Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng
trong ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i.
Song song víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc, hÖ thèng ng©n hµng
ViÖt Nam ngµy cµng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn, ®ãng vai trß “ Trung -¬ng thÇn
kinh “ cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Trong h¬n 10 n¨m qua, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt
Nam ®· ®-îc ®æi míi toµn diÖn, tõ néi dung ho¹t ®éng, c¬ cÊu tæ chøc cho ®Õn
hÖ thèng ph¸p luËt, ®· vµ ®ang phôc vô ®¾c lùc cho viÖc æn ®Þnh nÒn kinh tÕ vÜ
m« vµ ph¸t triÓn ®Êt n-íc. VÒ c¬ b¶n, mét hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp ®· ®-îc
thiÕt lËp, c¸c nguyªn t¾c nÒn t¶ng vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng – tiÒn tÖ trong nÒn
kinh tÕ thÞ tr-êng ®· ®-îc qu¸n triÖt. Tuy nhiªn, c¸c ho¹t ®éng cña mét ng©n
hµng hiÖn ®¹i ë n-íc ta vÉn lµ míi mÎ, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng b¶o l·nh ng©n hµng.
Trong khi dã, xu h-íng toµn cÇu ho¸ vµ më cöa nÒn kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh
mÏ, m«i tr-êng tµi chÝnh - tiÒn tÖ cßn nhiÒu bÊt æn, c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t
®ßi hái ng©n hµng ph¶i kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ ®æi míi theo h-íng hoµn thiÖn
c¸c nghiÖp vô s½n cã, tiÕp cËn vµ øng dông c¸c dÞch vô míi. B¶o l·nh ng©n hµng
lµ mét nghiÖp vô ®-îc c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt Nam thùc hiÖn trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nã ®· gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô ng©n hµng, tho¶
m·n nhu cÇu cña doanh nghiÖp phßng ngõa rñi ro trong giao dÞch hîp ®ång vµ
t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp më réng ho¹t ®éng quan hÖ kinh tÕ – th-¬ng
m¹i. Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn vµ khëi s¾c cña nghiÖp vô b¶o l·nh trong thêi gian
qua vÉn ch-a thùc sù t-¬ng xøng víi vai trß vµ tiÒm n¨ng cña nã ®èi víi hÖ
thèng ng©n hµng vµ nÒn kinh tÕ. MÆt kh¸c, do ®©y lµ nghiÖp vô cßn míi mÎ nªn
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu v-íng m¾c vµ g©y nhiÒu tæn thÊt
cho ng©n hµng.
NhËn thøc ®-îc vÊn ®Ò trªn, sau mét thêi gian thùc tËp t¹i NHNo&PTNT Hµ
Néi t«i quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi :
“Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi “.
2. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi.
C¸c nghiÖp vô cña mét ng©n hµng th-¬ng m¹i ®a d¹ng vµ phong phó, song
do thêi gian vµ thÓ l-îng kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nªn ®Ò tµi chØ dõng l¹i ë viÖc
nghiªn cøu nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
3. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi.
ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nh»m s¸ng tá c¸c môc tiªu sau :
Lµm s¸ng tá c¬ së lý luËn, néi dung vµ nh÷ng vÊn dÒ cã liªn quan ®Õn
nghiÖp vô b¶o l·nh.
Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi,
tõ ®ã ®-a ra nh÷ng mÆt ®¹t ®-îc vµ cßn nh÷ng tån t¹i, nguyªn nh©n cña nh÷ng
tßn t¹i ®ã.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§-a ra gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o
l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu.
§Ò tµi sö dông ph-¬ng ph¸p thèng kª, ph©n tÝch, so s¸nh vµ nh÷ng lý luËn,
chÝnh s¸ch marketing, qu¶n trÞ trong ng©n hµng ®Ó rót ra kÕt luËn, nh÷ng ®Ò xuÊt
chñ yÕu.
5. Néi dung nghiªn cøu.
Néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi gåm 3 ch-¬ng :
Ch-¬ng I – NghiÖp vô b¶o l·nh cña NHTM – Lý luËn chung.
Ch-¬ng II – Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
Ch-¬ng III – Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh
t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Néi dung
Ch-¬ng I - NghiÖp vô b¶o l·nh cña ng©n hµng th-¬ng m¹i
Nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt lý luËn.
I - Tæng quan vÒ nghiÖp vô b¶o l·nh cña NHTM
1. Sù ra ®êi vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh cña NHTM.
1. 1. Sù ra ®êi.
Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ hiÖn ®¹i, ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ph¸t triÓn m¹nh mÏ
víi xu h-íng toµn cÇu ho¸ s©u s¾c. §iÒu nµy b¾t nguån tõ nhu cÇu ngµy cµng cao cña
x· héi vÒ c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô nh»m phôc vô cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. H¬n n÷a,
c¸c quèc gia víi môc tiªu ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ tuyÖt ®èi, lîi thÕ so s¸nh cña m×nh, ®·
vµ ®ang thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ më, thóc ®Èy ho¹t ®éng th-¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t
triÓn. Song ®iÒu nµy còng Èn chøa nhiÒu rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp do nh÷ng biÕn
®éng bÊt th-êng vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ - x· héi trªn toµn cÇu ®· t¸c ®éng tiªu cùc tíi ho¹t
®éng kinh doanh. MÆt kh¸c, khi th-¬ng m¹i më réng kh«ng biªn giíi th× rñi ro vÒ
th«ng tin kh«ng c©n xøng cho mét doanh nghiÖp lµ rÊt lín, tõ ®ã rñi ro vÒ ®¹o ®øc do
b¹n hµng kh«ng ®¸p øng c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt lµ khã tr¸nh khái. HoÆc nÕu hä cã thÓ
t×m hiÓu ®-îc th«ng tin th× viÖc tranh thñ c¬ héi kinh doanh vµ chi phÝ bá ra ®· c¶n trë
hä thùc hiÖn, g©y ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t ®éng th-¬ng m¹i vµ gi¶m hiÖu qu¶ trong s¶n
xuÊt kinh doanh. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, ®ßi hái ph¶i cã mét sù ®¶m b¶o cho c¸c giao
dÞch diÔn ra an toµn, t¹o ®é tin cËy gi÷a c¸c ®èi t¸c kinh doanh.
Nh- vËy, tõ b¶n th©n nÒn kinh tÕ xuÊt hiÖn nhu cÇu cã mét sù ®¶m b¶o trong c¸c giao
dÞch, dÉn tíi mét h×nh thøc giao dÞch ®¶m b¶o ra ®êi víi h×nh thøc biÓu hiÖn lµ sù ®¶m
b¶o cña mét bªn thø ba, cã ®ñ t- c¸ch vµ n¨ng lùc thùc hiÖn nh»m ®iÒu hoµ quan hÖ,
t¹o sù tÝn nhiÖm cho ®èi t¸c. §ã chÝnh lµ ho¹t ®éng b¶o l·nh.
1. 2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña b¶o l·nh ng©n hµng.
B¶o l·nh ng©n hµng lµ mét d¹ng nghiÖp vô ng©n hµng hiÖn ®¹i, xuÊt hiÖn vµo gi÷a
nh÷ng n¨m 60, trong thÞ tr-êng néi ®Þa n-íc Mü. Sau ®ã vµo ®Çu nh÷ng n¨m 70, b¶o
l·nh b¾t ®Çu ®-îc sö dông trong c¸c giao dÞch th-¬ng m¹i quèc tÕ. Vµo thêi gian nµy,
c¸c quèc gia thÞnh v-îng mau chãng v× s¶n xuÊt dÇu ho¶ ë Trung §«ng liªn tôc kÝ kÕt
nh÷ng hîp ®ång kinh tÕ lín víi c¸c n-íc ph-¬ng T©y ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n c¶i t¹o c¬
së h¹ tÇng, dù ¸n canh t©n c«ng, n«ng nghiÖp, quèc phßng. . . Gi¸ trÞ rÊt lín cña c¸c
hîp ®ång vµ thÕ m¹nh vÒ tµi chÝnh cña c¸c quèc gia Trung §«ng ®· cho phÐp hä ph¶i
cã mét sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n vÒ phÝa ®èi t¸c khi tham gia vµo c¸c th-¬ng vô giao dÞch.
Nh÷ng b¶o l·nh ®éc lËp do ng©n hµng cña c¸c n-íc ph-¬ng T©y ph¸t hµnh ®· thùc sù
®¸p øng ®-îc yªu cÇu vÒ sù thuËn lîi vµ an toµn cho c¸c quèc gia nhËp khÈu. KÓ tõ ®ã
®Õn nay, víi kh¶ n¨ng øng dông réng r·i trong c¸c lo¹i giao dÞch, vÞ trÝ cña b¶o l·nh
ng©n hµng ngµy cµng ®-îc cñng cè mét c¸ch ch¾c ch¾n. Cã thÓ nãi r»ng, hÇu hÕt c¸c
giao dÞch lín trong ph¹m vi quèc tÕ, còng nh- trong néi ®Þa ®Òu cã sù hç trî cña b¶o
l·nh ng©n hµng. Doanh sè cña nghiÖp vô nµy ®· gia t¨ng mét c¸ch ®¸ng kinh ng¹c ë
hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÐ giíi.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
T¹i ViÖt Nam, vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90, khi nÒn kinh tÕ n-íc nhµ lét x¸c, chuyÓn
®æi c¬ chÕ bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr-êng, b¾t ®Çu héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi vµ khu
vùc, c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng trë nªn ®a d¹ng vµ phong phó, trong ®ã nghiÖp vô b¶o
l·nh ®-îc ph¸t triÓn nh- mét tÊt yÕu kh¸ch quan c¶ vÒ qui m« vµ sè l-îng. Vµ cho ®Õn
nay, b¶o l·nh ng©n hµng ®· ph¸t triÓn réng r·i trªn nhiÒu lÜnh vùc.
2. Kh¸i niÖm b¶o l·nh ng©n hµng :
B¶o l·nh ng©n hµng cã thÓ ®-îc hiÓu d-íi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau :
XÐt theo khÝa c¹nh häc thuËt, b¶o l·nh ng©n hµng lµ mét h×nh thøc " TÝn dông ch÷
ký - Signature Credit " - lµ ho¹t ®éng kh«ng dïng ®Õn vèn cña ng©n hµng.
Trong th-¬ng m¹i quèc tÕ, b¶o l·nh ng©n hµng ®-îc xem nh- mét lo¹i h×nh tµi trî
ngo¹i th-¬ng, nh»m chèng ®ì nh÷ng tæn thÊt cña ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh do sù vi
ph¹m cña bªn ®èi t¸c liªn quan.
Theo LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam ( ngµy 12/12/1997) qui ®Þnh : " B¶o l·nh
ng©n hµng lµ mét trong c¸c h×nh thøc cÊp tÝn dông, ®-îc thùc hiÖn th«ng qua sù cam
kÕt b»ng v¨n b¶n cña tæ chøc tÝn dông víi bªn cã quyÒn vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi
chÝnh thay cho kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn ®óng nghi· vô ®· cam kÕt
".
ë mét c¸ch tiÕp cËn cô thÓ h¬n, theo ®iÒu 2 trong qui chÕ vÒ nghiÖp vô b¶o l·nh cña
c¸c ng©n hµng ( ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh 283/2000/Q§-NHNN ngµy
25/8/2000cña Thèng ®èc ng©n hµng nhµ n-íc ) qui ®Þnh : " B¶o l·nh ng©n hµng lµ cam
kÕt b»ng v¨n b¶n cña ng©n hµng ( bªn b¶o l·nh ) víi bªn cã quyÒn ( bªn nhËn b¶o l·nh
) vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh thay cho kh¸ch hµng ( bªn ®-îc b¶o l·nh ) khi
kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô ®· cam kÕt víi bªn
nhËn b¶o l·nh. Kh¸ch hµng ph¶i nhËn nî vµ hoµn tr¶ cho ng©n hµng sè tiÒn mµ ng©n
hµng ®· tr¶ thay ".
3. §Æc ®iÓm b¶o l·nh ng©n hµng :
B¶o l·nh ng©n hµng lµ mét mèi quan hÖ nhiÒu bªn phô thuéc lÉn nhau. Trong mét
nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ quan hÖ gi÷a ng©n hµng b¶o l·nh
vµ ng-êi h-ëng b¶o l·nh, mµ cßn bao hµm nh÷ng mèi quan hÖ kh¸c. §ã lµ :
Quan hÖ gi÷a ng-êi ®-îc b¶o l·nh vµ ng-êi h-ëng b¶o l·nh. §©y lµ quan hÖ gèc, lµ
c¬ së ph¸t sinh yªu cÇu b¶o l·nh.
Quan hÖ gi÷a ng©n hµng b¶o l·nh vµ ng-êi ®-îc b¶o l·nh. §ã lµ quan hÖ gi÷a ng©n
hµng cÊp tÝn dông vµ kh¸ch hµng h-ëng tÝn dông.
C¶ ba mèi quan hÖ nµy cïng tån t¹i song song vµ cïng chÊm døt.
B¶o l·nh ng©n hµng lµ mét h×nh thøc cÊp tÝn dông kh«ng dïng vèn cña ng©n hµng,
mµ dïng ®Õn uy tÝn cña ng©n hµng.
Mét nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng th-êng cã Ýt nhÊt ba thµnh phÇn sau :
Ng-êi b¶o l·nh : lµ ng-êi ph¸t hµnh b¶o l·nh.
Ng-êi ®-îc b¶o l·nh : lµ ng-êi yªu cÇu b¶o l·nh.
Ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh : lµ ng-êi nhËn cam kÕt b¶o l·nh.
4. Chøc n¨ng chñ yÕu cña b¶o l·nh ng©n hµng :
B¶o l·nh ng©n hµnglµ c«ng cô b¶o ®¶m.
§©y lµ chøc n¨ng quan träng nhÊt cña b¶o l·nh. B»ng viÖc cam kÕt chi tr¶ båi th-êng
khi x¶y ra c¸c biÕn cè vi ph¹m hîp ®ång cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh, c¸c ng©n hµng ph¸t
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hµnh b¶o l·nh ®· t¹o ra mét sù ®¶m b¶o ch¾c ch¾n cho ng-êi thô h-ëng. ChÝnh sù tin
t-ëng nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho hîp ®ång ®-îc ký kÕt mét c¸ch su«n sÎ thuËn lîi. §©y
còng chÝnh lµ ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a b¶o l·nh ng©n hµng vµ tÝn dông th- th-¬ng
m¹i ( tÝn dông chøng tõ ). Do viÖc thanh to¸n dùa trªn biÕn cè vi ph¹m nghÜa vô hîp
®ång cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh ( ch¼ng h¹n nh- : giao hµng kh«ng ®óng kÕ ho¹ch,
kh«ng ®¹t chÊt l-îng theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt, thanh to¸n tiÒn hµng kh«ng
®óng h¹n. . . ) nªn trong thùc tÕ tû träng c¸c b¶o l·nh ®-îc yªu cÇu thanh to¸n kh«ng
cao, th«ng th-êng chØ kho¶ng d-íi 5% ( ch¼ng h¹n t¹i Mü chØ cã kho¶ng 1% trong sè
c¸c b¶o l·nh ng©n hµng ®-îc yªu cÇu thùc hiÖn thanh to¸n ).
B¶o l·nh ng©n hµnglµ c«ng cô tµi trî.
Kh«ng chØ lµ c«ng cô b¶o ®¶m ®èi víi ng-êi thô h-ëng, b¶o l·nh cßn lµ c«ng cô tµi trî
thùc sù vÒ mÆt tµi chÝnh cho ng-êi ®-îc b¶o l·nh. Trong rÊt nhiÒu tr-êng hîp, th«ng
qua b¶o l·nh kh¸ch hµng ( ng-êi ®-îc b¶o l·nh ) kh«ng ph¶i xuÊt quü, ®-îc thu håi
vèn nhanh chãng, ®-îc vay nî hoÆc ®-îc kÐo dµi thêi gian thanh to¸n tiÒn hµng ho¸,
dÞch vô, tiÒn nép thuÕ. . . V× vËy, mÆc dï kh«ng trùc tiÕp cÊp vèn nh-ng víi viÖc ph¸t
hµnh b¶o l·nh ng©n hµng ®· gióp cho kh¸ch hµng cña hä ®-îc h-ëng nh÷ng thuËn lîi
vÒ ng©n quü nh- khi ®-îc cho vay thùc sù.
B¶o l·nh ng©n hµng lµ c«ng cô thóc ®Èy.
B¶o l·nh ng©n hµng cho phÐp ng-êi thô h-ëng cã quyÒn yªu cÇu thanh to¸n khi ng-êi
®-îc b¶o l·nh vi ph¹m hîp ®ßng cam kÕt trong suèt thêi gian cã hiÖu lùc cña b¶o l·nh
vµ ng©n hµng cã quyÒn ®ßi l¹i kho¶n tiÒn nµy. Nh- vËy ng©n hµng b¶o l·nh lu«n chÞu
mét ¸p lùc cña viÖc thanh to¸n thay nÕu nh- ng-êi ®-îc b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn ®Çy
®ñ nghÜa vô cña hä. Do vËy, ng©n hµng b¶o l·nh lu«n ph¶i t×m mäi c¸ch ®èc thóc ng-êi
®-îc b¶o l·nh hoµn tÊt hîp ®· ký kÕt.
II - Néi dung cña nghiÖp vô b¶o l·nh.
1. Qui tr×nh b¶o l·nh ng©n hµng.
Nh- chóng ta ®· biÕt, b¶o l·nh ng©n hµng lµ mét trong c¸c h×nh thøc cÊp tÝn dông
cña ng©n hµng, do vËy muèn ®-îc ng©n hµng chÊp nhËn ph¸t hµnh b¶o l·nh, kh¸ch
hµng ( ng-êi ®-îc b¶o l·nh ) ph¶i ®¹t ®-îc c¸c ®iÒu kiÖn cÊp tÝn dông vµ tr¶i qua c¸c
thñ tôc nh- trong c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c. ChÝnh v× vËy, qui tr×nh b¶o l·nh ®-îc
thùc hiÖn qua c¸c b-íc sau :
LËp hå s¬
vµ xÐt duyÖt
So¹n th¶o
v¨n b¶n BL
Ph¸t hµnh v¨n
b¶n BL
Gi¸m s¸t
vµ xö lý
KÕt thóc
BL
1. 1. LËp hå s¬ vµ xÐt duyÖt :
Hå s¬ b¶o l·nh gåm c¸c tµi liÖu sau :
GiÊy ®Ò nghÞ ph¸t hµnh b¶o l·nh. Trong ®ã, kh¸ch hµng nªu c¸c ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu
kho¶n cÇn thiÕt ph¶i cã trong v¨n b¶n b¶o l·nh, phï hîp víi hîp ®ång gi÷a hä vµ ng-êi
thô h-ëng b¶o l·nh. §ång thêi ph¶i cã cam kÕt hoµn tr¶ l¹i cho ng©n hµng ph¸t hµnh
sau khi ng©n hµng ®· thùc hiÖn thanh to¸n cho ng-êi thô h-ëng.
C¸c tµi liÖu chøng minh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, ch¼ng h¹n nh- : b¶ng
c©n ®èi tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, b¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ. . .
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn giao dÞch ®-îc yªu cÇu b¶o l·nh, ch¼ng h¹n nh- : ph-¬ng
¸n s¶n xuÊt kinh doanh, giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, hîp ®ång th-¬ng m¹i,
dÞch vô. . .
C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn b¶o ®¶m cho viÖc b¶o l·nh, ch¼ng h¹n nh- : giÊy tê thÕ
chÊp, cÇm cè tµi s¶n, b¶o l·nh cña bªn thø ba. . .
XÐt duyÖt :
Dùa vµo c¸c tµi liÖu trªn kÕt hîp víi nh÷ng th«ng tin bæ sung tõ c¸c nguån kh¸c nh- :
pháng vÊn trùc tiÕp kh¸ch hµng ; s¸ch b¸o, t¹p chÝ ; trung t©m th«ng tin tÝn - CIC. . . ,
c¸n bé tÝn dông sÏ tiÕn hµnh ph©n tÝch kh¸ch hµng. Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch, t×m hiÓu
vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng thùc hiÖn hîp ®ång vµ uy tÝn cña kh¸ch hµng, c¸n bé
tÝn dông chñ yÕu nh»m ®Þnh l-îng rñi ro vÒ phÝa kh¸ch hµng (ng-êi ®-îc b¶o l·nh ) ;
tõ ®ã xem xÐt cã chÊp nhËn b¶o l·nh hay kh«ng. NÕu møc ®é rñi ro ®-îc ®¸nh gi¸ ë
møc cho phÐp th× chÊp nhËn b¶o l·nh cßn nÕu møc ®é rñi ro ®-îc ®¸nh gi¸ ë møc
kh«ng cho phÐp th× tõ chèi b¶o l·nh.
1. 2. So¹n th¶o v¨n b¶n b¶o l·nh :
C¬ së so¹n th¶o v¨n b¶n b¶o l·nh :
§©y lµ mét c«ng viÖc ®Æc biÖt quan träng trong toµn bé qui tr×nh b¶o l·nh. Do yªu
cÇu b¶o l·nh xuÊt ph¸t tõ hîp ®ång, nªn c¸c yÕu tè trong v¨n b¶n b¶o l·nh kh«ng ph¶i
do ng©n hµng tù s¸ng t¹o hoÆc ®Ò xuÊt mµ ph¶i ®-äc x©y dùng tõ néi dung hîp ®ång
giao dÞch vµ giÊy ®Ò nghÞ cña kh¸ch hµng. ChÝnh v× vËy, hîp ®ång gi÷a ng-êi ®-îc b¶o
l·nh vµ ng-êi h-ëng b¶o l·nh ®-îc xem nh- mét hîp ®ång c¬ së, hîp ®ång gèc. Vµ
viÖc nghiªn cøu hîp ®ång gèc cÇn ph¶i ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch cÈn thËn.
Ngoµi ra, ®Ó so¹n th¶o v¨n b¶n b¶o l·nh, ta cÇn xem xÐt b¶n chÊt cña giao dÞch,
nghÜa vô cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh vµ thêi h¹n hiÖu lùc cña hîp ®ång gèc.
Ta cÇn xem xÐt b¶n chÊt cña giao dÞch bëi th«ng t-êng mçi lo¹i b¶o l·nh nh»m ®¶m
b¶o cho mét lo¹i rñi ro riªng biÖt. C¸c lo¹i rñi ro nµy biÕn ®æi theo b¶n chÊt cña giao
dÞch trong hîp ®ång vµ do vËy sÏ quyÕt ®Þnh lo¹i b¶o l·nh ®-îc ph¸t hµnh.
Khi ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh ®ång nghÜa vô th× nghÜa vô cña ng©n hµng vµ cña
ng-êi ®-îc b¶o l·nh lµ cïng ph¹m vi, nh-ng nghÜa vô cña ng©n hµng chØ thùc hiÖn sau
khi cã b»ng cí x¸c nhËn kh¸ch hµng vi ph¹m nghÜa vô cña hä. Bëi vËy ng©n hµng cÇn
ph¶i t×m hiÓu : nghÜa vô mµ kh¸ch hµng ph¶i thùc hiÖn trong hîp ®ång cã phï hîp víi
nhiÖm vô kinh doanh trong giÊy phÐp cña kh¸ch hµng kh«ng ? n¨ng lùc thùc hiÖn
nghÜa vô ®ã ra sao ? víi nhøng t×nh huèng nh- thÕ nµo th× nghÜa vô nµy ®-îc coi lµ bÞ
vi ph¹m ?. . . TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ¶nh h-ëng tíi kh¶ n¨ng rñi ro cña ng©n hµng khi
chÊp nhËn b¶o l·nh nªn viÖc xem xÐt kh«ng thÓ bÞ coi th-êng.
Do b¶o l·nh lµ s¶n phÈm cña hîp ®ång nªn thêi h¹n hiÖu lùc cña nã sÏ bÞ chi phèi
bëi thêi h¹n hiÖu lùc cña hîp ®ång gèc.
Néi dung so¹n th¶o v¨n b¶n b¶o l·nh :
V¨n b¶n b¶o l·nh th-êng cã h×nh thøc nh- mét th- b¶o ®¶m, göi trùc tiÕp cho
ng-êi thô h-ëng ( hoÆc th«ng qua mét ng©n hµng th«ng b¸o ). Nh×n chung kh«ng cã
mét mÉu v¨n b¶n thèng nhÊt cho tÊt c¶ c¸c lo¹i b¶o l·nh còng nh- cho tÊt c¶ c¸c ng©n
hµng ph¸t hµnh nh-ng néi dung v¨n b¶n b¶o l·nh ph¶i chøa ®ùng c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau
:
ChØ ®Þnh c¸c bªn tham gia.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tªn cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh, ng©n hµng ph¸t hµnh, ng©n hµng chØ thÞ, ng©n hnµg
th«ng b¸o ( nÕu cã ) vµ ®Æc biÖt lµ tªn ng-êi h-ëng b¶o l·nh cÇn ph¶i ®-îc ®Ò cËp râ
rµng, bëi v× bÊt cø mét sù m¬ hå hoÆc mét Èn ý nµo còng ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn hËu qu¶
rñi ro sau nµy.
Môc ®Ých cña b¶o l·nh.
Mçi mét lo¹i b¶o l·nh nh»m vµo mét môc ®Ých kh¸c nhau vµ do b¶n chÊt giao dÞch
trong hîp ®ång gèc quyÕt ®Þnh. Th«ng th-êng tªn gäi cña v¨n b¶n b¶o l·nh lu«n thèng
nhÊt víi môc ®Ých cña b¶o l·nh. H¬n n÷a, do b¶o l·nh ®-îc thiÕt lËp trong khu«n khæ
mét hµnh vi hîp ®ång cô thÓ nªn néi dung v¨n b¶n b¶o l·nh ph¶i cã phÇn tham chiÕu
®Õn sè hiÖu hîp ®ång gèc.
Sè tiÒn b¶o l·nh.
Sè tiÒn b¶o l·nh giíi h¹n møc thanh to¸n cña ng©n hµng b¶o l·nh ®èi víi ng-êi thô
h-ëng nªn khi x¶y ra biÕn cè vi ph¹m cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh, ng-êi thô h-ëng kh«ng
cã quyÒn ®ßi båi th-êng nhiÒu h¬n sè tiÒn nµy cho dï gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùctÕ lín h¬n.
Sè tiÒn b¶o l·nh th-êng ®-îc qui ®Þnh theo møc tèi ®a vµ x¸c ®Þnh dùa trªn b¶n chÊt
cña giao dÞch còng nh- gi¸ trÞ hîp ®ång gèc. Th«ng th-êng sè tiÒn b¶o l·nh ®-îc ghi
chÝnh x¸c theo gi¸ trÞ tuyÖt ®èi, tr¸nh tr-êng hîp ghi theo tØ lÖ phÇn tr¨m so víi gi¸ trÞ
hîp ®ång gèc ( ®Ó ®Ò phßng hîp ®ång gèc cã thÓ thay ®æi sau khi b¶o l·nh ®· ®-îc
ph¸t hµnh ). Mét ®iÓm kh¸c còng cÇn l-u ý lµ ®iÒu kho¶n gi¶m thiÓu gi¸ trÞ b¶o l·nh (
nÕu cã ) còng ph¶i ®-îc ®-a vµo trong v¨n b¶n b¶o l·nh ®Ó tr¸nh sù l¹m dông tõ phÝa
ng-êi thô h-ëng. Ch¼ng h¹n trong b¶o l·nh hoµn thanh to¸n, gi¸ trÞ b¶o l·nh tèi ®a
b»ng sè tiÒn øng tr-íc cña cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh. Nh-ng gi¸ trÞ b¶o l·nh nµy sÏ
gi¶m t-¬ng øng theo nghÜa vô ®· hoµn thµnh cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh. Khi ng-êi ®-îc
b¶o l·nh hoµn thµnh toµn bbä nghÜa vô cña hä th× gi¸ trÞ b¶o l·nh chØ cßn b»ng kh«ng.
C¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n.
PhÇn nµy qui ®Þnh c¸c chøng tõ cÇn thiÕt ph¶i xuÊt tr×nh, lµm c¬ së cho viÖc thùc
hiÖn cam kÕt thanh to¸n cña ng©n hµng b¶o l·nh. Khi c¸c ®iÒu kiÖn nµy ®-îc tho¶ m·n
th× ng©n hµng b¶o l·nh cã nghÜa vô ph¶i chi tr¶ vµ ng-êi thô h-ëng ®-îc quyÒn nhËn
båi th-êng. ViÖc qui ®Þnh c¸c lo¹i chøng tõ xuÊt tr×nh ®Ó thanh to¸n tuú thuéc vµo viÖc
lùa chän ®iÒu kiÖn thanh to¸n cña b¶o l·nh mµ c¬ së cña nã lµ sù tho¶ thuËn gi÷a ng-êi
thô h-ëng vµ ng-êi ®-îc b¶o l·nh còng nh- vÞ thÕ cña tõng bªn trong hîp ®ång chÝnh,
ng©n hµng hoµn toµn kh«ng can thiÖp vµo. Tuy nhiªn, ®Ó ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn tèt
vai trß kiÓm tra tr-íc khi thanh to¸n cña m×nh, c¸c chøng tõ thanh to¸n cÇn ph¶i ®-îc
qui ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt vµ râ rµng.
Thêi h¹n hiÖu lùc cña b¶o l·nh.
§©y lµ kho¶ng thêi gian mµ ng©n hµng ph¸t hµnh víi t- c¸ch lµ ng-êi b¶o ®¶m,
chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn cam kÕt thanh to¸n bÊt cø khi nµo ®iÒu kiÖn thanh to¸n
d-îc tho¶ m·n. Qu¸ thêi h¹n hiÖu lùc qui ®Þnh, ng©n hµng ®-îc gi¶i phãng khái nghÜa
vô b¶o l·nh ®· ph¸t hµnh tr-íc ®ã. Thêi h¹n hiÖu lùc chÞu ¶nh h-ëng tõ ngµy b¾t ®Çu
®Õn ngµy hÕt hiÖu lùc ®-îc qui ®Þnh cô thÓ trong v¨n b¶n b¶o l·nh.
Tham chiÕu luËt ¸p dông.
Néi dung nµy sÏ cho biÕt c¸c c¬ së ®Ó ph¸t hµnh vµ gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp
trong quan hÖ b¶o l·nh. §iÒu nµy rÊt cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c bªn cã liªn
quan.
HiÖn t¹i, nh÷ng qui ®Þnh ph¸p lý cao nhÊt chi phèi b¶o l·nh trong n-íc lµ :
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ LuËt d©n sù ( ®iÒu 366 ®Õn ®iÒu 376 )
+ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ( ®iÒu 58 ®Õn ®iÒu 60 )
+ QuyÕt ®Þnh sè 283/2000/Q§-NHNN14 ngµy 25/8/2000 vÒ qui chÕ nghiÖp vô b¶o
l·nh ng©n hµng cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n-íc.
+ NghÞ ®Þnh sè 165/1999/N§-CP ngµy 19/11/1999 cña ChÝnh phñ vÒ giao dÞch b¶o
®¶m thùc hiÖn hîp ®ång.
+ NghÞ ®Þnh sè 178 cña ng©n hµng nhµ n-íc vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay.
§iÒu kiÖn miÔn trõ tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng b¶o l·nh.
§©y lµ néi dung riªng biÖt cña v¨n b¶n b¶o l·nh ®ång nghÜa vô, trong ®ã qui ®Þnh
nh÷ng tr-êng hîp ng©n hµng ®-îc gi¶i phãng khái tr¸ch nhiÖm cña m×nh do mét sè
thay ®ái cã liªn quan ®Õn nghÜa vô cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh trong hîp ®ång gèc. §Ó
tr¸nh tranh chÊp vÒ sau, néi dung nµy cÇn ph¶i qui ®Þnh mét c¸ch râ rµng vµ cô thÓ.
1. 3. Ph¸t hµnh v¨n b¶n b¶o l·nh.
Sau khi v¨n b¶n b¶o l·nh ®· ®-îc so¹n th¶o xong, b¶n chÝnh sÏ ®-îc chuyÓn trùc
tiÕp cho ng-êi h-ëng b¶o l·nh hoÆc th«ng qua mét ng©n hµng kh¸c lµm nhiÖm vô
th«ng b¸o. VÒ phÝa ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i lµm c¸c c«ng viÖc sau ®©y :
Thu phÝ ph¸t hµnh b¶o l·nh tõ ng-êi ®-îc b¶o l·nh. Tr-êng hîp b¶o l·nh th-êng
xuyªn vµ kÐo dµi, phÝ sÏ ®-îc thu theo ®Þnh kú tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng.
Qu¶n lý tiÒn ký quÜ vµo tµi kho¶n riªng. Møc ký quÜ th-êng tÝnh tû lÖ % trªn sè tiÒn
b¶o l·nh, nh»m b¶o ®¶m kh¶ n¨ng båi hoµn cña kh¸ch hµng sau khi ng©n hµng thùc
hiÖn cam kÕt thanh to¸n cho ng-êi h-ëng. Tuú theo uy tÝn cña kh¸ch hµng, tû lÖ ký quÜ
cã thÓ dao ®éng tõ 10% - 100% sè tiÒn b¶o l·nh.
TiÕn hµnh thñ tôc nhËn b¶o ®¶m ( thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b¶o l·nh. . . ).
Ghi gi¸ trÞ b¶o l·nh vµo sæ theo dâi ( ngo¹i b¶ng ).
1. 4. Gi¸m s¸t vµ xö lý :
Tuú tõng lo¹i b¶o l·nh cô thÓ kh¸c nhau mµ c¸n bé thùc hiÖn b¶o l·nh cã thÓ thùc
hiÖn mét sè c«ng viÖc sau :
Theo dâi viÖc ph¸t sinh nghÜa vô b¶o l·nh
Theo dâi gi¶i ng©n, thùc hiÖn nhËn nî
H¹ch to¸n sè d- b¶o l·nh
Theo dâi thùc hiÖn hîp ®ång b¶o l·nh :
+ Theo dâi t×nh tµi chÝnh vµ s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng.
+ Thu phÝ b¶o l·nh.
+ KiÓm tra tµi s¶n b¶o ®¶m cho b¶o l·nh.
+ §«n ®èc thùc hiÖn nghÜa vô ®-îc b¶o l·nh.
+ Xö lý khi ph¶i tr¶ nî thay.
+ Xö lý c¸c v-íng m¾c kh¸c ( nÕu cã ).
1. 5. KÕt thóc b¶o l·nh.
TÊt to¸n b¶o l·nh
Gi¶i to¶ tµi s¶n ®¶m b¶o b¶o l·nh
§¸nh gi¸ kÕt qu¶, rót kinh nghiÖp
L-u tr÷ hå s¬
2. C¸c h×nh thøc b¶o l·nh ng©n hµng :
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C¨n cø vµo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau th× cã c¸c h×nh thøc b¶o l·nh ng©n hµng
kh¸c nhau.
C¨n cø vµo b¶n chÊt cña b¶o l·nh, gåm hai lo¹i : b¶o l·nh ®ång nghÜa vô vµ b¶o l·nh
®éc lËp.
B¶o l·nh ®ång nghÜa vô ( cßn ®-îc gäi lµ b¶o l·nh bæ sung ) lµ mét lo¹i b¶o l·nh
mang tÝnh truyÒn thèng xÐt theo nguån goãc ra ®êi cña nã. §Æc tr-ng cña lo¹i b¶o l·nh
nµy lµ nghÜa vô cña ng©n hµng ph¸t hµnh bÞ chi phèi bëi qui t¾c ®ång ph¹m vi, hay nãi
c¸ch kh¸c lµ ng©n hµng vµ ng-êi ®-îc b¶o l·nh ®-îc xem lµ cïng nghÜa vô. Tuy nhiªn,
nghÜa vô cña kh¸ch hµng lµ nghÜa vô ®Çu tiªn, cßn nghÜa vô cña ng©n hµng lµ nghÜa vô
bæ sung. NghÜa vô bæ sung ®-îc thùc hiÖn khi vµ chØ khi cã c¸c b»ng cí x¸c nhËn lµ
nghÜa vô ®Çu tiªn bÞ vi ph¹m.
B¶o l·nh®ång nghÜa vô ®ßi hái ng©n hµng ph¸t hµnh ph¶i can thiÖp kh¸ s©u vµo giao
dÞch hîp ®ång gi÷a ng-êi ®-îc b¶o vµ ng-êi ®-îc thô h-ëng, do vËy th-êng Ýt sö dông
trong quan hÖ quèc tÕ, mµ chñ yÕu lµ trong ph¹m vi néi ®Þa.
B¶o l·nh ®éc lËp ®-îc coi lµ mét d¹ng b¶o l·nh ng©n hµng hiÖn ®¹i, ®-îc s¸ng t¹o tõ
yªu cÇu ®ßi hái trong thùc tiÔn. C¬ chÕ ho¹t ®éng cña nã dùa rªn hai qui t¾c c¬ b¶n lµ :
®éc lËp vµ hoµn toµn phï hîp. Theo ®ã nghÜa vô cña ng©n hµng b¶o l·nh hoµn toµn
t¸ch rêi víi nghÜa vô cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh vµ thùc hiÖn thanh to¸n chØ c¨n cø vµo
nh÷ng ®iÒu kiÖn, ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong v¨n b¶n b¶o l·nh ®-îc tho¶ m·n mµ th«i.
Tuy nhiªn, cÇn l-u ý r»ng tÝnh ®éc lËp cña lo¹i b¶o l·nh nµy kh«ng hoµn toµn tuyÖt ®èi
mµ phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n ®· ®-îc qui ®Þnh trong v¨n b¶n b¶o l·nh
gi÷a ng©n hµng vµ ng-êi thô h-ëng.
B¶o l·nh ®éc lËp ®em l¹i sù thuËn lîi lín cho ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh vµ c¶ ng©n
hµng ph¸t hµnh. Do vËy nã ®-îc sö dông rÊt phæ biÕn trong th-¬ng m¹i quèc tÕ. HiÖn
nay hÇu hÕt c¸c qui ®Þnh vÒ b¶o l·nh trong lÜnh vùc quèc tÕ ®Òu chØ quan t©m ®Õn lo¹i
b¶o l·nh nµy.
C¨n cø vµo môc ®Ých cña b¶o l·nh, b¶o l·nh ng©n hµng gåm c¸c lo¹i chñ yÕu sau :
B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång.
Lo¹i b¶o l·nh nµy nh»m chèng ®ì rñi ro cho ng-êi thô h-ëng ( bªn ®Æt hµng )
trong tr-êng hîp ng-êi cung cÊp kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô hîp ®ång, ch¼ng
h¹n nh- : giao hµng chËm trÔ, kh«ng ®óng chÊt l-îng, sè l-îng. . . B¶o l·nh thùc hiÖn
hîp ®ång ®-îc sö dông thay thÕ cho yªu cÇu ký quÜ mµ ng-êi ®Æt hµng ®Ò nghÞ ®èi víi
ng-êi cung øng ®Ó b¶o ®¶m båi th-êng vi ph¹m hîp ®ång. Do vËy, gi¸ trÞ tèi ®a cña
b¶o l·nh t-¬ng ®-¬ng víi møc båi th-êng. Th«ng th-êng hiÖu lùc cña lo¹i b¶o l·nh
nµy chÊm døt khi ng-êi ®-îc b¶o l·nh hoµn thµnh nghÜa vô cung øng hµng ho¸ cña hä.
B¶o l·nh hoµn thanh to¸n.
Lo¹i b¶o l·nh nµy ®-îc sö dông trong c¸c hîp ®ång th-¬ng m¹i, dÞch vô. . . mµ
ng-êi mua hµng hay ng-êi h-ëng dÞch vô ®· øng tr-íc tiÒn hµng cho ng-êi b¸n hay
ng-êi cung cÊp dÞch vô. B»ng viÖc cam kÕt sÏ tr¶ l¹i sè tiÒn ®· øng tr-íc cho ng-êi
mua ( khi ng-êi b¸n kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång ), ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh ®· t¹o
ra sù tin t-ëng cho ng-êi mua hµng vµ ®ång thêi còng gióp ng-êi cung øng tho¸t khái
nh÷ng khã kh¨n t¹m thêi vÒ ng©n quÜ. Gi¸ trÞ cña b¶o l·nh hoµn thanh to¸n th-êng
t-¬ng ®-¬ng toµn bé sè tiÒn ®· øng tr-íc ( kÓ c¶ tiÒn l·i vµ ph¹t nÕu cã ). Tuy nhiªn,
cÇn l-u ý ®Ó tr¸nh sù l¹m dông cña ng-êi thô h-ëng, v¨n b¶n b¶o l·nh hoµn thanh to¸n
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ph¶i qui ®Þnh r»ng b¶o l·nh chØ cã hiÖu lùc khi ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ( cã liªn quan ®Õn
hµnh vi øng tr-íc tiÒn cña ng-êi thô h-ëng ) ®· ®-îc tho¶ m·n. B¶o l·nh vay nî lµ mét
d¹ng b¶o l·nh hoµn thanh to¸n ®-îc sö dông kh¸ phæ biÕn trong vµ ngoµi n-íc.
B¶o l·nh tr¶ chËm.
Lo¹i b¶o l·nh nµy ®-îc sö dông trong c¸c hîp ®ång mua b¸n thiÕt bÞ hµng ho¸ tr¶
chËm vµ cßn gäi lµ b¶o l·nh thanh to¸n. Quan hÖ gi÷a ng-êi b¸n vµ ng-êi mua ë ®©y
thùc chÊt lµ quan hÖ tÝn dông th-¬ng m¹i, theo ®ã ng-êi mua chÊp nhËn tr¶ tiÒn hµng
ho¸ theo kú h¹n nî cô thÓ. §Ó b¶o vÖ m×nh tr-íc rñi ro kh«ng thanh to¸n ®Çy ®ñ vµ
®óng h¹n cña ng-êi mua, ng-êi b¸n cã thÓ yªu cÇu mét b¶o l·nh tr¶ chËm cña ng©n
hµng.
§©y mét trong nh÷ng lo¹i b¶o l·nh rÊt phæ biÕn ë c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn.
B¶o l·nh dù thÇu.
Môc ®Ých cña b¶o l·nh ng©n hµng lo¹i nµy nh»m bï ®¾p nh÷ng thiÖt h¹i vÒ thêi
gian vµ chi phÝ cho ng-êi tæ chøc ®©ó thÇu do nh÷ng vi ph¹m cña bªn ®èi t¸c liªn quan
( ng-êi tham gia dù thÇu ) ch¼ng h¹n nh- : rót ®¬n dù thÇu, kh«ng ký tiÕp hîp ®ång sau
khi tróng thÇu, bæ sung thªm c¸c ®iÒu kiÖn khi ký hîp ®ång so víi b¶n dù thÇu. . . B¶o
l·nh dù thÇu thùc chÊt lµ ph-¬ng tiÖn thay thÕ cho viÖc ký quÜ cña ng-êi tham gia dù
thÇu, nªn gi¸ trÞ cña b¶o l·nh nµy ®-îc qui ®Þnh theo møc ký quÜ chuÈn do ng-êi tæ
chøc ®¸u thÇu ®-a ra. B¶o l·nh dù thÇu theo b¶n tÝnh tù nhiªn cña nã sÏ tù ®éng mÊt
hiÖu lùc trong tr-êng hîp ng-êi ®-îc b¶o l·nh kh«ng ®-îc tróng thÇu.
C¨n cø vµo ph-¬ng thøc ph¸t hµnh b¶o l·nh, b¶o l·nh ng©n hµng cã thÓ ph©n biÖt
thµnh c¸c lo¹i sau :
B¶o l·nh trùc tiÕp.
B¶o l·nh tùc tiÕp lµ lo¹i b¶o l·nh trong ®ã ng©n hµng chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸t hµnh
b¶o l·nh trùc tiÕp theo yªu cÇu cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh ( kh«ng qua trung gian ). Sau
khi ng©n hµng ®· båi th-êng cho ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh, ng©n hµng cã thÓ trùc tiÕp
truy ®ßi båi hoµn tõ ng-êi ®-îc b¶o l·nh.
B¶o l·nh gi¸n tiÕp.
B¶o l·nh gi¸n tiÕp lµ lo¹i b¶o l·nh trong ®ã ng-êi ®-îc b¶o l·nh sÏ yªu cÇu ng©n
hµng thø nhÊt ( gäi lµ ng©n hµng chØ thÞ ) ®Ò nghÞ ng©n hµng thø hai ( gäi lµ ng©n hµng
ph¸t hµnh ) ®-a ra cam kÕt b¶o l·nh chuyÓn cho ng-êi thô h-ëng. Trong lo¹i b¶o l·nh
nµy, ng-êi ®-îc b¶o l·nh kh«ng trùc tiÕp båi hoµn cho ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh
mµ chÝnh ng©n hµng chØ thÞ sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm båi hoµn cho ng©n hµng ph¸t hµnh,
th«ng qua mét cam kÕt gäi lµ b¶o l·nh ®èi øng do chÝnh ng©n hµng nµy ®-a ra. B¶o
l·nh ®èi øng còng cã néi dung vµ c¸c ®iÒu kho¶n qui ®Þnh nh- trong b¶o l·nh chÝnh.
Sau khi ®· båi hoµn cho ng©n hµng ph¸t hµnh b¶o l·nh chÝnh, ®Õn l-ît m×nh ng©n hµng
chØ thÞ l¹i cã thÓ truy ®ßi tõ ng-êi ®-îc b¶o l·nh.
B¶o l·nh gi¸n tiÕp ®-îc sö dông chñ yÕu trong tr-êng hîp ng-êi thô h-ëng lµ
ng-êi n-íc ngoµi vµ ng©n hµng ph¸t hµnh ë ngay t¹i quèc gia cña ng-êi thô h-ëng, do
vËy quyÒn lîi cña ng-êi thô h-ëng ®-îc b¶o vÖ ch¾c ch¾n h¬n.
§ång b¶o l·nh.
Trong mét dù ¸n cã gi¸ trÞ lín, ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro, c¸c ng©n hµng cã thÓ thùc
hiÖn ®ång b¶o l·nh. Tr-êng hîp nµy, mét ng©n hµng ®ãng vai trß ®Çu mèi ph¸t hµnh
b¶o l·nh nh-ng cã sù tham gia cña c¸c ng©n hµng ®ång minh kh¸c. NÕu ph¶i chi tr¶
cho ng-êi thô h-ëng theo b¶o l·nh ®· lËp, ng©n hµng chÝnh cã thÓ ®ßi båi hoµn tõ c¸c
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ng©n hµng ®ång minh theo tû lÖ tham gia cña hä, dùa trªn c¸c b¶o l·nh ®èi øng do c¸c
ng©n hµng nµy ph¸t hµnh. §Õn l-ît m×nh, c¸c ng©n hµng nµy l¹i tiÕn hµnh truy ®ßi tõ
ng-êi ®-îc b¶o l·nh.
C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn thanh to¸n cña b¶o l·nh, b¶o l·nh ng©n hµng bao gåm :
B¶o l·nh theo yªu cÇu.
B¶o l·nh theo yªu cÇu hay cßn gäi lµ b¶o l·nh theo yªu cÇu ®Çu tiªn lµ lo¹i b¶o
l·nh mµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n cu¶ nã lµ ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh chØ cÇn xuÊt tr×nh yªu
cÇu thanh to¸n cho ng©n hµng ph¸t hµnh. Yªu cÇu thanh to¸n cã thÓ lµ mét trong hai
d¹ng sau :
+ V¨n b¶n yªu cÇu thanh to¸n.
+ V¨n b¶n yªu cÇu thanh to¸n kÌm víi tê tr×nh vÒ sù vi ph¹m hîp ®ång cña ng-êi ®-îc
b¶o l·nh.
C¸c v¨n b¶n trªn ®Òu do ng-êi thô h-ëng ®¬n ph-¬ng lËp, kh«ng cÇn cã sù x¸c
nhËn cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh hoÆc cña bªn thø ba nµo kh¸c.
Cã thÓ nãi b¶o l·nh theo yªu cÇu thÓ hiÖn tÝnh ®éc lËp rÊt cao, theo ®ã ng©n hµng
ph¸t hµnh kh«ng cã quyÒn viÖn dÉn bÊt cø lý do nµo liªn quan ®Õn hîp ®ång gèc ddÓ
tr× ho·n viÖc thanh to¸n. Lo¹i b¶o l·nh nµy t¹o cho ng-êi h-ëng thô nh÷ng thuËn lîi rÊt
lín bëi kh¶ n¨ng b¶o ®¶m ch¾c ch¾n vµ tÝnh thanh kho¶n kÞp thêi. VÒ phÝa ng©n hµng
ph¸t hµnh, viÖc kiÓm tra chøng tõ tr-íc khi thanh to¸n kh¸ ®¬n gi¶n, kh«ng ®ßi hái
nh÷ng thñ tôc vµ thao nghiÖp vô phøc t¹p. Tuy nhiªn, do viÖc lËp yªu cÇu thanh to¸n
hoµn toµn dùa trªn nhËn ®Þnh chñ quan cña ng-êi thô h-ëng nªn cã thÓ g©y ra nh÷ng
bÊt lîi ®èi víi ng-êi ®-îc b¶o l·nh.
B¶o l·nh kÌm chøng tõ.
§©y lµ lo¹i b¶o l·nh mµ ®iÒu kiÖn ph¶i cã chøng tõ x¸c nhËn cña bªn thø ba (
th-êng lµ mét bªn ®éc lËp cã ®ñ t- c¸ch chuyªn m«n ®Ó x¸c nhËn ). Chøng tõ cã thÓ
®-îc xuÊt tr×nh theo mét trong hai c¸ch sau ®©y :
+ Ng-êi thô h-ëng xuÊt tr×nh c¸c chøng tõ x¸c nhËn hµnh vi vi ph¹m nghÜa vô tõ phÝa
ng-êi ®-îc b¶o l·nh. Nh÷ng chøng tõ nµy do bªn thø ba cã t- c¸ch ®éc lËp ph¸t hµnh.
+ Ng-êi thô h-ëng xuÊt tr×nh yªu cÇu thanh to¸n, ngoµi ra kh«ng cÇn ph¶i xuÊt tr×nh
bÊt kú lo¹i chøng tõ nµo kh¸c. Tuy nhiªn, quyÒn thanh to¸n cña ng-êi nµy sÏ bÞ ®×nh
l¹i nÕu ng-êi ®-îc b¶o l·nh cung cÊp c¸c chøng tõ cña bªn thø ba ®éc lËp x¸c nhËn
viÖc hoµn thµnh hîp ®ång.
B¶o l·nh kÌm chøng tõ b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh tèt h¬n so víi
b¶o l·nh theo yªu cÇu, nh-ng nh- vËy cã nghÜa lµ -u quyÒn cña ng-êi thô h-ëng sÏ bÞ
gi¶m ®i. §øng vÒ phÝa ng©n hµng ph¸t hµnh th× lo¹i b¶o l·nh nµy ®ßi hái tr¸ch nhiÖm
kiÓm tra chøng tõ tr-íc khi thanh to¸n kh¸ phøc t¹p, bëi v× chóng rÊt ®a d¹ng vµ kh«ng
theo mét tiªu chuÈn thèng nhÊt nµo.
B¶o l·nh kÌm ph¸n quyÕt cña träng tµi hoÆc toµ ¸n.
§iÒu kiÖn thanh to¸n ë ®©y lµ ng-êi thô h-ëng ph¶i cung cÊp mét ph¸n quyÕt cña
toµ ¸n hoÆc träng tµi kh¼ng ®Þnh viÖc vi ph¹m nghÜa vô cña ng-êi ®-îc b¶o l·nh vµ
tr¸ch nhiÖm båi hoµn ®èi víi ng-êi thô h-ëng.
C¸c h×nh thøc b¶o l·nh ng©n hµng ë ViÖt Nam :
Theo quyÕt ®Þnh sè 283/2000/Q§-NHNN14 cña Thèng ®èc ng©n hµng nhµ n-íc
vÒ viÖc ban hµnh qui chÕ b¶o l·nh ng©n hµng, cã c¸c h×nh thøc b¶o l·nh sau :
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ B¶o l·nh vay vèn : lµ mét b¶o l·nh ng©n hµng do TCTD ph¸t hµnh cho bªn nhËn b¶o
l·nh vÒ viÖc cam kÕt tr¶ nî thay cho kh¸ch hµng trong tr-êng hîp kh¸ch hµng kh«ng
tr¶ nî hoÆc kh«ng tr¶ nî ®Çy ®ñ, ®óng h¹n.
+ B¶o l·nh thanh to¸n : lµ mét b¶o l·nh ng©n hµng do TCTD ph¸t hµnh cho bªn nhËn
b¶o l·nh cam kÕt sÏ thanh to¸n thay cho kh¸ch hµng trong tr-êng hîp kh¸ch hµng
kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô cña m×nh khi ®Õn h¹n.
+ B¶o l·nh dù thÇu : lµ mét b¶o l·nh ng©n hµng do TCTD ph¸t hµnh cho bªn mêi thÇu
®Ó b¶o ®¶m nghÜa vô tham gia dù thÇu cña kh¸ch hµng. Tr-êng hîp kh¸ch hµng bÞ ph¹t
do vi ph¹m qui ®Þnh dù thÇu mµ kh«ng nép hoÆc nép kh«ng ®Çy ®ñ tiªnf ph¹t cho bªn
mêi thÇu th× TCTD thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh ®· cam kÕt.
+ B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång : lµ mét b¶o l·nh ng©n hµng do TCTD ph¸t hµnh cho
bªn nhËn b¶o l·nh theo hîp ®ång ®· ký kÕt. Trong tr-êng hîp kh¸ch hµng kh«ng thùc
hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô trong hîp ®ång, TCTD thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh
®· cam kÕt.
+ B¶o l·nh b¶o ®¶m chÊt l-îng s¶n phÈm : lµ mét b¶o l·nh ng©n hµng do TCTD ph¸t
hµnh cho bªn nhËn b¶o l·nh b¶o ®¶m kh¸ch hµng thùc hiÖn ®óng c¸c tho¶ thuËn vÒ
chÊt l-îng cña s¶n phÈm theo hîp ®ång ®· ký kÕt víi bªn nhËn b¶o l·nh. Trong tr-êng
hîp kh¸ch hµng bÞ ph¹t tiÒn do kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c tho¶ thuËn trong hîp ®ång vÒ
chÊt l-îng s¶n phÈm víi bªn nhËn b¶o l·nh mµ kh«ng nép hoÆc nép kh«ng ®ñ tiÒn ph¹t
cho bªn nhËn b¶o l·nh, TCTD thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh ®· cam kÕt.
+ B¶o l·nh hoµn thanh to¸n : lµ mét b¶o l·nh ng©n hµng do TCTD ph¸t hµnh cho bªn
nhËn b¶o l·nh vÒ viÖc b¶o ®¶m nghÜa vô hoµn tr¶ tiÒn øng tr-íc cña kh¸ch hµng theo
hîp ®ång ®· ký kÕt víi bªn nhËn b¶o l·nh. Trong tr-êng hîp kh¸ch hµng vi ph¹m c¸c
cam kÕt víi bªn nhËn b¶o l·nh vµ ph¶i hoµn tr¶ sè tiÒn ®· øng tr-íc nh-ng kh«ng hoµn
tr¶ hoÆc hoµn tr¶ kh«ng ®ñ sè tiÒn øng tr-íc cho bªn nhËn b¶o l·nh th× TCTD sÏ hoµn
tr¶ sè tiÒn øng tr-íc cho bªn nhËn b¶o l·nh.
+ B¶o l·nh ®èi øng : lµ mét b¶o l·nh ng©n hµng do TCTD ph¸t hµnh cho mét TCTD
kh¸c vÒ viÖc ®Ò nghÞ bªn b¶o l·nh thùc hiÖn b¶o l·nh cho c¸c nghÜa vô cña kh¸ch hµng
cña bªn ph¸t hµnh b¶o l·nh ®èi øng víi bªn nhËn b¶o l·nh. Tr-êng hîp, kh¸ch hµng vi
ph¹m c¸c cam kÕt víi bªb nhËn b¶o l·nh, bªn b¶o l·nh ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô b¶o
l·nh th× bªn ph¸t hµnh b¶o l·nh ®èi øng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh ®èi øng cho
bªn b¶o l·nh.
III - Nh÷ng rñi ro trong nghiÖp vô b¶o l·nh cña NHTM.
1. Rñi ro ®èi víi ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh.
Trªn lý thuyÕt, ng©n hµng ®-îc chän lµm ng©n hµng b¶o l·nh ph¶i lµ mét ng©n
hµng m¹nh vÒ tµi chÝnh, cã chÝnh s¸ch tµi trî m¹nh mÏ, tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé
cao, n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh cña ban l·nh ®¹o tèt, cã uy tÝn lín trªn thÞ tr-êng. . .
§¸p øng ®-îc ®iÒu nµy còng cã nghÜa lµ bªn ®-îc b¶o l·nh t×m ®-îc cho m×nh chç dùa
v÷ng ch¾c, ®ång thêi ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh sÏ cã sù b¶o ®¶m lín vÒ kh¶ n¨ng nhËn
®-îc båi hoµn nÕu bªn ®-îc b¶o l·nh vi ph¹m hîp ®ång ®· ký kÕt.
Song trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo bªn ®-îc b¶o l·nh còng nh- ng-êi thô h-ëng
b¶o l·nh t×m ®-îc cho m×nh mét ng©n hµng b¶o l·nh nh- ý. ChÝnh v× vËy mµ ng-êi thô
h-ëng bÞ chi phèi bëi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ng©n hµng b¶o l·nh. Ch¼ng h¹n nh- cuéc
khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ sÏ kÐo dµi theo sù sôp ®æ cña ng©n hµng b¶o l·nh vµ h©ô
qu¶ lµ ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh ph¶i chÞu rñi ro. Ngoµi yÕu tè trªn, c¸c nguyªn nh©n
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
bÊt kh¶ kh¸ng còng cã thÓ g©y rñi ro cho ng-êi thô h-ëng nh- : thiªn tai, sù bÊt æn vÒ
chÝnh trÞ. . .
2. Rñi ro ®èi víi bªn ®-îc b¶o l·nh.
Do tÝnh chÊt còng vai trß cña b¶o l·nh nªn bªn ®-îc b¶o l·nh bÞ rµng buéc trong
viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt víi ng-êi thô h-ëng b¶o l·nh. Bªn ®-îc b¶o
l·nh lu«n chÞu søc Ðp ph¶i ®Òn bï vÒ mÆt tµi chÝnh nÕu sù vi ph¹m cña m×nh ®-îc
chøng minh trong suèt thêi gian cã hiÖu lùc cña b¶o l·nh. ChÝnh v× vËy mµ ng-êi thô
h-ëng b¶o l·nh cã thÓ lîi dông c¬ héi nµy ®Ó lËp c¸c chøng tõ gi¶ vÒ viÖc bªn ®-îc b¶o
l·nh ®· vi ph¹m hîp ®ång ®Ó nhËn ®-îc båi hoµn trong khi bªn ®-îc b¶o l·nh vÉn
nghiªm tóc thùc hiÖn h¬pj ®ång. Nh- thÕ trong tr-êng hîp nµy, bªn ®-îc b¶o l·nh
kh«ng nh÷ng ph¶i chÞu g¸nh nÆng còng nh- søc Ðp ph¶i thùc hiÖn dóng hîp ®ång ®· ký
kÕt ®Ó tr¸nh khái ph¶i ®Òn bï tµi chÝnh mµ cßn lu«n ®Ò phßng sù lõa ®¶o cña ng-êi thô
h-ëng b¶o l·nh.
3. Rñi ro ®èi víi ng©n hµng b¶o l·nh.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng, ta thÊy r»ng tiÒn cña
ng©n hµng kh«ng ra khái ng©n hµng mµ ng©n hµng chØ ph¸t hµnh mçi th- b¶o l·nh.
Song kh«ng v× thÕ mµ rñi ro ng©n hµng cã thÓ gÆp ph¶i sÏ gi¶m ®i. Bëi lÏ, vÒ thùc chÊt
møc ®é tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña ng©n hµng trong nghiÖp vô nµy còng t-¬ng ®-¬ng
nh- nghiÖp vô tÝn dông. Khi ng©n hµng chÊp nhËn ph¸t hµnh b¶o l·nh cho kh¸ch hµng
còng ®ång nghÜa víi viÖc ng©n hµng cam kÕt chÞu tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn thay cho kh¸ch
hµng ( bªn ®-îc b¶o l·nh ) nÕu hä kh«ng thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ nghÜa vô ®· tho¶
thuËn víi bªn yªu cÇu b¶o l·nh.
Nh- vËy, cã thÓ kh¸i qu¸t r»ng mäi rñi ro cña doanh nghiÖp ®-îc b¶o l·nh dÉn ®Õn
doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi bªn thô h-ëng b¶o l·nh ( nh- :
thiªn tai, ho¶ ho¹n, thiÕu th«ng tin, l¹m ph¸t, t×nh h×nh chÝnh trÞ - kinh tÕ kh«ng æn
®Þnh. . . ) còng sÏ lµ rñi ro trong nghiÖp vô b¶o l·nh cña ng©n hµng.
Bªn c¹nh nguyªn nh©n tõ kh¸ch hµngth× tõ b¶n th©n ng©n hµng còng chøa ®ùng
kh¸ nhiÒu rñi ro nh- :
+ ChÊt l-îng c¸n bé ng©n hµng kh«ng cã tr×nh ®é sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ®¸nh gi¸ kh«ng
chÝnh x¸c t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn nghÜa vô cña kh¸ch hµng, kh«ng l-êng tr-íc
®-îc rñi ro cã thÓ x¶y ra khi tiÕn hµnh b¶o l·nh, lµm gi¶m chÊt l-îng b¶o l·nh vµ t¨ng
nh÷ng rñi ro tiÒm Èn trong nghiÖp vô b¶o l·nh cña ng©n hµng.
+ C«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh trªn c¬ së qui chÕ chÝnh s¸ch cña nhµ n-íc vµ c¬ quan
chñ qu¶n láng lÎo, kh«ng thùc hiÖn tèt th× sÏ kh«ng ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn ®-îc nh÷ng
thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, kh«ng n¾m b¾t ®-îc t×nh h×nh thùc tÕ g©y nh÷ng
hËu qu¶ kh«ng nhá trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®ång thêi cã thÓ c¶n trë sù ph¸t triÓn
cña c¸c nghiÖp vô ng©n hµng trong ®ã cã nghiÖp vô b¶o l·nh.
+ ViÖc tu©n thñ qui tr×nh b¶o l·nh, nh- ta ®· biÕt : c¸c b-íc trong mét qui tr×nh b¶o
l·nh cã liªn quan mËt thiÕt, t¸c ®éng, ¶nh h-ëng lÉn nhau. Do ®ã, mét quyÕt ®Þnh hay
mét hµnh ®éng sai trong b-íc nµy sÏ dÉn ®Õn quyÕt ®Þnh hay hµnh ®éng sai trong b-íc
tiÕp theo.
Do vËy, trong thêi gian th- b¶o l·nh cßn hiÖu lùc ng©n hµng cÇn ph¶i theo dâi,
kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®· cam kÕt cña kh¸ch hµng. NÕu kh«ng ng©n
hµng sÏ kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó can thiÖp vµ xö lý khi cÇn thiÕt. C«ng
nghÖ ng©n hµng vµ th«ng tin còng lµ mét yÕu tè hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kinh doanh cña ng©n hµng. NÕu thiÕu th«ng tin, c¸n bé ng©n hµng kh«ng ®ñ c¬ së ®Ó
®¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn t¹i còng nh- t-¬ng lai cña doanh nghiÖp,
kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®· cam kÕt víi ng©n hµng, kh«ng dù ®o¸n ®-îc nh÷ng biÕn ®éng cã
thÓ x¶y ra. Do ®ã, cã thÓ ®-a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh vµ kÕ ho¹ch chÝnh x¸c, kÞp thêi
nh»m h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng b¶o l·nh.
IV - ý nghÜa cña b¶o l·nh ng©n hµng.
1. §èi víi ng©n hµng.
MÆc dï míi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam song nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng tõ khi ra
®êi ®· kh¼ng ®Þnh ®-îc vÞ trÝ quan träng cña m×nh qua viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c hîp
®ång kinh tÕ vµ lµnh m¹nh ho¸ m«i th-¬ng m¹i. §iÒu nµy ®-îc chøng minh bëi nh÷ng
lîi Ých thiÕt thùc mµ b¶o l·nh ng©n hµng mang l¹i cho ng©n hµng, cho doanh nghiÖp vµ
cho c¶ nÒn kinh tÕ. Tr-íc hÕt lµ ®èi víi ng©n hµng :
+ ViÖc thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh mang l¹i cho ng©n hµng mét nguån thu nhËp ®ã
chÝnh lµ phÝ b¶o l·nh mµ ng©nhµng thu tõ kh¸ch hµng cña m×nh. PhÝ b¶o l·nh ®-îc tÝnh
theo c«ng thøc :
PhÝ b¶o l·nh = Tû lÖ phÝ (%) * gi¸ trÞ b¶o l·nh * thêi gian b¶o l·nh
PhÝ b¶o l·nh chiÕm tû lÖ kh¸ lín trong tæng dÞch vô c¸c ng©n hµng hiÖn ®¹i. Mét
-u ®iÓm trong b¶o l·nh lµ ng©n hµng kh«ng ph¶i xuÊt vèn ra ngay, do vËy ch-a ph¶i sö
dông vèn cña m×nh, kh«ng ph¶i tr¶ chi phÝ huy ®éng vµ kh«ng ph¶i mÊt chi phÝ c¬ héi
cho môc ®Ých kinh doanh kh¸c.
+ LuËt ph¸p b¾t buéc muèn b¶o l·nh ph¶i cã ký quÜ b¶o l·nh, kho¶n nµy göi vµo tµi
kho¶n phong to¶ t¹i ng©n hµng b¶o l·nh suèt thêi gian b¶o l·nh, cho nªn ®èi víi ng©n
hµng ®©y lµ nguån vèn kh¸ æn ®Þnh mµ th«ng th-êng ®-îc qui ®Þnh kh«ng ph¶i tr¶ l·i.
MÆt kh¸c do tiÒn ký quÜ lín, trong ®ã cã mét phÇn lµ vèn tù cã cña kh¸ch hµng vµ phÇn
lín kh¸ch hµng ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n vay tiÒn ®Ó ký quÜ b¶o l·nh nªn ng©n hµng cã thÓ
võa cho vay t-¬ng ®èi an toµn, l¹i võa thu ®-îc l·i vay.
+ Néi dung v¨n b¶n b¶o l·nh th-êng cã ®iÒu kiÖn rµng buéc nhÊt ®Þnh, do ®ã ng©n
hµng cã thÓ ®¶m b¶o ho¹t ®éng cña m×nh diÔn ra an toµn, rµng buéc kh¸ch hµng ph¶i
thùc hiÖn c¸c dÞch vô thanh to¸n, ®ång thêi thu ®-îc phÝ dÞch vô cho ng©n hµng.
+ Ngoµi ra, thùc hiÖn b¶o l·nh gióp cho ng©n hµng thùc hiÖn ®-îc chÝnh s¸ch kh¸ch
hµng, mét mÆt ®¸p øng nhu cÇu vµ g¾n bã h¬n víi kh¸ch hµng míi. Tõ ®ã gãp phÇn
n©ng cao uy tÝn vµ t¨ng c-êng quan hÖ cña ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ trªn tr-êng quèc tÕ.
2. §èi víi doanh nghiÖp.
+ §èi víi bªn ®-îc h-ëng b¶o l·nh.
B¶o l·nh cã ý nghÜa ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp yªn t©m khi tham gia giao dÞch,
tiÕt kiÖm ®-îc thêi gian vµ chi phÝ, kh«ng bá lì c¬ héi kinh doanh. §ång thêi, b¶o l·nh
còng ®¶m b¶o bï ®¾p thiÖt h¹i nhanh nhÊt khi cã rñi ro x¶y ra. Trong giao dÞch b¶o
l·nh, ng-êi ®-îc h-ëng b¶o l·nh bao giê còng ®-îc -u tiªn thanh to¸n theo yªu cÇu
®Çu tiªn.
+ §èi víi bªn ®-îc b¶o l·nh.
Mét c¸i lîi tr-íc m¾t mµ bªn ®-îc b¶o l·nh ®-îc h-ëng lµ hä cã kho¶n vay cã chi
phÝ nhá h¬n so víi viÖc vay cña c¸c NHTM kh¸c. Xa h¬n n÷a, hä cßn ®-îc ng©n hµng
gióp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vay vèn ®Ó hä lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Së dÜ nh- vËy lµ v×
quyÒn lîi cña ng©n hµng g¾n liÒn víi quyÒn lîi cña ng-êi mua.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¶o l·nh t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ doanh nghiÖp cã ®ñ ph-¬ng tiÖn vµ kh¶ n¨ng thùc
hiÖn hîp ®ång nh-ng l¹i ch-a cã ®ñ uy tÝn ®èi víi bªn ®èi t¸c, cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó tham
gia ®Êu thÇu, tham gia giao dÞch vµ ký kÕt hîp ®ång. B¶o l·nh thóc ®Èy c¸c doanh
nghiÖp lµm ¨n nghiªm tóc h¬n vµ hoµn thµnh hîp ®ång theo ®óng qui ®Þnh.
3. §èi víi nÒn kinh tÕ.
B¶o l·nh ng©n hµng cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi nÒn kinh tÕ. Nã thùc sù lµ chÊt xóc
t¸c gióp cho c¸c hîp ®ång th-¬ng m¹i, x©y dùng, c¸c giao dÞch hµng ho¸, dÞch vô
trong n-íc vµ quèc tÕ ®-îc ký kÕt mét c¸ch thuËn lîi. Nã t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n
xuÊt, lµ c«ng cô tµi trî cho c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän vµ ngµnh kinh tÕ ph¸t triÓn
th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch cña ng©n hµng nh- : më réng b¶o l·nh vay vèn n-íc ngoµi,
h¹n møc b¶o l·nh. . . ®Ó khuyÕn khÝch c¸c ngµnh nµy ph¸t triÓn. Ng-îc l¹i, víi nh÷ng
ngµnh cÇn h¹n chÕ, ng©n hµng cã nh÷ng chÝnh s¸ch b¶o l·nh kh¾t khe, tõ ®ã gãp phÇn
c©n ®èi nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng b¶o l·nh cßn gióp më réng th-¬ng m¹i, thóc ®Èy c¹nh
tranh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.
§Æc biÖt riªng ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, víi ®Æc ®iÓm võa chuyÓn tõ c¬ chÕ
bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr-êng, nghiÖp vô b¶o l·nh cña ng©n hµng ®· gãp phÇn tÝch cùc
trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ ë n-íc ta. B¶o l·nh hç trî cho c¸c
doanh nghiÖp trong n-íc cã kh¶ n¨ng ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr-êng, ho¹t ®éng cã
hiÖu qu¶ vµ v-¬n lªn s¸nh vai víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trªn ThÕ giíi.
NghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn, nã ®· chøng minh
sù cÇn thiÕt còng nh- vai trß vµ t¸c dông h÷u hiÖu kh«ng chØ víi tõng doanh nghiÖp mµ
cßn víi c¶ nÒn kinh tÕ cña mét n-íc vµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi. b¶o l·nh ®· trë thµnh mét
trî thñ ®¾c lùc cña nhµ kinh doanh. §Ó phôc vô mét c¸ch tèt nhÊt vµ ®¸p øng nhu cÇu
kinh doanh, ng©n hµng lu«n t×m c¸ch ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c b¶o l·nh. Nghiªn
cøu vÒ c«ng t¸c b¶o l·nh sÏ gióp chóng ta ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng nµy ë ViÖt Nam, tõ ®ã
cã c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn ho¹t ®éng b¶o l·nh cho thÝch hîp.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng II - Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh
t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi
I - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña NHNo&PTNT Hµ
Néi.
1. Mét sè nÐt vÒ NHNo&PTNT Hµ Néi.
1. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña NHNo&PTNT Hµ Néi :
+ NHNo&PTNT ViÖt Nam ®-îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 21 ngµy 27/6/1988
cña Thèng ®èc NHNN. Cïng thêi gian nµy, chi nh¸nh NHNo Hµ Néi ®-îc thµnh lËp,
nhËn bµn giao tõ NHCT bèn quËn néi thµnh vµ 12 chi nh¸nh ng©n hµng huyÖn lµ :
§«ng Anh, Thanh Tr×, Tõ Liªm, Gia L©m, Mª Linh, Sãc S¬n, Hoµi §øc, §an Ph-îng,
Th¹ch ThÊt, Phóc Thä, S¬n T©y, Ba V×.
+ N¨m 1991, NHNo Hµ Néi bµn giao 6 chi nh¸nh ng©n hµng huyÖn ( Hoµi §øc,
§an Ph-îng, Th¹ch ThÊt, Phóc Thä, S¬n T©y, Ba V× ) vÒ NHNo Hµ T©y vµ bµn giao
chi nh¸nh ng©n hµng huyÖn Mª Linh vÒ NHNo VÜnh Phó
+ N¨m 1994, NHNo Hµ Néi thµnh lËp thªm chi nh¸nh chî H«m, sau nµy lµ NHNo
quËn Hai Bµ Tr-ng.
+ N¨m 1995, NHNo Hµ Néi bµn giao 5 ng©n hµng huyÖn ( §«ng Anh, Thanh Tr×,
Tõ Liªm, Gia L©m, Sãc S¬n ) vÒ Trung t©m ®iÒu hµnh. Còng trong n¨m nµy, NHNo Hµ
Néi thµnh lËp thªm 2 chi nh¸nh : NHNo §ång Xu©n - sau nµy lµ NHNo quËn Hoµn
KiÕm vµ NHNo Thanh Xu©n.
+ N¨m 1996, NHNo Hµ Néi thµnh lËp thªm 2 chi nh¸nh : NHNo T©y Hå vµ NHNo
Gi¶ng Vâ - sau nµy lµ NHNo quËn Ba §×nh.
+ N¨m 1997, NHNo Hµ Néi thµnh lËp thªm chi nh¸nh NHNo CÇu GiÊy.
+ N¨m 1999, NHNo Hµ Néi thµnh lËp thªm 2 chi nh¸nh : NHNo quËn §èng §a vµ
NHNo Tam Trinh.
+ N¨m 2002, NHNo Hµ Néi thµnh lËp thªm 2 chi nh¸nh : NHNo Trµng TiÒn vµ
NHNo Ch-¬ng D-¬ng.
§Õn nay, NHNo&PTNT Hµ Néi cã 10 chi nh¸nh, 25 phßng giao dÞch vµ 10 quÜ tiÕt
kiÖm. Dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2003, NHNo&PTNT Hµ Néi cã 13 chi nh¸nh vµ kho¶ng
35 40 phßng giao dÞch. Víi qui m« ho¹t ®éng nh- trªn, NHNo&PTNT Hµ Néi ®-îc
xÕp lµ chi nh¸nh NHNo&PTNT cÊp I lo¹i I.
1. 2. C¸c nghiÖp vô chñ yÕu Ng©n hµng No& PTNT Hµ Néi ®ang thùc hiÖn lµ :
NhËn tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi
chÝnh vµ tiÒn göi cña d©n c- víi c¸c h×nh thøc :
+ Kh«ng kú h¹n, cã kú h¹n 3 th¸ng, 6 th¸ng, 12 th¸ng. . .
+ Ph¸t hµnh kú phiÕu víi nhiÒu thêi h¹n kh¸c nhau s½n sµng ®¸p øng c¸c nhu cÇu
vÒ më tµi kho¶n cho mäi c¸ nh©n, thµnh phÇn vµ tæ chøc kinh tÕ. . .
Cho vay vèn b»ng ®ång ViÖt nam, ngo¹i tÖ ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ, doanh
nghiÖp vµ d©n c- ®Ó s¶n xuÊt, kinh doanh trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc : c«ng nghiÖp, n«ng
nghiÖp, th-¬ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, giao th«ng vËn t¶i vµ dÞch vô. . .
+ Thùc hiÖn cho vay vèn víi c¸c dù ¸n lín cña ChÝnh phñ, Tæng c«ng ty 90, 91. . .
vµ cho vay ñy th¸c th«ng qua c¸c c«ng ty tµi chÝnh.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Cho vay tµi trî xuÊt nhËp khÈu ( vµ më L/C thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu)
+ Cho vay ®êi sèng tiªu dïng : mua nhµ míi, söa ch÷a c¶i t¹o n©ng cÊp nhµ cöa,
ph-¬ng tiÖn sinh ho¹t, «t«, xe m¸y, tivi, m¸y giÆt. . .
+ Cho vay cÇm cè c¸c chøng chØ cã gi¸.
+ Cho vay tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô ®a ngµnh nghÒ mµ
luËt ph¸p kh«ng cÊm kinh doanh.
DÞch vô ng©n hµng :
+ Thùc hiÖn thanh to¸n, chuyÓn tiÒn nhanh trong n-íc qua m¹ng ®iÖn tö vµ thanh
to¸n quèc tÕ trùc tiÕp trªn m¹ng SWIFT.
+ ChiÕt khÊu chøng tõ cã gi¸.
+ Thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh.
+ Thùc hiÖn c¸c dÞch vô ®¹i lý cho c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi.
1. 3. C¬ cÊu tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña chi nh¸nh NHNo&PTNT Hµ Néi :
T¹i trô së chÝnh ( sè 77 L¹c Trung ) cã c¸c phßng nghiÖp vô sau :
+ Phßng KÕ to¸n - Ng©n quÜ
+ Phßng KiÓm so¸t
+ Phßng Kinh doanh
+ Phßng Tæ chøc c¸n bé
+ Phßng KÕ ho¹ch
+ Phßng Marketing
+ Phßng Thanh to¸n quèc tÕ
+ Phßng Vi tÝnh
2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh Ng©n hµng No&PTNT Hµ Néi.
Theo ®Þnh h-íng ho¹t ®éng kinh doanh ®-îc NHNo&PTNT ViÖt Nam x¸c ®Þnh lµ
: " Kiªn tr× thùc hiÖn ®-êng lèi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n
; triÖt ®Ó ®i theo c¬ chÕ thÞ tr-êng ; thùc hiÖn cung cÇu vèn trªn tõng ®Þa bµn víi l·i
su¸t thùc d-¬ng, ®¶m b¶o ®ñ chi phÝ cho ho¹t ®éng vµ cã l·i, tõng b-íc c¶i thiÖn ®êi
sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ". D-íi sù chØ ®¹o tËp trung, kiªn quyÕt cña c¸c cÊp
l·nh ®¹o, c¸c mÆt ho¹t ®éng cña NHNo&PTNT Hµ Néi ®· cã b-íc tiÕn v-ît bËc.
2. 1. VÒ c«ng t¸c huy ®éng vèn :
Víi ph-¬ng thøc ®a d¹ng ho¸ vµ sö dông c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®· lµm cho
nguån vèn cña chi nh¸nh ngµy mét t¨ng tr-ëng, ®¸p øng ®Çy ®ñ vèn cho ho¹t ®éng
kinh doanh cña chi nh¸nh. D-íi ®©y lµ kÕt qu¶ huy ®éng vèn trong 3 n¨m gÇn ®©y nhÊt
cña chi nh¸nh :
B¶ng 1 : KÕt qu¶ huy ®éng vèn cña NHNo&PTNT Hµ Néi :
ChØ tiªu
TG tiÕt kiÖm
TG kú phiÕu
TG cña c¸c TCKT
TG kho b¹c
TG, TVcña c¸c TCTD
Tæng nguån vèn
§¬n vÞ : tû ®ång
2000
2001
2002
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
358
10, 7
640
15
964
15, 7
930
27, 8
1141
26, 8
2054
33, 5
622
18, 6
761
17, 9
898
14, 7
322
9, 6
161
3. 9
156
2, 5
1112
33, 3
1552
36. 4
2057
33, 6
3344
100
4257
100
6125
100
(Nguån vèn : B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh )
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
BiÓu ®å 1: Møc t¨ng tr-ëng nguån vèn cña NHNo&PTNT Hµ Néi
7000
6125
6000
Tû ®ång
5000
4000
4257
3344
Tæng nguån vèn
3000
2000
1000
0
2000
2001
2002
Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t ta thÊy : nguån vèn huy ®éng cña chi nh¸nh t¨ng tr-ëng
liªn tôc vµ t-¬ng ®èi æn ®Þnh. N¨m 2001 nguån vèn huy ®éng t¨ng so n¨m 2000 lµ 913
tû ®ång t-¬ng øng víi 27, 3%. N¨m 2002 nguån vèn huy ®éng t¨ng so n¨m 2001 lµ
1868 tû ®ång t-¬ng øng víi 43, 9%. Cã ®-îc kÕt qu¶ nµy lµ do ng©n hµng ®· chó träng
viÖc ®Ò ra chiÕn l-îc nguån vèn vµ sö dông vèn thÝch hîp ngay tõ ®Çu mçi n¨m. Cô thÓ
: ®· thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p sau ;
+ Lµm tèt c«ng t¸c thanh to¸n vèn cho kh¸ch hµng, mäi nhu cÇu chuyÓn tiÒn cña
kh¸ch hµng ®-îc ®¸p øng nhanh chãng, an toµn vµ chÝnh x¸c trong thêi gian rÊt ng¾n.
§ång thêi th-êng xuyªn thay ®æi phong c¸ch phôc vô kh¸ch hµng nªn sè l-îng doanh
nghiÖp giao dÞch vÒ nguån vèn ngµy cµng t¨ng, nhê vËy mµ nguån vèn còng æn ®Þnh vµ
t¨ng tr-ëng.
+ Lµm tèt c«ng t¸c vµ më réng diÖn thu tiÒn mÆt t¹i chç kh«ng thu phÝ cho c¸c
doanh nghiÖp, c¸c hé kinh doanh cã thu tiÒn mÆt lín.
+ Më réng ®Þa bµn ho¹t ®éng tiÒn göi ®èi víi c¸c tr-êng häc, bÖnh viÖn, c¸c c¬
quan hµnh chÝnh sù nghiÖp vµ c¸c khu vùc tËp tung d©n c-, c¸c khu trung t©m th-¬ng
m¹i lín … võa thu hót tiÒn göi d©n c- võa lµm dÞch vô chuyÓn tiÒn.
2. 2 : VÒ c«ng t¸c ®Çu t- tÝn dông :
Víi ý thøc g¾n liÒn c«ng t¸c huy ®éng vãn, t¨ng c-êng më réng tÝn dông c¶ vÒ sè
l-îng lÉn chÊt l-îng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, chi nh¸nh NHNo&PTNT Hµ
Néi ®· thùc hiÖn mét b-íc nh¶y vät vÒ t¨ng tr-ëng tÝn dông. C¸c h×nh thøc tÝn dông
®-îc ®a d¹ng ho¸. D-íi ®©y lµ kÕt qu¶ ®Çu t- tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
B¶ng 2 : T×nh h×nh ®Çu t- tÝn dông t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi
§¬n vÞ : tû ®ång
ChØ tiªu
2000
2001
2002
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
D- nî ng¾n h¹n
1143
88, 1
1143
72, 7
1186
59, 2
D- nî trung dµi h¹n
154
11, 9
429
27, 3
817
40, 8
Tæng d- nî
1297
100
1572
100
2003
100
(Nguån : B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t déng kinh doanh )
BiÓu ®å 2 : Møc t¨ng tr-ëng d- nî cña NHNo&PTNT Hµ Néi.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2500
2003
Tû ®ång
2000
1500
1572
1297
Tæng d- nî
1000
500
0
2000
2001
2002
Tõ biÓu ®å trªn ta thÊy : d- nî tÝn dông t¨ng tr-ëng ®Òu ®Æn qua c¸c n¨m. §Ó ®¹t
®-îc kÕt qu¶ nµy, ban l·nh ®¹o chi nh¸nh ®· x©y dùng cho m×nh ®-êng ®i ®óng ®¾n,
tõng b-íc dæi míi nhËn thøc, phong c¸ch lµm viÖc cña c¸n bé ng©n hµng, chñ ®éng ®i
t×m kh¸ch hµng thay cho viÖc thô ®éng ngåi chê kh¸ch hµng t×m ®Õn nh- tr-íc ®©y.
C«ng t¸c th¶m ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vµ thÈm tra t×nh h×nh tµi chÝnh ®-îc phèi
hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c phßng ban cã liªn quan ®· gãp phÇn rót ng¾n thêi gian thÈm ®Þnh
dù ¸n ®Çu t-, phôc vô kh¸ch hµng kÞp thêi, më réng t¨ng tr-ëng tÝn dông, t¨ng niÒm tin
cña kh¸ch hµng ®èi víi chi nh¸nh. Bªn c¹nh ®ã, chi nh¸nh ®· c¶i tiÕn qui tr×nh giao
dÞch, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch kh¸ch hµng. ChÝnh v× vËy, sè l-îng kh¸ch hµng cña chi
nh¸nh NHNo&PTNT Hµ Néi ®-îc t¨ng lªn hµng n¨m.
2. 3. VÒ c«ng t¸c dÞch vô ng©n hµng :
Nh»m ®¸p øng yªu cÇu c¸c ho¹t ®éng cña mét ng©n hµng hiÖn ®¹i trong nÒn kinh
tÕ thÞ tr-êng, c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña ng©n hµng ngµy cµng ®-îc më réng víi c¸c
lo¹i h×nh nh- : dÞch vô chuyÓn tiÒn mÆt, dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ, thanh to¸n trong
n-íc, dÞch vô thanh to¸n thÎ, dÞch vô b¶o l·nh …
DÞch vô thanh to¸n quèc tÕ :
N¨m 2002, NHNo&PTNT Hµ Néi ®· tÝch cùc cung øng ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng
nªn phÇn lín c¸c nhu c©u vÒ ngo¹i tÖ trong n¨m ®Òu ®-îc ®¸p øng t-¬ng ®èi kÞp thêi
vµ ®Çy ®ñ, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng thanh to¸n chËm mµ ng-îc l¹i NHNo&PTNT Hµ
Néi cßn ®-îc nhiÒu ng©n hµng n-íc ngoµi tÝn nhiÖm v× ®· lµm tèt c«ng t¸c thanh to¸n
quèc tÕ vµ nhê vËy mét sè doanh nghiÖp kÓ c¶ mét sè Tæng c«ng ty 90 – 91 ®· thùc
hiÖn thanh to¸n víi n-íc ngoµi qua NHNo&PTNT Hµ Néi. Nhê vËy, phÝ dÞch vô thanh
to¸n quèc tÕ thu ®-îc 189 ngµn USD.
NghiÖp vô b¶o l·nh :
B¶o l·nh lµ mét nghiÖp vô míi cña chi nh¸nh, c¸c h×nh thøc b¶o l·nh vÉn cßn
nghÌo lµn, tËp trung chñ yÕu vµo 2 lo¹i h×nh : b¶o l·nh dù thÇu, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp
®ång. Tuy nhiªn, doanh sè b¶o l·nh vÉn t¨ng dÒu qua c¸c n¨m ( ®¹t 259405 triÖu ®ång
n¨m 2000, 343712 triÖu ®ång n¨m 2001, 644804 triÖu ®ång n¨m 2002 ).
II – Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
NHNo&PTNT Hµ Néi b¾t ®Çu tiÕn hµnh nghiÖp vô b¶o l·nh tõ n¨m 1997, khi hÖ
thèng NHNo&PTNT Hµ Néi b-íc sang mét giai ®o¹n míi, giai ®o¹n ho¹t ®éng víi sù
nghiÖp ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Víi môc
tiªu ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ vµ yªu cÇu ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ng©n hµng, chi nh¸nh ®· cho ra ®êi vµ ph¸t triÓn mét “ chÊt xóc t¸c “ cho nÒn kinh tÕ,
mét lo¹i h×nh dÞch vô cña ng©n hµng hiÖn ®¹i.
Tuæi ®êi míi ®-îc 15 n¨m tr-ëng thµnh vµ ph¸t triÓn nh-ng vÞ thÕ cña ng©n hµng
kh«ng ph¶i lµ nhá. Chi nh¸nh thùc thi nghiÖp vô b¶o l·nh tr-íc hÕt phôc vô kh¸ch
hµng truyÒn thèng, lµm ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i s¶n phÈm ng©n hµng. Ho¹t ®éng trªn ®Þa
bµn Hµ Néi – trung t©m th-¬ng m¹i lín cña c¶ n-íc – víi vÞ thÕ cña m×nh, nhu cÇu vÒ
dÞch vô b¶o l·nh cña kh¸ch hµng t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi ngµy cµng t¨ng.
Ho¹t ®éng b¶o l·nh ë NHNo&PTNT Hµ Néi ®· ®¹t ®-îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt dÞnh.
Song nã v·n ch-a thùc sù trë thµh mét c«ng cô linh ho¹t, ch-a khai th¸c ®-îc hÕt tiÌm
n¨ng, thÕ m¹nh cña NHNo&PTNT Hµ Néi còng nh- trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña
kh¸ch hµng. Sau ®©y lµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi :
1. T×nh h×nh thùc hiÖn qui tr×nh b¶o l·nh t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT Hµ Néi.
Cho ®Õn nay, chi nh¸nh vÉn ch-a x©y dùng ®-îc qui tr×nh riªng cho m×nh mµ tu©n
thñ theo qui tr×nh b¶o l·nh chung cña NHNo&PTNT ViÖt Nam, thÓ hiÖn râ trong quyÕt
®Þnh sè 09/H§QT ngµy 18/1/2001 cña H§QT NHNo&PTNT ViÖt Nam vÒ h-íng dÉn
thùc hiÖn qui chÕ b¶o l·nh.
2. KÕt qu¶ ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
B¶ng 3 : KÕt qu¶ b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
§¬n vÞ : triÖu ®ång
ChØ tiªu
2000
2001
2002
Sè tiÒn
Sè tiÒn
Sè tiÒn
±%
±%
Doanh sè 259405
343712
+32, 5%
644804
+87, 6%
b¶o l·nh
(Nguån : B¸o c¸o cña phßng kinh doanh )
BiÓu ®å 3 : Møc t¨ng tr-ëng doanh sè b¶o l·nh t¹i NHNo&PTNT Hµ Néi.
700000
644804
TriÖu ®ång
600000
500000
400000
300000
343712
doanh sè b¶o l·nh
259405
200000
100000
0
2000
2001
2002
Tõ biÓu ®å trªn ta thÊy : doanh sè b¶o l·nh cña chi nh¸nh liªn tôc t¨ng tr-ëng qua
c¸c n¨m. N¨m 2001 t¨ng so n¨m 2000 lµ 84307 triÖu ®ång t-¬ng øng 32, 5%. N¨m
2002 t¨ng so n¨m 2001 lµ 301092 triÖu dång t-¬ng øng 87, 6%. §Ó ®¹t ®-îc kÕt qu¶
t¨ng tr-ëng nh¶y vät nµy, n¨m võa qua ng©n hµng ®· thùc hiÖn ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc
b¶o l·nh vµ sau khi cã quyÕt ®Þnh sè 838/NHNo-05 ngµy 28/4/2000 cña Tæng gi¸m
®èc NHNo&PTNT ViÖt Nam vÒ viÖc uû quyÒn cho c¸c gi¸m ®èc c¸c chi nh¸nh thµnh
viªn ký b¶o l·nh dù thÇu, doanh sè b¶o l·nh t¨ng lªn rÊt nhiÒu. MÆt kh¸c, møc t¨ng
20
.PDF 
44 
16991 
34 
