Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG_removed...

Tài liệu GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI TỈNH BÌNH DƯƠNG_removed

.PDF
68
314
85

Mô tả:

Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 BOÄ GIAÙO DUÏC ÑAØO TAÏO ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ Teân taùc giaû: Nguyeãn Ngoïc Sôn Ñeà Taøi: GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRANG TRAÏI TÆNH BÌNH DÖÔNG Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá TP.Hoà Chí Minh naêm 1999 Trang 1 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 BOÄ GIAÙO DUÏC ÑAØO TAÏO ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ Teân taùc giaû: Nguyeãn Ngoïc Sôn Ñeà Taøi: GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRANG TRAÏI TÆNH BÌNH DÖÔNG Chuyeân ngaønh: QUAÛN TRÒ KINH DOANH Maõ Soá: 5.02.05 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: PGS.TS Nguyeãn Ñöùc Khöông TP.Hoà Chí Minh naêm 1999 Trang 2 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Muïc luïc Trang PHAÀN MÔÛ ÑAÀU I. Lyù do löïa choïn ñeà taøi 1 II. Cô sôû khoa hoïc lyù luaän vaø thöïc tieån 1 III. Muïc tieâu nghieân cöùu 2 IV. Noäi dung nghieân cöùu 2 V. Ñoái töôïng – Phaïm vi – phöông phaùp nghieân cöùu 3 VI. Saûn phaåm cuûa ñeà taøi 3 VII. Boá cuïc cuûa ñeà taøi 4 CHÖÔNG I : XU HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRANG TRAÏI I.1 Lyù luaän veà kinh teá trang traïi . 4 I.1.1: Trang traïi vaø moät soá quan ñieåm veà kinh teá trang traïi taïi Vieät Nam 4 I.1.1.1: Baûn chaát cuûa trang traïi 4 I.1.1.2: Moät soá quan ñieåm veà kinh teá trang traïi taïi Vieät Nam . 5 I.1.2 :Tình hình phaùt trieàn kinh teá trang traïi treân Theá Giôùi . 7 I.1.2.1: Söï phaùt trieån trang traïi taïi caùc nöôùc Coâng nghieäp phaùt trieån giai ñoïan Chuû nghóa tö baûn coâng xöôûng coå ñieån. 8 I.1.2.2 : Söï phaùt trieån trang traïi ôû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån giai ñoïan chuû Nghóa tö baûn hieän ñaïi . 9 I.1.2.3 : Söï phaùt trieån trang traïi ôû caùc nöôùc Chaâu AÙ . 9 I.1.2.4 : vai troø quan troïng cuûa kinh teá trang traïi caùc nöôùc . 11 I.1.3 : Nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm veà kinh teá trang traïi ôû moät soá nöôùc . 13 I.1.3.1 : Veà cô caáu saûn xuaát 13 I.1.3.2 : Veà sôû höõu tö lieäu saûn xuaát 13 I.1.3.3 : Veà quy moâ ñaát ñai 14 I.1.3.4 : ÖÙng duïng tieán boä khoa hoïc kyû thuaät trong caùc trang traïi 15 I.1.3.5 : heä thoáng hôïp taùc xaõ hoã trôï caùc trang traïi . 15 I.1.3.6 : Söï quan taâm cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi trang traïi 16 I.2 : Tính taát yeáu veà phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Vieät Nam 16 I.2.1 : Ñieàu kieän vaø cô sôû phaùp lyù ñeå xuaát hieän kinh teá trang traïi taïi Vieät Nam . I.2.2 : Phaùt trieån kinh teá trang traïi – Con ñöôøng taát yeáu cuûa vieäc thöïc hieän Trang 3 16 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 chuû tröông coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa trong lónh vöïc Noâng nghieäp. I.2.3 : Tình hình phaùt trieån trang traïi ôû nöôùc ta hieän nay . 18 20 CHÖÔNG II : QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRANG TRAÏI TAÏI BÌNH DÖÔNG . II. 1 : Tính taát yeáu cuûa quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån . 23 II.1.1. : Toång quan veà ñieàu kieän töï nhieän – kinh teá – xaõ hoäi . 23 II.1.2 : Tính taát yeáu cuûa vieäc hình thaønh kinh teá trang traïi taïi Bình Döông . 25 II.2 : Thöïc traïng phaùt trieån kinh teá trang traïi Bình Döông trong thôøi gian qua . 27 II.2.1 : Moät soá neùt toång quan . 28 II.2.2 : Trình ñoä toå chöùc quaûn lyù trang traïi 29 II.2.3 : Quy moâ söû duïng ñaát ñai cuûa trang traïi 30 II. 2.4 : Lao ñoäng vaø söû duïng lao ñoäng cuûa trang traïi 30 II.2.5 : Voán vaø söû duïng voán cuûa trang traïi 31 II.2.6 : Trang bò maùy moùc thieát bò cuûa trang traïi 32 II.2.7 : Hieäu quaû kinh teá trang traïi . 32 II.2.8 : Vai troø cuûa kinh teá trang traïi ñoái vôùi vieäc phaùt triaån kinh teá – xaõ hoäi Tænh Bình Döông 34 II.3 : Nhaän xeùt chung veà tình hình phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Tænh Bình Döông . 36 II.3.1 : Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa trang traïi Tænh Bình Döông 36 II.3.2 : Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa quaù trình phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Bình Döông . 37 CHÖÔNG III : GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRANG TRAÏI TÆNH BÌNH DÖÔNG . III.1 : Quan ñieåm vaø ñònh höôùng phaùt trieån 40 III.1.1 : Quan ñieåm phaùt trieån 40 III.1.2 : Ñònh höôùng phaùt trieån 43 III.2 : Giaûi phaùp phaùt trieån 44 III.2.1 : xaùc ñònh moâ hình trang traïi chuû yeáu taïi Bình Döông . 44 III.2.2 :Giaûi phaùp taïo tieàn ñeà veà cô sôû phaùp lyù cho kinh teá trang traïi. 46 III.2.3 : Giaûi phaùp veà vaán ñeà ñaát ñai . 48 III.2.4 : Giaûi phaùp veàvoán 49 III.2.5 : Giaûi phaùp phaùt trieån cô sôû haï taàng 51 III.2.6 : Giaûi phaùp veà öùng duïng khoa hoïc kyû thuaät vaø coâng ngheä 51 Trang 4 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 III.2.7 : Giaûi phaùp veà cung öùng vaät tö – Kyû thuaät 52 III.2.8 : Giaûi phaùp veà tieâu thuï saûn phaåm 53 III.3 : Moät soá kieán nghò ñeå taïo ñieàu kieän cho kinh teá trang traïi phaùt trieån . 54 III.3.1 :Kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc 54 III.3.2 : Kieán nghò ñoái vôùi Tænh Bình Döông 55 KEÁT LUAÄN : 56 Trang 5 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Phuï luïc Trang Bieåu 1 : Soá trang traïi vaø lao ñoäng noâng nghieäp cuûa moät soá nöôùc Chaâu Aâu Bieåu 2 : Soá trang traïi vaø lao ñoäng cuûa caùc nöôùc Coâng nghieäp môùi vaø Nhaät Baûn Bieåu 3 : Soá trang traïi vaø lao ñoäng noâng nghieäp cuûa moät soá nöôùc Ñoâng Nam AÙ 58 59 60 Bieåu 4 : Quy moâ veà dieän tích, lao ñoäng, voán ñaàu tö cuûa trang traïi ôû moät soá ñòa phöông ôû Vieät Nam 61 Bieåu 5 : Thaønh phaàn chuû trang traïi chia theo moâ hình saûn xuaát 61 Bieåu 6 : Trình ñoä chuû trang traïi 62 Bieåu 7 : Dieän tích caùc trang traïi phaân theo caùc Huyeän Thò 62 Bieåu 8 : Dieän tích ñaát trang traïi phaân theo moâ hình saûn xuaát 63 Bieåu 9 : Trang traïi phaân theo quy moâ dieän tích 64 Bieåu 10 : Lao ñoäng ôû caùc trang traïi phaân theo moâ hình saûn xuaát 65 Bieåu 11 : Nguoàn voán ñaàu tö cuûa caùc trang traïi 66 Bieåu 12 : Trang bò maùy moùc thieát bò cuûa caùc trang traïi 67 Bieåu 13 : Doanh thu vaø chi phí phaân theo thôøi gian 68 Bieåu 14: Doanh thu vaø chi phí phaân theo chuû ñaàu tö 69 Bieåu 15 : Doanh thu vaø chi phí phaân theo moâ hình saûn xuaát 70 Bieåu 16 : Naêng löïc cheá bieán cao su taïi Bình Döông 71 Bieåu 17 : Döï baùo moät soá chæ tieâu kinh teá taøi chính caây cao su 72 Bieåu 18 : Dieãn bieán dieän tích, naêng suaát vaø saûn löôïng ñieàu 73 Bieåu 19 : Naêng löïc cheá bieán ñieàu 74 Bieåu 20 : Döï baùo moät soá chæ tieâu kinh teá taøi chính caây ñieàu 75 Bieåu 21 : Thoáng keâ dieän tích caùc loaïi caây aên quaû 76 Bieåu 22 : Döï baùo moät soá chæ tieâu taøi chính caây aên qua û 77 Bieåu 23 : Danh saùch caùc traïi chaên nuoâi vaø nuoâi gia coâng 78 Bieåu 24 : Danh saùch caùc cô sôû cheá bieán söõa vaø gieát moå 79 Bieåu 25 : Danh saùch caùc cô sôû cheá bieán thöùc aên gia suùc 80 Bieåu 26 : Toång hôïp thoâng tin chung cuûa trang traïi 81 Bieåu 27 : Toång hôïp moät soá keát quaû traû lôøi phoûng vaán cuûa 989 trang traïi 83 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Trang 6 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá PHAÀN MÔÛ ÑAÀU: Sôn CH 6.2 TOÅNG QUAN VEÀ ÑEÀ TAØI I .Lyù do löïa choïn ñeà taøi : Cuøng vôùi söï phaùt trieån Noâng Nghieäp ñaát nöôùc , Noâng Nghieäp Bình Döông trong thôøi gian qua ñaõ ñaït ñöôïc caùc keát quaû ñaùng keå .Trong naêm 1998 giaù trò saûn xuaát ngaønh noâng nghieäp taêng 5,2% so vôùi naêm 1997 trong ñoù giaù trò saûn xuaát troàng troït taêng 3,03% ; chaên nuoâi taêng 19,31% ; dòch vuï noâng nghieäp taêng 4,45%(1) . Moät neùt ñaëc tröng trong söï phaùt trieån noâng nghieäp - noâng thoân Tænh Bình Döông laø söï xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu caùc trang traïi vaø chính loaïi hình naøy ñaõ vaø ñang ñoùng vai troø tích cöïc trong vieäc thuùc ñaåy saûn xuaát haøng hoùa trong noâng nghieäp - noâng thoân taïi Bình Döông . Ñaây laø moâ hình môùi trong quaù trình phaùt trieån noâng nghieäp - noâng thoân taïi Vieät Nam noùi chung vaø taïi Bình Döông noùi rieâng neân ñöôïc söï quan taâm ñaëc bieät cuûa caùc caáp laõnh ñaïo tænh cuûng nhö caùc nhaø khoa hoïc caùc cô quan chuyeân moân . Laø moâ hình môùi neân coøn nhieàu vaán ñeà caàn phaûi thoáng nhaát , nhieàu khoù khaên caàn phaûi thaùo gôõ . Chính vì tính thôøi söï cuûa vaán ñeà neân chuùng toâi choïn ñeà taøi “Giaûi phaùp phaùt trieån kinh teá trang traïi tænh Bình Döông” ñeå laøm luaän vaên toát nghieäp . Hy voïng raèng qua quaù trình nghieân cöùu chuùng toâi seõ trình baøy ñöôïc quan ñieåm cuûa mình veà kinh teá trang traïi ñoàng thôøi ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa loaïi hình naøy ñaëc bieät laø ôû tænh Bình Döông II. Cô sôû khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi : Kinh teá trang traïi laø moâ hình ñaõ vaø ñang phaùt trieån ôû haàu heát caùc nöôùc treân theá giôùi vaø coù vai troø heát söùc quan troïng trong noâng nghieäp cuõng nhö trong neàn kinh teá caùc nöôùc . Phaùt trieån kinh teá trang traïi laø xu theá taát yeáu cuûa moät neàn noâng nghieäp saûn xuaát haøng hoaù cuûa haàu heát caùc nöôùc treân theá giôùi . ÔÛ Vieät Nam kinh teá trang traïi ñang laø moät hieän töôïng kinh teá môùi , coù tính thôøi söï vaø ñaëc bieät ñöôïc söï quan taâm saâu saéc cuûa caùc ngaønh , caùc giôùi .Tuy nhieân quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa kinh teá trang traïi coøn mang tính töï phaùt chöa coù chuû tröông chung do nhieàu vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn vaãn coøn ñang tranh luaän chöa ñaït ñöôïc söï thoáng nhaát . Bình Döông laø moät trong nhöõng ñòa phöông ñi ñaàu veà phaùt trieån kinh teá trang traïi vaø moâ hình naøy ñaõ töøng böôùc khaúng ñònh ñöôïc vò trí cuûa mình trong quaù trình phaùt trieån noâng nghieäp – noâng thoân taïi Bình Döông . Tuy nhieân vaãn coøn nhieàu vaán ñeà caàn phaûi nghieân cöùu vaø ñeà ra giaûi phaùp ñeå taïo ñieàu kieän cho moâ hình naøy phaùt trieån . Bình Döông laø moät tænh thuoäc vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam , ñoàng thôøi laø moät tænh vöøa coù ñoàng baèng vöøa coù trung du neân vieäc phaùt trieån trang traïi coù tính ña daïng vaø phong phuù , vì vaäy vieäc nghieân cöùu trang traïi taïi Bình Döông coù yù nghóa thöïc tieãn quan troïng khoâng chæ treân phaïm vi cuûa Tænh . Trang 7 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 III.Muïc tieâu nghieân cöùu : Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa caùc ñeà taøi ñöôïc xaùc ñònh laø : -Thöù nhaát : xaùc ñònh roõ khaùi nieäm , tieâu thöùc vaø quan ñieåm phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Bình Döông . -Thöù hai : Qua ñaùnh giaù thöïc traïng hình thaønh vaø phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Bình Döông ñeà ra ñöôïc nhöõng giaûi phaùp , kieán nghò nhaèm goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa moâ hình kinh teá trang traïi taïi Bình Döông noùi rieâng vaø ôû caùc ñiaï phöông khaùc noùi chung . IV.Noäi dung nghieân cöùu : Noäi dung nghieân cöùu cuûa ñeà taøi taäp trung vaøo caùc vaán ñeà sau : - Xu höôùng phaùt trieån cuûa kinh teá trang traïi : lyù luaän vaø thöïc tieãn phaùt trieãn cuûa kinh teá trang traïi ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi vaø ôû Vieät Nam - Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Bình Döông - Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp ñeå phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Bình Döông V. Ñoái Töôïng - Phaïm Vi - Phöông Phaùp Nghieân Cöùu : - Ñoái töôïng nghieân cöùu laø 989 trang traïi ñaõ ñöôïc ñieàu tra taïi Bình Döông ñeán thôøi ñieãm 1 / 08 /1998 , taäp trung chuû yeáu treân ñòa baøn cuûa hai Huyeän Taân Uyeân vaø Beán Caùt . - Phaïm vi : Nghieân cöùu caùc vaán ñeà coù lieân quan ñeán thöïc tieãn hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa kinh teá trang traïi taïi Bình Döông nhö : voán , lao ñoäng , quy moâ dieän tích … ñeå töø ñoù ruùt ra ñöôïc nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa moâ hình naøy nhaèm ñeà ra ñöôïc nhöõng giaûi phaùp coù tính khaû thi ñeå phaùt trieån loaïi hình kinh teá trang traïi taïi Bình Döông . - Phöông phaùp nghieân cöùu : hai phöông phaùp chuû yeáu ñöôïc söû duïng trong quaù trình nghieân cöùu laø phöông phaùp lòch söû vaø phöông phaùp moâ taû . * Phöông phaùp lòch söû : Chuû yeáu nghieân cöùu caùc taøi lieäu coù lieân quan ñeán caùc trang traïi cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi ñeå töø ñoù ruùt ra ñöôïc nhöõng kinh nghieäm coù theå öùng duïng trong ñieàu kieän ôû nöôùc ta , cuï theå laø ôû Bình Döông . * Phöông phaùp moâ taû : thoâng qua quaù trình nghieân cöùu thu thaäp soá lieäu , keát quaû phoûng vaán …..ñeå ñaùng giaù tình hình hoaït ñoäng thöïc teá cuûa caùc trang traïi , töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc thuaän lôïi , khoù khaên ñeå ñeà ra caùc giaûi phaùp thích hôïp . VI . Saûn phaåm cuûa ñeà taøi : töông öùng vôùi noäi dung nghieân cöùu , saûn phaåm cuûa ñeà taøi bao goàm : - Toång hôïp soá lieäu veà xu höôùng phaùt trieån kinh teá trang traïi ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi . - Baùo caùo toång hôïp vaø caùc soá lieäu lieân quan ñeán thöïc tieån cuûa kinh teá trang traïi taïi Bình Döông . - Caùc giaûi phaùp , kieán nghò nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Bình Duông . VII. Boá cuïc cuûa ñeà taøi : Phaàn Môû Ñaàu : Toång quan veà ñeà taøi . Trang 8 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Chöông I : xu höôùng phaùt trieån kinh teá trang traïi . Chöông II:Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån kinh teá trang traïi Tænh Bình Döông Chöông III: Giaûi phaùp phaùt trieån kinh teá trang traïi Tænh Bình Döông . Keát Luaän . Chöông I : Xu Höôùng Phaùt Trieån Kinh Teá Trang Traïi. I.1 Lyù luaän veà kinh teá trang traïi : Kinh teá trang traïi laø hình thöùc toå chöùc saûn xuaát phoå bieán trong neàn noâng nghieäp haøng hoùa cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi coù lòch söû phaùt trieån töø laâu ñôøi. Gaàn hai theá kyû toàn taïi , kinh teá trang traïi ñaõ ñoùng vai troø tích cöïc trong quaù trình phaùt trieån neàn saûn xuaát noâng nghieäp haøng hoùa treân theá giôùi . Tuy nhieân ôû nöôùc ta loaïi hình naøy chæ thöïc söï ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån trong thôøi gian gaàn ñaây vaø ñaõ trôû thaønh moät vaán ñeà thöïc tieãn sinh ñoäng thu huùt nhieàu ngaønh , nhieàu giôùi quan taâm nghieân cöùu . Sau ñaây chuùng toâi xin trình baøy moät soá quan ñieåm maø caùc nhaø khoa hoïc cuõng nhö caùc caáp chính quyeàn ñang quan taâm hieän nay. I.1 .1 Trang traïi vaø moät soá quan ñieåm veà kinh teá trang traïi taïi Vieät Nam : I.1.1 .1 Baûn chaát cuûa trang traïi : Treân theá giôùi loaïi hình kinh teá trang traïi ra ñôøi thay theá cho loaïi hình kinh teá töï caáp töï tuùc laø hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quy luaät taát yeáu khaùch quan cuûa söï phaùt trieån löïc löôïng saûn xuaát trong lónh vöïc noâng nghieäp .Veà baûn chaát : Kinh teá trang traïi laø kinh teá saûn xuaát haøng hoùa trong noâng nghieäp khaùc vôùi kinh teá tieåu noâng töï caáp töï tuùc . Caùc Maùc ñaõ phaân bieät ngöôøi chuû trang traïi vôùi tieåu noâng ôû choå : Ngöôøi chuû trang traïi baùn ra thò tröôøng toaøn boä saûn phaåm laøm ra coøn ngöôøi tieåu noâng thì tieâu duøng ñaïi boä phaän saûn phaåm laøm ra vaø mua baùn caøng ít caøng toát. ÔÛ Vieät Nam vieäc hình thaønh vaø xuaát hieän trang traïi cuõng khoâng naèm ngoaøi nhöõng thoâng leä cuaû quy luaät phaùt trieån löïc löôïng saûn xuaát noùi treân . I.1.1.2 Moät soá quan ñieån veà kinh teá trang traïi taïi Vieät Nam : Quan ñieåm 1 : Cho raèng kinh teá trang traïi laø moät hình thöùc toå chöùc saûn xuaát theo höôùng thuùc ñaåy saûn xuaát lôùn , nhaèm taïo ñieàu kieän ñeå kinh teá thò tröôøng nhanh choùng thaâm nhaäp vaøo khu vöïc noâng nghieäp ôû nöôùc ta . Ñaëc tröng cuûa kinh teá trang traïi laø söï tích tuï ôû nhöõng möùc ñoä khaùc nhau veà ñieàu kieän saûn xuaát. Do ñoù veà tieâu chuaån cuûa kinh teá trang traïi coù yù kieán nhaán maïnh ñeán quy moâ tích tuï veà ruoäng ñaát , veà voán , veà söû duïng lao ñoäng , coù yù kieán laïi nhaán maïnh ñeán tyû leä saûn phaåm haøng hoùa , trình ñoä trang bò coâng cu ï, trình ñoä kyõ thuaät , thaâm canh .v.v… Quan ñieåm 2 : Cho raèng trong neàn kinh teá thò tröôøng bao goàm nhieàu thaønh phaàn kinh teá khaùc nhau tham gia boû voán vaøo saûn xuaát . Vì vaäy neáu trong ngaønh coâng nghieäp coù doanh nghieäp nhaø nöôùc , doanh nghieäp tö nhaân , doanh nghieäp huøn voán , thì ôû noâng nghieäp trang traïi ñöôïc xem laø moät hình thöùc toå chöùc Trang 9 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 saûn xuaát gioáng nhö doanh nghieäp trong coâng nghieäp vaø do ñoù coù : “ Trang traïi Nhaø nöôùc”, “ Trang traïi taäp theå”, “ Trang traïi tö nhaân”, “ Trang traïi gia ñình”. Quan ñieåm 3 : Cho raèng kinh teá trang traïi thöïc chaát laø kinh teá hoä gia ñình kinh teá tö nhaân ôû noâng thoân , coù ñieàu kieän taäp trung ruoäng ñaát ñeán quy moâ ñuû ñeå saûn xuaát haøng hoùa vôùi tyû suaát cao , töï lao ñoäng vaø coù thueâ lao ñoäng. Quan ñieåm 4 : Quan ñieåm xaùc ñònh trang traïi chuû yeáu treân quy moâ dieän tích ñaát . Quan ñieåm naøy khaù phoå bieán ôû caáp chính quyeàn ñòa phöông .Thöïc teá cho thaáy do chöa coù söï thoáng nhaát veà khaùi nieäm cuõng nhö veà tieâu chuaån ñeå xaùc ñònh trang traïi neân coù söï khaùc bieät khaù lôùn khi ñieàu tra theo caùc tieâu chuaån khaùc nhau. Cuï theå trong quaù trình khaûo saùt kinh teá trang traïi cuûa Cuïc thoáng keâ tieán haønh ñieàu tra taïi 4 tænh : Yeân Baùi, Thanh Hoùa, Bình Döông, Bình Phöôùc ñeán thaùng 08/1998 theo tieâu chuaån cuûa Cuïc thoáng keâ coù 5.466 trang traïi ñang hoaït ñoäng. Nhöng theo tieâu chuaån cuûa ñòa phöông thì ñeán cuøng thôøi ñieåm laïi coù 16.331 trang traïi , söï cheânh leäch soá löôïng nhö vaäy laø quaù lôùn ( 2 ) Sôû dó hieän nay vaãn coøn nhieàu quan ñieåm veà kinh teá trang traïi, do caùc nhaø khoa hoïc vaãn chöa thoáng nhaát veà moät soá vaán ñeà sau : - Quy moâ trang traïi nhö theá naøo laø hôïp lyù? theo quan ñieåm chuùng toâi quy moâ toát nhaát laø phaûi ñaûm baûo vieäc söû duïng cô giôùi hoùa trong quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát vaø khai thaùc . - Trang traïi laø hình thöùc toå chöùc saûn xuaát coù quy moâ töông ñoái lôùn ñoøi hoûi phaûi coù söï tích tuï ñaát ñai . Vaán ñeà naøy ñoàng nghóa vôùi noâng daân khoâng ñaát vaø thieáu ñaát. Neáu coù quan ñieåm chính thöùc veà vaán ñeà noâng daân khoâng coù ñaát thì vaán ñeà trang traïi khoâng soâi ñoäng nhö hieän nay. - Söï xuaát hieän trang traïi ôû noâng nghieäp thì phaûi coù chuû trang traïi vaø ngöôøi laøm thueâ . Ñoái vôùi lónh vöïc coâng nghieäp , dòch vu ï, thöông maïi vieäc xaùc ñònh ña thaønh phaàn kinh teá ñaõ khoâng coøn baøn caûi , thì vieäc hình thaønh moät taàng lôùp coâng nhaân trong noâng nghieäp cuõng hoaøn toaøn hôïp loâgic . Tuy coøn nhieàu quan ñieåm , song qua nghieân cöùu coù theå xaùc ñònh caùc ñaëc tröng chuû yeáu cuûa kinh teá trang traïi ôû nöôùc ta hieän nay laø : - Trang traïi laø moät hình thöùc toå chöùc saûn xuaát trong noâng-laâm -ngö nghieäp, ñöôïc hình thaønh treân cô sôû kinh teá hoä, nhöng mang tính chaát saûn xuaát haøng hoùa roû reät. - Caùc trang traïi coù söï taäp trung tích tuï cao hôn vôùi möùc bình quaân cuûa caùc hoä kinh teá gia ñình ôû töøng vuøng veà caùc ñieàu kieän saûn xuaát ( ñaát ñai, voán, lao ñoäng ) ñaït khoái löôïng vaø tyû leä saûn phaåm haøng hoùa lôùn hôn vaø thu lôïi nhuaän nhieàu hôn . - Chuû trang traïi laø nhöõng ngöôøi coù yù chí laøm giaøu , coù voán , trình ñoä kyõ thuaät vaø khaû naêng quaûn lyù, coù hieåu bieát veà thò tröôøng , baûn thaân vaø gia ñình coù theå tröïc tieáp tham gia lao ñoäng vaø quaûn lyù saûn xuaát ôû trang traïi , ñoàng thôøi coù thueâ möôùn theâm lao ñoäng . Trang 10 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 - Kinh teá trang traïi mang tính chaát saûn xuaát haøng hoùa , gaén lieàn vôùi thò tröôøng. Chính vì vaäy noù coù nhu caàu cao hôn haún kinh teá hoä mang tính töï caáp , töï tuùc trong vieäc öùng duïng khoa hoïc kyõ thuaät vaøo saûn xuaát noâng nghieäp , söû duïng coâng ngheä tieân tieán trong cheá bieán , baûo quaûn , nhaèm taêng naêng suaát lao ñoäng , haï giaù thaønh saûn phaåm , oån ñònh veà quy caùch , chaát löôïng saûn phaåm taïo ñöôïc nhieàu lôïi theá caïnh tranh treân thò tröôøng . - Quy moâ veà söû duïng ñaát , lao ñoäng , voán laø nhöõng yeáu toá cô baûn quyeát ñònh tính chaát saûn xuaát haøng hoùa cuûa trang traïi . Vì vaäy tieâu chuaån ñeå xaùc ñònh trang traïi noâng – laâm – ngö nghieäp phaûi caên cöù vaøo :quy moâ söû duïng ñaát ñai , lao ñoäng tieàn voán . Veà quy moâ trang traïi coù theå khoâng gioáng nhau giöõa caùc vuøng khaùc nhau vaø giöõa caùc loaïi hình trang traïi khaùc nhau ( noâng, laâm, ngö nghieäp ) Song ít ra laø phaûi hôn haún so vôùi möùc bình quaân veà quy moâ ñaát ñai cuûa kinh teá hoä. I.1.2.Tình hình phaùt trieån kinh teá trang traïi treân theá giôùi : Keå töø khi phöông thöùc saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa thay theá phöông thöùc saûn xuaát phong kieán , neàn kinh teá thò tröôøng baét ñaàu phaùt trieån thì söï caïnh tranh cuõng xuaát hieän . Ñeå thích nghi caùc ngaønh kinh teá phaûi thay ñoåi cho phuø hôïp vôùi neàn kinh teá haøng hoùa . Trong noâng nghieäp cuõng coù söï chuyeån bieán töø neàn kinh teá töï cung töï caáp sang saûn xuaát haøng hoùa ñeå tieáp caän vôùi thò tröôøng vaø chính trong quaù trình naøy loaïi hình toå chöùc saûn xuaát môùi ñöôïc hình thaønh töø cô sôû caùc noâng hoä ñoù laø caùc trang traïi . Ñeán cuoái theá kyû XVII, khi Vöông Quoác Anh ñi vaøo coâng nghieäp hoùa , coù quan nieäm cho raèng : Trong neàn kinh teá haøng hoùa Tö Baûn Chuû Nghóa , noâng nghieäp cuõng phaûi xaây döïng caùc xí nghieäp taäp trung quy moâ lôùn , nhöng keát quaû laø caùc xí nghieäp noâng nghieäp tö baûn quy moâ lôùn khoâng hieäu quaû baèng caùc trang traïi gia ñình quy moâ nhoû . Khi nghieân cöùu hình thöùc saûn xuaát noâng nghieäp trong quaù trình coâng nghieäp hoùa Tö Baûn Chuû Nghóa , ban ñaàu Caùc Maùc cho raèng noâng nghieäp seõ hình thaønh nhöõng doanh nghieäp quy moâ lôùn vaø toå chöùc saûn xuaát theo kieåu coâng nghieäp. Nhöng veà sau chính caùc Maùc laïi cho raèng döï baùo ban ñaàu laø khoâng phuø hôïp ngay caû vôùi nöôùc Anh . Thöïc ra Chuû nghóa Tö Baûn cuõng khoâng thích thuù laém trong vieäc ñaàu tö vaøo noâng nghieäp , vì noù laø ngaønh phuï thuoäc nhieàu vaøo thieân nhieân , kinh doanh thöôøng gaëp nhieàu ruûi ro , trong khi ñoù tyû suaát lôïi nhuaän thaáp, giaù trò coâng lao ñoäng cuõng thaáp . Chính vì vaäy hình thöùc trang traïi gia ñình ñaõ phaùt trieån cho ñeán ngaøy nay . I.1.2.1 Söï phaùt trieån trang traïi ôû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån giai ñoaïn Chuû Nghóa Tö Baûn coâng xöôûng coå ñieån : Cuoái theá kyû XVIII ban ñaàu caùc trang traïi phaùt trieån theo xu höôùng trang traïi coù quy moâ lôùn do hai yeáu toá giaù noâng saûn taêng vaø giaù nhaân coâng reû . Trang 11 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Nhöng khi phaùt trieån ñöôïc maùy noâng nghieäp vaø phaân boùn hoùa hoïc ñaõ laøm taêng saûn löôïng noâng nghieäp , neân giaù noâng saûn coù xu höôùng giaûm daàn . Söï phaùt trieån maïnh coâng nghieäp cuøng vôùi vieäc taêng nhanh naêng suaát lao ñoäng trong noâng nghieäp ñaõ naâng cao giaù trò lao ñoäng . Ñoàng thôøi vieäc di daân sang Chaâu Myõ vaø Chaâu UÙc ñaõ laøm cho giaù thueâ lao ñoäng taêng nhanh. Tình hình naøy laøm maát daàn öu theá cuûa trang traïi lôùn , vaø cuõng chính ñieàu kieän naøy ñaõ phaùt huy caùc öu theá cuûa trang traïi gia ñình. I.1.2.2 Söï phaùt trieån kinh teá trang traïi ôû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån giai ñoaïn Chuû Nghóa Tö Baûn hieän ñaïi : Sau chieán tranh theá giôùi thöù II, ôû caùc nöôùc phaùt trieån caùc trang traïi coù xu höôùng chuyeån thaønh trang traïi gia ñình vì lao ñoäng laøm thueâ giaûm nhanh töø 3% - 4%/naêm do söï thu huùt lao ñoäng töø noâng thoân ra thaønh thò . Cho ñeán nay, ôû caùc nöôùc tieân tieán trang traïi gia ñình vaãn toàn taïi vaø phaùt trieån maïnh . Ngay ôû Myõ, moät nöôùc coù neàn noâng nghieäp tieân tieán nhaát , quaù trình coâng nghieäp hoùa noâng nghieäp tieán haønh maïnh nhaát thì soá trang traïi gia ñình vaãn toàn taïi vaø phaùt trieån . Caùc soá lieäu döôùi ñaây cho chuùng ta hình dung ñöôïc tình hình phaùt trieån cuûa kinh teá trang traïi ôû moät soá nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån trong giai ñoaïn Chuû Nghóa Tö Baûn hieän ñaïi .( Phuï luïc : Bieåu 1 trang 58 ) I.1.2.3 Söï phaùt trieån trang traïi ôû caùc nöôùc Chaâu AÙ : Söï phaùt trieån kinh teá trang traïi ôû caùc nöôùc Chaâu AÙ coù nhieàu kieåu khaùc nhau phuï thuoäc vaøo khaû naêng thu huùt lao ñoäng ra khoûi noâng nghieäp , khaû naêng khai thaùc ñaát môùi vaø khaû naêng thueâ ruoäng . Caùc kieåu phaùt trieån trang traïi ôû Chaâu AÙ coù theå toùm taét ôû 2 daïng nöôùc : - Daïng 1 : Caùc nöôùc coâng nghieäp môùi vaø Nhaät Baûn - Daïng 2 : Caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaø Trung Quoác I.1.2.3.1. Söï phaùt trieån kinh teá trang traïi ôû caùc nöôùc CN môùi vaø Nhaät Baûn: Caùc nöôùc naøy ñoâng daân , khi lao ñoäng noâng nghieäp baét ñaàu suy giaûm thì quy moâ trang traïi coù taêng leân , song möùc taêng khoâng lôùn . Ñaëc ñieåm trang traïi ôû caùc nöôùc naøy laø coù quy moâ nhoû phuø hôïp vôùi vieäc canh taùc baèng caùc phöông tieän cô giôùi nhoû, caùc trang traïi ôû ñaây nhôø söï taùc ñoäng cuûa coâng nghieäp ñaõ ñaåy maïnh thaâm canh nhôø vaøo vieäc öùng duïng caùc tieán boä khoa hoïa kyõ thuaät ñeå cô giôùi hoùa , hieän ñaïi hoùa caùc hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp.( Phuï luïc : Bieåu 2 trang 59 ) Khi ñaõ thöïc hieän ñöôïc coâng nghieäp hoùa neàn kinh teá , noâng nghieäp caùc nöôùc naøy ñöôïc söï hoå trôï maïnh meõ cuûa coâng nghieäp ñeå phaùt trieån vaø caùc trang traïi nhoû cuûa hoï tieáp tuïc toàn taïi theo höôùng chuyeån ñoåi cô caáu saûn xuaát vaø hieän ñaïi hoùa caùc hoaït ñoäng cuûa mình . Hoï tìm caùch taêng thu nhaäp baèng caùch saûn xuaát caùc saûn phaåm cao caáp cho ngöôøi thaønh thò , caùc saûn phaåm ít ruûi ro hôn . Ngoaøi ra hoï coøn tìm nguoàn thu nhaäp phi noâng nghieäp ñeå taêng theâm khoaûn thu nhaäp voán khoâng nhieàu töø lónh vöïc noâng nghieäp . I.1.2.3.2 Söï phaùt trieån kinh teá trang traïi ôû caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaø Trung Quoác : Trang 12 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Qua khaûo saùt soá löôïng trang traïi vaø lao ñoäng noâng nghieäp ôû caùc nöôùc naøy cho thaáy soá trang traïi tieáp tuïc taêng theo lao ñoäng noâng nghieäp . Dieän tích bình quaân cuûa trang traïi nhoû vaø coù xu höôùng giaûm daàn , nguyeân nhaân do trong giai ñoaïn ñaàu coâng nghieäp hoùa , coâng nghieäp chöa ñuû söùc thu huùt lao ñoäng taêng leân trong noâng nghieäp vaø do khaû naêng môû roäng dieän tích bò haïn cheá neân tuy soá löôïng trang traïi coù taêng nhöng quy moâ dieän tích thì giaûm daàn .( Phuï luïc : Bieåu 3 trang 60 ) Ñaëc ñieåm trang traïi ôû caùc nöôùc naøy coù quy moâ nhoû vaø ngöôøi noâng daân ñaõ phaûi ñaàu tö theâm lao ñoäng ( thaâm duïng lao ñoäng ) vaøo thaâm canh, aùp duïng kyõ thuaät “ thay theá ñaát ñai” … ñeå laøm sao coù theå söû duïng ñaát moät caùch hieäu quaû nhaát. Maët khaùc caùc trang traïi ñaõ töøng böôùc ña daïng hoùa saûn xuaát , phaùt trieån ngaønh ngheà phi noâng nghieäp ñeå goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm vaø taêng thu nhaäp. Rieâng taïi Trung Quoác töø naêm 1978 ñaõ tieán haønh caûi caùch noâng nghieäp –noâng thoân , vôùi troïng taâm laø ñoåi môùi caùc hình thöùc kinh teá voán coù tröôùc ñaây. Töø nhöõng naêm 1980 – 1981 Trung Quoác thöïc hieän hình thöùc thueá khoaùn hoä . Vieäc chuyeån töø hình thöùc coâng xaõ nhaân daân , sang hình thöùc khoaùn hoä ñoùng vai troø chuû yeáu trong söï hoài sinh cuûa neàn kinh teá noâng nghieäp Trung Quoác. Kinh teá noâng nghieäp ñöôïc toå chöùc saûn xuaát theo töøng hoä gia ñình vaø phaùt trieån caùc hôïp taùc xaõ dòch vuï phuïc vuï hoä noâng daân nhö caùc hoä goùp voán mua maùy caøy, laäp cô sôû saûn xuaát dòch vuï… Nhôø caûi caùch , noâng nghieäp Trung Quoác ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû to lôùn . Trong giai ñoaïn 1979 – 1984 toång saûn phaåm noâng nghieäp taêng 9,5%/naêm , saûn löôïng löông thöïc töø 394,8 trieäu taán taêng leân 407,3 trieäu taán . Nhö vaäy kinh teá hoä Trung Quoác ñoùng vai troø to lôùn cho neàn kinh teá giai ñoaïn 1978 – 1985 vaø laø cô sôû cho vieäc ra ñôøi caùc trang traïi ngaøy nay. Tuy nhieân , kinh teá trang traïi taïi Trung Quoác cuõng gaëp nhieàu khoù khaên do lao ñoäng trong noâng nghieäp giaûm chaäm , chi phí ñaàu tö cho thaâm canh hoùa noâng nghieäp taêng hôn so vôùi giaù noâng saûn do ñoù phaûi aùp duïng giaûi phaùp ña daïng hoùa ngaønh ngheà, ña daïng hoùa saûn xuaát noâng nghieäp nhôø vaøo söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa coâng nghieäp noâng thoân vaø toå chöùc thò tröôøng noâng thoân ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän theo tieán trình coâng nghieäp hoùa ñaát nöôùc . Nhö vaäy möùc ñoä vaø söï thaønh coâng cuûa quaù trình coâng nghieäp hoùa neàn kinh teá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån kinh teá trang traïi ôû caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaø Trung Quoác . Ñoái vôùi moät soá nöôùc ñoâng daân vaø noâng daân chieám ña soá thì vieäc laøm cho lao ñoäâng noâng thoân trong quaù trình coâng nghieäp hoùa vöøa coù yù nghóa taêng thu nhaäp vöøa coù yù nghóa trong vieäc thay ñoåi caáu truùc vaø toå chöùc kinh teá trong noâng nghieäp . Xu höôùng chung cuûa caùc nöôùc naøy laø ña daïng hoùa neàn kinh teá noâng nghieäp vaø noâng thoân baèng coâng nghieäp vaø dòch vuï. Vôùi khoâng gian ñòa lyù, vaên hoùa gaàn gioáng nhau , trình ñoä phaùt trieån kinh teá khoâng quaù cheânh leäch nhau , nhöõng kinh nghieäm vaø khoù khaên trong phaùt trieån kinh teá trang traïi cuûa caùc nöôùc naøy seõ coù ích cho Vieät Nam. I.1.2.4 Vai troø quan troïng cuûa kinh teá trang traïi caùc nöôùc : Trang 13 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Caùc soá lieäu ñöôïc phaân tích döôùi ñaây seõ cho chuùng ta thaáy ñöôïc taàm quan troïng cuûa kinh teá trang traïi nhö theá naøo ñoái vôùi söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá caùc nöôùc, cuï theå nhö sau : -ÔÛ Hoa Kyø : Trang traïi gia ñình chieám 87% toång soá trang traïi , 65% ñaát ñai vaø gaàn 70% giaù trò noâng saûn cuûa caû nöôùc . Coù 2,2 trieäu trang traïi saûn xuaát hôn 50% saûn löôïng baép vaø ñaäu töông toaøn theá giôùi , haøng naêm xuaát khaåu 40 – 50 trieäu taán luùa , 50 trieäu taán ngoâ vaø ñaäu töông (3) - Phaùp : Vôùi 98.000 trang traïi ñaõ saûn xuaát khoái löôïng noâng saûn nhieàu gaáp 2,2 laàn so vôùi nhu caàu trong nöôùc vôùi tyû leä haøng hoùa veà haït coác laø 95% , thòt söûa 70 – 80% , rau quaû treân 70% . Rieâng naêm 1981 ñaõ xuaát khaåu 24 trieäu taán haït coác chieám gaàn ½ toång saûn löôïng (4) - Haø Lan : Coù 128.000 trang traïi , dieän tích chæ xaáp xæ baèng Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long nhöng giaù trò noâng saûn xuaát khaåu chæ ñöùng sau Hoa Kyø. Coù 1.500 trang traïi chuyeân troàng hoa haøng naêm saûn xuaát 07 tyû boâng hoa vaø 600 trieäu chaäu hoa, trong ñoù 70% daønh cho xuaát khaåu (5) - Nhaät Baûn : Vôùi gaàn 4 trieäu lao ñoäng ôû trang traïi ñaõ ñaûm baûo löông thöïc thöïc phaåm cho 125 trieäu ngöôøi ( gaïo 107%; thòt 81%; tröùng 98%; söûa 89%; rau quaû 76 – 95%; ñöôøng 84% ) (6 ) - Malaisia : Caùc trang traïi troàng caây coâng nghieäp haøng naêm saûn xuaát 4 trieäu taán daàu coï ( 75% saûn löôïng theá giôùi ) 1,6 – 1,8 trieäu taán muû cao su , 274.000 taán ca cao, … (7) - Veà naêng suaát lao ñoäng noâng nghieäp ôû caùc nöôùc phaùt trieån : saûn löôïng cuûa moät lao ñoäng noâng nghieäp ôû Nhaät nuoâi ñöôïc 20 ngöôøi , ôû YÙ 25 ngöôøi , UÙc 35 ngöôøi, Canada 35 ngöôøi , Haø lan 60 ngöôøi , Hoa kyø 80 ngöôøi, Anh 95 ngöôøi , Bæ 100 ngöôøi . ÔÛ caùc nöôùc ñang phaùt trieån do coâng nghieäp hoùa coøn thaáp neân moät lao ñoäng chæ môùi nuoâi ñöôïc 4 – 5 ngöôøi. ( 8 ) Qua hai theá kyû toàn taïi vaø phaùt trieån kinh teá trang traïi ñaõ khaúng ñònh ñöôïc vai troø cuûa mình trong neàn kinh teá theá giôùi vaø chính ñieàu ñoù ñaõ khaúng ñònh tính taát yeáu , tính hôïp quy luaät cuûa kinh teá trang traïi trong lòch söû phaùt trieån neàn kinh teá thò tröôøng theá giôùi. I.1.3. Nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm veà kinh teá trang traïi ôû moät soá nöôùc : I.1.3.1 Veà cô caáu saûn xuaát : - ÔÛ nhöõng nöôùc maø noâng nghieäp ñaõ phaùt trieån ñeán trình ñoä cao nhö Hoa kyø, Canada , Taây aâu thì cô caáu saûn xuaát theo höôùng chuyeân moân hoùa : Chuyeân moân boø thòt hay boø söûa , chuyeân nuoâi gaø hay heo , chuyeân troàng caây aên traùi , hoaëc hoa, rau , caây caûnh, …. Coù nhöõng trang traïi chuyeân saûn xuaát noâng saûn hay laâm saûn laøm nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán , coù khi keát hôïp saûn xuaát vôùi cheá bieán ôû trình ñoä sô cheá hay tinh cheá. - ÔÛ caùc nöôùc Baéc AÂu coù moâ hình trang traïi kinh doanh toång hôïp keát hôïp laâm nghieäp vôùi noâng nghieäp . - ÔÛ caùc nöôùc Chaâu AÙ keát hôïp noâng nghieäp vôùi tieåu thuû coâng nghieäp. Trang 14 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Qua caùc moâ hình naøy theo quan ñieåm cuûa chuùng toâi caùc trang traïi ôû Vieät Nam coù khaû naêng öùng duïng vaøo thöïc teá cuûa mình tuy raèng vôùi trình ñoä thaáp hôn . Caùc kinh nghieäm ôû caùc nöôùc Chaâu AÙ cuõng cho chuùng ta höôùng nhìn môùi vì thöïc teá Vieät Nam khoâng khaùc bieät nhieàu vôùi caùc quoác gia trong khu vöïc veà ñòa lyù, vaên hoùa , trình ñoä saûn xuaát, … I.1.3.2 Veà sôû höõu veà tö lieäu saûn xuaát : - Tröôøng hôïp phoå bieán laø ngöôøi chuû trang traïi coù sôû höõu toaøn boä tö lieäu saûn xuaát : töø ñaát ñai , coâng cuï , maùy moùc , chuoàng traïi , kho baõi , … rieâng veà ruoäng ñaát ôû nhieàu nöôùc , 70 – 80% chuû trang traïi coù ruoäng ñaát rieâng . ÔÛ Hoa kyø, soá chuû trang traïi sôû höõu hoaøn toaøn ruoäng ñaát chieám 59%, sôû höõu moät phaàn 29,3% vaø thueâ hoaøn toaøn 11,7% ( soá lieäu naêm 1982 ) , ôû Thuïy ñieån coù 30% chuû trang traïi coù ruoäng ñaát rieâng (9) - Chuû trang traïi chæ coù sôû höõu moät phaàn tö lieäu saûn xuaát coøn phaûi ñi thueâ cuûa ngöôøi khaùc . Tröôøng hôïp khaù phoå bieán laø trang traïi coù ñaát ñai nhöng phaûi thueâ maùy moùc , chuoàng traïi , kho taøng, … - Chuû trang traïi hoaøn toaøn khoâng coù tö lieäu saûn xuaát maø ñi thueâ toaøn boä caùc cô sôû cuûa moät trang traïi hoaëc cuûa Nhaø nöôùc ñeå saûn xuaát , khoâng chæ maùy moùc thieát bò, kho taøng maø caû ñaát ñai , maët nöôùc , röøng caây, … Nhö vaäy thöïc teá ôû caùc nöôùc coù neàn kinh teá thò tröôøng phaùt trieån cho thaáy sôû höõu tö lieäu saûn xuaát khoâng phaûi laø yeáu toá quyeát ñònh söï thaønh ñaït cuûa moät trang traïi . Vaän duïng caùc yeáu toá naøy ôû Vieät Nam coù theå giaûi quyeát ñöôïc caùc vöôùng maéc do caùc quy ñònh cuûa luaät phaùp veà quyeàn söû duïng ñaát , haïn ñieàn . I.1.3.3 Veà quy moâ ñaát ñai: Quy moâ trang traïi ôû caùc nöôùc, caùc khu vöïc raát khaùc nhau: - Chaâu AÙ : bình quaân dieän tích ñaát ñai trang traïi thaáp nhaát: Baênglañet:0,88ha ; Nhaät baûn , Haøn quoác , Ñaøi loan : töø 1 – 2 ha ; Aán ñoä : 2 ha ; Pakistan : 3,86ha ; Thaùi lan : 4,5 ha; - Chaâu Aâu: YÙ: 7,9ha; Haø lan: 16ha; Ñöùc: 27,7ha; Anh: 71ha ( naêm 1987 ) - Baéc Myõ : Hoa kyø : 180ha ( naêm 1980 ) (10) Trong quaù trình phaùt trieån quy moâ dieän tích bình quaân cuûa trang traïi coù xu höôùng taêng leân cuï theå : - Phaùp : naêm 1956 laø 13 ha ñeán naêm 1993 laø 35,1 ha - Hoa ky ø: naêm 1949 laø 70 ha ñeán naêm 1980 laø 180 ha - Nhaät baûn : naêm 1945 laø 0,7ha ñeán naêm 1989 laø 1,2ha - Rieâng caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ thì quy moâ dieän tích bình quaân coù xu höôùng giaûm ( Phuï luïc : Bieåu 3 trang 60 ) Quy moâ dieän tích trang traïi ôû caùc nöôùc tuøy thuoäc vaøo ñaëc ñieåm rieâng cuûa töøng khu vöïc , töøng quoác gia . Vaän duïng vaøo tình hình taïi Vieät Nam phaûi caên cöù vaøo ñaëc ñieåm cuûa Vieät Nam vaø theo quan ñieåm cuûa chuùng toâi thì cô sôû ñaàu tieân ñeå xaùc ñònh quy moâ cuûa trang traïi phaûi caên cöù vaøo ngaønh ngheà hoaït ñoäng : chaên nuoâi khaùc , troàng troït khaùc , caây haøng naêm khaùc , caây laâu naêm khaùc , vaø quy moâ naøy phaûi ñaûm baûo (10) [ 13, 47] Trang 15 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 khaû naêng cô giôùi hoùa vaø öùng duïng caùc tieán boä cuûa khoa hoïc kyõ thuaät , coù nhö vaäy môùi taïo ra ñöôïc khaû naêng saûn xuaát haøng hoùa cuûa trang traïi I.1.3.4 ÖÙng duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät trong caùc trang traïi: Ñaây laø ñieàu caùc trang traïi heát söùc quan taâm , chính nhôø söï tieán boä cuûa khoa hoïc kyõ thuaät maø caùc trang traïi coù ñieàu kieän ñeå trang bò maùy moùc hieän ñaïi , öùng duïng caùc kyõ thuaät veà sinh hoïc ñeå taêng saûn löôïng . ÔÛ caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån caùc trang traïi ñaõ söû duïng maùy moùc hieän ñaïi vôùi möùc ñoä cô giôùi hoùa ngaøy caøng cao töøng böôùc tieán leân töï ñoäng hoùa vaø tin hoïc hoùa . Ñieàu naøy cuõng goùp phaàn giaûm tyû leä lao ñoäng laøm vieäc trong trang traïi . ÔÛ Hoa kyø coøn treân 2% , Thuïy ñieån 3,6% , Ñöùc 3,9% , Phaùp 6,4% so vôùi toång soá lao ñoäng xaõ hoäi (11) ÔÛ Hoa kyø coù 20% soá trang traïi coù quy moâ 50 ha trôû leân ñaõ söû duïng maùy tính ñieän töû ñeå ñieàu haønh saûn xuaát (12) . Nhöng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån môùi baét ñaàu coâng nghieäp hoùa , caùc trang traïi coøn phoå bieán söû duïng coâng cuï thuû coâng . Moät soá nöôùc coøn hình thöùc thueâ maùy moùc thieát bò ñeå söû duïng , vaø ñaây laø kinh nghieäm coù theå öùng duïng taïi Vieät Nam trong ñieàu kieän hieän nay . I.1.3.5 Heä thoáng hôïp taùc xaõ hoå trôïï caùc trang traïi: Caùc hôïp taùc xaõ ra ñôøi treân cô sôû hoaøn toaøn töï nguyeän cuûa caùc chuû trang traïi trong töøng phaïm vi ñòa phöông ñeå hoå trôï trang traïi veà caùc yeáu toá ñaàu vaøo cuõng nhö ñaàu ra . Coù raát nhieàu loaïi hình hôïp taùc xaõ , töø cung öùng dòch vuï vaø caùc vaät tö kyõ thuaät ñeán cheá bieán noâng saûn , tieâu thuï saûn phaåm , baûo veä quyeàn lôïi cuûa caùc chuû trang traïi , nhöõng doanh nghieäp hay caùc toå chöùc baùn buoân . Muïc tieâu cuûa caùc hôïp taùc xaõ naøy khoâng phaûi lôïi nhuaän laø chính maø laø goùp söùc vôùi caùc trang traïi thöïc hieän coù keát quaû caùc muïc tieâu kinh teá xaõ hoäi ñaõ ñeà ra. Ñaây cuõng laø vaán ñeà caàn quan taâm khi caùc trang traïi ôû nöôùc ta hieän nay vieäc thieáu thoâng tin, thieáu ñònh höôùng trong quaù trình hoaït ñoäng ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng khoù khaên aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán caùc trang traïi. I.1.3.6 Söï quan taâm cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi trang traïi: Ñoái vôùi caùc nöôùc phaùt trieån cuõng nhö caùc nöôùc ñang phaùt trieån , hoï ñaùnh giaù raát cao vai troø ñoùng goùp cuûa kinh teá trang traïi , vaø nhaø nöôùc vôùi tö caùch laø ngöôøi ñieàu tieát ñaõ taïo moïi ñieàu kieän khuyeán khích trang traïi tieáp tuïc phaùt trieån baèng nhöõng bieän phaùp nhö : choáng ñoäc quyeàn trong vieäc mua baùn tö lieäu saûn xuaát vaø vaät tö noâng nghieäp , ñaàu tö nhöõng khoaûn lôùn veà cô sôû haï taàng ñeå phuïc vuï noâng nghieäp , coù nhöõng chính saùch veà taøi chaùnh öu ñaõi nhö cho vay voán vôùi laõi suaát thaáp vaø thaäm chí moät soá nöôùc coù chính saùch baûo hoä caùc trang traïi trong cuoäc caïnh tranh treân thò tröôøng noâng saûn vôùi nöôùc ngoaøi . Nhaät baûn laø moät trong nhöõng nöôùc ñieån hình veà vaán ñeà naøy. Qua nghieân cöùu veà tình hình trang traïi ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi cho chuùng ta nhöõng kinh nghieäm thöïc teá ñeå aùp duïng taïi Vieät Nam . Tuy raèng kinh teá trang traïi ôû nöôùc ta chæ môùi hình thaønh trong thôøi gian gaàn ñaây, trình ñoä saûn xuaát coøn thaáp nhöng hoaøn toaøn coù khaû naêng chaét loïc töø nhöõng kinh kinh nghieäm Trang 16 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 cuûa trang traïi caùc nöôùc ñeå öùng duïng vaøo nöôùc ta nhaèm khaéc phuïc caùc khoù khaên vaø oån ñònh tình hình phaùt trieån cuûa kinh teá trang traïi . I.2 Tính taát yeáu veà phaùt trieån kinh teá trang traïi taïi Vieät Nam: I.2.1 Ñieàu kieän vaø cô sôû phaùp lyù ñeå xuaát hieän kinh teá trang traïi: I.2.1.1 Ñieàu kieän: Ñeå xuaát hieän kinh teá trang traïi qua kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc cho thaáy caàn phaûi coù nhöõng ñieàu kieän tieân quyeát nhö sau : - Tröôùc heát phaûi coù söï phaùt trieån cuûa kinh teá thò tröôøng : neáu khoâng coù neàn kinh teá haøng hoùa , thò tröôøng khoâng phaùt trieån , saûn xuaát noâng nghieäp seõ mang naëng tính töï caáp , töï tuùc . Thò tröôøng phaùt trieån seõ thuùc ñaåy söï phaân coâng lao ñoäng, noâng saûn ñöôïc töï do löu thoâng khaép moïi nôi vaø ñaây chính laø ñieàu kieän ñeå hình thaønh neân nhöõng ñôn vò saûn xuaát haøng hoùa . - Khaû naêng thu huùt voán ñaàu tö cuûa noâng nghieäp : Ñeå phaùt trieån kinh teá trang traïi caàn phaûi tích tuï voán cho saûn xuaát vôùi quy moâ lôùn . Muoán vaäy moät maët kinh doanh noâng nghieäp phaûi coù lôïi nhuaän töông ñoái cao . Maët khaùc doøng chaûy voán vaøo noâng nghieäp phaûi ñöôïc khai thoâng vaø khuyeán khích . - Trình ñoä phaùt trieån löïc löôïng saûn xuaát trong noâng nghieäp phaûi ñaûm baûo cho pheùp toå chöùc saûn xuaát theo kieåu laøm aên lôùn . - Haøng hoùa söùc lao ñoäng phaûi ñöôïc thöøa nhaän trong khu vöïc noâng nghieäp . Lao ñoäng trong noâng nghieäp ñöôïc töï do di chuyeån ñeå ñaùp öùng nhu caàu toå chöùc saûn xuaát kieåu trang traïi . - Ñaát ñai _ tö lieäu saûn xuaát quan troïng nhaát trong noâng nghieäp _ phaûi ñöôïc pheùp tích tuï ôû möùc ñoä nhaát ñònh . I.2.1.2 Cô sôû phaùp lyù: Laø nhöõng chuû tröông , nghò quyeát cuûa Ñaûng ñaõ taïo tieàn ñeà vaø cô sôû phaùp lyù cho vieäc hình thaønh kinh teá trang traïi - Nghò quyeát Ñaïi Hoäi VI, VII, VIII thöøa nhaän neàn kinh teá haøng hoùa nhieàu thaønh phaàn laø cô sôû phaùp lyù quan troïng ñeå hình thaønh kinh teá trang traïi . - Thöïc hieän chuû tröông ñoåi môùi trong noâng nghieäp töø Nghò quyeát Trung Öông 6 ( khoùa IV ) cho ra ñôøi chæ thò 100 – CT/TW cuûa Ban bí thö veà vieäc khoaùn saûn phaåm ñeán nhoùm vaø ngöôøi lao ñoäng vaø chæ thò 29 – CT/TW cuûa Ban bí thö ( khoùa V ) veà giao ñaát troàng röøng thöïc hieän noâng laâm keát hôïp ñaõ taïo tieàn ñeà cho kinh teá trang traïi hình thaønh vaø phaùt trieån . - Nghò quyeát 10 – CT/TW cuûa Boä Chính Trò ngaøy 05/04/1988 veà “ Ñoåi môùi quaûn lyù kinh teá noâng nghieäp” xaùc ñònh tính töï chuû cuûa kinh teá hoä gia ñình . Trang 17 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 - Nghò quyeát TW5 – NQ/TW khoùa VII veà vieäc phaùt trieån noâng nghieäp noâng thoân cuøng vôùi luaät ñaát ñai ra ñôøi vaøo naêm 1993 quy ñònh veà haïn ñieàn , thôøi gian söû duïng ñaát , caùc quyeàn cuûa ngöôøi söû duïng ñaát …… ñaõ khaéc hoïa roõ neùt hôn veà cô sôû phaùp lyù ñeå hình thaønh kinh teá trang traïi . - Trung Öông cuõng ñaõ coù chuû tröông khuyeán khích kinh teá trang traïi vaø vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc Nghò quyeát hoäi nghò Trung Öông 4 , khoùa VIII neâu roû : “ Kinh teá trang traïi vôùi caùc hình thöùc sôû höõu khaùc nhau ( Nhaø nöôùc, Taäp theå, Tö nhaân ) ñöôïc phaùt trieån chuû yeáu ñeå troàng caây daøi ngaøy , chaên nuoâi ñaïi gia suùc ôû nhöõng nôi coù nhieàu ruoäng ñaát ; khuyeán khích vieäc khai phaù ñaát hoang vaøo muïc ñích naøy” vaø gaàn ñaây trong hoäi nghò laàn VI Ban chaáp haønh Trung Öông Ñaûng khoùa 8 ñaõ ñaët vaán ñeà : “ Sôùm keát luaän hình thöùc kinh teá trang traïi ôû caùc vuøng , ôû caùc ñòa baøn khaùc nhau nhaèm phaùt huy hieäu quaû saûn xuaát” . Nhö vaäy duø chöa coù chuû tröông chính saùch chung veà kinh teá trang traïi nhöng treân thöïc teá ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng ñöôïc trieån khai qua caùc chuû tröông , nghò quyeát ñaõ taïo haønh lang phaùp lyù cho söï ra ñôøi cuûa kinh teá trang traïi vaø hieän ñang ñöôïc khuyeán khích nghieân cöùu ñeå phaùt trieån . I.2.2 Phaùt trieån kinh teá trang traïi: con ñöôøng taát yeáu cuûa vieäc thöïc hieän chuû tröông coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa trong lónh vöïc noâng nghieäp: Neàn kinh teá Vieät Nam hieän nay chuû yeáu vaãn laø neàn kinh teá noâng nghieäp vôùi giaù trò saûn löôïng chieám treân 70% giaù trò saûn löôïng toaøn xaõ hoäi . Maëc duø trong nhöõng naêm gaàn ñaây , ñaëc bieät laø töø khi Nghò quyeát 10 cuûa Boä Chính Trò ra ñôøi vaøo thaùng 04/1988 neàn noâng nghieäp nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu ñaùng traân troïng . Giaù trò saûn löôïng noâng nghieäp taêng bình quaân 4,5% - 4,9%/naêm , tyû troïng trong GDP ñaõ giaûm töø 29,3% trong naêm 1995 xuoáng 25,7% trong naêm 1997(13) töø moät nöôùc thieáu löông thöïc trôû thaønh moät trong nhöõng nöôùc xuaát khaåu gaïo haøng ñaàu treân theá giôùi vaø kinh teá hoä gia ñình ñaõ chöùng minh ñöôïc taàm quan troïng trong vieäc phaùt trieån noâng nghieäp trong thôøi gian qua . Nhöng thöïc traïng kinh teá noâng nghieäp noâng thoân hieän nay vaãn ôû traïng thaùi cuûa saûn xuaát haøng hoùa giaûn ñôn chöa vöôït qua “ ngöôõng cöûa” keùm phaùt trieån . Vôùi hieän traïng nhö vaäy khoù coù theå ñaùp öùng ñöôïc nhöõng ñieàu kieän cho vieäc thöïc hieän coâng nghieäp hoùa noâng nghieäp , noâng thoân . Trong boái caûnh noùi treân , ñeå tieáp tuïc ñaåy maïnh söï nghieäp coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa trong lónh vöïc noâng nghieäp , moät trong nhöõng giaûi phaùp lôùn hieän nay ôû nöôùc ta laø phaûi nhanh choùng thuùc ñaåy söï hình thaønh kinh teá trang traïi . Giaûi phaùp naøy theo chuùng toâi laø hoaøn toaøn coù tính khaû thi vì leõ : Thöù nhaát: Xuaát phaùt töø quy luaät quan heä saûn xuaát phaûi thích öùng vôùi tính chaát vaø trình ñoä cuûa löïc löôïng saûn xuaát . Thöïc teá sau 10 naêm ñoåi môùi , kinh teá noâng nghieäp noâng thoân ñaõ xuaát hieän moät ñoäi nguõ ngöôøi lao ñoäng coù trình ñoä, hoä gia ñình coù naêng löïc toå chöùc saûn xuaát kinh doanh ñöôïc hình thaønh , töùc tính chaát vaø trình ñoä cuûa löïc löôïng saûn xuaát ñaõ ñaït ñöôïc möùc phaùt trieån môùi . Ñoøi hoûi quan heä saûn xuaát cuõng phaûi thay ñoåi cho phuø hôïp vôùi tính chaát vaø trình ñoä phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát. Trang 18 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Thöù hai: Trang traïi ra ñôøi taïo moái quan heä môùi giöõa coâng nghieäp vaø noâng nghieäp trong quaù trình phaùt trieån : coâng nghieäp phaùt trieån taïo ra nhieàu saûn phaåm môùi phuïc vuï cho noâng nghieäp . Nhöng vôùi moät neàn noâng nghieäp keùm phaùt trieån thì khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå öùng duïng nhöõng thaønh quaû cuûa coâng nghieäp phaùt trieån cuõng nhö khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu noâng saûn haøng hoùa cho moät xaõ hoäi phaùt trieån bôûi söï kích thích cuûa coâng nghieäp . Söï ra ñôøi cuûa kinh teá trang traïi ôû nöôùc ta vaøo luùc naøy ñaõ trôû neân caàn thieát hôn bao giôø heát . Chính noù seõ taïo ra söï gheùp noái hôïp lyù nhaát ñeå ñöa coâng nghieäp vaø noâng nghieäp ñaát nöôùc ñi vaøo con ñöôøng coâng nghieäp hoaù _ hieän ñaïi hoaù . Thöù ba: Söï hình thaønh kinh teá trang traïi laø keát quaû cuûa quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng nghieäp , noâng thoân theo höôùng saûn xuaát coâng nghieäp . Ñoàng thôøi do ñaëc ñieåm öu theá voán coù cuûa mình neân neàn kinh teá trang traïi coù khaû naêng ñaùp öùng nhöõng nhu caàu cuûa söï chuyeån dòch cô caáu noâng nghieäp noâng thoân ñaët ra . Maët khaùc söï phaùt trieån cuûa kinh teá trang traïng seõ taïo ra ñieàu kieän vaø ñoäng löïc thuùc ñaåy (13) [18, 2] chuyeån dòch cô caáu noâng nghieäp noâng thoân theo höôùng coâng nghieäp hoùa nhanh hôn , hieäu quaû hôn . Maø chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng saûn xuaát coâng nghieäp laø noäi dung chuû yeáu cuûa quaù trình coâng nghieäp hoùa ôû nöôùc ta. Thöù tö: Trang traïi vôùi öu theá veà quy moâ, vöøa coù ñieàu kieän taêng naêng suaát lao ñoäng , taêng naêng suaát treân moät ñôn vò dieän tích vöøa coù khaû naêng khai thaùc höõu hieäu lôïi theá so saùnh cuûa töøng vuøng , laõnh thoå seõ thöïc hieän toát vieäc saûn xuaát ra haøng loaït saûn phaåm vôùi chi phí thaáp nhaát neân coù ñieàu kieän ñeå caïnh tranh trong neàn kinh teá hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng . Treân cô sôû ñoù thuùc ñaåy taêng tröôûng caû thò tröôøng ñaàu ra laãn thò tröôøng ñaàu vaøo . Ñieàu naøy coù taùc duïng kích caàu trong töông lai vaø ñaây laø bieän phaùp ñeå thuùc ñaåy quaù trình coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa noâng nghieäp ôû nöôùc ta . Toùm laïi kinh teá trang traïi laø moâ hình toå chöùc saûn xuaát kinh doanh trong noâng nghieäp maø söï xuaát hieän cuûa noù naûy sinh töø nhöõng yeâu caàu khaùch quan cuûa quaù trình phaùt trieån cô cheá kinh teá thò tröôøng vaø phuø hôïp vôùi chuû tröông thöïc hieän coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa trong lónh vöïc noâng nghieäp . I.2.3 Tình hình phaùt trieån kinh teá trang traïi ôû nöôùc ta hieän nay: Tröôùc caùch maïng vaø trong thôøi kyø hai cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp vaø Myõ ôû nöôùc ta ñaõ coù nhöõng daïng kinh teá trang traïi ( aáp traïi ) cuûa ñòa chuû vaø phuù noâng vaø nhöõng loaïi hình trang traïi cuûa moät soá nhaø tö saûn Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi , cuûa moät soá töôùng taù quan chöùc chính quyeàn cuõ( ñaëc bieät ôû mieàn Nam khi ñaát nöôùc coøn taïm thôøi bò chia caét ). Sau ngaøy ñaát nöôùc thoáng nhaát , khi tieán haønh caûi taïo noâng nghieäp thì caùc trang traïi cuõ maát ñi . Chæ ñeán khi chuùng ta thöïc hieän ñoåi môùi trong noâng nghieäp ñaõ taïo tieàn ñeà cho trang traïi xuaát hieän. Tuy raèng trang traïi ra ñôøi laø saûn phaåm cuûa ñöôøng loái , chính saùch chuû tröông cuûa Ñaûng nhöng thöïc teá söï hình thaønh coøn mang tính chaát töï phaùt , chöa coù tieâu chuaån chung veà kinh teá trang traïi neân moãi ñòa phöông , moãi vuøng coù moät caùch nhìn khaùc nhau veà kinh teá trang traïi . Trang 19 Luaän Vaên Thaïc Syõ Kinh Teá Sôn CH 6.2 Theo soá lieäu thoáng keâ ñöôïc hieän nay coù 21 tænh thaønh trong caû nöôùc coù moâ hình kinh teá trang traïi . Moät soá tænh coù moâ hình kinh teá trang traïi phaùt trieån nhö : Yeân Baùi coù 9226 hoä saûn xuaát kinh doanh noâng laâm ngö nghieäp theo moâ hình kinh teá trang traïi chieám 10% noâng daân trong toaøn tænh , Ngheä An coù 4700 hoä trang traïi chieám 1% toång soá hoä daân ; Tænh Bình Phöôùc coù 2076 hoä trang traïi chieám 1,8% hoä daân ; Tænh Kontum coù 998 trang traïi chieám 1,7% hoä daân , Tænh Ninh Thuaän coù 773 trang traïi , chieám 1,3% hoä daân ; vaø Tænh Bình Döông coù 1247 trang traïi (14 ) Veà quy moâ trang traïi tuøy ñaëc ñieåm cuûa töøng vuøng, töøng ñòa phöông quy moâ cuõng raát khaùc nhau , caùc soá lieäu döôùi ñaây khaùi quaùt ñöôïc quy moâ trang traïi cuûa moät soá vuøng. (Phuï luïc : Bieåu 4 trang 61 ) Veà cô caáu kinh doanh : phaàn lôùn trang traïi chæ kinh doanh chuyeân canh veà noâng nghieäp vaø laâm nghieäp , moät soá ít trang traïi kinh doanh toång hôïp noâng laâm coâng thöông keát hôïp nhöng quy moâ coøn haïn cheá. Veà cô caáu saûn xuaát : caùc trang traïi kinh doanh noâng laâm nghieäp coù caùc loaïi sau: • Chuyeân troàng röøng • Chuyeân troàng veà caây coâng nghieäp , caây aên quaû , löông thöïc • Chaên nuoâi ñaïi gia suùc , gia suùc • Trang traïi thuûy ñaëc saûn • Keát hôïp noâng – laâm – ngö nghieäp , troàng troït vaø chaên nuoâi ôû nhöõng möùc ñoä khaùc nhau . Veà hieäu quaû : duø chöa coù soá lieäu thoáng keâ veà caùc chæ tieâu giaù trò saûn löôïng , thu nhaäp , ….. cuûa caùc trang traïi ñeå coù theå ñaùnh giaù chính xaùc hieäu quaû kinh teá cuûa kinh teá trang traïi , nhöng söï ra ñôøi cuûa trang traïi ñaõ theå hieän tính hieäu quaû ôû caùc maët sau : goùp phaàn ñaåy nhanh vieäc naâng cao ñoä che phuû cuûa röøng , chuyeån dòch cô caáu kinh teá , hình thaønh caùc vuøng chuyeân canh lôùn , söû duïng ñaát coù hieäu quaû , huy ñoäng voán taïo theâm vieäc laøm cho haøng chuïc vaïn ngöôøi, naâng cao thu nhaäp , caûi thieän ñôøi soáng cuûa noâng daân . Xu theá phaùt trieån: caùc trang traïi ñang coù xu höôùng taêng nhanh veà soá löôïng , ñi daàn vaøo hieäu quaû vaø chaát löôïng . Tuy nhieân tình hình phaùt trieån cuûa trang traïi hieän nay coøn gaëp phaûi raát nhieàu khoù khaên trong ñoù vieäc chöa thoáng nhaát ñöôïc quan ñieåm chung veà trang traïi vaø chöa coù chuû tröông chung veà vaán ñeà naøy laø ñieàu caàn sôùm ñöôïc hoaøn thieän . Qua nghieân cöùu vaø phaân tích tình hình kinh teá trang traïi ôû moät soá nöôùc vaø ôû Vieät Nam cho thaáy kinh teá trang traïi ñaõ hình thaønh vaø phaùt trieån ôû haàu heát caùc nöôùc coù neàn kinh teá haøng hoùa . Theo quan ñieåm cuûa Heghen : “ Caùi gì hôïp lí thì noù toàn taïi” vaø thöïc tieãn ñaõ chöùng minh tính hôïp lyù , hôïp quy luaät cuûa kinh teá trang traïi trong quaù trình vaän ñoäng cuûa mình . Vaán ñeà cuûa chuùng ta hieän nay laø ñaõ nhaän thaáy ñöôïc tính hôïp lyù caàn phaûi taïo ñieàu kieän nhö theá naøo ñeå kinh teá trang traïi phaùt huy öu theá cuûa mình ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû veà kinh teá – xaõ hoäi cao nhaát , goùp phaàn vaøo vieäc thöïc hieän chuû tröông coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa trong noâng nghieäp noâng thoân . Trang 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất