Tài liệu Giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi tiếng việt lớp 4

Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 Thứ 4 ngày 13 tháng 11 năm 2013 TIẾNG VIỆT LỚP 4 Tiết 6: Ôn tập về động từ I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT : - Xác định được thế nào là động từ . - Tìm động từ có trong đoạn văn. - Biết phân loại các động từ chỉ hoạt động , chie trạng thái. II. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1.Giới thiệu nội dung ôn tập . 2. Luyện tập - GV ghi đề lên bảng . - HS đọc và tìm hiểu yêu cầu đề bài . - Gv hd hs làm bài . - HS tiến hành làm bài .GV theo dõi và hd thêm. * Nội dung đề bài : Câu 1: Gạch chân dưới các động từ có trong đoạn trích sau: a. Rồi đột nhiên, con Dế cụ húc toang vỏ đất mỏng, từ cái ngách bí mật vọt ra. Con Dế ngang bướng nhảy rúc vào đám cỏ. Ong xanh đã đuổi tới nơi. Ong xanh thò cái đuôi dài xanh lè xuống dưới mình Dế, nhắm trúng cổ họng Dế mà chích một phát. Con Dế đầu gục, đuôi cụp, đôi càng oải xuống. Bấy giờ Ong mới buông Dế ra, rũ bụi, vuốt râu và thở. b. Vua ra lệnh phát cho mỗi người dân một thúng thóc về gieo trồng và giao hẹn: Ai thu được nhiều thóc nhất sẽ được truyền ngôi, ai không có thóc nộp sẽ bị trừng phạt. Câu 2: Khoanh tròn các câu có ước mơ là động từ: a. Đó là ước mơ cao đẹp. b. Hùng ước mơ trở thành phi công. c. Đừng ước mơ hão huyền như thế. d.Ước mơ ấy thật là viển vông. e. Ai cũng cần có ước mơ. g. Chúng ta cần phải biết ước mơ. Câu 3: Xếp các động từ sau thành hai nhóm: im lặng, trò chuyện, trầm ngâm, bàn bạc, náo nức, thì thầm. Động từ chỉ hoạt động Động từ chỉ trạng thái Bài 4 : Xác định từ loại của những từ được gạch chân dưới đây : Anh ấy đang suy nghĩ. Những suy nghĩ của anh ấy rất sâu sắc. Anh ấy sẽ kết luận sau. Những kết luận của anh ấy rất chắc chắn. Anh ấy ước mơ nhiều điều. Những ước mơ của anh ấy thật lớn lao. Câu 5: Trong các từ in đâ m â ở từng câu dưới đây, từ nào là động từ? a. Chúng ta ngồi vào bàn để bàn công việc. b. Bà ta đang la con la. c. Ruồi đậu mâm xôi đậu. Kiến bò đĩa thịt bò. Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 d. Ánh nắng chiếu qua cửa sổ, lên cả mặt chiếu. e. Nó đang suy nghĩ. - Những suy nghĩ của nó rất sâu sắc. f. Tôi sẽ kết luận việc này sau. - Kết luận của anh ấy rất rõ ràng. g. Nam ước mơ trở thành phi công vũ trụ. - Những ước mơ của Nam thật viễn vông. h. Nhân dân thế giới mong muốn có hoà bình. - Những mong muốn của nhân dân thế giới về hoà bình thật đẹp. i. Đề nghị cả lớp im lặng. - Đó là một đề nghị hợp lý. k. Những hi vọng của bố mẹ ở con là có cơ sở. -Bố mẹ hi vọng rất nhiều ở con. l. Yêu cầu mọi người giữ trật tự. -Bài toán này có hai yêu cầu cần thực hiện. m. Thợ xây làm việc trên giàn giáo. – Đạo diễn dàn dựng một vở kịch. n. Dế Mèn giấu rất kĩ, không để lại dấu vết gì. o. Nuôi chó dữ để giữ nhà. Câu 6: Đánh dấu (x) trước danh từ, dấu (+) trước động từ trong các từ sau : bạn yêu hải âu Tổ quốc chiến dịch bảo vệ chiến đấu bộ đội biển dân tộc Câu 7: Gạch một gạch dưới danh từ, hai gạch dưới động từ trong các đoạn văn sau : a. Mùa xuân đến. Linh thường lắng nghe hoạ mi hót. Mọi người đều cho rằng tiếng hót kì diệu của nó làm mọi vật bừng tỉnh. * GỢI Ý BÀI LÀM Câu 1: Gạch chân dưới các động từ có trong đoạn trích sau: a. Rồi đột nhiên, con Dế cụ húc toang vỏ đất mỏng, từ cái ngách bí mật vọt ra. Con Dế ngang bướng nhảy rúc vào đám cỏ. Ong xanh đã đuổi tới nơi. Ong xanh thò cái đuôi dài xanh lè xuống dưới mình Dế, nhắm trúng cổ họng Dế mà chích một phát. Con Dế đầu gục, đuôi cụp, đôi càng oải xuống. Bấy giờ Ong mới buông Dế ra, rũ bụi, vuốt râu và thở. b. Vua ra lệnh phát cho mỗi người dân một thúng thóc về gieo trồng và giao hẹn: Ai thu được nhiều thóc nhất sẽ được truyền ngôi, ai không có thóc nộp sẽ bị trừng phạt. Câu 2: Gạch chân dưới các câu có từ “ ước mơ ” là động từ: a. Đó là ước mơ cao đẹp. b. Hùng ước mơ trở thành phi công. c. Đừng ước mơ hão huyền như thế. d.Ước mơ ấy thật là viển vông. e. Ai cũng cần có ước mơ. g. Chúng ta cần phải biết ước mơ. Câu 3: Xếp các động từ sau thành hai nhóm: im lặng, trò chuyện, trầm ngâm, bàn bạc, náo nức, thì thầm. Động từ chỉ hoạt động Động từ chỉ trạng thái Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 trò chuyện, bàn bạc, thì thầm. im lặng, trầm ngâm, náo nức Bài 4 : Xác định từ loại của những từ được gạch chân dưới đây : Anh ấy đang suy nghĩ. ĐT Những suy nghĩ của anh ấy rất sâu sắc. DT Anh ấy sẽ kết luận sau. ĐT Những kết luận của anh ấy rất chắc chắn. DT Anh ấy ước mơ nhiều điều. ĐT Những ước mơ của anh ấy thật lớn lao. DT Câu 5: Trong các từ in đâ m â ở từng câu dưới đây, từ nào là động từ? a. Chúng ta ngồi vào bàn để bàn công việc. b. Bà ta đang la con la. c. Ruồi đậu mâm xôi đậu. Kiến bò đĩa thịt bò. d. Ánh nắng chiếu qua cửa sổ, lên cả mặt chiếu. j. Nhân dân thế giới mong muốn có hoà bình. - Những mong muốn của nhân dân thế giới về hoà bình thật đẹp. k. Đề nghị cả lớp im lặng. - Đó là một đề nghị hợp lý. k. Những hi vọng của bố mẹ ở con là có cơ sở. -Bố mẹ hi vọng rất nhiều ở con. l. Yêu cầu mọi người giữ trật tự. -Bài toán này có hai yêu cầu cần thực hiện. m. Thợ xây làm việc trên giàn giáo. – Đạo diễn dàn dựng một vở kịch. n. Dế Mèn giấu rất kĩ, không để lại dấu vết gì. o. Nuôi chó dữ để giữ nhà. Câu 6: Đánh dấu (x) trước danh từ, dấu (+) trước động từ trong các từ sau : X + bạn X yêu X hải âu X Tổ quốc + chiến dịch + bảo vệ X chiến đấu + biển bộ đội X dân tộc Câu 7: Gạch một gạch dưới danh từ, hai gạch dưới động từ trong các đoạn văn sau : Mùa xuân đến. Linh thường lắng nghe hoạ mi hót. Mọi người đều cho rằng tiếng hót kì diệu của nó làm mọi vật bừng tỉnh. Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 Thứ 4 ngày 04 tháng 12 năm 2013 TIẾNG VIỆT LỚP 4 Tiết 7: Ôn tập về từ loại và làm văn kể chuyện. I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT : - Giúp học sinh xác dịnh được: Loại từ ( từ ghép,từ láy) - Nắmđược các đặc điểm về từ loại và xác định đúng được các dạng của từ loại. - Biết tìm đúng dấu câu thích hợp để ngắt đoạn văn đúng. - Cảm thụ văn và viết được bài văn kể chuyện dựa vào cốt truyện đã cho trước. II.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Giới thiệu nội dung ôn tập . 2. Luyện tập - GV phát đề cho học sinh . - HS đọc và tìm hiểu yêu cầu đề bài . - Gv hd hs làm bài . - HS tiến hành làm bài .GV theo dõi và hd thêm. * Nội dung đề bài : C©u 1: Cho mét sè tõ sau: ThËt thµ, b¹n bÌ, h háng, san sÎ, b¹n häc, ch¨m chØ, g¾n bã, b¹n ®êng, ngoan ngo·n, gióp ®ì, b¹n ®äc, khã kh¨n. H·y xÕp c¸c tõ trªn ®©y vµo ba nhãm: Tõ ghÐp tæng hîp Tõ ghÐp ph©n lo¹i Tõ l¸y ....................................... ....................................... ...................................... ........................................ ......................................... .......................................... .......................................... ........................................ ......................................... Câu 2 : Em hãy xếp các từ sau thành từng nhóm có cùng đặc điểm rồi đặt tên cho từng nhóm : Mập ; hồng hào ; cao ; xanh xao ; tươi tắn ; ốm yếu ; bụ bẩm ; trắng trẻo ; đen đúa ; vạm vỡ ; mãnh khãnh ; nhợt nhạt ; đen truyền . ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... C©u 3: X¸c ®Þnh danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ trong hai c©u th¬ cña B¸c Hå: “C¶nh rõng ViÖt B¾c thËt lµ hay …………………………………….. Vîn hãt chim kªu suèt c¶ ngµy.” ............................................................ Câu 4 : Một bạn viết đoạn văn sau nhưng quên không ghi dấu câu ,Em hãy giúp bạn điền dấu câu thích hợp : Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 “Lúc này màn sương đang tan dần khoảnh vườn đang tỉnh giấc rực rỡ nhất ngay giữa vườn một nụ hồng còn đẫm sương mai đang hé nở một cánh hai cánh rồi ba cánh một màu đỏ thẩm như nhung điểm tô thêm cho hao là những giọt sương long lanh như hạt ngọc đọng trên những chiếc lá xanh mướt .” Bài 5 : Bão bùng thân bọc lấy thân Tay ôm , tay níu tre gần nhau thêm . Thương nhau tre chẳng ở riêng Lũy thành từ đó mà nên hỡi người .” ( Tre Việt Nam - Nguyễn Duy ) Trong đoạn thơ trên , tác giả đã sử dụng cách nói gì để ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của tre: sự đùm bọc , đoàn kết? .Cách nói này hay ở chỗ nào? ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... Bµi 6: TËp lµm v¨n: §Ò bµi: H·y tëng tîng vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn ngêi con hiÕu th¶o dùa vµo ®o¹n tãm t¾t cèt truyÖn díi ®©y(Lu ý kÕt bµi theo lèi më réng): Ngµy xöa ngµy xa, cã hai mÑ con sèng bªn nhau rÊt h¹nh phóc. Mét h«m, ngêi mÑ bÞ èm nÆng vµ chØ kh¸t khao ®îc ¨n mét tr¸i t¸o th¬m ngon. Ngêi con ra ®i, vît qua bao nói cao rõng s©u, cuèi cïng anh còng mang ®îc tr¸i t¸o trë vÒ biÕu mÑ. ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... * Gợi ý bài làm: C©u 1: Cho mét sè tõ sau:ThËt thµ, b¹n bÌ, h háng, san sÎ, b¹n häc, ch¨m chØ, g¾n bã, b¹n ®êng, ngoan ngo·n, gióp ®ì, b¹n ®äc, khã kh¨n.H·y xÕp c¸c tõ trªn ®©y vµo ba nhãm: Tõ ghÐp tæng hîp Tõ ghÐp ph©n lo¹i Tõ l¸y h háng, san sÎ, g¾n bã, B¹n häc, b¹n ®êng, b¹n thËt thµ, ch¨m chØ, ngoan gióp ®ì ®äc ngo·n, khã kh¨n. Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 Câu 2 : Em hãy xếp các từ sau thành từng nhóm có cùng đặc điểm rồi đặt tên cho từng nhóm : Mập ; hồng hào ; cao ; xanh xao ; tươi tắn ; ốm yếu ; bụ bẩm ; trắng trẻo ; đen đúa ; vạm vỡ ; mãnh khãnh ; nhợt nhạt ; đen truyền . NHÓM 1:Chỉ đặc điểm về hình dáng: Mập ; cao; ốm yếu ; bụ bẩm ; vạm vỡ ; mãnh khãnh NHÓM 2: Chỉ đặc điểm về màu sắc làn da: hồng hào ; xanh xao ; tươi tắn ; nhợt nhạt ; trắng trẻo ; đen đúa ; đen truyền C©u 3: X¸c ®Þnh danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ trong hai c©u th¬ cña B¸c Hå: “C¶nh/ rõng /ViÖt B¾c/ thËt /lµ/ hay/ DT DT DT TT Vîn/ hãt /chim/ kªu /suèt /c¶/ ngµy.” DT ĐT DT ĐT DT Câu 4 : Một bạn viết đoạn văn sau nhưng quên không ghi dấu câu ,Em hãy giúp bạn điền dấu câu thích hợp : “Lúc này màn sương đang tan dần, khoảnh vườn đang tỉnh giấc. Rực rỡ nhất ngay giữa vườn một nụ hồng còn đẫm sương mai đang hé nở . Một cánh, hai cánh, rồi ba cánh. Một màu đỏ thẩm như nhung điểm tô thêm cho hoa là những giọt sương long lanh như hạt ngọc đọng trên những chiếc lá xanh mướt .” Bài 5 : Bão bùng thân bọc lấy thân Tay ôm , tay níu tre gần nhau thêm . Thương nhau tre chẳng ở riêng Lũy thành từ đó mà nên hỡi người .” ( Tre Việt Nam - Nguyễn Duy ) Trong đoạn thơ trên , tác giả đã sử dụng cách nói gì để ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của tre: sự đùm bọc , đoàn kết? .Cách nói này hay ở chỗ nào? Bµi lµm: B»ng biÖn ph¸p nh©n ho¸, t¸c gi¶ ®· béc lé ®îc phÈm chÊt cao ®Ñp cña c©y tre ViÖt nam: “ Bão bùng thân bọc lấy thân Tay ôm , tay níu tre gần nhau thêm” PhÈm chÊt ®ã cµng ®îc béc lé râ nÐt ®ã lµ sù ®oµn kÕt, ®ïm bäc, yªu th¬ng , che chë, quÊn quýt bªn nhau: “Thương nhau tre chẳng ở riêng Lũy thành từ đó mà nên hỡi người .” Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn ca ngîi truyÒn thèng yªu níc, th¬ng nßi cña d©n téc ViÖt Nam. Bµi 6: TËp lµm v¨n: §Ò bµi: H·y tëng tîng vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn ngêi con hiÕu th¶o dùa vµo ®o¹n tãm t¾t cèt truyÖn díi ®©y(Lu ý kÕt bµi theo lèi më réng): Ngµy xöa ngµy xa, cã hai mÑ con sèng bªn nhau rÊt h¹nh phóc. Mét h«m, ngêi mÑ bÞ èm nÆng vµ chØ kh¸t khao ®îc ¨n mét tr¸i t¸o th¬m ngon. Ngêi con ra ®i, vît qua bao nói cao rõng s©u, cuèi cïng anh còng mang ®îc tr¸i t¸o trë vÒ biÕu mÑ. Bài làm: Ngày xửa ngày xưa, Ở một làng nọ có 2 mẹ con ngày qua ngày sống bên nhau rất hạnh phúc. Một hôm đi làm về bị ướt mưa nên người mẹ bị cảm lạnh , nhưng Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 do chủ quan nên mẹ không uống thuốc và cuối cùng người mẹ bioj ốm rất nặng . Cậu con trai ngày đêm lo cơm nước cho mẹ , cho mẹ uống thuốc nhưng bệnh mẹ vẫn không giảm. Một hôm trong lúc mê man người mẹ đã nói rằng mình thèm được ăn một quả táo. Người con rất muốn mua cho mẹ nhưng ở làng đó không có loại táo mà mẹ cậu muốn ăn . Cậu đã gửi mẹ cho bác hàng xóm và lên đường đi tìm táo ngon về cho mẹ . Ngêi con ra ®i, vît qua bao nói cao rõng s©u, cuèi cïng anh còng mang ®îc tr¸i t¸o trë vÒ biÕu mÑ. Cầm trên tay quả táo đỏ , thơm ngon khiến lòng người mẹ cảm động đến trào nước mắt. Mẹ ăn quả táo đó cảm thấy ngon hơn bất kì quả táo nào trên đời. Bởi quả táo này chứa đựng biết bao tình cảm của người con dành cho mẹ . Sau khi ăn hết quả táo bổng nhiên người mẹ khỏe hẳn lên và dần khỏi bệnh. Người con vô cùng vui sướng . Từ đó hai mẹ con lại quây quần sống vui vẻ bên nhau thật hạnh phúc. Qua câu chuyện trên muốn gửi tời những người con chúng ta rằng hãy biết yêu thương đến những người thân yêu của mình. Hiếu thảo và quan tâm đến cha mẹ chính là liều thốc thần kì nhất. Thứ 4 ngày 11 tháng 12 năm 2013 TIẾNG VIỆT LỚP 4 Tiết 7: Ôn tập về từ loại và cảm thụ văn I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT : - Xác định đúng DT; ĐT; TT có trong câu. - Nhận biết từ đơn , từ ghép Xác định các dạng ghép. - Sửa lối về dấu câu và sửa lại cho đúng. - Cảm thụ được cái hay , cái đẹp trong khổ thơ. II. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1.Giới thiệu nội dung bài học . 2. Luyện tập Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 - GV phát đề cho học sinh . - HS đọc và tìm hiểu yêu cầu đề bài . - Gv hd hs làm bài . - HS tiến hành làm bài .GV theo dõi và hd thêm. * Nội dung đề bài : Câu 1: Xác định từ loại (DT, ĐT, TT) của các từ ngữ gạch chân trong các câu sau: a) Cuộc sống của anh ấy khà khó khăn . b) Chúng tôi vượt qua nhiều khó khăn trong cuộc sống . c) Món ăn này rất Việt Nam. Câu 2:Tìm các DT; ĐT ; TT trong câu thơ sau: Sông gầy đê choãi chân ra, Mặt trời ngủ sớm, tiếng gà dậy trưa. Câu 3: Đoạn văn sau có một số lỗi về dấu câu . Em hãy sữa và chép lại vào bài làm cho đúng. “ Khi một ngày mới bắt đầu. Tất cả trẻ em trên thế giới , đều cắp sách đến trường, những học sinh ấy, hối hả bước trên các nẻo đường,ở nông thôn, trên những phố dài của các thị trấnđông đúc. Dưới trời nắng gắt, hay trong tuyết rơi.” Câu 4: Chọn từ chỉ màu trắng thích hợp điền vào từng chỗ trống trong bài thơ sau: trắng phau, trắng hồng, trắng bạc, trắng ngần, trắng đục, trắng trẻo, trắng xóa, trắng bệch, trắng nõn, trắng tinh, trắng muốt, trắng bóng Tuyết rơi ………......……… một ……..........……….đồng muối nắng màu hanh Vườn chim chiều xế ……………… Ngó sen ở dưới bùn tanh cánh cò Da người ……………. ……………….. ốm o Lay ơn …………….. tuyệt trần Bé khỏe đôi má non tơ ……………… Sương mù ………………không gian Sợi len ……………. như bông nhạt nhòa Làn mây ……………….bồng bềnh Gạch men …………….. nền nhà trời xanh Trẻ em ……………….hiền hòa dễ thương. Câu 5: Chọn từ chỉ màu đỏ thích hợp điền vào từng chỗ trống trong bài thơ sau: đỏ phai, đỏ rực, đỏ tươi, đỏ ửng, đỏ hoe, đỏ ối, đỏ nhừ, đỏ ngầu, đỏ chói, đỏ lựng. Màu cờ Tổ quốc …………………….. Bình minh ……………........ hàng tre Lò gang ………………….. sáng ngời sau nhà Sông Hồng . ………………. lửa sao. phù sa …………… là sắc hoa đào Mặt trời ………………. chan hòa Vườn cam …………………. , lao xao nắng mai. ……………. Là nước gió hè. Nhớ thương con mắt mương phai ………………… Bài làm điểm kém hai tai …………….. Câu 6: Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 “ Cô dạy em tập viết Gió đưa thoảng hương nhài Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài” ( Cô giáo lớp em - Nguyễn Xuân Sanh) Em hãy cho biết : Khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật ? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ ở các bạn học sinh ? Bµi lµm: B»ng biÖn ph¸p nh©n ho¸, t¸c gi¶ ®· béc lé ®îc tinh thÇn häc tËp ch¨m chØ cña c¸c b¹n häc sinh.Sù ham häc cña c¸c b¹n ®· lµm cho n¾ng gièng nh nh÷ng ®÷a trÎ tung t¨ng ®ïa vui, ch¹y nh¶y ghÐ qua cöa líp ®Ó xem c¸c b¹n häc bµi: “ Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài” Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn ca ngîi tinh th©n hiÕu häc cña c¸c b¹n häc sinh. Câu 7: Em có cảm nhận như thế nào về hình ảnh trái đất trong đoạn thơ sau: Trái đất này là của chúng mình Quả bóng xanh bay giữa trời xanh ..... “Cùng bay nào cho trái đất quay”2 Định Hải * Gợi ý đáp án: Câu 1: Xác định từ loại (DT, ĐT, TT) của các từ ngữ gạch chân trong các câu sau: a) Cuộc sống của anh ấy khá khó khăn . DT b) Chúng tôi vượt qua nhiều khó khăn trong cuộc sống . ĐT c) Món ăn này rất Việt Nam. TT Câu 2:Tìm các DT; ĐT ; TT trong câu thơ sau: Sông/ gầy,/ đê/ choãi chân/ ra, DT ĐT DT ĐT Mặt trời/ ngủ /sớm,/ tiếng gà /dậy /trưa. DT ĐT TT DT ĐT TT Câu 3: Đoạn văn sữa lỗi về dấu câu như sau. “ Khi một ngày mới bắt đầu ,tất cả trẻ em trên thế giới đều cắp sách đến trường. Những học sinh ấy hối hả bước trên các nẻo đường ở nông thôn, trên những phố dài của các thị trấn đông đúc, dưới trời nắng gắt hay trong tuyết rơi.” Câu 4: Chọn từ chỉ màu trắng thích hợp điền vào từng chỗ trống trong bài thơ sau: Tuyết rơi trắng xóa một màu trắng tinh đồng muối nắng hanh Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 Vườn chim chiều xế trắng phau cánh cò Ngó sen ở dưới bùn tanh trắng ngần Da người trắng bệch ốm o Lay ơn trắng nõn tuyệt trần Bé khỏe đôi má non tơ , trắng hồng Sương mù , trắng đục không gian Sợi len , trắng muốt như bông nhạt nhòa Làn mây trắng bạc bồng bềnh trời xanh Gạch men trắng bóng nền nhà Trẻ em trắng trẻo hiền hòa dễ thương. Câu 5: Chọn từ chỉ màu đỏ thích hợp điền vào từng chỗ trống trong bài thơ sau: Màu cờ Tổ quốc đỏ tươi Bình minh đỏ ửng hàng tre sau nhà Lò gang đỏ rực sáng ngời lửa sao. Sông Hồng đỏ ngầu phù sa đỏ phai là sắc hoa đào Mặt trời đỏ ối chan hòa nắng mai. Vườn cam đỏ lựng, lao xao gió hè. đỏ chói là nước mương phai Nhớ thương con mắt đỏ hoe Bài làm điểm kém hai tai đỏ nhừ Bài 6: “ Cô dạy em tập viết Gió đưa thoảng hương nhài Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài” ( Cô giáo lớp em - Nguyễn Xuân Sanh) Em hãy cho biết : Khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật ? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ ở các bạn học sinh ? Bµi lµm: B»ng biÖn ph¸p nh©n ho¸, t¸c gi¶ ®· béc lé ®îc tinh thÇn häc tËp ch¨m chØ cña c¸c b¹n häc sinh.Sù ham häc cña c¸c b¹n ®· lµm cho n¾ng gièng nh nh÷ng ®ứa trÎ tung t¨ng ®ïa vui, ch¹y nh¶y ghÐ qua cöa líp ®Ó xem c¸c b¹n häc bµi: “ Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài” Qua ®ã, t¸c gi¶ muèn ca ngîi tinh th©n hiÕu häc cña c¸c b¹n häc sinh. Bài 7: Em có cảm nhận như thế nào về hình ảnh trái đất trong đoạn thơ sau: Trái đất này là của chúng mình Quả bóng xanh bay giữa trời xanh ..... “Cùng bay nào cho trái đất quay”2 Định Hải Bài làm: Trẻ em hôm nay , thế giới ngày mai. Trẻ em là tương lai, là mầm xanh, là những người quyết định sự sinh tồn của trái đất.Cũng như vậy, nhà thơ Định Hải đã viết bài thơ trong đó có đoạn : Trái đất này là của chúng mình Quả bóng xanh bay giữa trời xanh ..... “Cùng bay nào cho trái đất quay”2 Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 Trong đoạn thơ, hình ảnh “trái đất” hiện lên thật đẹp và rất thơ mộng . Tràn đầy màu sắc âm thanh. Quả bóng xanh bay giữa trời xanh. Dưới con mắt của trẻ trái đất thật nhỏ bé, nó chỉ như là một quả bóng đang lơ lững giữa bầu trời. Trái đất nhỏ bé nhưng chất chứa bao điều thú vị . Có tiếng nói cười của con người nói chung, của trẻ thơ nói riêng, có các sự vật cùng sinh sống : tiếng chim gù của bồ câu trắng, cánh hải âu vờn trên mặt biển, sóng biển xanh, bầu trời xanh tạo nên màu xanh của sự trẻ trung. Tất cả đó đã chắp cánh cho thế hệ trẻ bay vào một tương lai tươi sáng , huy hoàng. III. CỦNG CỐ - DẶN DÒ: - Thu bài – chấm , chữa bài. - Nhận xét giờ học. Thứ 6 ngày 20 tháng 12 năm 2013 TIẾNG VIỆT LỚP 4 Tiết 8: Ôn tập về từ loại và cảm thụ văn I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT : - Hệ thống hóa kiến thức lí thuyết về DT, ĐT, TT . - Vận dụng kiến thức lí thuyết vào làm một số bài tập về DT, ĐT, TT . II. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. ¤n lÝ thuyÕt * Danh từ là gì? Danh tõ lµ nh÷ng tõ cã ý nghÜa kh¸i qu¸t chØ sù vËt, hiÖn tîng, vµ c¸c kh¸i niÖm trõu tîng: - ý nghÜa kh¸i qu¸t : danh tõ lµ nh÷ng tõ chØ sù vËt ( ngêi, loµi vËt, ®å vËt ,…, c¸c hiÖn tîng thiªn nhiªn, c¸c hiÖn tîng x· héi (v¨n ho¸ tinh thÇn..) -®Æc ®iÓm ng÷ ph¸p : Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 * Danh tõ cã thÓ lµm chñ ng÷, vÞ ng÷, tr¹ng ng÷, bæ ng÷, ®Þnh ng÷ trong c©u ( danh tõ kh«ng trùc tiÕp lµm vÞ ng÷ nhng khi lµm vÞ ng÷ thêng cã tõ "lµ" ®øng tríc: Ngêi lµ Cha lµ B¸c lµ Anh .) * Danh tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ chØ sè lîng ë tríc: n¨m, hai, bèn,…, nh÷ng, c¸c, mÊy, mäi, … , c¶, tÊt c¶, hÕt th¶y,… vµ c¸c tõ chØ ®Þnh ë sau: nµy, kia, Êy, nä - C¸c tõ thuéc nhãm ®éng tõ, tÝnh tõ khi kÕt hîp víi nçi, niÒm, sù, cuéc, mïi, vÞ, c¸i,... th× trë thµnh danh tõ(vd: niÒm vui, nçi buån, cuéc kh¸ng chiÕn, mïi th¬m, vÞ ngät, c¸i ®Ñp...) - §Æc ®iÓm : Gäi HS nh¾c l¹i, GV bæ sunng thªm (nh trªn) . - C¸c tiÓu lo¹i danh tõ : a) Danh tõ chung: - Danh tõ tæng hîp :chØ gép nh÷ng sù vËt cïng lo¹i ( nhµ cöa ,chim chãc , c©y cèi , m¸y mãc , bµn ghÕ , vî chång …) - Danh tõ chØ ®¬n vÞ : +)Danh tõ chØ ®¬n vÞ tù nhiªn : c¸i, chiÕc, tê, quyÓn, ng«i, hßn, h¹t, sîi… +)Dt chØ ®¬n vÞ tËp thÓ : bé, cÆp, ®µn, bÇy, d·y, bã,… +)Dt chØ ®¬n vÞ ®o lêng : mÐt, sµo, t¹ ,…, c©n , lÝt ,…. +)Dt chØ ®¬n vÞ thêi gian: mïa,ngµy, th¸ng…. +)Dt chØ ®¬n vÞ sù viÖc: lÇn, lît, trËn, chuyÕn, … +)Dt chØ ®¬n vÞ hµnh chÝnh : x·, huyÖn, ban, ngµnh, m«n ,… - Danh tõ chØ vËt thÓ :chØ ngêi , ®éng vËt ,thùc vËt , ®å vËt . - Danh tõ chØ chÊt liÖu : g¹o, muèi, x¨ng ,… - Danh tõ trõu tîng : biÓu hiÖn c¸c kh¸i niÖm trõu tîng : chÝnh trÞ , ph¸p luËt ,v¨n ho¸, ®¹o ®øc, t tëng, tinh thÇn, th¸i ®é, quan hÖ, t×nh c¶m ,… - Danh tõ chØ hiÖn tîng: sÊm, chíp, b·o,... b. Danh tõ riªng: tªn ngêi, tªn ®Þa danh...: B¸c Hå, ViÖt Nam,...Danh tõ riªng ®îc viÕt hoa. *Cụm DT: - DT có thể kết hợp với các từ chỉ số lượng ở phía trước, các từ chỉ định ở phía sau và một số từ ngữ khác để lập thành cụm DT. Cụm DT là loại tổ hợp từ do DT và một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. Trong cụm DT, các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho DT các ý nghĩa về số và lượng. Các phụ ngữ ở phần sau nêu lên đặc điểm của sự vật mà DT biểu thị hoặc xác định vị trí của sự vật ấy trong gian hay thời gian. * Động từ là gì? ĐT là từ chỉ hđ, TT của sự vật. + ĐT chỉ hđ: Là những từ chỉ hành động của người, con vật hoặc những sự vật được nhân hóa. VD: - Các bạn ấy đá cầu ngoài sân.(HĐ của người) - Con mèo cắn con chuột.(HĐ của vật) - Chăn tỉ tê với gối.(SV được nhân hóa) + ĐT chỉ TT : Là những từ chỉ TT của các SV. VD: - Từ chỉ TT của người: vui, buồn, lo lắng, suy nghĩ, ngủ,…(Bạn lan đang buồn vì được điểm kém). - Từ chỉ TT của vật: Gió thổi, hoa nở, bàn nằm, … ( Chiếc trống nằm ngay cạnh phòng bác bảo vệ) - Từ chỉ TT tồn tại: còn , hết , mất, có … ( Con có 3 cái kẹo.) Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 - Từ chỉ TT thay đổi: trở thành , biến mất, xuất hiện … ( Bạn xuất hiện lúc nào vậy.) - Từ chỉ TT bị động: được , bị, chịu, phải …( Mai bị mẹ đánh .) - Từ chỉ TT so sánh: thắng, thua, là … ( Em thắng anh 2 ván cờ liền.) * Cụm ĐT: Một số ĐT thường kết hợp với các từ khác tạo thành cụm ĐT nhằm bổ sung một số ý nghĩa cho ĐT. - Các từ ĐT chỉ HĐ thường kết hợp với các từ chỉ thời gian như: đã , đang, sắp, sẽ…và với các từ chỉ mệnh lệnh như: hãy, đừng, chở, nên, phải ,… VD: Mẹ Đã nấu cơm xong. Chúng ta nên rửa tay trước khi ăn. - Các từ ĐT chỉ TT thường kết hợp với các từ chỉ mức độ như: rất, hơi, quá, hay, thường,…và các từ chỉ thời gian như: đang , vẫn, sắp… VD: Mai không hối tiếc vì ngày nghĩ đã hết. Mẹ rất quan tâm đến giấc ngủ của em. *Xem thêm về ĐT nội động và ĐT ngoại động : - ĐT nội động :Là những ĐT hướng vào người làm chủ hoạt động ( ngồi , ngủ, đứng,... ). ĐT nội động không có khả năng có bổ ngữ chỉ đối tượng trực tiếp mà phải có quan hệ từ. V.D1 : Bố mẹ rất lo lắng cho tôi ĐTnội động Q.H.T Bổ ngữ - ĐT ngoại động : là những ĐT hướng đến người khác, vật khác ( xây, phá, đập , cắt,...). ĐT ngoại động có khả năng có bổ ngữ chỉ đối tượng trực tiếp. V.D2 : Bố mẹ rất thương yêu tôi. ĐTngoại động Bổ ngữ - Để phân biệt ĐT nội động và ĐT ngoại động, ta đặt câu hỏi : ai ? cái gì ? đằng sau ĐT. Nếu có thể dùng 1 bổ ngữ trả lời trực tiếp mà không cần quan hệ từ thì đó là ĐT ngoại động (V.D2), nếu không được thì đó là ĐT nội động (V.D 1) Hỏi : yêu thương ai ? > yêu thương tôi. Lo lắng cho ai ? > lo lắng cho tôi.( không thể hỏi : lo lắng ai ? ) *Cụm ĐT: - ĐT thường kết hợp với các phụ từ mệnh lệnh (ở phía trước )và một số từ ngữ khác để tạo thành cụm ĐT .Cụm ĐT là loại tổ hợp từ do ĐT với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. Nhiều ĐT phải có các từ ngữ phụ thuộc đi kèm, tạo thành cụm ĐT mới trọn nghĩa. Trong cụm ĐT, các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho ĐT các ý nghĩa: quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự ;sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động; sự khẳng định hoặc phủ định hành động,...Các phụ ngữ ở phần sau bổ sung cho ĐT các chi tiết về đối tượng, hướng, địa điểm, thời gian, mục đích, nguyên nhân, phương tiện và cách thức hành động. c) Tính từ (TT): TT là những từ miêu tả đặc điểm hoặc tính chất của vật, hoạt động, trạng thái,... *Có 2 loại TT đáng chú ý là : - TT chỉ tính chất chung không có mức độ ( xanh, tím, sâu, vắng,... ) Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 - TT chỉ tính chất có xác định mức độ ( mức độ cao nhất ) (xanh lè, tím ngắt, sâu hoắm, vắng tanh,...) * Phân biệt từ chỉ đặc điểm, từ chỉ tính chất, từ chỉ trạng thái : - Từ chỉ đặc điểm : Đặc điểm là nét riêng biệt, là vẻ riêng của một một sự vật nào đó ( có thể là người, con vật, đồ vât, cây cối,...). Đặc điểm của một vật chủ yếu là đặc điểm bên ngoài (ngoại hình ) mà ta có thể nhận biết trực tiếp qua mắt nhìn, tai nghe, tay sờ, mũi ngửi,... Đó là các nét riêng , vẻ riêng về màu sắc , hình khối, hình dáng, âm thanh,...của sự vật . Đặc điểm của một vật cũng có thể là đặc điểm bên trong mà qua quan sát,suy luận, khái quát,...ta mới có thể nhận biết được. Đó là các đặc điểm về tính tình, tâm lí, tính cách của một người, độ bền, giá trị của một đồ vật... Từ chỉ đặc điểm là từ biểu thị các đặc điểm của sự vật, hiện tượng như đã nêu ở trên. VD : + Từ chỉ đặc điểm bên ngoài : Cao, thấp, rộng , hẹp, xanh, đỏ,... + Từ chỉ đặc điểm bên trong : tốt ,ngoan, chăm chỉ, bền bỉ,... - Từ chỉ tính chất : Tính chất cũng là đặc điểm riêng của sự vật, hiện tượng (bao gồm cả những hiện tượng xã hội, những hiện tượng trong cuộc sống,...), nhưng thiên về đặc điểm bên trong, ta không quan sát trực tiếp được, mà phải qua quá trình quan sát, suy luận, phân tích , tổng hợp ta mới có thể nhân biết được. Do đó , từ chỉ tính chất cũng là từ biểu thị những đặc điểm bên trong của sự vật, hiện tượng. VD : Tốt, xấu, ngoan, hư, nặng ,nhẹ, sâu sắc, nông cạn, suôn sẻ, hiệu quả, thiết thực,... Như vậy, đối với HS tiểu học, khi phân biệt ( một cách tương đối) từ chỉ đặc điểm và từ chỉ tính chất, GV có thể tạm thời cho rằng : Từ chỉ đặc điểm thiên về nêu các đặc điểm bên ngoài , còn từ chỉ tính chất thiên về nêu các đặc điểm bên trong của sự vật, hiện tượng. Một quy ước mang tính sư phạm như vậy được coi là hợp lí và giúp HS tránh được những thắc mắc không cần thiết trong quá trình học tập. - Từ chỉ trạng thái : Trạng thái là tình trạng của một sự vật hoặc một con người, tồn tại trong một thời gian nào đó. Từ chỉ trạng thái là từ chỉ trạng thái tồn tại của sự vật, hiện tượng trong thực tế khách quan. VD : Trời đang đứng gió . Người bệnh đang hôn mê. Cảnh vật yên tĩnh quá. Mặt trời toả ánh nắng rực rỡ. Xét về mặt từ loại, từ chỉ trạng thái có thể là ĐT, có thể là TT hoặc mang đặc điểm của cả ĐT và TT ( từ trung gian ), song theo như định hướng trong nội dung chương trình SGK, ở cấp tiểu học , chúng ta thống nhất chỉ xếp chúng vào nhóm ĐT để HS dễ phân biệt. *Cụm TT: Tính từ có thể kết hợp với các từ chỉ mức độ như : rất, hơi, lắm , quá, cực kì, vô cùng,... để tạo tạo thành cụm tính từ ( khả năng kết hợp với các phụ từ mệnh lệnh ( như ĐT ) ngay trước nó là rất hạn chế ) Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 Trong cụm TT, các phụ ngữ ở phần trước có thể biểu thị quan hệ thời gian; sự tiếp diễn tương tự, mức độ của đặc điểm, tính chất, sự khẳng định hay phủ định.Các phụ ngữ ở phần sau có thể biểu thị vị trí, sự so sánh, mức độ, phạm vi hay nguyên nhân của đặc điểm, tính chất. d) Cách phân biệt các DT, ĐT,TT dễ lẫn lộn : Để phân biệt các DT, ĐT,TT dễ lẫn lộn, ta thường dùng các phép liên kết ( kết hợp ) với các phụ từ. *Danh từ : - Có khả năng kết hợp với các từ chỉ số lượng như : mọi, một, hai, ba, những, các,... ở phía trước ( những tình cảm, những khái niệm, những lúc, những nỗi đau,...) - DT kết hợp được với các từ chỉ định : này, kia, ấy, nọ ,đó,... ở phía sau ( hôm ấy, trận đấu này, tư tưởng đó,... ) - DT có khả năng tạo câu hỏi với từ nghi vấn “ nào” đi sau ( lợi ích nào ? chỗ nào? khi nào?...) - Các ĐT và TT đi kèm : sự, cuộc, nỗi, niềm, cái,... ở phía trước thì tạo thành một DT mới ( sự hi sinh, cuộc đấu tranh, nỗi nhớ, niềm vui,...) - Chức năng ngữ pháp thay đổi cũng cũng dẫn đến sự thay đổi về thể loại: V.D: Sạch sẽ là mẹ sức khoẻ. ( sạch sẽ (TT) đã trở thành DT ) * Động từ : - Có khả năng kết hợp với các phụ từ mệnh lệnh : hãy , đừng , chớ,... ở phía trước ( hãy nhớ, đừng băn khoăn, chớ hồi hộp,...) - Có thể tạo câu hỏi bằng cách đặt sau chúng từ bao giờ hoặc bao lâu (TT không có khả năng này ) (đến bao giờ? chờ bao lâu?...) *Tính từ : - Có khả năng kết hợp được với các từ chỉ mức độ như : rất , hơi, lắm, quá, cực kì, vô cùng,... (rất tốt, đẹp lắm,...) * Lưu ý : Các ĐT chỉ cảm xúc ( trạng thái ) như : yêu, ghét, xúc động,... cũng kết hợp được với các từ :rất, hơi, lắm,.... Vì vậy,khi còn băn khoăn một từ nào đó làĐT hay TT thì nên cho thử kết hợp với hãy, đừng , chớ,...Nếu kết hợp được thì đó là ĐT. III. MỘT SỐ BÀI TẬP THỰC HÀNH: Bài 1 : Cho các từ sau: Bác sĩ, nhân dân, hi vọng, thước kẻ, sấm, văn học, cái, thợ mỏ, mơ ước, xe máy, sóng thần, , chiếc, bàn ghế, gió mùa, xã, huyện, phấn khởi, tự hào, mong muốn, truyền thống, hoà bình. a)xếp các từ trên vào 2 loại : DT và không phải DT b)Xếp các DT tìm được vào các nhóm : DT chỉ người, DT chỉ vật, DT chỉ hiện tượng, DT chỉ khái niệm, DT chỉ đơn vị. * Đáp án : a) - DT :.... - Không phải DT: phấn khởi, tự hào, mong muốn. Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 b) - ..... - DT chỉ hiện tượng : sấm , sóng thần, gió mùa. - DT chỉ khái niệm : văn học, hoà bình , truyền thống. - DT chỉ đơn vị : cái , xã, huyện. Bài 2 : Tìm chỗ sai trong các câu sau và sửa lại cho đúng : a) Bạn Vân đang nấu cơm nước. b) Bác nông dân đang cày ruộng. c) Mẹ cháu vừa đi chợ búa. d) Em có một người bạn bè rất thân. *Đáp án : Các từ cơm nước, ruộng nương, chợ búa, bạn bè đều có nghĩa khái quát, không kết hợp được với ĐT mang nghĩa cụ thể hoặc với từ chỉ số ít ở trước. Cách sửa : Bỏ tiếng đứng sau của mỗi từ ( nước, nương, búa, bè ) Bài 3 : Cho các từ : cánh đồng, tình thương, lịch sử. Hãy đặt thành 2 câu ( với mỗi từ ) sao cho trong 2 câu đó mỗi từ nằm ở 2 bộ phận chính khác nhau. *Đáp án : V.D: Cánh đồng rộng mênh mông / Em rất yêu cánh đồng quê em. Bài 4 : Các từ gạch chân trong từng câu dưới đây bổ sung ý nghĩa gì cho ĐT đứng trước nó : a) Tuy rét vẫn kéo dài nhưng mùa xuân đã đến. b) Những cành cây đang trổ lá, lại sắp buông toả những tán hoa. *Đáp án : - vẫn : bổ sung ý nghĩa tiếp diễn. - đã : bổ sung ý nghĩa thời gian ( quá khứ ) - đang : bổ sung ý nghĩa thời gian ( hiện tại ) - sắp : bổ sung ý nghĩa thời gian 9 tương lai ). Bài 5 : Xác định từ loại của những từ sau : Sách vở, kiên nhẫn, kỉ niệm, yêu mến, tâm sự,lo lắng, xúc động, nhớ, thương, lễ phép, buồn , vui, thân thương, sự nghi ngờ, suy nghĩ, cái đẹp, cuộc vui, cơn giận dữ, trìu mến, nỗi buồn. *Đáp án : - DT : sách vở, kỉ niệm, sự nghi ngờ, cái đẹp, cuộc vui, cơn giận dữ, nỗi buồn.- ĐT : kiên nhẫn, yêu mến, tâm sự, lo lắng, xúc động, nhớ, thương, lễ phép, buồn, vui, suy nghĩ,. - TT : thân thương, trìu mến. Bài 6: Nêu nghĩa của các từ đánh bóng trong các câu sau: a) Bạn ấy viết xong còn đánh bóng vào các chữ cái. b) Các bạn đanng đánh bóng ngoài sân c) Chú ấy đang đánh bóng chiếc ghế bằng đầu bóng. Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 d) Cậu đừng tự đánh bóng tên tuổi mình như thế. *Đáp án : Nghĩa của các từ đánh bóng trong các câu như sau: a) Chỉ việc tô lại các nét chữ sau khi viết. b) Chỉ HĐ thể thao với trái bóng. c) Chỉ việc xoa dầu lên mặt bàn cho bóng đẹp. d) Chỉ việc đề cao một con người quá với khả năng của họ. Bài 7: Tìm 5 từ mà mối từ vừa có thể là DT vừa có thể là ĐT. *Đáp án : + 5 từ đó có thể là: bàn , câu, gói , kho, chỉ… - Bàn: Chúng tôi đang bàn luận sôi nổi về một đề toán. / Bàn tôi có 2 bạn. - Câu: Anh câu được 3 con cá. / cái câu của em bị hỏng. - gói: Mẹ gói quà rất đẹp . / Em được nhận 1 gói quà rất to. - Kho: Mẹ đang kho cá. / Cô ấy đang chuyển hàng vào kho. - Chỉ: Em chỉ trên bản đồ vị trí tỉnh Hà Tĩnh. / Chỉ đen dùng để khâu áo. Bài 8: Tìm 3 động từ có 2 tiếng mà có thể viết 2 tiếng đó theo thứ tự ngược lại thì nghĩa vẫn không đổi. Đặt câu với mỗi cặp từ đó. *Đáp án : + 3 từ đó có thể là: ước mơ, yêu thương, chạy thi… + Đặt câu với mỗi cặp từ: - ước mơ: Tôi mơ ước được như mẹ tôi./ tôi mơ ước làm cô giáo . - yêu thương: Cô giáo em yêu thương học sinh như con của mình./ Họ thương yêu nhau như hai anh em ruôt. - chạy thi: Hải đang chạy thi với hà./ Mai Hải đi thi chạy ở huyện. Bài 9: Tìm ĐT có tiếng đánh trong các câu sau: a) Bác bảo vệ trường……………… (đánh trống) ra vào lớp rất đúng giờ. b) Hai bạn ……………… (đánh nhau) nên bị cô giáo kỉ luật. c) Tối nào em cũng …………………. (đánh răng) Trước khi đi ngủ. d) Câu. Bình ……………………..(đánh đàn) rất hay. g) Mội người ………………….. (đánh giá) rất cao về anh ấy. h) Ông cha ta đã ………………….. (đánh thắng) lũ giặc ngoại xâm. Họ và tên : …………………………………………. Lớp 4… Trường Tiểu học Sơn Lĩnh.Bài 1 : Cho các từ sau: Bác sĩ, nhân dân, hi vọng, thước kẻ, sấm, văn học, cái, thợ mỏ, mơ ước, xe máy, sóng thần, , chiếc, bàn ghế, gió mùa, xã, huyện, phấn khởi, tự hào, mong muốn, truyền thống, hoà bình. a)xếp các từ trên vào 2 loại : DT và không phải DT b)Xếp các DT tìm được vào các nhóm : DT chỉ người, DT chỉ vật, DT chỉ hiện tượng, DT chỉ khái niệm, DT chỉ đơn vị. Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bài 2 : Tìm chỗ sai trong các câu sau và sửa lại cho đúng : a) Bạn Vân đang nấu cơm nước………………………………………………… b)Bác nông dân đang cày ruộng……………………………………………….. c) Mẹ cháu vừa đi chợ búa……………………………………………………. d) Em có một người bạn bè rất thân……………………………………………. Bài 3 : Cho các từ : cánh đồng, tình thương, lịch sử. Hãy đặt thành 2 câu (với mỗi từ) sao cho trong 2 câu đó mỗi từ nằm ở 2 bộ phận chính khác nhau. V.D: Cánh đồng rộng mênh mông / Em rất yêu cánh đồng quê em. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bài 4 : Các từ gạch chân trong từng câu dưới đây bổ sung ý nghĩa gì cho ĐT đứng trước nó : a) Tuy rét vẫn kéo dài nhưng mùa xuân đã đến. b) Những cành cây đang trổ lá, lại sắp buông toả những tán hoa. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bài 5 : Xác định từ loại của những từ sau : Sách vở, kiên nhẫn, kỉ niệm, yêu mến, tâm sự, lo lắng, xúc động, nhớ, thương, lễ phép, buồn , vui, thân thương, sự nghi ngờ, suy nghĩ, cái đẹp, cuộc vui, Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 cơn giận dữ, trìu mến, nỗi buồn. Bài 6: Nêu nghĩa của các từ đánh bóng trong các câu sau: a) Bạn ấy viết xong còn đánh bóng vào các chữ cái. ………………………………………………………………………………. b) Các bạn đanng đánh bóng ngoài sân. ……………………………………………………………………………….. c) Chú ấy đang đánh bóng chiếc ghế bằng đầu bóng. ……………………………………………………………………………….. d) Cậu đừng tự đánh bóng tên tuổi mình như thế. ………………………………………………………………………………… Bài 7:Tìm 5 từ mà mối từ vừa có thể là DT vừa có thể là ĐT. Đặt câu để phân biệt. VD: - Bàn: Chúng tôi đang bàn luận sôi nổi về một đề toán. / Bàn tôi có 2 bạn. ĐT DT ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bài 8: Tìm 3 động từ có 2 tiếng mà có thể viết 2 tiếng đó theo thứ tự ngược lại thì nghĩa vẫn không đổi. Đặt câu với mỗi cặp từ đó. VD: - ước mơ: Tôi mơ ước được như mẹ tôi./ tôi mơ ước làm cô giáo . ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng Gi¸o ¸n båi dìng häc sinh giái m«n TiÕng ViÖt líp 4  N¨m häc 2013 -2014 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bài 9: Tìm ĐT có tiếng đánh trong các câu sau: a) Bác bảo vệ trường……………… ……..ra vào lớp rất đúng giờ. b) Hai bạn ………………….. nên bị cô giáo kỉ luật. c) Tối nào em cũng …………………. ……Trước khi đi ngủ. d) Câu. ……………………..Bình rất hay. g) Mội người ………………….. rất cao về anh ấy. h) Ông cha ta đã ………………….. lũ giặc ngoại xâm. Họ và tên : …………………………………………. Lớp 4… Trường Tiểu học Sơn Lĩnh. Gi¸o viªn båi dìng : Lª ThÞ Thu H¬ng