Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi më ®Çu
Sù hîp t¸c vµ tham gia ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ t¨ng lªn kh«ng ngõng
kh«ng nh÷ng lµm cho trao ®æi hµng ho¸ trong n-íc gia t¨ng mµ cßn lµm cho sù trao
®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c n-íc ph¸t triÓn. C¸c mèi liªn hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c
n-íc ngµy cµng ph¸t triÓn vµ dÇn dÇn t¹o thµnh mét thÞ tr-êng thÕ giíi thèng nhÊt.
Trªn c¬ së c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c n-íc dÉn ®Õn vÊn ®Ò xuÊt nhËp
khÈu vµ hÖ thèng liªn ng©n hµng gi÷a c¸c quèc gia ®-îc ®Èy lªn mét tÇm cao míi.
Ngo¹i th-¬ng ph¸t triÓn, lóc nµy thanh to¸n quèc tÕ rÊt cÇn thiÕt cho viÖc trao ®æi vµ
thanh to¸n gi÷a c¸c quèc gia, ®ång thêi ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ ®èi
ngo¹i vµ ngo¹i th-¬ng.
HÖ thèng thanh to¸n ngµy nay rÊt ph¸t triÓn. ThiÕt nghÜ r»ng, viÖc nghiªn cøu
vÊn ®Ò nµy lµ rÊt cÇn thiÕt cho mçi thµnh viªn khi tham gia nghiªn cøu kinh tÕ. Thêi
kú tõ 1989 trë l¹i ®©y ®· ph¶n ¸nh râ nÐt tÝnh cÊp thiÕt cña thanh to¸n quèc tÕ. Mong
r»ng sù t×m hiÓu nµy sÏ t¹o lËp ®-îc mét sè th«ng tin phôc vô cho viÖc nghiªn cøu hÖ
thèng thanh to¸n quèc tÕ ®i s©u s¸t h¬n vÒ t×nh h×nh quèc tÕ vµ ViÖt Nam trong lÜnh
vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i mµ ®Æc biÖt lµ trong ngo¹i th-¬ng.
Qua thêi gian thùc tËp t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng th-¬ng m¹i Cæ phÇn Ph-¬ng
Nam- Hµ Néi d-íi sù h-íng dÉn cña TS- §µo v¨n Hïng, Em ®· chän ®Ò tµi nghiªn
cøu “Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nghiÖp vô th¸nh to¸n quèc tÕ t¹i chi nh¸nh
Ng©n hµng cæ phÇn PH¦¥NG NAM – Hµ Néi”. Trong qu¸ tr×nh häc v¯
nghiªn cøu kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt, Em rÊt mong ®-îc sù gãp ý ®Ó cã thÓ
hoµn thiÖn thªm kiÕn thøc vÒ vÊn ®Ò nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
[1]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I: C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ
I. C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ.........................................................................
1.1Kh¸i niÖm vµ c¸c ®Æc tr-ng vÒ thanh to¸n quèc Õ............................................05
1.2TÝnh bøc xøcvµ cÇn thiÕt cña hÖ thèng thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i
th-¬ng..................................................................................................................05
1.3C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i
th-¬ng.................................................................................................06.
2. C¸c ph-¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ th«ng dông trong ngo¹i th-¬ng:
2.1 Hèi phiÕu.....................................................................................................08
2.2 SÐc...............................................................................................................09
2.3Kú phiÕu.......................................................................................................12
3. C¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n quèc tÕ quy ®Þnh trong hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng:
3.1 §iÒu kiÖn tiÒn tÖ:.........................................................................................14
3.2 §iÒu kiÖn ®Þa ®iÓm thanh to¸n....................................................................16
3.3 §iÒu kiÖn thêi gian thanh to¸n....................................................................16
3.4 §iÒu kiÖn ph-¬ng thøc thanh to¸n..............................................................16
4. C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn thanh to¸n quèc tÕ.
4.1Tû gi¸ hèi ®o¸i.............................................................................................17
4.2Vai trß cña Ng©n hµng trong thanh to¸n quèc tÕ.........................................17
Ch-¬ng II:
Thùc tr¹ng cña hÖ thèng thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng
th-¬ng m¹i cæ phÇn ph-¬ng nam .
I . Tæng quan vÒ Ng©n hµng Ph-¬ng nam
1.1 Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng Cæ phÇn PH¦¥NG NAM...................19
[2]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.2 C¸c ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu..............................................................20
II. T×nh h×nh ho¹t ®éng c¸c nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ t¹i chi
nh¸nh NHTMCP Ph-¬ng Nam.
ChÝnh s¸ch liªn quan ®Õn dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng...................28
2.2 T×nh h×nh ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHTMCP- Ph-¬ng Nam...................30
2.3 Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i chi nh¸nh Hµ Néi..............................................32
2.3.1Ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ L/C ...............................................................34
2.3.2 ¸p dông ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ L/C vµo ho¹t ®éng.........................37.
2.3.3 TÝn dông theo h×nh thøc thanh to¸n b»ng L/C................................................39
2.4 ¦u vµ nh-îc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh..................................42
2.4.1 ¦u ®iÓm..........................................................................................................42
2.4.2 Nh-îc ®iÓm.....................................................................................................44
Ch-¬ng III:
Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ dÓ ph¸t triÓn hÖ thèng thanh
to¸n quèc tÕ th«ng qua c¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ
hiÖn nay.
I. §Þnh h-íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng tÝn dông xuÊt nhËp khÈu cña
NHTMCP- Ph-¬ng Nam...................................................................................................46.
II. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ.
2.1 §èi víi vÊn ®Ò thanh to¸n quèc tÕ........................................................................47
2.2 Gi¶i ph¸p më réng thanh to¸n quèc tÕ ®èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt nhËp
khÈu t¹i chi nh¸nh Hµ Néi ...............................................................................47
2.2.1
T¨ng tæng d- nî cho vay xuÊt nhËp khÈu..............................................48
2.2.2
Chñ ®éng t×m b¹n hµng..........................................................................52
2.2.3
Ho¹t ®éng Marketing mét c¸ch cã hiÖu qu¶..........................................53
2.2.4
B¶o ®¶m l-îng ngo¹i tÖ cho ho¹t ®éng cho vay xuÊt nhËp khÈu..........55
[3]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.2.5
TiÕp tôc ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé trong Ng©n hµng..................55
2.3 KiÕn nghÞ ®èi víi Ng©n hµng TMCP Ph-¬ng Nam..................................................
2.3.1
HiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, t¹o thÕ c¹nh tranh míi..................56
2.3.2
Cñng cè vµ më réng hÖ thèng chi nh¸nh................................................57
2.3.3
N©ng møc uû quyÒn phans quyÕt cho vay ngo¹i tÖ.................................57
2.3.4
Níi láng ho¹t ®éng huy ®éng vèn..........................................................58
2.4 KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n-íc vµ Ng©n hµng Nhµ n-íc..............................................
2.4.1
VÒ hÖ thèng luËt vµ v¨n b¶n d-íi luËt....................................................58
2.4.2
VÒ chñ tr-¬ng c¬ cÊu l¹i ng©n hµng.......................................................59
2.4.3
Thµnh lËp ng©n hµng chi nh¸nh xuÊt nhËp khÈu....................................60
2.4.4
Ph¸t triÓn thÞ tr-êng hèi ®o¸i hoµn h¶o ®Ó më réng nguån vèn b»ng
ngo¹i tÖ, cung cÊp cho hÖ thèng cho vay xuÊt nhËp khÈu.................................62
KÕt luËn.......................................................................................................................63
[4]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I: C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ
I.
Kh¸i niÖm vµ sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu TTQT
1.Kh¸i niÖm vÒ thanh to¸n quèc tÕ.
Chóng ta ®Òu hiÓu r»ng , ngµy nay mçi quèc gia ®Òu cã quan hÖ kh«ng nhiÒu
th× Ýt víi c¸c quèc gia kh¸c v× nhu cÇu cuéc sèng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §ßi hái cña
con ng-êi ®· lµm cho trao ®æi ngµy cµng më réng kh¾p thÕ giíi.
1.1
Kh¸i niÖm vÒ thanh to¸n quèc tÕ.
Chóng ta ®Òu biiÕt r»ng, ngµy nay mçi quèc gia ®Òu cã quan hÖ kh«ng Ýt th×
nhiÒu víi c¸c quèc gia kh¸c v× nhu cÇu cuéc sèng vµ ph¸t triÓn thÞ tr-êng. §ßi cña
con ng-êi ®· lµm cho trao ®æi ngµy cµng më réng kh¾p thÕ giíi. Qu¸ tr×nh trao ®æi
nµy kÐo theo hai lo¹i quan hÖ: 1> quan hÖ thanh to¸n trùc tiÕp gi÷a ng-êi mua vµ kÎ
b¸n, 2> quan hÖ thanh to¸n gi¸n tiÕp gi÷a c¸c quèc gia. V× nh÷ng quan hÖ thanh
to¸n nµy v-ît qua biªn giíi, ng-êi ta gäi ®ã lµ thanh to¸n quèc tÕ.
VËy: Khi biªn giíi h÷u h×nh gi÷a c¸c quèc gia cßn tån t¹i th× mäi ho¹t ®éng
thanh to¸n, chuyÓn, nh-îng tiÒn, tµi s¶n gi÷a mét n-íc víi c¸c n-íc kh¸c trªn thÕ
giíi ®-îc gäi lµ thanh to¸n quèc tÕ (TTQT).
1.2
TÝnh bøc xóc vµ cÇn thiÕt cña hÖ thèng TTQT trong ngo¹i th-¬ng.
Kh«ng ph¶i ®îi ®Õn khi thÕ giíi nhÊt thÓ ho¸ thµnh mét céng ®ång, nhu cÇu
tån t¹i vµ ph¸t triÓn tèt h¬n cho con ng-êi ®· thóc ®Èy c¸c n-íc ph¶i cã quan hÖ
bu«n b¸n, ®Çu t- vµ liªn kÕt víi nhau. Do vËy, TTQT gi÷a c¸c n-íc lµ ®iÒu kiÖn tÊt
yÕu.
Suy cho cïng, môc tiªu phÊn ®Êu thiÕt lËp c¬ së chung cho c¸c ®ång tiÒn tõ
®Çu thÕ kû ®Õn nay nh- hÖ thèng tiÒn tÖ thÕ giíi vµ c¸c thiÕt chÕ tµi chÝnh ®a quèc
gia lµ nh»m hç trî cho qu¸ tr×nh TTQT gi÷a c¸c n-íc trªn thÕ giíi.
[5]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tõ ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cho ®Õn chñ quan ®Òu ph¶n ¸nh râ TTQT lµ rÊt cÇn
thiÕt. Th-¬ng m¹i nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung ®Òu liªn quan ®Õn TTQT®Ó
héi nhËp vµ cïng ph¸t triÓn víi kinh tÕ c¸c n-íc trªn thÕ giíi. §ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó
ph¸t triÓn vµ héi nhËp cïng kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, cïng víi c¸c tæ chøc kinh tÕ
t¹o søc m¹nh cho kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ ngo¹i th-¬ng lªn mét b-íc tiÕn míi.
1.3 C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn ph¸t triÓn TTQT trong ngo¹i th-¬ng.
Gi÷a c¸c quèc gia, ngo¹i tÖ lµ tµi s¶n dù tr÷ dïng ®Ó ®èi tho¹i víi n-íc ngoµi.
Cho nªn viÖc l-u chuyÓn ra vµo cña lo¹i tiÒn tµi s¶n nµy ®-îc chÝnh phñ theo dâi.
Qu¸ tr×nh theo dâi nãi rtªn lµm cho viÖc bu«n b¸n víi n-íc ngoµi ®-îc thÓ hiÖn trªn
sæ s¸ch quèc gia. Lo¹i sæ s¸ch mµ quèc gia dïng ®Ó thÓ hiÖn c¸c luång thanh to¸n
vµ tr¶ nî gi÷a ng-êi trong n-íc vµ ngoµi n-íc ®-îc gäi lµ c¸n c©n thanh to¸n.
C¸c nh©n tè ®-îc ph¶n ¸nh trªn c¸n c©n thanh to¸n ®ång thêi cho ta thÊy sù
¶nh h-ëng vµ sù t¸c ®éng ®Õn sù biÕn ®éng cña TTQT.
Tµi kho¶n v·ng lai.
Tµi kho¶n vèn.
Tµi kho¶n dù tr÷ chÝnh thøc.
- Tµi kho¶n v·ng lai:bao gåm xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ dÞch vô.
- Tµi kho¶n vèn: bao gåm mua, b¸n c¸c tµi s¶n nh- cæ phÇn, tr¸i phiÕu, tµi kho¶n
ng©n hµng, bÊt ®éng s¶n vµ doanh nghiÖp.
- Tµi kho¶n dù tr÷ chÝnh thøc: bao gåm mua b¸n tµi s¶n dù tr÷ quèc gia, ngo¹i tÖ,
vµng vµ quyÒn rót vèn ®Æc biÖt (SDRs).
Th-¬ng m¹i quèc tÕ lµ sù xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ h÷u h×nh nh- dÇu má,
quÇn ¸o, xe h¬i... ®Òu ph¶n ¸nh ho¹t ®éng thanh to¸n th«ng qua c¸c ph-¬ng tiÖn
thanh to¸n quèc tÕ. DÞch vô còng thuéc nhãm tµi kho¶n v·ng lai, bao gåm c¸c
kho¶n ph¶i thanh to¸n vµ c¸c kho¶n ®-îc thanh to¸n vÒ cè vÊn, luËt ph¸p, dÞch vô
kü thuËt, b¶n quyÒn, b»ng ph¸t minh vµ tµi s¶n tri thøc, tiÒn ®ãng b¶o hiÓm, phÝ vËn
chuyÓn, chi tiªu du lÞch. C¸c kho¶n th-¬ng m¹i mang h×nh th¸i dÞch vô nµy th-êng
[6]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®-îc gäi lµ th-¬ng m¹i v« h×nh. §ång thêi, yÕu tè thu nhËp còng bao qu¸t nh÷ng
kho¶n thanh to¸n vµ kho¶n ®-îc tr¶ tõ tiÒn l·i, cæ tøc ®Õn tÊt c¶ nh÷ng thu nhËp
kh¸c tõ ®Çu t- ë n-íc ngoµi.
Tµi kho¶n vèn gåm 3 nhãm: ®Çu t- trùc tiÕp, ®Çu t- chøng kho¸n vµ vèn kh¸c.
C¸n c©n vèn ®o l-êng chªnh lÖch gi÷a b¸n tµi s¶n cho ng-êi n-íc ngoµi vµ mua tµi
s¶n tõ n-íc ngoµi. Kh«ng gièng nh- mua b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô, mua b¸n tµi s¶n
tµi chÝnh ¶nh h-ëng ®Õn nh÷ng kho¶n thanh to¸n vµ nhËn ®-îc trong t-¬ng lai do
®Çu c¬ vÒ vèn.
Tµi s¶n dù tr÷ chÝnh thøc ®ã lµ nh÷ng kho¶n mµ mét quèc gia ph¶i chi tr¶ ®Ó
thanh to¸n cho ng-êi n-íc ngoµi v× th©m hôt c¸n c©n thanh to¸n, ng©n hµng trung
-¬ng cña quèc gia ®ã nªn gi¶m bít tµi s¶n dù tr÷ chÝnh thøc nh- vµng, ngo¹i tÖ,
SDRs, hoÆc vay ng©n hµng trung -¬ng n-íc kh¸c. Ng-îc l¹i, nÕu quèc gia cã thÆng
d- trªn c¸n c©n thanh to¸n, ng©n hµng trung -¬ng n-íc ®ã sÏ tr¶ nî n-íc ngoµi
hoÆc t¨ng thªm tµi s¶n dù tr÷.
Tãm l¹i, mäi vÊn ®Ò ®Òu tËp trung ®Ó c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n trong mçi
quèc gia khi tham gia vµ héi nhËp víi kinh tÕ c¸c n-íc ®Ó cã sù ph¸t triÓn hµi hoµ
vµ nhÞp nhµng. Tµi kho¶n vèn vµ tµi kho¶n v·ng lai ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn hÖ
thèng thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th-¬ng. §ång thêi hai tµi kho¶n trªn cµng
ph¸t triÓn bao nhiªu th× thanh to¸n quèc tÕ cµng ph¸t triÓn, tµi kho¶n dù tr÷ chÝnh
thøc d-íi t¸c ®éng cña chÝnh phñ ¶nh h-ëng tíi hÖ thèng thanh to¸n khi sù ph¸t
triÓn kh«ng c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ ngo¹i th-¬ng.
2. C¸c ph-¬ng tiÖn thanh to¸n th«ng dông trong ngo¹i th-¬ng.
C¸c ph-¬ng tiÖn l-u th«ng tÝn dông (hèi phiÕu, kú phiÕu, sÐc) ®-îc dïng lµm
ph-¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ h×nh thµnh trªn c¬ së cña sù ph¸t triÓn tÝn dông
th-¬ng m¹i vµ tÝn dông ng©n hµng, cã vai trß rÊt quan träng trong thanh to¸n quèc
tÕ. Trong thêi ®¹i hiÖn nay, quy m« ph¸t triÓn cùc kú réng lín cña c¸c nghiÖp vô
cho vay, c¸c ph-¬ng tiÖn l-u th«ng tÝn dông ®· trë thµnh vËt mang h×nh th¸i tiÒn tÖ
[7]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®Æc thï. Kh¸c víi tiÒn kim lo¹i mang ®Çy ®ñ gi¸ trÞ, c¸c ph-¬ng tiÖn l-u th«ng tÝn
dông kh«ng cã gi¸ trÞ néi t¹i mµ nã chØ lµ dÊu hiÖu cña tiÒn tÖ mµ th«i. TiÒn thËt lµ
do Nhµ n-íc ph¸t hµnh cßn ph-¬ng tiÖn l-u th«ng tÝn dông phÇn lín lµ do kÕt qu¶
cña hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ vµ c¸c nghiÖp vô cña ng©n hµng t¹o ra.
2.1 Hèi phiÕu (Bill of exchange)
Th-¬ng phiÕu lµ c«ng cô thanh to¸n quèc tÕ th«ng dông. Th-¬ng phiÕu bao
gåm hai lo¹i: hèi phiÕu vµ kú phiÕu trong ®ã hèi phiÕu ®-îc sö dông réng r·i h¬n.
a-Kh¸i niÖm vµ ®Æc tr-ng cña hèi phiÕu.
Hèi phiÕu lµ mét tê mÖnh lÖnh tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do mét ng-êi ký ph¸t cho
ng-êi kh¸c, yªu cÇu cña ng-êi nµy khi nh×n thÊy phiÕu, hoÆc ®Õn mét ngµy cô thÓ
nhÊt ®Þnh, hoÆc ®Õn mét ngµy cã thÓ x¸c ®Þnh trong t-¬ng lai ph¶i tr¶ mét sè tiÒn
nhÊt ®Þnh cho mét ng-êi nµo ®ã hoÆc theo lÖnh cña ng-êi nµy tr¶ cho ng-êi kh¸c
hoÆc tr¶ cho ng-êi cÇm phiÕu.
Qua kh¸i niÖm cho thÊy, hèi phiÕu cã ba ®Æc ®iÓm quan träng:
-TÝnh trõu t-îng cña hèi phiÕu : Trªn hèi phiÕu kh«ng cÇn ph¶i ghi néi dung quan
hÖ tÝn dông, tøc lµ nguyªn nh©n sinh ra hèi phiÕu mµ chØ ghi sè tiÒn ph¶i tr¶ víi néi
dung liªn quan tíi viÖc tr¶ tiÒn. Do ®ã nghÜa vô tr¶ tiÒn cña hèi phiÕu lµ trõu t-îng.
-TÝnh b¾t buéc tr¶ tiÒn cña hèi phiÕu : Ng-êi tr¶ tiÒn hèi phiÕu ph¶i tr¶ tiÒn theo
®óng néi dung ghi trªn hèi phiÕu.
-TÝnh l-u th«ng cña hèi phiÕu : hèi phiÕu cã thÓ ®-îc chuyÓn nh-îng mét hay
nhiÒu lÇn trong thêi h¹n cña nã.
b- §iÒu kiÖn thµnh lËp hèi phiÕu :
-VÒ mÆt h×nh thøc quy ®Þnh:
+ Hèi phiÕu lµm thµnh v¨n b¶n (b¾t buéc).
+H×nh mÉu hèi phiÕu kh«ng quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ ph¸p lý cña hèi phiÕu .
[8]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+Ng«n ng÷ t¹o lËp hèi phiÕu lµ ng«n ng÷ viÕt hoÆc in s½n, ®¸nh m¸y b»ng mét
thø tiÕng nhÊt ®Þnh vµ thèng nhÊt.
+Hèi phiÕu lËp thµnh mét hay nhiÒu b¶n, mçi b¶n ®Òu ®¸nh sè thø tù, c¸c b¶n
®Òu cã gi¸ trÞ nh- nhau. B¶n nµo ®Õn tr-íc th× thanh to¸n tr-íc, b¶n nµo ®Õn sau th×
v« gi¸ trÞ.
-VÒ néi dung:
+ Tiªu ®Ò cða hèi phiÕu: “Hèi phiÕu”.
+ §Þa ®IÓm ký ph¸t hèi phiÕu: ®Þa ®iÓm ký ph¸t hoÆc ®Þa chØ ng-êi ký.
+ Ngµy th¸ng ký ph¸t: x¸c ®Þnh thêi gian tr¶ tiÒn cña hèi phiÕu.
2.2sÐc (Cheque)
Kh¸i niÖm chung.
a.
SÐc lµ mét tê mÖnh lÖnh v« ®iÒu kiÖn cña ng-êi chñ tµi kho¶n, ra lÖnh cho ng©n
hµng trÝch tõ tµi kho¶n cña m×nh ®Ó tr¶ cho ng-êi cã tªn trong sÐc, hoÆc tr¶ cho
ng-êi cÇm sÐc mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh, b»ng tiÒn mÆt hay b»ng chuyÓn kho¶n.
§èi víi ng-êi cã tiÒn më t¹i ng©n hµng mét tµi kho¶n, ng©n hµng sÏ cÊp cho
ng-êi göi tiÒn mét quyÓn sÐc. Mçi lÇn muèn rót tiÒn th× viÕt mét tê sÐc ®-a ®Õn
ng©n hµng ®Ó lÜnh tiÒn.
b.
§Æc ®iÓm cña sÐc
-TÝnh thêi h¹n: tøc lµ tê sÐc chØ cã gi¸ trÞ tiÒn tÖ hoÆc thanh to¸n nÕu thêi h¹n
hiÖu lùc cña nã ch-a hÕt ®èi víi sÐc th-¬ng m¹i. Thêi h¹n hiÖu lùc cña tê sÐc ®-îc
ghi râ trªn tê sÐc. Thêi h¹n ®ã tuú thuéc vµo ph¹m vi kh«ng gian mµ sÐc l-u hµnh
vµ luËt ph¸p cña c¸c n-íc quy ®Þnh. Nãi chung sÐc l-u hµnh trong néi ®Þa thêi gian
ng¾n h¬n l-u hµnh trong TTQT.
SÐc dïng ®Ó tr¶ tiÒn ngay, thêi h¹n hiÖu lùc cña sÐc lµ 8 ngµy lµm viÖc kÓ tõ
ngµy ph¸t hµnh sÐc nÕu lµ sÐc l-u hµnh trong mét n-íc, lµ 20 ngµy lµm viÖc nÕu l-u
[9]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
th«ng ngoµi n-íc trong cïng mét ch©u lôc, lµ 70 ngµy nÕu sÐc ®-îc tr¶ ë mét n-íc
ngoµi ch©u lôc.Qu¸ thêi h¹n trªn nÕu sÐc quay trë l¹i ng©n hµng th× sÐc sÏ mÊt hiÖu
lùc. §èi víi sÐc du lÞch th× kh«ng kÓ thêi gian.
c.
SÐc cã gi¸ trÞ thanh to¸n trùc tiÕp nh- tiÒn tÖ, do vËy sÐc ph¶i cã nh÷ng
quy ®Þnh vÒ h×nh thøc vµ néi dung theo luËt ®Þnh:
- VÒ néi dung:
. Mét lÖnh tr¶ tiÒn muèn ®-îc coi lµ sÐc th× tr-íc tiªn ph¶i cã tiªu ®Ò SEC ghi
trªn tê lÖnh ®ã. V× sÐc lµ lÖnh nªn khi nhËn d-îc sÐc th× ph¶i chÊp hµnh lÖnh nµy v«
®iiªï kiÖn, trõ tr-êng hîp tµi kho¶n ph¸t hµnh sÐc kh«ng cã tiÒn hoÆc tê sÐc kh«ng
®ñ tÝnh ph¸p lý.
. sè tiÒn ghi trªn sÐc ph¶i râ rµng, ph¶i ghi b»ng sè vµ ghi b»ng ch÷ ph¶i khíp
®óng nhau, cã ký hiÖu tiÒn tÖ. Trªn sÐc ph¶i ghi râ ®Þa ®iÓm vµ ngµy th¸ng lËp sÐc,
tªn ®Þa chØ cña ng-êi yªu cÇu trÝch tµi kho¶n, tµi kho¶n ®-îc trÝch tr¶, ng©n hµng tr¶
tiÒn, tªn ®Þa chØ ng-êi h-ëng sè tiÒn trªn sÐc, ch÷ ký cña ng-êi ph¸t hµnh sÐc (nÕu
lµ tæ chøc th× ph¶i cã ch÷ ký cña ng-êi cã tµi kho¶n, kÕ to¸n tr-ëng vµ dÊu cña tæ
chøc ®ã).
TÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn cÇn ph¶i ghi râ rµng, kh«ng tÈy xo¸, ghi cïng lo¹i ch÷,
mét thø mùc, kh«ng ghi b»ng mùc ®á. §iÒu c¬ b¶n quan träng lµ ng-êi ph¸t hµnh
sÐc ph¶i cã tiÒn më ë ng©n hµng, sè tiÒn trªn tê sÐc kh«ng v-ît qu¸ sè d- trªn tµi
kho¶n ë ng©n hµng.
d.
S¬ ®å l-u th«ng sÐc:
L-u th«ng sÐc qua mét ng©n hµng (NH)
NG¢N Hµng
ng-êi b¸n
ng-êi mua
[10]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
(1): giao hµng.
(2): Ph¸t hµnh sÐc thanh to¸n.
(3): Mang sÐc ®Õn ng©n hµng lÜnh tiÒn.
(4):B¸o cã cho ng-êi h-ëng lîi SÐc.
(5):QuyÕt to¸n gi÷a NH víi ng-êi mua.
-
L-u th«ng SÐc qua 02 NH
nh Bªn b¸n
nh Bªn mua
ng-êi b¸n
ng-êi mua
(1): Giao hµng.
(2):Ph¸t hµnh SÐc thanh to¸n.
(3): Nhê NH thu hé tiÒn ghi trªn SÐc.
(4): Thu tiÒn.
(5): NH tr¶ tiÒn cho ng-êi h-ëng SÐc.
(6): QuyÕt to¸n gi÷a NH víi ng-êi mua.
e.
C¸c lo¹i SÐc:
-
SÐc tªn lµ lo¹i SÐc ghi râ tªn ng-êi h-ëng lîi (kh«ng thÓ chuyÓn nh-îng).
-
SÐc v« danh lµ lo¹i SÐc kh«ng ghi tªn ng-êi h-ëng lîi (SÐc cã thÓ chuyÓn
nh-îng).
-
SÐc g¹ch chÐo (Crossed cheque) lµ lo¹i SÐc trªn mÆt tr-íc cña nã cã hai g¹ch
chÐo song song víi nhau. SÐc g¹ch chÐo kh«ng thÓ dïng dÓ rót tiÒn mÆt, th-êng
dïng ®Ó chuyÓn kho¶n qua NH. Cã hai lo¹i SÐc g¹ch chÐo:
+ SÐc g¹ch chÐo th-êng (Cheque crossed generaly) g¹ch chÐo kh«ng tin tøc lµ gi÷a
hai g¹ch song song kh«ng ghi tªn NH lÜnh hé tiÒn.
[11]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ SÐc g¹ch chÐo ®Æc biÖt (Cheque crossed specially) g¹ch chÐo cã ghi tin tøc lµ
gi÷a hai g¹ch chÐo cã ghi tªn mét tªn NH nµo ®ã vµ chØ cã NH ®ã míi cã quyÒn
lÜnh tiÒn mµ th«i.
- SÐc chuyÓn kho¶n ( cheque transferable) lµ lo¹i SÐc mµ ng-êi ký ph¸t SÐc ra
lÖnh cho NH rtÝch tõ tµi kho¶n cña m×nh chuyÓn sang tµi kho¶n kh¸c cña ng-êi
kh¸c trong hoÆc ngoµi NH.
- SÐc du lÞch ( Traverller’s cheque) l¯ lo¹i SÐc do NH ph¸t h¯nh v¯ ®îc tr° tiÒn
t¹i bÊt cø mét chi nh¸nh nµo hoÆc ®¹i lý nµo cña NH ®ã.
- SÐc x¸c nhËn (Certified cheque) lµ lo¹i SÐc ®-îc NH chÊp nhËn viÖc tr¶ tiÒn.
Môc ®Ých x¸c nhËn lµ nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ cho tê SÐc, chèng SÐc khèng.
2.3 Kú phiÕu:( Promissory note)
Ng-îc l¹i víi Hèi phiÕu, Kú phiÕu lµ do con nî viÕt ra ®Ó høu cam kÕt tr¶ tiÒn
cho ng-êi h-ëng lîi. Víi tÝnh thô ®éng trong thanh to¸n trªn, trong thanh to¸n quèc
tÕ Kú phiÕu Ýt ®-îc sö dông h¬n Hèi phiÕu.
a. Kh¸i niÖm.
Hèi phiÕu lµ mét tê giÊy cam kÕt tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do ng-êi lËp phiÕu ph¸t
hµnh ra høa tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng-êi h-ëng lîi hoÆc lÖnh cña ng-êi nµy
tr¶ cho ng-êi kh¸c theo quy ®Þnh trong Kú phiÕu ®ã.
b.§Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn:
Nh- Kú phiÕu th-¬ng m¹i, tuy nhiªn nã cã mét sè ®Æc thï sau:
- Kú h¹n Kú phiÕu ®-îc ghi râ trªn nã.
- Mét Kú phiÕu cã thÓ do mét hay nhiÒu ng-êi ký ph¸t ®Ó cam kÕt thanh to¸n
cho mét hay nhiÒu ng-êi h-ëng lîi.
- Kú phiÕu cÇn cã sù b¶o l·nh cña NH hoÆc c«ng ty Tµi chÝnh. Sù b¶o l·nh nay
®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Kú phiÕu.
[12]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- Kú phiÕu kh¸c víi Hèi phiÕu lµth-êng cã hai b¶n: b¶n 01 vµ b¶n 02, Kú phiÕu
chØ cã mét b¶n chÝnh do con nî ph¸t ra ®Ó chuyÓn cho ng-êi h-ëng lîi Kú phiÕu
®ã.
3. C¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n quèc tÕ quy ®Þnh trong hîp ®ång mua b¸n Ngo¹i th-¬ng
Trong quan hÖ thanh to¸n gi÷a c¸c n-íc, c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn quyÒn
lîi vµ nghÜa vô cña ®«i bªn th× ph¶i ®Ò ra ®Ó gi¶i quyÕt vµ thùc ®-îc quy ®Þnh l¹i
thµnh nh÷ng ®iÒu kiÖn gäi lµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n quèc tÕ. C¸c®iÒu kiÖn ®ã lµ:
-
§iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ.
-
§iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm.
-
§iÒu kiÖn vÒ thêi gian.
-
§iÒu kiÖn vÒ ph-¬ng thøc thanh to¸n.
NghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ lµ sù vËn dông tæng hîp c¸c ®iÒu kiÖn TTQT.
Nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy ®-îc thÓ hiÖn ra trong c¸c ®iÒu kho¶n thanh to¸n cña c¸c hiÖp
®Þnh th-¬ng m¹i, c¸c hiÖp ®Þnh tr¶ tiÒn ký kÕt gi÷a c¸c n-íc, cña c¸c hîp ®ång mua
b¸n ngo¹i th-¬ng ký kÕt gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n.
Trong nghiÖp vô mua b¸n víi c¸c n-íc, chóng ta cÇn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c
®iÒu kiÖn thanh to¸n quèc tÕ ®Ó cã thÓ vËn dông mét c¸ch tèt nhÊt trong viÖc ký kÕt
vµ mua b¸n ngo¹i th-¬ng nh»m phôc tïng c¸c yªu cÇu chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ ®Æt
c¸c yªu cÇu cô thÓ sau:
-
Khi xuÊt khÈu:
B¶o ®¶m ch¾c ch¾n thu ®-îc ®óng, ®ñ, kÞp thêi tiÒn hµng, thu vÒ cµng nhanh
cµng tèt.
-
B¶o ®¶m gi÷ v÷ng gi¸ trÞ thùc tÕ cña ssã thu nhËp ngo¹i tÖ khi cã nh÷ng biÕn
®éng tiÒn tÖ x¶y ra.
[13]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-
Gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, cñng cè vµ më réng thÞ tr-êng, ph¸t triÓn thªm
thÞ tr-êng míi.
Khi nhËp khÈu:
-
B¶o ®¶m ch¾c ch¾n nhËp ®-îc hµng ®óng sè l-îng, chÊt l-îng vµ ®óng thêi
h¹n
-
Trong c¸c ®iÒu kiÖn kh«ng thay ®æi th× tr¶ tiÒn cµng chËm cµng tèt.
-
Gãp phÇn vµo viÖc nhËp khÈu cña ta theo ®óng yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh
tÕ quèc d©n mét c¸ch thuËn lîi.
3.1 §iÒu kiÖn tiÒn tÖ.
C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông, tiÒn tÖ trong thanh to¸n chia lµm hai lo¹i:
-
TiÒn tÖ tÝnh to¸n lµ tiÒn tÖ ®-îc dïng ®Ó thÓ hiÖn gi¸ c¶ vµ tÝnh to¸n tæng gi¸
trÞ hîp ®ång.
-
TiÒn tÖ thanh to¸n lµ tiÒn tÖ ®-îc dïng ®Ó thanh to¸n nî nÇn, thanh to¸n trong
hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng.
ViÖc sö dông ®ång tiÒn nµo lµ tiÒn thanh to¸n trong hîp ®ång mua b¸n ngo¹i
th-¬ng, trong hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i, vµ tr¶ tiÒn gi÷a c¸c n-íc nãi chung phô thuéc
vµo c¸c yÕu tè sau ®©y:
+ So s¸nh lùc l-îng cña hai bªn mua vµ b¸n.
+ VÞ trÝ cña ®ång tiÒn ®ã trªn thÞ tr-êng quèc tÕ.
+TËp qu¸n sö dông ®ång tiÒn ®ã trªn thÕ giíi.
+§ång tiÒn thanh to¸n thèng nhÊt trong c¸c khu vùc kinh tÕ trªn thÕ giíi.
Tuy nhiªn khñng ho¶ng thu chi quèc tÕ cña c¸c n-íc lµm cho tiÒn tÖ th-êng
xuyªn biÕn ®éng. V× vËy, c¸c kho¶n ngo¹i hèi cã thÓ bÞ tæn thÊt do ngo¹i hèi ®ã sôt
gi¸ hoÆc nh÷ng kho¶n chi ngo¹i hèi cã thÓ bÞ tæn thÊt do t¨ng gi¸. Cho nªn diÒu
kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i rÊt cÇn thiÕt. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i th-êng dïng
trong TTQT vÒ ngo¹i th-¬ng nh- sau:
[14]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
a. §iÒu kiÖn ®¶m b¶o vµng:
H×nh thøc cña ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o vµng lµ gi¸ c¶ hµng ho¸ víi tæng gi¸ hîp
®ång ®-îc quy ®Þnh b»ng mét sè l-îng vµng nhÊt ®Þnh hoÆc ®Òu dïng mét ®ång
tiÒn ®Ó tÝnh to¸n vµ thanh to¸n, ®ång thêi quy ®Þnh gi¸ vµng lóc ®ã trªn thÞ tr-êng
nhÊt ®Þnh lµm c¬ së ®¶m b¶o. Tuy vËy h×nh thøc ®¶m b¶o nµy chØ lµ t-¬ng ®èi nªn
Ýt ®-îc dïng.
b. §iÒu kiÖn ®¶m b¶o ngo¹i hèi:
Lùa chän ®ång tiÒn t-¬ng ®èi æn ®Þnh, x¸c ®Þnh mèi quan hÖ tû gi¸ víi ®ång
tiÒn thanh to¸n ®Ó ®¶m b¶o gi¸ trÞ cña tiÒn tÖ thanh to¸n lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o
ngo¹i hèi. §iÒu kiÖn ®¶m b¶o ngo¹i hèi cã hai c¸ch quy ®Þnh sau ®©y:
-Trong hîp ®ång quy ®Þnh ®ång tiÒn tÝnh to¸n vµ ®ång tiÒn thanh to¸n lµ mét
lo¹i tiÒn, ®ång thêi x¸c ®Þnh tû gi¸ gi÷a ®ång tiÒn ®ã víi mét ®ång tiÒn kh¸c. §Õn
khi tr¶ tiÒn, nÕu tû gi¸ thay ®æi th× gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ tæng gi¸ trÞ hîp ®ång ph¶i
®-îc ®iÒu chØnh mét c¸ch t-¬ng øng.
-Trong hîp ®ång quy ®Þnh ®ång tiÒn tÝnh to¸n lµ mét ®ång tiÒn(th-êng lµ
®ång tiÒn t-¬ng ®èi æn ®Þnh) vµ thanh to¸n b»ng ®ång tiÒn kh¸c. Khi tr¶ tiÒn c¨n cø
vµo tû gi¸ gi÷a ®ång tiÒn tÝnh to¸n vµ ®ång tiÒn thanh to¸n ®Ó tÝnh ra sè tiÒn ph¶i tr¶
lµ bao nhiªu. §©y lµ c¸ch dïng trong thanh to¸n quèc tÕ hiÖn nay.
c. §iÒu kiÖn ®¶m b¶o theo – ræ– tiÒn tÖ:
-Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi mµ hµm l-îng vµng cña tiÒn tÖ kh«ng cßn ý
nghÜa thiÕt thùc ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i, hÖ thèng tû gi¸ cè ®Þnh d-íi
mäi h×nh thøc ®· bÞ tan vì, tû gi¸ ho¹t ®éng d÷ déi vµ th¶ næi tù do, søc mua cña
tiÒn tÖ nhiÒu n-íc gi¶m sót nghiªn träng th× viÖc ¸p dông c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o
hèi ®o¸i nãi trªn lµ kh«ng cßn ý nghÜa thiÕt thùc n÷a.
§Ó kh¾c phôc t×nh h×nh trªn, ng-êi ta dùa vµo ngo¹i tÖ cña nhiÒu n-íc ®Ó ®¶m
b¶o gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c kho¶n thu nhËp b»ng ngo¹i tÖ trªn hîp ®ång. C¸ch ®¶m
b°o ®ã gäi l¯ ®°m b°o hèi ®o¸i theo “ræ” ngo¹i tÖ ®îc chän.
[15]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
d. §iÒu kiÖn ®¶m b¶o c¨n cø vµo tiÒn tÖ quèc tÕ: SDR ECU (UERO)
Tæng gi¸ trÞgi¸ hîp ®ång ®-îc tÝnh to¸n vµ thanh to¸n b»ng mét ngo¹i tÖ nµo
®ã, ®ång thêi chän SDR (hoÆc UERO) lµm tiÒn tÖ ®¶m b¶o ®ång tiÒn cña hîp ®ång.
e. §iÒu kiÖn ®¶m b¶o c¨n cø vµo biÕn ®éng cña gi¸ c¶:
Sè tiÒn ph¶i thanh to¸n c¨n cø vµo t×nhh×nh biÒn ®éng cña chÕ ®é gi¸ c¶ mµ
thay ®æi mét c¸ch t-¬ng øng. Tuy nhiªn, trong Ngo¹i th-¬ng th-êng Ýt dïng c¸ch
nµy bëi v× chØ sè gi¸ kh«ng ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ sù biÕn ®éng tiÒn tÖ, bëi v× cã nhiÒu
yÕu tè t¸c ®éng ®Õn biÕn ®éng gi¸ c¶, trong ®ã nh©n tè tiÒn tÖ chØ lµ mét
Sè tiÒn ph¶i tr¶ c¨ cø vµo t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ c¶ hµng ®ã trªn thÞ tr-êng
hay gi¸ thµnh s¶n xuÊt lo¹i hµng ®ã.
3.2 §iÒu kiÖn ®Þa ®iÓm thanh to¸n.
Trong thanh to¸n gi÷a c¸c n-íc, ®Þa ®iÓm thanh to¸n cã thÓ ë n-íc nhËp khÈu,
hoÆc ë n-íc xuÊt khÈu, n-íc thø ba. Nh-ng thùc tÕ, viÖc x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm thanh
to¸n lµ do sù so s¸nh lùc l-îng gi÷a hai bªn quyÕt ®Þnh, ®ång thêi còng cßn cho
thÊy r»ng dïng ®ång tiÒn thanh to¸n cña n-íc nµo th× ®Þa ®iÓm thanh to¸n th-êng ë
n-íc Êy.
3.3 §iÒu kiÖn thêi gian thanh to¸n:
§iÒu kiÖn thêi gian thanh to¸n cã liªn quan chÆt chÏ tíi viÖc lu©n chuyÓn vèn,
lîi tøc, kh¶ n¨ng cã thÓ tr¸ch ®-îc nh÷ng biÕn ®éng vÒ tiÒn tÖ thanh to¸n, do ®ã nã
lµ vÇn ®Ò quan träng vµ th-êng x¶y ra tranh chÊp c¸c bªn trong ®µm ph¸n ký kÕt
hîp ®ång.
Trong TTQT, ®iÒu kiÖn thêi gian thanh to¸n trong c¸c nghiÖp vô Ngo¹i th-¬ng
phøc t¹p h¬n c¶ , th-êng cã ba c¸ch quy ®Þnh:
-
Thêi gian tr¶ tiÒn tr-íc.
-
Thêi gian tr¶ ngay.
-
Thêi gian tr¶ tiÒn sau.
[16]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3.4 §iÒu kiÖn ph-¬ng thøc thanh to¸n:
Ph-¬ng thøc thanh to¸n lµ ®iÒu quan träng nhÊt trong c¸c ®iÒu kiÖn TTQT.
C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ dïng trong Ngo¹i th-¬ng bao gåm cã:
-
Ph-¬ng thøc chuyÓn tiÒn.
-
Ph-¬ng thøc ghi sæ.
-
Ph-¬ng thøc nhê thu.
-
Ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ.
4. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn TTQT.
TTQT lµ mét hÖ thèng v« cïng phøc t¹p nh-ng lµ sù cÇn thiÕt cña mçi quèc
gia khi tham gia ph¸t triÓn vµ héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Tuy nhiªn hÖ
thèng thanh to¸n quèc tÕ còng bÞ chi phèi bëi c¸c yÕu tè vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i, c¸c
chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p tµi chÝnh víi vai trß cña NH trong nÒn kinh tÕ ®ã ®Ó ®iÒu
chØnh c¸n c©n TTQT mét c¸ch hîp lý.
4.1 Tû gi¸ hèi ®o¸i:
Thay ®æi tû gi¸ ®Ó ®iÒu chØnh c¸n c©n thanh to¸n lµ mét biÖn ph¸p mµ chÝnh
phñ c¸c n-íc th-êng sö dông. Th«ng qua chÝnh s¸ch ph¸ gi¸ (Devaluation) hay
gi¶m gi¸ (depreciation) tiÒn tÖ ®Ó thóc ®Èy nhanh xuÊt khÈu hµng ho¸, khuyÕn
khÝch ®Çu t- n-íc ngoµi vµo trong n-íc lµm t¨ng thu ngo¹i hèi vµ h¹n chÕ nhËp
khÈu hµng ho¸, ®Çu t- ra n-íc ngoµi nh»m gi¶m nhu cÇu ngo¹i hèi, do ®ã ®· gãp
phÇn ®iÒu chØnh sù thiÕu hôt cña c¸n c©n thanh to¸n, ViÖc ®iÒu chØnh c¸n c©n thanh
to¸n th-êng x¶y ra khi c¸n c©n thanh to¸n bÞ thiÕu hôt hoÆc d- thõa. Tuy nhiªn trªn
thùc tÕ, ng-êi ta chØ ®iÒu chØnh c¸n c©n thanh to¸n khi nã bÞ thiÕu hôt mµ th«i.
ChÝnh v× vËy, khi ph¸ gi¸ hoÆc gi¶m gi¸ tiÒn tÖ ®ång nghÜa víi nhu cÇu xuÊt khÈu
hµng ho¸ vµ dÞch vô t¨ng nhanh ®Õn kh¶ n¨ng TTQT t¨ng to¹ ®iÒu kiÖn ®Ó ®iÒu
chØnh c¸n c©n thanh to¸n c©n b»ng.
4.2 Vai trß cña Ng©n hµng trong thanh to¸n quèc tÕ.
[17]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tr-íc hÕt, th«ng qua nghiÖp vô qua l¹i ®ång nghiÖp víi c¸c ®¹i lý NH ë n-íc
ngoµi ®Ó cho vay ngo¹i tÖ nh»m bæ sung vµo l-îng ngo¹i hèi cung cÊp cho thÞ
tr-êng. Tr-íc thêi kú chñ nghÜa t- b¶n lòng ®o¹n, viÖc vay nî c¸c ng©n hµng cÇn
c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n chØ diÔn ra trong ph¹m vi nhá gi÷a NH n-íc nµy víi
n-íc kia. Trong giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa, víi sù lòng ®o¹n trong ph¹m vi quèc
tÕ, mét n-íc nµo ®ã cÇn tÝn dông ®Ó cøu nguy c¸n c©n TTQT cña m×nh cã thÓ sö
dông thÎ tÝn dông cña nhiÒu NH kh¸c hoÆc cña c¸c tæ chøc tiÒn tÖ quèc tÕ trªn c¬ së
ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh gi÷a hä.
Sau n÷a, NHTW ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ tÝn dông ®Ó thu hót vèn
ng¾n h¹n cña n-íc ngoµi ch¹y vµo n-íc m×nh ®Ó t¨ng sè thu nhËp trong c¸n c©n
thanh to¸n, do ®ã lµm gi¶m bít møc thiÕu hôt cña c¸n c©n nµy. ChÝnh s¸ch chiÕt
khÊu th-êng ®-îc sö dông nhiÒu nhÊt.
Cuèi cïng, viÖc sö dông hai c¸ch trªn cña ng©n hµng vÉn ch-a gi¶i quyÕt hÕt
t×nh tr¹ng thiÕu hôt cña c¸n c©n TTQT th× c¸c n-íc ph¶i xuÊt vµng ®Ó tr¶ nî. CÇn
ph¶i ph©n biÖt viÖc xuÊt vµng ®Ó c©n b»ng c¸n c©n TTQT thiÕu hôt víi viÖc xuÊt
vµng víi t- c¸ch lµ hµng ho¸ th«ng th-êng trong quan hÖ mua b¸n.
Ngoµi ra viÖc ¸p dông tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p trªn mµ kh«ng gi¶i quyÕt ®-îc t×nh
tr¹ng thiÕu hôt c¸n c©n TTQT th× ph°i dïng biÖn ph¸p “ph¸ s°n” tøc l¯ tuyªn bè vì
nî, ®×nh chØ tr¶ nî n-íc ngoµi.
[18]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng II:
Thùc tr¹ng cña hÖ thèng thanh to¸n quèc tÕ ë nhcpph-¬ng nam
I. Tæng quan vÒ Ng©n hµng cæ phÇn ph-¬ng nam.
1.1 Sù ra ®êi cña Ng©n hµng TMCP PH¦¥NG NAM
C¸ch m¹ng th¸ng 8 thµnh c«ng, n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ra
®êi, ®¸nh dÊu mét b-íc ngoÆt lÞch sö míi cña ®Êt n-íc. Vµ kÓ tõ ®ã hÖ thèng Ng©n
hµng Nhµ n-íc ViÖt nam chÝnh thøc ®-îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Kho¶ng thêi gian
vµo thËp kû 90, hÖ thèng Ng©n hµng ®· kh«ng ngõng thay ®æi vµ ph¸t triÓn.
Sù ph©n cÊp chøc n¨ng qu¶n lý vµ ph¸t hµnh tiÒn tÖ víi chøc n¨ng kinh doanh
tiÒn tÖ trong hÖ thèng Ng©n hµng ®· lµm ra ®êi hµng lo¹t ng©n hµng th-¬ng m¹i
trong ®ã cã c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i quèc doanh vµ c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ
phÇn
Ng©n Hµng TMCP PH¦¥NG NAM, lµ ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn. Cã m¹ng
l-íi kinh doanh kh¸ réng, c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp bao gåm: V¨n phßng ®¹i
diÖn t¹i TP-Hå ChÝ Minh, Trung t©m ®µo t¹o, Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin. Ngoµi
ra, Ng©n Hµng TMCP PH¦¥NG NAM cßn lËp c¸c chi nh¸nh vµ phßng giao dÞch nh[19]
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ë §ång th¸p, Long xuyªn, Hµ néi, tham gia s¸ng lËp vµ gãp vèn trong c¸c ®¬n vÞ
liªn doanh trong lÜnh vùc ng©n hµng.
Kh¸ch hµng chÝnh cña Ng©n Hµng TMCP PH¦¥NG NAM lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ
kinh doanh trong lÜnh vùc s¶n xuÊt C«ng nghiÖp, X©y dùng, Giao th«ng vËn t¶i, B-u
chÝnh viÔn th«ng, Th-¬ng m¹i, Du lÞch...vµ c¸c kh¸ch hµng c¸ nh©n t¹i c¸c khu tËp
trung d©n c- (Thµnh phè, thÞ x·).
Lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng th-¬ng m¹i cæ phÇn ë ViÖt Nam ®i ®Çu trong
viÖc c¶i tiÕn c«ng nghÖ th«ng tin ng©n hµng;
Lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña HiÖp héi c¸c ng©n hµng ch©u ¸, thµnh viªn cña
HiÖp héi Visa, HiÖp héi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam.
Tr-íc sù vËn ®éng m¹nh mÏ cña thÞ tr-êng, sù giao dÞch tiÒn tÖ, cung cÇu tiÒn
tÖ ngµy cµng lín, Ngµy 1/04/1993 Ng©n hµng TMCP PH¦¥NG NAM ®-îc thµnh lËp
t¹i 258 Minh Phông P.2, Q.11. TP.HCM vµ ®-îc gäi tªn lµ Héi Së Ng©n Hµng
TMCP PH¦¥NG NAM cho ®Õn nay.
§Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña thêi kú nµy:
C¬ së vËt chÊt kü thuËt c«ng nghÖ ®-îc t¨ng c-êng, s¶n phÈm dÞch vô Ng©n
hµng kh¸ phong phó (ngoµi cho vay ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n, cã nhiÒu lo¹i cho
vay míi ra ®êi nh-: cho vay tµi trî uû th¸c, cho vay thanh to¸n c«ng nî, ®ång tµi trî,
tr¶ thay b¶o l·nh). Kinh doanh ®èi ngo¹i ph¸t triÓn m¹nh; §éi ngò c¸n bé ®-îc ®µo
t¹o l¹i vµ thÝch øng dÇn víi ho¹t ®éng kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr-êng ®¶m b¶o
cho Ng©n hµng tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng.
Víi sù lín m¹nh kh«ng ngõng vÒ nhu cÇu cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong
vÊn ®Ò vèn vay, tiÒn göi tiÕt kiÖm, tiÒn göi thanh to¸n vµ c¸c dÞch vô tiÖn lîi cho
viÖc kinh doanh. Tr-íc tinh h×nh ®ã, Ng©n hµng cæ phÇn PH¦¥NG NAM ®· m¹nh
d¹n më réng quy m« ho¹t ®éng ra phÝa B¾c vµ c¸c ®¹i lý ë n-íc ngoµi nh-: mét sè
n-íc ch©u ¸, Anh quèc, Hoa kú...
Cho ®Õn ngµy 1/1/2001 th× Héi Së Ng©n Hµng TMCP PH¦¥NG NAM më thªm
c¸c chi nh¸nh t¹i Hµ néi. Vµ tõ ®ã ®Õn nay cïng víi chi nh¸nh cÊp II §Þnh C«ng
[20]