Tài liệu Giải pháp mở rộng hoạt động tín dụng ngắn hạn tại nhno&ptnt việt nam chi nhánh láng hạ

tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu Vèn lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp nµo trong viÖc ®¶m b¶o tiÕn tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc liªn tôc, hiÖu qu¶. Kh«ng chØ cã nhu cÇu vèn trung vµ dµi h¹n ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, nhµ x­ëng, m¸y mãc, c¸c doanh nghiÖp lu«n cã nhu cÇu vay vèn ng¾n h¹n ®Ó bæ xung cho nhu cÇu thiÕu hôt vèn t¹m thêi khi gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n víi kh¸ch hµng, tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n, më réng s¶n xuÊt trong mïa vô §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta ch­a ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu cã quy m« võa vµ nhá - dÔ gÆp ph¶i khã kh¨n vÒ vèn ng¾n h¹n mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt - do ®ã nhu cÇu vay vèn ng¾n h¹n, ®Æc biÖt lµ nguån vay tõ ng©n hµng lµ rÊt cao. ChÝnh v× sù quan träng cña tÝn dông ng¾n h¹n ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nh­ vËy, ®ång thêi víi chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta hiÖn nay, nh»m gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá më réng s¶n xuÊt, kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña chóng, c¸c NHTM ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn Hµ Néi ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp nµy. Lµ mét chi nh¸nh cßn kh¸ non trÎ nh­ng NHNo&PTNT L¸ng H¹ ®· ®¹t ®­îc kh¸ nhiÒu thµnh tÝch ®¸ng ghi nhËn. Tuy nhiªn vÊn ®Ò ®Æt ra cho Chi nh¸nh tr­íc t×nh h×nh hiÖn nay lµ tû träng cho vay ng¾n h¹n t¹i Chi nh¸nh rÊt nhá vµ cã xu h­íng gi¶m. Trong khi ®ã, ®Þa bµn Hµ Néi lµ n¬i ®«ng d©n c­ vµ tËp trung nhiÒu doanh nghiÖp quy m« nhá víi nhu cÇu vèn ng¾n h¹n cao. Do ®ã, bøc xóc hiÖn nay cña Chi nh¸nh lµ lµm thÕ nµo ®Ó më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n, tõng b­íc gióp c¸c doanh nghiÖp më réng s¶n xuÊt, tõ ®ã gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi. 1 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp N¾m b¾t ®­îc yªu cÇu cÊp thiÕt trªn, sau thêi gian thùc tËp t¹i phßng TÝn dông NHNo&PTNT Chi nh¸nh L¸ng H¹, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi: “Gi¶i ph¸p më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i NHNo&PTNT ViÖt Nam Chi nh¸nh L¸ng H¹”. Theo ®ã, luËn v¨n ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn cÊu gåm 3 phÇn chÝnh: Ch­¬ng I: tÝn dông ng¾n h¹n vµ më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i c¸c NHTM. Ch­¬ng II: thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i NHNo&PTNT ViÖt Nam Chi nh¸nh L¸ng H¹. Ch­¬ng III: gi¶i ph¸p më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i chi nh¸nh l¸ng h¹. §Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy Hoµng Xu©n QuÕ vµ c¸c anh chÞ c¸n bé phßng TÝn dông t¹i NHNo&PTNT ViÖt Nam Chi nh¸nh L¸ng H¹ ®· tËn t×nh quan t©m chØ b¶o, gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp vµ lµm luËn v¨n. Hµ Néi, 6 - 2003 2 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp Ch­¬ng I TÝn dông ng¾n h¹n vµ më réng ho¹t ®éng tÝn dông ng¾n h¹n t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.1. Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt l­u th«ng hµng ho¸ ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· ra ®êi vµ trë thµnh mét thø dÇu b«i tr¬n cho cç m¸y kinh tÕ ho¹t ®éng mét c¸ch nhÞp nhµng th«ng suèt. Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· h×nh thµnh vµ tån t¹i nh­ mét tÊt yÕu kh¸ch quan ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. S¶n xuÊt l­u th«ng hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn nhu cÇu giao l­u gi÷a c¸c vïng cµng t¨ng, tuy nhiªn do sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng vÒ tiÒn tÖ còng nh­ sù kh¸c biÖt vÒ ®Þa lý lµm nhu cÇu ®æi tiÒn còng nh­ göi tiÒn vµ thanh to¸n hé cña c¸c th­¬ng gia xuÊt hiÖn. Vµ còng chÝnh nhê ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi vµ thanh to¸n hé mµ nh÷ng ng­êi gi÷ tiÒn ®· n¾m trong tay mét khèi l­îng tiÒn lín tõ ®ã hä dÔ dµng thùc hiÖn ho¹t ®éng cho vay do tÝnh v« danh cña tiÒn tÖ. Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· ra ®êi tõ ®ã cïng víi nh÷ng nghiÖp vô c¬ b¶n cña nã, ®Õn nay tr¶i qua bao th¨ng trÇm cña nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· më réng kh«ng chØ quy m«, chÊt l­îng mµ sè l­îng, lo¹i h×nh c¸c dÞch vô còng ngµy cµng më réng ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Tõ ®ã Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i ¶nh h­ëng m¹nh mÏ ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Tr¶i qua thêi gian t­¬ng ®èi dµi víi nh÷ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ, rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· ®­îc h×nh thµnh. Ta thÊy r»ng Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc xem xÐt ë rÊt nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nh­: ë ViÖt Nam theo s¾c lÖnh 018CT/LDGCQL/SL ngµy 20/10/1969 cña chÝnh quyÒn Sµi Gßn cò cho r»ng: Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mäi xÝ nghiÖp c«ng hay t­ lËp, kÓ c¶ nh÷ng chi nh¸nh hay ph©n côc ng©n hµng ngo¹i quèc 3 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp mµ ho¹t ®éng th­êng xuyªn lµ thi hµnh cho chÝnh m×nh nghiÖp vô tÝn dông, chiÕt khÊu, tµi chÝnh víi tiÒn ký th¸c cña t­ nh©n hay chi nh¸nh hay chi nh¸nh c«ng quyÒn. Hay mét c¸ch tiÕp cËn Ng©n hµng th­¬ng m¹i dùa trªn nh÷ng dÞch vô mµ ng©n hµng mang l¹i nh­ Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ lo¹i h×nh tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ cung cÊp mét danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô tÝn dông, tiÕt kiÖm vµ dÞch vô thanh to¸n vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét tæ chøc kinh tÕ nµo trong nÒn kinh tÕ. Theo ph¸p lÖnh ng©n hµng 23/5/1990 cña Héi ®ång Nhµ n­íc x¸c ®Þnh: Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu th­êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi tõ kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. Nh­ vËy nh×n chung tõ kh¸i niÖm ta cã thÓ thÊy r»ng Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã c¸c ®Æc tr­ng : + Lµ tæ chøc ®­îc phÐp nhËn ký th¸c cña c«ng chóng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶. + §­îc phÐp nhËn ký th¸c ®Ó cho vay, chiÕt khÊu vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh kh¸c. Nh­ vËy ta cã thÓ hiÓu Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Æc biÖt ho¹t ®éng kinh doanh trªn lÜnh vùc tÝn dông víi víi môc ®Ých thu lîi nhuËn. Do sù bïng næ vÒ th«ng tin vµ c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ ng©n hµng ngµy cµng ®­îc hiÖn ®¹i ho¸. Do ®ã ®Ó cã thÓ c¹nh tranh vµ hîp t¸c, ho¹t ®éng ng©n hµng kh«ng chØ bã hÑp trong ph¹m vi mét vïng, mét quèc gia mµ hoµ nhËp trong toµn cÇu. §iÒu ®ã t¹o ra mét c¬ héi míi cho c¸c ng©n hµng trong viÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm më réng thÞ tr­êng nh­ng còng t¹o ra rÊt nhiÒu th¸ch thøc cho c¸c ng©n hµng trong sù c¹nh tranh. 4 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp Kh«ng nh÷ng vËy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt së h÷u vµ h×nh thøc gãp vèn cã rÊt nhiÒu lo¹i Ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­ Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, ng©n hµng cæ phÇn, liªn doanh, ng©n hµng n­íc ngoµi ë ViÖt Nam gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng t¹i ViÖt Nam. Tõ ®ã thóc ®Èy sù tù do c¹nh tranh mét c¸ch lµnh m¹nh, gióp c¸c ng©n hµng tõng b­íc tù ph¸t triÓn, ®æi míi, më réng ho¹t ®éng kinh doanh. 1.2. C¸c nghiÖp vô c¬ b¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh tiÒn tÖ do ®ã c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô cña ng©n hµng ®Òu h­íng tíi môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®· kh«ng ngõng ®æi míi, kh«ng chØ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm dÞch vô s½n cã mµ cßn th­êng xuyªn nghiªn cøu nh»m cung cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô míi phôc vô nhu cÇu cña ng­êi d©n. Tuy nhiªn, mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i lu«n lu«n tiÕn hµnh 3 nghiÖp vô c¬ b¶n : Huy ®éng vèn §èi víi ho¹t ®éng huy ®éng vèn, ®©y lµ ho¹t ®éng “®Çu vµo” cña ng©n hµng, ng©n hµng phÇn lín dùa vµo viÖc huy ®éng tiÒn vèn nhµn rçi t¹m thêi trong nÒn kinh tÕ. Th«ng th­êng ng©n hµng cã c¸c lo¹i tiÒn göi lµ tiÒn göi kh«ng kú h¹n, tiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm. §Ó thùc hiÖn ®­îc ho¹t ®éng huy ®éng vèn, ng©n hµng cÇn cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh lµ vèn tù cã. L­îng vèn nµy chiÕm mét tû lÖ nhá trong tæng vèn sö dông song nã rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng. §©y lµ c¬ së thu hót tiÒn göi cña kh¸ch hµng, lµ nguån ®Ó trang tr¶i rñi ro khi gÆp ph¶i trong kinh doanh vµ lµ chØ tiªu ®Ó Ng©n hµng Trung ­¬ng qu¶n lý Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ho¹t ®éng sö dông vèn Ho¹t ®éng sö dông vèn ë ®©y bao gåm: ho¹t ®éng cho vay, ho¹t ®éng ng©n quü, ho¹t ®éng ®Çu t­ chøng kho¸n. 5 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp Ho¹t ®éng cho vay lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña ng©n hµng bëi ®©y lµ ho¹t ®éng sinh lêi chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng. ChÝnh v× vËy ®©y còng lµ ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi ro nhÊt. §Ó tr¸nh rñi ro tÝn dông x¶y ra, viÖc qu¶n lý tiÒn vay ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch rÊt chÆt chÏ, ®Æc biÖt víi mãn vay lín, thêi h¹n cho vay dµi. Tõ ®ã ng©n hµng ph¶i ph©n chia tÝn dông ra nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh»m môc ®Ých dÔ qu¶n lý. Ho¹t ®éng ng©n quü nh»m b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n th­êng xuyªn cña ng©n hµng cho kh¸ch hµng. §©y lµ tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc sinh lêi thÊp nh­ng tÝnh láng cao vµ ®­îc coi nh­ tiÒn mÆt. Do ®ã ng©n hµng ph¶i duy tr× tµi s¶n nµy ë møc ®é hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o tÝnh thanh kho¶n võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lêi. Ngoµi ra ng©n hµng cßn sö dông vèn vµo ho¹t ®éng ®Çu t­ chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng ®Ó thu lîi nhuËn vµ mét phÇn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cho ng©n hµng. Ho¹t ®éng trung gian Ho¹t ®éng trung gian lµ viÖc ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng mét lo¹t c¸c dÞch vô liªn quan nh­ chuyÓn tiÒn, thanh to¸n hé kh¸ch hµng th«ng qua c¸c h×nh thøc ghi chÐp trªn tµi kho¶n cña kh¸ch hµng, ph¸t hµnh sÐc, uû nhiÖm thu, uû nhiÖm chi, th­ tÝn dông, m«i giíi mua b¸n chøng kho¸n, qu¶n lý hé tµi s¶n, t­ vÊn cho doanh nghiÖp Ngµy nay trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu, ho¹t ®éng ng©n hµng chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t tõ mäi h­íng, chÝnh v× vËy c¸c ng©n hµng tiÕn tíi ho¹t ®éng ®a n¨ng trªn nhiÒu lÜnh vùc, cung cÊp nhiÒu dÞch vô kh¸c nhau. V× vËy c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng còng ngµy cµng t¨ng thªm nh­: kinh doanh ngo¹i hèi, b¶o l·nh, t­ vÊn, kinh doanh chøng kho¸n, dÞch vô rót tiÒn tù ®éng, b¶o ®¶m an toµn vËt cã gi¸, nghiÖp vô thuª mua, TÊt c¶ c¸c nghiÖp vô ®Òu cã quan hÖ chÆt chÏ hç trî nhau mét mÆt tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng mét mÆt mang l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng. 6 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp 2. TÝn dông ng©n hµng. 2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng. TÝn dông ng©n hµng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ tån t¹i qua c¸c h×nh thøc x· héi kh¸c nhau. TÝn dông lµ nghiÖp vô chÝnh c¬ b¶n nhÊt cña c¸c NHTM chÝnh v× vËy nh÷ng vÒ tÝn dông ®· ®­îc c¸c nhµ kinh tÕ t×m hiÓu tõ rÊt l©u. Tuú theo c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau mµ ng­êi ta ®­a ra nh÷ng kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ tÝn dông. Theo c¸ch hiÓu th«ng th­êng, tÝn dông lµ mèi quan hÖ giao dÞch gi÷a hai chñ thÓ dùa trªn nguyªn t¾c tin t­ëng nhau. Trong ®ã mét bªn chuyÓn giao tiÒn hoÆc tµi s¶n cho bªn kia sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, ®ång thêi bªn nhËn tiÒn hay tµi s¶n cam kÕt hoµn tr¶ theo thêi gian tho¶ thuËn. Hay nãi mét c¸ch kh¸c, tÝn dông lµ sù chuyÓn nh­îng t¹m thêi mét l­îng gi¸ trÞ d­íi h×nh thøc hiÖn vËt hay tiÒn tÖ tõ ng­êi së h÷u sang ng­êi sö dông, sau ®ã hoµn tr¶ t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai víi mét l­îng gi¸ trÞ lín h¬n. Theo luËt NHNN, tÝn dông ®­îc ®Þnh nghÜa nh­ sau: “CÊu thµnh mét nghiÖp vô tÝn dông lµ bÊt cø ®éng t¸c nµo qua ®ã ng­êi ®­a hay ng­êi høa ®­a vèn cho ng­êi kh¸c dïng, hoÆc cam kÕt b»ng ch÷ ký cho ng­êi nµy nh­ ®¶m b¶o, b¶o chøng hay b¶o l·nh cã thu tiÒn”. 2.2. §Æc ®iÓm tÝn dông ng©n hµng. Nh­ vËy, dï c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c, quan ®iÓm vÒ tÝn dông ®Òu thÓ hiÖn c¸c néi dung sau: - Ng­êi cho vay sÏ chuyÓn giao cho ng­êi ®i vay mét l­îng gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh. L­îng gi¸ trÞ nµy cã thÓ d­íi h×nh th¸i tiÒn tÖ hay hiÖn vËt nh­ hµng ho¸, m¸y mãc, thiÕt bÞ, bÊt ®éng s¶n. - Ng­êi ®i vay chØ ®­îc sö dông t¹m thêi trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh sau khi hÕt h¹n theo tho¶ thuËn ph¶i hoµn tr¶ cho ng­êi cho vay. 7 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp - Gi¸ trÞ ®­îc hoµn tr¶ th«ng th­êng lín h¬n gi¸ trÞ lóc cho vay hay nãi c¸ch kh¸c ng­êi ®i vay ph¶i tr¶ thªm phÇn lîi tøc. Nh­ vËy ë ®©y - tiÒn kh«ng ®­îc bá ra ®Ó thanh to¸n hay ®Ó b¸n mµ lµ ®Ó cho vay, tiÒn chØ ®­îc nh­îng ®i víi ®iÒu kiÖn lµ nã sÏ quay l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh - ®ã lµ ®Æc tr­ng thuéc vÒ b¶n chÊt cña ngµnh ng©n hµng. Ngoµi ra sù hoµn tr¶ kh«ng chØ ph¶i b¶o tån vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ cßn cÇn cã phÇn t¨ng thªm d­íi h×nh th¸i lîi tøc. Lîi tøc vÒ tÝn dông lµ thu nhËp ng­êi cho vay nhËn ®­îc tõ kho¶n cho vay, nã lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ cho vay. 2.3. Ph©n lo¹i tÝn dông. TÝn dông lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô c¬ b¶n nhÊt vµ còng mang l¹i lîi nhuËn chñ yÕu còng nh­ rñi ro cho c¸c ng©n hµng. ChÝnh v× vËy, c¸c nhµ ng©n hµng lu«n ph¶i t×m ra c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i tÝn dông ®Ó cã thÓ dÔ dµng qu¶n lý, kiÓm tra tõ ®ã phßng tr¸nh rñi ro tÝn dông. Dùa vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ta cã thÓ ph©n lo¹i tÝn dông nh­ sau:  C¨n cø vµo thêi gian cña kho¶n vay: Tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n cho vay theo hai lo¹i: tÝn dông ng¾n h¹n vµ tÝn dông trung, dµi h¹n. TÝn dông ng¾n h¹n: §©y lµ h×nh thøc tÝn dông th­êng cã thêi h¹n d­íi mét n¨m vµ môc ®Ých th­êng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thiÕu vèn t¹m thêi nh­ phôc vô cho thanh to¸n tiÒn, hµng ho¸, tµi trî vèn l­u ®éng hay thanh to¸n ngo¹i th­¬ng. TÝn dông trung, dµi h¹n: TÝn dông trung h¹n: §©y lµ h×nh thøc tÝn dông cã thêi h¹n tõ mét ®Õn n¨m n¨m. C¸c kho¶n vay th­êng víi môc ®Ých ®Ó ®Çu t­, c¶i tiÕn m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, ®Çu t­ vµo mét ngµnh kinh doanh míi.Tuy nhiªn c¸c m¸y mãc trang thiÕt bÞ nµy cÇn cã thêi h¹n khÊu hao kh«ng qu¸ dµi, hay dù ¸n kinh doanh cÇn cã kÕ ho¹ch thu håi vèn sím, ®Ó cã thÓ kÞp thêi tr¶ vèn cho ng©n hµng. 8 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp TÝn dông dµi h¹n: §©y lµ c¸c kho¶n tÝn dông ®­îc cÊp cã thêi h¹n tõ 6o th¸ng trë lªn vµ còng th­êng ®­îc sö dông víi môc ®Ých x©y nhµ x­ëng, ®Çu t­ d©y chuyÒn s¶n xuÊt lín, nh÷ng dù ¸n cã thêi h¹n thu håi vèn dµi. Tuy nhiªn thêi gian cho vay kh«ng qu¸ thêi h¹n ho¹t ®éng cßn l¹i theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp hoÆc giÊy phÐp thµnh lËp ®¬n vÞ, ph¸p nh©n vµ kh«ng qu¸ 15 n¨m ®çi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ phôc vô ®êi sèng.  C¨n cø theo h×nh thøc b¶o ®¶m: TÝn dông kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n: trong tr­êng hîp nµy ng©n hµng cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng mµ kh«ng cÇn cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hay b¶o l·nh mµ dùa vµo uy tÝn cña kh¸ch hµng. Nh÷ng kh¸ch hµng ®­îc cÊp tÝn dông lo¹i nµy th­êng lµ nh÷ng kh¸ch hµng quen, ®· cã uy tÝn víi ng©n hµng vÒ viÖc tr¶ ®óng vµ ®Çy ®ñ c¸c kho¶n nî cña m×nh tõ tr­íc tíi nay. TÝn dông cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n: ng©n hµng cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng dùa trªn c¬ së cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hay b¶o l·nh. Tµi s¶n dïng ®Ó thÕ chÊp cÇm cè cã thÓ lµ nhµ x­ëng, xe cé, c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c trang thiÕt bÞ hay c¸c tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, vËt cã gi¸ hay giÊy tê cã gi¸. Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o cho kho¶n vay cã thÓ ®­îc thùc hiÖn b»ng sù b¶o l·nh cña bªn thø ba ®­îc ng©n hµng chÊp nhËn.  C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông: Cho vay s¶n xuÊt kinh doanh: c¸c kho¶n vay nµy th­êng ®­îc sö dông ®Ó tµi trî vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp hay tµi trî cho viÖc x©y dùng nhµ x­ëng, mua s¾m m¸y mãc, thiÕt bÞ, mua nguyªn vËt liÖu Cho vay tiªu dïng: chñ yÕu phôc vô cho nhu cÇu mua s¾m tiªu dïng cña c¸c hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n nh­ mua nhµ cöa, xe m¸y, « t« vµ c¸c ph­¬ng tiÖn cÇn thiÕt kh¸c.  C¨n cø vµo ph­¬ng thøc cho vay: 9 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp Cho vay theo h¹n møc tÝn dông: theo h×nh thøc nµy ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn vµ ký kÕt mét hîp ®ång h¹n møc tÝn dông duy tr× theo thêi h¹n nhÊt ®Þnh hoÆc theo chu k× s¶n xuÊt kinh doanh. Cho vay tõng lÇn: ®©y lµ h×nh thøc tÝn dông mµ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn vµ ký kÕt hîp ®ång riªng víi mçi kho¶n vay khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu. Mçi lÇn kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn th× viÖc ký kÕt hîp ®ång sÏ ®­îc thùc hiÖn l¹i tõ ®Çu. Cho vay tõng dù ¸n ®Çu t­: tæ chøc tÝn dông cho kh¸ch hµng vay vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ phôc vô ®êi sèng. Cho vay hîp vèn: ®èi víi nh÷ng kho¶n vay lín, mét ng©n hµng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng hay kh«ng ®­îc phÐp cho vay ®ßi hái mét nhãm c¸c TCTD cïng cho vay. Trong ®ã cã mét tæ chøc tÝn dông ®øng ra lµm ®Çu mèi dµn xÕp, phèi hîp c¸c TCTD kh¸c ®Ó cho vay. Cho vay tr¶ gãp: khi vay vèn ng©n hµng vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn sè l·i vèn vay ph¶i tr¶ céng víi nî gèc ®­îc chia ra ®Ó tr¶ nî thµnh nhiÒu kú trong hîp ®ång vay. Cho vay theo h¹n møc tÝn dông dù phßng: ng©n hµng cam kÕt b¶o ®¶m cho kh¸ch hµng vay vèn trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn nhiÒu tr­êng hîp kh¸ch hµng cÇn mét l­îng vèn lín h¬n, do ®ã ng©n hµng vµ kh¸ch hµng th­êng tho¶ thuËn mét h¹n møc tÝn dông dù phßng lín h¬n. §ång thêi kh¸ch hµng vµ ng©n hµng th­êng ph¶i quy ®Þnh vÒ thêi h¹n hiÖu lùc vµ møc phÝ tr¶ cho h¹n møc tÝn dông dù phßng. Cho vay th«ng qua nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông: ng©n hµng chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®ù¬c sö dông sè vèn vay trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng ho¸ vµ rót tiÒn mÆt t¹i m¸y rót tiÒn tù ®éng hay ®iÓm øng tiÒn mÆt lµ ®¹i lý cña ng©n hµng. 10 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp Cho vay theo h¹n møc thÊu chi: Lµ viÖc cho vay mµ TCTD tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n ph¸p luËt chÊp thuËn cho kh¸ch hµng chi v­ît sè tiÒn cã trªn tµi kho¶n thanh to¸n cña kh¸ch hµng.  C¨n cø vµo ph­¬ng thøc tr¶ nî: Tr¶ nî mét lÇn: kh¸ch hµng vµ ng©n hµng tho¶ thuËn sÏ tr¶ c¶ l·i vµ gèc mét lÇn duy nhÊt. Tr¶ nî lµm nhiÒu lÇn: ng©n hµng tÝnh to¸n chia kho¶n nî ra thµnh nhiÒu kú ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ dÔ dµng tr¶ nî. Ngoµi ra ng©n hµng cßn sö dông nhiÒu ph­¬ng thøc ®Ó ph©n lo¹i kh¸c nh­ dùa vµo h×nh th¸i tiÒn tÖ hay dùa vµo ®èi t­îng vay... tõ ®ã ®Ó ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng trong viÖc qu¶n lý tr¸nh nguy c¬ x¶y ra rñi ro tÝn dông. 2.4. Vai trß cña ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng.  §iÒu hoµ vèn, thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng trong nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a nh÷ng ng­êi cã vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ víi nh÷ng ng­êi cÇn vèn ®Ó më réng kinh doanh, tiªu dïng . Trªn c¬ së huy ®éng nguån vèn trong d©n c­ hay ®i vay c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c ng©n hµng tiÕn hµnh cho vay víi c¸c c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ ®ang cÇn vèn ®Ó phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh nÕu thiÕu vèn. Nhê nguån vèn mµ ng©n hµng cho vay doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ cßn më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt, ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. Tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt l­u th«ng hµng ho¸ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. Nh­ vËy, tÝn dông ng©n hµng ®· biÕn c¸c ph­¬ng tiÖn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, thu hót nhanh chãng c¸c vËt t­ lao ®éng, nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã kh¸c vµo s¶n xuÊt. 11 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp  TÝn dông ng©n hµng gióp chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. TÝn dông ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. NÕu muèn khuyÕn khÝch ngµnh nghÒ hay thµnh phÇn kinh tÕ nµo ph¸t triÓn, ng©n hµng sÏ thùc hiÖn ­u ®·i tÝn dông víi ngµnh nghÒ hay khu vùc ®ã. Tõ ®ã ng©n hµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®ã dÔ dµng tiÕp cËn ®­îc vèn vay ng©n hµng, trë thµnh ®ßn bÈy ®Ó gióp ngµnh nghÒ ®ã ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn ®­îc viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo môc ®Ých ®· ®Þnh, c¸c nhµ ng©n hµng cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ thùc thi chÝnh s¸ch tÝn dông phï hîp ®Ó cã thÓ t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. §iÒu nµy ®ang lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ë n­íc ta, trong t×nh tr¹ng c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn nay cßn nhiÒu bÊt hîp lý. §Æc biÖt trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ,chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô, th­¬ng m¹i, du lÞch bëi ë n­íc ta tû träng ngµnh n«ng nghiÖp chiÕm qu¸ lín trong khi tû träng c¸c ngµnh kh¸c cßn qu¸ thÊp so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy chÝnh s¸ch tÝn dông ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng, chó träng vµo c«ng t¸c tÝn dông nh­ vËy sÏ lµ mét biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.  KÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng linh ho¹t cu¶ c¸c doanh nghiÖp. Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi th«ng tin vµ c«ng nghÖ th«ng tin thay ®æi liªn tôc vµ ph¸t triÓn mét c¸ch rÊt nhanh chãng, c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n ®øng tr­íc yªu cÇu cÇn ph¶i thay ®æi cho phï hîp nhu cÇu cña thêi ®¹i. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn thay ®æi m¸y mãc, kü thuËt thay n©ng cÊp nhµ x­ëng, ®æi míi s¶n phÈm vµ ng©n hµng chÝnh lµ n¬i cung cÊp vèn trung vµ dµi h¹n tèt nhÊt cho c¸c doanh nghiÖp. Qua ®ã, ng©n hµng sÏ mang ®Õn cho doanh nghiÖp c¬ héi ®Ó ®æi míi kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng cña doanh nghiÖp. Kh«ng chØ vËy, tÝn dông 12 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp ng©n hµng cßn th­êng xuyªn bæ xung vèn l­u ®éng cho doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®­îc c¸c c¬ héi ®Çu t­.  TÝn dông ng©n hµng gióp t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, gi¶m l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng. Qua ®ã tÝn dông ng©n hµng gióp Nhµ n­íc t¨ng c­êng qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ. Th«ng qua tÝn dông, ng©n hµng huy ®éng ®­îc mét l­îng lín tiÒn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn cho vay, ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng cÇn ph¸t hµnh thªm tiÒn mÆt. Qua ®ã, ng©n hµng cßn thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô ®iÒu hoµ vèn gi÷a c¸c vïng c¸c ngµnh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ qua ®ã viÖc qu¶n lý, l­u th«ng tiÒn tÖ sÏ ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n. Ho¹t ®éng tÝn dông cµng më réng th× cµng h¹n chÕ ph­¬ng thøc thanh tãan dïng tiÒn mÆt do ng©n hµng sö dông ph­¬ng thøc chuyÓn kho¶n, L/C ... tõ ®ã gi¶m chi phÝ l­u th«ng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ.  TÝn dông ng©n hµng lµ ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng thóc ®Èy qu¸ tr×nh më réng quan hÖ giao l­u kinh tÕ quèc tÕ. Trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ, mèi quan hÖ gi÷a c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn ®a d¹ng c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. §©y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng t¹o ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trªn thÕ giíi trong ®ã cã n­íc ta. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng më réng hîp t¸c kinh tÕ, t¨ng c­êng c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i do ®ã ®Çu t­ vèn tÝn dông thóc ®Èy xuÊt khÊu hµng ho¸ lµ mèi quan t©m cña c¸c ng©n hµng trong t×nh h×nh hiÖn nay. Ng©n hµng víi t­ c¸ch lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ, th«ng qua ho¹t ®éng cho vay sÏ trë thµnh nÒn t¶ng, lµ ng­êi cung cÊp vèn cho c¸c nhµ ®Çu t­ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. Tõ ®ã ng©n hµng sÏ trë thµnh ®ßn bÈy thóc ®Èy qu¸ tr×nh më réng vµ giao l­u kinh tÕ quèc tÕ, lµ ph­¬ng tiÖn nèi liÒn nÒn kinh tÕ c¸c n­íc. Qua ®ã ta thÊy, tÝn dông ng©n hµng cã mét vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ, lµ ph­¬ng tiÖn, c«ng cô Nhµ n­íc kh«ng chØ cã thÓ sö dông ®Ó qu¶n lý, kiÓm so¸t mµ cßn sö dông ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc. 13 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp 3. TÝn dông ng¾n h¹n. 3.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng¾n h¹n. TÝn dông ng¾n h¹n lµ mét ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc ph©n theo thêi gian cña kho¶n vay. §ã lµ nh÷ng kho¶n vay cã thêi h¹n ng¾n- d­íi 1 n¨m do ®ã kho¶n vay nµy th­êng ®­îc dïng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thiÕu vèn t¹m thêi nh­ phôc vô cho thanh to¸n hµng ho¸, tµi trî, bæ xung vèn l­u ®éng hay thanh to¸n ngo¹i th­¬ng vµ phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t. 3.2. §Æc ®iÓm. - Do nguån vèn tÝn dông ng¾n h¹n dïng ®Ó cung cÊp vèn cho chi tiªu, mua nguyªn vËt liÖu, tr¶ l­¬ng, bæ xung vèn l­u ®éng nªn sè vèn vay th­êng nhá, nguån vèn ®­îc quay vßng nhiÒu. Trong khi ®ã ®èi t­îng sö dông vèn tõ nguån trung vµ dµi h¹n th­êng lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cã thêi gian sö dung l©u dµi v× vËy thêi gian sö dông vèn l©u, nguån vèn kh«ng ®­îc quay vßng nhiÒu. - Thêi h¹n thu håi vèn nhanh: do vèn tÝn dông ng¾n h¹n th­êng ®­îc sö dông ®Ó bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt trong ng¾n h¹n, ®Ó ®¶m b¶o c©n b»ng ng©n quü, gióp doanh nghiÖp ®èi phã víi nh÷ng chªnh lÖch thu chi trong ng¾n h¹n... Th«ng th­êng nh÷ng thiÕu hôt nµy chØ mang tÝnh t¹m thêi hay mang tÝnh mïa vô, sau ®ã kho¶n thiÕu hôt nµy sÏ ®­îc bï ®¾p hoÆc sÏ sím thu l¹i d­íi h×nh th¸i tiÒn tÖ v× vËy thêi gian thu håi vèn sÏ nhanh. - Rñi ro do tÝn dông ng¾n h¹n mang l¹i th«ng th­êng kh«ng cao. Do kho¶n vay chØ cung cÊp trong thêi gian ng¾n v× vËy Ýt chÞu ¶nh h­ëng cña sù biÕn ®éng kh«ng thÓ l­êng tr­íc cña nÒn kinh tÕ nh­ c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Ngoµi ra, c¸c kho¶n vay ®­îc cung cÊp cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh theo h×nh thøc chiÕt khÊu c¸c giÊy tê cã gi¸, dùa trªn tµi s¶n b¶o ®¶m, b¶o l·nh... ®ång thêi kho¶n vay th­êng ®ù¬c tiÕn hµnh khi cã nhu cÇu cÊp thiÕt vÒ vèn ng¾n h¹n vµ ch¾c ch¾n sÏ cã kho¶n thu bï ®¾p trong t­¬ng lai v× vËy rñi ro mang ®Õn th­êng thÊp. 14 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp - L·i suÊt thÊp: l·i suÊt cho vay ®­îc hiÓu lµ kho¶n chi phÝ ng­êi ®i vay tr¶ cho nhu cÇu sö dông tiÒn t¹m thêi cña ng­¬× kh¸c. ChÝnh v× rñi ro mang l¹i cña kho¶n vay th­êng kh«ng cao do ®ã l·i suÊt ng­êi ®i vay ph¶i tr¶ th«ng th­êng nhá h¬n l·i suÊt kho¶n vay tÝn dông trung vµ dµi h¹n t­¬ng øng. - H×nh thøc tÝn dông phong phó: §Ó ®¸p øng nhu cÇu hÕt søc ®a d¹ng cña kh¸ch hµng, ®Ó gãp phÇn ph©n t¸n rñi ro, ®ång thêi ®Ó t¨ng c­êng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng tÝn dông, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc cho vay trong nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n cña m×nh. §iÒu ®ã ®· lµm cho c¸c h×nh thøc tÝn dông ng¾n h¹n rÊt phong phó nh­: nghiÖp vô øng tr­íc, nghiÖp vô thÊu chi, nghiÖp vô chiÕt khÊu... - Lµ lo¹i h×nh kinh doanh chñ yÕu t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. XuÊt ph¸t tõ ®Æc tr­ng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i: lµ ng©n hµng kinh doanh tiÒn göi, mµ trong ®ã chñ yÕu lµ tiÒn göi ng¾n h¹n, nªn ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña m×nh, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· cho vay chñ yÕu lµ ng¾n h¹n. 3.3. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng¾n h¹n 3.3.1. ChiÕt khÊu th­¬ng phiÕu ChiÕt khÊu lµ mét nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, trong ®ã ng©n hµng trao cho ng­êi cã tr¸i phiÕu mét sè tiÒn b»ng gi¸ trÞ ®¸o h¹n cña tr¸i phiÕu trõ ®i mét sè tiÒn l·i, hoa hång vµ mét sè chi phÝ kh¸c. TiÒn l·i tÝnh tõ ngµy chiÕt khÊu tíi ngµy ®¸o h¹n tr¸i phiÕu. Chøng tõ chiÕt khÊu cã mét sè ®Æc tr­ng lµ: chøng tõ cã gi¸ ; ®­îc thanh to¸n sè tiÒn ®óng b»ng mÖnh gi¸ chøng tõ chiÕt khÊu; thêi h¹n thanh to¸n lµ thêi h¹n ng¾n ( 90 ®Õn 180 ngµy). Trong nghiÖp vô chiÕt khÊu, ng©n hµng ®­a cho kh¸ch hµng cña m×nh mét sè tiÒn ®Ó sö dông ngay vµ chØ thu sè tiÒn ®ã vÒ khi tr¸i phiÕu ®¸o h¹n. VÒ nguyªn t¾c, ng©n hµng cã thÓ nhËn chiÕt khÊu tÊt c¶ c¸c tr¸i phiÕu nh­ng th«ng th­êng ng©n hµng thÝch nhÊt lµ hèi phiÕu. 15 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chiÕt khÊu, kh¸ch hµng ph¶i nép cho ng©n hµng c¸c lo¹i giÊy tê sau: - §¬n xin chiÕt khÊu - B¶ng kª th­¬ng phiÕu kÌm theo c¸c th­¬ng phiÕu xin chiÕt khÊu. Sau khi nhËn ®­îc c¸c hå s¬, ng©n hµng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh c¸c mÆt sau: - TÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña c¸c th­¬ng phiÕu - Xem xÐt mèi quan hÖ th­¬ng m¹i cña c¸c chñ thÓ liªn quan ®Õn th­¬ng phiÕu. - Nghiªn cøu kh¶ n¨ng tr¶ nî cña c¸c chñ thÓ cã liªn quan, ®Æc biÖt lµ ng­êi thô lÖnh (ng­êi ph¶i thanh to¸n th­¬ng phiÕu) vµ ng­êi thô h­ëng (ng­êi xin chiÕt khÊu). Ng©n hµng chØ chÊp nhËn chiÕt khÊu nh÷ng th­¬ng phiÕu ®ñ ®iÒu kiÖn sau: - Cßn thêi h¹n thanh to¸n theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc - Ph¶i hîp lÖ vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung - §èi víi hèi phiÕu th× ph¶i cã ch÷ ký chÊp nhËn cña ng­êi thô t¹o - Kh¸ch hµng ph¶i chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u cho ng©n hµng d­íi h×nh thøc ký hËu. Sau khi thÈm ®Þnh, ng©n hµng lo¹i trõ nh÷ng th­¬ng phiÕu kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn chiÕt khÊu hay cßn nghi ngê kh¶ n¨ng thanh to¸n, råi tÝnh sè tiÒn ng©n hµng tr¶ cho kh¸ch hµng theo c¸c th­¬ng phiÕu nhËn chiÕt khÊu. §Õn thêi h¹n thanh to¸n th­¬ng phiÕu, ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh thu nî ë ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n th­¬ng phiÕu. NÕu ng­êi nµy kh«ng thanh to¸n, ng©n hµng cã thÓ chän mét trong hai c¸ch xö lý sau: - Ng©n hµng cã thÓ trÝch tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña ng­êi xin chiÕt khÊu ®Ó thu håi, sau ®ã tr¶ l¹i th­¬ng phiÕu ®Ó hä tù ®ßi nî. 16 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp - Ng©n hµng tiÕn hµnh thñ tôc ®Ó truy ®ßi sè nî: theo luËt ®Þnh, ng©n hµng cã quyÒn chØ ®Þnh mét trong sè nh÷ng ng­êi tham gia ký chuyÓn nh­îng th­¬ng phiÕu ®Ó tr¶ nî cho ng©n hµng. Trong tr­êng hîp nµy, ng©n hµng th­êng chØ ®Þnh ng­êi nµo cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh nhÊt. ¦u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña nghiÖp vô chiÕt khÊu: ChiÕt khÊu lµ mét nghiÖp vô tÝn dông cã kh¸ nhiÒu ­u ®iÓm, ®ã lµ: - ChiÕt khÊu lµ nghiÖp vô Ýt rñi ro, kh¶ n¨ng thu håi nî cña ng©n hµng lµ kh¸ ch¾c ch¾n. - §©y lµ h×nh thøc tÝn dông kh¸ ®¬n gi¶n, Ýt phiÒn phøc víi ng©n hµng. - ChiÕt khÊu kh«ng lµm ®ãng b¨ng vèn cña ng©n hµng v× thêi h¹n chiÕt khÊu ng¾n vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ kh¸ dÔ dµng xin t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu ë Ng©n hµng Nhµ n­íc. - TiÒn cÊp cho kh¸ch hµng khi chiÕt khÊu th­êng ®­îc chuyÓn vµo tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng, bëi vËy nã l¹i t¹o nguån vèn cho ng©n hµng. - TÊt c¶ nh÷ng ai kÝ tªn vµo th­¬ng phiÕu ®Òu cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n vµ trong thùc tÕ kh«ng mét doanh nghiÖp nµo tõ chèi thanh to¸n do ®ã ®©y lµ h×nh thøc cho vay Ýt rñi ro nhÊt. Tuy vËy, trong nghiÖp vô chiÕt khÊu, ng©n hµng th­¬ng m¹i vÉn cã thÓ gÆp ph¶i rñi ro do ba nguyªn nh©n c¬ b¶n sau: - Ng©n hµng nhËn chiÕt khÊu nh÷ng th­¬ng phiÕu gi¶ m¹o. - GiÊy nhËn nî lu©n chuyÓn theo d©y chuyÒn trong ®ã cã mét kh©u háng dÉn ®Õn khã kh¨n trong thanh to¸n. - C«ng ty mÑ ph¸t hµnh cho C«ng ty ty con nh­ng C«ng ty mÑ ph¸ s¶n. 17 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp 3.3.2. NghiÖp vô tÝn dông ng©n quü TÝn dông ng©n quü lµ nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n mµ trong ®ã ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay ®Ó ®¶m b¶o sù c©n ®èi ng©n quü hµng ngµy cña kh¸ch hµng vµ ®­îc thùc hiÖn d­íi hai h×nh thøc chñ yÕu lµ øng tr­íc trªn tµi kho¶n hoÆc thÊu chi. 3.3.2.1. øng tr­íc trªn tµi kho¶n øng tr­íc trªn tµi kho¶n lµ lo¹i tÝn dông mµ ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay tiÒn b»ng c¸ch më vµ øng cho hä mét sè tiÒn trªn tµi kho¶n cña kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng. Tõ tµi kho¶n ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ ký phiÕu lÜnh tiÒn tíi møc tÝn dông mµ ng©n hµng cÊp cho m×nh. NÕu c¨n cø vµo tÝnh chÊt ®¶m b¶o th× tÝn dông øng tr­íc bao gåm: øng tr­íc cã ®¶m b¶o vµ øng tr­íc kh«ng ®¶m b¶o. - øng tr­íc cã b¶o ®¶m: khi nµo kh¸ch hµng thùc sù vay tiÒn thi ph¶i thÕ chÊp hay cÇm cè mét tµi s¶n hay mét gi¸ trÞ lµm ®¶m b¶o nhÊt ®Þnh cho kho¶n tiÒn vay ®ång thêi kh¸ch hµng ph¶i ký mét lÖnh phiÕu trao cho ng©n hµng gi÷ cam kÕt hoµn tr¶ sè tiÒn ®· vay vµo thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. - Trong tr­êng hîp kh«ng cã tµi s¶n b¶o ®¶m, hay tµi s¶n b¶o ®¶m kÐm gi¸ trÞ kh¸ch hµng cã thÓ nhê mét ng­êi cã tµi s¶n b¶o l·nh sè nî ®ã b»ng mét tê cam kÕt. Ng­êi b¶o l·nh do kh¸ch hµng chän nh­ng ph¶i ®­îc sù chÊp nhËn cña ng©n hµng. NÕu c¨n cø vµo c¸c thøc sö dông tiÒn vay th× tÝn dông øng tr­íc cã hai c¸ch sö dông tiÒn vay: - Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång tÝn dông, ng©n hµng tiÕn hµnh cho vay theo møc cho vay ®· tho¶ thuËn, ng©n hµng chuyÓn toµn bé sè tiÒn cho vay vµo tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®Ó doanh nghiÖp tuú ý sö dông theo nhu cÇu. §©y lµ c¸ch cho vay mµ c¸c ng©n hµng th­êng ¸p dông. 18 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp - Kh¸ch hµng ®­îc sö dông dÇn sè tiÒn vay trªn tµi kho¶n vay (tµi kho¶n øng tr­íc). ViÖc sö dông b»ng c¸ch ph¸t hµnh sÐc ®Ó chi tr¶ mang sè hiÖu tµi kho¶n øng tr­íc. Khi tê sÐc do kh¸ch hµng ph¸t hµnh quay trë vÒ ng©n hµng th× ng©n hµng trÝch tµi kho¶n vay ®Ó chi tr¶. Kh¸ch hµng cã thÓ sö dông tiÒn vay mét hoÆc nhiÒu lÇn. NÕu kh¸ch hµng ph¸t hµnh sÐc ®Ó chi tr¶ (mang sè hiÖu tµi kho¶n vay) v­ît møc cho vay ®· tho¶ thuËn th× ng©n hµng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi do ph¸t hµnh sÐc kh«ng cã tiÒn b¶o chøng. §©y lµ mét trong hai h×nh thøc tÝn dông øng tr­íc mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ ¸p dông song kh«ng phæ biÕn. ¦u, nh­îc ®iÓm cña lo¹i tÝn dông øng tr­íc ¦u ®iÓm: - §èi víi ng©n hµng: vèn ng©n hµng cho vay th­êng kh«ng ph¶i rót ngay mét lóc v× nhu cÇu vèn cña kh¸ch hµng ph¸t sinh dÇn dÇn vµ nÕu kh¸ch hµng dïng tiÒn øng tr­íc ®ã vµo viÖc thanh to¸n cho kh¸ch hµng kh¸c cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng Êy th× nguån vèn cña ng©n hµng kh«ng bÞ hao hôt. MÆt kh¸c, víi c¸ch cho vay nµy th× ng©n hµng ®­îc h­ëng mét kho¶n l·i tÝnh trªn toµn bé sè tiÒn øng tr­íc trong suèt thêi gian cho vay dï kh¸ch hµng cã sö dông hÕt hay kh«ng hÕt sè tiÒn ®ã. - §èi víi kh¸ch hµng: ®­îc sö dông vèn mét c¸ch chñ ®éng. Cã thÓ ®¸p øng tÝnh thêi vô vÒ vèn cña hä. Nh­îc ®iÓm: - §èi víi ng©n hµng: lo¹i cho vay nµy cã rÊt nhiÒu rñi ro do ng©n hµng khã kiÓm so¸t viÖc sö dông tiÒn vay cña kh¸ch hµng. - §èi víi kh¸ch hµng th× ph¶i chÞu toµn bé l·i tÝnh trªn sè tiÒn cho vay trong thêi gian ®· tho¶ thuËn (dï thùc tÕ hä kh«ng sö dông hÕt). 19 tailieuonthi LuËn v¨n tèt nghiÖp 3.3.2.2. ThÊu chi. ThÊu chi lµ lo¹i tÝn dông mµ qua ®ã ng©n hµng cho phÐp kh¸ch hµng ®­îc sö dông v­ît qu¸ sè tiÒn mµ hä ®· ký th¸c ë ng©n hµng trªn tµi kho¶n v·ng lai víi mét sè l­îng vµ thêi h¹n nhÊt ®Þnh. XuÊt ph¸t tõ viÖc nÕu doanh nghiÖp cã sè d­ trªn tµi kho¶n tiÒn göi míi ®­îc quyÒn chi tiªu, nh­ng do mét lý do nµo ®ã mµ sè d­ trªn tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu. Tr­êng hîp ®ã ng©n hµng cã thÓ xem xÐt chÊp nhËn ®Ó kh¸ch hµng ®­îc quyÒn chi tiªu mét sè tiÒn v­ît qu¸ sè hiÖn cã trªn tµi kho¶n. Môc ®Ých cña ng©n hµng chØ ®Ó gióp kh¸ch hµng gi¶i quyÕt khã kh¨n t¹m thêi vÒ tµi chÝnh. Tµi kho¶n v·ng lai lµ tµi kho¶n cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt, trong ®ã kh¸ch hµng vµ ng©n hµng cam kÕt tr¶ nî lÉn nhau b»ng ph­¬ng ph¸p bï trõ. Víi nh÷ng tµi kho¶n tiÒn göi kh¸c, kh¸ch hµng chØ ®­îc phÐp sö dông trong giíi h¹n sè d­ cã cña tµi kho¶n ®ã, nÕu sö dông qu¸ sè tiÒn trªn lµ vi ph¹m v× ph¸t hµnh sÐc kh«ng cã hay thiÕu tiÒn b¶o chøng. Song ®èi víi tµi kho¶n v·ng lai, gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cã thÓ tho¶ thuËn cho phÐp tµi kho¶n d­ cã hoÆc d­ nî, sè d­ nî ®­îc hai bªn tho¶ thuËn ®Õn mét giíi h¹n tèi ®a nµo ®ã (h¹n møc d­ nî), qu¸ h¹n møc nµy th× c¸c tê sÐc cña kh¸ch hµng bÞ coi nh­ thiÕu hay kh«ng cã b¶o chøng. Nh­ vËy, nÕu tµi kho¶n d­ cã th× sè d­ ®ã thÓ hiÖn tiÒn göi cña kh¸ch hµng ë ng©n hµng vµ th«ng th­êng ng©n hµng ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng l·i tiÒn göi. NÕu tµi kho¶n d­ nî th× sè nî ®ã thÓ hiÖn tiÒn ng©n hµng cho vay vµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ l·i tiÒn vay cho ng©n hµng. §iÒu kiÖn ®i vay cña kh¸ch hµng: - §¬n vÞ cã t×nh h×nh tµi chÝnh tèt. - Nhu cÇu chi tiªu ®ã thùc sù lµ bøc b¸ch vµ kh«ng qu¸ lín nh­ nhu cÇu tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. - Kh¸ch hµng cÇn chøng minh ®­îc lµ sÏ cã nguån thu ®Ó tr¶ Qua phÇn tr×nh bµy trªn, ta thÊy tÝn dông thÊu chi cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: 20