Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giám sát thực hiện chương trình dạy học ở trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện cá...

Tài liệu Giám sát thực hiện chương trình dạy học ở trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện cát hải, thành phố hải phòng

.PDF
107
135
139

Mô tả:

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM PHẠM THỊ NGỌC HOA GIÁM SÁT THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ HUYỆN CÁT HẢI, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2013 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM PHẠM THỊ NGỌC HOA GIÁM SÁT THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ HUYỆN CÁT HẢI, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ TỐ OANH THÁI NGUYÊN - 2013 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn: “Giám sát thực hiện chương trình dạy học ở Trung tâm Bồi dưỡng chính trị huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tài liệu tham khảo và nội dung trích dẫn đảm bảo sự đúng đắn, chính xác, trung thực và tuân thủ các quy định về quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 10 năm 2013 Tác giả luận văn Phạm Thị Ngọc Hoa i Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ LỜI CẢM ƠN Bằng tấm lòng thành kính, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới Ban chủ nhiệm khoa, các thầy cô giáo khoa Tâm lý giáo dục trường Đại học Sư phạm thuộc Đại học Thái Nguyên đã quan tâm và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và rèn luyện tại trường. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Thường vụ Huyện uỷ; Ban Tuyên giáo và Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Cát Hải, các Trung tâm BDCT trên địa bàn thành phố Hải Phòng; các bạn bè đồng nghiệp và gia đình đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập nâng cao trình độ và nghiên cứu viết luận văn. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới TS Trần Thị Tố Oanh đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, hoàn thành luận văn. Do điều kiện về thời gian và năng lực bản thân còn hạn chế nên luận văn viết sẽ còn những khiếm khuyết. Tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của các thầy cô giáo, các bạn bè đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 10 năm 2013 Tác giả luận văn Phạm Thị Ngọc Hoa ii Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... ii MỤC LỤC ......................................................................................................... iii NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT........................................................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ...................................................................... v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 2 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 2 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3 8. Đóng góp mới của luận văn .............................................................................. 4 9. Cấu trúc của luận văn ........................................................................................ 4 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁM SÁT THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM BỒI DƢỠNG CHÍNH TRỊ CẤP HUYỆN............................................................... 5 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu ...................................................................... 5 1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................... 5 1.2.1. Quản lí giáo dục ......................................................................................... 5 1.2.2. Quản lí Trung tâm...................................................................................... 9 1.2.3. Khái niệm Giám sát thực hiện chương trình dạy học .............................. 10 1.2.4. Khái niệm Đào tạo và bồi dưỡng............................................................. 11 1.3. Các vấn đề lí luận của giám sát .................................................................. 12 1.3.1. Tổ chức giám sát ...................................................................................... 12 iii Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 1.3.2. Các chỉ số, tiêu chí và hình thức giám sát ............................................... 14 1.4. Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện .................................................. 16 1.4.1. Chức năng và nhiệm vụ ........................................................................... 16 1.4.2. Cơ cấu tổ chức ......................................................................................... 17 1.4.3. Các chương trình dạy học ở TTBDCT cấp huyện................................... 19 1.5. Giám sát thực hiện chương trình dạy học ở TTBDCT cấp huyện ............. 22 1.6. Những yếu tố ảnh hưởng đến giám sát thực hiện chương trình dạy học ở cấp Trung tâm .................................................................................................... 24 1.7. Kết luận chương 1....................................................................................... 27 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG GIÁM SÁT THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM BDCT HUYỆN CÁT HẢI, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG .......................................................................... 28 2.1. Khái quát về Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng ................................................................................................. 28 2.1.1. Nhu cầu giáo dục chính trị tại huyện Cát Hải ......................................... 28 huyện Cát Hải năm 2010/2012 .......................................................................... 29 2.1.2. Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Cát Hải ........................................ 29 2.1.3. Tình hình dạy học và quản lí dạy học ở Trung tâm TTBDCT Cát Hải năm 2010-2012 .................................................................................................. 35 2.2. Khảo sát thực trạng giám sát thực hiện chương trình dạy học tại TTBDCT cấp huyện .................................................................................. 37 2.2.1. Tổ chức khảo sát ...................................................................................... 37 2.2.2. Kết quả khảo sát ...................................................................................... 39 thực hiện chương trình dạy học (%) .................................................................. 40 2.3. Đánh giá chung về thực trạng giám sát thực hiên chương trình dạy học ở Trung tâm BDCT huyện Cát Hải ....................................................................... 52 2.3.1. Ưu điểm ................................................................................................... 52 2.3.2. Hạn chế .................................................................................................... 52 iv Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 2.3.3. Nguyên nhân ............................................................................................ 53 2.4. Kết luận chương 2....................................................................................... 53 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP GIÁM SÁT THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM BDCT HUYỆN CÁT HẢI THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG .......................................................... 54 3.1. Nguyên tắc xác định các biện pháp ............................................................ 54 3.2. Các yêu cầu quản lí giảng day và quản lí giảng dạy theo văn bản pháp quy.....57 3.3. Một số biện pháp giám sát thực hiện chương trình dạy học LLCT tại TTBDCT huyện Cát Hải.................................................................................... 60 3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao trình độ giám sát cho Giám đốc ......................... 60 3.3.1.1. Mục đích của biện pháp ........................................................................ 60 3.3.1.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 60 3.3.1.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 61 3.3.1.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 62 3.3.2. Biện pháp 2: Nâng cao trách nhiệm, tính chủ động của giảng viên trong chuẩn bị giảng dạy và quản lí dạy học trên lớp. ................................................ 63 3.3.2.1. Mục đích của biện pháp ........................................................................ 63 3.3.2.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 63 3.3.2.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 66 3.3.3. Biện pháp 3: Giúp giảng viên, các đơn vị phối hợp mở lớp nắm vững qui chế và cách thực hiện qui chế dạy học .............................................................. 67 3.3.3.1. Mục đích biện pháp .............................................................................. 67 3.3.3.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 67 3.3.3.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 68 3.3.3.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 68 3.3.4. Biện pháp 4: Phối hợp các thành viên tham gia giám sát chương trình dạy học.... 69 3.3.4.1. Mục đích biện pháp .............................................................................. 69 3.3.4.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 69 v Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 3.3.4.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 70 3.3.4.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 70 3.3.5. Biện pháp 5: Trang bị thêm cơ sở vật chất cho Trung tâm ..................... 71 3.3.5.1. Mục đích biện pháp .............................................................................. 71 3.3.5.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 71 3.3.5.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 72 3.3.5.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 73 3.3.6. Biện pháp 6. Tăng cường liên kết học tập, trao đổi kinh nghiệm ........... 74 3.3.6.1. Mục đích biện pháp .............................................................................. 74 3.3.6.2. Nội dung biện pháp............................................................................... 74 3.3.6.3. Cách thức tiến hành .............................................................................. 74 3.3.6.4. Điều kiện thực hiện............................................................................... 75 3.4. Khảo nghiệm các biện pháp ....................................................................... 75 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 75 3.4.2. Hình thức và tổ chức khảo nghiệm ......................................................... 75 3.4.3. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 77 3.5. Kết luận chương 3....................................................................................... 81 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 82 1. Kết luận .......................................................................................................... 82 2. Khuyến nghị................................................................................................... 82 2.1. Với Ban Tuyên giáo Trung ương ............................................................... 83 2.2. Với Thành phố và huyện ............................................................................ 83 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 84 PHỤ LỤC vi Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT BTG : Ban Tuyên giáo BTC : Ban Tổ chức CBQL : Cán bộ quản lý CBQL TT : Cán bộ quản lý Trung tâm CSVC : Cơ sở vật chất DH : Dạy học ĐV : Đảng viên HV : Học viên Nxb : Nhà xuất bản LLCT : Lý luận chính trị GD : Giáo dục GV : Giảng viên GVKC : Giảng viên kiêm chức UBND : Ủy ban nhân dân TTBDCT : Trung tâm bồi dưỡng chính trị TT : Trung tâm QL : Quản lý QLGD : Quản lý giáo dục iv Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Các vấn đề tổ chức của TTBDCT cấp huyện .................................... 18 Bảng 1.2. Chương trình đào tạo, bồi dưỡng tại TTBDCT cấp huyện ........... 20 Bảng 2.1. Thống kê chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức xã- huyện Cát Hải năm 2010/2012................................................................. 29 Bảng 2.2. Quy mô đào tạo-bồi dưỡng tại TTBDCT Cát Hải năm 2010-2012 .............................................................................. 34 Bảng 2.3. Thống kê các chương trình đào tạo và bồi dưỡng tại TTBDCT Cát Hải năm 2010-2012 ................................................ 35 Bảng 2.4. Đối tượng và qui mô khảo sát ....................................................... 38 Bảng 2.5. Nhận thức của CBQL về vai trò giám sát thực hiện chương trình dạy học (%) ........................................................................... 40 Bảng 2.6. Nhận thức của giảng viên về vai trò giám sát thực hiện chương trình dạy học (%) .............................................................. 41 Bảng 2.7. Nội dung giám sát thực hiện chương trình dạy học của CBQL Trung tâm (%) ................................................................... 42 Bảng 2.8. Đánh giá của GV về nội dung giám sát thực hiện chương trình dạy học (%) ........................................................................... 44 Bảng 2.9. Giám sát thực hiện chương trình dạy học ở cấp TT của Giám đốc(%) ................................................................................. 46 Bảng 2.10. Đánh giá của GV về giám sát thực hiện chương trình dạy học ở TT (%) ................................................................................. 48 Bảng 2.11. Những yếu tố ảnh hưởng đến giám sát thực hiện chương trình dạy học (CBQL)% ................................................................ 49 Bảng 2.12. Những yếu tố ảnh hưởng đến giám sát thực hiện chương trình dạy học (GV) % .................................................................... 50 Bảng 3.1. Mức độ cần thiết theo đánh giá của CBQL và GV (%) ................ 77 Bảng 3.2. Tính khả thi theo đánh giá của CBQL và GV (%) ........................ 79 v Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Công tác giáo dục lý luận chính trị (LLCT) có vai trò hết sức quan trọng trong công tác xây dựng Đảng. Thực hiện Quyết định 100- QĐ/TW ngày 03 tháng 6 năm 1995 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khoá VII) về việc thành lập Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện trong cả nước đã lần lượt được ra đời. Hiện nay, thực hiện Quyết định số 185-QĐ/TW ngày 03/9/2006 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trung tâm Bồi dưỡng chính trị huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là Trung tâm Bồi dưỡng chính trị cấp huyện); các Trung tâm BDCT đi vào hoàn thiện mô hình và hoạt động từng bước có hiệu quả, đóng góp không nhỏ vào nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở cho các địa phương. Mô hình hoạt động của Trung tâm BDCT cấp huyện sau hơn 15 năm hoạt động đã bộc lộ những tồn tại, hạn chế đòi hỏi phải sớm được khắc phục để các TTBDCT cấp huyện có thể đảm nhiệm tốt nhiệm vụ của mình trong giai đoạn cách mạng mới. Các TTBDCT cấp huyện thường có số lượng cán bộ hạn chế, phải đảm bảo một khối lượng công việc lớn. TTBDCT cấp huyện phải cùng lúc thực hiện nhiều chương trình đào tạo và chương trình bồi dưỡng với thời gian ngắn, nên khá phức tạp và khó khăn trong công tác quản lí, đặc biệt là giám sát. Công tác quản lý dạy học, trong đó việc giám sát hoạt động dạy học LLCT tại TTBDCT huyện Cát Hải còn thêm một số bất cập bởi đặc thù của huyện đảo xa đất liền, địa bàn phân tán. Một số chương trình còn lạc hậu so với thực tiễn, trùng lặp nội dung, chưa phù hợp với đối tượng, chưa theo kịp trình độ nhận thức chung của xã hội; tính liên thông giữa các chương trình chưa được coi trọng; trình độ sư phạm của một số giảng viên và cộng tác viên chưa đáp ứng 1 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ yêu cầu của công tác giảng dạy. Vì những lí do trên, chất lượng bồi dưỡng LLCT còn chưa cao, chưa thu hút người học. Giám sát thực hiện chương trình dạy học ở TTBDCT cấp huyện là một vấn đề được đặt ra trong quá trình phát triển của các Trung tâm. Để làm tốt hơn nữa công tác quản lí giáo dục LLCT cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân ở Trung tâm BDCT cấp huyện, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới, tôi đã nghiên cứu và lựa chọn đề tài “Giám sát thực hiện chương trình dạy học ở Trung tâm Bồi dưỡng chính trị huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng” là đề tài luận văn của mình nhằm đổi mới nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo và quản lý Trung tâm để nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục LLCT tại TTBDCT cấp huyện góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở của huyện đảo. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất các biện pháp giám sát thực hiện chương trình dạy học tại Trung tâm BDCT huyện Cát Hải trong quản lí hoạt động đào tạo, bồi dưỡng LLCT. 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động giám sát thực hiện chương trình dạy học tại Trung tâm BDCT huyện Cát Hải trong quá trình quản lí Trung tâm của Ban Giám đốc Trung tâm BDCT huyện. 3.2. Khách thể nghiên cứu Hoạt động quản lí thực hiện chương trình dạy học tại Trung tâm BDCT huyện Cát Hải. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của hoạt động giám sát thực hiện chương trình dạy học ở Trung tâm BDCT cấp huyện. 4.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động giám sát thực hiện chương trình dạy học Trung tâm BDCT huyện Cát Hải và một số TTBDCT trong thành phố Hải Phòng. 2 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 4.3. Đề xuất các biện pháp giám sát thực hiện chương trình dạy học ở Trung tâm BDCT huyện Cát Hải. Khảo nghiệm tính khả thi và tính hiệu quả của các biện pháp đã đề xuất. 5. Giả thuyết khoa học Nếu có được một hệ thống các biện pháp giám sát thực hiện chương trình dạy học thì chất lượng bồi dưỡng LLCT tại Trung tâm BDCT huyện Cát Hải sẽ được nâng cao. 6. Phạm vi nghiên cứu Khảo sát thực trạng công tác giám sát và các biện pháp giám sát thực hiện chương trình dạy học phần lí luận chính trị tại Trung tâm BDCT huyện Cát Hải và một số TTBDCT ở thành phố Hải Phòng. Đề xuất các biện pháp giám sát thực hiện chương trình dạy học cấp Trung tâm trong quá trình quản lí của Giám đốc 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Sử dụng các phương pháp như phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, khái quát hoá lý luận để xác định các khái niệm công cụ và xây dựng khung lý thuyết cho đề tài. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: - Phương pháp điều tra: Sử dụng phương pháp này nhằm trưng cầu ý kiến của các đối tượng thông qua phiếu điều tra. Các nội dung cần trưng cầu ý kiến là các vấn đề có liên quan đến thực trạng cần nghiên cứu. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tổng kết kinh nghiệm của Trung tâm BDCT huyện Cát Hải về hoạt động giám sát thực hiện chương trình bồi dưỡng LLCT. 3 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ - Phương pháp chuyên gia: Trưng cầu ý kiến chuyên gia về các nội dung như đánh giá thực trạng nghiên cứu, đánh giá về tính khả thi và ý nghĩa của các biện pháp được đề xuất. Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng để xử lý các số liệu thu thập được khi khảo sát thực trạng và khi khảo nghiệm các biện pháp đã đề xuất. 8. Đóng góp mới của luận văn Góp phần hệ thống hoá giữa các vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan tới công tác giám sát thực hiện chương trình dạy học nhằm nâng cao chất lượng cho công tác quản lý thực hiện chương trình đào tạo, bồi dưỡng tại Trung tâm BDCT cấp huyện. - Nghiên cứu và chỉ ra thực trạng về công tác giám sát thực hiện chương trình dạy học tại TTBDCT huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng. - Kết quả nghiên cứu đạt được có thể vận dụng vào thực tiễn công tác giám sát thực hiện chương trình dạy học tại TTBDCT huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng. 9. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của việc giám sát thực hiện chương trình dạy học ở Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện. Chương 2 : Thực trạng giám sát thực hiện chương trình dạy học ở Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng. Chương 3: Biện pháp giám sát thực hiện chương trình dạy học ở Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng. 4 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁM SÁT THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM BỒI DƢỠNG CHÍNH TRỊ CẤP HUYỆN 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu Trong quá trình giáo dục, việc giám sát thực hiện chương trình dạy học ở TTBDCT cấp huyện là một trong những vấn đề rất quan trọng đối với giáo dục Việt Nam dành cho đối tượng học viên là người lớn, là cán bộ, đảng viên ở các cơ sở đảng của các địa phương. Nhưng công tác giám sát thực hiện chương trình dạy học nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục LLCT tại TTBDCT cấp huyện là một vấn đề khó khi tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục. Hoạt động giám sát tại các TTBDCT cấp Huyện có những đặc điểm khác biệt. Nhiều tác giả (Vũ Ngọc Am, Nguyễn Khoa Điềm (2004), Đặng Công Minh, Đào Duy Quát) đã quan tâm tìm hiểu vấn đề nâng cao hiệu quả giáo dục LLCT tại TTBDCT cấp huyện. Tuy nhiên, các tác giả thường chỉ đề cập đến tầm quan trọng, vai trò của giám sát mà chưa đánh giá và chưa đề ra các biện pháp thực hiện. Vấn đề tăng cường công tác giám sát thực hiện chương trình dạy học để nâng cao hiệu quả giáo dục LLCT tại các TTBDCT cấp huyện đến nay chưa có một công trình khoa học cụ thể nào đề cập một cách có hệ thống, toàn diện. 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lí giáo dục Thuật ngữ “quản lý” được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau trên cơ sở những cách tiếp cận khác nhau. Henri Fayol (1841 - 1925) cho rằng “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra" [10, tr.46]. 5 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang, "Quản lý là sự tác động có mục đích tới tập thể những người lao động nhằm đạt được những kết quả nhất định và mục tiêu đã định trước" [40, tr. 23]. Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc, hoạt động QL là "tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) - trong một tổ chức - nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức" [9, tr.1]. Theo Đặng Thành Hưng (2010), quản lí là một dạng lao động gây ảnh hưởng, điều khiển hoặc phối hợp lao động của một hay nhiều người khác trong cùng tổ chức hoặc cùng công việc nhằm đạt mục tiêu nào đó của tổ chức hoặc lợi ích của công việc. Quản lí là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. Quản lí có 4 chức năng chung là Lập kế hoạch- Tổ chức thực hiện - Chỉ đạo - Kiểm tra, đánh giá Lập kế hoạch: Lập kế hoạch là một quá trình bắt đầu từ việc xác định mục tiêu và định rõ chiến lược, kế hoạch, chính sách, thủ tục để đạt mục tiêu đó, định rõ các giai đoạn phải trải qua để thực hiện mục tiêu đã xác định của tổ chức. Lập kế hoạch có vai trò quan trọng vì nó là chức năng khởi đầu của quá trình QL, tạo tiền đề cơ sở cho việc thực hiện các chức năng khác. Nó cho phép nhà QL hình dung rõ hơn về quá trình phát triển của tổ chức, giúp tổ chức tập trung sự chú ý vào các mục tiêu và tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm tra. Lập kế hoạch gồm ba nội dung chủ yếu sau: - Dự đoán, dự báo nhu cầu phát triển. - Chuẩn đoán, đánh giá thực trạng phát triển của tổ chức. - Xác định những mục tiêu, biện pháp và phương tiện cần thiết để thực hiện mục tiêu đề ra. 6 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ Tổ chức: là quá trình sắp xếp và phân phối các nguồn lực để hiện thực hoá các mục tiêu đã đề ra. Đó là quá trình xác định các công việc cần phải được thực hiện, những người thực hiện các công việc, định rõ chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bộ phận, mỗi cá nhân cũng như mối liên kết giữa các bộ phận, giữa các cá nhân trong khi thực hiện công việc. Công tác tổ chức gồm ba nhiệm vụ chính dưới đây: - Xác định cấu trúc của bộ máy - Tiếp nhận và phân phối các nguồn lực theo cấu trúc bộ máy - Xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận, các thành viên trong tổ chức. Chỉ đạo: là quá trình tác động ảnh hưởng qua lại của chủ thể quản lý đến hành vi và thái độ của những thành viên trong tổ chức nhằm đạt được những mục tiêu đề ra. Nội dung của chức năng chỉ đạo bao gồm: - Chỉ huy, ra lệnh, - Động viên, khen thưởng, - Theo dõi, giám sát, - Uốn nắn và điều chỉnh. Kiểm tra Kiểm tra là một chức năng có liên quan đến mọi cấp quản lý nhằm đánh giá trạng thái của hệ thống, xem mục tiêu dự kiến ban đầu và toàn bộ kế hoạch đó đạt được ở mức độ nào, kịp thời phát hiện những sai sót, lệch lạc tìm ra nguyên nhân của những sai sót, những vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn, điều chỉnh và tạo thông tin cho quá trình quản lý tiếp theo. Bốn chức năng quản lý có mối quan hệ mật thiết với nhau tạo thành một chu trình quản lý. Chu trình quản lý gồm 4 giai đoạn với sự tham gia của 2 yếu tố quan trọng: Thông tin và quyết định, trong đó thông tin có vai trò là huyết mạch của hoạt động quản lý. Chức năng kiểm tra đánh giá là giai đoạn cuối 7 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ cùng của hoạt động quản lý đồng thời là tiền đề của một quá trình quản lý tiếp theo. Giám sát được coi như một phần trong chức năng chỉ đạo cũng như kiểm tra đánh giá của hoạt động quản lí. Từ những quan niệm trên, ta thấy bản chất chung của khái niệm QL là một quá trình chịu tác động có ý thức, có định hướng và có tổ chức của chủ thể QL đến khách thể QL nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra một cách hiệu quả nhất trong điều kiện biến động của môi trường. Khái niệm quản lí giáo dục Giáo dục là một hoạt động đặc trưng của lao động xã hội. Đây là một hoạt động chuyên môn nhằm thực hiện quá trình truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử - xã hội qua các thế hệ, đồng thời là động lực thúc đẩy sự phát triển xã hội. Để hoạt động này có hiệu quả, giáo dục phải được tổ chức thành các cơ sở, tạo nên một hệ thống thống nhất. Điều này dẫn đến một tất yếu là phải có một lĩnh vực hoạt động có tính độc lập tương đối trong giáo dục, đó là hoạt động quản lý giáo dục. Quản lý giáo dục được xem như một hoạt động chuyên biệt để quản lý thống nhất các cơ sở giáo dục. Theo các nhà lý luận Xô Viết : “Quản lý giáo dục là tập hợp các biện pháp (tổ chức, phương pháp, cán bộ, giáo dục, kế hoạch hoá, tài chính … nhằm đảm bảo sự vận hành bình thường của các cơ quan trong hệ thống giáo dục, bảo đảm sự tiếp tục phát triển và mở rộng hệ thống cả về mặt số lượng cũng như chất lượng”[27, 34] Như vậy, từ các quan điểm trên có thể hiểu: Quản lý giáo dục là quá trình tác động có định hướng của nhà quản lý giáo dục trong việc vận dụng nguyên lý, phương pháp chung nhất của khoa học nhằm đạt được những mục tiêu đề ra. Đối với việc QLGD ở Trung tâm BDCT, những tác động đó thực chất là những tác động khoa học đến Trung tâm, làm cho Trung tâm tổ chức một cách khoa học, có kế hoạch quá trình dạy và học theo mục tiêu đào tạo. 8 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ 1.2.2. Quản lí Trung tâm Khái niệm quản lí Trung tâm có 2 nghĩa tương đối khác nhau. Theo nghĩa rộng, quản lí Trung tâm chính là quản lí giáo dục cấp cơ sở. Khi đó, bản thân Trung tâm vẫn là đối tượng quản lí vĩ mô, chủ thể quản lí gồm nhiều cấp khác nhau: cấp trung ương, cấp địa phương và cấp trung tâm. Theo nghĩa hẹp hơn, quản lí Trung tâm là hệ thống quản lí giáo dục tại cấp Trung tâm do Giám đốc TT đứng đầu và cùng với bộ máy dưới quyền mình điều hành, trong phạm vi trung tâm. Trong đề tài này, khái niệm quản lí Trung tâm được sử dụng theo nghĩa thứ hai, tức là quản lí giáo dục tại cấp trung tâm do Giám đốc và bộ máy quản lí dưới quyền Giám đốc tiến hành. Nội dung quản lí Trung tâm Nội dung quản lí Trung tâm chính là nội dung quản lí giáo dục tại cấp Trung tâm như một tổ chức nghiệp vụ, chuyên môn. Nội dung này tương ứng với những mảng hoạt động và nguồn lực cơ bản của Trung tâm, bao gồm: - Quản lí chuyên môn, tức là quản lí thực hiện chương trình giáo dục (giảng dạy, học tập), quản lí hoạt động chuyên môn của giảng viên, quản lí hoạt động học tập, hoạt động xã hội, văn hóa tại trung tâm… của học viên. - Quản lí hành chính và tổ chức, đó là kỉ luật, nề nếp làm việc, sắp xếp bộ máy, cơ cấu làm việc, hệ thống hồ sơ, báo cáo, thống kê, công văn, thông tinliên lạc, giữ gìn trật tự, an toàn phòng chống cháy nổ…để chấp hành đúng pháp luật, qui chế, điều lệ. - Quản lí nhân sự, tức là quản lí đội ngũ giảng viên, nhân viên với tư cách là công chức, viên chức, người lao động trong tổ chức và tất cả học viên của Trung tâm với tư cách là thành viên của tổ chức trong thời gian học tập, làm việc và sinh hoạt tại Trung tâm. Nội dung này chủ yếu liên quan đến thực hiện chính sách, tuyển dụng, sử dụng, khen thưởng, kỷ luật… tác động đến nhân tố con người, phát triển đội ngũ. 9 Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/ - Quản lí tài chính, là vấn đề sử dụng nguồn kinh phí do ngân sách cấp cho bộ máy và hoạt động chuyên môn, các khoản kinh phí được hỗ trợ khác cho hoạt động của Trung tâm từ mọi nguồn ngoài ngân sách nhà nước. - Quản lí tài sản, vật tư, thường gọi là cơ sở vật chất- kĩ thuật, gồm hạ tầng xây dựng, đất đai, phòng học, phòng làm việc, các thiết bị năng lượng, nước, công trình ngầm, thư viện, mạng máy tính, điện thoại, và các nguồn học liệu, phương tiện kĩ thuật dạy học... - Quản lí các tổ chức xã hội trong TT (Công đoàn, Đoàn thanh niên... ) 1.2.3. Khái niệm Giám sát thực hiện chương trình dạy học Giám sát là một hoạt động được thực hiện một cách liên tục nhằm thu thập và phân tích các thông tin, từ đó giúp cho nhà quản lý biết chắc các hoạt động của tổ chức có được thực hiện đúng tiến độ, kết quả theo kế hoạch đề ra và kịp thời có các biện pháp can thiệp cần thiết để khắc phục những khó khăn, vướng mắc nếu có. Quá trình giám sát giúp các tổ chức kịp thời hỗ trợ việc ra quyết định tạo nền tảng cho việc đánh giá và bài học kinh nghiệm (36). Giám sát là một hình thức hoạt động của cơ quan Nhà nước hoặc của tổ chức xã hội nhằm đảm bảo pháp chế hoặc sự chấp hành những quy tắc chung nào đó (35). Ta có thể hiểu rằng giám sát là theo dõi và kiểm tra xem có thực hiện đúng những điều quy định không. Giám sát có tổ chức là sự theo dõi, hay kiểm tra đối với một người hay một công việc nào nhất định để đảm bảo chắc chắn người đó hay công việc được thực hiện một cách tốt nhất. Mọi kế hoạch dù lớn nhỏ đều dễ dàng đi trật hướng. Nếu không được giám sát chặt chẽ liên tục, nó sẽ sớm đi trật khỏi mục tiêu ban đầu và thất bại. Nếu được giám sát thường xuyên, sự chệch hướng có thể được giải quyết dễ dàng nhanh chóng, nhờ đó mà tránh được thất bại. 10
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan