miệng: - Goïi moät hoïc sinh leân baûng: - Nhaéc laïi khaùi nieäm phöông, höôùng, ñoä daøi vectô Ñaùp aùn: Hai vectô cuøng phöông neáu chuùng coù giaù song song hoaëc truøng nhau. Hai vectô cung phöông thì chuùng coù theå cuøng höôùng hoaëc ngöôïc höôùng Ñoä daøi cuûa vectô laø khoaûng caùch giöõa ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái. 4.3 Bài mới: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Nội dung bài học I) ÑÒNH NGHÓA: Trang 12 Hình học 10_HKI r Giaùo vieân Chuù yù: Cho soá k �0 vaø vectô a �0 . Tích cuûa r r _ Neáu k laø moät soá thì k laø giaù trò tuyeät ñoái vectô a vôùi soá k laø moät vectô, kyù hieäu k a r r r r ng vôùi a neáu k  o vaø cuûa k. Coøn neáu a laø moät vectô thì a laø ñoä ( hoaëc a k), cuøng höôù r r mr ma ngöôïc höôùng vôùi a neáu k< o vaø coù ñoä daøi r a r daøi cuûa vectô a kyù hieäu n hoaëc n . baèng k a . r r - Ngöôøi ta coøn goïi tích cuûa vectô vôùi moät soá 0.a  0 laø tích cuûa moät soá vôùi moät vectô. * Quy öôùc: r r k .0  0 VD: hình 1.13 (baûng phuï) uuu r uuur GA  2GD uuur uuur AD  3GD uuur r 1 uuu DE  ( ) AB 2 Hoạt động 2: - GV: giới thiệu công thức về trung điểm đoạn thẳng và trọng tâm của tam giác - HS: theo dõi, và áp dụng làm ví dụ. II/ CAÙC TÍNH CHAÁT CUÛA PHEÙP NHAÂN VECTÔ VÔÙI MOÄT SOÁ.   Hoạt động 3: Vôùi moïi vectô a , b vaø moïi soá thöïc h, k ta coù: - GV: Hoïc sinh nhaéc laïi tính chaát trung ñieåm a) k (har )  (kh)ar r r r cuûa ñoaï n thaúng ôû baøi tröôùc. b) (k  h)a  ka  ha uu r uur r r r r r - HS: IA  IB  0 c) k (a  b )  ka  kb   r r r r - GV: Hoïc sinh aùp duïng quy taéc tröø vôùi M baát d) 1.a =a , o.a =o , k .o  o . kyø. uuur uuur uuur uuur r uuur uuur uuu r III/ TRUNG ÑIEÅM CUÛA ÑOAÏN THAÚNG VAØ -HS: MA  MI  MB  MI  0 � MA  MB  2MI TROÏNG TAÂM CUÛA TAM GIAÙC: - GV chính xaùc cho hoïc sinh ghi. 1) Neáu I laø trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng AB thì uuur uuur uuu r - GV: Hoïc sinh nhaéc laïi tính chaát troïng taâm G vôùi moïi ñieåm M ta coù: MA  MB  2 MI cuûa VABC vaø aùp duïng quy taéc tröø ñoái vôùi M Ví dụ: Euulà trung điểm đoạn CD với mọi điểm ur uuur uuuu r baát kyøu .uur uuur uuur r O ta có OC  OD  2OM -uuHS: GA  GB  GC  0 A ur uuuu r uuur uuuu r uuuu r uuuu r r uuulà u r trung uuur điểm uuu r đoạn MN với mọi điểm O ta có MA  MG  MB  MG  MC  MG  0 uuur uuur uuuu r uuuu r MA  MB  MC  3MG - GV chính xaùc vaø cho hoïc sinh ghi OM  ON  2OA 2) Neáu G laø troïng taâm ucuû a tam giaùcr ABC thì uur uuur uuuu uuuu r vôùi moïi ñieåm M ta coù: MA  MB  MC  3MG 4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: - Caùch phaân tích 1 vectô theo 2 vectô khoâng cuøng phöông. - Coâng thöùc trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng vaø troïng taâm tam giaùc. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết học này: Laøm caùc baøi taäp töø 1 ñeán 6 SGK 17. - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: nắm các công thức về vectơ đã học để vận dung vào giải bài tập. 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tuần: 6 Trang 13 Hình học 10_HKI Tiết 6 TÍCH CỦA VECTƠ VỚI MỘT SỐ ] 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: + Hiểu được định nghĩa tích vectơ với 1 số.   a , b vaø moïi soá thöïc h, k ta coù: + Biết các tính chất của tích vectơ với 1 số: với mọi vectô r r r r r r r k (ha )  (kh)a , (k  h)a  ka  ha , k (ar  b )  kar  kb 1.2 Kĩ năng: + Xác định vectô k a , khi cho soá thöïc k vaø a + Biết diễn đạt bằng vectơ về 3 điểm thẳng hàng, trung điểm của 1 đoạn thẳng, trọng tâm của tam giác, hai điểm trùng nhau để giải 1 số bài toán hình học. + Sử dụng được tính chất trung điểm của đoạn thẳng, trọng tâm của tam giác để giải 1 số bài toán hình học. 1.3 Thái độ: + Cẩn thận, chính xác. Tích cực hoạt động. + Biết đưa những KT-KN mới về KT-KN quen thuộc. + Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần hợp tác trong học tập. 2. Trọng tâm: - Tích của vectơ với 1 số. - Công thức về trung điểm của đoạn thẳng và trọng tâm của tam giác. 3. Chuẩn bị: - GV: giaùo aùn, SGK, thöôùc, ví duï. - HS: hoïc baøi, laøm baøi taäp, xem baøi môùi ôû nhaø. 4. Tiến trình dạy học: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, điểm danh. 4.2 Kiểm tra miệng: - Goïi moät hoïc sinh leân baûng: - Nhaéc laïi khaùi nieäm phöông, höôùng, ñoä daøi vectô Ñaùp aùn: Hai vectô cuøng phöông neáu chuùng coù giaù song song hoaëc truøng nhau. Hai vectô cung phöông thì chuùng coù theå cuøng höôùng hoaëc ngöôïc höôùng Ñoä daøi cuûa vectô laø khoaûng caùch giöõa ñieåm ñaàu vaø ñieåm cuoái. 4.3 Bài mới: Hoạt động của GV và HS IV/ ÑIEÀU KIEÄN ÑEÅ HAI VECTÔ CUØNG PHÖÔNG: r r Ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå hai vectô a vaø b r  b �0  r Nội dung bài học r cuøng phöông vôùi moät soá k ñeå a  kb . Nhaän xeùt: ba ñieåm A, B, C phaân bieät thaúng uuur uuur haøng � k �0 ñeå AB  k AC V/ PHAÂN TÍCH MOÄT VECTÔ THEO HAI VECTÔ KHOÂNG CUØNG PHÖÔNG: Cho hai vectô khoâng cuøng phöông. Khi ñoù moïi r vectô x ñeàu phaân tích ñöôïc moät caùch duy nhaát Trang 14 Hình học 10_HKI r r theo hai vectô a vaø b , nghóa laø coù duy nhaát r r r caëp soá h, k sao cho x  ha  kb * Baøi toaùn: SGK trang 16 A K I G C D B uur 1 uuur 1 uuur uuu r AI  AD  (CD  CA) 3 3 r uuu r 1r 1r 1 1 uuu  ( CB  CA)  b  a 3 2 6 3 Töông töï thöïc hieän caùc vectô coøn laïi. Hoạt động 1: - GV: Neâu rñieàur kieän ñeå 2 vectô cuøng phöông. Neáu ta ñaët a  kb r r - Hoïc sinh coù nhaän xeùt gì veà höôùng cuûa a vaø b döïa vaøro ñ/n. r -r HS: ra vaø b cuøng höôùng khi k > 0. a vaø b ngöôïc höôùng khi k < 0. r r - GV: khi naøo ta môùi xaùc ñònh ñöôïc a vaø b cuøng hay ngöôï c höôùng? r r - HS: a , b cuøng phöông r Nhaárn maïnh: Trong moãi tröôøng hôïp cuûa k thì a vaø b laø 2 vectô cuønrg phöông.Do vaäy ta coù ñieàu r kieän caàn vaø rñuû ñeå a , b laø: r a  kb Yeâu caàu: Suy ra A, B, C thaúng haøng thì coù bieåu thöùc vectô naøo? Hoạt động 2: - GV: Höôùng daãn phaân tích 1 vectô theo 2 vectô khoâng cuøng phöông. r r GV höôùng daãn caùch phaân tích 1 vectô theo a , b nhö SGK töø ñoù hình thaønh ñònh lí cho hoïc sinh ghi. GV giôùi thieäu baøi toaùn veõ hình leân baûng. - HS: Hoïc sinh chuù yù theo doõi. Hoïc sinh ñoïc baøi toaùn veõ hình vaøo vôõ. 4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: - Caùch phaân tích 1 vectô theo 2 vectô khoâng cuøng phöông. - Coâng thöùc trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng vaø troïng taâm tam giaùc. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết học này: Laøm caùc baøi taäp töø 1 ñeán 6 SGK 17. - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: nắm các công thức về vectơ đã học để vận dung vào giải bài tập. Trang 15 Hình học 10_HKI 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tuần: 7 LUYỆN TẬP Tiết 7 ] 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: - Hieåu vaø vaän duïng ñöôïc ñònh nghóa tích vecô vôùi moät soá. - AÙp duïng thaønh thaïo caùc tính chaát. - Bieát ñöôïc ñieàu kieän hai vectơ cuøng phöông. Tính chaát trung ñieåm, tính chaát troïng taâm 1.2 Kĩ năng: Bieát aùp duïng quy taéc ba ñieåm, quy taéc hình bình haønh, tính chaát trung ñieåm, tính chaát troïng taâm ñeå chöùng minh ñaúng thöùc. 1.3 Thái độ: - Hieåu ñöôïc neùt ñeïp toaùn hoïc thoâng qua bieán hoùa cuûa caùc dieãn ñaït hình hoïc. - Böôùc ñaàu hieåu ñöôïc öùng duïng cuûa tích vectô vôùi moät soá trong tính toaùn. 2. Trọng tâm: - Công thức về trung điểm đoạn thẳng. 3. Chuẩn bị: - GV: thöôùc, baûng… - HS: chuaån bò noäi dung baøi taäp ôû nhaø. 4. Tiến trình dạy học: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, điểm danh. 4.2 Kiểm tra miệng: Neâu coâng thöùc trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng vaø troïng taâm tam giaùc. uuur uuur uuu r - Neáu I laø trung ñieåm ñoaïn thaúng AB thì vôùi ñieåm M baát kì ta coù:uuMA  MB  2 MI ur uuur uuuu r uuuu r - Neáu G laø troïng taâm tam giaùc ABC thì vôùi ñieåm M baát kì ta coù: MA  MB  MC  3MG 4.3 Bài mới: Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học Hoaït ñoäng 1: 1) Cho hình bình haønuhuurABCD. Chöùng minh uuu r uuur uuur - GV: Ñeå giaûi nhöõng baøi toaùn “chöùng minh raèng: AB  AC  AD  2 AC . uuu r uuur uuur ñaúng thöùc” ta thöôøng laøm nhö theá naøo? Ta coù: VT= AB r  AC uuur  AD uuur uuur uuur uuu - GV: Coù maáy caùch? = AD  AD ( AB  AC  AD vì ABCD laø hbh) uuur = 2 AD = VP 2) Cho AK vaø BM laø hai trung tuyeáunuurcuûuuaurtam uuu r giaùc ABC. Haõy phaân tích caùc vectô AB; BC; CA r uuuu r r uuur - HS: Neâu quy taéc hình bình haønh. theo hai vectô u  AK ; v  BM C B D A 2 uuur 2 uuur 3 uuur uuur uuu r uuuu r u3uu r BC  AC  AB  2 AM  AB uuur uuuu r uuu r  2 AG  GM  AB uuu r uuur uuu r A Ta coù: AB  AG  GB  AK  BM  M G B K C Hoaït ñoäng 2: - GV: Goïi G laø troïng taâm cuûa  ABC   �2 r 1 r � �2 r 2 r � 2 r 3 � �3 3 � 3 �3 2 r r uv 3   4r 3 = 2 � u  v � � u  v �= u  v Trang 16 Hình học 10_HKI uuu r uuur uuu r - uPhaâ n tích AB u  AG  GB . uur uuur uur uuur - AG  ? AK vaø GB  ? BM -uuGiaù o vieân höôù ng daãn hoïc sinh phaân tích: ur uuur uuu r BC  AC  AB uuu r uuur uuu r uuur CA   AC   AB  BC   Hoaït ñoäng 3: A D B M C * M laø trung ñieåm BC vôù i ñieåm D ta coù uuur uuur uuuur ñaúng thöùc vectô naøo? ( DB  DC  2 DM ) *uuTöông töï caâ ur a): u r uuur uuuu OB  OC  2OM uuu r uuur uuu r uuur CA   AC   AB  BC  =  2 r r �2 r 4 r � 4 r 2 r u  v  � u  v �=  u  v 3 3 � 3 3 �3   3) Goïi AM laø trung tuyeán cuûa tam giaùc ABC vaø D laøuu trung ñieåm cuûa ñoaïn AM. Chöùng minh raèng: ur uuur uuur r a/ 2 DA  DB  DC  0 uuu r uuu r uuur uuur b/ 2OA  OB  OC  4OD a) Ta coù: uuur uuur uuur uuur uuuu r VT= 2 DA  DB  DC  2 DA  2 DM  uuur uuuu r  r r = 2 DA  DM = 2.0  0  VP uuu r uuu r uuur uuu r uuuu r uuur uuur = 2 OA  OM = 2 2.OD  4OD  VP b) Ta coù:VT = 2OA  OB  OC     4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: - Neâu quy taéc 3 ñieåm, quy taéc hình bình haønh, quy taéc tröø. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết học này: Veà nhaø xem laïi lyù thuyeát, baøi taäp ñaõ giaûi vaø giaûi caùc baøi taäp 5,6,8 trang 17 SGK hình hoïc 10. - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: xem bài “Hệ trục tọa độ” 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tiết 8 Tuần: 8 HỆ TRỤC TỌA ĐỘ 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: + Hiểu khái niệm trục tọa độ, tọa độ của vectơ và của điểm trên trục. + Biết khái niệm độ dài đại số của 1 vectơ trên trục. 1.2 Kĩ năng: + Xác định được tọa độ của điểm, của vectơ trên trục. + Tính được độ dài đại số của 1 vectơ khi biết tọa độ hai điểm đầu mút của nó. 1.3 Thái độ: + Cẩn thận, chính xác. Tích cực hoạt động. + Biết đưa những KT-KN mới về KT-KN quen thuộc. + Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần hợp tác trong học tập. 2. Trọng tâm: - Tọa độ của vectơ. - Tọa độ của điểm. 3. Chuẩn bị: - GV: giaùo aùn, tài liệu tham khảo, ví duï. - HS: hoïc baøi, laøm baøi taäp, xem baøi môùi ôû nhaø. 4. Tiến trình dạy học: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, điểm danh. Trang 17 Hình học 10_HKI 4.2 Kiểm tra miệng: Neâu caùc quy taéc cuûa pheùp coäng vaø tröø 2 vectô.      + Quy taéc hình bình haønh: ABCD laø hình bình haønh thì AB + AD = AC uuur uuur uuur + Quy taéc 3 ñieåum uur: AB uuur BCuuu r AC + Quy taéc tröø: AB  AC  CB 4.3 Bài mới: Hoạt động của GV và HS * Hoaït ñoäng 1: - Giaùo vieân coù theå cho hoïc sinh xem hình SGK trang 20: Vôùi moãi caëp soá chæ kinh ñoä vaø vó ñoä ngöôøi ta xaùc ñònh ñöôïc moät ñieåm treân Traùi Ñaát. - Xem hình 1.20 SGK. r - Cho hai ñieåm A vaø Butreâ n truï c (O; e ) khi ñoù coù uur r duy nhaát soá a sao cho AB  ae . Ta goïi soá a laø ñoä uuur daøi ñaïi soá cuûa AB ñoái vôùi truïc ñaõ cho vaø kí hieäu: AB  a . * Hoaït ñoäng 2: - Giaùo vieân trình baøy nhö SGK. - Caëp soá (x;y) duy nhaát ñöôïc goïi laø toïa ñoä cuûa r vectô u ñoái vôùi heä toïa ñoä Oxy vaø vieát laø r r u   x; y  hoaëc u  x; y  . - Soá thöù nhaát x goïi laør hoaønh ñoä, soá thöù hai y goïi laø tung ñoä cuøa vectô u . * Hoaït ñoäng 3: y M2 Nội dung bài học 1) Truïc vaø ñoä daøi ñaïi soá treân truïc: a) Truïc toïa ñoä (goïi taét laø truïc) laø moät ñöôøng thaúng treân ñoù ñaõ xaùc ñònh moät ñieå m r O goïi laø ñieåm goác vaø moät vectô ñôn vò e . r Ta kí hieäu truïc ñoù laø (O; e ). r b) Cho ñieåm M tuøy yù treân truïcuuu (O; e ) khi u r r ñoù coù duy nhaát 1 soá k sao cho OM  ke . Ta goïi soá k laø toïa ñoä ñieåm M ñoái vôùi truïc ñaõ cho. r c) Neáu hai ñieåm A vaø B treân truïc (O; e ) coù toïa ñoä laàn löôït laø a vaø b thì AB  b  a . 2) Heä truïc toïa ñoä: a) Ñònh nghóa: SGK trang 21. b) Toïa ñoä cuûa vectô: r M(x; y) r r r u   x; y   u  xi  y j r r r Neáu u   x; y  và v   x '; y '  thì: j r uu r r �x  x ' o i M1 x u  u' � � uuuu r r r �y  y ' Neáu OM  xi  y j thì M(x; y) vaø ngöôïc laïi neáu uuuu r r r M(x; y) thì OM  xi  y j c) Toïa ñoä cuûaumoä uuu rt ñieårm: r * Hoaït ñoäng 4: uuur r r M   x; y  � OM  xi  y j Töø A  x A ; y A  suy ra OA  x A i  y A j . uur r r Chuù yù raèng: neáu MM1  Ox, MM2  Oy thì Töông töï: Ob  xB i  yB j x  OM1; y  OM2 . r r r r uuur uuur uuur x i  y j  x i  y j Ta coù: AB  OB  OA = B B A A d) Lieân heä giöõa toïa ñoä cuûa ñieåm vaø toïa r r =  xB  x A  i   y B  y A  j ñoä cuûa vectô trong maët phaúng:   Do ñoù theo ñònh nghóa toïar ñoä vectô, ta coù: Cho hai ñieåm A  x A ; y A  vaø B  xB ; yB  . uuur uuur AB   xB  x A ; yB  y A  . Vaäy u   0;1 Ta coù: AB   xB  x A ; yB  y A  4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: Nhaéc laïi: heä truïc toïa ñoä, toïa ñoä cuûa moät vectô, moät ñieåm, coâng thöùc tính toïa ñoä vectô khi bieát toïa ñoä cuûa hai ñieåm A  x A ; y A  vaø B  xB ; yB  . Công thức tính tọa độ trung điểm đoạn thẳng và trọng tâm tam giác. 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết học này: Veà nhaø xem laïi lyù thuyeát, baøi taäp ñaõ giaûi Trang 18 Hình học 10_HKI - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: xem tiếp phần còn lại của bài. Giaûi caùc baøi taäp SGK hình hoïc 10. 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tuần: 9 HỆ TRỤC TỌA ĐỘ (tt) Tiết 9 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: + Hiểu khái niệm trục tọa độ, tọa độ của vectơ và của điểm trên trục. + Biết khái niệm độ dài đại số của 1 vectơ trên trục 1.2 Kĩ năng: + Xác định được tọa độ của điểm, của vectơ trên trục. + Tính được độ dài đại số của 1 vectơ khi biết tọa độ hai điểm đầu mút của nó. 1.3 Thái độ: + Cẩn thận, chính xác. Tích cực hoạt động. + Biết đưa những KT-KN mới về KT-KN quen thuộc. + Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần hợp tác trong học tập. 2. Trọng tâm: - Tọa độ của vectơ. - Tọa độ của điểm. 3. Chuẩn bị: - GV: phiếu học tập, tài liệu tham khảo, ví duï. - HS: hoïc baøi, laøm baøi taäp, xem baøi môùi ôû nhaø, máy tính. 4. Tiến trình dạy học: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện: ổn định lớp, điểm danh. 4.2 Kiểm tra miệng: - Neâu ñònh nghóa heä truïc toïa ñoä? BT soá 1 SGK. a) B A -2 -1 0 1 M 2 b) AB  2  (1)  3 ; MN  2  3  5 uuur - Neâu coâng thöùc tính toïa ñoä cuûa vectô AB khi bieát toïa ñoä cuûa A  x A ; y A  vaø B  xB ; yB  ? 4.3 Bài mới Hoạt động của GV và HS Hoaït ñoäng 1: -r GV: Chuùnr g ta xeùt rví duï sau: Cho a   1; 2  , b   3; 4  , c   5; 1 . Tìm toïa ñoä r r r r vectô ur 2 a  b  c - HS: 2 a   2; 4  Nội dungrbàir học r r r 3) Toïra ñoä cuûa caùrc vectô u  v , u  v vaø ku : Cho u   u1; u2  , v   v1; v2  Khi ñoù: r r u  v   u1  v1; u2  v2  ; r r u  v   u1  v1; u2  v2  r ku   ku1; ku2  , k ��. Trang 19 Hình học 10_HKI r r 2 a  b   5; 0  r r r 2 a  b  c   0;1 r Vaäy u   0;1 Hoaït ñoäng 2: - Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh chöùng minh coâng thöùc tính toïa ñoä trung ñieåm I * Nhaän xeùt:r r r u  u ; u , v   v1; v2  vôùi v �0 cuøng   Hai vectô 1 2 phöông khi vaø chæ khi coù moät soá k sao cho u1  kv1 vaø u2  kv2 x x cuûa ñoaïn thaúng AB: xI  A B ; 2 4) Toïa ñoä trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng, toïa ñoä troïng taâm cuûa tam giaùc: A  x A ; y A  vaø a) Cho ñoaïn thaúng AB coù B  xB ; yB  . Toïa ñoä trung ñieåm I  xI ; y I  cuûa AB - GV: uuur uuur uuur uuur Töø heä thöùc OA  OB  OC  3OG ta suy ra: x x y y laø: xI  A B ; y I  A B 2 2 b) Cho tam giaùc ABC coù A  x A ; y A  , B  xB ; yB  vaø C  xC ; yC  . Khi ñoù toïa ñoä troïng taâm y  yB yI  A 2 uuur 1 uuur uuur uuur OG  OA  OB  OC 3 x A  xB  xC r y A  yB  yC r  i j 3 3   G  xG ; yG  cuûa tam giaùc ABC ñöôïc tính theo coâng thöùc: Vaäy G coù toïa ñoä laø: x  xB  xC y A  yB  yC ( A ; ) 3 3 20 04  1; yI  2 - HS : Ta coù: xI  2 2 2  0 1 043 7 xG   1; yG   3 3 3 x  xB  xC y y y xG  A ; yG  A B C 3 3 Ví duï: Cho A(2;0), B(0;4), C(1;3). Tìm toïa ñoä trung ñieåm I vaø troïng taâm G cuûa tam giaùc ABC. 4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: - Công thức tính tọa độ trung điểm đoạn thẳng và tọa độ trọng tâm của tam giác 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: - Đối với bài học ở tiết học này: Veà nhaø xem laïi lyù thuyeát, baøi taäp ñaõ giaûi - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Giaûi caùc baøi taäp SGK hình hoïc 10. 5. Rút kinh nghiệm: - Nội dung:...................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. - Phương pháp:................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................. - Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học:................................................................................................ .............................................................................................................................................................. Ngày dạy: Tieát 10 Tuần: 10 LUYỆN TẬP 1. Mục tiêu: 1.1 Kiến thức: + Hiểu khái niệm trục tọa độ, tọa độ của vectơ và của điểm trên trục. + Biết khái niệm độ dài đại số của 1 vectơ trên trục 1.2 Kĩ năng: + Xác định được tọa độ của điểm, của vectơ trên trục. + Tính được độ dài đại số của 1 vectơ khi biết tọa độ hai điểm đầu mút của nó. 1.3 Thái độ: + Cẩn thận, chính xác. Tích cực hoạt động. Trang 20