Tài liệu Giáo án công nghệ 10 trọn bộ_chuẩn ktkn

Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 Phần 1: Nông – Lâm – Ngư nghiệp Tiết 1: Soạn ngày 10 tháng 08 năm 2012 BÀI MỞ ĐẦU I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải: 1. Kiến thức: - Biết được vị trí,vai trò và tầm quan trọng của các ngành nông,lâm,ngư nghiệp trong nền kinh tế quốc dân. - Biết được những thuận lợi và khó khăn của đk tự nhiên,xh của nước ta a/h đến phát triển nông,lâm,ngư nghiệp. 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận biết, làm việc với sgk, làm việc theo nhóm. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: - Biết tiếp cận tình hình thực tiến nông,lâm,ngư nghiệp của nước ta trong tg hiện tại và tương lai. HS tăng thêm lòng yêu quê hương,đất nước có ý tưởng hướng nghiệp vào nghề nông,lâm,ngư nghiệp. II. PHƯƠNG TIỆN: 1. Giáo viên:tài liệu, kiến thức liên quan. 2. Học sinh :thu thập tài liệu. III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, tìm tòi, hợp tác nhóm, làm việc độc lập với sgk. IV.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: không. 3. Bài mới: Hoạt động thầy - trò Tg Nội dung / Căn cứ vào H.1.1 sgk cho biết cơ 15 I. Tầm quan trọng của SX nông, lâm, ngư cấu tổng sản phẩm nước ta gồm nghiệp trong nền kinh tế quốc dân: những nhóm ngành chủ yếu nào? 1.Đóng góp 1 phần không nhỏ vào cơ cấu tổng sp + Khu vực I: Nông,lâm,ngư nghiệp. trong nước. + Khu vực II: Công nghiệp và sd. + Khu vực III: Dịch vụ 2.Sx và cung cấp lương thực,thực phẩm cho tiêu dùng trong nước,cung cấp nguyên liệu cho ngành Kể tên 1 số sp nông,lâm,ngư công nghiệp chế biến. nghiệp được sd làm nguyên liệu STT Nhóm sp VD minh hoạ cho CN chế biến? 1 lương Lúa,ngô,khoai,sắn, khoai tây, thực khoai lang... Đk tự nhiên,xã hội ở nước ta a/h 2 Thực Tôm,cá,cá,ốc,ếch,thịt, như thế nào đến nông,lâm, ngư phẩm trứng... nghiệp? 3 Ng.liệu các loại thuỷ sản,hải đóng *Thuận lợi: cho CN hộp,sấy khô, chè,cà phê,cam, - Khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều chế biến vải, dứa, dưa chuột... (nhiệt đới,gió mùa) nên thuận lợi cho nhiều loại cây lương thực, thực 3. Sx nhiều hàng hoá và xuất khẩu: phẩm phát triển. TT Nhóm sản Tên sản phẩm - Có nhiều sông,hồ,ao...khai thác phẩm Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 nguồn thuỷ sản - Có nhiều tài nguyên ĐV,TV rừng - Nhân dân ta cần cù, kinh nghiệm trong sx nông,lâm, ngư nghiệp. Đảng và nhà nước quan tâm dến sự ptriển của ngành này. *Khó khăn:- Mưa,bão lũ, hạn hán thiệt hại cho sx - Khoa học công nghệ và kĩ thuật sx chế biến còn thấp nên hiệu quả k.tế chưa cao. cây lương Gạo, đỗ tương, lạc thực, thực phẩm 2 Hoa quả Hoa phong lan, hoa layơn, chôm chôm, xoài, vải nhãn... 3 Hải sản Cá ba sa, tôm, cua, các loại hải sản đóng hộp, ... 4 Sản phẩm Chè, cà phê, hồ tiêu cao khác su, thịt, trứng, sữa... 4. Tạo việc làm cho người lao động: Kể tên các sp nước ta thường xuất khẩu ra nước ngoài? II. Tình hình sx nông, lâm, ngư nghiệp của nước ta hiện nay: 1. Thành tựu: a. Thành tựu nổi bật nhất là sx tăng liên tục: b. Thành tựu thứ 2: bước đều hình thành 1 số ngành sx hàng hoá với các vùng sx tập trung, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong sx và xuất khẩu: c. Một số sp của ngành nông,lâm,ngư nghiệp đã được sx ra thị trường q tế. 2. Hạn chế: (sgk) Căn cứ vào số liệu bảng, em hãy cho biết: Sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp chiếm bao nhiêu % 15/ giá trị hàng hoá suất khẩu? Nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ngành nông, lâm, ngư nghiệp ở nước ta là gì? (Đảm bảo đủ lương thực cho toàn dân, dự trữ quốc gia và xuất khẩu 5/ 1 III. Phương hướng, nhiệm vụ phát triển nông, lâm, ngư nghiệp: (sgk) Tại sao phải chăn nuôi lên thành ngàng sx chính? (vì ngàng chăn nuôi cung cấp cho con người những loại t/ă vô cùng quan trọng ( thịt, trứng, sữa). Con người phải có đủ dinh dưỡng, Pr, chất béo ĐV...) Lí do gì mà hiện nay sphẩm xuất khẩu ở nước ta thấp hơn các nước khác? - Chất lượng chưa cao - Khả năng bảo quản, chế biến sau thu hoạch chưa tốt nên tỉ lệ hao hụt lớn. * Củng cố:(2/) Qua bài này ta thấy việc phát triển nông, lâm, ngư nghiệp là việc rất quan trọng và phù hợp với sự phát triển của đất nước trong tình hình hiện nay. V. HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ LÀM BÀI TẬP VỀ NHÀ:(3/) - Trả lời câu hỏi cuối sgk vào vở Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 - Sưu tầm tài liệu trên các thông tin đại chúng nói về thành tựu của ngành nông, ngư, nghiệp ở nước ta. - Chuẩn bị trước bài mới: Khảo nghiệm giống cây trồng là gì? ý nghĩa của công tác này. Tiết 2: Soạn ngày 14 tháng 08 năm 2012 BÀI 2. KHẢO NGHIỆM GIỐNG CÂY TRỒNG I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải: 1. Kiến thức:- Biết được mục đích, ý nghĩa của công tác khảo nghiệm giống cây trồng. - Biết được nội dung của các thí nghiệm so sáng giống, kiểm tra kĩ thuật sản xuất quảng cáo trong hệ thống khảo nghiệm giống cây trồng. 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận biết, làm việc với sgk, làm việc theo nhóm. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: Hứng thú với môn học.Có niềm tin vào khoa học. II. PHƯƠNG TIỆN: 1. Giáo viên: SGK + tư liệu có liên quan đến bài học. 2. Học sinh : SGK + đọc trước bài mới III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, tìm tòi, hợp tác nhóm, làm việc độc lập với sgk. IV.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: không. 3. Bài mới: ĐVĐ: Trong sx nông, lâm, ngư nghiệp giống là 1 yếu tố quan trọng quyết định năng xuất, phẩm chất hàng hoá nông sản. Muốn có giống tốt phù hợp với vùng sinh thái nhất thiết phải qua khâu khảo nghiệm. Hoạt động của GV Tg Nội dung Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 Vì sao các giống cây trồng trước 15/ khi đưa ra sx đại trà phải qua khảo nghiệm ( khảo nghiệm nhằm mục đích gì?) - Mục đích Có phù hợp với đk đánh giá Tự nhiên khách quan, chính Có phù hợp với 2 xác đ của hệ thống luân canh từng giống của từng vùng GV giảng giải: Gen Môi trường Kiểu hình (giống) Nếu có 1 giống tốt nhập nội không qua khảo nghiệm , đưa ra sx đại trà ngay, điều gì xảy ra? vì sao? - Có thể tốt nhưng thường không có hiệu quả vì : Không biết có phù hợp hay không với đk sinh thái ở địa phương Hiệu quả Không không qua cao Không biết khảo những đặc 25/ nghiệ tính giống m và yêu cầu kỹ thuật canh tác GV: Những hoạt động chính của công tác khảo nghiệm: * Giới thiệu: Để tiến hành khảo nghiệm giống cây trồng người ta tiến hành các thí nghiệm: GV: giải thích: KN hội nghị đầu bờ: Là hội nghị tổ chức báo cáo kq việc gieo trồng giống mới trên diện rộng, kết hợp với việc khảo sát thực tế trên đồng ruộng của các đại biểu, nhằm xđ tính ưu việt và quy trình kĩ thuật của giống từ đó mà quảng cáo để giống được sử dụng rộng rãi. - I.Môc ®Ých, ý nghÜa cña c«ng t¸c kh¶o nghiÖm gièng c©y trång: - Kh¶o nghiÖm gièng Cã phï hîp c©y trång t¹i vïng sinh víi ®k tù nhiªn th¸i kh¸c nhau nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ kh¸ch quan, chÝnh x¸c vµ c«ng nhËn kÞp Cã phï hîp thêi gièng c©y trång víi hÖ thèng míi lu©n canh cña tõng vïng. - Cung cÊp cho ta Yªu cÇu kÜ nh÷ng thuËt canh th«ng tin Khai th¸c t¸c vÒ tèi ®a hiÖu qu¶ cña gièng. Híng sd nh÷ng gièng míi II. C¸c lo¹i thÝ nghiÖm kh¶o nghiÖm gièng c©y trång: ThÝ nghiÖm so s¸nh gièng ThÝ nghiÖm kiÓm tra kü thuËt ThÝ nghiÖm sx qu¶ng c¸o So s¸ng víi gièng ®¹i trµ ®Ó chän ra gièng vît tréi, göi ®i kh¶o nghiÖm ë cÊp Quèc gia KiÓm tra ®Ò xuÊt cña c¬ quan chän t¹o gièng vÒ quy tr×nh kÜ thuËt gieo trång. Tuyªn truyÒn ®a gièng míi vµo sx ®¹i trµ So s¸nh toµn diÖn vÒ sinh trëng, ph¸t triÓn, n¨ng suÊt, chÊt lîng, tÝnh chèng chÞu X¸c ®Þnh thêi vô, mËt ®é gieo trång, chÕ ®é ph©n bãn X©y dùng kÜ thuËt gieo trång TriÓn khai trªn diÖn réng, kÕt hîp héi nghÞ ®Çu bê ®Ó ®¸nh gi¸. - Yêu cầu: Đọc sgk, thảo luận. So sánh 3 phương pháp trên (Thời gian: Giáo án môn công nghệ lớp 10 Năm học 2013 - 2014 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 7 phút) Gợi ý: Dựa vào các tiêu chí Mục đích Phạm vi * Củng cố phần: Giống mới được đưa vào sx đại trà phải đạt được các yêu cầu: Nâng cao năng suất, chất lượng sp, phù hợp đk canh tác của từng vùng sinh thái.  Muốn vậy trước khi giống được phổ biến rộng rãi phải khảo nghiệm. * Cñng cè: (3/) S¾p xÕp c¸c h® t¬ng øng víi c¸c TNO trong c«ng t¸c kh¶o nghiÖm gièng c©y trång. ThÝ nghiÖm kh¶o C¸c ho¹t ®éng §¸p ¸n nghiÖm gièng 1. ThÝ nghiÖm so s¸nh a. Tæ chøc héi nghÞ ®Çu bê 1.............. gièng 2. ThÝ nghiÖm kiÓm b. Bè trÝ sx so s¸nh gièng míi víi gièng sx ®¹i trµ 2.............. tra Kü thuËt 3.............. 3. ThÝ nghiÖm sx c. Bè trÝ sx so s¸nh c¸c gièng víi nhau. qu¶ng c¸o d. Bè trÝ sx víi c¸c chÕ ®é bãn ph©n vµ tíi tiªu níc kh¸c nhau. e. Bè trÝ TNo trªn diÖn réng vµ qu¶ng c¸o trªn ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §¸p ¸n: 1-b; 2- d; 3a,e. V. HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ LÀM BT VỀ NHÀ: (2 /) - Học bài cũ + Đọc trước bài mới, thực hiện PHT: So sánh quy trình sx giống ở 3 nhóm cây trồng: Đặc điểm so sánh Cây tự thụ phấn Cây thụ phấn chéo Cây nhân giống vô tính 1. Giống nhau 2. Khác nhau Tiết 3 2012 Soạn ngày 17 tháng 08 năm Bài 3. SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải nắm được: 1. Kiến thức: - Trình bày được mục đích sx giống cây trồng. - Nêu được các cấp trong hệ thống tổ chức sx giống và giải thích được đặc điểm của mỗi cấp trong trong qt sản xuất giống cây trồng. - Phân biệt được KN giống siêu nguyên chủng, giống nguyên chủng và giống xác nhận. - Nêu được đặc điểm của quy trình sx giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng . 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận biết, làm việc với sgk, làm việc theo nhóm. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: - Hứng thú với môn học.Có niềm tin vào khoa học. Biết được mục đích, ý nghĩa của công tác sản xuất giống cây trồng. II. PHƯƠNG TIỆN: Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 1. Giáo viên: SGK + tư liệu có liên quan đến bài học+ PHT III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, tìm tòi, hợp tác nhóm, làm việc độc lập với sgk. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới: Hoạt động của Thầy trò TG Nội dung Hãy nêu các mục đích của công tác 5/ I.Mục đích của công tác sản xuất giống cây sx giống cây trồng? Trong các mđ đó trồng: mđ nào là qtrọng nhất? - Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống *GV: Giải thích: và tính trạng điển hình của giống. - Độ thuần chủng: Kiểu gen đồng hợp tử - Tạo ra sl giống cần thiết để cung cấp cho - Sức sống: Khả năng chốngchịu sản xuất đại trà. - Tính trạng điển hình: - Đưa nhanh giống tốt vào sản xuất đại trà. + Năng suất 10/ II.Hệ thống sản xuất giống cây trồng:(3gđ) + Chất lượng sản phẩm. Gđ1: sản Gđ2: sản Gđ 3: sản xuất hạt xuất hạt xuất hạt Thế nào là hạt giống SNC, NC? giống giống giống XN Vì sao hạt giống SNC, NC cần SX tai SNC NC các cơ sở sx giống chuyên nghiệp? 1.Nhiệ - Duy trì, - SX hạt - SX hạt m vụ phục giống giống XN (Đòi hỏi yêu cầu kĩ thuật cao, theo dõi tráng và chất để cung chặt chẽChống pha tạp đảm bảo duy sx giống lượng cấp cho SNC cao SX đại trì và củng cố kiểu gen thuẩn chủng của trà. giống). 2.Sản Hạt Hạt Hạt phẩm giống giống giống XN ĐVĐ: Cây trồng nông nghiệp rất đa SNC NC dạng, phong phú. Cây nông nghiệp có 2 hình thức sinh sản 3. Nơi Xí - Công ty - Các cơ 2 - S hữu tính thực nghiệp, hoặc các sở nhân + Cây tự thụ phấn hiện các trung trung giống lk + Thụ phấn chéo tâm SX tâmgiống giữa các 2 - S vô tính giống cây trồng công ty, Quy trình sx giống cây có đặc chuyên trung tâm điểm gì giống và khác nhau? trách và cơ sở Thế nào là cây tự thụ phấn, cây SX. thụ phấn chéo, cây nhân giống vô tính? Quy trình sản xuất giống ở cây tự thụ phấn từ hạt do tác giả cung cấp diễn ra mấy năm? Nhiệm vụ từng năm? Trong SX giống cây theo phương thức này đã sử dụng phương pháp chọn lọc nào? Giáo án môn công nghệ lớp 10 III.Quy trình sản xuất giống cây trồng: 1.Sx giống cây trồng nông nghiêp: a.Sản xuất giống ở cây tự thụ phấn: - Giống cây trồng do tác giả cung cấp. +Năm (vụ) thứ 1: gieo hạt siêu nguyên chủng rồi chọn lọc lấy những cây tốt nhất. +Năm (vụ) thứ 2: hạt của từng cây được chọn lọc đem gieo riêng thành từng dòng, - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 (CL cá thể ở năm thứ nhất và năm thứ 2) Hai sơ đồ trên giống và khác nhau ntn? - Giống: Đều CL cá thể - Khác: + Vật liệu khởi đầu + Hình thức CL: Phương thức phục tráng còn thực hiện CL hàng loạt bằng TN so sáng để có hạt SNC nên thời gian sx dài hơn. - Năm học 2013 - 2014 so sánh giữa các dòng để chọn ra những dòng tốt nhất. +Năm (vụ) thứ 3: nhân giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng. +Năm (vụ) thứ 4: sản xuất hạt giống xác nhận. - Giống nhập nội, giống thoái hoá sản xuất theo sơ đồ phục tráng: +Năm (vụ) thứ 1: gieo hạt giống cần phục tráng. +Năm (vụ) thứ 2: đánh giá dòng lần 1. +Năm (vụ) thứ 3: đánh giá dòng lần 2. +Năm (vụ) thứ 4: nhân hạt giống nguyên chủng. +Năm (vụ) thứ 5: nhân hạt giống xác nhận. *Củng cố:( 4/)So sánh 3 phương thức sx giống cây nông nghiệp? V. HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ LÀM BT VỀ NHÀ: (1/) - Học bài cũ - Xem trước nội dung bài 4 Tiết 4: 2012 Soạn ngày 15 tháng 08 năm Bài 4. SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG ( tiếp theo ) Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải nắm được: 1. Kiến thức: - Nêu được đặc điểm của quy trình sx giống theo sơ đồ duy trì và phục tráng đối với cây tự thụ phấn và cây giao phấn, cây sinh sản vô tính, đặc biệt là cây rừng 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận biết, làm việc với sgk, làm việc theo nhóm. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: - Hứng thú với môn học.Có niềm tin vào khoa học. - Biết được mục đích, ý nghĩa của công tác sản xuất giống cây trồng. II. PHƯƠNG TIỆN: 1. Giáo viên: SGK + tư liệu có liên quan đến bài học+ PHT Nội dung nghiên cứu Cây tự thụ phấn Cây thụ phấn chéo Cây nhân giống vô tính 1.Đặc điểm giống nhau 2.Khác nhau III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, tìm tòi, hợp tác nhóm, làm việc độc lập với sgk. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu mục đích và ý nghĩa của công tác khảo nghiệm giống cây trồng? So sánh sơ đồ sản xuất giống duy trì với sơ đồ sản xuất giống theo sơ đồ phục tráng? 3. Bài mới: Hoạt động GV- HS Nội dung cơ bản QS hình 4.1 và trình bày nội dung công việc b.Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn của từng năm? chéo. Tại sao cần chọn ruộng SX ở khu cách li? ( Không để cây giống được thụ phấn từ những cây không mong muốn. Đảm bảo độ thuần khiết cao.) Tại sao để đánh giá thế hệ CL ở vụ 2,3 cần loại bỏ những cây không đạt yêu cầu trước khi cây tung phấn? - vụ thứ 1: gieo hạt siêu nguyên chủng. - vụ thứ 2: đánh giá thế hệ chọn lọc. - vụ thứ 3: nhân hạt giống siêu nguyên chủng - vụ thứ 4: nhân hạt giống nguyên chủng. c. Sản xuất giống ở cây trồng nhân (Không có đk phát tán hạt phấn vào những cây giống vô tính. tốt). - Chọn lọc, duy trì thế hệ vô tính đạt tiêu Trong quy trình sx giống ở cây trồng thụ chuẩn cấp siêu nguyên chủng. phấn chéo có những hình thức CL nào? - Tổ chức sản xuất hạt nguyên chủng từ hạt siêu nguyên chủng. (CL cá thể ở vụ 1+ 2, CL hỗn hợp để tạo hạt NC - Sản xuất giống thương phẩm từ giống và hạt XN ở vụ 3+ 4) nguyên chủng. 2. Sản xuất giống cây rừng. Trong quy trình sx giống cây rừng có đặc - Lấy hạt từ rừng giống hoặc vườn giống điểm gì khác so với cây lương thực, thực sản xuất cây con để cung cấp cho sản phẩm? xuất. Có thể sản xuất bằng hạt, giâm hom Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 hoặc nuôi cấy mô. (Tg sinh trưởng dài: Từ khi gieo hạt đến khi ra hoa kết trái phải đến hàng chục năm). * Củng cố N. dung n/ cứu 1.Đặc điểm giống nhau - Ba gđ: Sản xuất hạt SNC, NC, XN. 2.Khác nhau Cây tự thụ phấn Cây thụ phấn chéo Cây nhân giống vô tính - Vật liệu khởi đầu:hạt tác giả, hạt nhập nội hoặc hạt thoái hoá - Không đòi hỏi cách li cao - Vật liệu khởi đầu:hạt tác giả, hạt SNC. - Đòi hỏi cách li nghiêm ngặt - Vật liệu khởi đầu:Thế hệ hạt vô tính đạt tiêu chuẩn cấp SNC - Không đòi hỏi cách li IV. Hướng dẫn học ở nhà: - Làm các bài tập sách giáo khoa - Nghiên cứu và chuẩn bị bài thực hành Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Tiết 5: 2013 Năm học 2013 - 2014 Soạn ngày 11 tháng 08 năm Bài 5. Thực hành: XÁC ĐỊNH SỨC SỐNG CỦA HẠT I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải nắm được: 1. Kiến thức: - Biết cách thực hiện và làm đúng quy trình theo yêu cầu bài thực hành - Xác định sức được sức sống của hạt 1 số cây nông nghiệp 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận biết, làm việc với sgk, làm việc theo nhóm. Biết cách thực hiện và làm đúng quy trình theo yêu cầu bài thực hành. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: - Rèn luyện cho HS tính cẩn thận, khéo léo, có ý thức tổ chức kỉ luật. Thực hiện đúng quy trình thực hành,đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. II. PHƯƠNG TIỆN: 1. Giáo viên: Dụng cụ, vật liệu đã nghi trong SGK. 2. Học sinh: Một số hạt giống III. PHƯƠNG PHÁP:Vấn đáp tìm tòi,hđ nhóm, hđ độc lập với sgk. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: 3. Bài mới: I. Giới thiệu thực Tg Nội dung hành:Hoạt động thầy Trò 1.Mục tiêu thực hành: - Xác định được sức sống của hạt 1 số cây trồng nông nghiệp. - Thực hiện đúng quy trình, đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường. 2. Tổ chức phân công nhóm: II. Quy trình thực hành: - Bước 1. lấy 50 hạt giống đựng vào hộp petri. - Bước 2: đổ thuốc thử vào Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 hộp, ngâm trong 10 đến 15 phút. - Bước 3: lấy hạt ra, dùng giấy thấm lau sạch thuốc thử ở vỏ hạt - Bước 4: cắt đôi hạt, quan sát nội nhũ + Nếu nhuộm màu là hạt chết + Nếu không nhuộm màu là hạt sống. - Bước 5: tính tỷ lệ hạt sống A % A% = B/C.100% B: số hạt C: tổng số hạt thínghiệm. TN thử (C = 50) III. Đánh giá kết quả: - Hs tự đánh giá kết quả thực hành theo mẫu: Chỉ tiêu đánh Kết quả giá Tốt Đạt Không đạt - Thực hiện quy trình - Tỉ lệ hạt sống(%) - Nên cho hạt giống là ngô vì nội nhũ lớn dễ quan sát , vỏ mỏng dễ cắt hoặc chon đậu đỗ (không nên chọn lúa vì vỏ trấu khó cắt). GV: - Kiểm tra sự chuẩn bị của Hs - Phân công nhóm: Mỗi tổ là 1 nhóm, tổ trưởng là nhóm trưởng và là thư kí thu thập thông tin thực hành để báo cáo. - Ngâm hạt giống trong nước sạch.Tg ngâm tuỳ loại hạt. + Lúa :24 – 48h + Ngô :8 – 12h + Đậu, đỗ :1 – 2h - Thuốc thử còn trên vỏ hạt khó quan sát nên phải lau sạch. * Lưu ý khi pha thuốc thử: 1g Carmin pha được 120ml thuốc thử (10ml cồn 960 + Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 90ml nước cất + 20ml dung dịch B) Vậy phải pha:(5 lần cho hết 100ml dd B )hoặc (pha 5g Carmin +50ml cồn 960 + 450ml nước cất + 100ml dung dịch B).sẽ được 600ml thuốc thử (dùng cho cả lớp). *Củng cố: khen và cho điểm nhóm học tập tích cực, hiệu quả. TIẾT 6 Soạn ngày 22 tháng 08 năm 2013 Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TB TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải nắm được: 1. Kiến thức - Hiểu được bản chất của phương pháp nuôi cấy mô TB. - Giải thích được tính toàn năng của TB TV và khẳng định được tính toàn năng của TB TV chính là cơ sở của phương pháp nuôi cấy mô TB. 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận biết, làm việc với sgk, làm việc theo nhóm. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: - Hình thành niềm tin sâu sắc vào sự pt của khoa học kỹ thuật, làm phong phú thêm nhận thức về việc tạo giống cây trồng không chỉ bằng các phương pháp thông thường với hiệu quả thấp mà còn có phương pháp tạo giống với quy mô công nghiệp hiệu quả rất cao. II. PHƯƠNG TIỆN: 1. Giáo viên:Nội dung sgv 2. Học sinh: Một số hạt giống III. PHƯƠNG PHÁP:Vấn đáp,làm việc độc lập với sgk, hợp tác nhóm. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC: 1.Ổn định tổ chức: 1.Kiểm tra bài cũ: không. 3. Bài mới: Hoạt động thầy – Trò Tg Nội dung GV: Cơ thể TV được cấu tạo bằng rất I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô TB. nhiều TB có tính năng khác nhau và - Khái niệm tính độc lập. - Ví dụ: sử dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào để sản xuất giống cây khoai tây. Thế nào là mô TB? II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy Phương pháp nuôi cấy mô TB là mô tế bào gì? - Tính toàn năng của TB TV - cơ sở của phCác TB TV có thể sống khi tách rời ương pháp nuôi cấy mô TB: cơ thể mẹ? Vậy cần có những đk gì? +TB TV có tính toàn năng là do trong mỗi TB (đk: Mt đủ các nguyên tố đa lượng TV có chứa một hệ gen qđ sự hình thành cả một (N,S,K,P,Ca...), các nguyên tốvi cơ thể của một loài TV vì thế khi tách một TB ra lượng (Fe, B, Mo,I, Cu...) glucô, khỏi cơ thể nuôi trong môi trường giống môi tưSaccarôzơ + Các chất điều hoà sinh ờng trong cơ thể chúng có thể tạo nên một cây trưởng(Auxin, cytôkinin, NAA hoàn chỉnh. (Naphtyl axetic axit), IBA(Inđo butyric axit) là hoá chất kích thích sinh trưởng tổng hợp , kích thích sự hình thành rễ ở cành chiết, cành giâm và trên mô nuôi cấy). - TB TV có khả năng phân hoá và phản phân hoá TB: là khả năng 1 TB đã được chuyên hoá đảm nhiệm một cn nhất định lại có kn quay trở về Thế nào là tính toàn năng của TB dạng phôi bào và phân chia mạnh mẽ để tái tạo TV? một cơ thể hoàn chỉnh. * GV: giới thiệu.Giải thích hiện - TB thực vật có khả năng sinh sản vô tính. Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 tượng phản phân hoá Nhân giống bằng nuôi cấy mô có ý nghĩa ntn? * Củng cố(3/): Hãy nêu những giống cây thường sử dụng phương pháp nuôi cấy mô để nhân giống? Phương pháp này có dựa vào cơ sở khoa học nào? V. HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ LÀM BT VỀ NHÀ (2/): Học bài cũ, làm bài tập sgk/21 và sưu tầm các thành tựu ứng dụng về nuôi cấy mô tế bào ở thực vật TIẾT 7 Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Soạn ngày 28 tháng 08 năm 2013 Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TB TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải nắm được: 1. Kiến thức - Phân tích được từng ý nghĩa của công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô TB. - Nêu được quy trình công nghệ nuôi cấy mô TB và giải thích được phương pháp thực hiện từng bước trong quy trình. - Khẳng định được nuôi cấy mô là phương pháp nhân giống có hiệu quả cao nhất hiện nay cần được đưa vào sản xuất. 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận biết, làm việc với sgk, làm việc theo nhóm. Biết cách thực hiện và làm đúng quy trình theo yêu cầu bài thực hành. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: - Hình thành niềm tin sâu sắc vào sự pt của khoa học kỹ thuật, làm phong phú thêm nhận thức về việc tạo giống cây trồng không chỉ bằng các phương pháp thông thường với hiệu quả thấp mà còn có phương pháp tạo giống với quy mô công nghiệp hiệu quả rất cao. II. PHƯƠNG TIỆN: 3. Giáo viên:Nội dung sgv 4. Học sinh: Một số hạt giống III. PHƯƠNG PHÁP:Vấn đáp,làm việc độc lập với sgk, hợp tác nhóm. IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC: 1.Ổn định tổ chức: 1.Kiểm tra bài cũ: không. 3. Bài mới: Hoạt động thầy – Trò Tg Nội dung GV: Nuôi cấy mô tế bào có ý nghĩa gì trong sản xuất giống cây trồng? I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô TB. (SGK) II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô TB: III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô TB: 1. ý nghĩa. - Có thể nhân giống cây trồng ở quy mô công nghiệp kể cả trên các đối tượng khó nhân giống bằng phương pháp thông thường. Vd: hoa lan. - Có hệ số nhân giống cao. - Cho ra các sản phẩm đồng nhất về mặt di truyền. - Nếu nguyên liệu nuôi cấy sạch bệnh thì sản phẩm nhân giống hoàn toàn sạch bệnh. Cho HS: QS hình 6. Nêu quy trình nuôi cấy mô tế bào? Giáo án môn công nghệ lớp 10 2. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô TB: - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 Tại sao nên chọn đỉnh st là mô nuôi cấy? Tại sao phải tiến hành khử trùng? Chọn vật liệu nuôi cấy.  Khử trùng Năm học 2013 - 2014 TB của mô phân sinh trong các đỉnh strưởng của rễ, thân, lá không nhiễm bệnh. Đảm bảo hoàn toàn sạch bệnh trước khi nuôi cấy.  Tại sao cây con đã đầy đủ các bộ phận mà không đem trồng ngay ngoài đồng ruộng mà phải trồng trong nhà, trồng ở vườn ươm rồi mới trồng được ngoài đồng ruộng? Kể tên những giống cây trồng được nhân lên bằng nuôi cấy mô, TB mà em biết?(sgk) Tạo chồi - Chất kích thích sự phân chia TB và tạo chồi(MS- MuraShyge và Skoog). - Từ 1 mô nuôi cấy 1 lượng lớn chồi con. - Các chất kích thích sự ra rễ NAA và IBA Tạo rễ Cấy cây vào môi trường Trồng cây trong vườn ươm. * Củng cố(3/): Hãy nêu những giống cây thường sử dụng phương pháp nuôi cấy mô để nhân giống? Phương pháp này có dựa vào cơ sở khoa học nào? * Nuôi cấy mô tế bào để nhân giống có ưu điểm gì so với các phương pháp khác V. HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ LÀM BT VỀ NHÀ (2/): - Học bài cũ, làm bài tập sgk/21 và sưu tầm các thành tựu ứng dụng về nuôi cấy mô tế bào ở thực vật - Làm các bài tập SGK - Ôn tập các bài từ 1-6 Tiết 8: Giáo án môn công nghệ lớp 10 Soạn ngày 04 tháng 09 năm 2013 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 Bài . ÔN TẬP I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong học sinh phải nắm được: 1. Kiến thức: - Hệ thống và khắc sâu 1 số kiến thức cơ bản nhất về giống cây trồng,phân bón và bảo vệ cây trồng,nông,lâm ngư nghiệp. - Hiểu được khái niệm,cơ sở khoa học của 1 số ứng dụng công nghệ sinh học trong sx nông,lâm,ngư nghiệp. 2. Kỹ năng, kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Rèn luyện cho học sinh khả năng phân tích, khái quát, tái hiện kiến thức cũ. - Tư duy: rèn cho học sinh khả năng phân tích, so sánh, khái quát. 3. Giáo dục tư tưởng, tình cảm: - Hứng thú với môn học và có ý thức học tập, trung thực khi GV kiểm tra đánh giá II. PHƯƠNG TIỆN: 1. Giáo viên: nội dung ôn tập 2. Học sinh: kiến thức đã học. III. PHƯƠNG PHÁP: vấn đáp tìm tòi, nghiên cức độc lập sgk, hợp tác nhóm IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới Hoạt động thầy trò Tg 7/ GV: Hệ thống hoá. 5/ giống(gen) Môi trường T.trạng Nội dung - Trong trồng trọt nông, lâm nghiệp cần chú ý Giống Đất trồng Phân bón Bảo vệ thực vật + Giống: yếu tố quyết định năng suất và chất lượng nông, lâm sản nhưng lại phụ thuộc vào đất trồng, phân bón. + Đất và phân là môi trường sống của cây: cung cấp nước, chất dinh dưỡng cho cây sinh trưởng và phát triển.Phân bón không chỉ cung cấp chất dinh dưỡng cho cây mà có vai trò cải tạo đất. + Bảo vệ thực vật,phòng chống sâu hại: phần nào qđịnh đến ns cây trồng.Nếu dịch bệnh xảy ra ns sẽ giảm thậm trí mất trắng. - Công tác bảo đảm giống cây trồng phục vụ sx có 3 hđ: Giống cây Khảo nghiệm giống cây trồng. trồng trong SX giống cây trồng nông,lâm,nghiệp. SX ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô TB trong nông,lâm nhân giống cây trồng nông,lâm nghiệp. nghiệp. I. Khảo nghiệm giống cây trồng: + Vì sao phải khảo nghiệm giống cây trồng trước khi đưa giống mới vào sx? - Mọi T.T và đặc điểm của giống cây trồng chỉ được biểu hiện khi tương tác với đk môi trường.ở vùng sinh tái khác nhau, giống có thể biểu hiện đặc điểm không giống nhau.Vì vậy cần khảo nghiệm để đánh giá chính xác, từ đó công nhận kịp thờigiống mới. - Khảo nghiệm giống còn xđ những yêu cầu kĩ thuật canh tác để khai thác tối đa hiệu quả của giống mới từ đó có hướng sd giống Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 15/ - Năm học 2013 - 2014 mới được công nhận. II. Quy trình sx giống cây trồng: - Mđ của sx giống cây trồng. - Hệ thống sx giống cây trồng - Quy trình sx giống cây trồng theo sơ đồ duy trì, phục tráng. - So sánh sự giống và khác nhau trong quy trình sx giống ở 3 nhóm cây trồng (cây tự thụ phấn, cây thụ phấn chéo, cây nhân giống vô tính). * Sơ đồ quy trình sx giống cây trồng: Hạt tác giả, hạt phục Nhân giống và CL cá thể qua 2 vụ Hạt SNC tráng, hạt nhập nội Nhân giống Hạt XN Nhân giống Hạt NC * So sánh quy trình sx giống cây trồng ở 3 nhóm cây trồng: GV: Hướng dẫn HS thực hiện. Cây tự Cây thụ Cây nhân giống vô thụ phấn phấn chéo tính 1.Giống: Qua 3 gđ: SX thế hệ SNC,NC,XN. 2.Khác - Vật Hạt tác Hạt Thế hệ vô tính đạt nhau liệu giả, hạt SNC, hạt tiêu chuẩn cấp SNC khởi nhập nội, tác giả đầu hạt thoái hoá. - Y/c - Không - Cách li - Không y/c cách li. cách cao. nghiêm li ngặt. Đặc điểm của TB chuyên biệt ở TV là gì? Có chức năng khác nhau,không mất đi 7/ khả năng biến đổi,trong đk thích hợp lại trở về dạng phôi sinh có khả năng phân chia 8/ mạnh. III. ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô TB trong nhân giống cây trồng nông,lâm nghiệp: - KN nuôi cấy mô TB. - Cơ sở KH của p2 nuôi cấy mô TB. - Kĩ thuật nuôi cấy TB là gì? - Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô TB. IV. Một số tính chất của đất trồng: - Thế nào là pư của d2 đất? (Yếu tố quyết định: H+. OH- ) - Độ chua của đất được chia làmg mấy loại? Độ chua hoạt tính và độ chua tiềm tàng khác nhau ở điểm cơ bản nào? + Độ chua hoạt tính : do nồng độ H+ trong d2 đất gây nên + Độ chua tiềm tàng: do nồng độ H + và Al trên bề mặt keo đất gây nên. - Độ phì nhiêu của đất là gì? Biện pháp làm tăng độ phì nhiêu của đất? V. HƯỚNG DẪN HS HỌC VÀ LÀM BTVN:(3/) - Về ôn bài cũ + Tiết sau kiểm tra 1 tiết - Y/C: trung thực khi kiểm tra. Tiết 9: Soạn ngày 8 tháng 9 năm 2013 KIỂM TRA 1 TIẾT Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 I. MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Đánh giá được các kiến thức học sinh đã học - Hoàn thành chương trình, điểm số theo PPCT - Học sinh tự đánh giá và điều chỉnh các kiến thức cho phù hợp với nội dung bài học, chương trình 2.Kỹ năng kỹ xảo, tư duy: - Kỹ năng, kỹ xảo: Tái hiện kiến thức cũ, vận dụng 1 cách linh hoạt. -Tư duy: Rèn luyện kỹ năng phân tích, so sánh, khái quát. 3.Giáo dục, tư tưởng, tình cảm: - Cẩn thận, trung thực khi kiểm tra II. PHƯƠNG TIỆN: - Giáo viên: Đề + Đáp án - Học sinh: Kiến thức đã học. III. TIẾN TRÌNH: 1. Ma trận: Chñ ®Ò NhËn biÕt 1. Khảo nghiệm Mục đích, cách tiến hành giống cây trồng của thí nghiệm so sánh giống, thí nghiệm kiểm tra kĩ thuật. 10% tổng điểm 100 % = 1đ = 1đ 1 câu 1 câu 2. Sản xuất giống Giải thích quy trình sản cây trồng xuất giống ở cây trồng tụ thụ phấn, cây trồng thụ phấn chéo theo sơ đồ. Th«ng hiÓu VËn dông Quy trình sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn theo sơ đồ duy trì và theo sơ đồ phục tráng 63.6 % = 3.5 đ 1 câu 55% tổng điểm 36.4 % = 2đ = 5.5đ 1 câu 2 câu 3.Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông lâm nghiệp. 35% tổng điểm = 3.5 đ 1 câu Tổng 100% 30% = 3 điểm = 10 điểm 3 câu Cơ sở khoa học của Thành tựu trong phương pháp nuôi nhân giống cây cấy mô tế bào. trồng bằng nuôi cấy mô tế bào. 42.9 % = 1.5 đ 57.1% = 2đ 50% =5 điểm 20% =2 điểm 2. Đề ra Câu 1 (4đ): Nêu cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào? Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào? Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến Trường THPT Diễn Châu 3 - Năm học 2013 - 2014 Câu 2(3đ) :Hãy cho biết quy trình sản xuất giống theo phương thức phục tráng có đặc điểm gì giống và khác so với phương thức duy trì? Câu 3. (3 điêm) So sánh thí nghiệm so sánh với thí nghiệm kiểm tra kỹ thuật về mục đích, ý nghĩa và phương pháp tiến hành? ĐÁP ÁN Câu 1:(4đ) * Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào : - TB TV có tính toàn năng là do trong mỗi TB TV có chứa một hệ gen qđ sự hình thành cả một cơ thể của một loài TV vì thế khi tách một TB ra khỏi cơ thể nuôi trong môi trường giống môi tường trong cơ thể chúng có thể tạo nên một cây hoàn chỉnh. (1/2đ) - TB TV có khả năng phân hoá và phản phân hoá TB, là khả năng một TB đã được chuyên hoá đảm nhiệm một cn nhất định lại có kn quay trở về dạng phôi bào và phân chia mạnh mẽ để tái tạo một cơ thể hoàn chỉnh. (1/2đ) - TB thực vật có khả năng sinh sản vô tính. (1/2đ) *Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào: Chọn vật liệu nuôi cấy. TB của mô phân sinh trong các đỉnh sinh trưởng của rễ, thân, lá không bị nhiễm bệnh. Khử trùng Tạo chồi Tạo rễ Đảm bảo hoàn toàn sạch bệnh trước khi nuôi cấy. - Chất kích thích sự phân chia TB và tạo chồi(MSMuraShyge và Skoog). - Từ 1 mô nuôi cấy 1 lượng lớn chồi con. - Các chất kích thích sự ra rễ NA A và (2,5đ) Cấy cây vào môi trường thích ứng. Trồng cây trong vườn ươm. Trồng cây trong vườn ươm. câu 2(3đ) :Quy trình sản xuất giống theo phương thức phục tráng có đặc điểm giống và khác so với phương thức duy trì: - Giống: đều qua 3 gđ:SX hạt SNC, NC, hạt XN. (1đ) - Khác: + Sơ đồ duy trì: vật liệu khởi đầu là hạt tác giả (0,5đ) + Sơ đồ phục tráng: vật liệu khởi đầu là hạt giống nhập nội hoặc hạt giống thoái hoá. (0,5đ) + Qúa trình CL ở sơ đồ phục tráng còn có CL hỗn hợp bằng thí nghiệm so sánh. (1đ) Tiết 10: Soạn ngày 10 tháng 9 năm 2013 Bài 7. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA ĐẤT TRỒNG Giáo án môn công nghệ lớp 10 - Trương Văn Chiến