Tài liệu Giải pháp tăng cường công tác quản lý tài sản công khu vực sự nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang

VŨ THÁI THỊNH GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG KHU VỰC SỰ NGHIỆP TẠI TỈNH TUYÊN QUANG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ VŨ THÁI THỊNH GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG KHU VỰC SỰ NGHIỆP TẠI TỈNH TUYÊN QUANG Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Bùi Nhật Quang THÁI NGUYÊN - 2014 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi, chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào trƣớc đây. Mọi số liệu, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm./. Thái Nguyên, ngày 28 tháng 12 năm 2014 Tác giả Vũ Thái Thịnh ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm giúp đỡ của thầy cô, bạn bè và tập thể Cán bộ giáo viên trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên. Xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Bùi Nhật Quang, ngƣời hƣớng dẫn khoa học của luận văn đã hƣớng dẫn tận tình và giúp đỡ em về mọi mặt để hoàn thành luận văn. Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô trong Hội đồng chấm luận văn đã có những góp ý về những thiếu sót của luận văn này, giúp luận văn càng hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn các vị lãnh đạo và tập thể lãnh đạo cán bộ công chức phòng Quản lý Công sản giá Sở Tài chính, Sở Công thƣơng, Sở Tài nguyên và Môi trƣờng, Cục Thống kê tỉnh Tuyên Quang, Phòng Tài chính Kế hoạch huyện Sơn Dƣơng, tỉnh Tuyên Quang đã cung cấp thông tin tài liệu và hợp tác trong quá trình thực hiện luận văn. Và sau cùng, để có đƣợc kiến thức nhƣ ngày hôm nay, cho phép em gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các thầy cô trƣờng Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên trong thời gian qua đã truyền đạt cho em những kiến thức quý báu./. Thái Nguyên, ngày 28 tháng 12 năm 2014 Tác giả Vũ Thái Thịnh iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... ii MỤC LỤC ......................................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. vii DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................ viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ......................................................................... ix MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1 2. Mục đích và ý nghĩa nghiên cứu................................................................ 4 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 5 4. Những đóng góp mới của đề tài................................................................. 5 5. Kết cấu của đề tài ....................................................................................... 7 Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TÀI SẢN CÔNG TRONG KHU VỰC SỰ NGHIỆP ......................................................... 8 1.1. Những vấn đề lý luận về đơn vị sự nghiệp công lập .............................. 8 1.1.1. Đơn vị sự nghiệp công lập ................................................................... 8 1.1.2. Phân biệt cơ quan HC và ĐVSN công lập........................................... 8 1.2. Một số vấn đề lý thuyết về quản lý tài sản công .................................... 9 1.2.1. Khái niệm tài sản công và quản lý tài sản công .................................. 9 1.2.2. Đặc điểm và vai trò của tài sản công trong khu vực SN ................... 10 1.2.3. Nguyên tắc quản lý và mục tiêu quản lý tài sản công ....................... 12 1.3. Sự cần thiết và yêu cầu quản lý tài sản công ........................................ 14 1.3.1. Sự cần thiết quản lý tài sản công ....................................................... 14 1.3.2. Yêu cầu quản lý tài sản công ............................................................. 15 1.4. Vai trò của quản lý TSC trong khu vực SN .......................................... 18 1.5. Sự cần thiết phải tăng cƣờng công tác quản lý TSC khu vực SN ........ 18 1.6. Bộ máy quản lý tài sản công ................................................................. 20 iv 1.6.1. Phân loại TSC trong khu vực SN theo công dụng của tài sản ..... 20 1.6.2. Phân loại TSC trong khu vực SN theo cấp quản lý ..................... 21 1.6.3. Phân loại theo đối tƣợng sử dụng ................................................ 22 1.7. Nội dung quản lý tài sản công .............................................................. 23 1.7.1. Quản lý quá trình hình thành tài sản công ........................................ 23 1.7.2. Quản lý quá trình khai thác, sử dụng tài sản ..................................... 26 1.7.3. Quản lý quá trình kết thúc sử dụng tài sản công (thanh lý, chuyển giao) ...................................................................................... 28 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................... 29 Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 30 2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 30 2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 30 2.2.1. Cách tiếp cận ....................................................................................... 30 2.2.2. Chọn điểm nghiên cứu ....................................................................... 30 2.2.3. Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................ 30 2.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu .................................................................... 32 2.4. Phƣơng pháp phân tích số liệu .............................................................. 32 ................................................................ 33 2.5.1. Chỉ tiêu đánh giá năng lực quản TSC là TSLV ................................. 33 2.5.2. Chỉ tiêu đánh giá về mô hình tổ chức quản lý TSC........................... 33 2.5.3. Chỉ tiêu đánh giá về nghiệp vụ quản lý, công cụ quản lý và việc ứng dụng công nghệ trong quản lý TSC ........................................... 33 Chƣơng 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI TỈNH TUYÊN QUANG ........................................................................... 34 3.1. Tổ chức mô hình quản lý tài sản công của Việt Nam và của tỉnh Tuyên Quang....................................................................................... 34 3.1.1. Cục Quản lý công sản - Bộ Tài chính ............................................... 34 3.1.2. Phòng Quản lý công sản giá - Sở Tài chính .................................... 37 v 3.1.3. Phòng Tài chính - Kế hoạch thuộc UBND huyện, thành phố trực thuộc tỉnh ................................................................................... 38 3.1.4. Các cơ quan khác liên quan............................................................... 40 3.2. Quan điểm, chủ trƣơng quản lý TSC trong khu vực HCSN ....... 44 3.3. Cơ sở pháp lý cho việc quản lý TSLV trong các đơn vị SN ................ 46 3.3.1. Quy định về tiêu chuẩn định mức sử dụng trụ sở làm việc tại ĐVSN ............................................................................................... 47 3.3.2. Thực trạng theo dõi tài sản và khấu hao ........................................... 50 3.3.3. Cơ chế quản lý TSLV đối với các ĐVSN ......................................... 51 3.4. Quá trình tổ chức thực hiện và thực trạng công tác quản lý trụ sở làm việc trong các đơn vị SN của tỉnh Tuyên Quang ............... 52 3.4.1. Quá trình tổ chức thực hiện công tác quản lý TSC là trụ sở làm việc trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang ................................... 52 3.4.2. Thực trạng công tác quản lý trụ sở làm việc trong các đơn vị SN của tỉnh Tuyên Quang ................................................................ 55 3.4.3. Nội dung quản lý tài sản công là trụ sở làm việc trong các ĐVSN ở tỉnh Tuyên Quang hiện nay ............................................ 61 3.4.4. Đánh giá chung về công tác quản lý TSLV khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang ..................................................................................... 76 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ................................................................................ 92 Chƣơng 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG LÀ TRỤ SỞ LÀM VIỆC KHU VỰC SỰ NGHIỆP TẠI TỈNH TUYÊN QUANG GIAI ĐOẠN 2014-2020..................................... 93 4.1. Quan điểm và yêu cầu ...................................................................... 93 4.1.1. Quan điểm ....................................................................................... 93 4.1.2. Yêu cầu ............................................................................................. 94 4.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cƣờng công tác quản lý TSLV tại các ĐVSN khu vực SN tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2014-2020 ..... 95 vi 4.2.1. Đối với Nhà nƣớc .............................................................................. 95 4.2.2. Đối với UBND tỉnh Tuyên Quang..................................................... 99 4.2.3. Đối với Sở Tài chính tỉnh Tuyên Quang cần triển khai kịp thời các văn bản và hƣớng dẫn nghiệp vụ quản lý tài sản ....................... 102 4.2.4. Đối với các ĐVSN, tác giả đề nghị cần hoàn thiện và bổ sung các nội dung công việc sau: .............................................................. 102 4.2.5. Đối với Chủ tài khoản và kế toán của các ĐVSN ........................... 103 KẾT LUẬN CHƢƠNG 4 .............................................................................. 106 KẾT LUẬN .................................................................................................... 107 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 108 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 112 vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa đầy đủ ĐVSN Đơn vị sự nghiệp CQHC Cơ quan hành chính TSC Tài sản công TSNN Tài sản nhà nƣớc SN Sự nghiệp TSLV Trụ sở làm việc CQNN Cơ quan nhà nƣớc KTXH Kinh tế xã hội CP Chính phủ UBND Uỷ ban nhân dân HĐND Hội đồng nhân dân NSNN Ngân sách Nhà nƣớc NN Nhà nƣớc SXKD Sản xuất kinh doanh GTCL Giá trị còn lại viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Quy định về tiêu chuẩn, định mức sử dụng TSLV tại các CQNN, ĐVSN........... 48 Bảng 3.2. Thời gian sử dụng và tỷ lệ tính hao mòn các loại tài sản cố định............................. 51 Bảng 3.3: Kết quả đầu tƣ xây dựng trụ sở làm việc khu vực sự nghiệp (từ năm 2009 - 2013) ..................................................................................................... 53 Bảng 3.4: Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm kê TSCĐ của ĐVSN tỉnh Tuyên Quang .......... 64 ix DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1.1: Phân loại tài sản công trong khu vực SN ...................................... 20 Sơ đồ 1.2: Phân loại tài sản công trong khu vực SN theo cấp quản lý .......... 21 Sơ đồ 1.3: Phân loại tài sản công trong khu vực SN theo đối tƣợng sử dụng tài sản ................................................................................. 22 Biểu đồ 3.1: Kết quả điều tra xã hội học ......................................................... 59 Biểu đồ 3.2: TSC khu vực SN đến 0h ngày 01 tháng 01 năm 2009 ............... 62 Biểu đồ 3.3: Cơ cấu TSCĐ không phải là đất theo GTCL ............................. 63 Biểu đồ 3.4: Tỷ lệ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và trụ sở làm việc trên địa bàn các huyện, thành phố tỉnh Tuyên Quang ........ 69 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tài sản công (TSC) có vai trò rất quan trọng, nó là nguồn tài sản lớn đảm bảo môi trƣờng cho cuộc sống của con ngƣời, là yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất và quản lý xã hội. Bác Hồ đã từng nói: “TSC là nền tảng, là vốn liếng để khôi phục và xây dựng kinh tế chung, để làm cho dân giàu nƣớc mạnh, để nâng cao đời sống nhân dân”. Nhà nƣớc là chủ sở hữu của mọi TSC, song Nhà nƣớc không phải là ngƣời trực tiếp sử dụng toàn bộ TSC mà TSC đƣợc Nhà nƣớc giao cho các cơ quan, đơn vị thuộc bộ máy nhà nƣớc trực tiếp quản lý, sử dụng. để thực hiện vai trò chủ sở hữu TSC của mình, Nhà nƣớc phải thực hiện chức năng quản lý đối với TSC nhằm sử dụng, bảo tồn, phát triển nguồn TSC tiết kiệm, hiệu quả phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội. TSC trong khu vực sự nghiệp (SN) là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ TSC của đất nƣớc, đƣợc nhà nƣớc giao cho các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp (ĐVSN) và các tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp (gọi chung là tổ chức) trực tiếp quản lý, sử dụng. Để quản lý TSC trong khu vực SN, Nhà nƣớc đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm quản lý, khai thác TSC trong khu vực SN có hiệu quả, tiết kiệm nhƣ: Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nƣớc, Luật Đất đai, Luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí.v..v.. Trong bối cảnh đó, TSC trong khu vực SN đã đƣợc khai thác, sử dụng góp phần đáng kể vào công cuộc phát triền kinh tế - xã hội của tỉnh Tuyên Quang. Song công tác quản lý TSC trong khu vực SN còn nhiều bất cập, hạn chế và chƣa thực sự thích ứng với thực tế. Đó là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng sử dụng TSC trong khu vực SN không đúng mục đích, gây lãng phí, thất thoát nhƣ: đầu tƣ xây dựng mới, mua sắm tài sản vƣợt tiêu chuẩn, định mức, sử dụng tài sản vào mục đích cá nhân, cho thuê, mƣợn tài sản không đúng quy định, tự ý sắp 2 xếp, xử làm thất thoát TSC.. Đây là vấn đề nóng đƣợc mọi ngƣời và dƣ luận quan tâm, nhất là trên diễn đàn Quốc hội. Do vậy, việc tiếp tục hoàn thiện và tăng cƣờng công tác quản lý TSC khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang là một yêu cầu cấp bách tạo nền móng vững chắc để giải quyết những vấn đề bức xúc cơ bản hiện nay. Trong tổng thể TSC nói chung, trụ sở làm việc - bao gồm nhà làm việc, khuôn viên đất và bộ phận phụ trợ chiếm hơn 70% tổng giá trị tài sản công khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang. Công tác quản lý trụ sở làm việc hiện nay không thực sự hiệu quả, thiếu một cơ sở khoa học cả về lý thuyết và thực tế trong quản lý, sử dụng khối tài sản lớn nhất này. Thực tế, tình trạng lãng phí, thất thoát tài sản còn diễn ra khá phổ biến. Không ít cơ quan, đơn vị đua nhau xin đất, xây trụ sở thật to, thật bề thế, sang trọng, lãng phí nhiều tỷ đồng nhƣng sử dụng không hết, có đơn vị đem bán hoặc cho thuê lấy tiền chia chác. Việc thanh lý tài sản cũng đang bị không ít cơ quan, cá nhân lợi dụng để tham nhũng, biến của công thành của riêng với giá rẻ, nhiều đơn vị, cơ quan nhà nƣớc rất khó khăn trong việc tìm kiếm, sắp xếp trụ sở làm việc nhƣng cũng không ít những cơ quan nhà nƣớc khác đang có trụ sở làm việc còn tốt lại đập đi để thanh lý với giá trị thu về rất thấp để xây dựng trụ sở mới có giá trị nhiều tỷ đồng. Đây là biểu hiện rõ ràng nhất về bất cập, vƣớng mắc trong quản lý TSC là trụ sở làm việc. Ngoài ra công tác thống kê, theo dõi, sử dụng, xắp xếp TSC là trụ sở làm việc chƣa đƣợc làm tốt và thƣờng xuyên. Vì vậy, việc nghiên cứu nhằm nâng cao công tác quản lý TSC nói chung và trụ sở làm việc của cơ quan SN nói riêng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong điều kiện Luật quản lý sử dụng tài sản nhà nƣớc đã đƣợc triển khai năm 2009. Với ý nghĩa đó tác giả lựa chọn đề tài “Giải pháp tăng cường công tác quản lý tài sản công khu vực sự nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 3 * Tình hình nghiên cứu về quản lý tài sản công Quản lý TSC là một lĩnh vực trong quản lý tài chính công, là một lĩnh vực kinh tế quan trọng không chỉ của tỉnh Tuyên Quang mà còn của cả quốc gia. Vấn đề quản TSC do vậy đã đƣợc quan tâm, nghiên cứu, đánh giá từ nhiều góc độ khác nhau với một số công trình tiêu biểu nhƣ: - Báo cáo phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Tuyên Quang các năm 2009, 2010, 2011, 2012, 2013. - Các báo cáo của Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trƣờng tỉnh Tuyên Quang về tình hình quản lý, sử dụng tài sản nhà nƣớc qua các năm 2009, 2010, 2011, 2012, 2013. - “Hoàn thiện cơ chế quản lý nhà công” sở của PGS.TS. Ngô Thị Hoài Thu. Phó giám đốc trƣờng đào tạo cán bộ tài chính. - Giáo trình Quản lý tài sản công của đồng tác giả PGS.TS. Nguyễn Thị Bất và PGS.TS Nguyễn Văn Xa cùng sự cộng tác của nghiên cứu sinh đƣợc xuất bản làm giáo trình giảng dạy môn quản lý công của trƣờng Đại học Kinh tế Quốc dân. - “Quản lý tài sản công trong các cơ quan HCSN hiện nay ở Việt Nam” của TS Trần Văn Giao, Chủ nhiệm đề tài. - “Đổi mới cơ chế quản lý tài sản nhà nước tại đơn vị sự nghiệp công lập” của TS. Nguyễn Mạnh Hùng (2006), tạp chí nghiên cứu tài chính kế toán số 8 năm 2008. - Cơ sở pháp lý cao nhất cho việc quản lý, sử dụng tài sản công của TS. Nguyễn Mạnh Hùng, Tạp chí tài chính số 8/2008. - Tháng 8/2010, Hồ Thị Thúy Hồng, phòng Tài chính - Kế toán, Sở Giao thông thành phố Đà Nẵng, Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản công tại Văn phòng Sở Giao thông Vận tải thành phố Đà nẵng. - Tạp chí tài chính số 8-2013 của Thạc sỹ Nguyễn Thị Thu Hƣơng, Biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công. 4 Các công trình nghiên cứu, các bài thông tin, phân tích đã có phần nào đem lại những cách đánh giá, nhìn nhận về vấn đề quản lý tài sản công từ nhiều góc độ khác nhau. Đây đều là những thông tin hết sức hữu ích với những kiến giải liên quan tới quản lý tài sản công và các vấn đề đặt ra cho công tác quản lý tài sản công là trụ sở làm việc khu vực sự nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang. Mặc dù vậy, các công trình đã nghiên cứu chƣa thực sự đề cập cụ thể, chi tiết đến tình hình quản lý tài sản công là trụ sở làm việc khu vực sự nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang và làm rõ đƣợc thực trạng, các vấn đề đặt ra đối với lĩnh vực quản lý tài sản công là trụ sở làm việc khu vực sự nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang. Từ những thông tin đã có, đề tài luận văn sẽ tiếp tục kế thừa và phát triển mới để đƣa ra các phân tích, đánh giá mới nhất và các kiến nghị, giải pháp phù hợp với tình hình của tỉnh Tuyên Quang giai đoạn hiện nay. 2. Mục đích và ý nghĩa nghiên cứu - Mục đích tổng thể của luận văn là: Nghiên cứu các Giải pháp tăng cƣờng công tác quản lý TSC là trụ sở làm việc của cơ quan SN tại tỉnh Tuyên Quang hiện nay nhằm mục đích sau: + Hệ thống lại cơ sở lý thuyết về quản lý TSC và quản lý trụ sở làm việc của các đơn vị SN. + Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý TSC là trụ sở làm việc của các đơn vị SN tại tỉnh Tuyên Quang giai đoạn hiện nay, quy mô, số lƣợng, tình trạng, quá trình hình thành tài sản công,.v.v..,để chỉ rõ những mặt tích cực và tồn tại trong quản lý. - Ý nghĩa nghiên cứu của luận văn là: + Góp phần hoàn thiện các giải pháp tăng cƣờng, nâng cao hiệu quản quản lý TSC là trụ sở làm việc của các đơn vị SN tại tỉnh Tuyên Quang. + Đề xuất các giải pháp mới nhằm hoàn thiện công tác quản lý TSC là trụ sở làm việc của đơn vị SN tại tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới. Những kết quả nghiên cứu đạt đƣợc có thể là tài liệu tham khảo cho các nhà 5 quản lý, nhà hoạch định chính sách của các cơ quan quản lý TSC theo hƣớng tích cực, đảm bảo các tiêu chí chung của chuẩn mực quản lý TSC. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Là giải pháp tăng cƣờng công tác quản lý TSC là trụ sở làm việc của đơn vị SN tại tỉnh Tuyên Quang. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Về không gian: Đề tài đƣợc thực hiện trên phạm vi tỉnh Tuyên Quang. Về thời gian: Nghiên cứu số liệu 5 năm, từ năm 2009 - 2013. Về nội dung: Khái niệm TSC là một khái niệm rộng và đƣợc hiểu theo ững nghĩa khác nhau tuỳ thuộc vào quy định, mô hình quản lý của từng khu vực, xã hội và mô hình kinh tế. Trong các đơn vị SN tại tỉnh Tuyên Quang, TSC bao gồm trụ sở làm việc, phƣơng tiện vận tải, máy móc, trang thiết bị và các phƣơng tiện làm việc khác. Tuy nhiên luận văn chỉ tập trung nghiên cứu TSC là TSLV thuộc quyền quản lý của các đơn vị SN tại tỉnh Tuyên Quang. Đây là tài sản có giá trị lớn nhất, có tính chất đặc biệt và khó đánh giá hiệu quả. Để có thể đi sâu phân tích và đề xuất các giải pháp sát thực, đề tài dựa trên phƣơng diện là cơ quan quản lý nhà nƣớc (Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Sơn Dƣơng) đối với TSC là trụ sở làm việc để xem xét công tác quản lý của các đơn vị, các cấp liên quan đến trụ sở làm việc của đơn vị SN tại tỉnh Tuyên Quang. 4. Những đóng góp mới của đề tài Luận văn đã có những đóng góp chính sau đây: Một là, Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang; luận giải khái niệm TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang với tƣ cách là đối tƣợng nghiên cứu cơ bản xuyên suốt trong toàn bộ luận văn. Hai là, Luận văn đƣa ra khái niệm và phân tích những nội dung cơ bản của việc quản lý nhà nƣớc đối với TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh 6 Tuyên Quang. Đƣa ra các chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang. Ba là, Đánh giá thực trạng về công tác quản lý TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang từ năm 2009 đến năm 2013, đặc biệt là từ sau khi có Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nƣớc, từ đó đánh giá những kết quả đã đạt đƣợc cần phát huy, những tồn tại cần khắc phục và nguyên nhân của nó. Bốn là, Phân tích đánh giá thực trạng các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang. Năm là, Đề xuất những quan điểm, yêu cầu và các giải pháp chủ yếu nhằm tăng cƣờng công tác quản lý TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới (2014-2020). Trong đó các giải pháp mới là: Tăng cƣờng việc rà soát, sắp xếp, xử lý nhà đất, quản lý tiêu chuẩn, định mức sử dụng TSLV và cấp giấy chứng nhận quyền quản lý trụ sở làm việc; Nâng cao năng lực quản lý đất đai; Hoàn thiện việc cấp giấy chứng nhận và lập hồ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai tại tỉnh Tuyên Quang; Triển khai kịp thời các văn bản và hƣớng dẫn nghiệp vụ quản lý tài sản; Tăng cƣờng vai trò giám sát, kiểm tra đối với việc quản lý TSC là trụ sở làm việc tại khu vực SN; Bố trí cán bộ chuyên trách làm công tác quản lý TSC trong đó có TSLV tại các huyện, thành phố và nâng cao trình độ cán bộ quản lý tài sản công nói chung và quản lý trụ sở làm việc nói riêng; Kịp thời sơ kết, tổng kết việc thực hiện các chính sách quản lý TSC là TSLV khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang và một số giải pháp đối với chủ tài khoản và kế toán của các ĐVSN. Kỳ vọng của đề tài là những giải pháp đƣa ra đƣợc cơ quan nhà nƣớc áp dụng sẽ làm thay đổi căn bản theo hƣớng tích cực đảm bảo các tiêu chí chung của chuẩn mực quản lý TSC là TSLV trong khu vực SN tại tỉnh Tuyên Quang và minh bạch, trách nhiệm trong quản lý nhà nƣớc. 7 5. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài đƣợc bố cục thành 4 chƣơng: Chƣơng 1- Lý luận cơ bản về tài sản công. Chƣơng 2- Phƣơng pháp nghiên cứu Chƣơng 3- Thực trạng công tác quản lý TSC là trụ sở làm việc khu vực sự nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2009-2013. Chƣơng 4- Một số giải pháp chủ yếu để nâng cao hiệu quả quản lý TSC là trụ sở làm việc khu vực sự nghiệp tại tỉnh Tuyên Quang trong thời gian tới (2014-2020). 8 Chƣơng 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TÀI SẢN CÔNG TRONG KHU VỰC SỰ NGHIỆP 1.1. Những vấn đề lý luận về đơn vị sự nghiệp công lập 1.1.1. Đơn vị sự nghiệp công lập - Đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSN) là: "Đơn vị do Nhà nƣớc thành lập để hoạt động công lập thực hiện cung cấp các dịch vụ xã hội công cộng và các dịch vụ nhằm duy trì sự hoạt động bình thƣờng của các ngành kinh tế quốc dân". - Các ĐVSN hoạt động trong các lĩnh vực nhƣ: giáo dục đào tạo, y tế, văn hoá, thông tin, thể dục thể thao, nông lâm ngƣ nghiệp, thuỷ lợi và các ĐVSN kinh tế khác. Theo quy ñịnh tại Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nƣớc, các ĐVSN gồm 2 loại: ĐVSN công lập tự chủ tài chính và ĐVSN công lập chƣa chủ tài chính, cụ thể: + ĐVSN tự chủ tài chính là đơn vị có nguồn thu sự nghiệp bù đắp toàn bộ chi phí hoạt động thƣờng xuyên, NSNN không phải cấp kinh phí hoạt động thƣờng xuyên cho đơn vị. + ĐVSN công lập chƣa chủ tài chính là đơn vị có nguồn thu hoặc không có nguồn sự nghiệp chƣa tự trang trải toàn bộ chi phí hoạt động thƣờng xuyên, NSNN cấp một phần hoặc toàn bộ chi phí hoạt động thƣờng xuyên cho đơn vị. 1.1.2. Phân biệt cơ quan HC và ĐVSN công lập Sự khác nhau cơ bản giữa cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập nhà nƣớc đƣợc thể hiện cụ thể nhƣ sau: - Về chức năng nhiệm vụ: Cơ quan hành chính thực hiện chức năng quản lý nhà nƣớc, còn ĐVSN công lập thực hiện chức năng cung cấp các dịch vụ quản lý riêng không trùng lặp, chồng chéo thì nhiều đơn vị sự nghiệp công 9 lập có thể cùng thực hiện một nhiệm vụ tại một địa phƣơng, một cấp. Phạm vi quản lý của cơ quan hành chính căn cứ vào phân cấp phân quyền, đơn vị sự nghiệp công không bị giới hạn hay ràng buộc theo địa lý. - Về kinh phí hoạt động: CQHC nhà nƣớc đƣợc Nhà nƣớc đảm bảo 100% kinh phí hoạt động; còn ĐVSN: kinh phí hoạt động do đơn vị tự đảm bảo toàn bộ, NSNN cấp một phần hoặc toàn bộ. - Về quản lý tài sản công tại các cơ quan: Nguồn hình thành tài sản công tại các CQHC từ NSNN hoặc có nguồn gốc từ NSNN. Đối với đơn vị sự nghiệp công tài sản công đựơc hình thành từ nhiều nguồn khác nhau nhƣ: từ đầu tƣ của NSNN, từ nguồn thu sự nghiệp của các đơn vị hoặc từ nguồn đặc thù... - Trên phƣơng diện đặc điểm tài sản công trong quá trình sử dụng, khai thác: Tài sản công hay tài sản nhà nƣớc (TSC) tại các CQHC là tài sản trong lĩnh vực tiêu dùng của cải vật chất, không tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất kinh doanh. Do đó TSC của cơ quan hành chính không chuyển giao giá trị hao mòn vào giá thành của sản phẩm hoặc chí phí sản xuất lƣu thông mặc dù đối với tài sản cố định vẫn theo dõi giá trị còn lại, trích khấu hao. Đối với TSC của đơn vị sự nghiệp công lập trong quá trình sử dụng một tài sản cố định là yếu tố cấu thành lên giá sản phẩm dịch vụ. 1.2. Một số vấn đề lý thuyết về quản lý tài sản công 1.2.1. Khái niệm tài sản công và quản lý tài sản công - Khái niệm tài sản công: TSC là tài sản đƣợc đầu tƣ, mua sẵm từ nguồn NSNN, hoặc có nguồn gốc từ NSNN. Ở Việt Nam, tài sản công đƣợc quan niệm là công sản - tài sản thuộc sở hữu toàn dân. Điều 17 Hiến pháp nƣớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 quy định :”đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nƣớc, tài nguyên trong lòng đất, nguồn lợi ở vùng biển, thềm lục địa và vùng trời, phần vốn và tài sản