1
Lêi më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi.
Doanh nghiÖp võa vµ nhá (DNV&N) lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh«ng
nh÷ng thÝch hîp ®èi víi nÒn kinh tÕ cña nh÷ng níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn mµ
cßn ®Æc biÖt thÝch hîp víi nÒn kinh tÕ cña nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn. ë níc ta
tríc ®©y, viÖc ph¸t triÓn c¸c DNV&N còng ®· ®îc quan t©m, song chØ tõ khi cã
®êng lèi ®æi míi kinh tÕ do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam khëi xíng th× c¸c doanh
nghÞªp nµy míi thùc sù ph¸t triÓn nhanh c¶ vÒ sè vµ chÊt lîng.
Trong ®iÒu kiÖn cña nh÷ng bíc ®i ban ®Çu thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn
®¹i ho¸ ®Êt níc, cã thÓ kh¼ng ®Þnh viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn DNV&N lµ bíc ®i
hîp quy luËt ®èi víi níc ta. DNV&N lµ c«ng cô gãp phÇn khai th¸c toµn diÖn
mäi nguån lùc kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nh÷ng nguån tiÒm tµng s½n cã ë mçi ngêi, mçi
miÒn ®Êt níc. C¸c DNV&N ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña m×nh trong
viÖc gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ mµ quèc gia nµo còng ph¶i quan t©m chó ý ®Õn
®ã lµ: T¨ng trëng kinh tÕ - gi¶i quyÕt viÖc lµm - h¹n chÕ l¹m ph¸p.
Nhng ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn DNV&N ë níc ta ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt hµng
lo¹t c¸c khã kh¨n mµ c¸c doanh nghiÖp nµy ®ang gÆp ph¶i liªn quan ®Õn nhiÒu
vÊn ®Ò. Trong ®ã khã kh¨n lín nhÊt, c¬ b¶n nhÊt, phæ biÕn nhÊt, lµm tiÒn ®Ò cho
c¸c khã kh¨n nhÊt ®ã lµ thiÕu vèn s¶n xuÊt vµ ®æi míi c«ng nghÖ. VËy doanh
nghiÖp nµy ph¶i t×m vèn ë ®©u trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng vèn ë ViÖt Nam cha ph¸t
triÓn vµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp nµy khã ®¸p øng ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia,
chóng ta còng cha cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c doanh nghiÖp nµy mét c¸c hîp lý. V×
vËy ph¶i gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn cho c¸c DNV&N ®· vµ ®ang lµ mét vÊn ®Ò
cÊp b¸ch mµ §¶ng, Nhµ níc, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tÝn dông
còng ph¶i quan t©m gi¶i quyÕt.
Thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy nguån vèn tÝn dông ng©n hµng ®Çu t cho ph¸t
triÓn DNV&N cßn rÊt h¹n chÕ v× c¸c DNV&N khã ®¸p øng ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn vay
vèn ng©n hµng vµ khi tiÕp cËn nguån vèn tÝn dông th× c¸c doanh nghiÖp l¹i sö
dông vèn cha hîp lý vµ hiÖu qu¶. V× thÕ viÖc t×m ra gi¶i ph¸p tÝn dông nh»m ph¸t
triÓn DNV&N ®ang lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay cña c¸c NHTM. XuÊt ph¸t
tõ quan ®iÓm ®ã vµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c DNV&N hiÖn nay, sau mét thêi
gian thùc tËp t¹i VP Bank (Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn c¸c doanh nghiÖp
ngoµi quèc doanh ViÖt Nam ) em ®· chän ®Ò tµi : “Gi¶i ph¸p tÝn dông ng©n
hµng nh»m ph¸t triÓn DNV&N t¹i VP Bank”
2. Môc ®Ých nghiªn cøu
2
Xem xÐt mét c¸ch tæng qu¸t vµ cã hÖ thèng thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña c¸c DNV&N vµ viÖc ®Çu t tÝn dông cña VP Bank cho c¸c doanh nghiÖp
nµy. §ång thêi ®Ò tµi còng ®a ra mét sè gi¶i ph¸p tÝn dông nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn
DNV&N trªn ph¹m vi ho¹t ®éng cña VP Bank.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
§Ò tµi chän ho¹t ®éng tÝn dông cho c¸c DNV&N t¹i VP Bank trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y lµm ®èi tîng nghiªn cøu
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, luËn v¨n ®· sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn
cøu khoa häc ®Ó ph©n tÝch lý luËn gi¶i thùc tiÔn : Ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn
chøng, ph¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ, ph¬ng ph¸p tæng hîp thèng kª…
5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn th× luËn v¨n gåm ba ch¬ng:
Ch¬ng I : Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn
cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng ®èi víi DNV&N
t¹i VP Bank
Ch¬ng III : Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ vÒ ho¹t ®éng tÝn
dông nh»m ph¸t triÓn DNV&N t¹i VP Bank
Ch¬ng 1
vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi viÖc
ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá tROng
nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1.1. TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc trng cña TÝn dông ng©n hµng trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng
1.1.1.1 Kh¸i niÖm TÝn dông ng©n hµng
TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng víi mét
bªn lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n, hé gia ®×nh trong x· héi trong ®ã ng©n hµng
gi÷ vai trß võa lµ ngêi ®i vay, võa lµ ngêi cho vay.
1.1.1.2 §Æc trng cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
- TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn dùa trªn c¬ së lßng tin.
3
- TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn cã thêi h¹n.
- TÝn dông lµ quan hÖ vay mîn cã hoµn tr¶.
1.1.2 Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng
1.1.3. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng
Theo ®iÒu 49 LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông th× c¸c tæ chøc tÝn dông ®îc cÊp tÝn
dông cho tæ chøc c¸ nh©n díi c¸c h×nh thøc cho vay, chiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ
giÊy tê cã gi¸ kh¸c, b¶o l·nh, cho thuª tµi chÝnh vµ c¸c h×nh thøc kh¸c theo quy
®Þnh cña ng©n hµng nhµ níc.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, hiÖn nay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®ang cung cÊp
cho doanh nghiÖp nh÷ng h×nh thøc tÝn dông sau:
TÝn dông ng¾n h¹n gåm: ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu, cho vay thÊu chi, cho
vay tõng lÇn
TÝn dông trung vµ dµi h¹n gåm : Cho vay theo dù ¸n, cho vay hîp vèn
C¸c h×nh thøc tµi trî tÝn dông chuyªn biÖt gåm: Cho thuª tµi chÝnh, b¶o
l·nh ng©n hµng
1.2- Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña
DNV&N
1.2.1- Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1.2.1.1- Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm DNV&N
1.2.1.1.1- Kh¸i niÖm
- Kh¸i niÖm doanh nghiÖp:
- Ph©n lo¹i doanh nghiÖp:
Kh¸i niÖm chung DNV&N
DNV&N lµ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã t c¸ch ph¸p nh©n kinh
doanh v× môc ®Ých lîi nhuËn, cã quy m« doanh nghiÖp trong nh÷ng giíi h¹n nhÊt
®Þnh tÝnh theo c¸c tiªu thøc vèn, lao ®éng, doanh thu, gi¸ trÞ gia t¨ng thu ®îc
trong tõng thêi k× theo quy ®Þnh cña tõng quèc gia.
Kh¸i niÖm DNV&N ë ViÖt Nam nh sau: Lµ nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt
kinh doanh cã t c¸ch ph¸p nh©n, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, cã quy m«
vÒ vèn hoÆc lao ®éng tho¶ m·n c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ®èi víi tõng ngµnh
nghÒ t¬ng øng víi tõng thêi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
1.2.1.1.2. §Æc ®iÓm cña DNV&N
- DNV&N tån t¹i vµ ph¸t triÓn ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ.
- DNV&N cã tÝnh n¨ng ®éng vµ linh ho¹t cao
4
- DNV&N cã bé m¸y tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý gän nhÑ, cã hiÖu qu¶.
- Vèn ®Çu t ban ®Çu thÊp, kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh
- C¹nh tranh gi÷a nh÷ng DNV&N lµ c¹nh tranh hoµn h¶o
- Bªn c¹nh nh÷ng ®Æc ®iÓm thÓ hiÖn u ®iÓm cña DNV&N th× cßn cã mét
sè ®iÓm cßn h¹n chÕ.
VÞ thÕ trªn thÞ trêng thÊp, tiÒm lùc tµi chÝnh nhá nªn kh¶ n¨ng c¹nh
tranh thÊp.
Ýt cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Ó ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ gi¸ trÞ cao.
Ýt cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®µo t¹o nh©n c«ng, ®Çu t cho nghiªn cøu, thiÕt kÕ c¶i
tiÕn c«ng nghÖ, ®æi míi s¶n phÈm.
Trong nhiÒu trêng hîp thêng bÞ ®éng v× phô thuéc vµo híng ph¸t triÓn
cña c¸c doanh nghiÖp lín vµ tån t¹i nh mét bé phËn cña doanh nghiÖplín.
1.2.1.2. VÞ trÝ vµ vai trß cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
- VÒ sè lîng c¸c DNV&N chiÕm u thÕ tuyÖt ®èi.
- DNV&N cã mÆt trong nhiÒu ngµnh nghÒ, lÜnh vùc vµ tån t¹i nh mét bé
phËn kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña nÒn kinh tÕ mçi níc.
- Sù ph¸t triÓn cña DNV&N gãp phÇn quan träng trong viÖc gi¶i quyÕt
nh÷ng môc tiªu kinh tÕ - x· héi
1.2.1.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn DNV&N
- Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
- ChÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý
- §éi ngò c¸c nhµ s¸ng lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp
- Sù ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ
- T×nh h×nh thÞ trêng
1.2.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn
DNV&N
- TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©mg cao hiÖu qu¶ sñ dông vèn, tr¸nh t×nh
tr¹ng sö dông vèn sai môc ®Ých.
- TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
®îc liªn tôc thuËn lîi.
- TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn n©ng cao kh¼ n¨ng c¹nh tranh cña
DNV&N.
- TÝn dông ng©n hµng gióp doanh nghiÖp h¹n chÕ rñi ro.
- TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn h×nh thµnh c¬ cÊu vèn tèi u cho DNV&N.
5
1.3 - Kinh nghiÖm mét sè níc trong viÖc hç trî vèn tÝn dông
cho DNV&N
1.3.1. Kinh nghiÖm mét sè níc
1.3.1.1- Kinh nghiÖm cña §µi Loan
NÒn c«ng nghiÖp §µi Loan ®îc ®Æc trng chñ yÕu bëi c¸c DNV&N. ë §µi
Loan, lo¹i DNV&N ph¶i cã tõ 5 - 10 c«ng nh©n, vèn trung b×nh lµ 1,6 triÖu USD
lµ rÊt phæ biÕn. Chóng chiÕm kho¶ng 96% tæng sè doanh nghiÖp, t¹o ra kho¶ng
40% s¶n lîng c«ng nghiÖp, h¬n 50% gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ chiÕm h¬n 70% chç
lµm viÖc. §Ó ®¹t ®îc thµnh tùu to lín nµy, §µi Loan ®· dµnh nh÷ng nç lùc trong
viÖc x©y dùng vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch hç trî c¸c DNV&N nh chÝnh s¸ch hç
trî c«ng nghÖ, chÝnh s¸ch vÒ nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, chÝnh s¸ch qu¶n lÝ, ®µo
t¹o...vµ chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh tÝn dông.
ChÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh tÝn dông cho DNV&N ®îc cô thÓ:
- KhuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cho DNV&N vay vèn nh ®iÒu chØnh møc
l·i suÊt thÊp h¬n l·i suÊt thêng cña ng©n hµng, thµnh lËp quÜ b¶o l·nh tÝn dông,
qui ®Þnh tØ lÖ cung cÊp tµi chÝnh cho DNV&N ph¶i t¨ng lªn hµng n¨m...Ng©n
hµng trung ¬ng §µi Loan yªu cÇu c¸c NHTM thµnh lËp riªng phßng tÝn dông cho
DNV&N, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho DNV&N tiÕp cËn ®îc víi ng©n hµng. NHTW
còng sö dông c¸c chuyªn gia t vÊn cho DNV&N vÒ c¸ch cñng cè c¬ së tµi chÝnh,
t¨ng kh¶ n¨ng nhËn tµi trî cña m×nh.
- Thµnh lËp QuÜ ph¸t triÓn cho DNV&N: c¸c quÜ ®îc thµnh lËp nh QuÜ
ph¸t triÓn, QuÜ Sino-US, QuÜ ph¸t triÓn DNV&N ®Ó cung cÊp vèn cho DNV&N
qua hÖ thèng ng©n hµng, nh»m tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c
DNV&N.
- Thµnh lËp QuÜ b¶o l·nh tÝn dông
Tõ viÖc nhËn thøc ®îc sù khã kh¨n cña DNV&N trong viÖc thÕ chÊp tµi
s¶n vay vèn NH, n¨m 1974 §µi Loan ®· thµnh lËp QuÜ b¶o l·nh tÝn dông.
Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña quÜ nµy lµ cïng chia sÎ rñi ro víi c¸c tæ chøc tÝn dông.
Tõ ®ã t¹o lßng tin ®èi víi TCTD khi cÊp tÝn dông cho DNV&N. KÓ tõ khi thµnh
lËp ®Õn nay quÜ ®· b¶o l·nh cho 1,5 triÖu trêng hîp víi tæng sè tiÒn t¬ng ®èi lín.
Nãi chung, víi sù quan t©m cña ChÝnh phñ b»ng c¸c chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch h÷u hiÖu, c¸c DNV&N ë §µi Loan ph¸t triÓn m¹nh mÏ, æn ®Þnh
lµm cho §µi Loan trë thµnh quèc gia cña c¸c DNV&N vÒ mÆt kinh tÕ.
1.3.1.2. Kinh nghiÖm cña NhËt B¶n
Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, NhËt B¶n ®Æc biÖt quan t©m ®Õn ph¸t
triÓn c¸c DNV&N v× ®©y lµ khu vùc ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ gi¶i quyÕt ®-
6
îc n¹n thÊt nghiÖp. Ch¬ng tr×nh "hiÖn ®¹i ho¸" c¸c DNV&N trë thµnh mét
nhiÖm vô vµ NhËt B¶n ®· cã hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vÒ nhiÒu mÆt ®îc ban
hµnh. Chi phÝ cho ch¬ng tr×nh "hiÖn ®¹i ho¸" c¸c DNV&N chñ yÕu tËp trung trªn
4 lÜnh vùc:
. Xóc tiÕn hiÖn ®¹i ho¸ DNV&N
. HiÖn ®¹i ho¸ c¸c thÓ chÕ qu¶n lý DNV&N
. C¸c ho¹t ®éng t vÊn cho DNV&N
. C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh cho DNV&N
Trong ®ã dµnh mét sù chó ý ®Æc biÖt ®èi víi viÖc hç trî tµi chÝnh nh»m gióp
c¸c DNV&N th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë viÖc t¨ng vèn trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh nh kh¶ n¨ng tiÕp cËn tÝn dông thÊp, thiÕu sù b¶o ®¶m vÒ vèn
vay...
C¸c biÖn ph¸p hç trî nµy ®· ®îc thùc hiÖn th«ng qua hÖ thèng hç trî tÝn
dông vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông c«ng céng phôc vô DNV&N. HÖ thèng hç
trî tÝn dông gióp c¸c DNV&N tiÕp cËn ®îc víi nguån vèn tÝn dông, t¹o ®iÒu
kiÖn cho hä vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông t nh©n th«ng qua sù b¶o l·nh cña
hiÖp héi b¶o l·nh tÝn dông trªn c¬ së hîp ®ång b¶o l·nh.
Ngoµi ra cßn cã ba tæ chøc tµi chÝnh c«ng céng lµ C«ng ty Tµi chÝnh
DNV&N, C«ng ty tµi chÝnh nh©n d©n vµ ng©n hµng Shoko Chukin do ChÝnh phñ
®Çu t thµnh lËp toµn bé hoÆc mét phÇn nh»m tµi trî vèn cho c¸c DNV&N ®æi
míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ hç trî vèn lu ®éng dµi h¹n ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh
doanh.
1.3.1.3- Kinh nghiÖm cña §øc
§øc lµ mét quèc gia cã sè lîng DNV&N t¬ng ®èi lín. Nã ®ãng mét vai
trß quan träng trong nÒn kinh tÕ, t¹o ra gÇn 50% GDP, chiÕm h¬n 1/2 doanh thu
chÞu thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp, cung cÊp c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô ®¸p øng
nhu cÇu ®a d¹ng cña nguêi tiªu dïng trong vµ ngoµi níc. §Ó ®¹t ®îc nh÷ng
thµnh tùu ®ã, ChÝnh phñ §øc ®· ¸p dông hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vµ ch¬ng tr×nh
thóc ®Èy DNV&N trong viÖc huy ®éng vèn.
C«ng cô chÝnh ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ ch¬ng tr×nh nµy lµ th«ng
qua c¸c kho¶n tÝn dông ®·i, cã sù b¶o l·nh cña Nhµ níc. C¸c kho¶n tÝn dông
nµy ®îc ph©n bè u tiªn ®Æc biÖt cho c¸c dù ¸n ®Çu t thµnh lËp doanh nghiÖp, ®æi
míi c«ng nghÖ, ®Çu t vµo nh÷ng khu vùc kÐm ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
Do phÇn lín c¸c DNV&N kh«ng ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó cã thÓ nhËn ®îc
kho¶n tÝn dông lín bªn c¹nh c¸c kho¶n tÝn dông u ®·i nªn cßn ph¸t triÓn kh¸ phæ
biÕn tæ chøc b¶o l·nh tÝn dông. Nh÷ng tæ chøc nµy ®îc thµnh lËp vµ b¾t ®Çu ho¹t
7
®éng tõ nh÷ng n¨m 50 víi sù hîp t¸c chÆt chÏ cu¶ c¸c phßng Th¬ng m¹i, HiÖp
héi doanh nghiÖp, HiÖp héi Ng©n hµng vµ ChÝnh quyÒn liªn bang. Nguyªn t¾c
ho¹t ®éng c¬ b¶n lµ v× kh¸ch hµng. DNV&N nhËn ®îc kho¶n vay tõ ng©n hµng
víi sù b¶o l·nh cña mét sè tæ chøc b¶o l·nh tÝn dông. Khi doanh nghiÖp lµm ¨n
thua lç tæ chøc nµy cã tr¸ch nhiÖm tr¶ kho¶n vay ®ã cho ng©n hµng. Ngoµi ra,
c¸c kho¶n vay nµy cßn cã thÓ ®îc Chinh phñ b¶o l·nh.
Víi c¸c c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch hç trî nh vËy c¸c DNV&N ë §øc ®· kh¾c
phôc ®îc rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn, tõ ®ã ®ãng gãp to lín
trong viÖc ph¸t triÓn DNV&N ë §øc.
1.3.2. Bµi häc kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt nam
Tõ viÖc ph©n tÝch c¸c biÖn ph¸p hç trî vèn tÝn dông ®èi víi c¸c
DNV&N cña mét sè níc trªn thÕ giíi, trong ®ã cã NhËt b¶n mét níc l¸ng giÒng
cña ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNV&N rÊt hiÖu qu¶.
Thùc tÕ ®· chøng minh sù thµnh c«ng cña c¸c chÝnh s¸ch hç trî nµy. V× vËy, ®©y
cã thÓ lµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm mµ ViÖt Nam cã thÓ tham kh¶o vµ vËn
dông.
Tuy nhiªn, quy m« cña nÒn kinh tÕ còng nh cña c¸c DNV&N ë ViÖt Nam
cßn nhá bÐ h¬n nhiÒu so víi c¸c níc trªn. H¬n n÷a, ViÖt Nam lÊy kinh tÕ Nhµ níc lµm vai trß chñ ®¹o, c¸c DNNN cßn ®îc hëng ®Æc quyÒn so víi c¸c doanh
ngiÖp ngoµi quèc doanh mµ chñ yÕu lµ DNV&N. Do ®ã, khi thùc hiÖn nh÷ng
chÝnh s¸ch hç trî nãi chung còng nh chÝnh s¸ch hç trî vèn tÝn dông noi riªng ®èi
víi nh÷ng DNV&N, chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn sao cho võa cã hiÖu qu¶, võa
t¹o ra sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c lo¹i hinh doanh nghiÖp. Chóng ta cã thÓ tæng kÕt
trªn c¸c néi dung sau:
Thø nhÊt: ChÝnh phñ cã vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng mét m«i
trêng ph¸p lÝ æn ®Þnh, cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cô thÓ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña
DNV&N. V× vËy ChÝnh phñ cÇn sím xóc tiÕn thµnh lËp côc ph¸t triÓn DNV&N
®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®a ra c¸c ch¬ng tr×nh trî gióp, ®iÒu phèi, híng dÉn t×nh h×nh
ph¸t triÓn DNV&N.
Thø hai: VÒ mÆt ph¸p lý, cÇn ®¶m b¶o thËt sù b×nh ®¼ng trong quan hÖ tÝn
dông ng©n hµng gi÷a DNV&N ngoµi quèc doanh víi doanh nghiÖp quèc doanh.
NHNN cÇn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cã u ®·i nhÊt ®Þnh cho DNV&N vay
vèn, hoÆc Ýt nhÊt còng cã sù b×nh ®¼ng vÒ mÆt thñ tôc, thêi h¹n vay, lîng vèn
vay...c¸c NHTM nªn thµnh lËp nh÷ng kªnh tµi chÝnh riªng cho c¸c DNV&N
nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nµy tiÕp cËn víi c¸c ho¹t
®éng tÝn dông cña ng©n hµng.
8
Thø ba: CÇn nhanh chãng triÓn khai m« h×nh QuÜ b¶o l·nh tÝn dông cho
c¸c DNV&N. QuÜ nµy lµ ngêi trung gian ®¾c lùc gi÷a ng©n hµng vµ DNV&N
trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n cña doanh nghiÖp ®Ó kiÕn nghÞ cho ng©n hµng cho
vay. QuÜ ®øng ra b¶o l·nh cho c¸c kho¶n vay cßn thiÕu thÕ chÊp vµ tr¶ nî thay
cho doanh nghiÖp nÕu doanh nghiÖp cha cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Nguån vèn cña c¸c
quÜ cã thÓ do ng©n s¸ch cÊp hoÆc kÕt hîp víi sù ®ãng gãp cña c¸c ng©n hµng,
c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ c¸ nh©n kh¸c.
Thø t: NHTM nªn më réng h×nh thøc tÝn dông thuª mua. §©y lµ biÖn
ph¸p tµi trî vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c
DNV&N ë trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn rÊt hiÖu qu¶. Víi h×nh thøc tÝn dông nµy
NHTM gi¶m bít ®îc rñi ro v× tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ®ãng b¨ng vèn. Tuy nhiªn cÇn
ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸t huy qui ®Þnh chÆt chÏ quyÒn vµ nghÜa vô
gi÷a hai bªn: ng©n hµng vµ DNV&N.
Thø n¨m: Thµnh lËp Quü hç trî ®Çu t cho c¸c DNV&N nh»m gióp c¸c
doanh nghiÖp nµy vay vèn trung vµ dµi h¹n b»ng chÝnh nguån vèn cña Nhµ níc
hoÆc kÕt hîp víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c. §Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ cÇn cã c¬
chÕ ®iÒu hµnh quÜ thËt râ rµng, minh b¹ch, x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng hç trî vµ ®a ra
nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ, thèng nhÊt kÌm theo. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cÇn cã c¸c
biÖn ph¸p nh»m t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c DNV&N nh trî cÊp vèn
kh«ng hoµn l¹i cho c¸c dù ¸n ë vïng s©u, vïng xa, c¸c lÜnh vùc ®éc h¹i...
Th«ng qua viÖc ph©n tÝch lý gi¶i nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ DNV&N vµ tÝn
dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng còng nh thùc tÕ chøng minh nh÷ng
vai trß quan träng cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ta thÊy cÇn thiÕt ph¸t
triÓn DNV&N ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi. Tõ nh÷ng khã kho¨n còng nh
nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cho sù ph¸t triÓn DNV&N ta thÊy tÇm quan
träng cña nguån vèn cho sù h×nh thµnh ph¸t triÓn bÊt cø mét tæ chøc kinh tÕ x·
héi nµo nãi chung còng nh DNV&N nãi riªng. §Ó t¹o nguån vèn cho doanh
nghiÖp cã rÊt nhiÒu nguån vèn nh vèn tù cã, vèn liªn doanh liªn kÕt, vèn do Nhµ
níc cÊp, vèn cæ phÇn, vèn vay tõ nh÷ng nguån kh«ng chÝnh thøc…trong ®ã cã
vèn vay tõ c¸c tµi chÝnh tÝn dông. Vèn tÝn dông ng©n hµng cã vai trß v« cïng
quan träng ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn DNV&N ë mét sè níc trªn thÕ
giíi ta rót ra bµi hoc kinh nghiÖm cho ViÖt Nam.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý luËn ®ã ta soi räi vµo thùc tÕ ®Çu t tÝn dông cho
DNV&N ë níc ta, ®Ó thÊy ®îc nh÷ng g× cßn tån t¹i, t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n
tån t¹i ®Ó t×m ra nguyªn nh©n cña tån t¹i ®Ó tõ ®ã t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc. V×
9
®èi tîng nghiªn cø cña ®Ò tµi lµ ho¹t ®éng tÝn dông cho DNV&N ë VP Bank ta
cã thÓ cïng nhau ph©n tÝch thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng nµy cña VP Bank
Ch¬ng 2
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi DNV&N
t¹i VP Bank
2.1 Thùc tr¹ng DNV&N ë ViÖt Nam hiÖn nay
Nh ®· nªu ra ë ch¬ng I theo c«ng vµ sè 681/CP - KTN ngµy 20/ 6/
1998.ChÝnh phñ ®· t¹m thêi quy ®Þnh thèng nhÊt viÖc x¸c ®Þnh DNV&N ë ViÖt
Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ díi 5 tû
®ång vµ cã sè lao ®éng b×nh qu©n díi 200 ngêi. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, c¸c
bé ngµnh, ®Þa ph¬ng cã thÓ c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cô thÓ mµ ¸p
dông ®ång thêi c¶ hai tiªu chÝ vèn vµ lao ®éng, hoÆc mét trong hai tiªu chÝ nµy.
Theo sè liÖu cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, tÝnh ®Õn cuèi n¨m 1999, t×nh h×nh
DNV&N theo tiªu chÝ trªn lµ (xem b¶ng 3)
B¶ng 3: T×nh h×nh DNV&N ViÖt Nam
Doanh nghiÖp(sè lîng)
Lo¹i tiªu chÝ
Vèn díi 5 tû
®ång
Lao ®éng díi
200 ngêi
DNNN DN quèc doanh
Tæng sè
Tû lÖ
(So víi sè doanh
nghiÖp hiÖn cã)
3670
40100
43770
91%
5420
41590
46830
97%
Nguån: b¸o c¸o cña bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t
- XÐt vÒ h×nh thøc së h÷u:
Do ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cña §¶ng vµ Nhµ níc nªn
c¸c DNV&N cïng ®a h×nh thøc së h÷u ®ã lµ së h÷u Nhµ níc , së h÷u tËp thÓ, së
h÷u t nh©n,…tËp chung chñ yÕu lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. NÕu xÕt theo
tiªu chÝ vÒ vèn th× DNNN chiÕm 64,42% vµ theo tiªu chÝ vÒ lao ®éng th× chiÕm
91,7% tæng sè doanh nghiÖp hiÖn cã ( 5718 DN ). Tû lÖ t¬ng øng víi DNV&N
ngoµi quèc doanh (doanh nghiÖp t nh©n, c¸c lo¹i c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x·) lµ
95,4% vµ 98% tæng sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh hiÖn cã (42.415 DN)
- VÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng: HÇu hÕt c¸c DNV&N ho¹t ®éng trong ngµnh
c«ng nghiÖp (c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm ) th¬ng m¹i dÞch
vô ®ßi hái Ýt vèn, quay vßng vèn nhanh. §Õn n¨m 1998, sè lîng DNV&N trong
c«ng nghiÖp ®¹t 5620 DN chiÕm 28% trong tæng sè c¸c DNV&N ngoµi quèc
10
doanh. C¸c doanh nghiÖp nµy thêng tËp trung chñ yÕu ë c¸c tØnh phÝa Nam
chiÕm ®Õn 81% tæng sè c¸c DNV&N, c¸c tØnh phÝa B¾c chØ chiÕm cã 12,6%
tæng sè c¸c DNV&N ®ang ho¹t ®éng ë c¸c vïng ven ®« thÞ vµ n«ng th«n.
- Vèn tµi chÝnh:
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn DNV&N ®ang trong giai ®o¹n khëi ®Çu, tÝch luü
vèn cßn h¹n chÕ vµ gÆp khã kh¨n rÊt lín. Sù thiÕu vèn diÔn ra trªn b×nh diÖn
réng. Bëi v× quy m« vèn tù cã cña chóng ®Òu rÊt nhá, h¹n hÑp, kh«ng ®ñ søc tµi
trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã chÊt lîng vµ hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ
®èi víi c¸c doanh nghiÖp muèn më réng, ph¸t triÓn quy m« vµ ®æi míi n©ng cao
thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n phÈm. MÆt kh¸c thÞ trêng vèn dµi h¹n, thÞ trêng chøng
kho¸n cha ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn tham gia khã kh¨n. §ång thêi kh¶ n¨ng vµ ®iÒu
kiÖn vèn tÝn dông cßn h¹n chÕ. §©y lµ khã kh¨n lín nhÊt mµ c¸c DNV&N ViÖt
Nam ®ang gÆp ph¶i cÇn th¸o gì.
- VÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ thÞ trêng:
Tr×nh ®é c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ, m¸y mãc cña DNV&N ViÖt Nam phÇn
lín sö dông c«ng nghÖ l¹c hËu, m¸y mãc cò kü ( cã doanh nghiÖp s¶n xuÊtt c«ng
nghiÖp vÉn ph¶i sö dông c¸c thiÕt bÞ ®îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng n¨m 1960). §· h¹n
chÕ rÊt lín kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c DNV&N. §iÒu nay cã nhiÒu nguyªn
nh©n, song chñ yÕu lµ nguyªn nh©n kh¸ch quan. PhÇn lín c¸c DNV&N ®îc
thµnh lËp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tuy míi thµnh lËp nhng do thiÕu vèn, thiÕu
kü n¨ng qu¶n lý cÇn thiÕt nªn c¸c nhµ ®Çu t cha thÓ mua s¾m ®îc trang thiÕt bÞ
m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. PhÇn
lín m¸y mãc thiÕt bÞ cò, ®îc mua l¹i tõ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc bÞ gi¶i thÓ,
thanh lý ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tríc m¾t mµ cha cã chiÕn lîc ®Çu t trung vµ dµi h¹n.
GÇn ®©y ®· cã chuyÓn biÕn nhiÒu doanh nghiÖp ®· ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ.
MÆc dï vËy, c«ng nghÖ thiÕt bÞ ë nhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh cã vèn níc
ngoµi còng kh«ng sö dông thiÕt bÞ hoµn toµn míi. ChÝnh v× vËy mµ s¶n phÈm lµm
ra cha ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ.. GÇn ®©y, cã mét sè mÆt hµng nh
may mÆc, ®å uèng, thuû h¶i s¶n ®· cã chç ®øng trªn thÞ trêng quèc tÕ nhng sè lîng cßn rÊt nhá.
- Lao ®éng cña c¸c DNV&N
Khu vùc DNV&N vèn ®îc xem nh mét khu vùc thu hót nhiÒu lao ®éng, gãp
phÇn quan träng trong gi¶i quyÕt viÖc lµm, nhÊt lµ níc ®«ng d©n sèng chñ yÕu
b»ng nghÒ n«ng, d thõa lao ®éng vµ cã thu nhËp thÊp nh ë níc ta. Theo thèng kª
th× DNV&N thu hót kho¶ng 90% lùc lîng lao ®éng trong níc. Tuy nhiªn vÒ tri
thøc, tr×nh ®é tay nghÒ cña lùc lîng lao ®éng cßn h¹n chÕ .
11
§éi ngò lao ®éng hiÖn nay cã trong c¸c DNV&N, phÇn ®«ng cã tr×nh ®é
v¨n ho¸ cÊp II (40-45%) , sè cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc còng
chiÕm mét tû träng kh¸ (20-30%) vµ sè cã tr×nh ®é tiÓu häc vµ cha biÕt ch÷ cßn
chiÕm tû träng kh¸ lín (25-30%). Song, vÒ tr×nh ®é tay nghÒ, kü thuËt cña ngêi
lao ®éng trong c¸c DNV&N hiÖn nay rÊt thÊp ®Æc biÖt ë khu vùc n«ng th«n. Sè
lao ®éng cã tÝnh chÊt phæ th«ng, cã tr×nh ®é tay nghÒ gi¶n ®¬n, cha ®îc ®µo t¹o,
b×nh qu©n chiÕm kho¶ng (60-70%). ë mét sè vïng n«ng th«n, sè ®îc ®µo t¹o
nghÒ chÝnh quy chØ chiÕm kho¶ng 10%.
- §éi ngò qu¶n lý:
Nãi ®Õn ®éi ngò qu¶n lý cña DNV&N lµ nãi ®Õn nh÷ng kiÕn thøc vµ n¨ng
lùc qu¶n lý kinh doanh cña c¸c chñ doanh nghiÖp. Thùc tÕ ®éi ngò c¸c chñ
doanh nghiÖp ë níc ta hiÖn nay cho thÊy, hä cã nhiÒu bÊt cËp víi ®ßi hái cña
kinh doanh trong th¬ng trêng hiÖn ®¹i. §¹i ®a sè c¸c chñ doanh nghiÖp chØ cã
tr×nh ®é kiÕn thøc v¨n ho¸ phæ th«ng cÊp II (45-50%), mét sè kh«ng nhiÒu cã
tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng trung häc, cao ®¼ng vµ ®¹i häc
( 30-35%). Cßn mét bé phËn ®¸ng kÓ cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp tiÓu häc (10-15%),
thËm chÝ c¸ biÖt cã ngêi cha ®äc th«ng viÕt th¹o. ChØ cã rÊt Ýt chñ doanh nghiÖp
(2-3%) cña c¸c DNV&N ®îc ®µo t¹o kiÕn thøc qu¶n lý chÝnh quy, mét sè Ýt (2030%) ®îc tËp huÊn, ®µo t¹o ng¾n h¹n (díi 6 th¸ng), cßn ®¹i bé phËn chØ qu¶n lý
doanh nghiÖp m×nh b»ng kinh nghiÖm.
- VÒ nhµ xëng, mÆt b»ng s¶n xuÊt- kinh doanh vµ c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng
kh¸c
§iÒu kiÖn mÆt b»ng cho s¶n xuÊt-kinh doanh cña c¸c DNV&N nh×n chung
hiÖn ®ang rÊt chËt hÑp vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc t¹o lËp vµ më réng mÆt
b»ng, do c¬ chÕ chÝnh s¸ch cha thÝch hîp vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n chÕ cña c¸c
doanh nghiÖp. §a sè c¸c doanh nghiÖp ph¶i thuª mîn l¹i mÆt b»ng cña c¸c
DNNN, hoÆc ph¶i dïng nhµ ë lµm n¬i s¶n xuÊt, kinh doanh, giao dÞch, giíi
thiÖu, b¸n hµng. HÖ thèng ®iÖn níc cung cÊp cho c¸c DNV&N nhiÒu n¬i kh«ng
®¶m b¶o. HÖ thèng xö lý níc th¶i vµ r¸c th¶i cña c¸c DNV&N hÇu nh kh«ng cã,
g©y t¸c h¹i rÊt lín tíi m«i trêng sèng.
- VÒ kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vµ hÖ thèng th«ng tin:
Kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin cña c¸c DNV&N ë níc ta hiÖn rÊt h¹n chÕ vµ
gÆp nhiÒu khã kh¨n do hÖ thèng th«ng tin cha ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu cña
s¶n xuÊt-kinh doanh, cha nhanh nh¹y, kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ. MÆt kh¸c,
c¸c DNV&N kh«ng cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ thu thËp vµ xö lý th«ng tin do
nguån tµi chÝnh h¹n hÑp, tr×nh ®é thu thËp, xö lý th«ng tin cña c¸c chñ doanh
nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ.
12
2.2. Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank
2.2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
Ng©n hµng Th¬ng m¹i Cæ phÇn c¸c Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ViÖt
Nam, tªn quèc tÕ lµ Vietnam Joint-stock Commercial Bank for Private
Enterprises viÕt t¾t lµ VP BANK lµ mét ng©n hµng Th¬ng m¹i Cæ phÇn ®îc Ng©n
hµng Nhµ níc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng sè 0042/NH-GP cã hiÖu lùc tõ ngµy 12
th¸ng 08 n¨m 1993 trong thêi h¹n 99 n¨m. Ngµy 04 th¸ng 09 n¨m 1993 ng©n
hµng chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng.
Nh÷ng n¨m tõ 1994 ®Õn 1996 lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn n¨ng ®éng cña VP
Bank. Trong giai ®o¹n nµy VP Bank ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Tû suÊt
lîi nhuËn trªn vèn cæ phÇn ®¹t 36% n¨m trong n¨m 1995 vµ 1996; chÊt lîng tÝn
dông ®¶m b¶o vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ph¸t triÓn nhanh chãng. Tuy nhiªn, VP
Bank ®· gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh, mét phÇn do hËu qu¶ cña cuéc
khñng ho¶ng kinh tÕ ch©u ¸, t×nh h×nh c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng trªn cïng
mét ®Þa bµn ngµy cµng gay g¾t, mét phÇn do nh÷ng sai lÇm chñ quan tõ phÝa
Ng©n hµng. V× thÕ thêi gian tiÕp theo tõ 1997 ®Õn 2001 lµ giai ®o¹n cñng cè vµ
t¹o tiÒn ®Ò ph¸t triÓn cho giai ®o¹n míi. Trong giai ®o¹n nµy VP Bank ®· nhËn ®îc sù hç trî gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng
Nhµ níc trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh, v×
thÕ t×nh h×nh VP Bank ®· cã nhiÒu biÕn chuyÓn thuËn lîi vµ t¹o ®µ ph¸t triÓn bÒn
v÷ng.
N¨m 2000 ®¸nh dÊu mét bíc chuyÓn biÕn quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn cña VP Bank. §ã lµ viÖc Héi ®ång qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh lùa chän môc tiªu
chiÕn lîc cña VP Bank trong vßng mêi n¨m tíi lµ x©y dùng VP Bank trë thµnh
Ng©n hµng b¸n lÎ hµng ®Çu ViÖt Nam vµ trong khu vùc.
N¨m 2002, víi ®Þnh híng ®óng ®¾n cña Ban Tæng gi¸m ®èc víi tinh thÇn
n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, kÕt hîp víi c¸c chÝnh s¸ch më
réng ®Çu t tÝn dông vµ hµng lo¹t c¸c biÖn tÝch cùc, hiÖu qu¶ ®Ó th¸o gì khã kh¨n,
VP Bank ®· thùc sù chuyÓn m×nh, kh¼ng ®Þnh sù n¨ng ®éng vµ nh¹y bÐn trong
kinh doanh. KÕt qu¶ lµ ®· tõ l·i ©m trë thµnh l·i d¬ng vµ uy tÝn ng©n hµng ®ang
dÇn ®îc kh«i phôc.
HiÖn nay, hÖ thèng VP Bank gåm Héi Së ChÝnh Hµ Néi, ba chi nh¸nh :
thµnh phè HCM,H¶i Phßng,§µ N½ng; hai phßng giao dÞch ë Ha Néi . Héi së
chÝnh t¹i Hµ Néi gåm cã c¸c phßng: Phßng tiÕp thÞ vµ Quan hÖ kh¸ch hµng;
Phßng tÝn dông tiªu dïng vµ kinh doanh, Phßng ®¸nh gi¸ tµi s¶n; Phßng ph¸p chÕ
Thu håi nî; Phßng TTQT vµ kiÒu hèi; phßng ng©n quÜ kho quÜ ; phßng kÕ to¸n;
13
V¨n phßng VP Bank; Phßng tæng hîp vµ Qu¶n lý c«ng nghÖ; Phßng Giao dÞch;
Trung t©m tin häc; Trung t©m §µo t¹o.
2.2.2. Ph¹m vi vµ néi dung ho¹t ®éng cña VP Bank
VP Bank lµ ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn, ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn
dông vµ dÞch vô ng©n hµng
tiªu
lîicña
nhuËn.
Kh¸ch hµng quan träng nhÊt
S¬ ®åv×
c¬môc
cÊu tæ
chøc
VP Bank
cña VP Bank lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ vµ phôc
vô nhu cÇu sinh ho¹t tiªu dïng cña d©n c. Ph¹m vi ho¹t ®éng lµ ®Þa bµn cã trô së
§¹i h«i cæ ®«ng
hoÆc chi nh¸nh ho¹t ®éng. Hµ Néi, H¶i Phßng, §µ N½ng, TP Hå ChÝ Minh lµ
Ban KiÓm so¸t
nh÷ng thµnh phè lín cña ViÖt Nam, cã d©n c ®«ng ®óc, kinh tÕ - x· héi cña vïng
ph¸t triÓn, tËp trung ®Çy ®ñ c¸c ngµnh nghÒ ®Æc biÖt ph¸t triÓn vÒ du lÞch, th ¬ng
Héi ®ång TÝn
m¹i, dÞch vô...
dông
Héi ®ång Qu¶n trÞ
Néi dung ho¹t ®éng chñ yÕu cña Ng©n hµng lµ:
- NhËn tiÒn göi cã k× h¹n vµ kh«ng k× h¹n b»ng VND vµC¸cngo¹i
cña ®¬n
Ban TÝntÖ
dông
vÞ, tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc.
- Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n b»ng tiÒn VND vµ ngo¹i tÖ ®èi víi
kh¸ch hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c tÇng líp d©n c.P.KTKT néi bé
Ban §iÒu hµnh
- Thùc hiÖn nghiÖp vô thuª mua, hïn vèn liªn doanh vµ mua cæ phÇn theo
Phßng phôc vô
ph¸p luËt hiÖn hµnh.
kh¸ch hµng KD
- TiÕp nhËn vèn ñy th¸c ®Çu t vµ ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc trong níc.
- Vay vèn cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c.
- ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu, tr¸i phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ trÞ. Phßng thÈm ®Þnh
tµi s¶n b¶o ®¶m
- Thùc hiÖn DÞch vô thanh to¸n gi÷a c¸c kh¸ch hµng.
- Thùc hiÖn kinh doanh ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ, huyPhßng
®éng
c¸c
thu håi
nî nguån
vèn tõ níc ngoµi vµ lµm
dÞchNéi
vô thanh to¸n quèc tÕ kh¸c.
Héic¸c
së Hµ
Víi ph¹m vi vµ néi dung ho¹t ®éng nh trªn VP Bank cã vai
trß
to lín trong
Phßng
TTQT&
KiÒu hèi
viÖc thu hót nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi trong d©n c ®Ó ®¸p øng mét khèi lîng lín
nhu cÇu vèn tÝn dông cña nÒn kinh tÕ gãp phÇn thóc ®Èy nÒn Phßng
kinhNg©n
tÕ quü
ph¸t triÓn,
t¨ng thu ng©n s¸ch Nhµ níc. Gãp phÇn to lín vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa,
hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc Chi
nãi nh¸nh
chung HCM
vµ c«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa c«ngPhßng
nghÖ
Ng©n hµng
kÕ to¸n
nãi riªng.
2.2.3. C¬ cÊu tæ chøc cña VP Bank
V¨ phßng VPBank
HiÖn nay, bé m¸y nh©n sù cña VP Bank gåm 258 ngêi trong ®ã 75% lµ c¸c
nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc vµ ®îc ph©n bæ c¸c
phßng ban ®îc
Phßng tæng hîp vµ
Chi nh¸nh H¶i Phßng
Q/Lý CN
thÓ hiÖn trªn s¬ ®å sau:
Phßng Giao dÞchKho quü
Chi nh¸nh §µ N½ng
Trung t©m Tin häc
Trung t©m §µo t¹o
C¸c phßng Giao dÞch
Trung t©m dÞch vô kiÒu
hèi ph¸t chuyÓn tiÒn
nhanh Western Union
14
2.2.4. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña VP Bank
Trong nh÷ng n¨m qua, nÒn kinh tÕ níc ta ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã
kh¨n thö th¸ch. §ã lµ do ¶nh hëng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu
vùc; sù suy gi¶m tèc ®é t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ Mü vµ ThÕ giíi sau
vô khñng bè Mü ngµy11/9 vµ cuéc chiÕn chèng IRAQ cña Mü thêi gian qua. Xu
híng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®ang ®Õn gÇn ®· ®ång thêi HiÖp ®Þnh
Th¬ng m¹i ViÖt - Mü b¾t ®Çu cã hiÖu lùc ®· t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc
®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. MÆt kh¸c trong níc cßn cã nh÷ng biÕn ®éng
kh«ng tÝch cùc nh thiªn tai, lò lôt, háa ho¹n t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp vµ ®êi sèng nh©n d©n. §Æc biÖt ®Çu n¨m 2003 hiÖn tîng Viªm ®êng h«
hÊp cÊp hay cßn gäi lµ SARS ®· ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam.
§øng tríc nh÷ng khã kh¨n, §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng
®¾n, do ®ã nÒn kinh tÕ níc ta ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, n¨m 2002, tèc ®é
t¨ng trëng GDP t¨ng 7% so víi 2001. Kim ng¹ch n¨m 2002, xuÊt khÈu 11 th¸ng
®¹t 14,96 tØ USD b»ng 99% c¶ n¨m 2001, nhËp khÈu ®¹t 17,2 triÖu USD t¨ng
18,6% so cïng kú. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 11 th¸ng t¨ng 14,4% n«ng
nghiÖp ®îc mïa toµn diÖn vµ khëi s¾c víi tæng s¶n lîng l¬ng thùc íc ®¹t 35,9
triÖu tÊn, t¨ng 1,58 triÖu tÊn so n¨m 2001 vµ lµ n¨m cã s¶n lîng l¬ng thùc ®¹t
møc cao nhÊt tõ tríc ®Õn nay. Thu NSNN vît dù to¸n.
VÒ phÝa ngµnh Ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ níc tiÕp tôc ®æi míi m¹nh mÏ
viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, c¬ cÊu l¹i hÖ thèng c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i
theo chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ níc. §èi víi VP Bank ngoµi nh÷ng khã kh¨n tõ
nh÷ng sai lÇm chñ quan tõ phÝa Ng©n hµng trong nh÷ng n¨m tríc lµm tØ lÖ nî
qu¸ h¹n chiÕm tíi 41,8% vµo n¨m 2000.
Víi sù nç lùc phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña H§QT, Ban kiÓm so¸t, Ban cè
vÊn, Ban ®iÒu hµnh vµ toµn thÓ nh©n viªn VP Bank ®· ®ang tõng bíc kh¾c phôc
nh÷ng khã kh¨n, kh«i phôc lßng tin n¬i kh¸ch hµng, n©ng cao uy tÝn trªn thÞ trêng. Víi mét híng ®i ®óng ®¾n, liªn tôc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y VP Bank ®·
tõ chç lîi nhuËn ©m, ®Õn b»ng kh«ng vµ b¾t ®Çu cã con sè lîi nhuËn d¬ng, tuy
nhiªn ®ã lµ mét con sè rÊt khiªm tèn. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña VP
Bank trong c¸c n¨m qua nh sau:
B¶ng 4:
KÕt qu¶ kinh doanh cña VP Bank
§¬n vÞ: TriÖu ®ång
ChØ tiªu
2000
2001
2002
Tæng thu
79.465
85.899
93.789
15
Tæng chi
70.978
83.895
74.243
L·i
8.486
1.914
19.556
Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh
§Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ trªn lµ sù cè g¾ng nç lùc cña toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn
VP Bank trªn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô. Ta cã thÓ xem xÐt t×nh h×nh ho¹t
®éng qua c¸c nghiÖp vô sau:
2.2.4.1. T×nh h×nh huy ®éng vèn
Víi ®Æc ®iÓm cña Ng©n hµng lµ ®i vay ®Ó cho vay nªn huy ®éng vèn lµ mét
trong nh÷ng nghiÖp vô chñ yÕu, quan träng cña Ng©n hµng, nã lµ tiÒn ®Ò, lµ c¬
së quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Khi nguån vèn huy
®éng cã c¬ cÊu hîp lý, chi phÝ huy ®éng vèn thÊp sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶
ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Tõ ®ã Ng©n hµng ®· chñ ®éng, tÝch cùc khai th¸c c¸c
nguån vèn b»ng nhiÒu biÖn ph¸p, h×nh thøc thÝch hîp nªn mÆc dï quy m« nguån
vèn cßn nhá nhng ®· cã sù t¨ng trëng æn ®Þnh.
Theo sè liÖu b¶ng 5 ta thÊy: nguån vèn huy ®éng n¨m 2000 lµ 818.553 triÖu
®ång, n¨m 2001 lµ 899.347 triÖu ®ång t¨ng 80.794 triÖu ®ång (9,9%) so víi n¨m
2000. Trong n¨m 2002 tæng nguån vèn huy ®éng lµ 1.076.238 triÖu ®ång, t¨ng
so víi n¨m 2001 lµ 19,7%. §iÒu nµy cho thÊy trong nh÷ng n¨m qua VP Bank
ngµy cµng chó träng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn, uy tÝn cña VP Bank ngµy cµng
n©ng lªn trªn thÞ trêng tõ chç mÊt lßng tin n¬i kh¸ch hµng nay ®· dÇn cã quan hÖ
l¹i víi VP Bank. Trong ®ã c¬ cÊu vèn cña ng©n hµng chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch hµng
d©n c, tiÒn göi cña doanh nghiÖp chiÕm tØ träng rÊt nhá, vµ biÕn ®éng kh«ng liªn
tôc. §ã lµ do c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn göi d©n c ®îc VP Bank thùc hiÖn thêng
xuyªn, nghiªm tóc th«ng qua c«ng t¸c kiÓm tra víi nhiÒu h×nh thøc. Qua ®ã, kÞp
thêi chØ ®¹o c¸c quü tiÕt kiÖm thùc hiÖn ®óng quy tr×nh, chÕ ®é nghiÖp vô, kh¾c
phôc nh÷ng sai sãt, ®¶m b¶o an toµn tuyÖt ®èi nguån tiÒn göi d©n c n©ng cao uy
tÝn cña ng©n hµng víi kh¸ch hµng.
MÆt kh¸c, trong tæng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng, lîng tiÒn göi
kh«ng k× h¹n chiÕm tØ träng rÊt nhá mµ chñ yÕu lµ lîng tiÒn göi cã k× h¹n. §iÒu
nµy lµ hoµn toµn hîp lý v× ®èi tîng kh¸ch hµng lµ d©n c th× chñ yÕu lµ tiÒn göi
tiÕt kiÖm cã k× h¹n. Nh vËy ta còng thÊy ®îc tÝnh æn ®Þnh vµ chñ ®éng cña nguån
tiÒn göi ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng,
tuy nhiªn Ng©n hµng l¹i kh«ng cã lîi thÕ vÒ chi phÝ huy ®éng vèn. Ng©n hµng
cÇn c©n ®èi nguån vèn, t¨ng tiÒn göi kh«ng kú h¹n ®Ó khai th¸c mäi lîi thÕ.
16
ThÊy ®îc nh÷ng bÊt hîp lý trong c¬ cÊu nguån vèn VP Bank ®· cã nh÷ng
cè g¾ng rÊt lín trong c«ng t¸c huy ®éng vèn b»ng c¸ch ®a ra chÝnh s¸ch l·i suÊt
linh ho¹t cho tiÒn göi kh«ng k× h¹n VP Bank ®· ¸p dông l·i suÊt bËc thang theo
sè d tiÒn göi kh«ng k× h¹n b»ng VND.Theo ®¸nh gi¸ th× VP Banklµ mét trong
c¸c ng©n hµng cã l·i suÊt tiÒn göi cao. Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng thêng xuyªn coi
träng chÊt lîng dÞch vô, kÕt hîp tèt chÝnh s¸ch kh¸ch hµng nh thùc hiÖn u ®·i l·i
suÊt tiÒn göi, thùc hiÖn nghiÖp vô nhanh chãng b»ng m¸y mãc thiÕt bÞ míi, hiÖn
®¹i. Víi trô së khang trang thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng giao dÞch, th¸i ®é phôc vô
cña nh©n viªn tËn t×nh, hßa nh·, lÞch sù vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p qu¶ng c¸o trªn
c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ mét sè biÖn ph¸p kh¸c. Do vËy, nguån vèn
huy ®éng cña VP Bank kh«ng nh÷ng t¨ng ®Òu mµ cßn nhanh, ®¶m b¶o ®îc c©n
®èi cung cÇu, t¹o thÕ chñ ®éng cho ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña VP Bank.
2.2.4.2. T×nh h×nh sö dông vèn
Tríc bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cßn ®ang gÆp khã kh¨n do ¶nh hëng
cña sù suy tho¸i kinh tÕ Mü vµ thÕ giíi. Xu híng toµn cÇu hãa ngµy cµng më
réng, vÊn ®Ò c¹nh tranh cµng c¨ng th¼ng h¬n sau khi HiÖp ®Þnh Th¬ng mai ViÖt Mü cã hiÖu lùc. VP Bank ®Æt ra quyÕt t©m ®a d nî t¨ng trëng mét c¸ch lµnh
m¹nh, v÷ng ch¾c, gi¶m tØ lÖ nî qu¸ h¹n. KÕt qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông liªn tôc t¨ng
trong ba n¨m ®Æc biÖt lµ n¨m 2002, tØ lÖ nî qu¸ h¹n gi¶m ®¸ng kÓ, ngµy cµng
kh¾c phôc ®îc hËu qu¶ cña nh÷ng sai lÇm tríc kia, tõng bíc kh«i phôc vÞ thÕ cña
m×nh n¬i kh¸ch hµng.
Tæng d nî cho vay nÒn kinh tÕ tÝnh ®Õn 31/12/2002 ®¹t 1.103.425 triÖu
®ång, t¨ng 250.515 triÖu ®ång, t¬ng ®¬ng t¨ng 29,4% so víi 31/12/2001, trong
®ã chñ yÕu lµ tÝn dông ng¾n h¹n, ®Æc biÖt cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n ngµy
cµng ®îc më réng vµ tèc ®é t¨ng rÊt nhanh. Tuy nhiªn xÐt vÒ sè tuyÖt ®èi l¹i lµ
rÊt nhá so víi tæng d nî cho vay cña ng©n hµng còng nh so víi nÒn kinh tÕ. (xem
b¶ng 6).
TÝn dông trung vµ dµi h¹n t¨ng, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n cã nhu cÇu
vay vèn ®Ó më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t vµo tµi s¶n cè ®Þnh, ®æi
míi c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó chuÈn bÞ bíc vµo mét giai ®o¹n ph¸t triÓn míi nhng còng ®Çy nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®ã còng lµ c¬ héi ®Ó c¸c doanh nghiÖp
tù kh¼ng ®Þnh m×nh trong giai ®o¹n héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.
§iÒu ®ã còng ®îc chøng minh qua d nî tÝn dông ngo¹i tÖ ngµy cµng t¨ng víi tèc
®é cao n¨m 2002 ®¹t 99.307 triÖu ®ång, t¨ng 36,9% so víi n¨m 2001, kh¸ch
hµng cã nhu cÇu nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng
c¹nh tranh trªn thÞ trêng, nhu cÇu nhËp hµng hãa vËt t còng t¨ng lªn. Tuy nhiªn
cÇn n©ng cao tØ träng d nî b»ng ngo¹i tÖ trong tæng d nî ng©n hµng.
17
VÒ c¬ cÊu tÝn dông, ng©n hµng tËp trung chñ yÕu vµo ®èi tîng kh¸ch hµng
thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. N¨m 2000 d nî cho vay lµ 719.712
triÖu ®ång chiÕm 96,9% trong tæng d nî, n¨m 2001 ®¹t 822717 triÖu ®ång t¨ng
5,5% so víi n¨m 2000 vµ n¨m 2002 ®¹t 1.056.056 triÖu ®ång t¨ng 223.703 triÖu
®ång t¬ng øng 28,7% so víi n¨m 2001. §©y lµ khu vùc cßn nhiÒu khã kh¨n,
®ang cã nhu cÇu vay vèn lín nhng l¹i khã tiÕp cËn víi nguån vèn tÝn dông ng©n
hµng do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã c¶ nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch
quan. VP Bank tËp trung khu vùc nµy v× mçi ng©n hµng cã lîi thÕ riªng. Khu vùc
kinh tÕ quèc doanh cã nhiÒu thuËn lîi h¬n do ®îc sù n©ng ®ì cña Nhµ níc, song
d nî chØ chiÕm tõ 3-5% trong tæng d nî. §©y lµ mét tû lÖ rÊt nhá v× khu vùc nµy
chñ yÕu lùa chän ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh ®Ó vay vèn, ë ®©y sÏ cã
nh÷ng u ®·i riªng vÒ mäi mÆt tõ thñ tôc vay ®Õn h¹n møc cho vay, ®Õn thêi h¹n
cho vay. XÐt vÒ c¬ cÊu th× cha hîp lý song VP Bank ®ang cã nh÷ng ®iÒu chØnh
thÓ hiÖn d nî quèc doanh ngµy cµng chiÕm tØ träng lín h¬n trong tæng d nî.
ViÖc t¨ng d nî cho vay cña VP Bank gãp phÇn th¸o gì khã kh¨n vÒ vèn
cho c¸c doanh nghiÖp, nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ®Êt níc thùc hiÖn c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
§Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n vÒ t×nh h×nh sö dông vèn cña VP Bank ta
xem xÐt mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh ho¹t ®éng tÝn dông.
B¶ng 7: ChØ tiªu ho¹t ®éng tÝn dông
ChØ tiªu
2000
2001
2002
Tæng sè doanh sè cho vay
893.135
290.116
957.281
884.653
851.759
881.932
778.975
828.758
978.168
Nguån: B¸o c¸o ho¹t ®éng tÝn dông
Qua b¶ng 7 cho thÊy doanh sè cho vay, thu nî còng nh d nî b×nh qu©n qua
c¸c n¨m cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p, tØ lÖ t¨ng kh¸ chËm. Doanh sè cho vay n¨m
2002 t¨ng 4% so víi n¨m 2001. §iÒu nµy cho thÊy r»ng khèi lîng kh¸ch hµng
®Õn víi VP Bank chËm, VP Bank tËp trung khai th¸c kh¸ch hµng hiÖn cã, cïng
c¸c doanh nghiÖp nµy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Ng©n hµng cÇn xem xÐt
l¹i c¬ cÊu ®Çu t, chÝnh s¸ch l·i suÊt... ®Ó t¨ng doanh sè cho vay t¨ng thu nhËp cho
Ng©n hµng. Doanh sè thu nî cã nhiÒu biÕn ®éng, gi¶m 3,7% vµo n¨m 2001. So
víi n¨m 2000, n¨m 2002 ®îc chó träng h¬n t¨ng 3,5% so víi n¨m 2001, ®iÒu
nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng (kh¸ch hµng chñ yÕu lµ
khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh) ®ång thêi còng ph¶n ¸nh c«ng t¸c thÈm ®Þnh
kh¸ch hµng, lùa chän kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng cÊp tÝn dông cña ng©n hµng cha ®îc thùc hiÖn tèt. Sè d nî b×nh qu©n cã xu híng t¨ng, ®Ó thÓ hiÖn sù cè g¾ng cña
Tæng doanh sè thu nî
D nî b×nh qu©n
18
VP Bank trong qu¶n lý ®iÒu hµnh, tiÕp cËn kh¸ch hµng, ®æi míi phong c¸ch phôc
vô cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn hÖ thèng VP Bank.
Nh×n chung hiÖu qu¶ sö dông vèn cña VP Bank kh¸ cao trong nh÷ng n¨m
gÇn ®©y v× cho vay kh¸ cao trong tæng nguån vèn huy ®éng n¨m 2000 cho vËy
®¹t 98,3% n¨m 2001 ®¹t 94,8% vµ n¨m 2002 lµ 102%. KÕt qu¶ lµ n¨m 2001
ng©n hµng cã l·i gÇn 2 tØ ®ång, n¨m 2002 ®¹t trªn 19 tØ ®ång. Con sè kh«ng lín
song thÓ hiÖn sù cè g¾ng cña VP Bank trong viÖc kh¾c phôc hËu qu¶ trong qu¸
khø, kh«i phôc n¨ng lùc ho¹t ®éng trong t¬ng lai. VÒ nî qu¸ h¹n ngµy cµng gi¶m
thÓ hiÖn n¨m 2000 lµ 48.1%, n¨m 2001 lµ 36.9%, n¨m 2002 gi¶m cßn 29.5%.
Tû lÖ nî qu¸ h¹n cao nh vËy lµ do qu¸ khø ®Ó l¹i, cßn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
tØ lÖ nî qu¸ h¹n lµ thÊp kh«ng ®¸ng kÓ, kÕ ho¹ch n¨m 2003 cña VP Bank lµ tho¸t
khái t×nh tr¹ng kiÓm so¸t ®Æc biÖt cña Ng©n hµng nhµ níc. Víi tèc ®é ho¹t ®éng
nh kÕ ho¹ch ®Æt ra trong t¬ng lai kh«ng xa h×nh ¶nh VP Bank sÏ kh«i phôc l¹i.
2.2.4.3. C¸c ho¹t ®éng kh¸c
Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ
ViÖc thay ®æi kh«ng æn ®Þnh cña tû gi¸ trong thêi gian gÇn ®©y còng
¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, nhng VP Bank lu«n t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i tÖ, ®¸p øng mäi nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ cña kh¸ch
hµng, doanh sè kinh doanh n¨m 2002 ®¹t 769 triÖu USD t¨ng 2,5 lÇn so víi n¨m
2001
Ho¹t ®éng thanh to¸n
Víi viÖc chñ ®éng ®æi míi c«ng nghÖ, viÖc thanh to¸n chuyÓn tiÒn nhanh
chãng , chÝnh x¸c nªn ®· ngµy cµng thu hót kh¸ch hµng míi tíi giao dÞch, còng
nh kh«i phôc l¹i mèi quan hÖ kh¸ch hµng cò. §Õn 31/12/2002 tæng sè tµi kho¶n
ho¹t ®éng t¹i VP Bank lµ 8758 tµi kho¶n, t¹o ra khèi lîng giao dÞch lín, lµm t¨ng
thu nhËp cho VP Bank.
C«ng t¸c nghiªn cøu s¶n phÈm míi
N¨m 2002 ®· cho triÓn khai mét sè s¶n phÈm míi: TiÕt kiÖm an sinh, B¶o
hiÓm nh©n thä vµ trong thêi gian tíi triÓn khai thªm mét sè s¶n phÈm míi: DÞch
vô t vÊn ®Þa èc, huy ®éng, cho vay cÇm cè chøng kho¸n; Cho vay ®¶m b¶o b»ng
c¸c kho¶n ph¶i thu; DÞch vô chuyÓn tiÒn nhanh Western Union; DÞch vô thÎ;
DÞch vô göi tiÒn mét n¬i, rót tiÒn mét n¬i...
§iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng ®¸p øng ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n
nhu cÇu kh¸ch hµng
19
2.3. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ®èi víi DNV&N t¹i VP
Bank
2.3.1 Kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c DNV&N cã quan hÖ
tÝn dông víi VP Bank
2.3.1.1. Tæng quan vÒ c¸c DNV&N cã quan hÖ tÝn dông víi VPBank
§Ó cã mét c¸i nhÝn tæng qu¸t vµ kh¸ch quan nhÊt vÒ ho¹t ®éng tÝn dông cña
VP Bank ®èi víi DNV&N tríc hÕt ta xem xÐt vÒ sè lîng doanh nghiÖp còng nh
t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy trong thêi gian gÇn ®©y.
Theo sè liÖu cña b¶ng 8 vµ 9 díi ®©y cho thÊy n¨m 2000 VP Bank ®· ®Çu
t cho 175 DNV&N thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ còng nh c¸c ngµnh, lÜnh vùc
kh¸c nhau, n¨m 2001 ®· t¨ng ®îc 15 doanh nghiÖp víi tæng sè lµ 190 doanh
nghiÖp, n¨m 2002 tæng sè lµ 210 doanh nghiÖp t¨ng 20 doanh nghiÖp t¬ng øng
10,5% so víi n¨m 2001. ViÖc t¨ng nµy lµ do chÝnh s¸ch cña Nhµ níc lµm cho sè
lîng DNNN ®îc cæ phÇn ho¸ nhiÒu h¬n, mÆt kh¸c, ®ã còng lµ do sù nç lùc cè
g¾ng më réng ho¹t ®éng tin dông cña VP Bank. Nh×n chung ®©y lµ mét kÕt qu¶
®¸ng khÝch lÖ ®èi víi VP Bank, tuy nhiªn nh×n mét c¸ch tæng qu¸t so víi nÒn
kinh tÕ th× l¹i lµ rÊt nhá. V× theo thèng kª ë VÖt Nam hiÖn nay trong tæng sè
doanh nghiÖp cã trªn 90% lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nh vËy thÞ phÇn ®Çu t
vèn tin dông cho DNV&N cña VPBank lµ rÊt nhá bÐ. Tuy nhiªn c¸c DNV&N ®ñ
®iÒu kiÖn vay vèn kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ mµ l¹i rÊt Ýt
B¶ng 8: C¬ cÊu DNV&N cã quan hÖ tÝn dông víi VP Bank chia theo lo¹i
h×nh doanh nghiÖp
ChØ tiªu
2000
2001
2002
1-Doanh nghiÖp NN
7
7
8
2-HTX, tæ hîp t¸c
14
11
10
3- C«ng ty TNHH
27
37
37
4-C«ng ty hîp doanh
25
27
31
5-C«ng ty t nh©n
47
45
50
6- C«ng ty cæ phÇn
25
28
36
7-Hé s¶n xuÊt cã ®¨ng ký
30
35
38
Tæng
175
190
210
Nguån: B¸o c¸o phßng tæng hîp
20
Trong tæng sè c¸c DNV&N ®îc VP Bank tµi trî vèn thuéc mäi lo¹i h×nh
doanh nghiÖp, trong ®ã sè DNNN chiÕm tû träng nhá vµ tèc ®é t¨ng hµng n¨m
rÊt chËm. N¨m 2000 vµ 2001 VP Bank tµi trî vèn tÝn dông cho 7 DNNN, n¨m
2002 t¨ng mét doanh nghiÖp so víi n¨m 2001. Tû träng DNV&N quèc doanh
chiÕm tû träng nhá trong tæng sè DNV&N dao ®éng trong kho¶ng 3-4%. Doanh
nghiÖp thuéc lo¹i h×nh HTX, tæ hîp t¸c x· gi¶m theo thêi gian, DNTN n¨m 2001
cã 45 doanh nghiÖp gi¶m 2 DN so víi n¨m 2000. Nguyªn nh©n cña sù gi¶m
xuèng hai lo¹i h×nh nµy lµ cã mét sè c«ng ty lµm ¨n thua lç, kh«ng hiÖu qu¶ lµm
nî qu¸ h¹n còng nh nî khã ®ßi t¨ng lªn, thËm chÝ dÉn ®Õn ph¸ s¶n nªn VP Bank
thu hÑp quan hÖ víi c¸c doanh nghiªp nµy. C«ng ty cæ phÇn ngµy cµng ph¸t huy
thÕ m¹nh cña m×nh trong ho¹t ®éng kinh doanh nªn quan hÖ tÝn dông víi doanh
nghiÖp nµy ngµy cµng ®îc më réng h¬n.
B¶ng 9: C¬ cÊu DNV&N cã quan hÖ TD víi VP Bank
chia theo ngµnh kinh tÕ
ChØ tiªu
1-N«ng nghiÖp
2-Th¬ng m¹i
3-DÞch vô tiªu dïng
4- C¸c ngµnh kh¸c
Tæng sè
2000
Sè
DNV$N
51
72
33
19
175
Tû träng
%
29,1
41,1
18,9
10,9
100
2001
Sè
DNV$N
42
79
45
24
190
Tû träng
%
22
41,5
23,8
12,4
100
2002
Sè
DNV$N
40
85
51
34
210
Tû träng
%
19,1
40,4
24,3
16,2
100
Nguån: B¸o c¸o phßng tæng hîp
XÐt vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng, VP Bank tËp trung vµo c¸c ngµnh nh N«ng
nghiÖp, Th¬ng m¹i, DÞch vô tiªu dïng vµ vµ mét sè ngµnh kh¸c. §©y lµ nh÷ng
ngµnh cã nhu cÇu vèn nhá lÎ, kh«ng ®ßi hái lîng vèn lín nh nh÷ng ngµnh x©y
dông, c«ng nghiÖp… ë nh÷ng lÜnh vùc nµy chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi
quèc doanh ho¹t ®éng. Trong n¨m 2000 cã 51 doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong
ngµnh n«ng nghiÖp chiÕm 29,1% tæng sè DNV&N t¹i VP Bank, n¨m 2001 cßn
42 doanh nghiÖp gi¶m 9 doanh nghiÖp so víi n¨m 2000 vµ n¨m 2002 cßn 40
doanh nghiÖp. TÊt c¶ c¸c ngµnh cßn l¹i ®Òu t¨ng, chØ duy nhÊt ngµnh n«ng
nghiÖp gi¶m xuèng. Nguyªn nh©n lµ do ngµnh n«ng nghiÖp ngµy cµng cã xu híng thu hÑp l¹i. mÆt kh¸c, trªn ®Þa bµn VP Bank ho¹t ®éng ®Òu lµ c¸c thµnh phè
lín nªn tèc ®é ®« thÞ ho¸ cao t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c ph¸t triÓn. Nh×n
chung lÜnh vùc ®Çu t tÝn dông cña VP Bank cßn rÊt h¹n chÕ.
- Xem thêm -