Lêi më ®Çu
S
au h¬n 10 n¨m ®æi míi kinh tÕ, n-íc ta ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu to
lín vÒ kinh tÕ nh-: tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ kh¸ cao, l¹m ph¸t ®-îc
kiÓm so¸t, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng ®-îc c¶i thiÖn râ rÖt. Tuy nhiªn
trong n¨m 1997, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ x¶y ra vµ ¶nh h-ëng tiªu cùc
®Õn nÒn kinh tÕ n-íc ta. Lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô quan träng nhÊt cña ng©n
hµng, kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß to lín cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n trong
viÖc phôc håi vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ sau ¶nh h-ëng cña cuéc khñng ho¶ng ph¸t
triÓn theo h-íng CNH - H§H. Ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cã hiÖu qu¶ hay
kh«ng kh«ng chØ cã ý nghÜa ®èi víi mçi ng©n hµng mµ cßn lµ vÊn ®Ò quan t©m cña
c¶ nÒn kinh tÕ. HiÖu qu¶ hay nãi c¸ch kh¸c chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n phô
thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong ®ã cã yÕu tè thuéc vÒ ng©n hµng nh-ng còng cã yÕu
tè thuéc vÒ kh¸ch hµng, chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n cßn bÞ ¶nh h-ëng bëi c¸c
yÕu tè thuéc m«i tr-êng vÜ m« nh- c¸c yÕu tè: chÝnh trÞ, t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh
tÕ...
Qua mét thêi gian thùc tËp t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th-¬ng ViÖt Nam, em nhËn
thÊy mÆc dï Ng©n hµng Ngo¹i th-¬ng ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p nhÊt ®Þnh nh-ng ho¹t
®éng tÝn dông trung dµi h¹n cßn cã nhiÒu khã kh¨n vµ tån t¹i, ng©n hµng còng ch-a
ph¸t huy hÕt hiÖu qu¶ vµ vai trß cña nghiÖp vô nµy trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu vèn
cho nÒn kinh tÕ, còng nh- chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n còng cßn nhiÒu bøc
xóc mµ ng©n hµng ph¶i gi¶i quyÕt.
Sau khi t×m hiÓu s©u vÊn ®Ò, em ®· chän ®Ò t¯i: “Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao
chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n hµng”.
Néi dung bµi viÕt cña em ®-îc chia thµnh ba ch-¬ng:
Ch-¬ng i: Vai trß cña ®Çu t- tÝn dông vµ vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l-îng trung vµ dµi
h¹n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
Trong ch-¬ng nµy em xin tr×nh bµy vÒ mét nÐt kh¸i qu¸t vÒ tÝn dông trong
nÒn KTTT vµ ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n cña NHTM.
Ch-¬ng ii: Thùc tr¹ng tÝn dông trung dµi h¹n cña Ng©n hµng Ngo¹i th-¬ng t¹i Héi
së chÝnh vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra vÒ chÊt l-îng tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
Trong ch-¬ng nµy em tr×nh bµy vÒ thùc tr¹ng tÝn dông trung dµi h¹n th«ng
qua c¸c con sè cña Ng©n hµng Ngo¹i th-¬ng thèng kª tõ ®ã ®-a ra nh÷ng thµnh tùu
mµ ng©n hµng ®· thùc hiÖn ®-îc vµ c¸c tån t¹i cÇn ph¶i gi¶i quyÕt cïng c¸c nguyªn
nh©n cña tån t¹i ®ã.
Ch-¬ng iii: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n t¹i Ng©n
hµng Ngo¹i th-¬ng trong thêi gian s¾p tíi.
Trong ch-¬ng nµy, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tån t¹i ®· nªu ë ch-¬ng ii, em ®-a ra
mét sè gi¶i ph¸p cã thÓ ¸p dông vµo thùc tÕ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ngo¹i
th-¬ng trong nh÷ng n¨m tíi.
Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¸m ¬n ThÇy gi¸o Lôc DiÖu To¸n( nguyªn
Vô tr-ëng Vô Tµi chÝnh – KÕ to¸n, thuéc Bé Khoa Häc C«ng NghÖ M«i tr-êng
cïng toµn thÓ c¸n bé tÝn dông phßng dù ¸n cña Ng©n hµng Ngo¹i th-¬ng ®· tËn
t×nh h-íng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt cña m×nh.
Ch-¬ng mét:
Vai trß cña ®Çu t- tÝn dông vµ vÊn ®Ò n©ng cao chÊt
l-îng tÝn dông trung vµ dµi h¹n trong nÒn kinh tÕ
thÞ tr-êng
i.tæng quan vÒ tÝn dông trong nÒn Kttt.
1. Nh©n tè vµ sù cÇn thiÕt cña tÝn dông trung vµ dµi h¹n.
1.1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña tÝn dông ng©n hµng.
TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ b»ng tiÒn tÖ gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng, mét
tæ chøc chuyªn kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi mét bªn lµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n
trong x· héi, trong ®ã ng©n hµng ®ãng vai trß võa lµ ng-êi ®i vay võa la ng-êi cho
vay.
Ng©n hµng víi t- c¸ch lµ doanh nghiÖp kinh doanh tiÒn tÖ, ra ®êi do sù ph¸t
triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi mµ ë ®ã nhu cÇu vÒ vèn trong mäi lÜnh vùc ®Òu rÊt lín
còng nh- l-îng tiÒn nhµn rçi kh«ng ngõng t¨ng lªn. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña
ng©n hµngvµ nhu cÇu néi t¹i cña nÒn kinh tÕ mµ tÝn dông ng©n hµng ®· ra ®êi nh»m
c¶i thiÖn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ khèi l-îng cho vay, thêi h¹n cho vay vµ ph¹m vi cho vay.
Víi t- c¸ch lµ ng-êi ®i vay, ng©n hµng huy ®éng mäi nguån vèn t¹m thêi
nhµn rçi trong x· héi b»ng c¸c h×nh thøc nh- nhËn tiÒn göi cña c¸c doanh nghiÖp,
tæ chøc, c¸ nh©n hoÆc ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng trong x·
héi.
Víi t- c¸ch lµ ng-êi cho vay, ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vèn cho c¸c ®¬n
vÞ, tæ chøc, c¸ nh©n khi cã nhu cÇu thiÕu vèn cÇn ®-îc bæ xung trong ho¹t ®éng s¶n
xuÊt. kinh doanh vµ tiªu dïng.
TÝn dông th-¬ng m¹i ®· kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®-îc mäi hiÖn t-îng thõa thiÕu
vèn ph¸t sinh do chªnh lÖch vÒ thêi gian, sè l-îng gi÷a c¸c kho¶n thu nhËp vµ chi
tiªu cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®ßi hái ph¶i d-îc
tiÕn hµnh mét c¸ch liªn tôc. ChØ cã ng©n hµng lµ mét tæ chøc chuyªn kinh doanh
tiÒn tÖ míi cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt m©u thuÉn ®ã khi nã gi÷ vai trß võa lµ ng-êi ®i
vay võa lµ ng-êi cho vay.
Trong quan hÖ tÝn dông ng©n hµng cã ba lo¹i quan hÖ chñ yÕu:
-
Quan hÖ tÝn dông ng©n hµng víi doanh nghiÖp.
- Quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng víi d©n c-.
-
Quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng víi c¸c ng©n hµng kh¸c trong vµ
ngoµi n-íc.
Cã thÓ nãi tÝn dông ng©n hµng ngµy nay ®· vµ ®ang lµ nh©n tè thóc ®Èy lùc
l-îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ®iÒu tiÕt vµ di chuyÓn vèn, t¨ng thªm tÝnh hiÖu qu¶ cña
vèn tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
1.2.
Sù ph¸t triÓn cña tÝn dông.
1.3.
Ph©n lo¹i tÝn dông
Nãi vÒ c¸c h×nh thøc tÝn dông, sÏ cã mét sè tiªu thøc ®-a ra vµ dùa vµo ®ã tÝn
dông sÏ ®-îc ph©n chia:
- C¨n cø vµo thêi h¹n tÝn dông cã:
TÝn dông ng¾n h¹n
TÝn dông trung h¹n
TÝn dông dµi h¹n
- C¨n cø vµo ®èi t-îng tÝn dông cã:
TÝn dông vèn l-u ®éng
TÝn dông vèn cè ®Þnh
- C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông vèn tÝn dông cã:
TÝn dông s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hang ho¸
TÝn dông tiªu dïng
- C¨n cø vµo chñ thÓ cña tÝn dông cã:
TÝn dông nhµ n-íc
TÝn dông th-¬ng m¹i
TÝn dông ng©n hµng
1.3.1 Kh¸i niÖm tÝn dông trung dµi h¹n
TÝn dông trung d¯i h¹n: “l¯ ho¹t ®éng t¯i chÝnh tÝn dông cho kh¸ch h¯ng vay
vèn trung dµi h¹n nh»m thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, phôc vô
®êi sèng”. Tuú theo tõng quèc gia, tõng thêi kú m¯ cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña
ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n. ë ViÖt Nam, vÒ thêi h¹n cho vay ®-îc x¸c ®Þnh
phï hîp víi thêi h¹n thu håi vèn cña dù ¸n ®Çu t-, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng
vµ tÝnh chÊt nguån vèn vay cña tæ chøc tÝn dông. HiÖn nay thêi h¹n cña tÝn dông
trung dµi h¹n ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Thêi h¹n cho vay trung h¹n tõ 12 th¸ng ®Õn 5 n¨m.
Thêi h¹n cho vay dµi h¹n tõ 5 n¨m trë lªn nh-ng kh«ng qu¸ thêi h¹n ho¹t
®éng cßn l¹i theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp hoÆc giÊy phÐp thµnh lËp ®èi víi ph¸p nh©n
vµ kh«ng qu¸ 15 n¨m ®èi víi c¸c dù ¸n phôc vô ®êi sèng.
Nh- vËy nh×n chung c¸c kho¶n tÝn dông trung dµi h¹n cã c¸c ®Æc tr-ng c¬
b¶n sau:
Chóng cã thêi h¹n trªn mét n¨m.
Chóng ®-îc tr¶ b»ng nh÷ng kho¶n tr¶ vay theo thêi gian (cã thÓ theo quý,
th¸ng, n¨m hoÆc nöa n¨m) trong kú h¹n cña kho¶n vay.
Chóng th-êng ®-îc ®¶m b¶o b»ng nh÷ng tµi s¶n l-u ®éng ®em ra thÕ chÊp
hoÆc v¨n tù cÇm cè tµi s¶n cè ®Þnh.
Môc ®Ých cña ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n lµ ®Ó ®Çu t- dù ¸n, x©y dùng
míi, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, më réng s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi c¶i tiÕn thiÕt
bÞ c«ng nghÖ, øng dông khoa häc kü thuËt nh»m môc tiªu lîi nhuËn phï hîp víi
chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ ph¸p luËt quy ®Þnh.
1.3.2. Nguån vèn ®Ó cho vay trung dµi h¹n
Cã thÓ nãi r»ng nguån vèn cho ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n ë ViÖt Nam
hiÖn nay lµ rÊt nhá bÐ ®-îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau:
Nguån vèn tù cã: nguån vèn nµy rÊt h¹n chÕ v× nã chØ chiÕm tõ 5 ®Õn 10%
tæng nguån vèn ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
Nguån vèn huy ®éng tõ h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu trung dµi h¹n hoÆc
huy ®éng tiÒn göi trung dµi h¹n.
Nguån huy ®éng ng¾n h¹n ®Þnh kú. Nguån nµy cã thÓ ®-îc xem xÐt, tÝnh
trÝch ra mét tû lÖ phÇn tr¨m nµo ®ã tuú thuéc vµo sù biÕn ®éng cña tiÒn göi.
Nguån vèn vay tõ ng©n hµng nhµ n-íc. Nguån nµy bÞ h¹n chÕ vµo chÝnh s¸ch
tiÒn tÖ quèc gia cña NHNN. C¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i rÊt khã thuyÕt phôc NHNN
cho vay trung dµi h¹n v× nã rÊt dÔ g©y ra l¹m ph¸t, nhÊt lµ trong thêi kú x©y dùng
c¬ b¶n ch-a cã hµng ho¸ ®èi øng.
Nguån nhËn vèn uû th¸c vµ vèn tµi trî cho vay theo ch-¬ng tr×nh hoÆc dù ¸n
®Çu t- cña nhµ n-íc, cña tæ chøc kinh tÕ - tµi chÝnh - tÝn dông trong vµ ngoµi n-íc.
1.3.3. Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông trung dµi h¹n
Trong mét nÒn kinh tÕ nhu cÇu tÝn dông trung dµi h¹n th-êng xuyªn ph¸t
sinh do c¸c doanh nghiÖp lu«n t×m c¸ch ph¸t triÓn më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng
nghÖ,... §Æc biÖt ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay nhu cÇu vÒ vèn x©y dùng
c¬ b¶n lµ rÊt lín, trong lóc c¸c nhµ kinh doanh ch-a tÝch luü ®-îc nhiÒu, ch-a cã
thêi gian ®Ó tÝch luü vèn, t©m lý ®Çu t- trùc tiÕp cña c«ng chóng vµo c¸c doanh
nghiÖp cßn h¹n chÕ. Do vËy c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ®Çu t- chñ yÕu ph¶i
dùa vµo nguån vèn tù cã cña m×nh vµ bé phËn chñ yÕu cßn l¹i ph¶i dùa vµo sù tµi
trî cña hÖ thèng ng©n hµng. Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, c¸c doanh
nghiÖp ngµy cµng thÝch huy ®éng vèn ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t- th«ng qua h×nh thøc ®i
vay trung dµi h¹n t¹i c¸c ng©n hµng h¬n lµ viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu hoÆc ph¸t hµnh
tr¸i phiÕu dµi h¹n v×:
ViÖc ®i vay vèn trung dµi h¹n ë ng©n hµng sÏ lµm cho doanh nghiÖp cã thÓ tù
chñ vµ kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ®éc lËp ®-îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh
mµ kh«ng bÞ pha lo·ng quyÒn kiÓm so¸t doanh nghiÖp víi c¸c cæ ®«ng míi trong
tr-êng hîp ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi.
Trong tr-êng hîp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo khi cÇn
huy ®éng vèn trung dµi h¹n chØ cÇn b¸n tr¸i phiÕu lµ cã ng-êi mua ngay mµ cßn tuú
thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c n÷a nh- uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng. C¸c
nhµ ®Çu t- chØ tiÕn hµnh mua tr¸i phiÕu cña doanh nghiÖp khi hä thËt sù tin t-ëng
vµo doanh nghiÖp mµ yÕu tè nµy kh«ng ph¶i bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng cã
®-îc.
Khi doanh nghiÖp vay vèn trung dµi h¹n ng©n hµng, ng©n hµng sÏ cã thÓ ®iÒu
chØnh ®-îc kú h¹n nî, nghÜa lµ hä cã thÓ tr¶ nî sím h¬n thêi gian ®Õn h¹n tr¶ nî
khi hä kh«ng cÇn ph¶i sö dông ®Õn vèn vay trung dµi h¹n. Khi doanh nghiÖp gÆp
khã kh¨n trong viÖc tr¶ nî t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh th× còng cã thÓ xin ng©n
hµng gia h¹n nî. Cßn viÖc huy ®éng vèn th«ng qua h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu
hoÆc tr¸i phiÕu th× doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®èi mÆt víi viÖc tr¶ l·i tr¸i phiÕu, cæ
phiÕu -u ®·i khi c«ng viÖc kinh doanh gÆp khã kh¨n.
ViÖc tr¶ nî vèn vay trung dµi h¹n còng ®-îc Ên ®Þnh theo mét sù ph©n chia
hîp lý vµ æn ®Þnh v× vËy c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng t×m kiÕm c¸c kho¶n tr¶
nî mét c¸ch dÔ dµng h¬n.
TÝn dông trung dµi h¹n ngµy cµng ®-îc c¸c doanh nghiÖp -a thÝch h¬n v× phï
hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c¸c doanh
nghiÖp nhá. C¸c c«ng ty cæ phÇn lín còng thÝch vay vèn trung dµi h¹n ®Ó tr¸nh
nh÷ng sù ph©n chia quyÒn lîi, kiÓm so¸t c«ng ty do viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu ®em
l¹i.
Trong ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam hiÖn nay nhu cÇu vèn tÝn dông trung dµi h¹n
cho ®Çu t- ph¸t triÓn, më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ lµ rÊt lín. Nhu cÇu vèn
nµy ®-îc tho¶ m·n mét phÇn nhê vèn do ng©n s¸ch nhµ n-íc cÊp ph¸t, vay n-íc
ngoµi vµ mét phÇn huy ®éng tõ d©n c-. Nh-ng cho dï lµ nguån vèn xuÊt ph¸t tõ
®©u, viÖc cung cÊp vèn th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng d-íi h×nh thøc tÝn dông trung
dµi h¹n lµ rÊt quan träng.
HÖ thèng ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ mét hÖ thèng kinh doanh tiÒn tÖ, cã kinh
nghiÖm thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n, c¸c ch-¬ng tr×nh ®Çu t- do vËy viÖc c¸c ng©n hµng
th-¬ng m¹i cung cÊp vèn trung dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o lîi Ých
cho doanh nghiÖp. Khi ng©n hµng cho vay th× cã thÓ so¹n th¶o hé nh÷ng doanh
nghiÖp c¸c dù ¸n ®Çu t-, cã thÓ t- vÊn cho c¸c doanh nghiÖp vÒ ®Çu t- vµ gióp ®ì
c¸c doanh nghiÖp trong quan hÖ thanh to¸n víi kh¸ch hµng, th«ng tin cho kh¸ch
hµng nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt.
1.3.4. C¸c h×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n:
Ho¹t ®éng tÝn dông theo dù ¸n ®Çu t-: ®©y lµ h×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n
chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ViÖt Nam hiÖn nay. Dù ¸n ®Çu t- lµ tîp
hîp nh÷ng ®Ò xuÊt dùa trªn c¬ së c¨n cø khoa häc vµ thùc tiÔn vÒ viÖc bá vèn ®Ó
c¶i t¹o ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ nh÷ng ®èi t-îng lµ tµi s¶n cè ®Þnh nh»m
®¹t ®-îc sù t¨ng tr-ëng vÒ sè l-îng hoÆc n©ng cao chÊt l-îng cña s¶n phÈm
hµng ho¸ hay dÞch vô trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Dù ¸n do doanh
nghiÖp ®-a ra vµ sau khi ®-îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn xÐt duyÖt vÒ c¸c chØ tiªu
kinh tÕ, kü thuËt, x· héi sÏ ®-îc göi tíi ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vay vèn
tµi trî cña dù ¸n. Dùa vµo lÜnh vùc tµi trî mµ ta chia lµm hai h×nh thøc phæ biÕn:
-) H×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n nh»m c¶i t¹o, kh«i phôc, më réng, thay thÕ
tµi s¶n cè ®Þnh. Trong h×nh thøc nµy, nguån vèn cña Ng©n hµng tham gia vµo dù
¸n t-¬ng ®èi lín, thêi gian tÝn dông cña dù ¸n kh«ng dµi, c¸c dù ¸n nµy th-êng
cã quy m« võa vµ nhá. C¸c dù ¸n lo¹i nµy ®· vµ ®ang ®-îc ng©n hµng tµi trî cã
hiÖu qu¶.
-) H×nh thøc tÝn dông trung dµi h¹n nh»m ®Ó ®Çu t- x©y dùng theo dù ¸n míi, ®æi
míi kü thuËt, øng dông khoa häc c«ng nghÖ ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh. Khi tham gia vµo h×nh thøc nµy nguån vèn cña ng©n hµng tham gia th-êng
nhá h¬n nguån vèn tù cã cña chñ ®Çu t-, thêi gian cña dù ¸n th-êng dµi.
Cho thuª tµi chÝnh: lµ ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n trªn c¬ së hîp ®ång
cho
thuª tµi s¶n gi÷a bªn cho thuª lµ tæ chøc tÝn dông víi kh¸ch hµng thuª.
Khi hÕt thêi h¹n thuª, kh¸ch hµng cã thÓ thuª tiÕp hoÆc mua l¹i theo c¸c tho¶
thuËn trong hîp ®ång thuª. Trong thêi h¹n thuª c¸c bªn kh«ng ®-îc ®¬n ph-¬ng
huû bá hîp ®ång
ThÊu chi: tøc lµ ng©n hµng chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®-îc quyÒn chi v-ît sè
d- trªn tµi kho¶n tiÒn göi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Chi phÝ c¬ b¶n ®èi víi
ng-êi vay lµ l·i suÊt ®¸nh vµo sè d- thÊu chi ngµy. Ng-êi vay nãi chung chØ
ph¶i tr¶ l·i sè tiÒn ®· sö dông v× kh«ng cã yªu cÇu sè d- båi th-êng vµ cho
trong giai ®o¹n sè tiÒn bÞ lÊy ®i. V× lý do ®ã, chi phÝ h÷u hiÖu cña mét kho¶n nî
thÊu chi lµ l·i suÊt ®-îc ®Þnh ra trªn sè d- thÊu chi.
B¶o l·nh trung dµi h¹n mua thiÕt bÞ tr¶ chËm: lµ cam kÕt cña ng©n hµng vÒ viÖc
thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî thay cho chñ ®Çu t-, ®øng tr¶ nhËp thiÕt bÞ m¸y mãc,
thiÕt bÞ víi thêi h¹n Ýt nhÊt lµ mét n¨m trong tr-êng hîp kh¸ch hµng kh«ng thùc
hiÖn ®-îc nghÜa vô tr¶ nî víi nhµ xuÊt khÈu. H×nh thøc nµy ®-îc ¸p dông khi
chñ ®Çu t- kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî ngay mét lÇn. Hä ký hîp ®ång víi bªn
xuÊt khÈu xin tr¶ nî dÇn theo gi¸ trÞ cña thiÕt bÞ hµng n¨m d-íi sù b¶o l·nh cña
ng©n hµng. H×nh thøc nµy rÊt cã lîi cho chñ ®Çu t- v× hä kh«ng ph¶i bá ra mét
kho¶n tiÒn lín ®Ó mua m¸y mãc thiÕt bÞ mµ kho¶n tiÒn nay sÏ ®-îc tr¶ dÇn theo
mét chuçi niªn kim khi c¸c m¸y mãc nµy sinh lêi. Tuy nhiªn, nÕu chñ ®Çu tkh«ng thùc hiÖn ®-îc nghÜa vô tr¶ nî cho nhµ xuÊt khÈu th× ng©n hµng b¶o l·nh
ph¶i ®øng ra tr¶ nî thay cho chñ ®Çu t-, lóc nµy ng©n hµng trë thµnh chñ nî
chÝnh cña nhµ ®Çu t-.
2. Vai trß cña tÝn dông trung dµi h¹n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.
2.1. §èi víi ng©n hµng
Ng©n hµng lµ tæ chøc chuyªn doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, nhËn göi vµ huy
®éng c¸c nguån tµi chÝnh nh»m môc tiªu lîi nhuËn. An toµn trong lîi nhuËn lµ môc
cña ng©n hµng, nãi c¸ch kh¸c ng©n hµng lµ mét kinh doanh gÆp nhiÒu rñi ro do
phÇn lín tµi s¶n cã cña nã lµ bé phËn tµi s¶n sinh lîi l¹i kh«ng do ng©n hµng trùc
tiÕp sö dông do vËy mµ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, ng©n hµng ®¹t ®-îc môc tiªu lîi
nhuËn nh-ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o an toµn. V× vËy ng©n hµng lu«n quan t©m ®Õn
nh÷ng dù ¸n mang hiÖu qu¶ cao. H¬n thÕ n÷a, ngµy nay s¶n phÈm ng©n hµng cung
øng ngµy cµng ®a d¹ng kh«ng chØ giíi h¹n trong nh÷ng nghiÖp vô truyÒn thèng nhnhËn göi, cho vay hay trung gian thanh to¸n mµ cßn rÊt nhiÒu c¸c nghiÖp vô ®a
d¹ng kh¸c. Lîi nhuËn do c¸c nghiÖp vô nµy ngµy mét chiÕm tû träng lín trong c¬
cÊu lîi nhuËn cña ng©n hµng. Mét trong nh÷ng kh¸ch hµng quan träng nhÊt cña
nh÷ng nghiÖp vô nµy kh«ng ai kh¸c chÝnh lµ c¸c doanh nghiÖp. Do vËy ®Ó t¹o ®-îc
mèi quan hÖ l©u dµi trong t-¬ng lai, còng lµ thÞ tr-êng sinh lîi chÝnh cña m×nh,
ng©n hµng sö dông tÝn dông trung dµi h¹n nh- lµ mét c«ng cô cuèn hót c¸c kh¸ch
hµng, cñng cè lßng trung thµnh cña c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng, ®ång thêi t¹o ra
c¸c mèi quan hÖ míi víi c¸c kh¸ch hµng míi. Ng©n hµng th«ng qua nguån vèn tÝn
dông -u ®·i cung cÊp tÝn dông trung dµi h¹n cho c¸c kh¸ch hµng, kh«ng nh÷ng thu
®-îc lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tÝn dông ®em l¹i mµ cßn thu thªm ®-îc lîi nhuËn tõ
nh÷ng dÞch vô kh¸c cung cÊp cho kh¸ch hµng. H¬n n÷a n¨ng lùc cung cÊp tÝn dông
trung dµi h¹n còng chøng tá ng©n hµng cã ®-îc niÒm tin lín tõ kh¸ch hµng còng
nh- c«ng chóng, trong giai ®o¹n hiÖn nay nã còng chøng tá kh¶ n¨ng c¹nh tranh
cña ng©n hµng.
2.2. §èi víi doanh nghiÖp
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ngµy cµng ph¸t triÓn nh- hiÖn nay, c¸c doanh
nghiÖp ®ang ph¶i tham gia vµo cuéc c¹nh tranh gay g¾t, ®©y lµ mét thùc tÕ tÊt yÕu
x¶y ra ë bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo. Do søc Ðp cña c¹nh tranh mµ c¸c doanh nghiÖp
lu«n cã nh÷ng nhu cÇu ®Çu t- ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng, t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, ph¸t
triÓn thÞ tr-êng, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, cã nh- vËy doanh nghiÖp míi ®¶m
b¶o tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Nh-ng muèn thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nh- vËy doanh
nghiÖp cÇn cã mét l-îng vèn nhÊt ®Þnh. ë ViÖt Nam hiÖn nay khi mµ thÞ tr-êng tµi
chÝnh ch-a hoµn thiÖn th× tÝn dông ng©n hµng lµ mét gi¶i ph¸p tèi -u nhÊt cho c¸c
doanh nghiÖp. §èi víi tÊt c¶ c¸c dù ¸n trªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®-îc tµi trî b»ng
mét nguån vèn trung dµi h¹n, tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng sÏ ®¸p øng nhu
cÇu nµy cña doanh nghiÖp. Nã gióp cho doanh nghiÖp cã nh÷ng c«ng nghÖ míi ®Ó
n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, cñng cè vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng,
gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ chÞu ®-îc nh÷ng søc Ðp ban ®Çu cña c¹nh tranh vµ
cña m«i tr-êng kinh doanh míi, gióp cho doanh nghiÖp yªn t©m h¬n trong ®Çu tvµ r¶nh tay tÝnh to¸n víi nh÷ng dù ¸n lín, hiÖu qu¶ cao. An toµn vÒ tµi chÝnh vµ kh¶
n¨ng thanh to¸n lµ mèi quan t©m cña nhiÒu phÝa ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp. V×
vËy tÝn dông trung dµi h¹n cña ng©n hµng v« cïng quan träng ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp trong nÒn kinh tÕ.
2.3. §èi víi nÒn kinh tÕ
§¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u: Nhu cÇu vÒ tÝn dông ®Æc biÖt lµ tÝn
dông trung dµi h¹n tån t¹i trong tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ, kh«ng phô thuéc vµo
tr×nh ®é ph¸t triÓn còng nh- chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi bëi v× tÊt c¶ c¸c quèc gia
®Òu cã chung mét nhu cÇu ®ã lµ nhu cÇu ®Çu t- ®Ó ph¸t triÓn. Mét nÒn kinh tÕ
chØ cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh vµ bÒn v÷ng nÕu trong nÒn kinh tÕ ®ã c¸c ho¹t ®éng
®Çu t- ®-îc ®Èy m¹nh. Kh¸c víi c¸c lo¹i h×nh ®Çu t- kh¸c, ho¹t ®éng tÝn dông
trung dµi h¹n cho phÐp c¸c tæ chøc cã ®-îc nguån vèn víi thêi h¹n hoµn vèn l©u
dµi ®ñ ®Ó ®Çu t- vµo c¸c dù ¸n mang ý nghÜa chiÕn l-îc, ph¸t huy ®-îc hiÖu qu¶
trong trung dµi h¹n. §èi víi c¸c ChÝnh phñ, ®Çu t- vµo c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹
tÇng nh-: ®-êng x¸, cÇu c¶ng, s©n bay, n©ng cÊp, x©y míi c¸c ®« thÞ... kh«ng
thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ trong chèc l¸t nh-ng nã sÏ mang l¹i Ých lîi to lín sau nµy.
ViÖc sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi chÝnh trung dµi h¹n, ®èi víi c¸c chÝnh
phñ sÏ gióp hä theo ®uæi ®-îc c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« tõ ®ã cã thÓ h-íng
®-îc ®Çu t- t- nh©n vµo c¸c ngµnh mµ hä ®ang khuyÕn khÝch ph¸t triÓn, ®¶m
b¶o nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong dµi h¹n. Víi nh÷ng c«ng tr×nh lín do
ChÝnh phñ thùc hiÖn, sÏ t¹o ra nhiÒu viÖc lµm míi, h×nh thµnh nhiÒu c«ng ty
®øng ra phôc vô c¸c nhu cÇu cßn bá ngá. Nh÷ng c«ng tr×nh phóc lîi ®-îc tµi trî
b»ng nguån vèn trung dµi h¹n kh«ng ®em l¹i lîi Ých cho c¸ nh©n thùc hiÖn
nh-ng lîi Ých mµ nã t¹o ra cho toµn bé nÒn kinh tÕ lµ v« cïng to lín. Nh- vËy cã
thÓ nãi tÝn dông trung dµi h¹n ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc ®¶m b¶o
thùc hiÖn c¸c ch-¬ng trinh kinh tÕ x· héi cña mét quèc gia, ®¶m b¶o cho nÒn
kinh tÕ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c, theo chiÒu s©u.
Thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp víi môc tiªu cña ChÝnh phñ: HiÖn
nay ë n-íc ta ®ang tiÕn hµnh CNH - H§H. C«ng nghiÖp ho¸ kh«ng chØ ®¬n gi¶n
lµ t¨ng thªm tèc ®é vµ tû träng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp mµ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn
dÞch c¬ cÊu g¾n víi ®æi míi vÒ c«ng nghÖ t¹o nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn nhanh
vµ bÒn v÷ng, hiÖu qu¶ cao cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong ®iÒu kiÖn
hiÖn nay khi thÞ tr-êng vèn cña n-íc ta ch-a ph¸t triÓn th× hiÖn t¹i vµ trong thêi
gian tíi tÝn dông trung dµi h¹n vÉn ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc thùc hiÖn
qu¸ tr×nh CNH - H§H. Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n, ng©n hµng
cã thÓ cho vay ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh kinh tÕ nµy còng nh- h¹n
chÕ ®èi víi ngµnh kinh tÕ kh¸c. Nh- vËy qua chÝnh s¸ch tÝn dông trong tõng thêi
kú mµ c¸c NHTM cã thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.
T¹o thÞ tr-êng sö dông vèn ng¾n h¹n: tÝn dông trung dµi h¹n ®Çu t- cho mét dù
¸n míi ®Ó ®Çu t- vµo c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ vµ x©y dùng c¬ b¶n cña doanh
nghiÖp sÏ kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Khi ®ã nhu cÇu v«n l-u ®éng sÏ t¨ng
lªn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt. Tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt cµng lín th× nhu cÇu
vèn ng¾n h¹n cµng lín.
Thóc ®Èy më réng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu: Nhê cã tÝn dông trung dµi h¹n
cña ng©n hµng mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËp khÈu c«ng nghÖ míi tõ ®ã
n©ng cao ®-îc n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ chÊt l-îng s¶n phÈm, ®-îc thÞ tr-êng quèc
tÕ chÊp nhËn. ThÞ tr-êng cña doanh nghiÖp ®-îc më réng ra thÞ tr-êng quèc tÕ
gãp phÇn t¨ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu.
§¶m b¶o nguån thu v÷ng ch¾c cho Ng©n s¸ch nhµ n-íc: ThuÕ lµ nguån thu chñ
yÕu cña ng©n s¸ch nhµ n-íc. Khèi l-îng s¶n phÈm lín ®-îc s¶n xuÊt vµ tiªu thô
sÏ t¹o ra mét nguån thu lín cho ng©n s¸ch tõ c¸c lo¹i thuÕ nh- VAT, thuÕ tiªu
thô ®Æc biÖt, thuÕ XNK...Trong tr-êng hîp hµng ho¸ ®-îc xuÊt khÈu th× chóng
ta sÏ thu ®-îc mét nguån ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu.
Ngoµi ra, tÝn dông trung dµi h¹n cßn mang ý nghÜa to lín ®èi víi c¸c c¸ nh©n
trong x· héi vµ trong toµn bé nÒn kinh tÕ. S¶n xuÊt ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp cã
vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt, tÝch luü trong x· héi t¨ng lªn, nÒn kinh tÕ biÕn ®æi vÒ
chÊt, phóc lîi x· héi ®-îc ®¶m b¶o, viÖc lµm t¹o ra ngµy cµng nhiÒu, tû lÖ thÊt
nghiÖp gi¶m ®i ®«i víi chÊt l-îng cuéc sèng ngµy mét t¨ng lªn cña c¸c tÇng líp
d©n c- trong x· héi.
II. ChÊt l-îng cña tÝn dông vµ môc ®Ých n©ng cao chÊt l-îng tÝn
dông trông vµ dµi h¹n.
1. ChÊt l-îng tÝn dông:
1.1. Kh¸i niÖm chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n.
TÝn dông ng©n hµng lµ mét s¶n phÈm cña ng©n hµng cung øng phôc vô c¸c
kh¸ch hµng cña m×nh. Còng nh- c¸c s¶n phÈm kh¸c nã còng cã chÊt l-îng, tuy
nhiªn v× ngµnh ng©n hµng lµ mét ngµnh kinh tÕ ®Æc biÖt, liªn quan chÆt chÏ ®Õn
nhiÒu lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ nªn chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng cã nh÷ng ®Æc
tr-ng riªng.
ChÊt l-îng tÝn dông lµ sù ®¸p øng yªu cÇu hîp lý cña kh¸ch hµng cã lùa
chän, ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng ®ång thêi gãp phÇn thóc ®Èy
t¨ng tr-ëng kinh tÕ x· héi
ChÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n lµ chÊt l-îng cña c¸c kho¶n vay cã thêi
h¹n trªn mét n¨m, ®-îc ®¸nh gi¸ lµ cã chÊt l-îng tèt khi vèn vay ®-îc sö dông
®óng môc ®Ých phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®em l¹i hiÖu qu¶,
®¶m b¶o tr¶ nî cho ng©n hµng ®óng h¹n võa bï ®Æp ®-îc chi phÝ võa cã lîi nhuËn
võa ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi
Tõ kh¸i niÖm trªn ta th©y r»ng kh¸ch hµng, NHTM, vµ bèi c¶nh kinh tÕ lµ ba
nh©n tè ®-îc ®Ò cËp ®Õn khi xem xÐt chÊt l-îng ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n.
ViÖc xem xÐt chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n mµ thiÕu ®i mét trong ba nh©n tè
®ã lµ phiÕn diÖn v× ba nh©n tè nµy t¸c ®éng qua l¹i, võa thóc ®Èy võa kiÒm chÕ lÉn
nhau. Do ®ã chóng ta xem xÐt chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n trªn ba gi¸c ®é ®ã
§èi víi ng©n ng©n hµng: chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n thÓ hiÖn ë ph¹m vi,
møc ®é giíi h¹n tÝn dông ph¶i phï hîp víi thùc lùc theo h-íng tÝch cùc cña
ng©n hµng vµ ph¶i b¶o ®¶m ®-îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng, lµm lµnh
m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ, phôc vô t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn. ChÊt l-îng tÝn
dông trung dµi h¹n thÓ hiÖn ë chØ tiªu lîi nhuËn hîp lý, d- nî t¨ng tr-ëng, tû lÖ
nî qu¸ h¹n hîp lý, ®¶m b¶o c¬ cÊu gi÷a nguån vèn ng¾n h¹n, trung dµi h¹n
trong nÒn kinh tÕ.
§èi víi kh¸ch hµng: chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n lµ sù tho¶ m·n yªu cÇu
hîp lý cña kh¸ch hµng víi l·i suÊt hîp lý, thñ tôc ®¬n gi¶n ®¶m b¶o thu hót
kh¸ch hµng nh-ng vÉn tu©n thñ ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña tÝn dông, gãp phÇn lµm
lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, c¶i thiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh vµ duy tr× sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña ng©n hµng.
§èi víi nÒn kinh tÕ: kho¶n tÝn dông trung dµi h¹n cã chÊt l-îng ph¶i hç trî cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, x©y dùng c¬ së h¹
tÇng kinh tÕ, võa thóc ®Èy tiªu dïng, thu hót tèi ®a nguån vèn trong n-íc, ®ång
thêi tranh thñ vèn ®Çu t- n-íc ngoµi phôc vô cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.
1.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n.
ChØ tiªu vÒ huy ®éng vèn trung dµi h¹n:
Tæng nguån vèn trung dµi h¹n vµ tèc ®é t¨ng tr-ëng cña nguån vèn nµy: chØ
tiªu nµy thÓ hiÖn tèc ®é t¨ng tr-ëng vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trung dµi h¹n cña
ng©n hµng.
Vèn trung dµi h¹n / Tæng nguån vèn huy ®éng: ph¶n ¸nh c¬ cÊu vèn trung dµi
h¹n cña ng©n hµng vµ kh¶ n¨ng cung øng vèn cho ®Çu t- ph¸t triÓn. Ng©n hµng
kh«ng cã c¬ héi më réng ho¹t ®éng tÝn dông nÕu nh- tû lÖ nµy qu¸ thÊp.
Nhãm chØ tiªu cho vay trung dµi h¹n
Doanh sè cho vay trung dµi h¹n: ph¶n ¸nh l-îng vèn mµ ng©n hµng ®· gi¶i
ng©n gióp doanh nghiÖp trong ®Çu t- c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ, øng dông c«ng
nghÖ míi... Con sè nµy thÓ hiÖn xu h-íng ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n më
réng hay thu hÑp. Tuy nhiªn viÖc doanh sè cho vay t¨ng kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ
tèt vµ ng-îc l¹i doanh sè cho vay thu hÑp kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ xÊu, vÊn ®Ò
nµy cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh- tiÒm lùc cña ng©n hµng, ®iÒu kiÖn cña nÒn
kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.
Doanh sè thu nî trung dµi h¹n: ph¶n ¸nh l-îng vèn trung dµi h¹n mµ ng©n
hµng ®· ®-îc hoµn tr¶ trong mét thêi kú. Doanh sè nµy cã thÓ ph¶n ¸nh doanh
nghiÖp do t×nh h×nh kinh doanh æn ®Þnh mµ tr¶ nî ng©n hµng ®óng h¹n hoÆc ng©n
hµng nhËn thÊy nh÷ng dÊu hiÖu kh«ng lµnh m¹nh trong viÖc kinh doanh cña kh¸ch
hµng mµ t¨ng c-êng viÖc thu håi vèn.
D- nî tÝn dông trung dµi h¹n: lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh l-îng vèn trung dµi h¹n
cña ng©n hµng ®· ®-îc gi¶i ng©n t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ. Kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ chÊt
l-îng tÝn dông trung dµi h¹n cao hay thÊp dùa vµo chØ tiªu nµy mµ ph¶i xem xÐt
møc ®é an toµn vµ tÝnh lµnh m¹nh cña nã.
D- nî tÝn dông trung dµi h¹n / Tæng d- nî: Cho biÕt tû träng d- nî tÝn dông
trung dµi h¹n lµ lín hay nhá trong tæng d- nî, ®ång thêi còng cho biÕt mèi t-¬ng
quan víi d- nî tÝn dông ng¾n h¹n.
Nhãm chØ tiªu vÒ nî qu¸ h¹n:
Tû lÖ nî qu¸ h¹n trung dµi h¹n = Nî qu¸ h¹n trung dµi h¹n / Tæng d- nî tÝn
dông trung dµi h¹n. §Ó tû lÖ nµy ph¶n ¸nh ®óng chÊt l-îng cho vay trung dµi h¹n
nªn lo¹i trõ c¸c kho¶n nî khoanh ra khái nî qu¸ h¹n còng nh- lo¹i trõ c¸c kho¶n
cho vay -u ®·i vµ cho vay theo chØ ®Þnh cña Nhµ n-íc ra khái tæng d- nî.
Tû lÖ nî qu¸ h¹n th«ng th-êng (cho c¸c kho¶n nî d-íi 180 ngµy): chØ tiªu
nµy cã ý nghÜa víi ban l·nh ®¹o ng©n hµng trong viÖc ®èc thóc c¸n bé cho vay
nh»m thu nî ®óng h¹n. Tuy vËy, nã ch-a ph¶n ¸nh ®óng chÊt l-îng cho vay bëi
nh÷ng kho¶n vay do kh¸ch quan mµ doanh nghiÖp kh«ng thÓ tr¶ nî ®-îc ®óng h¹n
nh-ng doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tr¶ nî vµo mét thêi gian ng¾n sau ®ã
Tû lÖ nî qu¸ h¹n khª ®äng: ¸p dông cho c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n tõ 6 ®Õn 12
th¸ng. §©y lµ kho¶n nî qu¸ h¹n cã vÊn ®Ò víi ng©n hµng, thÓ hiÖn chÊt l-îng cho
vay cña kho¶n vay kÐm. Ng©n hµng nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p kh¾c phôc kho¶n nî
nµy sÏ ph¶i g¸nh chÞu tæn thÊt.
Tû lÖ nî qu¸ h¹n khã ®ßi: ¸p dông cho c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n trªn 1 n¨m. NÕu
tû lÖ nµy cao, ng©n hµng kh«ng nh÷ng ph¶i g¸nh chÞu tæn thÊt mµ cßn cã thÓ dÉn
®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n.
2. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông trung dµi h¹n:
2.1. C¸c nh©n tè vÒ phÝa kh¸ch hµng
TiÒm lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng: ThÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu nh- vèn tù cã, hÖ
sè nî, kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng sinh lîi hµng n¨m... cã tiÒm lùc tµi chÝnh
m¹nh, doanh nghiÖp vay vèn sÏ dÔ dµng h¬n trong viÖc tho¶ thuËn víi ng©n
hµng vÒ c¸c kho¶n vay vµ dÞch vô tµi chÝnh kh¸c còng nh- uy tÝn cña doanh
nghiÖp trong viÖc tr¶ nî ng©n hµng
TriÓn väng kinh doanh: Th«ng th-êng khi doanh nghiÖp ®-a vèn cña ng©n hµng
vµo kinh doanh, mét doanh nghiÖp ®ang trong t×nh tr¹ng thÞ phÇn cña m×nh bÞ
thu hÑp, nhµ cung cÊp kh«ng æn ®Þnh, ho¹t ®éng kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n
th× tÊt nhiªn kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn tÝn dông cho ng©n hµng sÏ kh«ng ®-îc ®¶m
b¶o. Ng-îc l¹i mét triÓn väng kinh doanh s¸ng sña ®ång nghÜa víi viÖc ng©n
hµng sÏ m¹nh d¹n trong viÖc tµi trî cho doanh nghiÖp c¸c nhu cÇu vÒ vèn do
ng©n hµng cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc c¸c kho¶n tÝn dông cÊp cho kh¸ch hµng lµ cã
chÊt l-îng hay kh«ng.
Møc ®é b¶o ®¶m tÝn dông: Nguyªn t¾c cho vay cña ng©n hµng th-¬ng m¹i lu«n
®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò tµi s¶n ®¶m b¶o cho kho¶n vay ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c kho¶n
tÝn dông trung dµi h¹n.
XÐt vÒ cÇm cè thÕ chÊp: ng©n hµng sÏ cho vay theo mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt
®Þnh trªn sè tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp. Lo¹i trõ sù vi ph¹m ®¹o ®øc kinh doanh,
nÕu doanh nghiÖp cã ®ñ tµi s¶n ®Ó thÕ ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n vay th× kho¶n cho
vay nµy cã thÓ ®-îc xem lµ Ýt rñi ro, tõ ®ã chÊt l-îng kho¶n cho vay nµy còng
®-îc c¶i thiÖn.
XÐt vÒ b¶o l·nh: Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, cã uy tÝn, cã mèi
quan hÖ lµm ¨n l©u dµi víi c¸c ®èi t¸c cña m×nh cã thÓ nhËn ®-îc sù b¶o l·nh ®Ó
vay vèn ng©n hµng. NÕu bªn b¶o l·nh th-êng xuyªn ®¶m b¶o ®-îc n¨ng lùc tµi
chÝnh vµ n¨ng lùc ph¸p lý tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh th× chÊt l-îng cho
vay cã thÓ ®-îc ®¶m b¶o.
§¹o ®øc kinh doanh: nÕu kh¸ch hµng trung thùc sö dông vèn vay ®óng môc
®Ých th× rñi ro x¶y ra ®èi víi ng©n hµng sÏ Ýt ®i do ®Ó dÉn tíi quyÕt ®Þnh cung
cÊp vèn trung dµi h¹n cho kh¸ch hµng ng©n hµng ®· cã mét qu¸ tr×nh xÐt duyÖt
hå s¬ xin vay vµ nÕu nh- qu¸ tr×nh nµy thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c th× khi vèn
sö dông ®óng môc ®Ých nh- hå s¬ xin vay, sÏ x¶y ra Ýt rñi ro h¬n. Trong thêi
gian qua mét tû lÖ rñi ro tÝn dông t-¬ng ®èi cao xuÊt ph¸t tõ nguyªn nh©n sö
dông vèn sai môc ®Ých. §Æc biÖt lµ cã mét sè doanh nghiÖp t- nh©n lµm ¨n theo
kiÒu lõa ®¶o khiÕn cho c¸c ng©n hµng kh«ng d¸m cho vay nhiÒu ®èi víi thµnh
phÇn kinh tÕ nµy.
N¨ng lùc qu¶n lý vµ tr×nh ®é cña doanh nghiÖp vay vèn: Xem xÐt triÓn väng
kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn xuÊt ph¸t tõ yÕu tè con ng-êi. ThiÕu n¨ng
®éng trong kinh doanh, kh«ng kÞp thay ®æi chiÕn l-îc khi m«i tr-êng kinh
doanh thay ®æi, ®éi ngò nh©n viªn kh«ng cã tr×nh ®é, thiÕu kû luËt... sÏ lµm
gi¶m kh¶ n¨ng tr¶ nî cho ng©n hµng, chÊt l-îng kho¶n vay kh«ng ®-îc ®¶m
b¶o.
2.2. C¸c nh©n tè vÒ phÝa ng©n hµng.
ChÝnh s¸ch tÝn dông:
Víi chÝnh s¸ch tÝn dông do ng©n hµng nhµ n-íc ban hµnh vµ c¸c ng©n hµng
th-¬ng m¹i dùa vµo ®ã ®Ó ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch cho phï hîp víi ng©n hµng cña
m×nh. §©y lµ kim chØ nam cho ho¹t ®éng tÝn dông lµ v¨n b¶n thÓ hiÖn chiÕn l-îc vµ
®-êng lèi cña ng©n hµng th-¬ng m¹i trong viÖc thùc thi c¸c giao dÞch cho vay ®¬n
lÎ còng nh- chiÕn l-îc cho vay trong tõng thêi kú. Trong ®ã cã quy tr×nh vÒ mét
nghiÖp vô cho vay chuÈn ®Ó quy ®Þnh tr×nh tù c¸c b-íc tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh
xÐt duyÖt cho vay, thu nî nh»m ®¶m b¶o c¸c kho¶n vay ®Ó t¹o ra c¸c kho¶n vay
chÊt l-îng tèt.
ChÊt l-îng nh©n sù:
Con ng-êi lu«n lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña c«ng viÖc. NghiÖp vô
ho¹t ®éng ng©n hµng cµng ph¸t triÓn th× ®ßi hái chÊt l-îng nh©n sù ngµy cµng cao
h¬n. §Ó thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng tÝn dông trung dµi h¹n th× c¸n bé tÝn dông ph¶i tiÕn
hµnh thÈm ®Þnh dù ¸n. Nh-ng nÕu tr×nh ®é h¹n chÕ do kh«ng ®-îc ®µo t¹o chÝnh
quy, chuyªn s©u hoÆc thiÕu kinh nghiÖm nªn kh«ng ®¸nh gi¸ ®-îc tÝnh kh¶ thi cña
dù ¸n, kh«ng ph©n tÝch chÝnh x¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, kh¶ n¨ng qu¶n lý cña kh¸ch
hµng... nªn th-êng kh«ng cã quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c vÒ viÖc cho vay dù ¸n. Bªn c¹nh
®ã, ®Æc biÖt c¸n bä ng©n hµng cÇn ph¶i cã l-¬ng t©m vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. Mét
c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn tiÒn b¹c, ph¶i lµ ng-êi cã lßng trung thùc, cã l-¬ng t©m
vµ ®¹o ®øc tèt, ý chÝ cao th× c¸n bé tÝn dông míi tr¸nh khái nh÷ng c¸m dç cña ®ång
tiÒn. Trªn thùc tÕ ®· cã kh«ng Ýt nh÷ng mãn vay kh«ng ®¶m b¶o an toµn cho ng©n
hµng nh-ng vÉn ®-îc c¸n bé tÝn dông cho phÐp, tÊt nhiªn sau ®ã hä sÏ chÞu tr¸ch
nhiÖm tr-íc ph¸p luËt nh-ng tæn thÊt hä g©y ra ng©n hµng vµ nÒn kinh tÕ vÉn kh«ng
tr¸nh khái.
C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n
ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t- lµ viÖc xem xÐt mét c¸ch kh¸ch quan toµn diÖn c¸c néi
dung c¬ b¶n ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n tr-íc khi ra quyÕt ®Þnh
®Çu t- vµ cho phÐp ®Çu t-. Môc ®Ých cña viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n lµ gióp cho ng©n
hµng rót ra c¸c kÕt luËn chÝnh x¸c vÒ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, bao gåm hiÖu qu¶ kinh
tÕ vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng tõ ®ã ng©n hµng cã thÓ ra c¸c quyÕt ®Þnh cho vay
hoÆc tõ chèi. Còng tõ qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh , ng©n hµng cã thÓ tham gia t- vÊn, gãp ý
cho chñ ®Çu t- ®ång thêi c¨n cø vµo ®ã ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn cho vay, thêi h¹n cho
vay còng nh- h×nh thøc tr¶ gèc vµ l·i t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng ho¹t ®éng cã
hiÖu qu¶. NÕu viÖc thÈm ®Þnh kh«ng ®-îc thùc hiÖn ®óng víi tr×nh tù, néi dung
kh«ng ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c th× kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro ®èi víi ng©n hµng lµ rÊt lín.
Tuy nhiªn, nÕu qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh diÔn ra qu¸ thËn träng, tèn nhiÒu gian, qu¸
tr×nh cho vay cã nhiÒu thñ tôc r-êm rµ th× ng©n hµng sÏ bá lì c¬ héi ®Çu t-, lµm
gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tÊt nhiªn chÊt l-îng
tÝn dông cña ng©n hµng sÏ gi¶m sót.
C«ng t¸c tæ chøc cña ng©n hµng
C«ng t¸c tæ chøc kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông mµ cßn t¸c ®éng
®Õn mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng. NÕu chØ xÐt riªng ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn
dông, th× viÖc tæ chøc thiÕu khoa häc sÏ t¹o sù chång chÐo trong viÖc phèi hîp c«ng
viÖc gi÷a c¸c bé phËn trong ng©n hµng, ¶nh h-ëng tíi thêi gian ra quyÕt ®Þnh ®èi
víi mét mãn vay. Tæ chøc thiÕu khoa häc còng cã thÓ t¹o ra sù thiÕu chÆt chÏ gi÷a
c¸c kh©u, tÝnh û l¹i, thiÕu tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¸n bé tÝn dông ®èi víi c«ng viÖc. V×
vËy, c«ng t¸c tæ chøc trong ng©n hµng ph¶i ®-îc hÕt søc coi träng. Tæ chøc ph¶i
®¶m b¶o ®óng ng-êi ®óng viÖc, ph¸t huy ®-îc kh¶ n¨ng cña c¸n bé, t¹o ra sù nhÞp
nhµng gi÷a c¸c kh©u. nÕu ®-îc tæ chøc mét c¸ch hîp lý, ng©n hµng sÏ rót ng¾n thêi
gian thÈm ®Þnh nh-ng vÉn h¹n chÕ tèi ®a sù thiÕu chÝnh x¸c trong qu¸ tr×nh thÈm
®Þnh, võa ®¶m b¶o an toµn cho ng©n hµng võa phôc vô kh¸ch hµng tèt h¬n, tõ ®ã
n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông.
Th«ng tin tÝn dông
Th«ng tin tÝn dông lµ yÕu tè c¬ b¶n trong qu¶n lý tÝn dông, nh÷ng th«ng tin
chÝnh x¸c vÒ kh¸ch hµng sÏ gióp cho ng©n hµng dÔ dµng h¬n trong viÖc ra quyÕt
®Þnh cho vay hay kh«ng ®ång thêi còng thuËn tiÖn cho ng©n hµng trong qu¸ tr×nh
kiÓm tra, gi¸m s¸t kho¶n vay... Th«ng tin tÝn dông chÝnh x¸c sÏ gióp ng©n hµng h¹n
chÕ ®-îc rñi ro ë møc thÊp nhÊt.
2.3. C¸c nh©n tè thuéc m«i tr-êng vÜ m«
M«i tr-êng kinh tÕ
C¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ trong tõng thêi kú cã ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông
trong ®ã cã tÝn dông trung dµi h¹n. Ch¼ng h¹n trong mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn qu¸
nãng, ChÝnh phñ ®Ó ®¶m b¶o môc tiªu t¨ng tr-ëng bÒn v÷ng ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p
nh»m h¹n chÕ ®Çu t-. §Þnh h-íng nµy cña chÝnh phñ sÏ t¸c ®éng ®Õn hÖ th«ng ng©n
hµng th«ng qua chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. C¸c ng©n hµng sÏ ph¶i th¾t chÆt chÝnh s¸ch tÝn
dông, c¸c kho¶n tµi trî cho nÒn kinh tÕ sÏ ®-îc xem xÐt mét c¸ch kü l-ìng h¬n
tr-íc khi quyÕt ®Þnh ®Çu t- thay cho c¸c quyÕt ®Þnh nhanh chãng tr-íc kia, tõ ®ã
kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro cho ng©n hµng sÏ Ýt h¬n. H¬n n÷a ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn
- Xem thêm -