§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
Ch¬ng I: Kh¶o s¸t m¸y t¬ng tù
I. Nghiªn cøu tÝnh n¨ng kü thuËt cña mét sè m¸y cïng lo¹i, chän m¸y chuÈn
C¸c m¸y tiÖn T620 - 1A62 - T616 cã c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt:
§Æc tÝnh kü thuËt
Lo¹i m¸y
T620
1A62
ChiÒu cao t©m m¸y (mm)
200
200
Kho¶ng c¸ch 2 mòi t©m 710/1000/140 1000/1500
(mm)
0
§êng kÝnh vËt gia c«ng
400
400
Dmax (mm)
Sè cÊp tèc ®é (=)
24
24
Sè vßng quay: nmin nmax 12,5 2000 11,5 1200
(v/p)
Lîng ch¹y dao däc (mm)
0.07 4,16 0,082 1,59
Lîng ch¹y dao däc ngang 0,035 2.08 0,027 0,52
(mm)
C«ng suÊt ®éng c¬ (kW)
10
7
Lùc ch¹y dao lín nhÊt
Py max (N)
3530
3430
Py min (N)
5400
5400
Kh¶ n¨ng c¾t ren
Ren quèc tÕ (tp)
1 1,92
0,5 9
Ren mâ dun (m)
0,5 48
0,5 9
Ren anh (n)
24 2
38 2
Ren pite (Dp)
96 1
T616
140
750
320
12
44 1980
0,06 3,34
0,041 247
4,5
3000
8100
1 192
0,5 48
24 2
NhËn xÐt: So s¸nh ®Ò tµi thiÕt kÕ víi c¸c m¸y trªn ta thÊy m¸y tiÖn ren vÝt v¹n n¨ng
T620 cã c¸c ®Æc tÝnh t¬ng tù. VËy ta lÊy m¸y T620 lµm m¸y chuÈn cho viÖc thiÕt kÕ
m¸y míi.
1. Hép tèc ®é.
a. XÝch tèc ®é
Ph©n tÝch m¸y T620 ®Ó tham kh¶o
- XÝch tèc ®é nèi tõ ®éng c¬ ®iÖn N =10(KW), n = 1450 (v/ph) qua bé ®ai truyÒn
vµo hép tèc ®é (còng lµ hép trôc chÝnh). tõ s¬ ®å ®éng ta thÊy, xÝch tèc ®é cã hai
®êng chuyÒn quay thuËn vµ quay nghÞch. ®Ó t¹o ®êng chuyÒn quay nghÞch trªn
trôc II ngêi ta l¾p mét ly hîp ma s¸t
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
NhËt xÐt : ngêi ta l¾p ly hîp ma s¸t trªn trôc II (tøc trôc gÇn ®éng c¬ nhÊt) nh»m
gi¶m kÝch thíc cña ly hîp ma s¸t c¶ vÒ chiÒu dµi (sè ®Üa) lµm ®êng kÝnh ®Üa ë
møc nhá nhÊt cã thÓ. v× trªn trôc II lµ trôc cã tèc ®é cao nhÊt trong hép tèc ®é
mµ theo c«ng thøc M = P/n, tøc lµ momen xo¾n tû lÖ nghÞch vµ sè vßng quay
(v/ph) cña trôc momen xo¾n trªn trôc lµ nhá nhÊt. v× vËy khi l¾p ly hîp m¸ s¸t
trªn trôc II th× ly hîp ma s¸t sÏ chÞu t¶i nhá nhÊt -> kÝch thíc nhá nhÊt.
- Mçi ®êng chuyÒn khi ®Õn trôc IV l¹i t¸ch ra thµnh 2 ®êng t¾t truyÒn trùc tiÕp ®Õn
trôc chÝnh cho ta c¸c tèc ®é vßng quay cao. ®êng truyÒn qua c¸c trôc V, VI ®Õn
trôc VII cho ta c¸c tèc ®é vßng quay thÊp.
Ph¬ng tr×nh c©n b»ng tæng hîp xÝch tèc ®é nh sau :
51
39
38
38
29
47
56
34
n®c(1450 v/p). 145 II
21
55
III
260
22
88
45
45
V
22
88
45
45
IV
VI
27
54
TC
65
43
51
39
38
38
Tõ ph¬ng tr×nh ta thÊy : ®êng tèc ®é cao quay thuËn cã 6 tèc ®é 2x3 =6. ®êng
tèc ®é thÊp quay thuËn cã 2x3x2x2 = 24 tèc ®é. Thùc tÕ ®êng truyÒn nµy chØ cã
18 tèc ®é v× gi÷a trôc IV vµ VI cã hai khèi b¸nh r¨ng di trît 2 bËc chØ cã kh¶
n¨ng cho ta 3 tû sè truyÒn.
22
88
IV
22
88
V
22
88
VI.
22
88
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
22 22
.
88 88
22 49
.
88 49
60 22
.
60 88
60 49
.
60 49
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
1
1
16
1
4
1
2
4
1
3
1
Ba tû sã truyÒn 1/4, 1/1, 1/16 nÕu ®¶o ngîc xÝch truyÒn ta sÏ cã tû sè truyÒn 1/2, 4/1
, 16/1 gäi lµ bé khuyÕch ®¹i dïng ®Ó c¾t bíc ren khuyÕch ®¹i -> HiÖn tîng trïng tèc
®é trªn lµ cè t×nh cña ngêi thiÕt kÕ.
§êng truyÒn quay nghÞch cã t¸c dông ®¶o chiÒu quay cña trôc chÝnh mµ kh«ng ®¶o
chiÒu quay cña ®éng c¬ ®iÖn.
b) Ph¬ng ¸n kh«ng gian.
2x3x2x2x1 ®êng truyÒn tèc ®é thÊp.
2x3x1 §êng truyÒn tèc ®é cao.
NhËt xÐt : VÒ mÆt lý thuyÕt th× ph¬ng ¸n kh«ng gian 3x2x2x2 lµ hîp lý nhÊt v×
sè b¸nh r¨ng trªn trôc tèc ®é cao nhiÒu nhÊt tøc lµ sè b¸nh r¨ng chÞu momen
xo¾n nhá lµ nhiÒu nhÊt -> víi kÝch thíc c¸c b¸nh r¨ng sÏ nhá gän nhiÒu nhÊt ->
kÝch thíc hép sÏ nhá ®i. Nhng vÒ mÆt kÕ cÊu, v× teªn trôc II cã l¾p ly hîp ma s¸t
(t¹o ®êng quay nghÞch ) v× vËy nÕu ta l¾p 3 b¸nh r¨ng trªn trôc II th× trôc II sÏ
qu¸ dµi -> Hép tèc ®é sÏ bÞ kÐo dµi. §Ó rót ng¾n bít chiÒu dµi trôc II ng êi ta chØ
cã thÓ bè trÝ 2 b¸nh r¨ng trªn trôc II vµ 3 b¸nh r¨ng trªn trôc III.
- Tõ viÖc ph©n tÝch ta ®· t×m ®îc
PATG 2x3x2x2
PATT I-II-III-IV
Lîng më [1][2][2][6]
2x3
I-II
[1][2]
Nh vËy : ë phÇn ®Çu ta ®· biÕt ®Ó t¹o ra 24 tèc ®é ngêi thiÕt kÕ ®· chän ph¬ng ¸n
kh«ng gian 2x3x2x2.
VÒ mÆt lý thuyÕt, nÕu PAKG : 2x 3 x 2 x 2
PATT : I - II - III - IV
Th× lîng më [1] [2] [6] [12]
Nhng do ë nhãm truyÒn 2[12] cã 12 = 1,2612 = 16>9
Do vËy ngêi ta ®· gi¶m lîng më ë nhãm truyÒn 2[12] tõ 12 xuèng [6] ®Ó tho¶ m·n
®iÒu kiÖn.
xmax < 9
- §Ó tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµy ®¸ng ra ta chØ cÇn gi¶m lîng më ë nhãm 2[12] tõ
[12] xuèng [9] tøc lµ 1,269 = 8 <9 nhng ë ®©y ngêi ta l¹i gi¶m lîng më tõ 12
xuèng 6 lµ do : gi¶m lîng më 12 xuèng 6 sÏ lµm trïng mÊt ( 2 -6 = 6 tèc ®é. V×
vËy ph¶i t¹o thªm mét ®êng truyÒn 2 ®Ó bï l¹i 6 tèc ®é ®· bÞ trïng. ViÖc t¹o 6
tèc ®é ®· bi trïng rÊt thuËn lîi khi ta sö dông ®êng truyÒn 2x3 ë nhãm truyÒn
I,II cña ®êng truyÒn I. NÕu ta gi¶m lîng truyÒn më tõ 12 xuèng 9 th× sè tèc ®é
trïng lµ 12-9 = 3. - ViÖc t¹o ®êng truyÒn 2 ®Ó bï l¹i 3 tèc ®é ®· bÞ trïng ë ®êng
truyÒn I lµ khã kh¨n do ta kh«ng lîi dông ®îc ®êng truyÒn I ®Ó t¹o ®êng truyÒn 2
víi ®óng 3 tèc ®é. NÕu ta lÊy nhãm truyÒn I th× sÏ chØ t¹o ®îc 2 tèc ®é (nh vËy
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
kh«ng ®ñ). NÕu ta lÊy nhãm truyÒn I,II th× bÞ t¹o ra 2x3 =6 tèc ®é l¹i vît qu¸ 3
tèc ®é. V× vËy, tèt nhÊt lµ nªn lµm mÊt 6 tèc ®é ë ®êng truyÒn tèc ®é thÊp vµ
thªm ®êng truyÒn tèc ®é cao víi 6 tèc ®é ®Ó bï l¹i. Tøc lµ ta sÏ gi¶m lîng më tõ
12 xuèng 6 lµ hîp lý nhÊt, hiÖu suÊt cao nhÊt.
c) Ph¬ng ¸n thø tù
* TÝnh trÞ sè .
- TrÞ sè tèc ®é trªn trôc II.
n II = ndc .idt = 1450.
145
= 808( v / ph)
260
- TrÞ sè tèc ®é trªn trôc chÝnh.
51 21 22 22 27
.
.
.
.
12,6(v / ph)
39 55 88 88 54
56 21 22 22 27
n2 nII .i 2.i3.i 6.i8.i10 808.
.
.
.
.
15,9(v / ph)
34 55 88 88 54
51 29 22 22 27
n3 nII .i1.i 4.i 6.i8.i10 808.
.
.
.
.
23,4(v / ph)
39 41 88 88 54
56 29 22 22 27
n4 nII .i 2.i 4.i 6.i8.i10 808.
.
.
.
.
29,4(v / ph)
34 41 88 88 54
51 38 22 22 27
n5 nII .i1.i5.i 6.i8.i10 808.
.
.
.
.
33(v / ph)
39 38 88 88 54
56 38 22 22 27
n6 nII .i 2.i5.i 6.i8.i10 808.
.
.
.
.
41,6(v / ph)
34 38 88 88 54
51 21 60 22 27
n7 nII .i1.i3.i 7.i8.i10 808.
.
.
.
.
50,4(v / ph)
39 55 60 88 54
56 21 60 22 27
n8 nII .i 2.i3.i 7.i8.i10 808.
.
.
.
.
63,5(v / ph)
34 55 60 88 54
51 29 60 22 27
n9 nII .i1.i 4.i 7.i8.i10 808.
.
.
.
.
93,4(v / ph)
39 41 60 88 54
56 29 60 22 27
n10 nII .i 2.i 4.i 7.i8.i10 808 .
.
.
.
.
117,7(v / ph)
34 41 60 88 54
51 38 60 22 27
n11 nII .i1.i5.i 7.i8.i10 808.
.
.
.
.
132(v / ph)
39 38 60 88 54
56 38 60 22 27
n12 nII .i 2.i5.i 7.i8.i10 808.
.
.
.
.
166,4(v / ph)
34 38 60 88 54
51 21 60 49 27
n13 nII .i1.i3.i 7.i9.i10 808.
.
.
.
.
201,7(v / ph)
39 55 60 49 54
56 21 60 49 27
n14 nII .i 2.i3.i 7.i9.i10 808.
.
.
.
.
254(v / ph)
34 55 60 49 54
56 29 60 49 27
n15 nII .i1.i 4.i 7.i9.i10 808.
.
.
.
.
373,7(v / ph)
34 41 60 49 54
n1 nII .i1.i3.i 6.i8.i10 808.
n16 nII .i 2.i 4.i 7.i9.i10 808.
56 29 60 49 27
.
.
.
.
470,7(v / ph)
34 41 60 49 54
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
51 38 60 49 27
.
.
.
.
= 528( v / ph )
39 38 60 49 54
51 21 60
= n II .i 1.i 3.i 11 = 808.
.
.
= 605( v / ph )
39 55 40
56 21 60
= n II .i 2.i 3.i 11 = 808.
.
.
= 762( v / ph )
34 55 40
51 29 60
= n II .i 1.i 4.i 11 = 808.
.
.
= 1121( v / ph )
39 41 40
56 29 60
= n II .i 2.i 4.i 11 = 808.
.
.
= 1412( v / ph )
34 41 40
51 38 60
= n II .i 1.i 5.i 11 = 808.
.
.
= 1585( v / ph )
39 38 40
56 38 60
= n II .i 2.i 5.i 11 = 808.
.
.
= 1996( v / ph )
34 38 40
n17 = n II .i 1.i 5.i7.i 9.i 10 = 808.
n18
n19
n 20
n 21
n 22
n 23
Ta ®· tÝnh ®îc nmin = 12,5 (v/ph).
Sè nhãm truyÒn tèi thiÓu.
x
lg ndc lg nmin
lg 1450 lg 12,5
3,4
lg 4
lg 4
- Nh vËy sè nhãm truyÒn tèi thiÓu cña m¸y vÒ mÆt lý thuyÕt ta tÝnh ®îc sÏ b»ng 4 vµ
nh phÇn tríc ®· ph©n tÝch ta sÏ dïng ph¬ng ¸n kh«ng gian t¬ng øng lµ 2x3x2x2. Nhng thùc tÕ ë m¸y T620 th× sè nhãm truyÒn l¹i lµ 6 víi PAKG lµ 1x2x3x2x2x1. Nh
vËy ta ®· thªm 2 nhãm truyÒn :
- Nhãm truyÒn ®Çu víi tû sè truyÒn lµ 1 nh»m môc ®Ých:
+ T¸ch rêi ®éng c¬ ra khái hép tèc ®é (hép tèc ®é chØ nèi víi ®éng c¬ ®iÖn qua ®ai
thang). ViÖc t¸ch ®éng c¬ rêi khái hép tèc ®é nµy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
viÖc chÕ t¹o vµ l¾p r¸p hép tèc ®é vµo ®éng c¬ ®îc dÔ dµng.
+ TruyÒn chuyÓn ®éng gi÷a trôc ®éng c¬ vµ trôc tèc ®é sÏ ªm, tr¸nh rung ®éng cña
®éng c¬ nªn m¸y b»ng c¸ch l¾p ®éng c¬ s¸t mÆt ®Êt.
- Nhãm truyÒn cuèi cïng víi tû sè truyÒn b»ng 1 nh»m môc ®Ých t¹o ra 2 ®êng
truyÒn. Mét ®êng truyÒn tèc ®é thÊp, Mét ®êng truyÒn tèc ®é cao vµ tõ ®ã cã thÓ c¾t
®îc c¶ ren khuyÕch ®¹i.
V× chuçi sè vßng quay trªn trôc chÝnh ph©n bæ theo qui luËt cÊp sè nh©n cã c«ng
béi lµ :
- Theo tiªu chuÈn trong m¸y T620 chØ cã thÓ lµ = 1,26 t¬ng øng víi tæn thÊt
n¨ng suÊt v = 20%.
- Do cã sai sè tû sè truyÒn gi÷a c¸c cÊp tèc ®é nªn c¸c gi¸ trÞ tèc ®é trªn trôc chÝnh
cã sai sè vßng quay so víi chuçi sè vßng quay ph©n bæ theo cÊp sè nh©n, lý thuyÕt
cã c«ng béi =1,26, nmin = 12,5 (v/ph). §Ó vÏ ®å thÞ vßng quay ta ph¶i x¸c ®Þnh ®é
xuyªn cña c¸c tia theo c«ng thøc : i = x; = 1,26.
X : Sè kho¶ng lg, i trÕch sang (tr¸i hoÆc ph¶i) theo dÊu.
Nhãm truyÒn I: Tõ trôc II-III cã hai tû sè truyÒn .
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
51
lg 51 lg 39
x1 X 1
1,16
39
lg1,26
56
lg 56 lg 34
i2
x2 X 2
2.16
34
lg1,26
i1
Lîng mì gi÷a hai tia [X]1=X2-X1=2,16-1,16=1.
Nhãm truyÒn II: Tõ trôc III-IV cã 3 tû sè truyÒn .
21
lg 21 lg 55
x3 X 3
4,17
55
lg1,26
29
lg 29 lg 41
i4
x4 X 4
1,5
41
lg1,26
38
i5
x5 X 5 0
38
i3
Lîng mì gi÷a hai tia [X]II=X4-X3=-1,5- (-4,17)=2,67
Nhãm truyÒn III: Tõ trôc IV-V cã hai tû sè truyÒn
22
lg 22 lg 88
x6 X 6
6
88
lg1,26
60
i7
x7 X 7 0
60
i6
Lîng mì gi÷a hai tia [X]III =X7-X6 = 6
Nhãm truyÒn IV: Cã hai tû sè truyÒn tõ trôc V-VI
22
x8 X 8 6
88
49
i9
x9 X 9 0
49
i8
Lîng mì gi÷a hai tia [X]IV = X9-X8=6.
27
lg 27 lg 54
x10 X 10
3
54
lg1,26
60
lg 60 lg 40
i11
x11 X 11
1,75
40
lg1,26
i10
nhãm
1
2
C¸c cÆp b¸nh r¨ng
I1=51/39
I2=56/34
I3=21/55
I4=29/41
I5=38/38
®é xiªn c¸c tia
X1=1,16
X2=2,16
X3=-4,17
X4=-1,5
X5=0
3
I6=22/88
X6=-6
1
Lîng mì[X]
1
2
6
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
I7=60/60
X7=0
I8=22/88
X8=-6
I9=49/49
X9=0
Tõ ®ã ta x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng ¸n thø tù .
PAKG:
2x3x2x2
2x3
PATT :
I II III IV
I II
Lîng mì : [1] [2] [6] [6] [1] [2]
4
1
6
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
II
2[1]
III
3[2]
IV
2[6]
V
2[6]
VI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
NhËn xÐt :
Tõ ®å thÞ vßng quay ta thÊy tû sè truyÒn tõ trôc ®éng c¬ ®Õn trôc II gi¶m råi l¹i t¨ng
tõ trôc II ®Õn trôc III vÒ mÆt lý thuyÕt lµ kh«ng hîp lý (tøc lµ tû sè truyÒn ph¶i ®îc
gi¶m ®Òu trªn mçi trôc). Nhng viÖc nµy cã thÓ ®îc gi¶i thÝch nh sau : Nh phÇn ®Çu
®· ph©n tÝch viÖc l¾p ly hîp ma s¸t ë trôc II nh»m gi¶m momen xo¾n mµ ly hîp ma
s¸t ph¶i chÞu do tèc ®é trªn trôc II lµ lín nhÊt. Nhng kh«ng ph¶i tèc ®é lín tuú ý mµ
tèc ®é hîp lý ®Ó ly hîp ma s¸t lµm viÖc hîp lý nhÊt ë tèc ®é cì 800 v/ph, so víi tèc
®é cña ®éng c¬ lµ 1450 (v/ph) th× thÊp h¬n nªn tû sè truyÒn tõ trôc cña ®éng c¬ ®Õn
trôc II ph¶i gi¶m tèc qua tû sè truyÒn 145/260 cña ®ai.
Cßn viÖc tû sè truyÒn l¹i t¨ng tõ trôc II ®Õn trôc II lµ do vÊn ®Ò kÕt cÊu. ë trªn trôc II
ngêi ta ®· dïng may¬ cña b¸nh r¨ng ®Ó lawsp lý hîp ma s¸t thµnh 1 khèi. V× vËy ® êng kÝnh cña b¸nh r¨ng vµ cña ®Üa ma s¸t ph¶i cã ®é lín tû lÖ víi sè r¨ng Z = 50,
modun m =2,5. §êng kÝnh sÏ lµ D = Z.m = 125 (mm) kh¸ lín. NÕu ta tiÕp tôc gi¶m
tèc, vÝ dô i = 1/2 th× ®êng kÝnh b¸nh r¨ng trªn trôc III sÏ lµ d3 = d/i = 125.2 = 250
(mm) qu¸ l¬n. §iÒu nµy sÏ g©y cho kho¶ng c¸ch gi÷a trôc II, III qu¸ lín -> kÝch thíc hép tèc ®é qu¸ lín. V× vËy b¾t buéc tû sè truyÒn tõ trôc II ®Õn trôc III b¾t buéc
ph¶i gi¶m tèc ®Ó b¸nh r¨ng trªn trôc III nhá gän -> hép tèc ®é sÏ nhá gän.
2. Hép ch¹y dao.
a) XÝch ch¹y dao ®Ó c¾t ren vµ tiÖn tr¬n.
XÝch c¾t ren c¾t ®îc c¸c lo¹i ren QT, ren Anh, ren Modun, ren Pit, KhuyÕch ®¹i,
ChÝnh x¸c vµ ren mÆt ®Çu.
§Ó c¾t ®îc 4 lo¹i ren nªn xÝch ch¹y dao cã 4 kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh do 2 cÆp b¸nh
r¨nh 64/97; 42/50. c¬ cÊu Nort«ng gi÷a trôc X 0 - XI - XII cã 2 ®êng truyÒn. §êng
truyÒn 1 cã c¬ cÊu Nortong chñ ®éng. CHuyÓn ®éng tõ trôc X qua ly hîp M2 tíi trôc
XII quay khèi b¸nh r¨ng h×nh th¸p xuèng trôc X I qua ly hîp M3 tíi trôc X III - XIV XV - VÝt me. §êng truyÒn II c¬ cÊu nortong bÞ ®éng chuyÓn ®éng tõ trôc X kh«ng
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
qua ly hîp M2, qua b¸nh r¨ng 28/35 tíi trôc X1 qua 28/25, 28/36 ®Õn khèi b¸nh
r¨ng h×nh th¸p ...
- Trong mèi quan hÖ ren ®Ó c¾t ®îc nhiÒu nhÊt c¸c bíc ren tiªu chuÈn mµ sè b¸nh
r¨ng trong xÝch c¾t ren l¹i Ýt nhÊt th× ngêi ta ®· x¾p xÕp bíc ren trong mçi lo¹i ren
theo hµng vµ cét.
- §Ó c¾t hÕt c¸c bíc ren trªn 1 cét ngêi ta dïng khèi b¸nh r¨ng h×nh th¸p, sÏ c¾t ®îc
7 bíc ren gäi lµ 7 bíc ren c¬ së. §Ó c¾t ®îc c¸c bíc ren trªn 1 hµng ngêi ta dïng hai
khèi b¸nh r¨ng di trît hhai bËc truyÒn gi÷a trôc XIII - XVI - XV cã 4 tû sè truyÒn
kh¸c nhau gäi lµ 4 tû sè truyÒn gÊp béi.
- Nh vËy trong mçi lo¹i ren ta cã thÓ c¾t ®îc 7x4 = 28 bíc ren kh¸c nhau.
Ta thÊy r»ng ë hép dao t©m trôc nhãm gÊp béi trïng víi t©m c¸c trôc nhãm c¬ së.
ngêi thiÕt kÕ ®· cè t×nh trïng nh vËy ®Ó n©ng cao tÝnh c«ng nghÖ (dÔ gia c«ng) hép
ch¹y dao.
* Ph¬ng ¸n thø tù, kh«ng gian cña nhãm gÊp béi :
PAKG 2x2
Ta thÊy r»ng ph¬ng ¸n nµy sÏ chia ®Òu sè bíc r¨ng trªn c¸c trôc chÝnh tËp trung qu¸
nhiÒu bíc r¨ng lµ 1 trôc g©y cho trôc yÕu. c¬ cÊu sÏ kÐm cøng v÷ng nh ph¬ng ¸n
4x1 ®ång thêi sè bíc r¨ng sÏ Ýt nhÊt.
- Ph¬ng ¸n thø tù.
Nhãm truyÒn I tõ trôc XIII ®Õn XIV cã 2 tû sè truyÒn :
18
= 2 x1
45
28
i2 =
= 2x 2
35
i1 =
lg 18 Lg 45
= 1,32
lg 2
lg 28 lg 35
X2=
= 0, 32
lg 2
X 1=
Lîng më gi÷a 2 tia [X] = X2 - X1 = -0,32 - (-1,32) = 1
Nhãm truyÒn 2 tõ trôc XIV -> XV cã 2 tû sè truyÒn.
15
= 2 x3
48
38
i4 =
= 2x4
28
i3 =
lg 15 Lg 48
= 1,68
lg 2
lg 35 lg 28
X4=
= 0, 32
lg 2
X3=
Lîng më gi÷a 2 tia [X] = X4 - X3 = 0,32 - (-1,68) = 2
Nhãm
1
CÆp B¸nh R¨ng
i1=18/45
i2=28/35
2
i3=15/48
i4=35/18
PAKG : 2 x 2
PATT
I- II
Lîng më : [1] [2]
Líi kÕt cÊu:
§é Xiªn C¸c Tia
X1=-1,32
X2=-0,32
X3=-1,68
X4=0,32
®å thÞ vßng quay :
1
Lîng më [X]
1
2
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
C¾t ren khuyÕch ®¹i: XÝch c¾t ren khuyÕch ®¹i sÏ khuyÕch ®¹i bíc ren tiªu chuÈn
(thêng lÊy lµ 12) lªn 2, 8, 16 lÇn. Do ®ã ®êng truyÒn sÏ kh«ng ®i nh b×nh thêng
mµ ®i vßng tõ trôc VII - VI - V - IV - VIII vµ thùc hiÖn tiÕp xÝch c¾t ren tiªu
chuÈn.
C¾t ren chÝnh x¸c: nªn ®êng truyÒn ph¶i ng¾n nhÊt ®Ó ®¶m b¶o sai sè lµ nhá
nhÊt. V× vËy ®êng truyÒn ®i tõ trôc VII - VIII - IX - ®Õn bé b¸nh r¨ng thay thÕ
Li hîp M2 ra trôc vÝt me (kh«ng qua c¬ cÊu noãct«ng vµ i gb). Muèn c¾t ren cã
®é chÝnh x¸c kh¸c nhau th× ta thay ®æi tØ sè truyÒn trªn c¸c trôc IX, X.
TiÖn ren mÆt ®Çu dÓ lµm ®êng xo¾n acsimet (trªn m©m cÆp ba vÊu).Dao c¾t ren
tiÖn ngang vµo t©m chi tiÕt. XÝch kh«ng nèi qua trôc vÝt me mµ nèi tõ trôc XV
qua cÆp BR 28/56 (kh«ng qua li hîp siªu viÖt ) xuèng trôc tr¬n ®i theo ®êng tiÖn
tr¬n trong hép xe dao tíi trôc vÝt me ngang tx=5mm.
XÝch tiÖn tr¬n: TruyÒn ®éng gièng xÝch tiÖn ren nhng ®Õn trôc XV th× kh«ng ra
trôc vÝt me mµ qua li hîp siªu viÖt xuèng trôc tr¬n XVI ®Õn b¸nh r¨ng 30 . 37
37
26
®Õn trôc vÝt cã k = 6, z = 28 lµm trôc vÝt quay trßn. TruyÒn ®éng b¾t ®Çu chia lµm
2 ng¶, nöa bªn tr¸i trôc vÝt dïng ®Ó ch¹y dao däc cßn nöa bªn ph¶i ®Ó ch¹y dao
ngang.
+ Ch¹y dao däc: Thùc hiÖn nhê sù truyÒn chuyÓn ®éng tõ trôc vÝt - b¸nh vÝt (28) qua
cÆp b¸nh r¨ng 44 (b¸nh r¨ng 60 lång kh«ng) ®êng li hîp truyÒn chuyÓn ®éng vµo
60
trôc qua cÆp b¸nh r¨ng 14 tíi b¸nh r¨ng - thanh r¨ng (cã 10 r¨ng) m = 3 xe dao
66
ch¹y däc híng vµo m©m cÆp (ch¹y thuËn). Muèn ®¶o chiÒu chuyÓn ®éng, ta cho ®êng truyÒn nèi tõ trôc XVII qua b¸nh r¨ng 60 qua b¸nh r¨ng ®Öm 38 tíi b¸nh r¨ng
14
60 trªn trôc XVII, ®ãng li hîp chuyÓn ®éng truyÒn qua cÆp b¸nh r¨ng 60 tíi bé
truyÒn b¸nh r¨ng - thanh r¨ng nh trêng hîp tiÕn däc.
+ Ch¹y dao ngang: §êng truyÒn gièng nh ch¹y dao däc truyÒn theo nöa bªn ph¶i
hép xe dao tíi vÝt me ngang tx = 5 mm.
+ Ch¹y dao nhanh: ®Ó gi¶m thêi gian chÕt dÉn ®Õn cÇn ch¹y dao tiÕn nhanh vµo chi
tiÕt gia c«ng, muèn vËy ngêi ta l¾p ®éng c¬ cã chØ sè: N = 1 kW, n = 1410 v/p.
§éng c¬ nµy truyÒn chuyÓn ®éng qua bé truyÒn ®ai tíi trôc XVI lµm dao tiÕn vµo
chi tiÕt gia c«ng.
c. Mét sè c¬ cÊu ®Æc biÖt:
* C¬ cÊu li hîp siªu viÖt: dïng trong trêng hîp m¸y cÇu chuyÓn ®éng ch¹y nhanh,
®Ó tr¸nh chuyÓn ®éng do hai ®éng c¬ truyÒn ®Õn trôc tr¬n ngîc chiÒu nhau cã thÓ
lµm g·y trôc.
* C¬ cÊu ®ai èc më ®«i: VÝt me truyÒn ®éng cho hai m¸ ®ai èc më ®«i tíi hép xe
dao. Khi quay tay quay lµm ®Üa quay, hai chèt g¾n cøng víi hai m¸ sÏ trît. Theo
r·nh ®Õn ¨n khíp víi vÝt me.
*C¬ cÊu an toµn trong hép xe dao: dïng ®Ó b¶o ®¶m khi lµm viÖc qu¸ t¶i. C¬ cÊu
nµy ®Æt trong xÝch ch¹y dao tiÖn tr¬n, nã tù ®éng ng¾t xÝch truyÒn ®éng khi qu¸ t¶i.
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
Ch¬ng II: ThiÕt kÕ m¸y míi
PhÇn A: ThiÕt kÕ hép tèc ®é
I.ThiÕt lËp chuçi sè vßng quay
M¸y tiÖn ren vÝt v¹n n¨ng T620; z = 23; nmin = 12,5 v/p, nmax = 2000 v/p
1.Chuçi sè vßng quay tu©n theo quy luËt cÊp nh©n:
Céng béi: =
=
z 1
231
n max
n min
2000
12,5
= 1,259
LÊy theo tiªu chuÈn: = 1,26 t¬ng ®¬ng víi tæn hao n¨ng suÊt cña m¸y lµ 20%.
n1 = nmin = 12,5 v/p
n2 = n1.
n3 = n2. = n1. 2
........................
n23 = n22. = n1. 22
+ C«ng thøc tÝnh tèc ®é c¾t:
V = dn m/p
1000
Trong ®ã: d: ®êng kÝnh chi tiÕt gia c«ng (mm)
n: sè vßng quay trôc chÝnh (v/p)
+ Chuçi vßng quay tu©n theo quy luËt cÊp nh©n v× nã ®¸p øng ®îc chuyÓn ®éng t¹o
h×nh phøc t¹p (ph©n cÊp) v×: ph©n cÊp cã tû sè truyÒn cøng vµ ph©n cÊp theo quy
luËt cÊp nh©n lµ t¬ng ®èi tèt nhÊt vµ hîp lÝ h¬n c¶. Ngêi ta chøng minh r»ng tû sè
truyÒn ë trôc cuèi cïng ph©n theo quy luËt cÊp nh©n th× tû sè truyÒn trong tõng
nhãm truyÒn còng ph©n theo quy luËt cÊp nh©n. Hay chän cÊp nh©n th× ( Vmax =
h»ng) max cè ®Þnh trong mét kho¶ng tèc ®é kh¸c nhau dÔ ®Þnh møc lao ®éng.
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
+ Cßn hÖ thèng truyÒn ®éng v« cÊp th× bé truyÒn bÞ trît vµ cÊp sè céng th× tæn thÊt
n¨ng suÊt ë c¸c kho¶ng kh¸c nhau lµ kh¸c nhau.
2. TÝnh sè h¹ng cña chuçi
+ Ph¹m vi ®iÒu chØnh:
Rn =
nmax
n min
=
2000
12,5
= 160
+ Céng béi: = 1,26
+ Sè cÊp tèc ®é: z = 23
+ TrÞ sè vßng quay c¬ së thµnh lËp tõ trÞ sè vßng quay ®Çu tiªn:
n1 = 12,5 v/p vµ n2 = n1 . z - 1
+ LÇn lît thay z = (1 23) ta cã b¶ng ë trang sau.
Tèc ®é
n1
n2
n3
n4
n5
n6
n7
n8
n9
n10
n11
n12
n13
n14
n15
n16
n17
n18
n19
n20
n21
n22
n23
C«ng thøc tÝnh
nmin = n1
n1. 1
n1. 2
n1. 3
n1. 4
n1. 5
n1. 6
n1. 7
n1. 8
n1. 9
n1. 10
n1. 11
n1. 12
n1. 13
n1. 14
n1. 15
n1. 16
n1. 17
n1. 18
n1. 19
n1. 20
n1. 21
n1. 22
NtÝnh
12,5
15,57
19,85
25,01
31,51
39,7
50,02
63,02
79,41
100,1
126,07
158,85
200,15
252,19
317,76
400,38
504,47
635,64
800,9
1009,14
1271,5
1602,11
2018,65
1
Ntiªu chuÈn
12,5
16
20
25
31,5
40
50
63
80
100
125
160
200
250
315
400
500
630
800
1000
1250
1600
200
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
II. Sè nhãm truyÒn tèi thiÓu
nmax
n min
1
m: sè nhãm truyÒn tèi thiÓu
4m
n
lg dc
víi m = n min = 3,43
lg 4
*
=
VËy ta chän ph¬ng ¸n cã sè nhãm truyÒn lµ 4.
§Æc tÝnh cña nhãm lµ ph¶n ¸nh sù chªnh lÖch tû sè truyÒn cã qu¸ lín hay kh«ng.
+ Ta cã c¸c ph¬ng ¸n kh«ng gian (PAKG):
Víi m¸y cã 24 cÊp tèc ®é ta sÏ chän mét ph¬ng ¸n kh«ng gian tèt nhÊt v× cã rÊt
nhiÒu c¸c ph¬ng ¸n kh«ng gian kh¸c nhau:
z = 24 x 1
= 12 x 2
= 3 x 4 x 2 = 6 x 2 x 2 = ……
=3x2x2x2=2x3x2x2
=2x2x3x2=2x2x2x3
+ Dùa vµo sè nhãm truyÒn tèi thiÓu m = 4 ta lo¹i trõ c¸c ph¬ng ¸n kh«ng gian vµ lÊy
ph¬ng ¸n kh«ng gian thùc lµ:
x 2 x 3 x 2 x 2 x (®Ó tæ chøc 2 ®êng truyÒn nthÊp, ncao)
(T¸ch ®éng c¬ ®éc lËp ®Ó m¸y kh«ng bÞ rung)
+ C¸ch bè trÝ c¸c bé phËn tæ hîp thµnh xÝch tèc ®é bè trÝ theo ph¬ng ¸n hép tèc ®é
vµ hép trôc chÝnh v× m¸y cã ®é phøc t¹p lín (z = 23) c«ng suÊt lín (N = 10 kW).
III. Ph¬ng ¸n kh«ng gian
1. Dùa vµo c«ng thøc:
z = p1 . p2 . p3 …. pj
Trong ®ã:
pj : tû sè truyÒn trong mét nhãm
Cã: z = 24 2 x 2 x 3 x 2
2x2x2x3
3x2x2x2
2x3x2x2
Víi mçi thõa sè pj lµ 1 hay 2 khèi b¸nh r¨ng di trît truyÒn ®éng gi÷a hai trôc liªn
tôc.
2. TÝnh tæng sè b¸nh r¨ng cña hép tèc ®é theo
Sz = 2 (p1 + p2 + p3 + … + pi)
Víi ph¬ng ¸n kh«ng gian: 2 x 3 x 2 x 2
Sz = 2 (2 + 3 + 2 + 2) = 18
3. Tæng sè trôc cña ph¬ng ¸n kh«ng gian theo c«ng thøc: 2 x 3 x 2 x 2
Strôc = m + 1 m: sè nhãm truyÒn ®éng
Strôc = 4 + 1 = 5 trôc
4. TÝnh chiÒu dµi s¬ bé cña hép tèc ®é theo:
L=b+f
b: chiÒu réng b¸nh r¨ng
f: kho¶ng khe hë gi÷a hai b¸nh r¨ng
5. Sè b¸nh r¨ng chÞu m« men xo¾n ë trôc cuèi cïng:
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
PAKG
3x2x2x2
Sè b¸nh r¨ng
2
2x2x2x3
3
2x2x3x2
1
2x3x2x2
2
6. C¸c c¬ së ®Æc biÖt dïng trong hép gåm cã: li hîp ma s¸t, phanh.
7. LËp b¶ng so s¸nh ph¬ng ¸n kh«ng gian ®îc bè trÝ kh¸c nhau:
Ph¬ng ¸n
YÕu tè so s¸nh
Tæng sè b¸nh r¨ng
Tæng sè trôc Str
ChiÒu dµi L
Sè BR: Mmax
C¬ cÊu ®Æc biÖt
3x2x2x2
2x2x3x2
2 x 3 x 2 x2
2 x2 x2 x 3
18
5
19b + 18f
2
Li hîp MS
18
5
19b + 18f
2
Li hîp MS
18
5
19b + 18 f
2
Li hîp MS
18
5
19b + 18f
3
Li hîp MS
- KÕt luËn: Víi c¸c ph¬ng ¸n vµ b¶ng so s¸nh trªn ta thÊy nªn trän ph¬ng ¸n kh«ng
gian: 2 x 3 x 2 x 2 v×:
+ Tû sè truyÒn gi¶m dÇn tõ trôc ®Çu tiªn ®Õn trôc cuèi cïng. Nhng ph¶i bè trÝ
trªn trôc ®Çu tiªn mét li hîp ma s¸t vµ mét b¸nh r¨ng ®¶o chiÒu.
+ Sè b¸nh r¨ng ph©n bè trªn c¸c trôc ®Òu h¬n ph¬ng ¸n kh«ng gian: 3 x 2 x 2
x 2 vµ 2 x 2 x 2 x 3.
+ Sè b¸nh r¨ng chÞu m« men xo¾n lín nhÊt Mx trªn trôc chÝnh lµ Ýt
Do ®ã: ®Ó ®¶m b¶o tû sè truyÒn gi¶m tõ tõ, ®ång ®Òu, u tiªn viÖc bè trÝ kÕt cÊu ta
chän ph¬ng ¸n kh«ng gian: 2 x 3 x 2 x 2.
IV. Ph¬ng ¸n thø tù
Sè ph¬ng ¸n thø tù: q = m
m: sè nhãm truyÒn
Víi m = 4 cã q = 4 = 24
§Ó chän ph¬ng ¸n thø tù hîp lÝ nhÊt ta lËp b¶ng ®Ó so s¸nh t×m ph¬ng ¸n tèi u:
B¶ng so s¸nh c¸c ph¬ng ¸n thø tù:
TT
1
2
3
Nhãm 1
2x3x2x2
I II III IV
1 2 6
12
2x3x2x2
I III II IV
1 4 2
12
2x3x2x2
I IV II III
1 8 2 4
T
T
7
8
9
Nhãm 2
T
T
Nhãm 3
2x3x2x2
2x3x2x2
II I III IV 13 I II III IV
3 1 6
1 2 6
12
12
2x3x2x2
2x3x2x2
II III I IV 14 III II I IV
2 4 1
4 8 1
12
2
2x3x2x2
2x3x2x2
II III IV I 15 III IV I II
2 24 12
1
1
TT
19
20
21
Nhãm 4
2x3x2x2
IV I II III
12 1 3
6
2x3x2x2
IV II I III
12 2 1
6
2x3x2x2
IV III I II
12 4 1
2
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
4
5
6
xmax
xma
x
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
2x3x2x2
2x3x2x2
2x3x2x2
I II IV III 10 II I IV III 16 III I IV II
1 2 12
3 1 12
6 1 12
6
6
3
2x3x2x2
2x3x2x2
2x3x2x2
I III IV II 11 II VI III I 17 III II IV I
1 4 12
2 8 4
6 2 12
2
1
1
2x3x2x2
2x3x2x2
2x3x2x2
I IV III II 12 II IV I III 18 III IV II I
1 8 4 2
2 8 1
4 8 2
4
1
12
16
12
16
12
16
16
12
16
12
16
40,32
22
23
24
2x3x2x2
IV I III II
12 1 6
3
2x3x2x2
IV II III I
12 2 6
1
2x3x2x2
IV III II I
12 4 2
1
12
16
12
16
NhËn xÐt:
+ Qua b¶ng trªn ta thÊy c¸c ph¬ng ¸n ®Òu cã x max > 8 nh vËy kh«ng th¶o
m·n ®iÒu kiÖn:
x max = i (p-1) 8
§o ®ã ®Ó chän ®îc ph¬ng ¸n ®¹t yªu cÇu ta ph¶i t¨ng thªm trôc trung gian hay t¸ch
ra lµm 2 ®êng truyÒn (nÕu t¨ng trôc, trung gian th× hép tèc ®é lín lªn trong thùc tÕ
ngêi ta t¸ch lµm 2 ®êng truyÒn tèc ®é thÊp vµ tèc ®é cao).
+ Nh vËy PATT: I II III IV cã x max = 1,2612 lµ nhá h¬n c¶. V× thùc tÕ sö dông
ph¬ng ¸n trªn cho líi kÕt cÊu h×nh dÎ qu¹t cho kÕt c¸u m¸y nhá gän nhÊt (nã ®îc
biÓu hiÖn trªn líi kÕt cÊu v× chªnh lÖch tû sè truyÒn Ýt.
Cô thÓ: PAKG: 2 x 3 x 2 x 2
PATT: I II III IV
Lîng më: 1 2 6 12
§Ó b¶o ®¶m x max 8 ta ph¶i thu hÑp lîng më tèi ®a tõ x max = 12 xuèng xmax = 6.
(Thêng ta chØ lªn gi¶m tõ 12 xuèng 9 nhng tõ trôc II xuèng trôc III ta chØ gi¶m ®îc
2 cÊp tèc ®é. Mµ tõ trôc III xuèng trôc IV nÕu gi¶m ta gi¶m ®îc 6 cÊp tèc ®é) v× vËy
ta cã PATT cã lîng më míi lµ:
PATT: I II III IV
Lîng më: 1 2 6 6
+ §Ó bï l¹i sè cÊp tèc ®é trïng v× thu hÑp lîng më ta thiÕt kÕ thªm ®êng
truyÒn tèc ®é cao (®êng truyÒn t¾t)
PAKG: 2 x 3 x 1
+ VËy sè cÊp tèc ®é cña m¸y lµ: 24 tèc ®é thÊp vµ 6 tèc ®é cao cã 30 cÊp
tèc ®é.
+ Do trïng 7 cÊp tèc ®é (6 tèc ®é gi¶m v× thu hÑp lîng më vµ 1 tèc ®é mµ ®êng truyÒn tèc ®é thÊp víi tèc ®é cao gÆp nhau ë n = 630 v/p.
Nªn tèc ®é thùc cña m¸y lµ:
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
z = 30 - 7 = 23 tèc ®é
Ta cã líi kÕt cÊu cña m¸y nh sau:
II
2[1]
III
3[2]
IV
2[6]
V
2[6]
VI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
V. VÏ ®å thÞ vßng quay
TrÞ sè vßng quay giíi h¹n n0 trªn trôc I ®îc biÕn thiªn trong:
n0min n0 n0max
Ta chän tû sè truyÒn cña m¸y lµ: 1 i 2
4
1
4
i
: v× ta h¹n ®Ó gi¶m tèc ®Ó kÝch thíc cña hép t«c ®é ®ñ lín mµ kh«ng
qu¸ cång kÒnh.
i 2 : §Ó h¹n chÕ t¨ng tèc, i kh«ng lín h¬n 2 v× ®Ó gi¶m tiÕng ån (nÕu t¨ng
tèc th× sè r¨ng vµo khíp trong 1 phót sÏ t¨ng lªn tøc lµ t¨ng ån. Mét lÇn vµo khíp lµ
mét lÇn va ®Ëp vµo nhiÒu th× céng hëng tÇn sè cao).
Con sè 1 vµ 2 chØ lµ nh÷ng con sè kinh nghiÖm.
4
+ §Ó trôc vµ b¸nh r¨ng ®Çu vµo cña hép chÞu Mx m« men xo¾n, kÝch thíc nhá gän.
Thêng ®Æt no víi c¸c trÞ sè no lín. V× vËy sÏ gÇn víi n ®c¬. H¬n n÷a n0 tíi nmin cña trôc
chÝnh bao giê còng gi¶m nhiÒu h¬n t¨ng.
Chän n0 = n18 = 800 v/p
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
V× thÊy li hîp ma s¸t lµm viÖc ë tèc ®é 800 v/p lµ æn ®Þnh nhÊt, tèt nhÊt lªn ta
chän n0 = 800 v/p.
+ §å thÞ vßng quay cña m¸y ®îc vÏ nh sau:
1450
800
50/40
22/54
45/45
55/35
30/46
38/38
22/88
45/45
22/88
66/42
27/54
12,5 20 31,5 50 80 125 200 315 500 800 1250 2000
16 25 40 63 100 160 250 400 630 1000 1600
VI. TÝnh to¸n sè b¸nh r¨ng cña c¸c nhãm truyÒn trong hép t«c ®é
Tõ ®å thÞ vßng quay cã d·y tû sè truyÒn:
i1 = 1 = 1,261 =
i2 = 2 = 1,261 =
i3 =
i4 =
1
4
1
2
=
=
5
4
11
7
1
1,26 4
1
1,26 2
=
=
22
4
30
46
i5 = 0 = 1,260 = 1
i6 =
1
6
=
1
1,26 6
=
1
4
=
1
4
i7 = 0 = 1,260 = 1
i8 =
1
6
=
1
1,26 6
i9 = 0 = 1,260 = 1
i10 =
1
3
=
1
1,26 3
=
1
2
i11 = 2 = 1,59
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
+ Theo c«ng thøc: zx =
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
fx
fx gx
. K . E z’x = z - zx vµ
Trong ®ã: E lµ c¸c sè nguyªn
K lµ béi sè chung nhá nhÊt cña mäi tæng (fx + gx)
z lµ tæng sè r¨ng trong cÆp.
zx
z' x
=
1.TÝnh sè r¨ng cña nhãm truyÒn thø nhÊt
Cã: i1 = 1 = 1,261 =
55
4
11
7
cã: f1 = 5; g1 = 4 f1 + g1 = 9
i2 = 2 = 1,262 =
f2 = 11; g2 = 7 f2 + g2 = 18
VËy: Béi sè chung nhá nhÊt: K = 18
+ Emin n»m ë tia i2 v× tia i2 t¨ng nhiÒu h¬n i1 Emin chñ n»m ë tia i2.
Emin =
z min ( f 2 g 2 )
g 2 .K
LÊy zmin = 17
17.(11 7)
7.18
Emin =
= 2,43 > 1
Chän Emin = 5 ta cã: z = E . K = 5 . 18 = 90 r¨ng
f1
5
f2
11
z1 = f g . EK = 5 4 . 90 = 50 r¨ng
1
1
VËy z’1 = z - z1 = 90 - 50 = 40 r¨ng
z2 = f g . EK = 11 7 . 90 = 55 r¨ng
2
2
VËy z2' = z - z2 = 90 - 55 = 35 r¨ng
+ KiÓm tra tû sè truyÒn:
z1
= 50 = 1,25
z1'
40
z
i2 = 2 = 55 = 1,57
z2'
35
i1 =
2.TÝnh sè r¨ng cña nhãm truyÒn thø 2
Cã: i3 =
i4 =
1
4
1
2
=
=
1
1,26 4
1
1,26 2
=
=
22
54
30
46
f3 = 22; g3 = 54 f3 + g3 = 76
f4 = 30; g4 = 46 f4 + g4 = 76
1
i5 = 0 = 1,260 = 1 f5 = 1; g5 = 1 f5 + g5 = 2
VËy: Béi sè chung nhá nhÊt: K = 76
+ Emin n»m ë tia i3 v× i3 gi¶m nhiÒu h¬n i4 Emin chñ n»m ë tia i3
Emin =
z min ( f 3 g 3 )
= 17.(22 54) = 0,77 < 1
g 3 .K
22.76
1
fx
gx
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
Chän Emin = 1 z = E . K = 1 . 76 = 76
f3
22
z3 = f g . EK = 22 54 . 76 = 22 r¨ng
3
3
z’3 = z - z3 = 76 - 22 = 54 r¨ng
f4
30
z4 = f g . EK = 30 46 . 76 = 30 r¨ng
4
4
z’4 = z - z4 = 76 - 30 = 46 r¨ng
f5
1
z5 = f g . EK = 1 1 . 76 = 38 r¨ng
5
5
z’5 = z - z5 = 76 - 38 = 38 r¨ng
+ KiÓm tra tû sè truyÒn:
z3
= 22 = 0,4
z 3'
54
z
i4 = 4 = 30 = 0,65
z4'
46
z
i5 = 5 = 38 = 1
z 5'
38
i3 =
3.TÝnh sè r¨ng cña nhãm truyÒn thø 3
ë trªn khi tÝnh sè r¨ng cña 2 nhãm truyÒn (thø 1 vµ thø 2) ta tÝnh cïng 1
m«®un cßn tõ nhãm truyÒn thø 3 trë ®i ta sÏ dïng 2 m«®un kh¸c nhau.
NÕu tÝnh chÝnh x¸c vµ chi tiÕt ra, nÕu tÝnh trôc theo kh¶ n¨ng chÞu lùc cña nã
(vÝ dô: ®å thÞ vßng quay cã 6 tû sè truyÒn th× theo chi tiÕt m¸y cã 6 m«®un kh¸c
nhau). Cã nhiÒu m«®un kh¸c nhau th× tÝnh to¸n phøc t¹p mµ trong thùc tÕ cÇn hiÖu
qu¶ kinh tÕ lµm sao ph¶i cao, m¸y hµi hoµ, c©n ®èi vµ dÔ sö dông v× vËy ta lªn chän
theo kÕt cÊu.
§Ó dung hoµ ta dïng 2 m«®un v× lín h¬n mét Ýt hay nhá h¬n mét Ýt vÉn sö
dông ®îc.
+ Do kÕt cÊu cña hép tèc ®é nªn ta chän m«®un kh¸c nhau. Ta dïng 2 lo¹i m«®un
m6 vµ m7.
Cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc:
2A = m6 (z6 + z’6) = z6 . m6
2A = m7 (z7 + z’7) = z7 . m7
Trong ®ã:
A: lµ kho¶ng c¸ch trôc (mm)
z6, z7: Tæng sè r¨ng cña nhãm b¸nh r¨ng cã m«®un m6, m7
vµ:
z6
m
= 7
m6
z7
+ Chän m6 = 2,5 , m7 = 3
T×m z6 b»ng c¸ch ph©n tÝch: i6 =
z6
1
1
= 6 = 4
,
z6
1
§å ¸N THIÕT KÕ M¸Y
K42
NGUYÔNKI£N §ÞNH CTM6 –
i7 =
z7
= 0 = 1
,
z7
z6
m
3
= 7 = 2,5 = 11 hay z6 = 11K; z7 = 9K
m6
9
z7
+ Víi tû sè truyÒn: i6 =
1
4
, tæng sè z6 ph¶i lµ béi sè chung cña 5
ta chän K = 10
* VËy: z6 = 11.10 = 110 r¨ng
z
i6 = ,6 = 1 z6 + z’6 = z6 = 110 r¨ng
4
z6
z6 =
z6
110
= 5 = 22 r¨ng
5
z’6 = z6 - z6 = 110 - 22 = 88 r¨ng
+ Kho¶ng c¸ch trôc A lµ: A = m6 .
* z7 = 9.10 = 90 r¨ng
z
i7 = ,7 = 1 z7 = z’7 = 90 r¨ng
z7
z7 =
z7
90
= 2 = 45 r¨ng
2
Kho¶ng c¸ch trôc A lµ: A = m7 .
z6
= 2,5 . 110 = 137
2
2
z7
= 3 . 90 = 135 mm
2
2
*Nh vËy c¸c tû sè truyÒn i6, i7 dïng b¸nh r¨ng dÞch chØnh.
z
*KiÓm tra tû sè truyÒn: i6 = ,6 = 22 = 1
88
4
z6
z
i7 = ,7 = 45 = 1
45
z7
3.TÝnh sè b¸nh r¨ng cña nhãm truyÒn thø 4
Ta dïng 2 lo¹i m«®un m8, m9. §iÒu kiÖn lµm viÖc lµ:
2A = m6 (z8 + z’8) = z8 . m8
2A = m9 (z9 + z’9) = z9 . m9
+ Chän m8 = 2,5 ; m9 = 3
z8
1
T×m z8 b»ng c¸ch: i8 = z ' = 6 =
8
i9 =
z9
z '9
1
4
=1
1
- Xem thêm -
.DOC 
37 
228 
65 
