Tài liệu Giải phát năng cao hiệu quả tín dụng ở dnnn tại sở giao dịch nhno & ptnt

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu NhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc lµ nhu cÇu sèng cßn ®èi víi méi quèc gia, nhÊt lµ nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ xuÊt ph¸t ®IÓm thÊp nh ë níc ta sù ph¸t triÓn kinh tÕ còng lµ nhu cÇu cÊp b¸ch ®Ó nhanh chãng ®a nÒn kinh tÕ níc nhµ hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi theo xu híng chung cña thêi ®¹i. Chung t¸ biÕt r»ng vèn lµ ch×a kho¸, lµ ®iÒu kiÖn hµng ®Çu cho mäi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. ViÖc huy ®éng vèn vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lu«n lµ bé phËn quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. NÒn kinh tÕ níc ta trªn 10 n¨m thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, ®êi sèng cña nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, c¬ së kinh tÕ h¹ tÇng ®îc ®æi míi, tæng s¶n phÈm x· héi t¨ng trong ®ã tû lÖ s¶n phÈm do c¸c doanh nghiÖp nhµ níc (DNNN) chiÕm kho¶ng 80%. Trong v¨n kiÖn héi nghÞ lÇn tõ IV Ban chÊp hµnh TW kho¸ 8 cã nªu: “TiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, chÊn chØnh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña DNNN”. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ cña khu vùc kinh tÕ nhµ níc th× míi ®¶m b¶o vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc, hç trî cho sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. §Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ, hÖ thèng ng©n hµng nøoc ta ®· cã nh÷ng ®æi míi vÒ tæ chøc còng nh c«ng nghÖ ng©n hµng. Nh÷ng ®æi míi ®ã míi chØ lµ bíc ®Çu nhng còng gãp phÇn quan träng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù c¹nh tranh gay g¾t, c¸c THTM kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh còng nh kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng cña nh÷ng ho¹t ®éng ®ã. HiÖn nay ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm tû träng lín nhÊt trong toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, do vËy viÖc kh«ng n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®ang lµ vÊt ®Ò ®îc c¸c NHTM quan t©m. XuÊt ph¸t tõ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ cña c¸c DNNN vµ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, t«i chän ®Ò tµi: “Gi¶i ph¸t n¨ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ë DNNN t¹i Së giao dÞch NHNo & PTNT” cho b¶n chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh V× thêi gian nghiªn cøu cã h¹n nªn bµi viÕt chØ giíi h¹n trong nªu lªn thùc tr¹ng, gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi DNNN, tõ ®ã rót ra nh÷ng mÆt ®· lµm ®îc ®Ó ph¸t huy vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i, 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng tån t¹i ®ã nh»m ®a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ thÝch hîp. N©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c DNNN lµ mét sè vÊn ®Ò lín song trong ph¹m vi kho¸ luËn v¨n nµy t«i chØ nghiªn cøu trong ph¹m vÞ mèi quan hÖ t¸c ®éng c¶u ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng t¹i Së Giao dÞch NHNo & PTNT . Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy em tr×nh bµy nh sau Ch¬ng I: DNNN vµ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c DNNN. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN t¹i Së Giao dÞch NHNo & PTNT Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN t¹i Së Giao dÞch NHNo & PTNT Víi tr×nh ®é nhËn thøc cßn h¹n chÕ, thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, kinh nghiÖm thùc tÕ cha nhiÒu nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng khiÕm khuyÕt. V× vËy rÊt mong sù gióp ®ì cña thÇy gi¸o c« gi¸o vµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña ban l·nh ®¹o vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp cña Së Giao dÞch NHNo & PTNT , ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin tá lßng biÕt ¬n ®Õn tÊt c¶ thµy gi¸o, c« gi¸o ë häc viÖn ng©n hµng, nh÷ng ngêi ®· tËn t©m truyÒn ®¹t cho em nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt vµ ®éng viªn gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh häc tËp. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch¬ng I Doanh nghiÖp nhµ níc vµ vai trß cña tÝn dông Ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc I. Doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam 1. Kh¸i niÖm vµ c¸c ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp nhµ níc 1.1. Kh¸i niÖm doanh nghiÖp nhµ níc XuÊt ph¸t tõ quan niÖm nÒn kinh tÕ XHCN dù trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt víi hai h×nh thøc lµ së h÷u toµn d©n vµ s¬ h÷u tËp thÓ, do ®ã nÒn kinh tÕ XHCN cã hai thµnh phÇn kinh tÕ vµ kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ quèc doanh chóng ta ®· thµnh lËp rÊt nhiÒu doanh nghiÖp nhµ níc. C¸c doanh nghiÖp nµy ®· ®îc §¶ng vµ Nhµ níc quan t©m thÝch ®¸ng. Theo s¾c lÖnh sè 104SL ban hµnh ngµy 01/01/1048, DNNN ®îc gäi lµ doanh nghiÖp quèc gia: “Doanh nghiÖp quèc gia lµ mét doanh nghiÖp thuéc quyÒn së h÷u cña quèc gia vµ do quèc gia ®iÒu khiÓn”. C¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cña nhµ níc ®îc gäi lµ xÝ nghiÖp quèc doanh, l©m trêng quèc doanh, cöa hµng quèc doanh. ThuËt ng÷ DNNN ®îc sö dông chÝnh thøc trong nghÞ ®Þnh 388/H§BT ngµy 20/11/1991 ban hµnh vÒ quy chÕ thµnh lËp vµ gi¶i thÓ DNNN, ®iÒu 1 cña nghÞ ®Þnh ®· nªu: “DNNN lµ mét tæ chøc kinh doanh do nhµ níc thµnh lËp, ®Çu t vµ qu¶n lý víi t c¸ch chñ së h÷u”. HiÖn nay kh¸i niÖm DNNN ®îc ®Þnh nghÜa trong luËt DNNN nh sau: “DNNN lµ mét tæ chøc kinh tÕ do nhµ níc ®Çu t vèn thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý, ho¹t ®éng kinh doanh hay ho¹t ®éng c«ng Ých th»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi do nhµ níc giao”. DNNN cã t c¸ch ph¸p nh©n, cã quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh trong sè vèn do doanh nghiÖp tù qu¶n lý. Theo tõng thêi gian ®iÒu kiÖn lÞch sö mµ chóng ta ®· cã nh÷ng ®Þnh nghÜa tªn gäi kh¸c nhau nhng tùu chóng l¹i ®iÒu lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc thuéc thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh. 1.2. C¸c ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña doanh nghiÖp nhµ níc 1.2.1. Së h÷u vÒ vèn Chñ së h÷u vÒ vèn cña c¸c DNNN chÝnh lµ Nhµ níc. DNNN lµ tæ chøc kinh tÕ do nhµ níc thµnh lËp bëi lÏ tÊt c¶ c¸c DNNN ®iÒu do c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ký quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Tµi s¶n trongdn lµ mét bé phËn tµi s¶n 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cña Nhµ níc. DNNN do Nhµ níc ®Çu t vèn nªn nã thuéc së h÷u cña nhµ níc . Sau khi thµnh lËp, DNNN lµ mét chñ thÓ kinh doanh nhng kh«ng cã quyÒn së h÷u mµ chØ cã quyÒn qu¶n lý, sö dông tµi s¶n ®ã. §©y lµ ®iÓm kh¸c biÖt c¨n b¶n gi÷a DNNN vµ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Ngoµi bé phËn tµi s¶n thuéc së h÷u nhµ níc DNNN cßn cã tµi s¶n riªng. DNNN ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®éc lËp víi sè tµi s¶n nµy vµ còng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm ®éc lËp víi sè tµi s¶n nµy vµ còng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh trong ph¹m vi vèn do doanh nghiÖp qu¶n lý. DNNN cã mét c¬ cÊu tæ chøc thèng nhÊt, ®ã lµ: héi ®ång qu¶n trÞ, gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc hoÆc gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc tuú theo quy m« cña doanh nghiÖp. DNNN cã thÓ nh©n danh m×nh tham gia c¸c quan hÖ hÖ ph¸p luËt vµ cã thÓ trë thµnh nguyªn ®¬n hay bÞ ®¬n trong quan hÖ tè tông. Lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ, DNNN cã nguån thu ®Ó ®¶m b¶o cho nguån chi cña m×nh chø kh«ng ph¶i lµ c¬ quan dù to¸n nh c¸c c¬ quan kh¸c cña ChÝnh phñ. V× vËy DNNN lµ mét tæ chøc kinh tÕ cã t c¸ch ph¸p nh©n. DNNN lµ ®èi tîng qu¶n lý trùc tiÕp cña nhµ níc nªn ph¶i thùc hiÖn c¸c môc tiªu mµ Nhµ níc giao vµ còng rÊt ®îc Nhµ níc quan t©m. Nh vË c¸c ®Æc ®iÓm ph©n tÝch trªn ta thÊy lîi thÕ cña ng©n hµng khi cho c¸c DNNN vay lµ ®é an toµn t¬ng ®èi cao v× ®· cã Nhµ níc hËu thuÉn. MÆt kh¸c khi cÊp tÝn dông cho c¸c DNNN, c¸c ng©n hµng cßn ph¶i quan t©m ®Õn chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®Ó cã quyÕt ®Þnh kÞp thêi, ®óng ®¾n. 1.2.2. §Æc ®iÓm vÒ s¶n xuÊt. Trong nh÷ng n¨m quann, kinh tÕ quèc doanh kh«ng ngøng ph¸t triÓn, thùc sù gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN ë ViÖt Nam. C¸c DNNN cã møc t¨ng trëng kh¸, ®¶m b¶o ®îc c©n ®èi chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ, ®¸p øng c¸c yªu cÇu dÞch vô c«ng céng, gi¶i quyÕt viÖc lµm, thóc ®Èy ph¸t triÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc vµ h×nh thµnh c¸c trung t©m kinh tÕ míi. §ã lµ nh÷ng thµnh qu¶ kh¸ râ. Bªn c¹nh ®ã trong thêi gian qua c¸c DNNN cßn cã nh÷ng tån t¹i vµ cßn cã kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n, ®ã lµ: VÒ m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh cßn thiÕu thèn, d©y chuyÒn s¶n xuÊt c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, do vËy hµng ho¸ s¶n xuÊt ra chÊt lîng cßn cha cao, mÉu m· kh«ng phï hîp, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cha ®¸p øng yªu cÇu thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh«ng cao. Mét sè doanh nghiÖp khi cã vÊn ®Çu t, nh÷ng viÖc x©y dùng ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng hîp lý thiÕu tÝnh to¸n ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh¶ n¨ng thu håi vèn. VÒ thÞ trêng: c¸c DNNN hiÖn nay ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n trong khai th¸c thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. ThÞ trêng trong níc bÞ søc Ðp cña hµng ngo¹i, hµng nhËp lËu vµ sù lòng lo¹n cña viÖc lµm hµng gi¶, trèn thuÕ cña t nh©n lµm cho hµng ho¸ cña DNNN gi¶m søc c¹nh tranh. Do ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c kho¶n nép vµo ng©n s¸ch nnn, chi phÝ qu¶n lý cao, nªn nã còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cao, kh«ng ®îc thÞ trêng chÊp nh©n. MÆc dï ph¶i bá ra ®Çu t mét sè vèn lín ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ nh÷ng s¶n phÈm míi ra ®îc thêi gian ng¾n, cha kÞp thu håi vèn th× hµng ngo¹i nhËp trµn vµo, cã chÊt lîng cao h¬n vµ cã gi¸ c¶ l¹i thÊp h¬n. Lóc nµy c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n trong tiªu thô, tån kho s¶n phÈm cao nªn kinh doanh dÔ thua lç. §ång thêi c¸c DNNN cßn bÞ c¹nh tranh ngay c¶ víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi ®ang kinh doanh t¹i ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy søc Ðp víi c¸c DNNN lµ rÊt lín. C¸c DNNN lµm h¸ng xuÊt khÈu còng gÆp kh«ng Ýt nh÷ng th¨ng trÇm qua khñng ho¶ng kinh tÕ thêi gian võa qua. Bíc sang thiªn niªn kû míi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®îc tiÕp thªm søc bËt míi, qu¸ tr×nh héi nhËp khu vùc thÕ giíi cïng nhiÒu hiÖp ®Þnh tríc tiªn lµ hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü, sau ®ã lµ gia nhËp AFTA, APEC, WTO.. ®ang xóc tiÕn khÈn tr¬ng. C¸c doanh nghiÖp trong níc ®ång thêi ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc lín, khèc liÖt. 1.2.3. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh Nguån vÊn kinh doanh: MÆc dï Nhµ níc ®· s¾p xÕp, chÊn chØnh c¸c DNNN theo híng thu hÑp nh»m n©ng cao ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DNNN: n¨ng xuÊt - chÊt lîng - hiÖu qu¶ nhng thùc thÕ vÉn cßn cã DNNN cã møc vèn ®iÒu lÖ thÊp h¬n vèn ph¸p ®Þnh. Theo b¸o c¸o cña Tæng côc Thèng kª hiÖn vÉn cßn 25% DNNN cã quy m« vèn Ýt h¬n 1 tû ®ång nªn n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong khi kinh doanh cì nhá cña c¸c níc trong khu vùc còng cã sè vèn trªn díi 1 triÖu USD. Do thiÕu vèn ®Ó ho¹t ®éng nªn c¸c DNNN ph¶i vay ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh vµ qua thùc tÕ cho thÇy 80% vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ do vay ng©n hµng. Cßn vèn tù cã cña doanh nghiÖp Ýt ái, vèn ng©n s¸ch cÊp th× 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nhá giät, kÓ c¶ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n b»ng nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ níc. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña DNNN cßn thÊp. Tµi s¶n cè ®Þnh trong khu vùc quèc doanh chiÕm 70-80% nhng chØ cung cÊp 44% tæng s¶n phÈm trong níc. NhiÒu doanh nghiÖp cha b¶o toµn ®îc vèn. Vèn bÞ chiÕm dông trong kh©u thanh tãn ngµy cµng gia t¨ng nhÊt lµ c«ng nî ph¶i tr¶ ph¸t sinh tõ vµi n¨m nay vÉn cha ®îc gi¶i quyÕt vµ tiÕp tôc t¸i diÔn. §µnh r»ng quan hÖ nî nÇn gi÷a c¸c doanh nghiÖp lµ tÊt yÕu vµ cÊn thiÕt nhng chØ nªn giíi h¹n ë møc ®é nhÊt ®Þnh v× khi vît qua giíi h¹n ®ã sÏ lµm cho tµi chÝnh cña doanh nghiÖp xÊu ®i, vèn bÞ kÑt kh«ng quay vßng ®îc trong khi vÉn ph¶i tr¶ l·i ng©n hµng. 1.2.4. §Æc ®iÓm vÒ qu¶n lý Bªn c¹nh nh÷ng gi¸m ®èc lµm viÖc quªn m×nh, ®Çy n¨ng lùc vµ tr¸ch nhiÖm, trong c¸c DNNN cßn cã rÊt nhiÒu nhµ qu¶n lý ®iÒu hµnh non kÐm vÒ tr×nh ®é, cha ®¸p øng yªu cÇu cña kinh tÕ thÞ trêng, kh«ng ®ñ søc ®a doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng g¾t gao. Mét ®iÓm yÕu hiÖn nay n÷a lµ DNNN chÞu sù chi phèi cña nhiÒu c¬ quan, nhiÒu cÊp, nhiÒu ngêi nªn khã cã thÓ quuy tr¸ch nhiÖm cho mét ngêi, tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cña gi¸m ®èc ®èi víi DNNN cha ®ñ ®é chÆt, c¬ chÕ qu¶n lý, gi¸m s¸t láng lÎo, kÐm hiÖu lùc. §©y lµ kÏ hë lín ®Ó cho nh÷ng hiÖn tîng tham nhòng vµ tiªu cùc n¶y sinh vµ ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi nh÷ng yÕu kÐm hiÖn nay cña DNNN kh«ng thuéc vÒ b¶n chÊt cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy. Chóng ta hy väng víi sù hç trî vÒ vèn cña ng©n hµng vµ nç lùc cña b¶n th©n trong t¬ng l¹i kh«ng xa c¸c DNNN hoµn toµn xøng ®¸ng víi vai trß, nhiÖm vô vµ vÞ trÝ cña nã trong x· héi. 2. Ph©n lo¹i doanh nghiÖp nhµ níc. NÕu dù vµo môc ®Ých ho¹t ®éng cña chóng th× sÏ cã DNNN ho¹t ®éng kinh doanh vµ DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých. DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých lµ DNNN ho¹t ®éng s¶n xuÊt cung øng dÞch vô c«ng céng theo c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn nhiÖm vô an ninh quèc phßng. §©y lµ nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh cã l·i hoÆc nhµ níc kh«ng khuyÕn khÝch kinh doanh do ®ã nhµ níc ph¶i ®Çu t vµo ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých chung cho toµn x· héi. Cßn c¸c DNNN ho¹t ®éng kinh doanh th× ph¶i h¹ch to¸n kinh doanh l©ýy thu bï chi vµ ®¶m b¶o cã l·i. NÕu dùa vµo quy m« vµ h×nh thøc c¶u doanh nghiÖp th× cã DNNN ®éc lËp, doanh nghiÖp thµnh viªn vµ Tæng C«ng ty Nhµ níc. DNNN ®éc lËp lµ doanh nghiÖp kh«ng ë trong c¬ cÊu tæ chøc cña doanh nghiÖp kh¸c. Doanh 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp thµnh viªn lµ doanh nghiÖp n»m trong c¬ cÊu tæ chøc c¶u doanh nghiÖp lín h¬n. Tæng C«ng ty Nhµ níc cã quy m« lín bao gåm c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã quan hÖ g¾n bã víi nhau v× môc ®Ých kinh tÕ, tµi chÝnh, c«ng nghÖ th«ng tin, ®µo t¹o nghiªn cøu tiÕp thÞ ho¹t ®éng trong mét hoÆc mét sè chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt do Nhµ níc thµnh lËp nh»m t¨ng cêng tÝch tô, tËp trung, ph©n c«ng, chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô Nhµ níc giao, n©ng cao kh¶ n¨ng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ toµn Tæng C«ng ty, ®¸p øng nhu cÇu cña toµn ngµnh kinh tÕ. NÕu dùa vµo c¬ cÊu qu¶n lý néi bé doanh nghiÖp th× DNNN ®îc ph©n chia thµnh DNNN cã Héi ®ång qu¶n trÞ DNNN kh«ng cã héi ®ång qu¶n trÞ. DNNN cã héi ®ång qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ChÝnh phñ hoÆc c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ®îc ChÝnh phñ uû quyÒn vÒ sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. DNNN kh«ng cã héi ®ång qu¶n trÞ lµ DNNN mµ ë ®ã chØ cã gi¸m ®èc qu¶n lý ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp theo chÕ ®é mét thñ trëng. ViÖc ph©n lo¹i DNNN theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông cu¶ ng©n hµng bëi lÏ ®èi víi c¸c lo¹i h×nh DNNN kh¸c nhau ng©n hµng sÏ cã c¸c yªu cÇu kh¸c nhau vÒ thñ tôc ph¸p lý còng nh kinh tÕ khi xÐt duyÖt mét dù ¸n xin vay. Tõ ®ã ng©n s¸ch x¸c ®Þnh h×nh thøc cho vay, l·i xuÊt, thêi h¹n cho vay còng nh c¸c yªu cÇu vÒ ®¶m b¶o mét c¸ch hîp lý nhÊt ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao cho mãn vay vÒ phÝa ng©n hµng vµ doanh nghiÖp. 3. Vai trß cña doanh nghiÖp nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng DNNN lµ ®¬n vÞ kinh doanh thuéc khu vùc kinh tÕ quèc doanh. Kinh tÕ quèc doanh thùc ra kh«ng ph¶i lµ thµnh phÇn riªng cã cña chñ nghÜa x· héi. ë hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi hiÖn nay ®Òu cã kinh tÕ quèc doanh. Khu vùc nµy ë c¸c níc cè tû träng kh¸c nhau tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng níc. ë níc ta sù h×nh thµnh thµnh phÇn kinh tÕ nµy do chÝnh s¸ch quèc h÷u ho¸ vµ ®îc u tiªn ph¸t triÓn trong 40 n¨m qua ë miÒn B¾c vµ 20 n¨m trong c¶ níc. Trong thêi gian qua DNNN cã mÆt ë hÇu hÕt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ vµ gi÷ vai trß quan träng thÓ hiÖn cô thÓ ë nh÷ng mÆt sau: Thø nhÊt, DNNN chiÕm vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, n¾m gi÷ nh÷ng ngµnh then chèt, cã nh÷ng ngµnh ®éc quyÒn. HiÖn nay chóng ta ®ang x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã ®iªï tiÕt cña Nhµ níc, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®îc khuyÕn 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 khÝch ph¸t triÓn, b×nh ®¼ng víi nhau trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tríc ph¸p luËt. Sù b×nh ®¼ng nµy kh«ng cã nghÜa lµ chóng cã vÞ trÝ nh nhau trong nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, ph¹m vi ho¹t ®éng cña kinh tÕ quèc doanh sÏ thu hÑp nhng nã vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o bëi nã vÉn sÏ ®îc tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc then chèn cña nÒn kinh tÕ. C¸c DNNN gióp nhµ níc ®ñ søc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕn vÜ m«, can thiÖp vµo thÞ trêng, kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. DNNN chÝnh lµ c«ng cô vËt chÊt cña nhµ níc ®Ó can thiÖp vµo nªn kinh tÕ. Thø hai, DNNN b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng môc tiªu c¶u c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn, chÝnh v× vËy cân ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh mang l¹i Ýt lîi nhuËn hoÆc kh«ng cã lîi nhuËn th× c¸c thµnh ph©n kinh tÕ kh¸c kh«ng ®Çu t vµo. Lóc nµy DNNN víi t c¸ch lµ c«ng cô cña nhµ níc sÏ ®Çu t tham gia vµo c¸c ngµnh nµy ®Ó ®¶m b¶o nhu caµu cña nÒn kinh tÕ, b¶o ®¶m lîi Ých c«ng céng. DNNN cßn gãp phÇn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ x· héi th«ng qua viÖc híng dÉn c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi nhµ níc. DNNN lu«n lµ ngêi ®i ®Çu trong lÜnh vùc nµy lµ tÊm g¬ng ®Ó c¸c doanh nghiÖp kh¸c noi theo. Thø ba, DNNN lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ níc, lµ ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó th«ng qua ®ã thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn x· héi nh ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng trëng. DNNN víi vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ sÏ gãp phÇn thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo híng cã lîi ®Ó hoµ nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, tõng bíc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖnn ®¹i ho¸ ®Êt níc, rót ng¾n kho¶ng c¸ch so víi c¸c níc. DNNN víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n ®îc ®µo t¹o rÌn luyÖn thÊm nhuÇn chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh sÏ ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam kh«ng bÞ chÖch híng mµ ®i ®óng theo con ®êng x· héi chñ nghÜa ®· chän. DNNN còng tham gia vµo c¸c lÜnh vùc kinh doanh ®ßi hái vèn lín mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong níc. ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ ®¸nh gi¸ cña DNNN kh«ng thÓ chØ dùa vµo lç l·i tríc m¾t mµ ph¶i tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ l©u dµi. II. TÝn dông n©ng hµng vµ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi DNNN. 1. TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 TÝn dông víi ®Æc trng c¬ b¶n cña nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Khi nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn th× c¸c quan hÖ tÝn dông ngµy cµng ®îc më réng. Bªn c¹nh viÖc më réng c¸c quan hÖ tÝn dông th¬ng m¹i, tÝn dông ng©n hµng, tÝn dông nhµ níc. Tuy nhiªn víi nh÷ng u viÖt cña m×nh phôc vô cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh th× tÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng h¬n c¶. TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c víi c¸c doanh nghiÖm vµ c¸ nh©n. Trong nÒn kinh tÕ ng©n hµng ®ãng vai trß tæ chøc trung gian. V× vËy trong quan hÖ tÝn dông víi c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n, ng©n hµng võa lµ ngêi ®i vay, võa lµ ngêi cho vay. §èi víi cho vay trong tÝn dông ng©n hµng lµ tiÒn tÖ. V× vËy tÝn dông ng©n hµng ra ®êi ®· kh¸c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ cña tÝn dông th¬ng m¹i vÒ qui m«, thêi gian vµ ph¬ng híng vËn ®éng. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× khèi lîng tÝn dông ng©n hµng ®îc thùc hiÖn cµng lín vµ chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng sè khèi lîng tÝn dông thùc hiÖn trong nÒn kinh tÕ. Së dÜ nh vËy lµ do tÝn dông ng©n hµng ®ãng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®èi voíi lÜnh vùc s¶n xuÊt, lu th«ng hµng ho¸ còng nh lÜnh vùc lu th«ng tiÒn tÖ. 1.1. TÝn dông ng©n hµng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vèn ®Ó duy tr× qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc vµ ngµy cµng më réng. Sù thiÕu vèn lµ qu¸ tr×nh x¶y ra thêng xuyªn ë c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh trong qu¸ tr×nh tËp trung vµ ph©n phèi vèn, tÝn dông ng©n hµng ®· biÕn c¸c bé phËn vèn lÎ tÎ n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh bé phËn tiÒn ®Ó dµnh trong d©n thµnh nguån vèn ®Ó cho vay, ®· gãp phÇn ®iÒu hoµ vèn cho nÒn kinh tÕ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp bï ®¾p ®îc nhu cÇu thiÕu vèn t¹m thêi, gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc. 1.2. TÝn dông ng©n hµng t¸c ®éng cã hiÖu qu¶ ®Õn nhÞp ®o ph¸t triÓn, thóc ®Èy c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ vµ gãp phÇn t¹o nªn mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý. Trong m«i trêng c¹nh tranh, c¸c chñ thÓ kinh doanh lu«n ph¶i chñ ®äng t×m kiÕm vµ thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p nh øng dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt míi, ®æi míi c«ng nghÖ, hoµn thiÖn nghÖ thuËt qu¶n trÞ kinh doanh, t×m kiÕm thÞ trêng míi. ChÝnh tÝn dông ng©n hµng sÏ lµ nguån tµi trî cho c¸c nhu cÇu nµy. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Ó tr¸nh trõng ph¹t kinh tÕ do kh«ng hoµn tr¶ ®îc nî vay ng©n hµng ®ång thêi ®Ó t¹o kh¶ n¨ng n¾m phÇn th¾ng c¸c chñ thÓ kinh doanh ph¶i lao vµo cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt. Trong bèi c¶nh ®ã tÝn dông ng©n hµng còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc di 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 chuyÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ ngµnh nµy sang ngµnh kh¸c vµ chØ cã tÝn dông ng©n hµng míi ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn lín nh vËy cho viÖc thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c nhµ kinh doanh sÏ dÔ dµng chuyÓn tõ nh÷ng ngµnh cã lîi nhuËn thÊp sang nh÷ng ngµnh cã lîi nhuËn cao t¹o ®iªï kiÖn cho viÖc b×nh qu©n ho¸ tû suÊt lîi nhËn trong nÒn kinh tÕ nh»m h×nh thµnh nªn mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý. 1.3.TÝn dông ng©n hµng lµ c«ng cô tµi trî ®¾c lùc cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn vµ nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän. B»ng viÖc sö dông l·i suÊt u ®·i ®èi víi nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän còng nh nh÷ng ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn nhng cÇn thiÕt vµ cã lîi cho quèc tÕ d©n sinh, tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Çy nh÷ng ngµnh kinh tÕ nµy ph¸t triÓn. MÆt kh¸c víi ®Æc trng ph¶i hoµn tr¶ c¶ vèn lÉn l·i cña tÝn dông ng©n hµng ®· gióp cho viÖc sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶. ChÝnh ®iÒu nµy ®· thÓ hiÖn sù u viÖt h¬n cña tÝn dông ng©n hµng so víi viÖc cÊp vèn ng©n s¸ch ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc nµy, v× khi ®îc cÊp bèn ng©n s¸ch ngêi sö dông vèn thêng Ýt quan t©m ®Õn viÖc sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ v× lÏ nguån vèn nµy ®îc cÊp ph¸t vµ kh«ng ph¶i hoµn tr¶. 1.4. TÝn dông ng©n hµng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng thóc ®Çy qu¸ tr×nh më réng mèi quan hÖ giao lu quèc tÕ. HiÖn nay trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia lu«n g¾n liÒn víi thÞ trêng thÕ giíi. Kinh tÕ “®ãng” ®· nhêng bíc cho kinh tÕ “më” v× vËy tÝn dông ng©n hµng ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ph¬ng tiÖn ®Ó nèi liÒn c¸c nÒn kinh tÕ c¸c quèc gia víi nhau. §Æc biÖt ®èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn th× tÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc më réng xuÊt khÈu hµng ho¸ ®ång thêi còng nhê nguån tÝn dông bªn ngoµi ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. 1.5. TÝn dông ng©n hµng cã vai trß quuyÕt ®Þnh ®Õn sù æn ®Þnh cña lu th«ng tiÒn tÖ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× viÖc chó träng ph¸t triÓn s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ ph¶i lu«n ®i ®ång tho× víi viÖc æn ®Þnh lu th«ng tiÒn tÖ. Do nh÷ng nÐt u viÖt cña m×nh mµ tÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù æn ®Þnh cña lu th«ng tiÒn tÖ. Tríc hÕt ng©n hµng lµ kªnh duy nhÊt ®Ó ®a tiÒn vµo lu th«ng, kh«ng nh÷ng chØ ®a tiÒn vµo mµ cßn cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t hµng ho¸. NÕu tÝn dông ng©n hµng ®wocj thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nã sÏ ®¶m b¶o cã khèi lîng tiÒn cung øng phï hîp v× khi cho vay lµ 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ng©n hµng ®· ®a tiÒn vµo lu th«ng vµ khi thu nî lµ ng©n hµng ®· rót tiÒn ra khái lu th«ng. MÆt kh¸c víi chøc n¨ng t¹o tiÒn c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã kh¶ n¨ng më réng tiÒn göi lµm t¨ng khèi lîng tiÒn lu th«ng. V× vËy Ng©n hµng Trung ¬ng ph¶i sö dông c¸c c«ng cô c¶u chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn viÖc ®ieÌu tiÕt ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nh: tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu, h¹n møc tÝn dông… 1.6. TÝn dông ng©n hµng cã vai trß kiÓm so¸t ®èi víi nÒn kinh tÕ. XuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng ph©n phèi vèn tiÒn tÖ, tÝn dông ng©n hµng cã thÓ kiÓm so¸t ®îc c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong qu¸ tr×nh huy ®éng mäi nguån vèn nhµn rçi ®Ó cho vay. Th«ng qua viÖc huy ®éng vèn t¹m thêi nhµ rçi cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tÇng líp d©n c trong x· héi vµ viÖc tæ chøc thanh to¸n cho kh¸ch hµng, ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tiªu thô s¶n phÈm, t×nh h×nh s¶n xuÊt còng nh kh¶ n¨ng chi tr¶ cña kh¸ch hµng qua biÕn ®éng sè d trªn tµi kho¶n. Trong qu¸ tr×nh cho vay, ng©n hµng ph¶i lu©n ®Ò phßng ®Õn nguy c¬ rñi ro cã thÓ x¶y ra vµ v× vËy ph¶i thêng xuyªn ph©n tÝch kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng vµ thêng xuyªn gi¸m s¸t, kiÓm tra ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh, t¸c ®éng kÞp thêi khi cÇn thiÕt. Tõ ®ã ng©n hµng cã kh¶ n¨ng tæng hîp ®îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ mcs ®é ph¸t triÓn cña tõng ngµnh kinh tÕ, ®ång thêi ®ãng gÝp nh÷ng ý kiÕn gãp ý ®Ó thùc hiÖn ®iÒu chØnh kÞp thêi khi cã sù mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu kinh tÕ. TÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªnnã ph¸t huy ®îc vai trß tÝch cùc ®ã hay kh«ng cßn tuú thuéc vµo c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tÝn dông nh thÕ nµo. NÕu ho¹t ®éng tÝn dông cã hiÖu qu¶ sÏ thóc ®Çy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, ®ång thêi t¹o ra sù æn ®Þnh cña lu th«ng tiÒn tÖ. Ngîc l¹i nÕu tÝn dông ng©n hµng kh«ng cã hiÖu qu¶ th× nh÷ng vai trß tÝch cùc cña nã chØ lµ trªn lý thuyÕt vµ h¬n thÕ n÷a nã cßn ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ nÆng nÒ ®èi víi nÒn kinh tÕ. ThËt vËy, ë níc ta trong giai ®o¹n tríc ®©y cÊp tÝn dông cña ng©n hµng thËt kÐm hiÖu qu¶. C¸c kh¸ch hµng vay vèn sö dông kh«ng cã hiÖu qu¶ dÉn ®Õn ph¸t sinh nî qu¸ h¹n, nî khª ®äng khã ®ßi chiÕm tû träng lín. NhiÒu trêng hîp ng©n hµng cho vay ra kh«ng thu håi ®îc c¶ gèc vµ l·i. T×nh tr¹ng cÊp tÝn dông trµn lan, kh«ng cã hiÖu qu¶ ®· dÉn ®Õn s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ tr× trÖ kh«ng ph¸t triÓn, thªm vµo ®ã lµ lu th«ng tiÒn tÖ mÊt æn ®Þnh, l¹m ph¸p cao. Nh÷ng hËu qu¶ ®ã ®Õn nay chóng ta vÉn cßn ph¶i kh¾c phôc. ChÝnh v× 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vËy chÊt lîng hiÖu qu¶ tÝn dông lµ vÊn ®Ò cèt lâi mµ h¬n ai hÕt tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. 2. Vai trß vµ hiÖu qu¶ c¶u tÝn dông ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta. 2.1. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc. 2.1.1. TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn h×nh thµnh c¬ cÊu vèn tèi u cho doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÕm cã doanh nghiÖp nµo chØ sö dông vèn tù cã ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh. ViÖc nµy kh«ng nh÷ng h¹n chÕ kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn lµm t¨ng gia vèn cña doanh nghiÖp ®ã. HiÖn nay ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t, mét doanh nghiÖp cã thÓ sö dông tõ hai nhãm nguån vèn: vèn tù cã vµ vèn ®i vay. Nhng kh«ng ph¶i doanh nghiÖp muèn vay bao nhiªu còng ®îc mµ cßn tuú thuéc ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu theo qy ®Þnh, luËt ®Þnh. NÕu vèn vay qu¸ lín th× chi phÝ vµo gi¸ thµnh sÏ t¨ng. ChÝnh v× vËy buéc doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng c¬ cÊu vèn tèi u. C¬ cÊu vèn tèi u lµ sù kÐt hîp hîp lý nhÊt c¸c nguån vèn tµi trä cho kinh doanh cña mét doanh nghiÖp nh»m môc ®Ých tèi ®a hã gi¸ trÞ thÞ trêng cña doanh nghiÖp t¹i møc gi¸ vèn b×nh qu©n rÎ nhÊt. 2.1.2. TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp më réng s¶n xuÊt kinh doanh. TÝn dông ng©n hµng më réng quy m« ho¹t ®éng cña m×nh th«ng qua viÖc huy ®äng vèn t¹m thêi nhµn rçi trong toµn nÒn kinh tÕ ®Ó tµi trî cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c DNNN nãi riªng. §Ó ®¶m b¶o cho c¸c DNNN kh«ng chØ duy tr× s¶n xuÊt mµ cßn t¸i s¶n xuÊt më réng, ®Æc biÖt trong nh÷ng ngµnh mòi nhän cña ®Êt níc, tÝn dông ng©n hµng tµi trî vèn cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ ng¾n h¹n mµ cßn c¶ trung h¹n. Muèn më réng s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã thÞ trêng. Ngoµi thÞ trêng tiÒm n¨ng trong níc c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i chó träng thÞ trêng níc ngoµi. TÝn dông ng©n hµng th«ng qua nghiÖp vô b¶o l·nh, tµi trî cho xuÊt nhËp khÈu ®· gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt ®iÒu nµy. Khi DNNN lµ ngêi xuÊt khÈu, ng©n hµng ®ãng vai trß lµ ng©n hµng th«ng b¸o thu håi vèn cho hä. Cßn khi c¸c DNNN lµ ngêi nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ ng©n hµng th«ng quan nghiÖp vô b¶o l·nh, më th tÝn dông t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vµ ng©n hµng víi c¸c h×nh thøc tÝn dông phï hîp cña m×nh ®· thùc sù trë thµnh ngêi 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 b¹n tèt cña c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh më réng thÞ phÇn vµ më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DNNN 2.1.3. TÝn dông ng©n hµng gióp c¸c DNNN tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. §Æc trng cña tÝn dông ng©n hµng kh«ng ph¶i cÊp ph¸t vèn mµ lµ cã hoµn tr¶ gèc vµ l·i theo thêi h¹n quy ®Þnh. Do ®ã kh«ng chØ thu håi vèn lµ ®ñ mµ c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i t×m nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó sö dông vèn cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm, t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, ®¶m b¶o tû suÊt lîi nhuËn lín h¬n l·i suÊt ng©n hµng th× doanh nghiÖp míi tr¶ nî ®îc vµ kinh doanh cã l·i. HiÖn nay ng©n hµng chØ cÊp tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp cã ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, nh vËy doanh nghiÖp muèn cã vèn cña ng©n hµng ®Çu t ph¶i tù kh¼ng ®Þnh m×nh lµm ¨n cã hiÖu qu¶. H¬n n÷a, tÝn dông ng©n hµng víi quy tr×nh kiÓm so¸t tríc, trong vµ sau khi cho vay, gi¸m s¸t chÆt chÏ tiÕn ®é vµ môc ®Ých sö dông vèn cña doanh nghiÖp gióp doanh nghiÖp ®i ®óng híng ®· chän nh»m ®¹t môc tiªu lîi nhuËn cao nhÊt. TÝn dông ng©n hµng còng gãp phÇn buéc doanh nghiÖp ph¶i lµm ¨n ®óng ®¾n th«ng qua viÖc kiÓm tra ®Þnh kú cacs b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp. V× qu¸ tr×nh t¹o ra lîi nhuËn cña t b¶n ng©n hµng cã liªn quan ®Õn chu tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nªn ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cña m×nh còng nh cña doanh nghiÖp, ng©n hµng lu«n cïng doanh nghiÖp th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong ph¹m vi cho phÐp, t vÊn cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. 2.1.4. TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN hiÖn nay. HiÖn nay nhµ níc ta ®ang tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN nh»m n©ng cao h¬n hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nµy. §èi tîng cæ phÇn ho¸ tríc m¾t lµ c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô nµy lµ ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ë c¸c DNNN nãi trªn. §©y lµ viÖc lµm míi mÎ nhng mang tÝnh cÊp b¸ch, do vËy cµn cã sù gióp ®ì cña c¸c NHTM. NHTM cã thÓ gióp doanh nghiÖp b¸n trùc tiÕp c¸c cæ phiÕu tr¸i phiÕu trªn thÞ trêng cÊp hai vµ trong trêng hîp kh¸ch hµng cÇn vèn, xÐt thÊy ®ñ an toµn vµ cã lîi nhuËn, ng©n hµng sÏ cho doanh nghiÖp vay vèn cã gi¸ trÞ b»ng gi¸ trÞ c¸c cæ phiÕu ph¸t hµnh, coi cæ phiÕu nh vËt b¶o ®¶m. Sau ®ã ng©n hµng b¸n l¹i trªn thÞ trêng cÊp hai vµ thu håi vèn. Víi h×nh thøc tÝn dông nµy cña 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ng©n hµng c¸c DNNN cã thÓ yªn t©m phÇn nµo trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ do ®ã sÏ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN hiÖn nay. TÝn dông ng©n hµng cßn gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn doanh nghiÖp ë chç lµ ng©n hµng cßn cho c¸c doanh nghiÖp vay ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, lµm ¨n cã hiÖu qu¶. §Õn lît c¸c DNNN ®· ®îc cæ phÇn ho¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tèt lµ tÊm g¬ng cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c noi theo, yªn t©m v÷ng tin vµo con ®êng cæ phÇn ho¸ mµ nhµ níc ®· ®Æt ra. 2.2. HiÖu qu¶ tÝn dông víi doanh nghiÖp nhµ níc. HiÖu qu¶ tÝn dông lµ sù ®¸p øng yªu cÇu c¶u kh¸ch hµng phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn tån t¹i cña ng©n hµng. HiÖu qu¶ tÝn dông ®îc ®annhs gi¸ b»ng chÝnh kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng tÝn dông, ®ã lµ lîi nhuËn sau khi ®· thanh to¸n tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh. KÕt qu¶ nµy lµ thíc ®o nh÷ng cè g¾ng cña ng©n hµng trong tÝnh to¸n, ®iÒu tiÕt nguån vèn cho vay, tûy gi¸ cho vay, thu nî… HiÖu qu¶ tÝn dông thÓ hiÖn: - §èi víi DNNN: tÝn dông ph¸t ra ph¶i phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña kh¸ch hµng, víi l·i xuÊt, kú h¹n hîp lý, thñ tôc ®¬n gi¶n thu hót nhiÒu kh¸ch hµng nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c tÝn dông, ®¸p øng nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn. - §èi víi sù ph¸t triÓn x· héi: tÝn dông phôc vô s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm, khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt tèt c¸c quan hÖ t¨ng trëng tÝn dông vµ t¨ng trëng kinh tÕ. - §èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i: víi ph¹m vi, møc ®é, giíi h¹n tÝn dông ph¶i phï hîp víi quy ®Þnh thÓ lÖ cña b¶n th©n ng©n hµng ®ã, ®¶m b¶o nguyªn t¾c hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ c¹nh tranh trªn th¬ng trêng, mang l¹i lîi nhuËn vµ ®¶m b¶o thanh kho¶n cho ng©n hµng. Cã thÓ nãi hiÖu qu¶ tÝn dông lµ kh¸i niÖm cô thÓ, thÓ hiÖn ®îc qua c¸c chi tiªu tÝnh to¸n nh kÕt qu¶ kinh doanh, thêi h¹n cho vay hîp lý, l·i suÊt cho vay phï hîp, nî qó h¹n, ph¬ng ph¸p thu nî, chi phÝ thÊp nhÊt…. Nhng còng trõu tîng thÓ hiÖn qua kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch hµng, t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ … vµ lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp. §Ó cã hiÖu qu¶ tÝn dông, quan hÖ tÝn 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 dông ph¶i ®îc thiÕt lËp trªn c¬ së sù tin cËy vµ uy tÝn cña ng©n hµng trong ho¹t ®éng. HiÓu ®óng b¶n chÊt vµ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®óng hiÖuqu¶ tÝn dông còng nh x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c nguyªn nh©n tån t¹i cña hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN sÏ gióp ng©n hµng t×m ®îc biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay. 2.3. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông víi doanh nghiÖp nhµ níc. 2.3.1. VÒ phÝa ng©n hµng. N©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông víi DNNN lµm t¨ng kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô cña c¸c NHTM do t¹o thªm nguån vèn tõ viÖc t¨ng vßng quay cña vèn tÝn dông vµ thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng bëi c¸c t×nh thøc cña c¸c s¶n phÈm dÞch vô, t¹o ra nh÷ng h×nh ¶nh tèt vÒ biÓu tîng vµ uy tÝn cña ng©n hµng cïng sù trung thµnh cña kh¸ch hµng. N©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN cßn gióp ng©n hµng thùc hiÖn hai môc tiªu mµ bÊt cø ng©n hµng nµo còng ph¶i ®Æt ra, ®ã lµ lîi nhuËn vµ an toµn. ThËt vËy, hiÖu qu¶ tÝn dông lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lîi cña c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ng©n hµng do gi¶m ®îc sù chËm trÔ, gi¶m chi phÝ nghiÖp vô, chi phÝ qu¶n lý vµ c¸c chi phÝ thiÖt h¹i do kh«ng thu håi ®îc vèn vay. Nã còng gióp ng©n hµng x©y dùng ®îc c¬ cÊu t¸i s¶n cã thÝch hîp, phï hîp víi tµi s¶n nî. H¬n n÷u, DNNN thuéc së h÷u nhµ níc cho nªn viÖc cÊp tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp nµy xÐt vÒ khÝa c¹nh an toµn lµ cao h¬n so víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c. Sù an toµn cña doanh nghiÖp còng t¨ng lªn do nguån vèn tù cã t¨ng tõ lîi nhuËn bæ sung v× ta biÕt chøc n¨ng quan träng nhÊt cña vèn tù cã lµ chøc n¨ng b¶o vÖ. N©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông víi DNNN cßn gióp ng©n hµng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô tÝn dông, cã thªm nhiÒu kinh nghiªm quý b¸u, xö lÝ nhanh c¸c t×nh huèng xÈy ra, cã kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n tèt, tõ ®ã dÉn ®Õn n©ng cao uy tÝn ng©n hµng, më réng réng thÞ phÇn t¹o m«i trêng thuËn lîicho ho¹t ®éng ng©n hµng®ång thêi thùc hiÖn tèt nhiÖm vô chÝnh s¸ch cña ®¶ng vµ nhµ níc trong qu¸tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹iho¸ ®Êt níc. 2.3.2 VÒ phÝa DNNN Khi hiÖu qu¶ tÝn dông ®îc n©ng lªn, c¸c doanh nghiÖp sÏ cã ®îc nh÷ng kho¶n vèn vay tõ ng©n hµng víi thñ tôc ®¬n gi¶n,l·i suÊt u ®·i h¬n gióp doanh 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp më réng kinh doanh, t¨ng lîi nhuËn xøng ®¸ng víi vai trß chñ ®¹o trong nªn kinh tÕ. III. Mét sè c¬ chÕ chÝnh s¸ch cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN 1. Thùc tr¹ng c¸c DNNN hiÖn nay Nhµ níc ®· s¾p xÕp, chÊn chØnh c¸c DNNNtheo thu hÖp nh»m n©ng cao ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña DNNN, n¨ng suÊt chÊt lîng hiÖu qu¶, nhng thùc tÕ vÉn cßn cã DNNNcã mùc vèn ®iÒu lÖ díi 01 tû ®ång. Theo b¸o c¸o cña tæng côc thèng kª hiÖn nay vÉn cßn 50%DNNN cã quy m« vèn ®iÒu lÖ díi 01 tû VND nªn n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh gÆp khã kh¨n do thiÕu vèn ®Ó ho¹t ®éng nªn c¸c DNNN ph¶i vay ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh vµ qua thùc tÕ cho thÊy 80% vè cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lµ vèn vay ng©n hµng. cßn vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp Ýt ái, vèn ng©n s¸ch cÊp th× nhá giät, kÓ c¶ c¸c c«ng tr×nh ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n b»ng ngu«n vèn ng©n s¸ch, trong khi ®ãt×nh tr¹ng m¸y mãc, thiÕt bÞ ch¾p v¸ vµ nhµ xëng phôc vô cho s¶n xuÊt l¹c hËu,®ang lµ të ng¹i cho viÖc n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh®Ó ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghÖ ho¸. ChÝnh v× vËy, mét dù ¸n vay vèn trung, dµi h¹n®Ó ®æimíi c«ng nghÖ hay më réng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cã tÝnh kh¶ thi vµ tÝnh thùc hiÖn lµ khã kh¨n khi ®i vµo thùchiÖn v× kh¶ n¨ng tµi v× chÝnh cña doanh nghiÖp cã h¹n so víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cßn c¸c ph¬ng ¸n SXKD ng¨n h¹n th× x¶y ra t×nh tr¹ng chiÕn dông vèn chiÕm dông lÉn nhau, hiÖn nay t×nh tr¹ng chiÕn dông vèn lÉn nhau cña c¸c doanh nghiÖp trë nªn b¸o ®éng, qua b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn ®· lµm n¨ng lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp gi¶m sót. V× vËy viÖc xem xÐt hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ thÈn ®Þnh dù ¸n, ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ DNNN rÊt quan träng ®Ó quyÕt ®Þnh cho vayvµ ph¶i ®¶m b¶o an toµn vèn tÝn dông cña c¸c NHTM. Tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp cßn nhiÒu bÊt cËp khi sù yÕu kÐm cña doanh nghiÖp cßn do chÝnh nhngx ngêi l·nh ®¹o doanh nghiÖp cè ý lµm tr¸i, hoÆc cè ý tham nhòng cã nh÷ng doanh nghiÖp dïng vèn vay ng©n hµng ®Ó thanh to¸n c«ng nî, ®Ó mua b¾t ®oäng s¶n hoÆc dïng vµo viÖc kh¸c sai víi môc ®Ých sö dông vèn vay ng©n hµng, mµ kh«ng quan t©m ®Õn nh÷ng nguyªn t¾c tÝn dông. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Thùc tÕ lµ c¸c DNNN cã thÓ më tµi kho¶n vµ vay vèn ®îc ë c¸c NHTMQD vµ NHTM cæ phÇn kh¸c nhau do ®ã kh¶ n¨ng qu¶n lý t×nh tr¹ng tµi chÝnh vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®èi víi ng©n hµng lµ khã kh¨n. Trong khi ®ã viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong thêi gian võa qua víi ng©n hµng còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n v× c¸c doanh nghiÖp thêng cung cÊp th«ng tin tµi chÝnh thiÕu trung thùc dÉn ®Õn ng©n hµng ®¸nh gi¸ sai vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, g©y nªn viÖc cho vay cña ng©n hµng kÐm hiÖu qu¶, thËm chÝ cã m¸m vay kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi, mÊt vèn… 2. Mét sè c¬ chÕ chÝnh s¸ch cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn n©ng cao tÝn dông víi DNNN. 2.1 Ph¸t huy m¹nh h¬n mäi nguån lùc cña DNNN. §Ó ph¸t huy m¹nh mÏ néi lùc cÇn ph¶i sÐp xÕp, ®æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ nîc t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho DNNN cã c¬ héi më mang thÞ trêng, tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn, c«ng nghÖ míi mÆt kh¸c t¹o m«i trêng vµ c¬ chÕ thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp, c¸c ngµnh vµ ®Þa ph¬ng ph¸t huy lîi thÕ, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶, b¶o ®¶m trËt tù kû c¬ng ph¸p luËt. Theo híng ®ã trong n¨m tíi cÇn thùc hiÖn tèt c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®íi ®©y: T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t huy hªt kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó ®Çu t ph¸t triÎn SXKD. §èi víi víi DNNNtrªn c¬ së tæng kÕt thùc tiÔn ChÝnh phñ ®· cã ®Ò ¸n tr×nh Bé chÝnh trÞ ra nghÞ quyÕt ®Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng x¾p xÕp ®«Ø míi ph¸t triÓn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña DNNN, gãp phÇn ®¶m b¶o vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc .N¨m 2001 ph¶i ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn quan trängtrong viÖc thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng ®ãvíi sù nhÊt trÝ vµ quyÕt t©m caoh¬n.TiÕp tôc gi¶i quyÕt nh÷ng víng m¾c ®Ó ®Èy nhanh vµ n©ng cao hiÖu qu¶,cæ phÇn ho¸,tÝch cùc thùc hiÖn chñ tr¬ng ®îc giao, qu¶n lÝ, kho¸n kinh doanh,b¸n cho thuª nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá, kh«ng cÇn duy tr× h×nh thøc së hÜu vµ qu¶n lÝ cò. §Ó xö lÝ nh÷ng doanh nghiÖp thua lç kÐo dµi mµ kh«ng thÓ chuyÓn ®æi sang h×nh thøc kh¸, cÇn söa ®æi ,bæ sung luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ DNNN theo híng n©ng cao quyÒn tù chñ,tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng chñ së h÷u vèn nhµ níc vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi sö dông vèn t¹i doanh nghiÖp,cïng víi viÖc chuyÓn c¸c DNNN sau khi cæ phÇn ho¸ sang ho¹t ®éng theo quy ®Þnh vÒ c«ng ty cæ phÇn trong luËt doanh nghiÖp, thùc hiÖn chñ tr¬ng chuyÓn doanh nghiÖp kinh doanh 100%vèn 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nhµ níc thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm hò h¹n, mét sè chñ së h÷u theo luËt doanh nghiÖp .Nghiªn cøu vµ thÝ ®iÓm h×nh thøc c«ng ty ®Çu t tµi chÝnh nhµ níc thùc hiÖn vèn nhµ níc thay cho chÕ ®é c¬ quan hµnh chÝnh chñ qu¶n. TiÕn hµnh mét bíc x¾p xÕp l¹i vµ ®æu míi qu¶n lÝ c¸c tæng c«ng ty lµ chñ ®Çu t chÝnh vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn chuyÓn sanhg kinh tÕ thÞ trêng, nhµ níc kh«ng cßn bao cÊp cho DNNN nh tríc,chÝnh phñ ®· t¹o hµnh lang ph¸p lý cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng, luËt DNNN ®îc quèc héi häp vµ th«ng qua. NghÞ ®Þnh 59/CP ngµy 3/10/1996 cña chÝnh phñ ban hµnh qui chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh ®èi víi DNNN,nghÞ ®Þnh 50/CP ngµy 28/8/1996 cña chÝnh phñ vÒ thµnh lËp, tæ chøc l¹i, gi¶i thÓ vµ ph¸ s¶n DNNN vµ mét lo¹t c¸c th«ng t híng dÉn c¸c nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ ... 2.2 §èi víi c«ng t¸c tÝn dông Trong thêi gian tíi n©ng cao chÊt lîng tÝn dông lµ träng t©m hµng ®Çu cña NHTM, nã võa quyÕt ®Þnh vËn mÖnh sèng cßn cu¶ mçi ®¬n vÞ trong hÖ thèng ng©n hµng ë níc ta, võa lµ yÕu tè kh¸ch quan vµ ph¶i gi¶i quyÕt ë nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau: 2.2.1 Tríc hÕt tËp chung gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i cò TËp trung nî qu¸ h¹n nhÊt lµ nh÷ng mãn nî do nguyªn nh©n chñ quan g©y nªn, xö lý theo ®óng chØ thÞ sè 14 ngµy21/11/1996 cña thèng ®èc ng©n hµng nhµ níc vÒ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÊp b¸ch nh»m ®¶m b¶o chÊt lîng ho¹t ®éng tin dông ng©n hµng . * ChÊn chØnh mét bíc hå s¬ cho vay ®èi víi tõng kh¸ch hµng, ®¶m b¶o ®ñ tÝnh ph¸p lý trong thÓ lÖ cho vay ®· quy ®Þnh . * T¨ng cêng c«ng t¸c thanh tra,kiÓm tra ,tËp chung kiÓm tra chÐo ë mçi ®Þa bµn, mçi vïng l·nh thæ díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, ph¸t hiÖn vµ sö lÝ kÞp thêi nh÷ng vô viÖc trong cho vay, nhÊt lµ nh÷ng mãn nî qu¸ h¹n :®¶m b¶o ®ñ sè liÖu ®Çy ®ñ ®é tin cËy gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng mçi mãn vay ®îc theo dâi cho ®Õn khi thu hÕt nî :®ång thêi tæ chøc ph©n lo¹i nî ,ph©n lo¹i kh¸ch hµng khi cho vay 2.2.2 LËp l¹i trËt tù kû c¬ng trong m«i trêng kinh doanh më 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Bè trÝ l¹i ngêi ®øng ®Çu ë nh÷ng ®¬n vÞ cã nhiÒu yÕu kÐm, æn ®Þnh vµ s¾p xÕp l¹i tæ chøc trong néi bé NHTM t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mçi c¸n bé tù gi¸c lµm viÖc víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. NhÊt lµ c¸n bé tÝn dông ph¶i tù nghiªm khÊc víi chÝnh b¶n th©n m×nh, v× thÕ n©ng cao ®îc chÊt lîng tÝn dông , ®ä an toµn cho vay kh¸ cao ,®µnh r»ng còng cã rñi ro nhng tû lÖ nhá . 2.2.3 Nh÷ng c¶i c¸ch t¨ng cêng søc m¹nh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cu¶ khu vùc tµi chÝnh ,tÝn dông nh»m thóc ®Èy c¶i c¸ch vµ n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN Tù do ho¸ h¬n c¸c quy t¾c ho¹t ®éng cña c¸c ®Þnh chÕ cho vay vµ Ên ®Þnh l·i suÊt nh»m t¨ng cêng tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c kho¶n cho vay. t¹o quyÒn tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña TCTD Gi¶m bít ch¬ng tr×nh tÝn dông cã chØ ®¹o vµ mang tÝnh chÝnh s¸ch, t¸ch tÝn dông th¬ng m¹i ra khái tÝn dông chÝnh s¸ch .Võa qua ng©n hµng thÕ giíi cho biÕt ,®Õn n¨m 2002 WB t¹i ViÖt nam sÏ ngõng cho vay c¸c kho¶n cho vay u ®·i víi c¸c c¸c DNNN ®Ó ®Èy m¹nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®éc lËp cña c¸c doanh nghiÖp nµy .c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù chñ vÒ tµi chÝnh ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng c¸c cè g¾ng c¶i c¸ch chÝnh s¸ch cña nhãm ng©n hang thÕ giíi ®ang híng vµo ba gi¶i ph¸p chÝnh ®Ó tµo m«i trêng kinh doanh lµnh m¹nh .§ã lµ xo¸ bá nh÷ng u tiªn ®Æc biÖt cho khu vùc DNNN ,kh¾c phôc nh÷ng khÈ n¨ng sö dông tÝn dông vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng h¹n hÑp ,thay ®æi c¬ chÕ th¬ng m¹i cã nhiÒu h¹n chÕ vµ tÝnh dù b¸o kÐm WB sÏ tiÕp tôc hç trî cïng c¸c ngµnh chøc n¨ng cña ViÖt nam hoµn thiÖn c¬ chÕ gi¸m s¸t c¸c thay ®æi tÝn dông ng©n hµng vµ hç trî ng©n s¸ch theo quý cho 200DNNN lín nî nhiÒu :t¨ng cêng c¸c møc h¹n chÕ tÝn dông ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp nµy .Thùc hiÖn kÕ ho¹ch c¬ cÊu ba tæng c«ng ty lín lµ SEAPRODEX,VINACAFE,VINATEXvµ tiÕn hµnh kiªm to¸n cho c¸c doanh nghiÖp lín cã vÊn ®Ò ,®Ó cã biÖn ph¸p sö lý . Cuèi cïng n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông gãp phÇn lµm c¸c môc tiªu trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®îc thùc hiÖn tèt h¬n nh æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn k×m chÕ l¹m ph¸t, t¨ng trëng kinh tÕ vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm .víi nh÷ng u thÕ trªn nªn viÖc cñng cè vµ n©ng cao hiÖu qu¶ tÝn dông ®èi víi DNNN lµ thËt sù cÇn thiÕt kh¸ch quan v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña NHTM còng nh DNNN vµ nÒn kinh tÕ Ch¬ng II 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 THùC TR¹NG HO¹T ®éng tin dông ®èi víi dnnn t¹i së giao dÞch nhno vµ ptnt I I. 1. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña së Giao dÞch Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng: Trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ níc ta hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thay ®æi quan träng c¶ vÒ mÆt tæ chøc bé m¸y vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng. §Õn nay hÖ thèng ng©n hµng ®· ph¸t triÓn thµnh hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam t¬ng ®èi hoµn chØnh. NghÞ ®Þnh 53/H§BT ngµy 26/03/1988 ®· chuyÓn ®æi hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam tõ m« h×nh 1 cÊp sang m« h×nh 2 cÊp, t¸ch râ chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vµ chøc n¨ng kinh doanh. Dùa trªn tinh thÇn nghÞ ®Þnh 53/H§BT, Ng©n hµng chuyªn doanh ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt nam ®· ®îc h×nh thµnh tõ vô tÝn dông n«ng l©m – ng diªm nghiÖp cña Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt nam. Ngµy 14/11/1990 chñ tÞch héi ®ång bé trëng (hay thñ tíng chÝnh phñ, ®· ký quyÕt ®Þnh sè 400/C«ng ty chuyÓn ng©n hµng chuyªn doanh ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt nam thµnh ng©n hµng TMQD lÊy tªn lµ NHNo ViÖt nam nay lµ NHNo & PTNT ViÖt Nam. HiÖn nay ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ PTNT ViÖt nam lµ doanh nghiÖp nhµ níc ®Æc biÖt ®îc tæ chøc theo m« h×nh Tæng C«ng ty cã Héi ®ång qu¶n trÞ díi sù ®iÒu hµnh cña héi ®ång qu¶n trÞ. Tæng Gi¸m ®èc do Thèng ®èc NHNN bæ nhiÖm theo ®Ò nghÞ cña Héi ®ång qu¶n trÞ. Së Giao dÞch NHNo & PTNT lµ mét thµnh viªn cña NHNo&PTNT ViÖt Nam thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 15 ngµy 01/04/1991 cña Tæng Gi¸m ®èc NHNo ViÖt Nam. Së Giao dÞch lµ mét ph¸p nh©n tù chñ vÒ tµi chÝnh tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh vµ nh÷ng cam kÕt cña m×nh, cã B¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ con dÊu riªng, ho¹t ®éng trong khu«n khæ ph¸p luËt ng©n hµng HTXTD vµ C«ng ty tµi chÝnh, theo quy ®Þnh cña Tæng Gi¸m ®èc NHNo&PTNT ViÖt Nam. Trô së chÝnh t¹i sè 2 L¸ng H¹ - §èng §a- Hµ Néi, tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n më t¹i Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam. Së Giao dÞch thùc hiÖn nhiÖm vô h¹ch to¸n theo lÖnh cña Tæng Gi¸m ®èc NHNo&PTNT ViÖt Nam, thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông ®îc thÓ hiÖn qua c«ng t¸c huy ®éng vèn vµ c«ng t¸c ®Çu t tÝn dông. 2. Ph¹m vi ho¹t ®éng vµ ®èi tîng kh¸ch hµng. 20