tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
§Êt níc ta ®ang trong giai ®o¹n ®æi míi, ®æi míi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý
còng nh c¬ chÕ thÞ trêng më ra nh÷ng c¬ héi còng nh th¸ch thøc cho nÒn
kinh tÕ níc nhµ. NÒn kinh tÕ níc nhµ ®ang cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ, cïng
víi nã lµ sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt còng nh dÞch vô, ngµnh ng©n
hµng, gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn ®Êt níc.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt trong khu vùc còng nh trªn thÕ
giíi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ngµy cµng lín m¹nh vµ trong ®ã kh«ng thÓ
phñ nhËn chøc n¨ng,vai trß cña ngµnh ng©n hµng.V× vËy, trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y, viÖc c¶i c¸ch hÖ thèng ng©n hµng bao giê còng lµ ®iÓm nãng trong c¸c
ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña chÝnh phñ vµ c¸c kÕ ho¹ch hîp t¸c ph¸t triÓn víi
c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ.
Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng tæ chøc trung gian tµi chÝnh quan träng
nhÊt, lµ tæ chøc thu hót tiÕt kiÖm lín nhÊt trong hÇu hÕt mäi nÒn kinh tÕ. Hµng
triÖu c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ-x· héi ®Òu
göi tiÒn t¹i ng©n hµng. Ng©n hµng ®ãng vai trß ngêi thñ quü cho toµn x· héi;
lµ tæ chøc cho vay chñ yÕu ®èi víi doanh nghiÖp, c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ mét
phÇn ®èi víi Nhµ níc. Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng cßn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch
kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, v× vËy lµ mét kªnh quan träng trong
chÝnh s¸ch kinh tÕ cña ChÝnh phñ nh»m æn ®Þnh kinh tÕ.
Trong nh÷ng n¨m qua, mÆc dï hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt nam nãi chung
vµ Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt nam ®· nç lùc t×m ra c¸c gi¶i ph¸p
nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ nµy nhng ®©y
lµ mét lÜnh vùc kh¸ phøc t¹p nªn khi thùc hiÖn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ béc
lé nhiÒu h¹n chÕ.
Víi t c¸ch lµ sinh viªn ®îc ®µo t¹o chuyªn ngµnh Ng©n hµng-Tµi
chÝnh taÞ trêng ®¹i häc KTQD, xuÊt ph¸t tõ nhËn thøc trªn, sau mét thêi gian
thùc tËp t¹i Së giao dÞchI-Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn ViÖt nam em xin
m¹n phÐp ®îc chän ®Ò tµi "Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ®èi víi
kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹i Së giao dÞch I- Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t
triÓn ViÖt Nam" ®Ó lµm chuyªn ®Ò thôc tËp víi mong muèn gãp phÇn tæng kÕt
vµ kh¸i qu¸t lý luËn tõ thùc tiÔn, phôc vô cho viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn
dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh nãi riªng vµ c«ng cuéc
CNH-H§H ®Êt níc nãi chung.
1
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn, kÕt cÊu ®Ò tµi gåm:
Ch¬ng 1: Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc
doanh ë ViÖt Nam
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng chÊt lîng tÝn dông Ng©n hµng ®èi víi kinh
tÕ ngoµi quèc doanh t¹i Së giao dÞch I- Ng©n hµng §Çu t vµ Ph¸t triÓn
ViÖt Nam
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông Ng©n hµng ®èi
víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹i Së giao dÞch I- Ng©n hµng §Çu t vµ
Ph¸t triÓn ViÖt Nam
2
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ch¬ng 1
vai trß cña TÝn dông ng©n hµng ®èi víi kinh tÕ
ngoµi quèc doanh ë ViÖt nam
1.1. kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµ vai trß cña nã trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng ë viÖt nam.
§æi míi vµ c¶i tæ lµ xu thÕ chung cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi.
Tríc n¨m 1986, trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan ®iÓm cña
§¶ng vµ Nhµ níc ta lµ xo¸ bá c¸c thµnh phÇn kinh tÕ phi x· héi chñ nghÜa,
x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt víi hai h×nh thøc chñ yÕu lµ kinh tÕ quèc doanh vµ
kinh tÕ tËp thÓ. Trªn thùc tÕ, kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· kh«ng ®îc thõa
nhËn vµ lµm cho nÒn kinh tÕ mÊt c©n ®èi vµ r¬i vµo tr¹ng th¸i tr× trÖ trong mét
thêi gian dµi.
ë ViÖt Nam , ngay tõ §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (1986) ®·
kh¼ng ®Þnh ®êng lèi chÝnh cho ph¸t triÓn kinh tÕ - ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ, cô
thÓ lµ:" ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng nhiÒu thµnh phÇn ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ
trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa".
§êng lèi nµy tiÕp tôc ®îc kh¼ng ®Þnh vµ lµm râ thªm ë c¸c §¹i héi §¶ng
lÇn thø VII, VIII vµ IX. Cho ®Õn nay, cã thÓ nãi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam bao
gåm c¸c thµnh phÇn kinh tÕ sau: kinh tÕ nhµ níc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ níc
ngoµi. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®îc chia thµnh 2 khu vùc lín: khu vùc
kinh tÕ nhµ níc vµ khu vùc kinh tÕ ngoµi nhµ níc (ngoµi quèc doanh, t
nh©n). Khu vùc kinh tÕ nhµ níc bao gåm toµn bé c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ do
nhµ níc trùc tiÕp qu¶n lý tõ trung ¬ng tíi ®Þa ph¬ng. §©y ®îc coi lµ thµnh
phÇn kinh tÕ chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ. Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh
(NQD) bao gåm c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cßn l¹i, ho¹t ®éng bªn c¹nh c¸c doanh
nghiÖp nhµ níc (DNNN) trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· gãp phÇn quan träng
vµo viÖc më réng giao lu hµng ho¸ khai th¸c ®îc tiÒm n¨ng s½n cã cña c¸c
vïng trong c¶ níc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.
1.1.1.Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i.
Thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn së
h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt.C¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh
bao gåm: doanh nghiÖp t nh©n, c«ng tyTNHH, c«ng ty Cæ phÇn, c«ng ty liªn
doanh vµ c¸c ®¬n vÞ theo h×nh thøc Hîp t¸c x·.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· cã
sù ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®¹t mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Víi chÝnh s¸ch
3
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
khuyÕn khÝch vµ hç trî ho¹t ®éng cho thµnh phÇn nµy, sè lîng c¸c doanh
nghiÖp ngoµi quèc doanh ë níc ta ®· t¨ng lªn nhanh chãng. N¨m 1991 míi
chØ cã 123 doanh nghiÖp víi sè vèn ®iÒu lÖ lµ 63 tû ®ång th× ®Õn n¨m 1996 ®·
cã 26.091 doanh nghiÖp víi sè vèn ®iÒu lÖ lªn tíi 8.257 tû ®ång. §Õn n¨m
2004, kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· cã 3.820 hîp t¸c x·, 31.667 doanh nghiÖp
t nh©n vµ 1.286.300 hé kinh tÕ c¸ thÓ vµ 1.826 c«ng ty cæ phÇn.
ë níc ta hiÖn nay,xÐt cô thÓ vÒ lo¹i h×nh doanh nghiÖp,thµnh phÇn
kinh tÕ ngoµi quèc doanh bao gåm: c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n, hîp t¸c x·, doanh nghiÖp t nh©n, hé c¸ thÓ vµ c¸ nh©n kinh doanh.
C«ng ty lµ lo¹i h×nh doanh nghiªp ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty,lµ ®¬n vÞ
kinh tÕ do c¸c c¸ nh©n bá vèn thµnh lËp theo luËt doanh nghiÖp,tr¸ch nhiÖm
quyÒn h¹n còng nh lîi nhuËn ®îc ph©n chia theo tû lÖ gãp vèn.C«ng ty cã
hai lo¹i:
*C«ng ty cæ phÇn lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
- Vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty ®îc chia thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau gäi
lµ cæ phÇn.
- Cæ ®«ng cã thÓ lµ mét tæ chøc, c¸ nh©n, sè lîng cæ ®«ng tèi thiÓu lµ
ba vµ kh«ng h¹n chÕ tèi ®a.
- C«ng ty cæ phÇn cã quyÒn ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng theo
quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n.
- C«ng ty cæ phÇn cã t c¸ch ph¸p nh©n vµ lµ doanh nghiÖp chÞu tr¸ch
nhiÖm vÒ nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n cña c«ng ty trong ph¹m vi sè vèn gãp vµo
c«ng ty.
*C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n lµ c«ng ty trong ®ã phÇn vèn gãp cña
tÊt c¶ c¸c thµnh viªn ph¶i ®îc ®ãng ®Çy ®ñ ngay khi thµnh lËp c«ng ty. C¸c
phÇn gãp vèn ®îc ghi trong ®iÒu lÖ c«ng ty. C«ng ty kh«ng ®îc phÐp ph¸t
hµnh bÊt kú mét lo¹i chøng kho¸n nµo. ViÖc chuyÓn nhîng vèn gãp gi÷a c¸c
thµnh viªn ®îc thùc hiÖn tù do. ViÖc chuyÓn nhîng phÇn vèn gãp cho ngêi
kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn ph¶i ®îc sù nhÊt trÝ cña c¸c thµnh viªn ®¹i diÖn víi
Ýt nhÊt 3/4 sè vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty.
*Hîp t¸c x· lµ ®¬n vÞ kinh tÕ do nhiÒu lao ®éng cïng nhau gãp vèn ®Ó
s¶n xuÊt kinh doanh. Hîp t¸c x· ho¹t ®éng theo luËt hîp t¸c x· vµ trªn nguyªn
t¾c b×nh ®¼ng, d©n chñ, cïng hëng lîi, cïng chÞu rñi ro víi mäi thµnh viªn
nh»m kÕt hîp søc m¹nh tËp thÓ ®Ó gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ h¬n nh÷ng vÊn ®Ò
s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®êi sèng. C¬ quan cao nhÊt lµ §¹i héi x· viªn, c¬ quan
qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña hîp t¸c x· lµ ban chñ nhiÖm hîp t¸c x· ®îc x·
viªn bÇu theo luËt hîp t¸c x·.
4
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
*Doanh nghiÖp t nh©n lµ doanh nghiÖp do mét c¸ nh©n lµm chñ vµ tù
chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh.
*Hé kinh doanh c¸ thÓ lµ mét thùc thÓ kinh doanh do mét c¸ nh©n
hoÆc hé gia ®×nh lµm chñ, kinh doanh t¹i mét ®Þa ®iÓm cè ®Þnh, kh«ng thêng
xuyªn thuª lao ®éng, kh«ng cã con dÊu vµ chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi
s¶n cña m×nh ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh.
Bé phËn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ngµy cµng ph¸t triÓn vµ tõng bíc
hoµn thÞªn ®· vµ ®ang thÓ hiÖn vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ.Tuy
nhiªn,sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh cÇn sù quan t©m rÊt nhiÒu
cña §¶ng vµ Nhµ níc vµ sù nç lùc cña mäi ngµnh, mäi cÊp.
1.1.2.§Æc ®iÓm cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng ë ViÖt Nam.
- Nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh
Trong khu vùc kinh tÕ t nh©n, ngo¹i trõ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu
t níc ngoµi, nguån tµi chÝnh ban ®Çu chñ yÕu dùa vµo tÝch luü c¸ nh©n, gia
®×nh, b¹n bÌ. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, nhu cÇu vèn ®îc huy ®éng phÇn lín
tõ c¸c nguån: lîi nhuËn göi l¹i, vay cña ngêi th©n, vay cña khu vùc thÞ trêng
tÝn dông kh«ng chÝnh thøc, chØ mét phÇn nhá ®îc tµi trî bëi tÝn dông ng©n
hµng. Nguyªn Tæng BÝ th Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng §ç Mêi ®· cã
lÇn ®Ò cËp vÊn ®Ò mµ ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt trong ph¸t triÓn kinh tÕ b»ng 3
ch÷: “Vèn, vèn vµ vèn". C¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ NQD ë ViÖt
Nam còng cã chung quan ®iÓm, hä cho r»ng trë ng¹i lín nhÊt ®ã lµ vÊn ®Ò:
"TÝn dông, tÝn dông vµ tÝn dông". ViÖc tiÕp cËn nguån tÝn dông ng©n hµng lµ
rÊt khã kh¨n ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD, ®Æc biÖt lµ nguån tÝn dông trung
dµi h¹n. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do c¸c thÓ chÕ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn vÊn ®Ò
vèn nh: chÝnh s¸ch ®Êt ®ai, viÖc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt hoÆc tµi s¶n ®Ó
vay vèn cha ®îc hoµn chØnh. Cã thÓ nãi vèn ®ang lµ vÊn ®Ò khã kh¨n nhÊt
®èi víi hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ NQD trong viÖc ph¸t
triÓn h¬n n÷a.
- §Æc ®iÓm vÒ tr×nh ®é, c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
Do h¹n chÕ vÒ vèn nªn n¨ng lùc s¶n xuÊt thÊp kÐo theo tr×nh ®é kü thuËt
c«ng nghÖ cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh cßn l¹c hËu, chñ yÕu vÉn lµ kü thuËt
c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng. Theo sè liÖu ®iÒu tra cña ViÖn nghiªn cøu
kinh tÕ Trung ¬ng n¨m 2003 th× chØ cã 36% doanh nghiÖp vµ 28% sè c«ng ty
sö dông c«ng nghÖ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i, 42,5% doanh nghiÖp vµ 31,2% c«ng ty
sö dông c«ng nghÖ cæ truyÒn, 27,5% doanh nghiÖp vµ 40,8% c«ng ty kÕt hîp
5
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c¶ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ cæ truyÒn. C«ng nghÖ l¹c hËu lµ mét trong nh÷ng
nguyªn nh©n chÝnh lµm cho c¸c s¶n phÈm kÐm søc c¹nh tranh vµ thÞ phÇn
hµng ho¸ bÞ giíi h¹n trong khu«n khæ chËt hÑp. Tuy nhiªn ®©y còng lµ ®Æc
®iÓm chung cña c¸c doanh nghiÖp níc ta, kÓ c¶ doanh nghiÖp Nhµ níc phï
hîp víi ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn,thiÕu n¨ng ®éng,mang
nÆng tÝnh thuÇn n«ng cña níc ta.
-§Æc ®iÓm vÒ tr×nh ®é qu¶n lý, kinh doanh, kü n¨ng ngêi lao ®éng.
Thµnh phÇn xuÊt th©n cña c¸c chñ doanh nghiÖp thuéc kinh tÕ ngoµi
quèc doanh cã tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau: n«ng d©n, thî thñ c«ng, tÇng líp trÝ
thøc. H¬n n÷a, kinh tÕ níc ta míi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng nªn nh÷ng
kiÕn thøc vÒ kinh tÕ, nh÷ng hiÓu biÕt vÒ quy luËt kinh doanh kh«ng ph¶i ai
còng cã thÓ n¾m b¾t ®îc. §iÒu nµy tríc hÕt g©y khã kh¨n trong viÖc ®iÒu
hµnh doanh nghiÖp cho chÝnh nh÷ng ngêi lµm chñ. Hä gÆp nhiÒu h¹n chÕ,
víng m¾c trong c«ng t¸c tæ chøc nh©n sù, trong viÖc ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch
còng nh ph©n tÝch dù ¸n, c¸c c¬ héi ®Çu t.Bªn c¹nh ®ã,®éi ngò ngêi lao
®éng phÇn lín xuÊt th©n tõ d©n nghÌo, n«ng th«n, tr×nh ®é häc vÊn cßn nhÒu
h¹n chÕ nªn kÜ n¨ng còng nh kØ luËt lao ®éng cßn thÊp,cha ®¸p øng ®ñ nhu
cÇu cho c«ng viÖc.
ViÖc thùc hiÖn Ph¸p lÖnh vÒ tµi chÝnh vµ thèng kª cña Nhµ níc trong
c¸c doanh nghiÖp nµy cha ®îc thùc hiÖn nghiªm tóc. PhÇn lín, c¸c doanh
nghiÖp h¹ch to¸n kÕ to¸n chñ yÕu b»ng kinh nghiÖm b¶n th©n. Do ®ã, hä gÆp
nhiÒu khã kh¨n khi tiÕp cËn nguån vèn ng©n hµng v× kh«ng chøng thùc ®îc
n¨ng lùc kinh doanh còng nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña b¶n th©n mét c¸ch râ
rµng.
-§Æc ®iÓm vÒ m«i trêng kinh doanh.
C¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é cña Nhµ níc cßn thiÕu ®ång bé, cha ®Çy
®ñ, cha cã quy ®Þnh râ rµng ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ yªn t©m h¬n khi ®Çu
t vèn vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¶m bít rñi ro trong ho¹t ®éng. C¸c v¨n
kiÖn cña §¶ng c¸c chñ tr¬ng cña Nhµ níc vµ ChÝnh phñ ®· nªu râ vµ c«ng
nhËn vai trß quan träng cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng
nhng viÖc cô thÓ ho¸ thµnh quy ®Þnh vµ híng dÉn chi tiÕt thi hµnh ®Ó t¹o
m«i trêng thuËn lîi ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®Õn nay vÉn cßn nhiÒu
h¹n chÕ.
TÝnh æn ®Þnh cña chÝnh s¸ch kinh tÕ- tµi chÝnh cßn thÊp, thiÕu tÝnh
kÝch thÝch mµ chñ yÕu lµ chÝnh s¸ch thuÕ vµ ph¸p luËt cßn nÆng tÝnh rµng buéc
vÒ nguyªn t¾c, chÕ ®é.
6
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
ChÝnh s¸ch thuÕ cßn nhiÒu u ®·i, chiÕu cè cho thµnh phÇn kinh tÕ
Nhµ níc, cha ®¶m b¶o c«ng b»ng, b×nh ®¼ng vµ sù c¹nh tranh lµnh m¹nh
gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. T×nh tr¹ng cßn nhiÒu ®¬n vÞ kinh tÕ ngoµi quèc
doanh ph¶i ngôy trang nóp bãng díi danh nghÜa kinh tÕ Nhµ níc hßng mong
thu ®îc lîi nhuËn cao lµ b»ng chøng râ rµng vÒ sù bÊt b×nh ®¼ng trong c xö
,thÓ hiÖn ë viÖc u ®·i qu¸ møc ®èi víi kinh tÕ Nhµ níc.
C¸c chÝnh s¸ch Nhµ níc cha thùc sù khuyÕn khÝch kinh tÕ ngoµi
quèc doanh t¨ng cêng sö dông c«ng nghÖ míi, ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, n©ng
cao tr×nh ®é khoa häc kü thuËt. ThiÕu chÝnh s¸ch b¶o hé quyÒn lîi chÝnh ®¸ng
cña ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp t nh©n vÒ c¸c chÕ ®é ngêi lao
®éng BHXH, BHYT trong thêi gian lµm viÖc, khi vÒ giµ.
Thñ tôc hµnh chÝnh cßn nhiÒu phiÒn hµ, nhòng nhiÔu.T×nh tr¹ng quan
liªu, cöa quyÒn trong qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc
doanh nãi riªng vÉn ®ang lµ nh©n tè c¶n trë kh«ng nhá ®èi víi s¶n xuÊt kinnh
doanh.MÆt kh¸c, m«i trêng s¶n xuÊt còng nh tiªu thô s¶n phÈm còng gÆp
nhiÒu khã kh¨n do søc c¹nh tranh cßn kÐm.
Tãm l¹i, c¸c ®Æc ®iÓm nãi chung vµ m«i trêng kinh doanh cña thµnh
phÇn kinh tÕ nµy nãi riªng cßn nhiÒu bÊt cËp, ¶nh hëng kh«ng nhá tíi ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña thµnh phÇn kinh tÕ nµy.Do ®ã, cÇn cã sù quan
t©m ®óng mùc cña c¸c ngµnh c¸c cÊp vµ ®Æc biÖt lµ cña ngµnh ng©n hµng t¹o
®Ó ®iÒu kiÖn cho hä trong viÖc tiÕp cËn vèn ng©n hµng phôc vô nhu cÇu chÝnh
®¸ng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
1.1.3.Vai trß cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng ë ViÖt nam.
Trong xu thÕ më cöa héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ, nÒn kinh tÕ hµng ho¸
nhiÒu thµnh phÇn ®îc thõa nhËn vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn. Kinh tÕ ngoµi
quèc doanh ®· vµ ®ang chøng tá ®îc vai trß quan träng cña m×nh trong nÒn
kinh tÕ níc ta hiÖn nay.§iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn ë:
1.1.3.1. Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· t¹o ®iÒu kiÖn
khai th¸c tèi ®a nguån lùc cña ®Êt níc.
Tr¶i qua 15 n¨m ®æi míi, mÆc dï ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu nhng tr×nh
®é nÒn kinh tÕ níc ta vÉn cßn thÊp trong khi tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ cßn rÊt lín, kinh tÕ Nhµ níc kh«ng thÓ khai th¸c vµ tËn dông hÕt ®îc
nh÷ng tiÒm n¨ng nµy. V× vËy cÇn ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ ngoµi quèc doanh míi
cã thÓ khai th¸c tèt c¸c nguån lùc cña ®Êt níc. ViÖc khuyÕn khÝch thµnh phÇn
kinh tÕ ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn sÏ huy ®éng ®îc mét lîng vèn lín ®ang
n»m trong d©n, t¹o ®iÒu kiÖn cho n¨ng lùc con ngêi ®îc gi¶i phãng vµ ph¸t
7
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
huy m¹nh mÏ. Mäi c¸ nh©n, tæ chøc ®Òu cè g¾ng ph¸t huy tèi ®a kh¶ n¨ng cña
m×nh, t×m kiÕm, khai th¸c c¸c nguån lùc v× lîi Ých cña chÝnh b¶n th©n. §ã lµ
®éng lùc kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, thóc ®Èy x· héi ph¸t
triÓn.
1.1.3.2. Kinh tÕ ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn thu hót lao
®éng, gãp phÇn gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp trong x· héi.
Nh chóng ta ®· biÕt ViÖt Nam lµ mét níc cã d©n sè trÎ, lùc lîng lao
®éng ®«ng ®¶o, kinh tÕ Nhµ níc kh«ng thÓ t¹o ra ®Çy ®ñ c«ng ¨n viÖc lµm
cho tÊt c¶. H¬n n÷a tr¶i qua mét giai ®o¹n nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ
tËp trung, bao cÊp ®· béc lé râ nh÷ng mÆt non kÐm cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö
dông lao ®éng cho nªn víi chñ tr¬ng gi¶m biªn chÕ, kinh tÕ ngoµi quèc
doanh lµ ®èi träng ®Ó thu hót lao ®éng d«i ra tõ c¸c ®¬n vÞ, c¬ quan Nhµ níc
vµ hµnh chÝnh sù nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, do tÝnh ®a d¹ng trong lo¹i h×nh cña
kinh tÕ ngoµi quèc doanh, nã cã mÆt trong tÊt c¶ mäi nghµnh nghÒ lÜnh vùc, cã
mÆt ë c¶ n«ng th«n vµ thµnh thÞ, cã thÓ dÔ dµng thµnh lËp bëi mét c¸ nh©n,
mét gia ®×nh, hay mét sè cæ ®«ng liªn kÕt l¹i díi d¹ng c«ng ty tr¸ch nhiÖm
h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn cïng víi viÖc sö dông kü thuËt s¶n xuÊt cÇn t¬ng
®èi nhiÒu lao ®éng. Do vËy, kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ n¬i t¹o viÖc lµm
nhanh nhÊt, dÔ dµng h¬n so víi kinh tÕ Nhµ níc.
1.1.3.3. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ, kinh tÕ ngoµi quèc doanh
ngµy cµng ph¸t triÓn nhanh chãng, ®ãng gãp ngµy cµng lín vµo tû träng
GDP cña quèc gia .
MÆc dï cßn lÐp vÕ h¬n so víi kinh tÕ Nhµ níc song sù ®ãng gãp vµo
GDP cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong nh÷ng n¨m qua ®· chøng tá ®îc vai
trß cÇn thiÕt cña thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt
níc.§iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
B¶ng 1: Tæng s¶n phÈm trong níc ph©n theo ngµnh kinh tÕ
§¬nvÞ:tû®ång
Thµnh phÇn kinh tÕ
N¨m2002
%
N¨m2003
%
N¨m2004
%
1. Kinh tÕ Nhµ níc
124732
2.Kinh tÕ ngoµi quèc 231645
doanh
35
65
132624
281826
32
68
137652
353962
28
72
Tæng sè
100
414450
100
491614
100
356377
Nguån:Niªn gi¸m thèng kª 2004
8
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Nh vËy tû träng GDP kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¨ng dÇn qua c¸c n¨m:
65% n¨m 2002, 68% n¨m 2003 vµ 72% n¨m 2004, ho¹t ®éng cña kinh tÕ
ngoµi quèc doanh ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng. Bëi lÏ,kh¸c víi kinh tÕ Nhµ níc, thµnh phÇn kinh nµy ph¶i tù th©n vËn
déng ®Ó v¬n lªn mµ kh«ng hÒ cã mét sù u ®·i nµo tõ phÝa Nhµ níc, do ®ã,
hä ®· cè g¾ng ph¸t huy mäi nh©n tµi vËt lùc nh»m kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh
trªn thÞ trêng.Trong mÊy n¨m qua, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ lo¹i h×nh kinh tÕ
nµy ®· gãp phÇn lµm t¨ng GDP, t¨ng ng©n s¸ch Nhµ níc, qua ®ã thóc ®Èy t¸i
s¶n xuÊt më réng, t¹o ®iÒu kiÖn cho lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
1.1.3.4 Kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹o ra sù c¹nh tranh, gãp phÇn t¹o
ra sù ph¸t triÓn s«i ®éng cña nÒn kinh tÕ.
Tõ nh÷ng thùc tÕ cho ta thÊy sù ph¸t triÓn kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®·
lµm t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Bëi v×, kinh tÕ ngoµi quèc doanh ph¸t
triÓn trªn nhiÒu lÜnh vùc, ngµnh nghÒ lµm cho thÞ trêng hµng ho¸ trë nªn
phong phó, ®a d¹ng, s«i ®éng, t¹o ra sù thu hót. Tríc sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh, c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc buéc ph¶i ph©n
tÝch, ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh cho phï hîp h¬n nh»m n©ng cao kh¶
n¨ng c¹nh tranh cña m×nh. §iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh r»ng viÖc ph¸t triÓn kinh
tÕ ngoµi quèc doanh kh«ng nh÷ng kh«ng lµm suy yÕu kinh tÕ Nhµ níc mµ
cßn thóc ®Èy thµnh phÇn nµy ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n. Thµnh phÇn kinh tÕ
ngoµi quèc doanh ®ãng vai trß hç trî cho kinh tÕ Nhµ níc ph¸t triÓn, gi¶i
quyÕt nh÷ng yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®Æt ra mµ kinh tÕ quèc doanh kh«ng ®¶m
nhËn hÕt.
Kinh tÕ ngoµi quèc doanh võa lµ ®èi thñ c¹nh tranh quyÕt liÖt võa lµ ®èi
t¸c lµm ¨n trong qu¸ tr×nh cung cÊp s¶n phÈm, hoµn thiÖn s¶n phÈm, tiªu thô
s¶n phÈm, cung cÊp ®Çu vµo cho kinh tÕ Nhµ níc. Sù kÕt hîp s¶n xuÊt- tiªu
thô gi÷a kinh tÕ Nhµ níc vµ kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹o ra mét d©y chuyÒn
s¶n xuÊt míi cña x· héi, gióp cho thêi gian s¶n xuÊt tiªu thô ®îc rót ng¾n vµ
s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®îc hoµn thiÖn víi chÊt lîng ngµy cµng tèt h¬n.
Nh vËy, sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· thóc ®Èy vµ t¨ng
cêng c¸c mèi quan hÖ trong níc, ®ång thêi t¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ buéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c chñ thÓ nãi
riªng ph¶i lu«n ®æi míi hoµn thiÖn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Kinh tÕ ngoµi quèc
doanh cßn lµ m«i trêng thuËn lîi ®Ó më réng hîp t¸c kinh tÕ víi níc ngoµi.
Trong nÒn kinh tÕ më cöa hiÖn nay, giao lu kinh tÕ gi÷a c¸c níc ph¸t triÓn
m¹nh, nÕu kh«ng cã mét chÝnh s¸ch ®óng ®¾n th× chóng ta sÏ kh«ng thÓ khai
th¸c hÕt ®îc tiÒm n¨ng cña thµnh phÇn kinh tÕ nµy.
9
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
1.1.3.5 Sù ph¸t triÓn kinh tÕ ngoµi quèc doanh gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh
C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· ®a ra môc tiªu ®Õn
n¨m 2010, níc ta c¬ b¶n trë thµnh níc c«ng nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã còng ®Æt
ra môc tiªu ®Õn n¨m 2005 cã kho¶ng 60% doanh nghiÖp Nhµ níc sÏ cæ phÇn
ho¸. Nh vËy víi vai trß cña m×nh, trong nh÷ng n¨m tíi kinh tÕ ngoµi quèc
doanh sÏ ®îc më réng vµ lµ n¬i tËp trung vèn, nh©n lùc vµo c¸c ngµnh kinh tÕ
®ßi hái nhiÒu hµm lîng tri thøc nh c«ng nghÖ th«ng tin, ®iÖn tö... còng nh
cã thÓ lÊp ®Çy nh÷ng kho¶ng trèng trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh
kh«ng cÇn nhiÒu vèn, cã møc lîi nhuËn kh«ng cao mµ c¸c nhµ ®Çu t lín Ýt
quan t©m tíi. §©y còng lµ quan ®iÓm cña §¶ng ta trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp
ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
1.2.Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ
ngoµi quèc doanh.
1.2.1 Kh¸i niÖm TÝn dông ng©n hµng
TÝn dông lµ mét ph¹m trï kinh tÕ vµ còng lµ s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ
hµng ho¸. Nã lµ ®éng lùc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn lªn giai
®o¹n cao h¬n. Tån t¹i vµ ph¸t triÓn qua nhiÒu h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, ngµy
nay tÝn dông ®îc hiÓu theo ng«n ng÷ th«ng thêng lµ quan hÖ vay mîn dùa
trªn nh÷ng nguyªn t¾c:
- Ngêi cho vay chuyÓn giao cho ngêi ®i vay mét lîng gi¸ trÞ nhÊt
®Þnh. Gi¸ trÞ nµy cã thÓ díi h×nh th¸i tiÒn tÖ hoÆc díi h×nh th¸i hiÖn vËt nh
hµng ho¸, m¸y mãc, thiÕt bÞ, bÊt ®éng s¶n...
- Ngêi ®i vay chØ sö dông t¹m thêi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, sau
khi hÕt thêi h¹n sö dông theo tho¶ thuËn, ngêi ®i vay ph¶i hoµn tr¶ cho ngêi
cho vay.
- Gi¸ trÞ hoµn tr¶ th«ng thêng lín h¬n gi¸ trÞ lóc cho vay nãi c¸ch kh¸c
ngêi ®i vay ph¶i tr¶ thªm phÇn l·i vay.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña nÒn s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng
ho¸ quan hÖ tÝn dông ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn th«ng qua c¸c h×nh thøc: tÝn
dông Nhµ níc, tÝn dông th¬ng m¹i vµ tÝn dông ng©n hµng.
TÝn dông Ng©n hµng lµ quan hÖ kinh tÕ trong ®ã cã sù chuyÓn quyÒn
sö dông t¹m thêi mét lîng vèn gi÷a Ng©n hµng víi kh¸ch hµng trong mét
thêi gian nhÊt ®Þnh vµ sau thêi gian ®ã lîng vèn ®îc hoµn tr¶ céng thªm
phÇn l·i trªn lîng vèn theo mét l·i suÊt nhÊt ®Þnh.
TÝn dông Ng©n hµng ®îc biÓu hiÖn qua c¸c quan hÖ sau: quan hÖ tÝn
dông Ng©n hµng víi kinh tÕ Nhµ níc, gi÷a Ng©n hµng víi kinh tÕ NQD, víi
10
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
c¸c c¸ nh©n, quan hÖ tÝn dông gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi. Trong nÒn kinh tÕ,
Ng©n hµng ®ãng vai trß lµ mét tæ chøc tµi chÝnh trung gian. V× vËy, trong quan
hÖ tÝn dông víi c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n, Ng©n hµng ®ång thêi võa lµ
ngêi ®i vay, võa lµ ngêi cho vay. Víi t c¸ch lµ ngêi ®i vay, Ng©n hµng
nhËn tiÒn göi cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n hoÆc ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn
göi, tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng trong x· héi. Tr¸i l¹i víi t c¸ch lµ ngêi cho vay,
Ng©n hµng cung cÊp tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¸ nh©n. Kh¸c víi
tÝn dông th¬ng m¹i ®îc cung cÊp díi h×nh thøc hµng hãa, cßn tÝn dông
Ng©n hµng ®îc cung cÊp díi h×nh thøc tiÒn tÖ bao gåm tiÒn mÆt vµ bót tÖ chñ yÕu lµ bót tÖ.
1.2.2 Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng
Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i tÝn dông theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau tïy
theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ môc tiªu qu¶n lÝ cña ng©n hµng, sau ®©y lµ
mét sè c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn hiÖn nay:
C¨n cø vµo thêi gian cho vay, tÝn dông gåm cã:
+ TÝn dông ng¾n h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n cho vay díi 12
th¸ng, tÝn dông ng¾n h¹n bao gåm c¸c lo¹i: cho vay bæ sung vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, th¬ng m¹i dÞch vô; chiÕt khÊu chøng tõ cã
gi¸; cho vay ®¸p øng nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ ®êi
sèng víi hé t nh©n, c¸ thÓ.
+ TÝn dông trung h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n cho vay tõ 12 th¸ng
®Õn 60 th¸ng. Lo¹i tÝn dông nµy chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó ®Çu t mua s¾m tµi
s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt kinh
doanh, x©y dùng c¸c dù ¸n cã quy m« võa vµ nhá cã thêi gian thu håi vèn
nhanh.
+ TÝn dông dµi h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n trªn 5 n¨m. Lo¹i tÝn
dông nµy chñ yÕu ®îc sö dông ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn dµi h¹n nh: x©y
dùng nhµ ë, c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i cã quy m« lín, ®Çu t
x©y dùng c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp.
C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông, tÝn dông bao gåm:
+ TÝn dông s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸: lµ lo¹i tÝn dông cÊp cho c¸c
chñ thÓ kinh tÕ ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ lu th«ng hµng ho¸.
+ TÝn dông tiªu dïng: lµ lo¹i tÝn dông cung cÊp cho c¸c c¸ nh©n ®Ó ®¸p
øng nhu cÇu tiªu dïng nh mua s¾m nhµ cöa, ph¬ng tiÖn ®i l¹i, c¸c hµng ho¸
tiªu dïng... TÝn dông tiªu dïng ®îc cÊp ph¸t díi h×nh thøc cho vay b»ng tiÒn
hoÆc díi h×nh thøc b¸n chÞu hµng ho¸.
11
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
C¨n cø vµo sù b¶o ®¶m cho vay, tÝn dông bao gåm:
+ TÝn dông kh«ng cã b¶o ®¶m (tÝn chÊp): lµ lo¹i tÝn dông kh«ng cã tµi
s¶n cÇm cè, thÕ chÊp hoÆc b¶o l·nh cña ngêi thø ba ®Ó ®¶m b¶o cho kh¶ n¨ng
hoµn tr¶ cña kho¶n vay. ViÖc ®i vay chØ dùa vµo uy tÝn cña ngêi vay hoÆc b¶o
l·nh b»ng uy tÝn cña mét bªn thø ba lµ c¸c doanh nghiÖp hay c¸c tæ chøc ®oµn
thÓ chÝnh trÞ - x· héi.
+ TÝn dông cã b¶o ®¶m: lµ lo¹i tÝn dông mµ khi Ng©n hµng cÊp tÝn dông
®ßi hái ngêi vay ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b¶o l·nh cña bªn thø
ba (cã thÓ b¶o l·nh b»ng tµi s¶n cña bªn thø ba hoÆc b¶o l·nh cña tæ chøc tÝn
dông kh¸c) ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî vay. §©y lµ lo¹i tÝn dông ®îc
tÊt c¶ c¸c Ng©n hµng ¸p dông trong viÖc cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng, ®Æc biÖt
lµ kho¶n vay lín, c¸c kho¶n ®Çu t trung, dµi h¹n.
C¨n cø vµo ®èi tîng, tÝn dông bao gåm:
+ TÝn dông vèn lu ®éng: lµ lo¹i tÝn dông ®îc cÊp ®Ó bæ sung vèn lu
®éng cho c¸c tæ chøc kinh tÕ, tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh nh mua nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸ dù tr÷, chi cho c¸c chi phÝ s¶n xuÊt,
cho vay ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. TÝn dông vèn lu ®éng thêng
®îc sö dông ®Ó bï ®¾p møc vèn lu ®éng t¹m thêi thiÕu hôt. Thêi gian cho
vay vèn ng¾n h¹n thêng díi 12 th¸ng.
+ TÝn dông vèn cè ®Þnh: lµ lo¹i tÝn dông ®îc cÊp ®Ó h×nh thµnh vèn cè
®Þnh. Lo¹i tÝn dông nµy thêng dïng ®Ó ®Çu t mua s¾m TSC§, c¶i tiÕn vµ ®æi
míi kü thuËt, c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt, x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp vµ c«ng
tr×nh míi. Thêi h¹n cho vay ®èi víi lo¹i tÝn dông nµy trªn 12 th¸ng.
C¨n cø vµo h×nh thøc ,tÝn dông bao gåm:
+ChiÕt khÊu:Lµ viÖc ng©n hµng øng tríc tiÒn cho kh¸ch hµng t¬ng
øng víi gi¸ trÞ cña th¬ng phiÕu trõ ®i phÇn thu nhËp cña ng©n hµng ®Ó së h÷u
mét th¬ng phiÕu cha ®ªn h¹n(hoÆc mét giÊy nî).§ay chØ lµ h×nh thøc trao
®æi tr¸i quyÒn.
+Cho vay:Lµ viÖc ng©n hµng ®a tiÒn cho kh¸ch hµng víi cam kÕt
kh¸ch hµng ph¶i hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Cã
nhiÒu lo¹i cho vay:
Cho vay thÊu chi
ThÊu chi lµ nghiÖp vô cho vay qua ®ã ng©n hµng cho phÐp ngêi
vay ®îc chi tréi trªn sè d tiÒn göi thanh to¸n cña m×nh ®Õn mét giíi h¹n
nhÊt ®Þnh vµ trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.Giíi h¹n naú ®îc gäi lµ
h¹n møc thÊu chi.
12
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Cho vay trùc tiÕp tõng lÇn.
Lµ h×nh thøc cho vay t¬ng ®èi phæ biÕn cña ng©n hµng ®èi víi
c¸c kh¸ch hµng kh«ng cã nhu cÇu vay thêng xuyªn,kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó
®îc cÊp h¹n møc th©u chi.Mçi lÇn vay,kh¸ch hµng ph¶i lµm ®¬n vµ tr×nh
ng©n hµng ph¬ng ¸n sö dông vèn vay.Ng©n hµng sÏ ph©n tÝch kh¸ch hµng vµ
kÝ hîp ®ång cho vay,x¸c ®Þnh quy m« cho vay, thêi h¹n gi¶i ng©n,thêi h¹n tr¶
nî,l·i suÊt vµ yeu cÇu ®¶m b¶o nÕu cÇn.Mçi mãn vay ®îc t¸ch biÖt thµnh c¸c
hå s¬ kh¸c nhau.
Cho vay theo h¹n møc
Lµ nghiÖp vô tÝn dông mµ theo ®ã ng©n hµng tháa thuËn cÊp cho
kh¸ch hµng h¹n møc tÝn dông.H¹n møc tÝn dông cã thÓ tÝnh cho c¶ k× hoÆc
cuèi kú.§ã lµ sè d tèi ®a t¹i thêi ®iÓm tÝnh. H¹n møc tÝn dông ®îc cÊp trªn
c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, nhu cÇu vèn vµ nhu cÇu vay vèn cña
kh¸ch hµng.
Cho vay lu©n chuyÓn
Lµ nghiÖp vô cho vay dùa trªn lu©n chuyÓn cña hµng hãa.Doanh
nghiÖp khi mua hµng cã thÓ thiÕu vèn, ng©n hµng cã thÓ cho vay ®Ó mua hµng
vµ sÏ thu nî khi doanh nghiÖp b¸n hµng.Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tháa thuËn
víi nhau vÒ ph¬ng thøc vay, h¹n møc tÝn dông, c¸c nguån cung cÊp hµng hãa
vµ kh¶ n¨ng tiªu thô.h¹n møc tÝn dông cã thÓ ®îc tháa thuËn trong mét hoÆc
vµi n¨m.
Cho vay tr¶ gãp
Lµ h×nh thøc tÝn dông theo ®ã ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng tr¶
gèc lµm nhiÒu lÇn trong thêi h¹n tÝn dông ®· tháa thuËn. Cho vay tr¶ gãp
thêng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n, tµi trî cho ta× s¶n
cè ®Þnh hoÆc hµng l©u bÒn.Sè tiÒn tr¶ mçi lÇn ®îc tÝnh to¸n sao cho phï hîp
víi kh¶ n¨ng tr¶ nî.
Cho vay gi¸n tiÕp
PhÇn lín cho vay cña ng©n hµng lµ cho vay trùc tiÕp.Bªn c¹nh ®ã,
ng©n hµng còng ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc cho vay gi¸n tiÕp-lµ h×nh thøc cho vay
th«ng qua c¸c tæ chøc trung gian.
+B¶o l·nh:lµ viÖc ng©n hµng cam kÕt thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi
chÝnh hé kh¸ch hµng cña m×nh th«ng qua uy tÝn cña ng©n hµng,qua ®ã ®Ó thu
lîi.
+Cho thuª:Lµ viÖc ng©n hµng bá tiÒn mua tµi s¶n ®Ó cho kh¸ch
hµng thuª theo nh÷ng tháa thuËn nhÊt ®Þnh.Sau thêi gian nhÊt ®Þnh, kh¸c hµng
ph¶i tr¶ c¶ gèc vµ l·i cho ng©n hµng
13
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Cho thuª cña ng©n hµng thêng lµ h×nh thøc tÝn dông trung vµ dµi
h¹n.Ng©n hµng mua tµi s¶n cho kh¸ch hµng thuª víi thêi h¹n sao cho ng©n
hµng ph¶i thu gÇn ®ñ(hoÆc thu ®ñ) gi¸ trÞ cña tµi s¶n cho thuª céng l·i.HÕt h¹n
thuª,kh¸ch hµng cã thÓ mua l¹o tµi s¶n ®ã.
1.2.3. Quy tr×nh tÝn dông
Quy tr×nh tÝn dông lµ tËp hîp néi dung, kü thuËt nghiÖp vô c¬ b¶n, c¸c
bíc ph¶i tiÕn hµnh tõ khi b¾t ®Çu ®Õn khi kÕt thóc mét mãn vay. Th«ng
thêng, ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ tÝn dông th× quy tr×nh tÝn dông ph¶i tu©n theo c¸c
bíc sau:
1. Khai th¸c kh¸ch hµng cò, t×m kiÕm dù ¸n, kh¸ch hµng míi.
2. Híng dÉn kh¸ch hµng vÒ ®iÒu kiÖn tÝn dông vµ lËp hå s¬ vay vèn.
3. Ph©n tÝch thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vµ ph¬ng ¸n vay vèn.
4. Ra quyÕt ®Þnh cho vay, th«ng b¸o ®Õn kh¸ch hµng.
5. KiÓm tra, hoµn chØnh hå s¬ cho vay vµ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o
l·nh.
6. KiÓm so¸t trong khi cho vay, ph¸t tiÒn vay.
7. Gi¸m s¸t kh¸ch hµng sö dông vèn vay, theo dâi ho¹t ®éng cña dù ¸n.
8. Thu håi vèn vµ xö lý nî.
9. Thanh lý hîp ®ång tÝn dông.
Quy tr×nh tÝn dông lµ bíc quan träng ®Ó thùc thi chÝnh s¸ch tÝn dông.
Thùc vËy, tu©n theo c¸c bíc cña quy tr×nh tÝn dông, Ng©n hµng sÏ t×m kiÕm,
lùa chän ®îc kh¸ch hµng phï hîp, cã uy tÝn, ®¹o ®øc. Khi ¸p dông quy tr×nh
tÝn dông cÇn ph¶i s¸ng t¹o më réng, n©ng cao nghiÖp vô ®Ó trë thµnh kü n¨ng,
nghÖ thuËt cho vay cña Ng©n hµng vµ n¨ng lùc cña tõng c¸n bé, phï hîp víi
yªu cÇu ®a d¹ng cña thÞ trêng.
1.2.4. Vai trß cña tÝn dông Ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña
kinh tÕ ngoµi quèc doanh ë ViÖt nam nãi riªng.
ë mçi níc, do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chiÕn lîc kinh tÕ - x· héi
kh¸c nhau cho nªn vai trß tÝn dông Ng©n hµng ®îc thÓ hiÖn vµ cã nh÷ng ®Þnh
híng kh¸c nhau. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam hiÖn nay, nhiÖm vô ®îc ®Æt ra lµ
tÝn dông Ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ nãi
chung vµ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng.
-TÝn dông Ng©n hµng thùc hiÖn qu¸ tr×nh huy ®éng c¸c nguån vèn
nhµn rçi ®a vµo ®Çu t, ®¸p øng nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ
gãp phÇn t¸i s¶n xuÊt më réng nÒn kinh tÕ.
Vèn lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh,
kÓ tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt kinh doanh còng nh khi mét lo¹i h×nh s¶n xuÊt
14
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
kinh doanh míi ra ®êi. Trong bÊt kú nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nµo còng cã nguån
tiÒn nhµn rçi vµ cha sö dông trong mäi tæ chøc, thµnh phÇn kinh tÕ. TÝn dông
Ng©n hµng ®· tËp trung c¸c nguån tiÒn ®ã th«ng qua ho¹t ®éng huy ®éng vèn
cña m×nh theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ vµ cã l·i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c¸c tæ chøc kinh tÕ cã thÓ më tµi kho¶n tiÒn
göi t¹i Ng©n hµng ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng giao dÞch víi c¸c tæ chøc kh¸c vµ
tiÒn göi trong tµi kho¶n cña c¸c ®¬n vÞ lu«n ph¶i cã sè d nhÊt ®Þnh. Nhê vËy
mµ Ng©n hµng cã thÓ huy ®éng nh÷ng nguån tiÒn t¹m thêi nhµn rçi trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ - x· héi vµ nguån dù tr÷
cha dïng ®Õn cña ng©n s¸ch Nhµ níc, h×nh thµnh nªn nguån vèn. Tõ ®ã,
ng©n hµng tiÕn hµnh ph©n phèi c¸c nguån ®ã mét c¸ch cã kÕ ho¹ch, ®¸p øng
nhu cÇu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng.
- TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn vµ tËp trung
s¶n xuÊt, lµ c«ng cô tµi trî cho c¸c ngµnh kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn vµ ngµnh
kinh tÕ mòi nhän.
Nhµ níc ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ
thÞ trêng th«ng qua c¸c c«ng cô tµi chÝnh tÝn dông ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶
nhÊt nguån tµi nguyªn vµ søc lao ®éng. Muèn ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ tµi
nguyªn ®Ó chuyÓn híng c¬ cÊu phï hîp víi chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x·
héi th× kh«ng thÓ thiÕu vai trß cña tµi chÝnh tiÒn tÖ. Trong ®ã, tÝn dông Ng©n
hµng t¹o nguån vèn b»ng c¸ch huy ®éng tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ th«ng
qua l·i suÊt linh ho¹t vµ phï hîp víi chØ sè trît gi¸ cña ®ång tiÒn ®Ó ®Çu t
vµo c¸c ngµnh, c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm... Bªn c¹nh ®ã, Ng©n hµng cßn tËp
trung tÝn dông tµi trî cho nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän mµ sù ph¸t triÓn cña
c¸c ngµnh nµy sÏ t¹o c¬ héi, c¬ së thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn
nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, khai th¸c dÇu khÝ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng...
- TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ
lu©n chuyÓn tiÒn tÖ.
B»ng viÖc nhËn vµ tr¶ tiÒn göi, më tµi kho¶n vµ thanh to¸n qua Ng©n
hµng víi quy m« ngµy cµng lín vµ cã tÝnh chÊt thêng xuyªn, liªn tôc. Ho¹t
®éng thanh to¸n gi÷a c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ diÔn ra qua hÖ thèng
NHTM ®· lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn hµng ho¸ vµ lu©n chuyÓn tiÒn tÖ.
Ngoµi ra, sù ph¸t triÓn cña c¸c nghiÖp vô tÝn dông Ng©n hµng ®i ®«i víi
viÖc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong lu th«ng gãp phÇn æn ®Þnh lu
th«ng tiÒn tÖ. §©y còng lµ mét trong nh÷ng ph¬ng thøc ®Ó kiÒm chÕ l¹m ph¸t.
15
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
- TÝn dông Ng©n hµng thùc hiÖn chøc n¨ng ph¶n ¸nh, tæng hîp vµ
kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy chÕ ®é h¹ch to¸n kinh
tÕ.
Sù vËn ®éng cña tÝn dông Ng©n hµng còng nh viÖc qu¶n lý tËp trung
thèng nhÊt c«ng t¸c tÝn dông ®· t¹o tiÒn ®Ò kh¸ch quan cho tÝn dông Ng©n
hµng thùc hiÖn chøc n¨ng trªn. Th«ng qua viÖc thùc hiÖn ph©n phèi l¹i tiÒn tÖ
trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶, phôc vô t¸i s¶n xuÊt më réng. TÝn dông Ng©n hµng
ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp vµ nh¹y bÐn mèi quan hÖ gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ.
Trªn c¬ së ®ã, Nhµ níc cã biÖn ph¸p kÞp thêi ph¸t huy nh÷ng nh©n tè tÝch
cùc vµ h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc cã thÓ x¶y ra ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
Qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh vµ kiÓm so¸t cña tÝn dông Ng©n hµng lµ kh«ng thÓ t¸ch rêi
nhau trong chøc n¨ng nµy. Do ®ã, nã ®îc sö dông nh mét ®ßn bÈy kinh tÕ
kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, kiÓm so¸t c¸c qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, ph©n phèi s¶n phÈm x· héi thùc hiÖn vµ cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n
kinh tÕ.
-TÝn dung ng©n hµng tham gia vµo qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn cña khu vùc kinh tÕ NQD
MÆc dï nguån vèn ban ®Çu cña c¸c c¬ së kinh tÕ NQD lµ chñ yÕu dùa
vµo tÝch luü c¸ nh©n, gia ®×nh. Song vèn tÝn dông còng ®ãng gãp mét phÇn
kh«ng nhá, ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp t nh©n ®îc thµnh lËp dùa trªn
c¶ 2 nguån: tÝch luü vµ tÝn dông. Trong n¨m 2004, trªn 14 triÖu hé gia ®×nh
n«ng th«n trë thµnh hé s¶n xuÊt kinh doanh ®îc ng©n hµng cho vay vèn. §Æc
biÖt, tÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß rÊt lín trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn c¸c c«ng ty cæ phÇn mét bé phËn lín trong khu vùc kinh tÕ NQD. Trong
qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanhcña c«ng ty cæ phÇn lu«n x¶y ra hiÖn
tîng t¹m thêi thiÕu hoÆc thõa vèn. T×nh tr¹ng nµy ®îc gi¶i quyÕt th«ng qua
quan hÖ tÝn dông. ViÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu, chuyÓn nhîng vµ mua b¸n cæ
phiÕu cïng ®îc thùc hiÖn th«ng qua thÞ trêng vèn, thÞ trêng tiÒn tÖ lµ c¸c
mÆt ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn tÝn dông ng©n hµng.
Nh vËy tÝn dông ng©n hµng cã vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ
ho¹t ®éng kinh doanh cña khu vùc kinh tÕ NQD.
-TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c
doanh nghiÖp NQD
ThÞ trêng ®ang trë nªn c¹nh tranh khèc liÖt tõng ngµy. §Ó ®øng v÷ng
trong th¬ng trêng, chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh c¸c doanh nghiÖp lu«n chó
träng vµo bèn lÜnh vùc. §ã lµ: gi¸ c¶ vµ chÊt lîng; sù kÞp thêi vµ bÝ quyÕt; cæ
16
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
phÇn vµ chi phèi; ®Çu t chiÒu s©u. §èi víi c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc
kinh tÕ NQD ë ViÖt Nam th× lÜnh vùc ®îc quan nhÊt ®ã lµ gi¸ c¶ vµ chÊt
lîng. Muèn n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm víi gi¸ thµnh hîp lý th× ph¶i ®Çu
t ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ míi. ë ®©y khã kh¨n l¹i lµ vÊn ®Ò vèn. TÝn
dông ng©n hµng lµ yÕu tè hîp lý nhÊt ®Ó th¸o gì vÊn ®Ò nµy (hîp lý c¶ vÒ sè
lîng, gi¸ c¶, l·i suÊt vµ thêi h¹n). Nh vËy, tÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn
n©ng cao søc c¹nh tranh cho khu vùc kinh tÕ NQD.
- TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp NQD ho¹t ®éng
kinh doanh vµ ®Çu t cã hiÖu qu¶
TÝn dông ng©n hµng kh«ng ph¶i r¶i ®Òu bÊt kú cho kh¸ch hµng nµo cã
nhu cÇu mµ chän läc kh¸ch hµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶. V× vËy, ®Ó tiÕp cËn tÝn
dông ng©n hµng mét c¸ch dÔ dµng tríc hÕt c¸c doanh nghiÖp ph¶i nç lùc kinh
doanh cã hiÖu qu¶.
Bªn c¹nh ®ã, khi cÊp tÝn dông cho mét dù ¸n ®Çu t, th× tríc ®ã qu¸ tr×nh
thÈm ®Þnh kh¾t khe cña ng©n hµng ph¶i thÊy ®îc tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶
cña nã. Trong qu¸ tr×nh cho vay, ng©n hµng lu«n gi¸m s¸t viÖc sö dông vèn
vay cña c¸c doanh nghiÖp. Do ®ã, chÝnh tÝn dông ®· cã kh¶ n¨ng lo¹i trõ
c¸c dù ¸n kh«ng kh¶ thi. §iÒu nµy gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh
cña doanh nghiÖp.
-TÝn dông ng©n hµng lµ cÇu nèi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ NQD
ViÖt Nam thiÕt lËp quan hÖ giao lu kinh tÕ quèc tÕ
Ngµy nay trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, sù hîp t¸c b×nh ®¼ng, cïng cã
lîi gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc ®ang ®îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ.
Trong ®ã ®Çu t vèn ra níc ngoµi vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ hai lÜnh
vùc hîp t¸c quèc tÕ th«ng dông nhÊt. Vèn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Çu tiªn cho
viÖc thùc hiÖn qu¸ tr×nh nµy. Nhng thùc tÕ hÇu hÕt c¸c chñ thÓ cña khu vùc
kinh tÕ NQD kh«ng ®ñ vèn ®Ó ho¹t ®éng. Ng©n hµng th«ng qua ho¹t ®éng tÝn
dông sÏ lµ trë thñ ®¾c lùc cho c¸c doanh nghiÖp NQD ®Çu t vµ kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu.
Tãm l¹i, tÝn dông ng©n hµng cã mét vai trß quan träng trong sù
ph¸t triÓn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Víi ®Þnh híng cña §¶ng vµ Nhµ
níc, c¸c NHTM ®ang x©y dùng mét chiÕn lîc vÒ thÞ trêng nh»m n©ng
cao chÊt lîng tÝn dông ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh, phôc vô cho sù
nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc.
1.3. ChÊt lîng tÝn dông ng©n hµng
1.3.1. ChÊt lîng tÝn dông.
17
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
chÊt lîng tÝn dông ®îc hiÓu lµ sù ®¸p øng c¸c yªu cÇu hîp lÝ cña
kh¸ch hµng cã lùa chän,®ång thêi thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ x· héi vµ ®¶m
b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng.Nãi c¸ch kh¸c, chÊt lîng tÝn dông
lµ mét chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh møc ®é thÝch nghi cña ng©n hµng ®èi víi sù
ph¸t triÓn cña m«i trêng bªn ngoµi,thÓ hÞªn søc m¹nh c¹nh tranh cña ng©n
hµng trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®Ó tån t¹i.
Nãi cô thÓ h¬n, chÊt lîng tÝn dông chÝnh lµ chÊt lîng c¸c mãn
vay,®îc ®¸nh gi¸ lµ cã chÊt lîng tèt khi vèn vay ®îc kh¸ch hµng sö dông
cã môc ®Ých,phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o tr¶ nî
ng©n hµng ®óng h¹n,bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ cã lîi nhuËn, cã nghÜa lµ ng©n
hµng võa t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ,võa ®em laÞ hiÖu qu¶ x· héi.
Dùa vµo lîi Ých c¸c bªn tham gia trong quan hÖ tÝn dông,cã thÓ xem xÐt
kh¸i niÖm chÊt lîng tÝn dông trªn ba khÝa c¹nh:
- §èi víi kh¸ch hµng: TÝn dông ph¸t ra ph¶i phï hîp víi môc ®Ých sö
dông cña kh¸ch hµng víi l·i suÊt, kú h¹n nî hîp lý. Thñ tôc gi¶n ®¬n thu hót
®îc kh¸ch hµng nhng vÉn ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝn dông.
- §èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi: TÝn dông phôc vô s¶n xuÊt vµ
lu th«ng hµng ho¸, gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô vµ
tËp trung s¶n xuÊt.
- §èi víi NHTM: Ph¹m vi, møc ®é, giíi h¹n tÝn dông ph¶i phï hîp víi
thùc lùc cña b¶n th©n ng©n hµng, ®¶m b¶o ®îc nguyªn t¾c hoµn tr¶ ®óng h¹n
vµ cã l·i cña tÝn dông, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng, mang l¹i lîi nhuËn vµ ®¶m b¶o thanh kho¶n cho ng©n hµng.
ChÊt lîng tÝn dông tû lÖ thuËn víi hiÖu qu¶ vµ ®é tin cËy trong ho¹t
®éng tÝn dông.
1.3.2.C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông.
1.3.2.1.Nhãm c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ quy m«
a)Tû lÖ vèn tù cã trªn tæng tµi s¶n Cã(Tû lÖ an toµn vèn tèi thiÓu)
Tû lÖ nµy ®îc ®o bëi c«ng thøc:
Vèn tù cã
Tû lÖ vèn tù cã trªn
=
-------------------------tæng tµi s¶n Cã
Tæng tµi s¶n Cã
-Vèn tù cã ë ®©y x¸c ®Þnh gåm cã hai phÇn: Vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng
vµ quü dù tr÷ bæ xung vèn ®iÒu lÖ cña tæ chøc tÝn dông.
18
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
-Tæng tµi s¶n Cã: Lµ c¸c lo¹i tµi s¶n Cã cña ng©n hµng ®· ®îc ®iÒu
chØnh theo møc ®é rñi ro cña tõng lo¹i tµi s¶n(bao gåm c¶ c¸c cam kÕt ngo¹i
b¶ng cña ng©n hµng).ViÖc quy ®Þnh møc ®é rñi ro ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n Cã
tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm riªng cô thÓ cña tõng níc vµ tõng thêi kú kh¸c nhau,
ph¶n ¸nh tû lÖ rñi ro dù ®o¸n ®èi víi tµi s¶n cã cña ng©n hµng.
-.VÒ c¬ b¶n,mét ng©n hµng cã hai sù lùa chän khi x¸c dÞnh quy m« vèn
tù cã.Ng©n hµng cã thÓ t¨ng vèn tù cã khi c¸c rñi ro dù ®o¸n gia t¨ng hoÆc cã
thÓ ®Çu t vµo c¸c tµi s¶n t¬ng ®èi Ýt rñi ro.ViÖc quyÕt ®Þnh quy m« vèn cña
ng©n hµng kh«ng dÔ dµng nhng rÊt quan träng,mét ng©n hµng muèn ph¸t
triÓn ph¶i më réng c¬ së vèn cña nã nhng ®ång thêi ph¶i gi÷ ®îc møc rñi ro
nhÊt ®Þnh.
b)T×nh h×nh cho vay , d nî vµ thu nî NQD.
ChØ tiªu nµy ®îc ph¶n ¸nh qua c¸c con sè vÒ doanh sè cho vay, doanh
sè d nî vµ doanh sè thu nî ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh-Doanh sè cho
vay NQD lµ sè tiÒn cho vay cña ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng thuéc kinh tÕ
ngoµi quèc doanh trong mét thêi kú.
-D nî tÝn dông NQD lµ sè tiÒn mµ kh¸ch hµng thuéc kinh tÕ ngoµi
quèc doanh cßn nî ng©n hµng t¹i mét thêi ®iÓm.
DN tÝn dông = DN tÝn dông
+ DS cho vay
- DS thu nî
NQD
NQD kú tríc
NQD trong kú
NQD trong kú
-Doanh sè thu nî tÝn dông NQD lµ sè tiÒn ng©n hµng thu nî kh¸ch hµng
thuéc kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong mét thêi kú.
Th«ng qua ®ã, ®¸nh gi¸ ®îc chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng ®èi víi
thµnh phÇn nµy th«ng qua sù t¨ng trëng hay gi¶m sót cña c¸c con sè.
1.3.2.1. Nhãm c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông cã thÓ ®Þnh
lîng
a)Tû lÖ vèn tù cã trªn tæng tµi s¶n Cã(Tû lÖ an toµn vèn tèi thiÓu)
Tû lÖ nµy ®îc ®o bëi c«ng thøc:
Vèn tù cã
Tû lÖ vèn tù cã trªn
=
-------------------------tæng tµi s¶n Cã
Tæng tµi s¶n Cã
-Vèn tù cã ë ®©y x¸c ®Þnh gåm cã hai phÇn: Vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng
vµ quü dù tr÷ bæ xung vèn ®iÒu lÖ cña tæ chøc tÝn dông.
-Tæng tµi s¶n Cã: Lµ c¸c lo¹i tµi s¶n Cã cña ng©n hµng ®· ®îc ®iÒu
chØnh theo møc ®é rñi ro cña tõng lo¹i tµi s¶n(bao gåm c¶ c¸c cam kÕt ngo¹i
b¶ng cña ng©n hµng).ViÖc quy ®Þnh møc ®é rñi ro ®èi víi tõng lo¹i tµi s¶n Cã
19
tailieuonthi
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm riªng cô thÓ cña tõng níc vµ tõng thêi kú kh¸c nhau,
ph¶n ¸nh tû lÖ rñi ro dù ®o¸n ®èi víi tµi s¶n cã cña ng©n hµng.
-.VÒ c¬ b¶n,mét ng©n hµng cã hai sù lùa chän khi x¸c dÞnh quy m« vèn
tù cã.Ng©n hµng cã thÓ t¨ng vèn tù cã khi c¸c rñi ro dù ®o¸n gia t¨ng hoÆc cã
thÓ ®Çu t vµo c¸c tµi s¶n t¬ng ®èi Ýt rñi ro.ViÖc quyÕt ®Þnh quy m« vèn cña
ng©n hµng kh«ng dÔ dµng nhng rÊt quan träng,mét ng©n hµng muèn ph¸t
triÓn ph¶i më réng c¬ së vèn cña nã nhng ®ång thêi ph¶i gi÷ ®îc møc rñi ro
nhÊt ®Þnh.
b)T×nh h×nh cho vay , d nî vµ thu nî NQD.
ChØ tiªu nµy ®îc ph¶n ¸nh qua c¸c con sè vÒ doanh sè cho vay, doanh
sè d nî vµ doanh sè thu nî ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh-Doanh sè cho
vay NQD lµ sè tiÒn cho vay cña ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng thuéc kinh tÕ
ngoµi quèc doanh trong mét thêi kú.
-D nî tÝn dông NQD lµ sè tiÒn mµ kh¸ch hµng thuéc kinh tÕ ngoµi
quèc doanh cßn nî ng©n hµng t¹i mét thêi ®iÓm.
DN tÝn dông = DN tÝn dông
+ DS cho vay
- DS thu nî
NQD
NQD kú tríc
NQD trong kú
NQD trong kú
-Doanh sè thu nî tÝn dông NQD lµ sè tiÒn ng©n hµng thu nî kh¸ch hµng
thuéc kinh tÕ ngoµi quèc doanh trong mét thêi kú.
Th«ng qua ®ã, ®¸nh gi¸ ®îc chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng ®èi víi
thµnh phÇn nµy th«ng qua sù t¨ng trëng hay gi¶m sót cña c¸c con sè.
c)Tû lÖ Nî qu¸ h¹n NQD
Nî qu¸ h¹n trong kinh doanh tÝn dông lµ khi ®Õn thêi h¹n thanh
to¸n kho¶n nî, ngêi ®i vay kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ngay nghÜa vô cña
m×nh ®èi víi ngêi cho vay.Nî qu¸ h¹n lµ kÕt qu¶ cña mèi quan hÖ tÝn dông
kh«ng hoµn h¶o, tríc hÕt, nã vi ph¹m ®Æc trng cña tÝn dông vÒ tÝnh thêi
h¹n,tÝnh hoµn tr¶ vµ lßng tin cña ngêi cÊp tÝn dông víi ngêi nhËn tÝn dông.
Tû lÖ Nî qu¸ h¹n NQD ®îc ®o bëi c«ng thøc sau:
Tæng sè d nî qu¸ h¹n NQD
Tû lÖ Nî qu¸ h¹n NQD = ------------------------------ ------ *100%
Tæng d nî cho vay NQD
VÒ c¬ b¶n, Tû lÖ Nî qu¸ h¹n lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tÝn
dông cã vÊn ®Ò - nh÷ng kho¶n cho vay qu¸ h¹n mµ ng©n hµng kh«ng thu håi
®îc.MÆc dï c¸c kho¶n tÝn dông cã vÊn ®Ò lµ kÕt qu¶ cña nhiÒu yªó tè nhng
c¬ b¶n lµ kÕt qu¶ cña sù kh«ng s½n lßng chi tr¶ cña kh¸ch hµng vay vèn, hoÆc
kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn hîp ®ång ®Ó gi¶m bít d nî hay toµn bé kho¶n
vay nh ®· tháa thuËn, c¸ biÖt cã ©m mu chiÕm dông vèn.
20
- Xem thêm -
.PDF 
78 
330 
64 
