Tài liệu Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sản xuất kinh doanh tại công ty dệt vải công nghiệp hà nội

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch¬ng i lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn sxkd trong doanh nghiÖp 1.1. tæng quan vÒ vèn kinh doanh trong doanh nghiÖp 1.1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ vèn SXKD cña doanh nghiÖp 1.1.2. Ph©n lo¹i vèn SXKD cña doanh nghiÖp 1.1.2.1. C¨n cø vµo thêi gian sö dông 1.1.2.2. C¨n cø vµo c«ng dông kinh tÕ 1.1.2.3. C¨n cø vµo quyÒn së h÷u 1.1.2.4. C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh 1.2. Qu¶n lý vèn sxkd cña doanh nghiÖp 1.2.1. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn SXKD cña doanh nghiÖp 1.2.1.1. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cè ®Þnh 1.2.1.2. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn lu ®éng 1.2.2. Chi phÝ vèn cña doanh nghiÖp 1.2.2.1. Chi phÝ nî vay 1.2.2.2. Chi phÝ lîi nhuËn gi÷ l¹i 1.2.2.3. Chi phÝ vèn cæ phÇn 1.3. hiÖu qu¶ sö dông vèn sxkd vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ 1.3.1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ sö dông vèn 1.3.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp 1.3.2.1. C¸c chØ tiªu doanh thu vµ lîi nhuËn 1.3.2.2. C¸c chØ tiªu ®o lêng kh¶ n¨ng thanh to¸n 1.3.2.3. C¸c chØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh 1.3.2.4. C¸c chØ tiªu vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng 1.3.2.5. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh 1.3.2.5. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng 1.3.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp 1.3.3.1. Sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng tµi chÝnh 1.3.3.2. Tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý SXKD doanh cña doanh nghiÖp 1.3.3.3. Sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc vÒ kinh tÕ Ch¬ng ii Thùc tr¹ng vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty dÖt v¶i c«ng nghiÖp hµ néi 2.1. vµi nÐt vÒ c«ng ty dÖt v¶i c«ng nghiÖp hµ néi 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 2.1.2. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doan cña C«ng ty 2.2. Thùc tr¹ng vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty 2.2.1. C¬ cÊu nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty 2.2.1.1. Ph©n tÝch kÕt cÊu nguån vèn SXKD theo c«ng dông kinh tÕ cña nguån vèn 2.2.1.2. Ph©n tÝch kÕt cÊu nguån vèn SXKD theo quyÒn së h÷u 2.2.1.3. Ph©n tÝch kÕt cÊu nguån vèn SXKD theo nguån h×nh thµnh 2.2.2. Sù biÕn ®éng vÒ vèn cña c«ng ty 2.2.2.1. Sù biÕn ®éng vÒ vèn cè ®Þnh Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 2.2.2.2. Sù biÕn ®éng vÒ vèn lu ®éng 2.2.3. Chi phÝ vèn cña C«ng ty 2.2.4. T×nh h×nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty 2.3. ®¸nh gi¸ chung vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn SXKD cña C«ng ty 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc 2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ cña C«ng ty trong ho¹t ®éng SXKD Ch¬ng III C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sxkd t¹i c«ng ty dÖt v¶i c«ng nghiÖp hµ néi 3.1. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty 3.1.1. Gi¶i ph¸p cho huy ®éng vèn SXKD 3.1.1.1. Tµi trî néi sinh 3.1.1.2. Tµi trî ngo¹i sinh 3.1.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh 3.1.3. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng 3.1.3. Gi¶i ph¸p gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt 3.1.4. Chó trong ho¹t ®éng Marketing 3.1.5. Tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹nh to¸n kÕ to¸n 3.1.6. Lùa chän vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é tay nghÒ cao kÕt luËn tµi liÖu tham kh¶o më ®Çu T¹i ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (12/1986), ®Êt níc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung bao c¸p sang kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. Sù m¹nh d¹n ®æi míi cña §¶ng ®· gi¶i phãng hµng lo¹t c¸c mèi quan hÖ gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt mang l¹i nhiÒu thµnh tùu kh¶ quan bíc ®Çu. Mäi nguån lùc cña x· héi ®· ®îc khai th¸c ph¸t huy tao ®µ cho mét nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa ph¸t triÓn nhanh, æn ®Þnh vµ n¨ng ®éng. Chóng ta ®ang bíc vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ víi yªu cÇu ®Æt ra lµ tõ nay ®Õn n¨m 2020 c¬ b¶n ViÖt Nam trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. §Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ diÔn ra mét c¸ch thuËn lîi th× mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng ®Æt ra ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ c¸c doanh nghiÖp chÝnh lµ b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh, chØ cã lu«n ®Èy m¹nh, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn th× míi ®¶m b¶o tån t¹i vµ thu ®îc nh÷ng hiÖu qu¶ kinh doanh mong muèn cña doanh nghiÖp. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tuy vËy sau h¬n 15 n¨m ®æi míi, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn cha thùc sù tËn dông, ph¸t huy hÇu hÕt thÕ lùc cña ®Êt níc. T×nh h×nh hiÖu qu¶ sö dông vèn cßn yÕu kÐm ë mét bé phËn doanh nghiÖp dÉn ®Õn cha t¹o ®îc ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn. NhÊt lµ hiÖn nay trong t×nh h×nh khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc vµ thÕ giíi, c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp cµng ®Æt ra cÊp thiÕt h¬n bao giê hÕt. NhËn thøc râ c¸c yªu cÇu, ®ßi hái, ®Æc biÖt lµ sau mét thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty DÖt v¶i C«ng nghiÖp Hµ Néi, em ®· chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty DÖt V¶i C«ng nghiÖp Hµ Néi”. Bµi viÕt chñ yÕu ®a ra c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp, tõ ®ã cã c¸c ®¸nh gi¸ vµ gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ ®èi víi t×nh h×nh n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty DÖt v¶i C«ng nghiÖp Hµ Néi. Chuyªn ®Ò ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, môc lôc gåm cã 3 ch¬ng. Ch¬ng I. Lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp. Ch¬ng II. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty DÖt v¶i C«ng nghiÖp Hµ Néi. Ch¬ng III. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng i Lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp 1.1. tæng quan vÒ vèn kinh doanh trong doanh nghiÖp 1.1.1. kh¸i niÖm chung vÒ vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp a. Kh¸i niÖm vÒ vèn : TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp khi tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu b¾t ®Çu b»ng viÖc huy ®éng vèn. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh quyÕt ®Þnh ®Õn nhiÒu ho¹t ®éng hµng ngµy cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ quy m« s¶n xuÊt, doanh thu, lîi nhuËn … Vèn lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, nã g¾n liÒn víi s¶n xuÊt hµng ho¸. Trong nÒn kinh tÕ khÐp kÝn tù cung tù cÊp, mäi ho¹t ®éng lao ®éng s¶n xuÊt ®Òu lµ t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, vèn cho ho¹t ®éng kinh tÕ kh«ng ®îc trao ®æi mua b¸n vµ kh«ng ®îc coi lµ hµng ho¸. Theo quan ®iÓm cña Marx, mäi t b¶n (vèn) lóc ®Çu ®Òu biÓu hiÖn díi h×nh th¸i mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh. Nhng b¶n th©n tiÒn cha h¼n ®· lµ t b¶n, tiÒn chØ biÕn thµnh t b¶n khi cã mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh mµ ë ®©y lµ ho¹t déng cña c¸c doanh nghiÖp ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Nh vËy theo Marx, dãi gãc ®é kinh tÕ chÝnh trÞ häc vèn lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d vµ vËn dông theo c«ng thøc T-H-T (tiÒn-hµng-tiÒn). C¸c nhµ kinh tÕ häc theo trêng ph¸i t©n cæ ®iÓn th× cho r»ng vèn lµ hµng ho¸ ®îc t¹o ra nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §øng trªn gãc ®é tµi chÝnh-kÕ to¸n cña doanh nghiÖp hiÖn nay vèn chÝnh lµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n cña doanh nghiÖp bao gåm nguån vèn chñ së h÷u vµ nî ph¶i tr¶. Nh vËy gi÷a vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau, tµi s¶n vµ nguån vèn chÝnh lµ hai tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó ph©n lo¹i tµi s¶n trong mét doanh nghiÖp. Tuy vËy kh«ng thÓ ®ång nhÊt vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp bëi v× vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn lµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n mµ doanh nghiÖp n¾m gi÷. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ngêi ta coi vèn nh lµ c¸c gi¸ trÞ øng ra ban ®Çu vµ c¸c qu¸ tr×nh tiÕp theo cña doanh nghiÖp, hay vèn chÝnh lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Vèn kh«ng chØ ®ãng vai trß trong c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ban ®Çu riªng biÖt, mµ cã thÓ tham ra vµo mäi qu¸ tr×nh t¸i Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 s¶n xuÊt xuÊt liªn tôc trong doanh nghiÖp. Trong thêi ký bao cÊp ë níc ta chØ tån t¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vµ c¸c hîp t¸c x· tËp thÓ. Vèn ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ do nhµ níc cÊp hoÆc cho vay víi l·i suÊt u ®·i. Do ®ã tÝnh hµng ho¸ cña vèn ®· kh«ng ®îc chó ý ®óng møc, cung cÇu vÒ vèn mang tÝnh ¸p ®Æt mét chiÒu tõ nhµ níc. Bíc sang giai ®o¹n kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o tù chñ trong ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh, do ®ã ph¶i tù chñ cã chÝnh s¸ch huy déng vèn víi chi phÝ vèn nhÊt ®Þnh. Yªu cÇu ®ã ®Æt ra cho cac doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. b. §Æc trng c¬ b¶n cña vèn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng: *Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vèn ®îc quan niÖm lµ mét lo¹i hµng ho¸, ®ã lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt. Th«ng qua ho¹t ®éng cña thÞ trêng tµi chÝnh vµ sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ ng©n hµng, sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc vÒ tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®· diÔn ra ho¹t déng lu©n chuyÓn vèn tõ c¸c c¸ nh©n tæ chøc cã vèn sang c¸c c¸ nh©n tæ chøc cÇn vèn nh»m ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t déng kinh tÕ x· héi diÔn ra ®óng yªu cÇu. Ngêi b¸n d tiÒn ®em nhîng ®i mét kho¶n tiÒn ®Ó lÊy mét kho¶n l·i nhÊt ®Þnh, gi¸ c¶ mua b¸n chÝnh lµ kho¶n tiÒn l·i ®ã vµ gäi lµ lîi tøc cho vay. Gi¸ c¶ nµy cã thÎ ®îc x¸c ®Þnh tõ tríc nh lîi tøc cæ phÇn vµ còng chøa c¸c ®Æc tÝnh rñi ro. *Vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn ®¹i diÖn cho mét lîng gi¸ trÞ tµi s¶n, hay nãi c¸ch kh¸c, vèn lµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n. Tõ nh÷ng kho¶n tiÒn ban ®Çu nh vèn chñ së h÷u, vèn ph¸p ®Þnh, lîi nhuËn gi÷ l¹i, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c¶ con ngêi nh»m ®em l¹i kh¶ n¨ng sinh lêi trong t¬ng lai. Do ®ã nguån vèn vµ tµi s¶n ®îc nh×n nhËn theo hai gãc ®é kh¸c nhau vÒ mÆt ph©n lo¹i nhng c©n b»ng vÒ mÆt lîng: Tæng tµi s¶n = Tæng nguån vèn. *Vèn ph¶i lu«n lu«n g¾n víi chñ së h÷u, bëi mçi nguån vèn cña doanh nghiÖp lu«n g¾n trùc tiÕp víi lîi Ých kinh tÕ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña nhiÒu phÝa kh¸c nhau. NÕu nh÷ng nguån vèn ®Çu t vµo doanh nghiÖp lµ nh÷ng nguån vèn v« chñ, hoÆc kh«ng râ rµng vÒ chñ së h÷u sÏ g©y ra l·ng phÝ kÐm hiÖu qu¶. Nguån vèn ®ã g¾n trùc tiÕp víi doanh nghiÖp vÒ quyÒn vµ nghÜa vô ®¶m b¶o n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn v× nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy vËy quyÒn së h÷u vèn kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®ång nghÜa víi quyÒn sö dôgn vèn cña doanh nghiÖp, song t«n träng quyÒn së h÷u vèn sÏ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 *Vèn trong ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o cã tÝnh sinh lêi, c¸c doanh nghiÖp chØ ®Çu t tiÒn vµo ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh khi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lêi trong t¬ng lai. Trong qu¸ tr×nh ho¹t déng vèn cã thÓ thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn nhng ®iÓm cuèi cïng cña vßng tuÇn hoµn ph¶i lín h¬n ®iÓm xuÊt ph¸t, ®©y chÝnh lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu vèn bÞ ø ®äng t¹i mét kh©u nµo ®ã nh tiÒn mÆt dù tr÷, hµng tån kho, nî khã ®ßi… hay kh«ng ®¶m b¶o thu håi ®Çy ®ñ vèn s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu lµm ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c b¶o toµn, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. *Vèn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian vµ chÞu ¶nh hëng cña yÕu tè thêi gian. Gi¸ trÞ thêi gian cña vèn liªn quan trùc tiÕp ®Õn l¹m ph¸t, t¨ng trëng kinh tÕ, sù bá lì cña c¸c c¬ héi ®Çu t. Do ®ã kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i t¹o ra sù æn ®Þnh cña ®ång vèn mµ cÇn cã sù ®iÒu chØnh sao cho phï hîp víi sù thay ®æi cña gi¸ trÞ ®ång tiÒn sù t¨ng trëng kinh tÕ. Nãi chung, thêi gian cµng dµi th× gi¸ trÞ cña mét ®ång vèn cµng gi¶m. *Vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng tõ mäi nguån lùc cña x· héi vµ biÓu hiÖn díi nhiÒu d¹ng vËt chÊt kh¸c nhau. Do yªu cÇu më réng quy m« s¶n xuÊt, doanh nghiÖp kh«ng chØ khai th¸c nguån vèn chñ së h÷u mµ cßn vay vèn, gãp vèn, liªn doanh, liªn kÕt … Vèn kh«ng chØ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (®Êt ®ai, nhµ xëng, t hiÕt bÞ…) mµ cßn biÓu hiÖn díi d¹ng v« h×nh nh nh·n hiÖu b¶n quyÒn, uy tÝn, bÝ quyÕt c«ng nghÖ, vÞ trÝ ®Þa lý…. c. Vai trß cña vèn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ trong doanh nghiÖp : Cã thÓ nãi r»ng vèn ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn nay. §èi víi tÇm vÜ m« cña c¶ nÒn kinh tÕ níc ta víi møc khëi ®iÓm ban ®Çu qu¸ thÊp nªn cÇn duy tr× møc t¨ng trëng kinh tÕ cao trong nhiÒu n¨m. Giai ®o¹n 1990-2000 ViÖt Nam ®· cÇn huy déng trªn 40 tû ®« la míi cã thÓ duy tr× tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ nh mong muèn. §Ó cã thÓ duy tr× 1% tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cÇn ph¶i duy tr× tèc ®é t¨ng trëng vèn FDI Ýt nhÊt lµ 3%, ®iÒu ®ã chøng tá tÇm quan träng cña vèn ®èi víi nÒn kinh tÕ. §èi víi mét doanh nghiÖp, vèn còng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Trong sù c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i ®¶m b¶o mét lîng vèn ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu, kh¼ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn tèi thiÕu vÒ kü thuËt, l¬ng, nguyªn vËt liÖu. Muèn t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt lîng lao ®éng, doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn ®æi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 míi c«ng nghÖ, mÉu m·, thùc hiÖn nghiªn cøu triÓn khai, më réng ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp g¾n liÒn víi bÊt cø ho¹t déng cña bÊt cø doanh nghiÖp nµo. Ngµy nay chóng ta ®ang bíc vµo kû nguyªn cña nÒn kinh tÕ tri thøc mµ nÒn t¶ng lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ cao. Lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ, nguån nguyªn vËt liÖu dåi dµo…..®ang dÇn bÞ thay thÕ bëi tri thøc chÊt x¸m. Sù thay ®æi ®ã yªu cÇu ph¶i ®Çu t mét lîng vèn rÊt lín vµo con ngêi vµ c¬ s¬ h¹ tÇng kü thuËt. §iÒu nµy ®· ®Æt ra cho chóng ta nh÷ng th¸ch thøc vÒ c«ng t¸c sö dông vèn trong c¸c doanh nghiÖp. NÕu muèn nguån vèn ®îc huy ®éng vµ sö dông hîp lý sÏ gióp cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn. §èi víi toµn x· héi, vèn kh«ng chØ dµnh cho tËp trung ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn ph¶i ®¶m b¶o an ninh x· héi, quècphßng-an ninh, v¨n ho¸ x· héi… ®¶m b¶o cho x· héi ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Nh vËy dï ®èi víi tÇm vÜ m« x· héi hay ®èi víi tõng doanh nghiÖp th× còng ®Òu cÇn cã vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn. Huy ®éng vèn cho ®Çu t ph¸t triÓn tõ tÝch luü néi lùc, khai th¸c tèt tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ tµi nguyªn nh©n v¨n ®¶m b¶o khai th«ng mäi nguån lùc cña x· héi, n©ng cao ®îc vai trß cña vèn trong nÒn kinh tÕ vµ trong doanh nghiÖp, duy tr× tèc ®é t¨ng trëng cao vµ æn ®Þnh. Do vËy, nhËn thøc râ vai trß cña vèn trong ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi mäi doanh nghiÖp vµ toµn x· héi. 1.1.2. Ph©n lo¹i vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp Nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc huy ®éng tõ rÊt nhiÒu nguån kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ. Mèi nguån tµi trî ®Òu cã nhøng thÕ m¹nh riªng, do ®ã tuú thuéc vµo tõng ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh mµ lùa chän nguån tµi trî cho phï hîp. ViÖc x¸c ®Þnh ph©n chia ®óng nguån tµi trî sÏ gióp cho doanh nghiÖp ®¶m b¶o mét c¬ cÊu vèn hîp lÝ víi chi phÝ vèn tèi u vµ gi¶m thiÓu c¸c rñi ro. Cã nhiÒu c¸ch ®Ó ph©n lo¹i c¸c nguån tµi trî tuú vµo tõng tiªu thøc ph©n lo¹i, chñ yÕu dùa vµo c¸c tiªu thøc sau: 1.1.2.1. C¨n cø vµo thêi gian sö dông cã vèn ng¾n h¹n vµ vèn dµi h¹n a. Vèn ng¾n h¹n : Vèn ng¾n h¹n cã thêi gian ®¸o h¹n trong vßng mét n¨m vµ l·i suÊt vay thêng thÊp h¬n l·i suÊt dµi h¹n do ®é rñi ro thÊp h¬n vµ thêi gian ®Çu t ng¾n h¬n. Th«ng thêng ®Ó h×nh thµnh nguån vèn ng¾n h¹n c¸c doanh nghiÖp thêng ®i vay tõ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian kh¸c… Mäi ho¹t déng nh trao ®æi mua b¸n vèn ng¾n h¹n ®îc thùc hiÖn trªn thÞ tr- Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 êng tiÒn tÖ. Gi¸ c¶ trªn thÞ trêng tiÒn tÖ lµ kh¸ æn ®Þnh, Ýt cã rñi ro, c¸c c«ng cô tµi trî cã tÝnh láng cao vµ chi phÝ thÊp. b. Vèn trung vµ dµi h¹n : Nguån vèn nµy cãthêi gian ®¸o h¹n thêng lµ trªn mét n¨m, l·i suÊt cho vay thêng cao h¬n l·i suÊt ng¾n h¹n do tÝnh chÊt rñi ro cña c¸c kho¶n vay ngêi ®i vay ph¶i tr¶ thªm mét chi phÝ c¬ héi gäi lµ “phÇn bï kú h¹n”. Th«ng thêng c¸c doanh nghiÖp ®i huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cã thÓ ®ii vay nî trung vµ dµi h¹n chñ yÕu tõ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i hoÆc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh nghiÖp, Ýt khi huy ®éng tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian. C¸c nguån vèn dµi h¹n nµy chñ yÕu lµ ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c c«ng cô tµi trî trung vµ dµi h¹n ®îc trao ®æi mua b¸n trªn thÞ trêng vèn víi thêi gian lu hµnh dµi, ®é rñi ro cao, gi¸ c¶ biÕn ®éng phøc t¹p. C¸c quan hÖ trao ®æi mua b¸n ë ®©y kh«ng ph¶i lµ mét sè lîng nhÊt ®Þnh c¸c kho¶n tiÒn mÆt, t liÖu s¶n xuÊt mµ lµ c¸c quyÒn s¬ h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ vèn b»ng tiªn. 1.1.2.2. C¨n cø vµo c«ng dông kinh tÕ cña vèn, ngêi ta ph©n chia thµnh vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng a. Vèn cè ®Þnh : Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, biÓu hiÖn vËt chÊt cña vèn cè ®Þnh lµ tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín, cã thêi gian sö dông l©u dµi ( thêng lµ trªn mét n¨m hoÆc mét kú kinh doanh ). Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn dÇn vµ gÝa trÞ cña nã chuyÓn dÞch nhiÒu lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Tµi s¶n cè ®Þnh tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi÷ nguyªn h×nh th¸i gi¸ trÞ ban ®Çu cho ®Õn lóc lo¹i bá. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cã h×nh th¸i vËt chÊt, cã gi¸ trÞ l¬n, ®îc sö dông l©u dµi cho qu¸ trÝnh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i doanh nghiÖp nh m¸y mãc, nhµ cöa, thiÕt bÞ… Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt thÓ hiÖn mét lîng gi¸ trÞ cã quy m« lín ®· ®îc ®Çu t chi tr¶ nh»m ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ l©u dµi cho doanh nghiÖp: b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ, quyÒn sö dông ®Êt, lîi thÕ th¬ng m¹i, vÞ trÝ ®Þa lý… HiÖn nay tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh lµ tµi s¶n cã gi¸ trÞ >= 500.000 ®ång vµ thêi gian sö dông trªn mét n¨m mµ kh«ng h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tµi s¶n tµi chÝnh lµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®îc sö dông cho ®Çu t tµi chÝnh ( mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, cho vay…) cã thêi gian thu håi vèn tõ mét n¨m hoÆc mét chu kú kinh doanh trë lªn. Tµi s¶n thuª tµi chÝnh lµ tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp ®i thuª dµi h¹n vµ ®îc bªn thuª giao quyÒn sö dông vµ qu¶n lý trong thêi gian cho thuª tµi s¶n cè ®Þnh. TiÒn cho thuª bao gåm c¸c kho¶n trang tr¶i chi phÝ ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh vµ lîi nhuËn. b. Vèn lu ®éng : Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cÊn cã mét kho¶n vèn lu ®éng ®Ó ®Çu t vµo t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng… ®Ó tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ kho¶n vèn lu th«ng cña doanh nghiÖp ®øng díi gãc ®é tµi s¶n, biÓu hiÖn vËt chÊt cña vèn lu ®éng chÝnh lµ tµi s¶n lu ®éng. Tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng tµi s¶n sö dông cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã thêi gian sö dông lu©n chuyÓn thu håi trong mét n¨m hoÆc chu kú kinh doanh. Tµi s¶n lu ®éng cã thÓ lµ tµi s¶n lu ®éng trong s¶n xuÊt hoÆc tµi s¶n lu ®éng trong lu th«ng. Tµi s¶n lu ®éng trong s¶n xuÊt chñ yÕu lµ c¸c tµi s¶n ®îc dù tr÷ trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt ( nguyªn vËt liÖu dù tr÷, hµng tån kho, s¶n phÈm dë dang …), chñ yÕu lµ trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Tµi s¶n lu ®éng trong lu th«ng chñ yÕu lµ s¶n phÈm hµng ho¸ cho lu th«ng hoÆc vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu … Ngoµi ra cßn cã tµi s¶n tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®Çu t tµi chÝnh cã thêi h¹n díi mét n¨m hoÆc chu kú kinh doanh. ViÖc bè trÝ mét c¬ cÊu hîp lý gi÷a tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n lu ®éng ®¶m b¶o cho sù an toµn thuËn tiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao ®îc c¸c gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp. 1.1.2.3. C¨n cø vµo quyÕn së h÷u ®èi víi vèn cã nî ph¶i tr¶ vµ vèn chñ s¬ h÷u. a. Nî ph¶i tr¶ : Vèn nî ®îc tµi trî bëi nh÷ng ngêi kh«ng ph¶i lµ chñ s¬ h÷u cña doanh nghiÖp, viÖc mua b¸n trao ®æi ®îc diÔn ra trªn thÞ trêng tµi chÝnh vµ ®îc tho¶ thuËn cã tæ chøc nh mét hîp ®ång vay muîn mµ ngêi ®i vay cam kÕt tr¶ cho ngêi cho vay. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nh vËy khi huy ®éng c¸c c«ng cô nî ®Ó h×nh thµnh vèn nî, ngêi ®i vay ph¶i tr¶ l·i cho c¸c c«ng cô nî ( c¸c kho¶n tiÒn vay). Møc l·i suÊt ph¶i tr¶ cho c¸c kho¶n vay phô thuéc møc cung cÇu trªn thÞ trêng, ®ã chÝnh lµ gi¸ c¶ cña vèn hµng ho¸. C¸c møc l·i suÊt nµy thêng æn ®Þnh vµ ®îc tho¶ thuËn khi vay. C¸c kho¶n vay nµy ®Òu cã thêi h¹n nhÊt ®Þnh, hÕt thêi h¹n doanh nghiÖp ph¶i tr¶ c¶ gèc vµ l·i hoÆc ®îc gia h¹n míi nÕu doanh nghiÖp cã nhu cÇu. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp vay dµi h¹n ®Ó ®Çu tvµo s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¸c nhµ xëng ®ßi hëi vèn lín lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp. L·i suÊt ph¶i tr¶ khi vay ®îc tÝnh vµo chi phÝ hîp lÖ ®Ó tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. b. Vèn chñ së h÷u : Vèn chñ së h÷u ®îc tµi trî bëi c¸c chñ së h÷u doanh nghiÖp th«ng qua viÖc trao ®æi mua b¸n c¸c cæ phiÕu. Ho¹t ®éng cña c¸c c¸ nh©n tæ chøc h×nh thµnh vèn chñ së h÷u kh«ng ph¶n ¸nh mçi qua hÖ gi÷a nh÷ng ngêi ®i vay vµ cho vay mµ lµ quan hÖ gi÷a nh÷ng ngêi cïng s¬ h÷u trong c«ng ty cæ phÇn. Khi huy ®éng cæ phiÕu sÏ kh«ng ph¶i tr¶ l·i vay mµ ph¶i tr¶ lîi tøc cæ phÇn, lîi tøc cæ phÇn tr¶ cho c¸c cæ d«ng thay ®æi theo møc lîi nhuËn mµ c«ng ty thu ®îc tuú thuéc vaß quyÕt ®Þnh cña héi ®ång qu¶n trÞ ( trõ c¸c cæ phÇn u ®·i). C¸c kho¶n tµi trî nµy hÇu nh kh«ng cã thêi h¹n, doanh nghiÖp kh«ng ph¶i tr¶ c¸c kho¶n tiÒn ®· huy ®éng, trõkhi cã sù gi¶i thÓ, ph¸ s¶n th× c¸c tµi s¶n ®îc chia cho c¸c chñ së h÷u theo c¸c thø tù quyÒn u tiªn. Cæ tøc ®Ó chi tr¶ kh«ng ®îc tÝnh lµ chÝ phÝ hîp lÝ hîp lÖ khi tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ ®îc chi tr¶ b»ng lîi nhuËn sau thuÕ. ViÖc ph©n chia nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp thµnh vèn nî vµ vèn chñ së h÷u lµ c¸ch ph©n chia rÊt c¬ b¶n vµ rÊt phæ biÕn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, chóng cã mèi quan hÖ ®Æc biÖt víi nhau h×nh thµnh nªn c¬ cÊu vèn tèi u cña doanh nghiÖp. 1.1.2.4. C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh ®èi víi vèn a. Vèn doanh nghiÖp ®Çu t tõ lîi nhuËn gi÷ l¹i : KÕt thóc mçi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, sau khi lËp c¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh nÕu doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i th× phÇn lîi nhuËn ( lîi nhuËn tõ ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh vµ lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t déng kh¸c) sÏ ®îc ph©n phèi nh»m môc ®Ých t¸i ®Çu t më réng n¨ng lùc Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Mét trong c¸c quü liªn quan ®ªn t¸i ®Çu t lµ Quü ®Çu t ph¸t triÓn, chñ yÕu lµ dÇu t më réng s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh, tiÕn hµnh ho¹t ®äng nghiªn cøu vµ triÓn khai, bæ sung vèn lu ®éng vµ cac lo¹i h×nh ®Çu t kh¸c. Th«ng thêng, lîi nhuËn gi÷ l¹i ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chÞu chi phÝ huy ®éng nhng ph¶i chÞu c¸c chi phÝ c¬ héi, ngêi ta thêng ph¶i sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n- vèn ( CAPM ), chñ yÕu lµ dùa trªn c¸c ®¸nh gi¸ vµ dù ®o¸n tû lÖ sinh lêi kh«ng cã rñi ro ( t¬ng ®¬ng víi tû lÖ l·i suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c), tû lÖ sinh lêi rñi ro ®èi víi rá ®Çu t thÞ trêng. Nguån vèn nµy ®¶m b¶o kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, n©ng cao tÝnh chñ ®éng cña doanh nghiÖp, thÓ hiÖn kh¶ n¨ng søc m¹nh cña doanh nghiÖp trong ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh. b. Vèn cæ phÇn : Còng lµ phÇn vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp nhng ®îc h×nh thµnh tõ viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu. Chñ së h÷u cña nguån vèn nµy còng lµ chñ së h÷u cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp khi huy ®éng nguån vèn nµy ph¶i chi tr¶ lîi tøc cæ phÇn tõ lîi nhuËn sau thuÕ. c. Vèn tÝn dông : Lµ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n ®èi víi c¸c ng©n hµng, c¸c c«ng ty tµi chÝnh, b¶o hiÓm… ®Ó bæ sung vµo nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh nghiÖp ®Ó ®i vay trªn thÞ trêng tµi chÝnh. Khi huy ®éng doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l·i c¸c kho¶n vay. d. Vèn liªn doanh liªn kªt : §©y lµ nguån vèn mµ cac doanh nghiÖp tham gia liªn doanh liªn kÕt ®ªn gãp chung. HiÖn nay liªn doanh liªn kÕt lµ h×nh thøc hîp t¸c kinh doanh phæ biÕn, ®Æc biÖt lµ víi ®èi t¸c níc ngoµi. Tuy vËy cßn cã nhiÒu ®iÒu phøc t¹p trong qu¶n lý, ®Æc biÖt lµ c¸c ph¬ng ¸n ph©n phèi lîi nhuËn, do vËy cÇn cã quy ®Þnh chÆt chÏ vµ ®Çy ®ñ gi÷a c¸c bªn. e. Nguån vèn do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp hoÆc cã nguån gèc tõ ng©n s¸ch: Nhµ níc cã thÓ cÊp vèn lÇn ®©u hoÆc cÊp vèn bæ sung trong qu¸ tr×nh ho¹t déng. §ã cã thÓ lµ cÊp trùc tiÕp, gi¸n tiÕp, viÖn trî, chuyÓn tõ doanh nghiÖp kh¸c ®Õn hoÆc khÊu hao gi÷ l¹i. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Th«ng thêng cac doanh nghiÖp sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vµ hµng n¨m ph¶i tr¶ c¸c kho¶n thuÕ vèn (thu sö dông vèn ng©n s¸ch). 1.2. qu¶n lý vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp 1.2.1. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp B¶o toµn lµ b¶o ®¶m gi¸ trÞ thùc tÕ cña vèn t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau tr¸nh sù ¶nh hëng cña trît gi¸ l¹m ph¸t. Khi nÒn kinh tÕ cã l¹m ph¸t cao, ®ång tiÒn bÞ trît gi¸ nhanh th× doanh nghiÖp cÇn t¨ng sè vèn ban ®Çu lªn theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra b¶o toµn cßn ®îc thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh nh duy tr× nguyªn tr¹ng tµi s¶n cè ®Þnh tr¸nh h háng, mÊt m¸t hay l·ng phÝ…, doanh nghiÖp ®ång thêi còng ph¶i duy tr× kh¶ n¨ng sö dông vèn cña m×nh. B¶o toµn cßn ph¶i ®i ®«i víi ph¸t triÓn nguån vèn, do ®ã doanh nghiÖp cÇn cã tr¸ch nhiÖm n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh ®¶m b¶o më réng thÞ trêng t¨ng lîi nhuËn. Trong sù chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, yªu cÇu ®Æt ra lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng trong ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh theo ph¬ng thøc tù h¹nh to¸n kinh tÕ. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i duy tr× sè vèn ban ®Çu, tù bæ sung thªm vµ tËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån viÖn trî, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. Doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu nghiÖp vô theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, lu«n lu«n kh«ng ngõng ®æi míi n¨ng lùc s¶n xuÊt. 1.2.1.1. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cè ®Þnh Nhµ níc quy ®Þnh c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn cè ®Þnh thuéc së h÷u nhµ níc c¶ vÒ hiÖn vËt lÉn gi¸ trÞ. ViÖc b¶o toµn ë ®©y hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ gi÷ nguyªn hiÖn tr¹ng, gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt mµ chÝnh lµ b¶o toµn n¨ng lùc kinh doanh vèn. Th«ng thêng, trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hiÖn nay, kú tÝnh to¸n b¶o toµn vèn thùc hiÖn vµo cuèi n¨m. ViÖc b¶o toµn vèn cè ®Þnh g¾n liÒn víi viÖc h×nh thµnh nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n. KhÊu hao theo ph¬ng thøc nµo lµ cã lîi cho doanh nghiÖp, tuy nhiªn hiÖn nay ë níc ta míi chØ cho phÐp khÊu hao tuyÕn tÝnh. T¨ng cêng Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 khÊu hao gióp cho doanh nghiÖp thu håi mét lîng vèn lêi ®Çu t vµo mét tµi s¶n cè ®Þnh mét c¸ch nhanh h¬n, ®¶m b¶o ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ. §iÒu nµy rÊt cã ý nghÜa cho sù thay ®æi nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ hiÖn nay gióp cho doanh nghiÖp cã ®îc nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh míi cã c«ng suÊt lín, n¨ng suÊt cao ®¶m b¶o kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ vèn cè ®Þnh hiÖn cã cña doanh nghiÖp, ®èi chiÕu gi÷a sè liÖu kiÓm kª vµ sè liÖu trªn giÊy tê, tõ ®ã mµ t×m ra nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc. NÕu tµi s¶n cè ®Þnh cha ®îc tÝnh ®ñ cÇn ®iÒu chØnh t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh vµ t¨ng nguån khÊu hao t¬ng ®¬ng, ngoµi ra phÇn thiÕu hôt khi kiÓm kª cÇn quy tr¸ch nhiÖm cô thÓ vµ bæ sung tõ c¸c quü ®· trÝch. NÕu tµi s¶n cè ®Þnh bÞ gi¶m, h háng do nguyªn nh©n kh¸ch quan cÇn ®îc yªu cÇu båi thêng tõ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm hoÆc xem xÐt gi¶m vèn. Ngoµi ra doanh nghiÖp cÇn thêng xuyªn trÝch tõ lîi nhuËn sau thuÕ bæ sung vµo c¸c quü cña doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh ®îc thuËn lîi an toµn. 1.2.1.2. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn lu ®éng C¸c doanh nghiÖp cÇn b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn lu ®éng trong mçi vßng chu chuyÓn cña ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh, chñ yÕu lµ dùa trªn sù trît gi¸ cña ®ång vèn, ®Æc biÖt lµ sù t¨ng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Theo ®Þnh ký, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh c¸c kho¶n chªnh lÖch bæ sung cho sù thay ®æi gi¸ ®em l¹i, tõ ®ã cã c¸c kÕ ho¹ch cho phï hîp. Sau khi kiÓm kª, ®¸nh gi¸ mµ nguån vèn lu ®éng gi¶m th× cÇn cã chÝnh s¸ch bï ®¾p tõ c¸c quü dù phßng gi¶m gi¸. Ngoµi c«ng t¸c b¶o toµn th× cßn cã yªu cÇu bæ sung thêng xuyªn ®Ó ph¸t triÓn nh»m ®¸p øng tèt nhu cÇu kinh doanh, gi¶m bít hoÆc h¹n chÕ viÖc vay vèn lu ®éng trªn thÞ trêng tµi chÝnh ph¶i chÞu c¸c kho¶n l·i vay ¶nh hëng tíi lîi nhuËn doanh nghiÖp. 1.2.2. Chi phÝ vèn cña doanh nghiÖp Tèi ®a ho¸ lîi nhuËn lµ môc tiªu hµng ®Çu cña doanh nghiÖp. Lîi nhuËn s¶n xuÊt kinh doanh g¾n liÒn víi doanh thu vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó t¨ng lîi nhuËn cã thÓ t¨ng doanh thu hoÆc gi¶m thiÓu chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn chi phÝ nh thay thÕ m¸y mãc, thiÕt bÞ nhµ xëng, vay vèn hay huy ®éng b»ng cæ phiÕu… ®Òu liªn quan ®Õn chi phÝ vèn cña doanh nghiÖp. Theo quan ®iÓm cña quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp, chi phÝ vèn lµ tû lÖ sinh lêi cÇn thiÕt cña kho¶n vèn mµ ngêi chñ së h÷u yªu cÇu. Thùc tÕ chi phÝ vèn ®îc ®o b»ng tû suÊt lîi nhuËn cÇn thiÕt ph¶i ®¹t trªn nguån vèn huy Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®éng ®Ó kh«ng lµm thay ®æi thu nhËp dµnh cho cæ ®«ng vµ cho doanh nghiÖp. Th«ng thêng tû lÖ sinh lêi cÇn thiÕt phô thuéc vµo møc ®é rñi ro cã thÓ xÈy ra kho¶n vèn ®Çu t. NÕu møc ®é rñi ro trong ®Çu t cµng lín th× yªucÇu sinh lêi cµng ph¶i cao ®Ó bï ®¾p vµo nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ xÈy ra. Tû lÖ sinh lêi cÇn thiÕt lµ tû lÖ sinh lêi tèi thiÓu, nÕu doanh nghiÖp cã møc ®é sinh lêi thÊp h¬n cã nghÜa lµ phÇn thu nhËp dµnh cho cæ ®«ng ®· bÞ gi¶m xuèng ( kh«ng kÓ cæ d«ng cã vèn cæ phÇn u ®·i) tøc lµ doanh nghiÖp ®· bÞ lç tÝnh trªn phÇn vèn huy ®éng. Trong chi phÝ vèn ngêi ta cßn xem xÐt kh¸i niÖm tû suÊt sinh lêi c¬ héi ®è lµ tû suÊt sinh lêi cã thÓ chÊp nhËn cña nhµ ®Çu t khi ®Çu t vµo dù ¸n kh¸c cã cïng møc rñi ro. §iÒu nµy thêng ®îc xem xÐt khi x¸c ®Þnh chi phÝ cña lîi nhuËn gi÷ l¹i. 1.2.2.1. Chi phÝ nî vay Chi phÝ nî vay chÝnh lµ l·i suÊt cña kho¶n vay, ®îc ®o b»ng tû lÖ sinh lêi trªn vèn vay ®ñ ®Ó tr¶ l·i cho nî vay. Tuy vËy phÇn tr¶ nî vay ®îc tÝnh lµ kho¶n chi phÝ hîp lý hîp lÖ vµ ®îc trõ vµo phÇn lîi nhuËn tríc thuÕ cña doanh nghiÖp. Cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm ®îc mét kho¶n tõ thuÕ TNDN ®óng b»ng thuÕ suÊt TNDN nh©n víi phÇn l·i vay ph¶i tr¶. Do ®ã khi tÝnh chi phÝ nî vay thùc tÕ, ngêi ta tÝnh chi phÝ nî vay sau thuÕ vµ ®îc sö dông ®Ó tÝnh chi phÝ b×nh qu©n gia quyÒn cña vèn. Gäi KD lµ chi phÝ nî vay ( l·i vay), t lµ thuÕ suÊt thuÕ TNDN th× chi phÝ sau thuÕ cña nî vay lµ KD(1-t). 1.2.2.2. Chi phÝ cña lîi nhuËn gi÷ l¹i Th«ng thêng cã quan niÖm cho r»ng lîi nhuËn gi÷ l¹i khi ®em tµi s¶n ®Çu t th× kh«ng chÞu chi phÝ. Thùc tÕ chi phÝ cña lîi nhuËn gi÷ l¹i ®îc ®o b»ng chi phÝ c¬ héi cña vèn. ViÖc x¸c ®Þnh chi phÝ c¬ héi cña vèn kh«ng ph¶i lóc nµo còng tÝnh to¸n ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c. Chñ yÕu lµ dùa vµo l·i suÊt tr¸i phiÕu céng víi phÇn thëng rñi ro, tøc lµ so s¸nh chi phÝ cña vèn cæ phÇn vµ chi phÝ nî vay. Còng cã thÓ sö dông m« h×nh ®Þnh gi¸ tµi s¶n –vèn CAPM. Ks = KRF + (KRM_KRF)  Ks :lµ chi phÝ cña lîi nhuËn gi÷ l¹i KRF :lµ tû lÖ sinh lêi kh«ng cã rñi ro, thêng lÊy t¬ng ®¬ng l·i suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c KRM :lµ tû lÖ sinh lêi kú väng ®èi víi c¸c danh môc ®Çu t ®îc ®¸nh gi¸ thêng g¾n víi møc ®é rñi ro. Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368  :lµ chØ sè ®¸nh gi¸ rñi ro cña lîi nhuËn gi÷ l¹i ®Ó t¸i ®Çu t. Trong trêng hîp ®Æc biÖt (hiÕm gÆp trong thùc tÕ) nÕu tû lÖ t¨ng trëng kh«ng ®æi, cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p luång tiÒn chiÕt khÊu: D1 Ks = ------- + g Po Trong ®ã: g lµ tèc ®é t¨ng trëng cæ tøc D1 lµ cæ tøc mong ®îi ®îc tr¶ vµo cuèi n¨m ®Çu Po lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cæ phiÕu 1.2.2.3. Chi phÝ vèn cæ phÇn thêng vµ vèn cæ phÇn u ®·i Cæ phiÕu thêng ®îc huy ®éng tõ c¸c chñ së h÷u míi (cæ ®«ng )cña doanh nghiÖp, phÇn chi tr¶ cæ tøc kh«ng ®îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ doanh nghiÖp dïng lîi nhuËn sau thuÕ ®Ó chi tr¶. Do ®ã, vÒ b¶n chÊt th× vèn cæ phÇn thêng gièng nh lîi nhuËn gi÷ l¹i nhng cã thÓ chÞu thªm chi phÝ ph¸t hµnh. NÕu ¸p dông m« h×nh kh«ng ®æi, t¬ng tù nh c¸ch tÝnh chi phÝ cña lîi nhuËn gi÷ l¹i: D1 Kc = ---------- + g Po(1-F) F lµ tû lÖ % trªn gi¸ trÞ ph¸t hµnh. NÕu m« h×nh t¨ng trëng lµ kh«ng cè ®Þnh th× tuú tõng trêng hîp mµ cã c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh chi phÝ cô thÓ. §èi víi vèn cæ phÇn u ®·i, phÇn chi phÝ nµy gÇn nh cè ®Þnh theo møc ®é tho¶ thuËn: Dp Kp = -------Pu Dp lµ lîi tøc cæ phÇn u ®·i, Pu lµ gi¸ ph¸t hµnh ( ®· trõ ®i phÇn chi phÝ ph¸t hµnh) Víi môc tiªu tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i thiÕt lËp mét c¬ cÊu vèn tèi u nh»m ®¹t ®Õn môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®Ò ra. Khi x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn cña doanh nghiÖp sÏ lµ chi phÝ b×nh qu©n gia quyÒn cña vèn n WACC = WiKi t Wi lµ tû träng nguån vèn thø i Ki lµ chi phÝ cña nguån vèn thø i 1.3. HiÖu qu¶ sö dông vèn vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ 1.3.1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ sö dông vèn Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Vèn lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn ®Ó doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh ®¶m b¶o sù khëi sù cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh th× cÇn ®Æt ra yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. HiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ ®îc hiÓu lµ víi mét lîng vèn nhÊt ®Þnh ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i lµm sao mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt lµm cho ®ång vèn lu«n ®îc b¶o toµn vµ sinh s«i n¶y në. HiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ nãi lªn viÖc yªu cÇu sö dông ®ång vèn cña doanh nghiÖp ®îc hîp lý, cã nghÜalµ ®¹t ®îc c¸c môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®Æt ra nh: n©ng cao gi¸ trÞ doanh nghiÖp, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng , duy tr× kh¶ n¨ng c¹nh tranh, thanh to¸n. Mçi doanh nghiÖp cã mét môc tiªu ho¹t déng kh¸c nhau nhng ®Òu cÇn ®¹t ®îc hiÖu qu¶ sö dông vèn tèi u. V× vËy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ yªu cÇu hµng ®Çu cña mçi doanh nghiÖp. 1.3.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp 1.3.2.1. C¸c chØ tiªu vÒ doanh thu vµ lîi nhuËn §Ó x©y dùng c¸c chØ tiªu vÒ doanh thu vµ lîi nhuËn ngêi ta cã thÓ xem xÐt c¶ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Th«ng thêng ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ c¸c chØ tiªu nµy, ngêi ta thêng ph©n tÝch xem ®Ó ®¹t ®îc mét ®ång doanh thu cÇn bao nhiªu ®ång chi phÝ hoÆc tõ mét ®ång chi phÝ ban ®Çu cã thÓ cho bao nhiªu ®ång doanh thu, ®ång lîi nhuËn. C¸c ®¹i lîng thêng ®îc sö dông lµ doanh thu, thu nhËp, lîi nhuËn vßng tæng vèn kinh doanh, vèn chñ së h÷u… tuú theo gãc ®é cña ngêi ph©n tÝch. Doanh thu thùc hiÖn trong kú + Kh¶ n¨ng s.x.k.d = -------------------------------------------Vèn kinh doanh b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång v«n kinh doanh ®îc sö dông t¹o ra mÊy ®ång doanh thu. Chñ yÕu lµ nh»m so s¸nh gi÷a c¸c ®¬n vÞ ho¹t déng trong mét lÜnh vùc hoÆc gi÷a c¸c kú víi nhau, chØ tiªu nµy cßn thÓ hiÖn xu híng cña kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Lîi nhuËn rßng sau thuÕ + HÖ sè sinh lêi vèn CSH = ---------------------------------Vèn CSH ChØ tiªu nµy cho biÕt hiÖu qu¶ thùc tÕ cña nguån vèn CSH doanh nghiÖp tõ mét ®ång vèn CSH cã thÓ t¹o ra mÊy ®ång lîi nhuËn. Lîi nhuËn sau thuÕ + tiÒn l·i ph¶i tr¶ + HÖ sè sinh lêi = -----------------------------------------------cña tµi s¶n Tæng sè t¶i s¶n Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång tµi s¶n cã kh¶ n¨ng sinh lîi ®îc bao nhiªu ®ång, tõ ®o ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông tµi s¶n. 1.3.2.2. C¸c chØ tiªu ®o lêng kh¶ n¨ng thanh to¸n Kh«ng chØ cã môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn mµ duy tr× tèt kh¶ n¨ng thanh to¸n, gi¶m rñi ro cho doanh nghiÖp còng lµ môc tiªu rÊt quan träng. Tæng tµi s¶n lu ®éng + HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n = ------------------------------------Nî ng¾n h¹n Vèn b»ng tiÒn + c¸c kho¶n ph¶i thu + HÖ sè thanh to¸n nhanh = --------------------------------------------Nî ng¾n h¹n Vèn b»ng tiÒn + HÖ sè thanh to¸n tøc thêi = -------------------------------------------Nî ng¾n h¹n 1.3.2.3. C¸c chØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh Tæng nî ph¶i tr¶ + HÖ sè nî tæng tµi s¶n = -----------------------------------------Tæng tµi s¶n Tæng nî ph¶i tr¶ + HÖ sè nî vèn cæ phÇn = -----------------------------------------Vèn CSH TSC§ hoÆc TSL§ + HÖ sè c¬ cÊu tµi s¶n = --------------------------------------------Tæng tµi s¶n Tæng vèn CSH vµ Vèn nî + HÖ sè c¬ cÊu nguån vèn = -------------------------------------------Tæng nguån vèn 1.3.2.4. Nhãm chØ tiªu vÒ n¨ng lùc ho¹t déng C¸c kho¶n ph¶i thu + Kú thu tiÒn b×nh qu©n = ----------------------------------------------Doanh thu b×nh qu©n mét ngµy Doanh thu thuÇn Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 + HiÖu suÊt sö dông tæng TS = ----------------------------------------------Tæng tµi s¶n Doanh thu thuÇn + HiÖu suÊt sö dông TSC§ = ------------------------------------------------TSC§ Gi¸ vèn hµng b¸n + Vßng quay hµng tån kho = ------------------------------------------------Hµng tån kho 1.3.2.5. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vèn cè ®Þnh Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cã ý nghÜa quan trong ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng cña TSC§ nh sau: Gi¸ trÞ t¨ng (gi¶m) trong kú + HÖ sè t¨ng (gi¶m) TSC§ = --------------------------------------------Gi¸ trÞ TS b×nh qu©n kú Gi¸ trÞ TSC§ míi (t¨ng) trong kú + HÖ sè ®æi míi TSC§ = ---------------------------------------------------Gi¸ trÞ TSC§ cuèi kú Gi¸ trÞ TSC§ lo¹i bá trong kú + HÖ sè lo¹i bá TSC§ = ------------------------------------------------Gi¸ trÞ TSC§ ®Çu kú Trong doanh nghiÖp, hÖ sè t¨ng gi¶m TSC§ chñ yÕu ph¶n ¸nh møc t¨ng, gi¶m vÒ quy m« TSC§, trong khi ®ã hÖ sè ®æi míi vµ lo¹i bá ngoµi viÖc ph¶n ¸nh møc t¨ng gi¶m thuÇn tuý quy m« TSC§ cßn ph¶n ¸nh sù øng dông cña qu¸ tr×nh tiÕn bé KHKT, ®æi míi trang thiÕt bÞ trong doanh nghiÖp. Ngoµi ra cßn mét sè chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸: Doanh thu trong kú + HiÖu qu¶ sö dông TSC§ = -----------------------------------------Sè d TSC§ trong kú ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tõ mét ®ång TSC§ tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu tiªu thô trong kú. Tæng lîi nhuËn trong kú + Tû suÊt lîi nhuËn = -----------------------------------------------Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy ®· ph¶n ¸nh ®îc kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn cè ®Þnh, cø mét ®ång vèn cè ®Þnh th× mang l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. §iÒu nµy lµ cÇn Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 thiÕt bëi v× c¨n cø vµo chØ tiªu cña lîi nhuËn cha ph¶n ¸nh ®îc mét c¸ch ®Çy ®ñ. ChØ tiªu nµy ®¸nh gi¸ lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c¸c ho¹t déng kh¸c. Tæng thu nhËp trong kú + HiÖu qu¶ thu nhËp vèn cè ®Þnh = -------------------------------------------Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú §Ó cã thÓ ®a ra mét kÕ ho¹ch ®óng ®¾n trong viÖc sö dông TSC§ c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cÇn ph¶i xem xÐt tæng hîp c¸c lo¹i chØ tiªu trªn vµ còng ph¶i c¨n cø vµo tõng ®iÒu kiÖn, tõng ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.3.2.6. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông v«n lu ®éng Vèn lu ®éng thêng ®îc ®Çu t vµo TSL§, ®©y lµ tµi s¶n ng¾n h¹n vµ thêng xuyªn lu©n chuyÓn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Çu t mét lîng tµi s¶n cè ®Þnh nh thÕ nµo vÒ quy m« cho phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c môc tiªu vÒ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp lµ c¸c yªu cÇu quan träng ®Æt ra ®èi víi doanh nghiÖp. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ v«n lu ®éng cña doanh nghiÖp nh sau: Doanh thu trong kú + HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng = -----------------------------------------Vèn lu ®éng b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång vèn lu ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Tæng doanh thu + Sè vßng quay cña vèn lu ®éng = ------------------------------------------Vèn lu ®éng b×nh qu©n §©y lµ mét chØ kh¸ quan träng ph¶n ¸nh sù vËn ®éng chu chuyÓn kh«ng ngõng cña vèn lu ®éng. ChØ tiªu nµy cho biÕt vèn lu ®éng quay ®îc mÊy vßng trong kú, vßng quay cµng nhiÒu chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng t¨ng. §Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn lu ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. 1.3.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp 1.3.3.1 Sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng tµi chÝnh Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ThÞ trêng tµi chÝnh liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh huy ®éng vµ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ThÞ trêng tµi chÝnh lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t déng lu©n chuyÓn vèn trùc tiÕp tõ c¸c tæ chøc c¸ nh©n cã vèn sang c¸c tæ chøc c¸ nh©n cÇn vèn ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t déng kinh tÕ hµng ngµy. Mçi doanh nghiÖp ®Òu cã nhu cÇu to lín vÒ vèn ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn. Vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ ®îc cÊp ph¸t trùc tiÕp tõ ng©n s¸ch nhµ níc, tõ nguån vèn liªn doanhll, liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhng còng cã thÓ tõ c¸c trung gian tµi chÝnh. Ngµy nay víi yªu cÇu x¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao tÝnh ®éc lËp tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp th× viÖc huy ®éng sö dông vèn trªn thÞ trêng tµi chÝnh ngµy cµng ®ong vai trß quan träng vµ ¶nh hëng lín ®ªn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Th«ng qua viÖc ®i vay, huy ®éng ph¶i hoµn tr¶ l·i vµ vèn, buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông vèn ®¶m b¶o mang l¹i hiÖu qu¶ cao, ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc, ngµnh träng ®iÓm. C¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lu«n ph¶i tù ®æi míi m¸y mãc trang thiÕt bÞ, n©ng cao n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh. Cã thÓ ®iÒu chØnh sù ¶nh hëng cña thÞ trêng tµi chÝnh ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng qua gi¸ c¶ cña vèn, hµng ho¸ trªn thÞ trêng t¸i chÝnh lµ l·i suÊt ¸p dông møc l·i suÊt cao, hay thÊp tuú thuéc vµo tõng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh trong tõng thêi kú. Ch¼ng h¹n nÕu ¸p dông møc l·i suÊt cao buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông vèn ®Çu t vµo c¸c ngµnh Ýt vèn, sö dông nhiÒu lao ®éng, tõ ®ã gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Còng cã thÓ sö dông l·i suÊt thÊp ®¶m b¶o ®Çu t dµi h¹n, ®Çu t vµo c¸c ngµnh cã hµm lîng vèn vµ kü thuËt cao hoÆc ®iÒu chØnh møc l·i suÊt thÊp theo tõng ngµnh nh»m u tiªn c¸c ngµnh c«ng nghÖ mòi nhän, ngµnh c«ng nghÖ híng vÒ xuÊt khÈu nh may mÆc, ®iÖn tö tin häc… ë níc ta hiÖn nay thÞ trêng tµi chÝnh thùc sù cha ph¸t triÓn, do ®ã viÖc huy ®éng vèn ®Ó më réng ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÒu h¹n chÕ, mÆc dï l·i suÊt cña ng©n hµng ®· liªn tôc gi¶m ®èi víi ho¹t déng cho vay cña s¶n xuÊt kinh doanh. ThÞ trêng chøng kho¸n tuy ®· ®i vµo ho¹t déng th¸ng 7-2000 nhng chØ lµ mét thÞ trêng nhá bÐ, ho¹t ®éng cßn nhiÒu manh món, cßn nhiÒu c¶n trë cho c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp tham ra, do ®ã viÖc qu¶n lý vèn còng kÐm hiÖu qu¶. HiÖn nay thÞ trêng vèn cha thËt sù hoµn chØnh vµ biÕn ®éng theo gi¸ c¶ thÞ trêng, cßn chÞu nhiÒu sù ¸p ®Æt cña c¬ quan qu¶n lý. Nguån tµi chÝnh trùc tiÕp cßn cha ph¸t triÓn, c¸c nguån