TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH
CƠ SỞ THANH HÓA – KHOA KINH TẾ
----------
BÁO CÁO THỰC TẬP
ĐỀ TÀI:
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG
TRUNG VÀ DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH
XÃ HỘI TỈNH THANH HÓA
GIÁO VIÊN HD : LÊ THÙY LINH
SINH VIÊN TH : LÊ ANH TUẤN
MSSV
: 11009413
LỚP
: CDTN13TH
THANH HÓA, THÁNG 03 NĂM 2014.
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
LỜI CAM ĐOAN
Để có được những kiến thức như ngày hôm nay là nhờ công ơn dạy dỗ của các
thầy cô. Vì vậy khi thực hiện bài báo cáo này, bản thân em nghiêm khắc cam đoan bài
báo cáo là do chính bản thân em thực hiện, những số liệu trong bài là hoàn toàn thu
thập được sau quá trình thực tập tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa.
Những lời cam đoan trên là hoàn toàn đúng sự thật, nếu có sai sót, em xin chịu
hoàn toàn trách nhiệm trước nhà trường và Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh
Hóa.
Thanh Hóa, ngày 11 tháng 03 năm 2014
Sinh viên thực hiện
Lê Anh Tuấn
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
i
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện báo cáo thực tập tốt nghiệp, dưới sự hướng dẫn của
giáo viên hướng dẫn – Cô Lê Thùy Linh, được phía Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh
Thanh Hóa và nhà trường tạo điều kiện thuận lợi, em đã có một quá trình nghiên cứu,
tìm hiểu và học tập nghiêm túc để hoàn thành đề tài báo cáo thực tập tốt nghiệp: “Giải
pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách xã
hội Tỉnh Thanh Hóa”.
Em xin được bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới Cô Lê Thùy Linh, người đã tận tình
hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành bài báo cáo này. Xin chân thành
cảm ơn các thầy cô trong khoa Kinh tế cùng toàn thể các thầy cô giáo trường Đại học
Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh đã trang bị kiến thức lý luận chuyên ngành cho
em trong suốt bốn năm vừa qua.
Đồng thời em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể ban lãnh đạo và
cán bộ nhân viên Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa đã tạo mọi điều kiện
cho em tiếp xúc với hoạt động thực tế tại chi nhánh để hoàn thành bài báo cáo thực tập
này một cách tốt nhất.
Mặc dù em đã cố gắng nhưng bài báo cáo thực tập không tránh khỏi được những
thiếu sót. Vì vậy, em rất mong nhận được sự nhận xét, góp ý từ phía thầy cô và bạn
đọc để bài báo cáo được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, ngày 11 tháng 03 năm 2014
Sinh viên thực hiện
Lê Anh Tuấn
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
ii
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
…………Ngày … tháng … năm 2014
T.M ĐƠN VỊ
(Ký tên và đóng dấu)
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
iii
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
…………Ngày … tháng … năm 2014
GIẢNG VIÊN
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
iv
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
…………Ngày … tháng … năm 2014
GIẢNG VIÊN
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
v
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TT
1
2
3
4
5
6
7
TỪ VIẾT TẮT
NHNN
NHTM
NHNo & PTNT
TCTD
TCKT
TG
SXKD
DIỄN GIẢI
Ngân hàng nhà nước
Ngân hàng thương mại
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
Tổ chức tín dụng
Tổ chức kinh tế
Tiền gửi
Sản xuất kinh doanh
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
vi
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN..............................................................................................................ii
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP...................................................................iii
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN.....................................................iv
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN.........................................................v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.....................................................................................vi
MỤC LỤC.................................................................................................................. vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ...........................................................................xi
MỞ ĐẦU....................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài..........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................2
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ
DÀI HẠN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.......................................................3
1.1. Khái quát về tín dụng ngân hàng.........................................................................3
1.1.1. Khái niệm tín dụng..........................................................................................3
1.1.2. Tín dụng ngân hàng.........................................................................................4
1.1.3. Các hình thức tín dụng ngân hàng...................................................................5
1.1.3.1. Căn cứ theo phương thức tín dụng............................................................5
1.1.3.2. Căn cứ theo thời hạn cho vay...................................................................5
1.1.3.3. Căn cứ theo tài sản đảm bảo.....................................................................5
1.1.3.4. Căn cứ theo mục đích sử dụng..................................................................6
1.1.3.5. Căn cứ vào phương thức hoàn trả.............................................................6
1.1.4. Các hình thức đảm bảo tín dụng......................................................................6
1.1.4.1. Cầm cố.....................................................................................................6
1.1.4.2. Thế chấp...................................................................................................7
1.1.4.3. Bảo lãnh...................................................................................................7
1.2. Các vấn đề cơ bản về tín dụng trung và dài hạn trong nền kinh tế..................7
1.2.1. Khái niệm tín dụng trung và dài hạn................................................................7
1.2.2. Đặc điểm tín dụng trung và dài hạn.................................................................8
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
vii
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
1.2.3. Các hình thức tín dụng trung và dài hạn..........................................................8
1.2.3.1. Tín dụng theo dự án đầu tư.......................................................................8
1.2.3.2. Tín dụng thuê mua....................................................................................9
1.2.3.3. Thấu chi..................................................................................................10
1.2.3.4. Bảo lãnh trung và dài hạn mua thiết bị trả chậm.....................................10
1.2.4. Nguyên tắc và điều kiện vay vốn...................................................................10
1.2.4.1. Nguyên tắc cho vay................................................................................10
1.2.4.2. Điều kiện vay vốn...................................................................................10
1.2.5. Vai trò của tín dụng trung và dài hạn trong nền kinh tế thị trường................12
1.2.5.1. Đối với nền kinh tế.................................................................................12
1.2.5.2. Đối với doanh nghiệp.............................................................................13
1.2.5.3. Đối với ngân hàng..................................................................................14
1.3. Chất lượng tín dụng trung và dài hạn của NHTM...........................................14
1.3.1. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn hiện nay....14
1.3.1.1. Nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn là đòi hỏi bức thiết đối với
sự phát triển kinh tế - xã hội................................................................................14
1.3.1.2. Nâng cao chất lượng tín dụng quyết định sự tồn tại và phát triển của các
NHTM................................................................................................................. 16
1.3.2. Khái niệm chất lượng tín dụng trung và dài hạn............................................16
1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng trung và dài hạn...........................18
1.3.3.1. Nhóm chỉ tiêu định tính..........................................................................18
1.3.3.2. Nhóm chỉ tiêu định lượng.......................................................................19
1.3.4. Nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng trung và dài hạn.......................21
1.3.4.1. Nhân tố thuộc về phía khách hàng:.........................................................21
1.3.4.2. Nhân tố thuộc về phía ngân hàng............................................................22
1.3.4.3. Nhân tố thuộc môi trường vĩ mô.............................................................24
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI
HẠN TẠI Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa......................................26
2.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa..............26
2.1.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng chính sách xã hội
Tỉnh Thanh Hóa.......................................................................................................26
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng của các phòng ban...........................................27
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
viii
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức........................................................................................27
2.1.2.2. Chức năng của các phòng ban................................................................29
2.1.3. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng chính sách xã hội
Tỉnh Thanh Hóa.......................................................................................................30
2.1.3.1. Tình hình huy động vốn..........................................................................30
2.1.3.2. Hoạt động sử dụng vốn..........................................................................34
2.1.3.3. Các dịch vụ khác....................................................................................36
2.1.3.4. Kết quả hoạt động kinh doanh................................................................39
2.2. Thực trạng chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách xã
hội Tỉnh Thanh Hóa..................................................................................................41
2.2.1. Quy trình tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh
Thanh Hóa...............................................................................................................41
2.2.2. Tình hình huy động vốn trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách xã hội
Tỉnh Thanh Hóa.......................................................................................................43
2.2.3. Thực trạng chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách xã
hội Tỉnh Thanh Hóa.................................................................................................44
2.2.3.1. Cơ cấu dư nợ tín dụng trung và dài hạn..................................................44
2.2.3.2. Doanh số cho vay và thu nợ tín dụng trung và dài hạn...........................46
2.2.3.3. Chỉ tiêu nợ quá hạn tín dụng trung và dài hạn........................................48
2.2.3.4. Chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng trung và dài hạn..................................51
2.2.3.5. Chỉ tiêu lợi nhuận từ hoạt động tín dụng trung và dài hạn......................53
2.3. Đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng
chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa...........................................................................54
2.3.1. Những thành tựu đạt được.............................................................................54
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân................................................................................55
2.3.2.1. Hạn chế...................................................................................................55
2.3.2.2. Nguyên nhân..........................................................................................56
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ
DÀI HẠN TẠI Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa.............................58
3.1. Mục tiêu hoạt động tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa.........58
3.1.1. Định hướng chung.........................................................................................58
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
ix
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
3.1.2. Định hướng mục tiêu phát triển của Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh
Hóa.......................................................................................................................... 58
3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng
chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa...........................................................................59
3.2.1. Giải pháp mở rộng hoạt động tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính
sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa....................................................................................59
3.2.1.1. Đa dạng hóa các hình thức huy động vốn trung và dài hạn....................59
3.2.1.2. Đa dạng hóa các hình thức tín dụng trung và dài hạn.............................60
3.2.1.3. Đẩy mạnh công tác tư vấn đầu tư...........................................................61
3.2.1.4. Tăng cường công tác Marketing Ngân hàng...........................................61
3.2.1.5. Mở rộng cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.........................62
3.2.1.6. Đơn giản hóa các thủ tục cho vay...........................................................62
3.2.2. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính
sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa....................................................................................63
3.2.2.1. Đổi mới chính sách tín dụng...................................................................63
3.2.2.2. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định dự án đầu tư...........................63
3.2.2.3. Tăng cường hoạt động giám sát..............................................................64
3.2.2.4. Phát hiện và dự báo kịp thời các rủi ro tiềm ẩn.......................................64
3.2.2.5. Hiện đại hóa công nghệ ngân hàng.........................................................65
3.2.2.6. Nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng.....................................................65
3.2.2.7. Tăng cường các biện pháp thu nợ, ngăn ngừa và xử lý nợ quá hạn........66
3.3. Một số kiến nghị..................................................................................................66
3.3.1. Kiến nghị đối với Chính phủ và các bộ..........................................................66
3.3.2. Kiến nghị đối với NHNN Việt Nam..............................................................67
3.3.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng chính sách xã hội Việt Nam............................67
KẾT LUẬN................................................................................................................69
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................70
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
x
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa ....28
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Tình hình huy động vốn tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh
Thanh Hóa.................................................................................................................
Bảng 2.2 Thị phần huy động vốn của Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh
Thanh Hóa..................................................................................................................
Bảng 2.3 Tình hình hoạt động tín dụng tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh
Thanh Hóa..................................................................................................................
Bảng 2.4 Cơ cấu cho vay theo thành phần kinh tế của Ngân hàng chính sách
xã hội Tỉnh Thanh Hóa..............................................................................................
Bảng 2.5 Doanh thu từ các hoạt động dịch vụ của NHNo&PTNT........................
Chi nhánh Đông Sơn...................................................Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.6 Bảng kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng chính sách xã
hội Tỉnh Thanh Hóa...................................................................................................
Bảng 2.7 Tình hình nguồn vốn huy động phân theo thời hạn tại Ngân hàng
chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa...........................................................................
Bảng 2.8 Cơ cấu dư nợ theo thời hạn của Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh
Thanh Hóa..................................................................................................................
Bảng 2.9 Tình hình cho vay trung và dài hạn tại NHNo&PTNT..........................
Chi nhánh Đông Sơn...................................................Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.10 Tình hình nợ quá hạn trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách
xã hội Tỉnh Thanh Hóa..............................................................................................
Bảng 2.11 Tình hình nợ quá hạn trung và dài hạn phân theo mức độ.................
rủi ro tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa.......................................
Bảng 2.12 Vòng quay vốn tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính
sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa.....................................................................................
Bảng 2.13 Lợi nhuận thu được từ hoạt động tín dụng trung và dài hạn tại
Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa........................................................
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
xi
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
GVHD: Lê Thùy Linh
Biểu đồồ 2.1 Trình độ nhân sự của Ngân hàng chính sách xã h ội T ỉnh Thanh Hóa .................................
Biểu đồ 2.2 Tình hình nguồn vốn huy động phân theo thành phần kinh
tế tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa..............................................
Biểu đồ 2.3 Cơ cấu cho vay theo thành phần kinh tế của Ngân hàng
chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa ..........................................................................
Biểu đồ 2.4 Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT chi
nhánh
Đông Sơn ....................................................................Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.5 Tình hình nguồn vốn huy động phân theo thời hạn tại Ngân
hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa................................................................
Biểu đồ 2.6 Tình hình dư nợ theo thời hạn tại NHNo&PTNT chi nhánh
Đông Sơn.................................................................... Error! Bookmark not defined.
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn- MSSV: 11009413
xii
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngân hàng đóng vai trò là trung gian tài chính của nền kinh tế và là một trong
những mắt xích quan trọng cấu thành nên sự vận động nhịp nhàng của nền kinh tế.
Cùng với các ngành kinh tế khác, ngân hàng có nhiệm vụ tham gia bình ổn thị trường
tiền tệ, kiềm chế và đẩy lùi lạm phát, tạo công ăn việc làm cho người lao động, giúp đỡ
các nhà đầu tư, phát triển thị trường vốn, thị trường ngoại hối, tham gia thanh toán và
hỗ trợ thanh toán.
Cùng với sự tăng trưởng và phát triển không ngừng của nền kinh tế, nhu cầu vốn
đã và đang là một nhu cầu vô cùng cấp thiết cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng, trang
thiết bị cũng như chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Tín dụng trung và dài hạn là một công cụ
đắc lực để đáp ứng nhu cầu đó của các doanh nghiệp cũng như hộ kinh doanh, cá thể.
Nhận thấy được tầm quan trọng của hoạt động tín dụng trung và dài hạn đối với
việc phát triển kinh tế - xã hội nói chung và của bản thân ngân hàng nói riêng, Ngân
hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa cũng đã triển khai nhiều biện pháp để có sự
chuyển dịch về cơ cấu tín dụng, tăng dần tỷ trọng cho vay trung và dài hạn và giảm
dần tỷ trọng cho vay ngắn hạn trong cơ cấu cho vay. Tuy nhiên, thực tế hoạt động tín
dụng trung và dài hạn còn gặp nhiều hạn chế, đặc biệt là chất lượng tín dụng trung và
dài hạn còn chưa cao, mang nhiều rủi ro khó nắm bắt.
Để từng bước hoàn thiện trong hoạt động kinh doanh của mình đáp ứng yêu cầu
phát triển nền kinh tế trong huyện cũng như có thể nâng cao hiệu quả hoạt động của
ngân hàng, sau một thời gian thực tập tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh
Hóa, em đã chọn đề tài: “ Nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân
hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa” làm đề tài bài báo cáo thực tập tốt nghiệp
của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
- Hệ thống lại, làm rõ hơn vai trò của tín dụng trung và dài hạn trong việc phát
triển kinh tế - xã hội và vấn đề nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn trong
ngân hàng.
- Nghiên cứu và đánh giá chất lượng tín dụng ,thực trạng hoạt động tín dụng
trung và dài hạn của Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa hiện nay.
- Đưa ra một số giải pháp và kiến nghị để nâng cao chất lượng tín dụng trung và
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn - MSSV: 11009413
Trang 1
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
dài hạn, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng chính sách xã
hội Tỉnh Thanh Hóa.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Bài báo cáo tập trung nghiên cứu vào hoạt động tín dụng và thực trạng chất
lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa
trong những năm gần đây.
4. Phương pháp nghiên cứu
Báo cáo thực tập sử dụng một số phương pháp sau: phương pháp thu thập và
phân tích số liệu, phương pháp tổng hợp, diễn giải, quy nạp, so sánh nhằm nêu bật
mục đích và nội dung nghiên cứu.
5. Nội dung nghiên cứu
Ngoài phần mở đầu và kết luận thì kết cấu báo cáo thực tập tốt nghiệp gồm có 3
chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng tín dụng trung và dài hạn của NHTM
Chương 2: Thực trạng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân hàng chính sách xã
hội Tỉnh Thanh Hóa
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung và dài hạn tại Ngân
hàng chính sách xã hội Tỉnh Thanh Hóa
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn - MSSV: 11009413
Trang 2
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ
DÀI HẠN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Khái quát về tín dụng ngân hàng
1.1.1. Khái niệm tín dụng
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, khi xã hội ngày càng phát triển, đời sống
của người dân càng cao, các doanh nghiệp Nhà nước cũng như doanh nghiệp cổ phần
hay tư nhân ngày càng phát triển mạnh mẽ thì cụm từ “tín dụng” ngày càng được nhắc
đến nhiều hơn.
Tín dụng được coi là mối quan hệ vay mượn lẫn nhau giữa người cho vay và
người đi vay trong điều kiện có hoàn trả cả gốc và lãi sau một thời gian nhất định.
Hay nói cách khác, tín dụng là một phạm trù kinh tế phản ánh mối quan hệ kinh
tế trong đó một cá nhân hay một tổ chức nhường quyền sử dụng một khối lượng giá trị
hoặc hiện vật cho một cá nhân hoặc tổ chức khác với những ràng buộc nhất định về
thời gian hoàn trả, lãi suất, cách thức vay mượn và thu hồi.
Theo quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc
NHNN định nghĩa như sau về hoạt động cho vay: “Cho vay là một hình thức cấp tín
dụng, theo đó TCTD giao cho khách hàng sử dụng một khoản tiền để sử dụng vào mục
đích và thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc hoàn trả cả gốc lẫn lãi”.
Trong mỗi hành vi tín dụng, hai bên cam kết với nhau như sau: bên cho vay thì
giao ngay một số tài sản hay tiền bạc còn bên đi vay phải cam kết sẽ hoàn lại những
đối khoản của số tài sản đó trong một thời gian nhất định và theo một số điều kiện nhất
định nào đó.
Do tính đa dạng về các chủ thể tham gia trong quan hệ tín dụng cũng như do sự
phát triển của nền kinh tế thị trường và các hình thức SXKD đã cho ra đời nhiều hình
thức tín dụng:
Tín dụng thương mại: là quan hệ tín dụng bằng hàng hóa giữa các doanh nghiệp
hoạt động trực tiếp trong lĩnh vực sản xuất, lưu thông hàng hóa, được thực hiện dưới
hình thức mua bán, bán chịu hàng hóa. Về bản chất, quan hệ tín dụng thương mại thể
hiện việc kéo dài thời gian thanh toán của người mua. Do đó, trong quan hệ tín dụng
thương mại, người cho vay chính là người bán chịu hàng hóa, còn người vay là người
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn - MSSV: 11009413
Trang 3
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
mua chịu hàng hóa.
Tín dụng ngân hàng: là quan hệ tín dụng phát sinh giữa các ngân hàng, các tổ
chức tín dụng với các đối tác kinh tế - tài chính của toàn xã hội, bao gồm doanh
nghiệp, cá nhân, tổ chức xã hội, cơ quan nhà nước. Trong đó ngân hàng giữ vai trò vừa
là người đi vay vừa là người cho vay.
Tín dụng nhà nước: là quan hệ tín dụng giữa nhà nước với doanh nghiệp, các tổ
chức kinh tế - xã hội và các cá nhân Trong đó nhà nước là người đi vay bằng cách phát
hành các giấy tờ có giá.
Tín dụng quốc tế: là mối quan hệ giữa các quốc gia, trong đó chủ thể tham gia là
nhà nước, ngân hàng, các doanh nghiệp và các tổ chức tài chính tín dụng quốc tế.
Tín dụng hợp tác xã: là quan hệ tín dụng tập thể, hình thành trong nội bộ các xã
viên hợp tác xã.
1.1.2. Tín dụng ngân hàng
Tín dụng ngân hàng là quan hệ bằng tiền tệ giữa một bên là ngân hàng, một tổ
chức chuyên kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ với một bên là các tổ chức, cá nhân trong
xã hội, trong đó ngân hàng đóng vai trò vừa là người đi vay vừa la người cho vay.
Ngân hàng là một trung gian tài chính, với tư cách là người đi vay, ngân hàng
huy động mọi nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong xã hội bằng các hình thức như nhận
tiền gửi của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hoặc phát hành chứng chỉ tiền gửi, trái
phiếu để huy động vốn trong xã hội. Đồng thời, với tư cách là người cho vay, ngân
hàng đáp ứng nhu cầu vốn cho các đơn vị, tổ chức, cá nhân khi có nhu cầu thiếu vốn
cần được bổ xung trong hoạt động sản xuất. kinh doanh và tiêu dùng.
Trong quan hệ tín dụng ngân hàng có ba loại quan hệ chủ yếu:
Quan hệ tín dụng ngân hàng với doanh nghiệp.
Quan hệ tín dụng giữa ngân hàng với dân cư.
Quan hệ tín dụng giữa ngân hàng với các ngân hàng khác trong và ngoài nước.
Có thể nói tín dụng ngân hàng ngày nay đã và đang là nhân tố thúc đẩy lực lượng
sản xuất phát triển, điều tiết và di chuyển vốn, tăng thêm tính hiệu quả của vốn tiền tệ
trong nền kinh tế thị trường.
Tín dụng ngân hàng mang bản chất chung của tín dụng, vì tín dụng ngân hàng là
một hình thức của tín dụng. Ta có thể thấy rõ bản chất của tín dụng ngân hàng thông
qua quá trình luân chuyển của nó qua các giai đoạn:
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn - MSSV: 11009413
Trang 4
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
Phân phối tín dụng dưới hình thức cho vay: giai đoạn này vốn tiền tệ từ ngân
hàng hay còn gọi là trung gian tài chính đến người đi vay.
Sử dụng vốn: người đi vay sau khi nhận được lượng giá trị đó sẽ sử dụng cho các
mục đích khác nhau như tiêu dùng hay đầu tư sản xuất. Tuy nhiên tiền tệ là một loại
hàng hóa đặc biệt, do đó người đi vay chỉ được sử dụng trong một thời gian nhất định
chứ không được quyền sở hữu nó.
Hoàn trả tín dụng: đây là giai đoạn kết thúc để hoàn thành một chu trình quay
vòng vốn, vốn tín dụng lại quay trở lại với ngân hàng nhưng có thêm phần giá trị tăng
thêm, người vay phải hoàn trả cả gốc lẫn lãi cho ngân hàng.
Như vậy, hoàn trả là bản chất của tín dụng nói chung và của tín dụng ngân hàng
nói riêng. Hoàn trả tín dụng là sự quay trở về của giá trị và luôn phải được bảo tồn về
mặt giá trị và có phần tăng thêm dưới hình thức lợi tức.
1.1.3. Các hình thức tín dụng ngân hàng
Dựa vào các tiêu thức khác nhau mà chúng ta tiến hành phân loại các hình thức
tín dụng ngân hàng.
1.1.3.1. Căn cứ theo phương thức tín dụng
Cho vay từng lần: cho vay từng món theo hồ sơ đề nghị vay vốn, theo từng dự án
SXKD riêng lẻ, không ổn định.
Cho vay theo hạn mức tín dụng: phương thức cho vay này áp dụng với khách
hàng có nhu cầu vay vốn thường xuyên, SXKD ổn định, có uy tín trong quan hệ tín
dụng với ngân hàng; thường ưu tiên các doanh nghiệp Nhà nước.
1.1.3.2. Căn cứ theo thời hạn cho vay
Cho vay ngắn hạn: thời hạn cho vay tối đa là 12 tháng và được xác định phù hợp
với chu kỳ SXKD và khả năng trả nợ của khách hàng.
Cho vay trung hạn: thời hạn cho vay từ trên 12 tháng đến trên 60 tháng.
Cho vay dài hạn: từ 60 tháng trở lên nhưng không quá thời hạn hoạt động còn lại
theo quyết định thành lập hoặc giấy phép thành lập đối với pháp nhân và không quá 15
năm đối với dự án đầu tư phục vụ đời sống.
1.1.3.3. Căn cứ theo tài sản đảm bảo
Cho vay có tài sản thế chấp: là việc ngân hàng căn cứ vào tài sản của khách hàng
để đảm bảo cho khả năng trả nợ của khách hàng. Loại hình này bao gồm các hình
thức: cho vay cầm cố, thế chấp hoặc bảo lãnh.
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn - MSSV: 11009413
Trang 5
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
Cho vay không có tài sản thế chấp: là việc ngân hàng cho vay trên cơ sở tin
tưởng khách hàng, tài sản đảm bảo là uy tín, danh dự của khách hàng. Ngoài ra còn có
hình thức cho vay thông qua việc bảo lãnh bằng tín chấp của tổ chức đoàn thể chính trị
- xã hội cho cá nhân, hộ gia đình nghèo vay vốn.
1.1.3.4. Căn cứ theo mục đích sử dụng
Cho vay nông nghiệp: là loại cho vay để trang trải các chi phí sản xuất: phân bón,
thuốc trừ sâu, giống cây trồng, thức ăn gia súc… hoặc mua sắm máy móc phục vụ hoạt
động nông nghiệp.
Cho vay công nghiệp và thương mại: là loại cho vay ngắn hạn để bổ sung vốn
lưu động cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại dịch vụ.
Cho vay tiêu dùng cá nhân: là loại vay để đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng như
mua sắm các vật dụng đắt tiền. Ngày nay ngân hàng còn thực hiện cho vay để trang
trải chi phí thông thường của đời sống thông qua hoạt động phát hành thẻ tín dụng.
1.1.3.5. Căn cứ vào phương thức hoàn trả
Cho vay hoàn trả một lần: các khoản cho vay sẽ được hoàn trả một lần vào thời
gian xác định trong hợp đồng tín dụng, lãi vay có thể hoàn trả theo thỏa thuận trong
hợp đồng, chẳng hạn theo tháng, theo quý hoặc theo năm.
Cho vay trả góp: việc hoàn trả được tiến hành theo định kỳ, các khoản này có thể
bằng nhau hay không bằng nhau tùy theo thỏa thuận và được thực hiện theo nguyên
tắc trả dần trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng.
1.1.4. Các hình thức đảm bảo tín dụng
1.1.4.1. Cầm cố
Cầm cố là hình thức mà theo đó người nhận tài trợ của Ngân hàng phải chuyển
quyền kiểm soát tài sản đảm bảo sang cho Ngân hàng trong một thời gian nhất định.
Nếu tài sản cầm cố có đăng kí quyền sở hữu thì có thể thảo thuận bên cầm cố giữ tài
sản hoặc giao cho bên thứ 3.
Đối tượng cầm cố có thể là các loại giấy tờ có giá, sổ tiết kiệm, ngoại tệ mạnh,
kim loại quý. Đây chủ yếu là những tài sản có tính thanh khoản cao, có thể chuyển đổi
thành tiền mặt bất cứ lúc nào, dễ quản lý và không chịu ảnh hưởng của môi trường bên
ngoài.
Mục đích của cầm cố là để hạn chế, phòng ngừa rủi ro có thể xảy ra mà người
vay vốn không có khả năng trả nợ cho ngân hàng. Khi thời gian hợp đồng theo thảo
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn - MSSV: 11009413
Trang 6
Báo cáo thực tập tốt nghiệp
GVHD: Lê Thùy Linh
thuận đã hết nếu người vay không trả nợ được thì ngân hàng có quyền thanh lý các tài
sản cầm cố, còn người vay trả đủ cả vốn và lãi cho ngân hàng thì sẽ được trả lại tài sản
cầm cố. Khi tiến hành cầm cố ngân hàng và người vay phải tiến hành định giá các tài
sản đó sao cho hợp lý, quy định rõ ràng quyền và nghĩa vụ giữa các bên để khi có
tranh chấp xảy ra có thể đó là cơ sở để giải quyết.
1.1.4.2. Thế chấp
Thế chấp là hình thức mà theo đó người vay phải chuyển các giấy tờ chứng nhận
quyền sở hữu các tài sản đảm bảo sang Ngân hàng trong một thời gian nhất định. Thế
chấp tài sản phải lập thành văn bản và phải có chứng nhận của cơ quan nhà nước có
thẩm quyền, điều này do hai bên thảo thuận hoặc pháp luật quy định.
Đối tượng thế chấp thông thường là các tài sản có tính thanh khoản thấp hơn so
với các tài sản cầm cố như: bất động sản, máy móc thiết bị. Điểm khác nhau giữa cầm
cố với thế chấp là tài sản thế chấp khi đã được giao cho NHTM thì người sở hữu nó
vẫn có quyền sử dụng nhưng phải tránh các hoạt động làm biến dạng tài sản, còn đối
với tài sản cầm cố thì người sở hữu nó không thể sử dụng cho đến lúc hết thời gian
cầm cố.
1.1.4.3. Bảo lãnh
Bảo lãnh là hình thức ngân hàng yêu cầu người nhận tài trợ phải có sự bảo lãnh
của một cá nhân, tổ chức, hay một Ngân hàng nào đó về khoản vay. Các cá nhân, tổ
chức này sẽ đứng ra trả nợ thay cho người nhận tài trợ nếu họ không có khả năng trả
nợ cho ngân hàng.
Điểm khác nhau cơ bản giữa hình thức này và hai hình thức trên là khá rõ ràng.
Đối với cầm cố, thế chấp bắt buộc phải có sự tham gia của các tài sản trong hợp đồng
còn đối với bảo lãnh thì chỉ cần uy tín và khả năng tài chính của bên nhận bảo lãnh là
có thể thực hiện được.
1.2. Các vấn đề cơ bản về tín dụng trung và dài hạn trong nền kinh tế thị
trường
1.2.1. Khái niệm tín dụng trung và dài hạn
Tín dụng trung và dài hạn: “là hoạt động tài chính tín dụng cho khách hàng vay
vốn trung và dài hạn nhằm thực hiện các dự án phát triển SXKD, phục vụ đời sống”.
Tuỳ theo từng quốc gia, từng thời kỳ mà có những quy định cụ thể của hoạt động tín
dụng trung và dài hạn. Ở Việt Nam, về thời hạn cho vay được xác định phù hợp với
Sinh viên thực hiện: Lê Anh Tuấn - MSSV: 11009413
Trang 7
- Xem thêm -