ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC BAÙCH KHOA
KHOA KYÕ THUAÄT HOÙA HOÏC
BOÄ MOÂN COÂNG NGHEÄ THÖÏC PHAÅM
----------o0o----------
ÑOÀ AÙN MOÂN HOÏC COÂNG NGHEÄ THÖÏC PHAÅM
TCVN ISO 9001:2008
HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG
CAÙC YEÂU CAÀU
GVHD: PGS. TS. Ñoáng Thò Anh Ñaøo
SVTH: Huyønh Thuùc Vöông
Tp HCM, Thaùng 6/2011
i
Em xin chaân thaønh caûm ôn caùc Thaày Coâ trong boä moân Coâng ngheä Thöïc
phaåm cuøng toaøn theå Thaày Coâ tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa Tp. Hoà Chí Minh ñaõ
taän tình giaûng daïy vaø truyeàn ñaït caùc kieán thöùc quyù baùu cho em trong suoát thôøi
gian hoïc taäp taïi tröôøng.
Em xin göûi lôøi caûm ôn chaân thaønh ñeán Coâ Ñoáng Thò Anh Ñaøo ñaõ taän
tình höôùng daãn, giuùp em hoaøn thaønh ñoà aùn moân hoïc treân. Caûm ôn gia ñình vaø
baïn beø ñaõ ñoäng vieân vaø giuùp ñôõ em trong quaù trình hoïc taäp.
Xin kính chuùc Quyù Thaày Coâ doài daøo söùc khoûe.
Sinh vieân
Huyønh Thuùc Vöông
ii
LÔØI NOÙI ÑAÀU
Trong boái caûnh xu theá thôøi ñaïi, ñeå taêng cöôøng söï hoäi nhaäp neân kinh teá nöôùc ta vôùi
caùc nöôùc trong khu vöïc vaø theá giôùi, vieäc ñoåi môùi nhaän thöùc, caùch tieáp caän vaø xaây döïng moâ
hình quaûn lyù chaát löôïng môùi, phuø hôïp vôùi caùc doanh nghieäp Vieät Nam laø moät ñoøi hoûi caáp
baùch.
Trong soá caùc moâ hình quaûn lyù chaát löôïng maø doanh nghieäp Vieät Nam ñaõ vaø ñang
aùp duïng thì moâ hình quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån ISO 9000 laø moâ hình khaù phoå
bieán. Ñeå muoán hieåu theâm veà moâ hình naøy, em xin choïn ñeà taøi : “TCVN ISO 9001:2008 –
Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng – Caùc yeâu caàu ”. TCVN ISO 9001:2008 laø tieâu chuaån quy
ñònh cuï theå caùc yeâu caàu moät toå chöùc phaûi thöïc hieän khi xaây döïng heä thoáng quaûn lyù chaát
löôïng. Yeâu caàu cuûa TCVN ISO 9001:2008 laø nhöõng nguyeân taéc coát yeáu trong quaûn lyù chaát
löôïng, ñaây laø cô sôû ñeå caùc toå chöùc vaø doanh nghieäp xaùc ñònh vaø thieát laäp caùc quy trình
coâng vieäc chuaån vaø moät heä thoáng vaên baûn keøm theo nhaèm ñaûm baûo kieåm soaùt moät caùch
hieäu quaû caùc hoaït ñoäng trong moät ñôn vò, ñaëc bieät laø veà vaán ñeà chaát löôïng. Ngoaøi ra
TCVN ISO 9001:2008 coøn cung caáp caùc coâng cuï ñeå theo doõi vaø giaùm saùt vieäc thöïc hieän
caùc quaù trình cuûa heä thoáng, laø cô sôû ñeå ñôn vò thöïc hieän caùc hoaït ñoäng khaéc phuïc, phoøng
ngöøa vaø caûi tieán. Neáu vaän haønh ñuùng moät heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo caùc yeâu caàu
cuûa TCVN ISO 9001:2008, chaát löôïng, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ñôn vò vaø söï thoûa maõn cuûa
khaùc haøng chaéc chaén ngaøy caøng ñöôïc naâng cao.
iii
MUÏC LUÏC
Ñeà muïc
Trang
Trang bìa..........................................................................................................................i
Lôøi caûm ôn......................................................................................................................ii
Lôøi môû ñaàu....................................................................................................................iii
Muïc luïc..........................................................................................................................iv
Danh saùch hình veõ..........................................................................................................v
Danh saùch baûng bieåu.....................................................................................................vi
CHÖÔNG 1. TOÅNG QUAN VEÀ QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG
1.1 Khaùi nieäm veà saûn phaåm, chaát löôïng saûn phaåm......................................................1
1.2 Caùc quan nieäm veà quaûn lyù chaát löôïng....................................................................3
1.3 Caùc heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng............................................................................4
CHÖÔNG 2. TCVN ISO 9001:2008
2.1 Giôùi thieäu chung veà TCVN ISO 9001:2008..........................................................10
2.2 Lôïi ích cuûa vieäc aùp duïng ISO 9001:2008.............................................................10
2.3 Noäi dung chính cuûa ISO 9001:2008......................................................................12
2.4 Heä thoáng taøi lieäu cuûa heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo TCVN ISO 9000.........12
2.5 Nhöõng thay ñoåi cuûa TCVN ISO 9001:2008 so vôùi TCVN ISO 9001:2000........ 15
2.6 Caùc böôùc xaây döïng vaø aùp duïng HTQLCL theo tieâu chuaån ISO 9001:2008.......17
2.7 Höôùng daãn chuyeån ñoåi töø ISO 9001:2000 sang ISO 9001:2008..........................18
CHÖÔNG 3. TÌM HIEÅU HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG THEO TIEÂU
CHUAÅN ISO 9001:2008 TAÏI COÂNG TY COCA-COLA VIEÄT NAM
3.1 Toång quan nhaø maùy...............................................................................................22
3.2 Chính saùch chaát löôïng cuûa Coâng ty Coca-Cola Vieät Nam...................................26
3.3 AÙp duïng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001:2008 vaøo qui trình saûn xuaát...27
3.4 Veä sinh an toaøn lao ñoäng.......................................................................................47
CHÖÔNG 4. KEÁT LUAÄN......................................................................................................50
iv
Taøi lieäu tham khaûo.......................................................................................................51
DANH SAÙCH HÌNH VEÕ
Hình 2.1: Heä thoáng taøi lieäu theo tieâu chuaån ISO 9001:2008.................................................13
Hình 2.2: Moâ hình heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng döïa treân quaù trình......................................15
Hình 3.1: Sô ñoà cô caáu toå chöùc Coâng ty Coca-Cola Vieät Nam..............................................23
Hình 3.2: Qui trình baùn haøng cuûa boä phaän baùn haøng.............................................................24
Hình 3.3: Sô ñoà maët baèng nhaø maùy Coâng ty Coca-Cola taïi Thuû Ñöùc...................................25
Hình 3.4: Quy trình saûn xuaát nöôùc ngoït coù gas taïi Coâng ty Coca-Cola Vieät Nam...............29
Hình 3.5: Quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc ngaàm taïi Coâng ty Coca-Cola Vieät Nam............29
Hình 3.6: Quy trình saûn xuaát khí cacbonic CO2 taïi Coâng ty Coca-Cola Vieät Nam..............30
v
DANH SAÙCH BAÛNG BIEÅU
Baûng 3.1: Moâ taû saûn phaåm nöôùc giaûi khaùt coù gas ñoùng chai Coca-Cola..............................27
Baûng 3.2: Phaân tích moái nguy trong QTSX taïi Coâng ty Coca-Cola Vieät Nam.....................30
Baûng 3.3: Tieâu chuaån cuûa nöôùc söû duïng trong saûn xuaát nöôùc ngoït..................................... 39
Baûng 3.4: Tieâu chuaån cuûa ñöôøng duøng trong saûn xuaát nöôùc ngoït........................................ 40
Baûng 3.5: Caùc yeâu caàu chaát löôïng cuûa CO2 saûn xuaát ra....................................................... 41
Baûng 3.6: Qui ñònh haøm löôïng cuûa töøng loaïi nguyeân lieäu coù trong nöôùc ngoït coù gas.........42
Baûng 3.7: Qui ñònh haøm löôïng kim loaïi naëng coù trong nöôùc ngoït coù gas.............................42
Baûng 3.8: Tieâu chuaån vi sinh cho pheùp trong nöôùc giaûi khaùt khoâng coàn............................. 43
Baûng 3.9: Qui ñònh veà caûm quan ñoái vôùi saûn phaåm nöôùc ngoït coù gas..................................43
vi
vii
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
CHÖÔNG 1. TOÅNG QUAN VEÀ QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG
1.1 Khaùi nieäm veà saûn phaåm, chaát löôïng saûn phaåm
1.1.1 Khaùi nieäm veà saûn phaåm
Theo C.Maùc: “Saûn phaåm laø keát quaû cuûa quaù trình lao ñoäng duøng ñeå phuïc vuï cho
vieäc laøm thoûa maõn nhu caàu cuûa con ngöôøi”. Trong neàn kinh teá thò tröôøng, ngöôøi ta
quan nieäm saûn phaåm laø baát cöù caùi gì ñoù coù theå ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng vaø ñem laïi
lôïi nhuaän.
Theo TCVN 5814: Saûn phaåm laø “keát quaû cuûa caùc hoaït ñoäng hoaëc caùc quaù trình”
(Quaûn lyù chaát löôïng vaø ñaûm baûo chaát löôïng- Thuaät ngöõ vaø ñònh nghóa- TCVN 68141994).
Coù nhieàu caùch phaân loaïi saûn phaåm theo nhöõng quan ñieåm khaùc nhau. Moät trong
caùch phaân loaïi phoå bieán laø ngöôøi ta chia saûn phaåm thaønh 2 nhoùm lôùn:
+ Nhoùm saûn phaåm thuaàn vaät chaát: laø nhöõng vaät phaåm mang ñaëc tính lyù hoùa nhaát ñònh
+ Nhoùm saûn phaåm phi vaät phaåm: ñoù laø caùc dòch vuï. Dòch vuï laø “keát quaû taïo ra do caùc
hoaït ñoäng tieáp xuùc giöõa ngöôøi cung öùng vaø khaùch haøng vaø caùc hoaït ñoäng noäi boä cuûa
ngöôøi cung öùng ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng”. (Quaûn lyù chaát löôïng vaø ñaûm
baûo chaát löôïng- Thuaät ngöõ vaø ñònh nghóa- TCVN 5814-1994). Hoaït ñoäng dòch vuï phaùt
trieån theo trình ñoä phaùt trieån kinh teá vaø xaõ hoäi. ÔÛ caùc nöôùc phaùt trieån thu nhaäp qua
dòch vuï coù theå ñaït tôùi 60-70% toång thu nhaäp xaõ hoäi.
1.1.2 Khaùi nieäm veà chaát löôïng saûn phaåm
Chaát löôïng saûn phaåm laø moät phaïm truø phöùc taïp, moät khaùi nieäm mang tính chaát toång
hôïp veà caùc maët kinh teá - kyõ thuaät, xaõ hoäi. Chaát löôïng saûn phaåm ñöôïc hình thaønh trong quaù
trình nghieân cöùu, trieån khai vaø chuaån bò saûn xuaát, ñöôïc ñaûm baûo trong quaù trình tieán haønh
saûn xuaát vaø ñöôïc duy trì trong quaù trình söû duïng.
Thoâng thöôøng ngöôøi ta cho raèng saûn phaåm coù chaát löôïng laø nhöõng saûn phaåm hay
dòch vuï haûo haïng, ñaït ñöôïc trình ñoä cuûa khu vöïc hay theá giôùi vaø ñaùp öùng ñöôïc mong
ñôïi cuûa khaùch haøng vôùi chí phí coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Neáu quaù trình saûn xuaát coù chi
phí khoâng phuø hôïp vôùi giaù baùn thì khaùch haøng seõ khoâng chaáp nhaän giaù trò cuûa noù, coù
nghóa laø giaù baùn cao hôn giaù maø khaùch haøng chòu boû ra ñeå ñoåi laáy caùc ñaëc tính cuûa saûn
1
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
phaåm. Nhö vaäy ta thaáy caùch nhìn veà chaát löôïng giöõa nhaø saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng
khaùc nhau nhöng khoâng maâu thuaãn nhau.
TCVN 5814-1994 treân cô sôû tieâu chuaån ISO 9000 ñaõ ñöa ra ñònh nghóa: “Chaát
löôïng laø taäp hôïp caùc ñaëc tính cuûa moät thöïc theå (ñoái töôïng ) taïo cho thöïc theå ñoù coù khaû
naêng thoûa maõn nhöõng yeâu caàu ñaõ neâu ra hoaëc tieàm aån .” (Quaûn lyù chaát löôïng vaø ñaûm
baûo chaát löôïng- Thuaät ngöõ vaø ñònh nghóa-TCVN 5814-1994). Nhö vaäy, “khaû naêng thoûa
maõn nhu caàu” laø chæ tieâu cô baûn nhaát ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng saûn phaåm.
Thoâng thöôøng, ngöôøi ta raát deã chaáp nhaän yù töôûng cho raèng caûi tieán vaø naâng cao
chaát löôïng saûn phaåm laø phaûi taäp trung caûi tieán vaø naâng cao ñaëc tính kyõ thuaät, söï hoaøn
thieän cuûa saûn phaåm. Quan nieäm naøy seõ daãn ñeán xu höôùng ñoàng hoùa vieäc ñaàu tö vaøo ñoåi
môùi daây chuyeàn saûn xuaát, coâng ngheä saûn xuaát laø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm. Trong
nhieàu tröôøng hôïp, quan nieäm naøy toû ra ñuùng ñaén, nhaát laø khi saûn phaåm ñang ñöôïc saûn xuaát
ra vôùi coâng ngheä quaù laïc haäu. Tuy nhieân, chaát löôïng ñaõ vöôït ra khoûi phaïm vi cuûa saûn
phaåm. Doanh nghieäp saûn xuaát ra caùc saûn phaåm coù chaát löôïng vaø nhôø nhöõng saûn phaåm toát
maø ñöôïc khaùch haøng tín nhieäm. Song muoán thaät söï ñöôïc ngöôøi tieâu duøng tín nhieäm, thì
cuøng vôùi saûn phaåm toát, doanh nghieäp coøn phaûi thöïc hieän moät loaït dòch vuï caàn thieát khaùc
nhö: baûo haønh, höôùng daãn söû duïng, baûo döôõng kyõ thuaät ñònh kyø vaø caùc dòch vuï phuï trôï
khaùc.
Chaát löôïng saûn phaåm phaûi theå hieän thoâng qua caùc yeáu toá sau:
+ Söï hoaøn thieän cuûa saûn phaåm: ñaây laø yeáu toá ñeå giuùp chuùng ta phaân bieät saûn phaåm
naøy vôùi saûn phaåm khaùc, thöôøng theå hieän thoâng qua caùc tieâu chuaån maø noù ñaït ñöôïc.
Ñaây cuõng chính laø ñieàu toái thieåu maø moïi doanh nghieäp phaûi cung caáp cho khaùch haøng
thoâng qua saûn phaåm cuûa mình.
+ Giaù caû: theå hieän chi phí ñeå saûn xuaát (mua) saûn phaåm vaø chi phí ñeå khai thaùc vaø söû
duïng noù. Ngöôøi ta thöôøng goïi ñaây laø giaù ñeå thoûa maõn nhu caàu.
+ Söï kòp thôøi: theå hieän caû veà chaát löôïng vaø thôøi gian.
+ Phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän tieâu duøng cuï theå: saûn phaåm chæ coù theå ñöôïc coi laø chaát
löôïng khi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän tieâu duøng cuï theå. Doanh nghieäp phaûi ñaëc bieät chuù yù
2
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
ñieàu naøy khi tung saûn phaåm vaøo caùc thò tröôøng khaùc nhau ñeå ñaûm baûo thaønh coâng
trong kinh doanh.
1.2 Caùc quan nieäm veà quaûn lyù chaát löôïng
Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa caùch maïng khoa hoïc kyõ thuaät, khi saûn phaåm haøng hoùa
chöa phaùt trieån, saûn xuaát chuû yeáu theo kieåu thuû coâng. Ngöôøi saûn xuaát bieát roõ khaùch haøng
cuûa mình laø ai, nhu caàu cuûa hoï laø gì vaø saûn xuaát ra caùc saûn phaåm ñaùp öùng nhu caàu cuûa hoï,
vaø xem ñaây laø ñieàu ñöông nhieân, khoâng gì ñaùng baøn caûi. Khi coâng nghieäp phaùt trieån,
löôïng haøng hoùa saûn xuaát ra ngaøy caøng nhieàu vaø saûn xuaát ñöôïc toå chöùc theo nhieàu coâng
ñoaïn khaùc nhau theo kieåu daây chuyeàn, ngöôøi tröïc tieáp saûn xuaát khoâng bieát ñöôïc ngöôøi tieâu
duøng saûn phaåm cuûa hoï laø ai vaø neân raát deã xaûy ra tö töôûng laøm doái .Luùc naøy, vai troø cuûa
caùc caùn boä chuyeân traùch veà kieåm soaùt chaát löôïng trôû neân quan troïng vaø löïc löôïng naøy
ngaøy caøng phaùt trieån vôùi muïc tieâu laø kieåm soaùt chaët cheõ saûn phaåm laøm ra ñeå ñaûm baûo
khoâng cho loït ra thò tröôøng nhöõng saûn phaåm keùm chaát löôïng.
Kieåm soaùt chaát löôïng bao goàm nhöõng kyõ thuaät vaän haønh vaø nhöõng haønh ñoäng taäp
trung vaø caû quaù trình theo doõi vaø quaù trình laøm giaûm thieåu, loaïi boû nhöõng nguyeân nhaân
gaây loãi, söï khoâng thích hôïp, hay khoâng thoaû maõn chaát löôïng taïi moïi coâng ñoaïn ñeå ñaït
ñöôïc muïc tieâu hieäu quaû kinh teá.
Kieåm soaùt chaát löôïng coù baûn chaát khaéc phuïc, khi phaùt hieän ra nhöõng vaán ñeà chöa
ñaït yeâu caàu, nhöõng haønh ñoäng khaéc phuïc seõ ñöôïc thöïc hieän ñeå loaïi boû nhöõng nguyeân nhaân
gaây ra nhöõng vaán ñeà ñoù. Tuy nhieân, nhieàu thöïc nghieäm ñaõ chöùng minh raèng khoâng theå naøo
kieåm tra heát ñöôïc caùc khuyeát taät cuûa saûn phaåm. Duø cho coù aùp duïng coâng cuï kieåm tra gì maø
yù thöùc con ngöôøi khoâng quyeát taâm thì vaãn khoâng theå ngaên chaën töø ñaàu sai loãi phaùt sinh vaø
loït qua kieåm tra. Giaûi phaùp KCS xem ra khoâng ñaït hieäu quaû nhö mong ñôïi vaø taïo neân moät
söï laõng phí khaù lôùn. Ñieàu naøy ñoøi hoûi vieäc quaûn lyù chaát löôïng phaûi môû roäng ra.
Ñaûm baûo chaát löôïng laø toaøn boä caùc hoaït ñoäng coù keá hoaïch, coù heä thoáng ñöôïc tieán
haønh trong heä thoáng chaát löôïng, vaø ñöôïc chöùng minh laø ñuû möùc caàn thieát ñeå khaùch
haøng thoaû maõn caùc yeâu caàu chaát löôïng.
Muïc ñích cuûa ñaûm baûo chaát löôïng laø cung caáp cho khaùch haøng nhöõng baèng chöùng
hôïp lyù raèng seõ ñaït ñöôïc nhöõng yeâu caàu veà chaát löôïng. Ñaûm baûo chaát löôïng mang tính
3
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
phoøng ngöøa, ñöôïc xaây döïng ñeå kieåm soaùt nhöõng haønh ñoäng taïi taát caû caùc coâng ñoaïn. Chæ
baèng caùch laäp keá hoaïch caùc quaù trình vaø cung caáp nhöõng baèng chöùng raèng nhöõng quaù trình
naøy ñöôïc thöïc hieän moät caùch heä thoáng thì môùi coù theå ñaït ñöôïc nieàm tin töôûng cuûa khaùch
haøng. Ñaûm baûo chaát löôïng khoâng chæ quan taâm ñeán nieàm tin cuûa khaùch haøng, maø coøn caû
nieàm tin noäi boä veà chaát löôïng. Ñoù laø nieàm tin noäi boä trong coâng ty cuûa baïn coù ñöôïc töø söï
luoân luoân naém baét nhöõng yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø bieát ñöôïc raèng baïn ñaõ thieát laäp naêng
löïc ñeå ñaùp öùng caùc yeâu caàu ñoù vôùi chi phí thaáp vaø hôïp lyù nhaát.
Tuyø thuoäc vaøo quan ñieåm nhìn nhaän khaùc nhau cuûa caùc nhaø nghieân cöùu vaø tuyø
thuoäc vaøo ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá maø ngöôøi ta ñaõ ñöa ra nhieàu quan nieäm khaùc nhau veà
quaûn lyù chaát löôïng. Nhöng moät nhaän ñònh chính xaùc vaø ñaày ñuû veà quaûn lyù chaát löôïng ñaõ
ñöôïc nhieàu nöôùc chaáp nhaän laø ñònh nghóa ñöôïc neâu ra trong boä ISO 8402: 1994:
Quaûn lyù chaát löôïng laø taäp hôïp nhöõng hoaït ñoäng cuûa chöùc naêng quaûn lyù chung xaùc
ñònh chính saùch chaát löôïng, muïc ñích, traùch nhieäm vaø thöïc hieän chuùng thoâng qua caùc
bieän phaùp nhö: Laäp keá hoaïch chaát löôïng, ñieàu khieån chaát löôïng, ñaûm baûo chaát löôïng
vaø caûi tieán chaát löôïng trong khuoân khoå heä thoáng chaát löôïng.
Nhö vaäy thöïc chaát quaûn lyù chaát löôïng laø chaát löôïng cuûa hoaït ñoäng quaûn lyù chöù
khoâng ñôn thuaàn chæ laøm chaát löôïng cuûa hoaït ñoäng kyõ thuaät.
Ñoái töôïng quaûn lyù chaát löôïng laø caùc quaù trình, caùc hoaït ñoäng, saûn phaåm vaø dòch
vuï.
Muïc tieâu cuûa quaûn lyù chaát löôïng chính laø naâng cao möùc thoûa maõn treân cô sôû chi
phí toái öu.
Phaïm vi quaûn lyù chaát löôïng: Moïi khaâu töø nghieân cöùu thieát keá trieån khai saûn phaåm
ñeán toå chöùc cung öùng nguyeân vaät lieäu, saûn xuaát, phaân phoái vaø tieâu duøng.
Nhieäm vuï cuûa quaûn lyù chaát löôïng: Xaùc ñònh möùc chaát löôïng caàn ñaït ñöôïc. Taïo ra
saûn phaåm dòch vuï theo ñuùng tieâu chuaån ñeà ra. Caûi tieán ñeå naâng cao möùc phuø hôïp vôùi
nhu caàu.
Caùc chöùc naêng cô baûn cuûa quaûn lyù chaát löôïng: Laäp keá hoaïch chaát löôïng, toå chöùc
thöïc hieän, kieåm tra kieåm soaùt chaát löôïng, ñieàu chænh vaø caûi tieán chaát löôïng.
1.3 Caùc heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng
4
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
1.3.1 Heä thoáng ISO 9000
Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9000 laø boä tieâu chuaån quoác teá ban haønh bôûi toå
chöùc ISO (International Organization for Standardization) veà heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng,
do uûy ban ISO/TC176 soaïn thaûo trong 5 naêm aán haønh ñaàu tieân vaøo naêm 1987, chænh lyù laàn
1 vaøo naêm 1994, laàn 2 vaøo thaùng 12 naêm 2000, vaø laàn gaàn ñaây nhaát laø thaùng 11 naêm 2008.
Heä thoáng naøy ra ñôøi xuaát phaùt töø yeâu caàu khaùch quan cuûa thöïc tieãn kinh doanh treân theá
giôùi. Ñaûm baûo chaát löôïng phaûi theå hieän ñöôïc nhöõng heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ñoù vaø
chöùng toû raèng caùc chöùng cöù cuï theå chaát löôïng ñaõ ñaït ñöôïc cuûa saûn phaåm. Maët khaùc, khaùi
nieäm ñaûm baûo chaát löôïng khoâng gioáng nhau ôû caùc nöôùc, vì vaäy ISO ban haønh tieâu chuaån
ISO 9000 ñeå ñöa ra yeâu caàu chung nhaát cho caùc nöôùc.
Caùc tieâu chuaån trong boä ISO 9000 moâ taû laø caùc yeáu toá maø moät heä thoáng chaát löôïng
neân coù nhöng khoâng moâ taû caùch thöùc maø moät toå chöùc cuï theå thöïc hieän caùc yeáu toá naøy,
ISO 9000 khoâng nhaèm muïc tieâu ñoàng nhaát hoùa caùc heä thoáng chaát löôïng, vì moãi heä thoáng
quaûn lyù cuûa moät toå chöùc bò chi phoái bôûi muïc ñích, saûn phaåm vaø thöïc tieãn cuï theå cuûa toå
chöùc ñoù. Do vaäy, heä thoáng chaát löôïng cuõng raát khaùc nhau giöõa toå chöùc naøy vôùi toå chöùc kia.
ISO 9000 ñeà caäp ñeán caùc lónh vöïc chuû yeáu trong quaûn lyù chaát löôïng: chính saùch vaø chæ ñaïo
veà chaát löôïng, nhu caàu thò tröôøng, thieát keá vaø trieån khai saûn phaåm, cung öùng, kieåm soaùt thò
tröôøng, bao goùi, phaân phoái , dòch vuï sau khi baùn, xem xeùt ñaùnh giaù noäi boä, kieåm soaùt taøi
lieäu, ñaøo taïo... ISO 9000 laø taäp hôïp caùc kinh nghieäm quaûn lyù chaát löôïng toát nhaát ñaõ ñöôïc
thöïc hieän trong nhieàu quoác gia.
1.3.2 Heä thoáng TQM
Heä thoáng TQM laø moät heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng toaøn dieän. Xuaát phaùt töø kinh
nghieäm thöïc tieãn, ngöôøi ta ñuùc keát thaønh moät kyõ thuaät höôùng daãn caùch thöùc laøm sao ñeå caûi
tieán trong coâng vieäc haøng ngaøy vaø caû trong vieäc thöïc hieän keá hoaïch trung vaø daøi haïn.
Theo Histoshi Kume: "TQM laø moät duïng phaùp quaûn trò ñöa ñeán thaønh coâng, taïo
thuaän lôïi cho söï taêng tröôûng beàn vöõng cuûa moät toå chöùc (moät doanh nghieäp) thoâng qua vieäc
huy ñoäng heát taát caû taâm trí cuûa taát caû caùc thaønh vieân nhaèm taïo ra chaát löôïng moät caùch kinh
teá theo yeâu caàu khaùch haøng. Theo ISO 9000: "TQM laø caùch quaûn trò moät toå chöùc (moät
doanh nghieäp) taäp trung vaøo chaát löôïng, döïa vaøo söï tham gia cuûa caùc thaønh vieân cuûa noù
5
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
nhaèm ñaït ñöôïc söï thaønh coâng laâu daøi nhôø vaøo vieäc thoûa maõn khaùch haøng vaø ñem laïi lôïi ích
cho caùc thaønh vieân cuûa toå chöùc ñoù vaø cho xaõ hoäi".
Muïc tieâu chính cuûa TQM laø laøm sao cho saûn phaåm vaø dòch vuï ñöôïc thöïc hieän vôùi
chaát löôïng toát ñoàng thôøi phaûi giaûm chi phí saûn xuaát, taêng naêng suaát lao ñoäng ruùt ngaén thôøi
gian giao haøng, giao haøng ñuùng luùc... Ñieàu naøy cuõng coù nghóa laø TQM höôùng tôùi ñaûm baûo
chaát löôïng moät caùch toát nhaát thoâng qua noã löïc cuûa taát caû moïi thaønh vieân trong toå chöùc. Noùi
chung, TQM trình baøy moät taäp hôïp caùc nguyeân taéc nhaèm naâng cao chaát löôïng baèng caùch
ñoäng vieân toaøn boä caùc thaønh vieân khoâng phaân bieät tröïc tieáp hay giaùn tieáp saûn xuaát, coâng
nhaân, caùn boä hay laõnh ñaïo caùc caáp trong doanh nghieäp.
1.3.3 Heä thoáng chaát löôïng Q.Base
Cuøng vôùi söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa vieäc aùp duïng boä tieâu chuaån ISO 9000, moät
vaán ñeà naûy sinh laø caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû gaëp khaù nhieàu khoù khaên trong vieäc aùp
duïng tieâu chuaån naøy, ñaëc bieät laø veà maët chi phí.
Telare - toå chöùc chöùng nhaän chaát löôïng haøng ñaàu cuûa New Zealand, sau khi nghieân
cöùu thò tröôøng ñaõ ñöa ra heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng vaãn söû duïng caùc nguyeân taéc cô baûn
cuûa tieâu chuaån ISO 9000 nhöng ñôn giaûn vaø deã aùp duïng hôn. Heä thoáng naøy, bao goàm
nhöõng yeâu caàu cô baûn maø baát kyø doanh nghieäp naøo cuõng caàn phaûi coù ñeå ñaûm baûo giöõ ñöôïc
loøng tin ñoái vôùi khaùch haøng veà chaát löôïng saûn phaåm hoaëc veà dòch vuï, goïi taét laø Q.Base.
Trong moät soá vaán ñeà, heä thoáng Q.Base khoâng ñi saâu nhö ISO 9000, maø ñoøi hoûi
nhöõng yeâu caàu toái thieåu caàn coù, töøng doanh nghieäp coù theå phaùt trieån töø heä thoáng Q.Base
leân cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa ISO 9000. Heä thoáng Q.Base raát linh hoaït, töøng doanh
nghieäp coù theå vaän duïng theo ñieàu kieän cuï theå cuûa mình vaø laø coâng cuï raát caàn thieát cho
laõnh ñaïo caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa khoâng chæ trong coâng taùc quaûn lyù chaát löôïng.
Heä thoáng Q.Base tuy chöa phaûi laø tieâu chuaån quoác teá nhö ISO 9000, nhöng ñang
ñöôïc thöøa nhaän roäng raõi laøm chuaån möïc ñeå chöùng nhaän caùc heä thoáng ñaûm baûo chaát löôïng.
Q.Base söû duïng chính caùc nguyeân taéc cuûa ISO 9000 nhöng ñôn giaûn vaø deã aùp duïng hôn,
ñaëc bieät phuø hôïp vôùi caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ñang böôùc ñaàu hình thaønh heä thoáng
quaûn lyù chaát löôïng. Sau khi ñaõ thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa heä thoáng Q.Base, doanh nghieäp
coù theå theâm caùc qui ñònh maø doanh nghieäp caàn thieát vaø coù theå môû roäng daàn daàn ñeán thoûa
6
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
maõn moïi yeâu caàu cuûa ISO 9000. Heä thoáng Q.Base raát linh hoaït vaø khoâng maâu thuaãn vôùi
caùc heä thoáng quaûn trò chaát löôïng khaùc nhö ISO 9000 hay TQM vaø raát coù ích cho nhöõng
doanh nghieäp cung öùng cho caùc coâng ty lôùn hôn ñaõ coù giaáy coâng nhaän ISO 9000..
1.3.4 Caùc heä thoáng chaát löôïng khaùc
ISO 14000
ISO 14000 laø boä tieâu chuaån quoác teá ban haønh bôûi toå chöùc ISO veà heä thoáng quaûn lyù
moâi tröôøng. ISO 14001 laø moät tieâu chuaån trong boä tieâu chuaån ISO 14000 duøng ñeå chöùng
nhaän. Phieân baûn môùi nhaát ñöôïc ban haønh vaøo naêm 2004 vaø coù kyù hieäu ISO 14001:2004.
Chöùng chæ ISO 14001:2004 chöùng nhaän raèng doanh nghieäp coù moät heä thoáng quaûn lyù giuùp
cho doanh nghieäp ñoù saûn xuaát trong caùc ñieàu kieän laøm aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng trong
möùc ñoä cho pheùp. Caùc tieâu chuaån ISO 14000 mieâu taû ñöôïc nhöõng yeâu caàu cô baûn cuûa heä
thoáng quaûn lyù moâi tröôøng höõu hieäu, bao goàm vieäc xaây döïng moät chính saùch veà moâi tröôøng,
xaùc ñònh caùc muïc ñích vaø muïc tieâu chöông trình thöïc hieän ñeå ñaït muïc tieâu, giaùm saùt vaø
ñaùnh giaù tính hieäu quaû cuûa noù, kieåm tra vaø ñieàu chænh heä thoáng vaø caûi thieän taùc ñoäng ñoái
vôùi moâi tröôøng.
Vieäc aùp duïng ISO 14000 ñoái vôùi doanh nghieäp ngaøy caøng böùc baùch hôn khi moâi
tröôøng ñang trôû thaønh vaán ñeà toaøn caàu vaø moïi ngöôøi ngaøy caøng quan taâm nhieàu hôn ñoái
vôùi vaán ñeà moâi tröôøng. Ngaøy nay, nhieàu doanh nghieäp coù xu höôùng aùp duïng cuøng moät luùc
ISO 9000 vaø ISO 14000 ñeå taän duïng caùc lôïi theá veà chi phí cho vieäc xin caáp giaáy chöùng
nhaän.
GMP (Good Manufacturing Practice)
Ñaây laø heä thoáng neàn taûng vaø mang tính chaát aùp duïng chung cho caùc cô sôû cheá bieán
thöïc phaåm ñöôïc bieát ñeán döôùi teân goïi phoå bieán laø Thöïc haønh saûn xuaát toát. GMP giuùp ngaên
ngöøa caùc moái nguy do taïp nhieãm, nhieãm cheùo (töø con ngöôøi, nhaø xöôûng, duïng cuï saûn xuaát
sang thöïc phaåm vaø töø thöïc phaåm ôû coâng ñoaïn naøy sang thöïc phaåm ôû coâng ñoaïn khaùc) hay
do söï phaùt trieån cuûa caùc moái nguy (chuû yeáu laø sinh hoïc).
GMP ñöa ra caùc quy ñònh veà vieäc ñaûm baûo veä sinh trong saûn xuaát töø vieäc thieát keá
nhaø xöôûng, yeâu caàu ñoái vôùi vaät lieäu xaây döïng, laøm duïng cuï, thieát bò, ñeán yeâu caàu ñoái vôùi
hoaït ñoäng veä sinh nhaø xöôûng, thieát bò, duïng cuï, veä sinh thaân theå ngöôøi tröïc tieáp tieáp xuùc
7
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
vôùi thöïc phaåm, nguoàn nöôùc, thoâng gioù, kieåm soaùt ñoäng vaät gaây haïi, xöû lyù chaát thaûi… Theo
GMP, quy trình saûn xuaát thöïc phaåm phaûi theo nguyeân taéc moät chieàu ñeå ñaûm baûo thöïc
phaåm ôû coâng ñoaïn sau khoâng quay trôû laïi coâng ñoaïn tröôùc ñeå traùnh nhieãm cheùo. Caùc khu
vöïc saûn xuaát ñöôïc phaân chia thaønh caùc vuøng vôùi möùc ñoä saïch khaùc nhau theo thöù töï öu
tieân cuûa caùc coâng ñoaïn. Moâi tröôøng saûn xuaát phaûi ñaûm baûo thoâng khí vaø khi caàn thì phaûi
ñöôïc loïc khí moät caùch thích hôïp. Vaät lieäu ñeå laøm nhaø xöôûng, duïng cuï, thieát bò phaûi ñaûm
baûo deã daøng laøm saïch vaø ngaên ngöøa söï taïp nhieãm vaøo thöïc phaåm (ví duï caùc boùng ñeøn caàn
coù chuïp thích hôïp ñeå ngaên ngöøa caùc maûnh vôõ cuûa boùng ñeøn rôi vaøo thöïc phaåm). ÔÛ nhöõng
khu vöïc thích hôïp thì nhieät ñoä, ñoä aåm, aùnh saùng cuûa moâi tröôøng caàn ñöôïc boá trí ñeå ngaên
ngöøa söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät. Phaûi coù chöông trình/thuû tuïc (SOP) laøm saïch moâi
tröôøng, nhaø xöôûng, thieát bò, duïng cuï, veä sinh caù nhaân moät caùch ñònh kyø cuõng nhö tröôùc vaø
sau khi cheá bieán. Caùc SOP naøy caàn ñöôïc kieåm tra xaùc nhaän ñeå ñaûm baûo chuùng ñaùp öùng
muïc tieâu ñaûm baûo veä sinh.
HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points)
Ñaây laø tieâu chuaån kyõ thuaät kieåm tra thöïc phaåm do Vieän Haøn Laâm khoa hoïc thöïc
phaåm Myõ nghieân cöùu, cho ra ñôøi naêm 1971 vaø sau 16 naêm kieåm nghieäm ñaõ ñöa vaøo söû
duïng taïi Myõ. Hieän nay noù ñaõ ñöôïc nhieàu nöôùc vaø caùc toå chöùc treân theá giôùi coâng nhaän vaø
aùp duïng. Lieân Hieäp Quoác choïn HACCP laøm tieâu chuaån thanh tra quoác teá veà thöïc phaåm,
EU coâng nhaän HACCP laøm tieâu chuaån thöïc phaåm cuûa mình. Noäi dung cuûa HACCP thöïc
chaát laø heä thoáng kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm chaët cheõ, hieäu quaû. Goàm 12 ñoái töôïng ñöôïc
coi laø ñieåm noùng ñeå lieân tuïc ñöôïc kieåm tra theo doõi thöôøng xuyeân: nguyeân lieäu, thaønh
phaåm, phuï lieäu, vaät lieäu bao goùi, nhaõn maùc, caùc chaát taåy röûa dieät truøng, boâi trôn, nhaø
xöôûng vaø caùc trang thieát bò vaän haønh, veä sinh coâng nhaân...ñeå phaùt hieän vaø ngaên ngöøa
nhöõng ñieàu kieän xaáu xaûy ra cho saûn phaåm, traùnh laây lan qua khaâu khaùc. Khi aùp duïng heä
thoáng HACCP, doanh nghieäp phaûi xaây döïng bieåu ñoà quaù trình, xaùc laäp caùc ñieåm kieåm soaùt
tôùi haïn vaø nhöõng haønh ñoäng khaéc phuïc. Taát caû phaûi theå hieän baèng caùc taøi lieäu töông öùng
vaø phaûi ñöôïc thaåm tra xaùc nhaän.
Heä thoáng naøy coù theå aùp duïng xuyeân suoát daây chuyeàn saûn xuaát thöïc phaåm; ñem laïi
loøng tin cho ngöôøi tieâu duøng veà an toaøn thöïc phaåm. Tieâu chuaån HACCP ñaëc bieät coù yù
8
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
nghóa ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh haøng thuûy saûn, nhaát laø khi caùc doanh nghieäp
naøy muoán baùn haøng sang Nhaät Baûn, Chaâu AÂu vaø Chaâu Myõ.
ISO 22000
Tieâu chuaån naøy ñöôïc xaây döïng ñeå hoaøn toaøn töông thích vôùi ISO 9001. ISO 22000
cuõng tieáp thu caùc nguyeân taéc GMP, HACCP. ISO 22000 ñöôïc thieát keá cho taát caû caùc toå
chöùc trong chuoãi cung öùng thöïc phaåm, nghóa laø "töø noâng traïi ñeán baøn aên", bao goàm caû caùc
toå chöùc coù lieân quan nhö nhaø saûn xuaát bao bì, duïng cuï, thieát bò... Vì vaäy caùc tieâu chuaån
thöïc haønh toát khoâng chæ coù GMP (Thöïc haønh saûn xuaát toát) maø coøn coù GAP (Thöïc haønh
noâng nghieäp toát) ñoái vôùi ngöôøi saûn xuaát nguyeân lieäu; GVP (Thöïc haønh thuù y toát), GPP
(Thöïc haønh cheá taïo toát), GHP (Thöïc haønh veä sinh toát), GDP (Thöïc haønh phaân phoái toát),
GTP (Thöïc haønh thöông maïi toát). Ñoù laø caùc chöông trình tieân quyeát (PRP - Prerequisite
Programme).
Nhö vaäy, phaïm vi aùp duïng cuûa ISO 22000 roäng hôn, khoâng chæ trong lónh vöïc cheá
bieán thöïc phaåm nhö öu tieân cuûa caùc tieâu chuaån HACCP. Cuøng tieáp caän theo nguyeân taéc
phaân tích moái nguy, nhöng ISO 22000 ñeà xuaát löïa choïn bieän phaùp kieåm soaùt thoâng qua caùc
chöông trình tieân quyeát ñieàu haønh (OPRP - Operational prerequisite programme) hoaëc caùc
CCP hoaëc bao goàm caû hai. Neáu HACCP coù nhieàu tieâu chuaån cuï theå khaùc nhau thì ISO
22000 laø tieâu chuaån thoáng nhaát treân toaøn caàu vì ñaây laø tieâu chuaån do toå chöùc Tieâu chuaån
hoùa quoác teá ISO ban haønh. Hieän nay, ISO 22000 ñang laø löïa choïn toát cho nhieàu toå chöùc
trong chuoãi cung öùng thöïc phaåm.
Giaûi thöôûng chaát löôïng Vieät Nam
Ñeå khuyeán khích caùc toå chöùc saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï, caùc toå chöùc nghieân cöùu
trieån khai khoa hoïc coâng ngheä naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng, taïo ra nhieàu saûn phaåm coù
chaát löôïng cao, Boä khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng ñaõ quyeát ñònh ñaët "Giaûi thöôûng
chaát löôïng" ñeå xeùt taëng haøng naêm cho caùc ñôn vò coù nhieàu thaønh tích veà chaát löôïng.
Giaûi thöôûng chaát löôïng Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp nhaèm thuùc ñaåy moïi toå chöùc naâng
cao tính caïnh tranh baèng caùch so saùnh vôùi nhöõng tieâu chuaån ñöôïc coâng nhaän treân phaïm vi
quoác teá. Giaûi thöôûng chaát löôïng Vieät Nam bao goàm 7 tieâu chuaån ñöôïc tham khaûo töø caùc heä
9
Chöông 1: Toång quan veà quaûn lyù chaát löôïng
thoáng chaát löôïng quoác teá nhaèm khuyeán khích caùc toå chöùc taêng cöôøng vieäc aùp duïng TQM
vaø tieán ñeán ñöôïc caáp giaáy chöùng nhaän ISO 9000..
10
Chöông 2: TCVN ISO 9001:2008
CHÖÔNG 2. TCVN ISO 9001:2008
HEÄ THOÁNG QUAÛN LYÙ CHAÁT LÖÔÏNG - CAÙC YEÂU CAÀU
2.1 Giôùi thieäu chung veà TCVN ISO 9001:2008
Boä tieâu chuaån ISO 9000 hieän nay bao goàm 4 tieâu chuaån cô baûn laø:
ISO 9001:2008 Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng - Caùc yeâu caàu.
ISO 9000:2005 Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng - Cô sôû vaø töø vöïng.
ISO 9004:2009 Quaûn lyù söï thaønh coâng beàn vöõng cuûa moät toå chöùc.
ISO 19011:2002 Höôùng daãn ñaùnh giaù heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng vaø/hoaëc heä
thoáng quaûn lyù moâi tröôøng.
Tieâu chuaån ISO 9001 laø moät tieâu chuaån trong boä tieâu chuaån ISO 9000 söû duïng ñeå
chöùng nhaän cho caùc heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng . Caùc tieâu chuaån khaùc trong boä tieâu
chuaån ISO 9000 laø caùc tieâu chuaån ñeå höôùng daãn xaây döïng vaø aùp duïng caùc heä thoáng quaûn
lyù chaát löôïng, khoâng duøng ñeå chöùng nhaän. ISO 9001 khoâng phaûi laø tieâu chuaån veà chaát
löôïng saûn phaåm hoaëc dòch vuï. Caùc doanh nghieäp saûn xuaát cung caáp caùc saûn phaåm dòch vuï
khaùc nhau ñeàu coù theå aùp duïng ISO 9000 vaø ñaêng kyù chöùng nhaän ISO 9001. Chöùng chæ ISO
9001 khoâng chöùng nhaän cho chaát löôïng saûn phaåm cuûa moät doanh nghieäp maø chöùng nhaän
raèng moät doanh nghieäp coù moät heä thoáng quaûn lyù giuùp cho doanh nghieäp ñoù ñaït ñöôïc möùc
chaát löôïng ñaõ xaùc ñònh vaø söï thoaû maõn cuûa khaùch haøng.
2.2 Lôïi ích cuûa vieäc aùp duïng ISO 9001:2008
Giuùp toå chöùc, doanh nghieäp xaây döïng caùc quy trình chuaån ñeå thöïc hieän vaø kieåm
soaùt coâng vieâc, phaân ñònh roõ traùch nhieäm quyeàn haïn trong ñôn vò.
Heä thoáng vaên baûn quaûn lyù chaát löôïng laø phöông tieän ñaøo taïo vaø trao ñoåi kinh
nghieäm, taïo neàn taûng ñeå xaây döïng moâi tröôøng laøm vieäc minh baïch, chuyeân nghieäp,
hieäu quaû; phoøng ngöøa sai loãi, giaûm thieåu coâng vieäc laøm laïi do ñoù naâng cao naêng suaát
lao ñoäng, hieäu quaû laøm vieäc.
Giuùp caûi tieán thöôøng xuyeân chaát löôïng caùc quaù trình vaø saûn phaåm; taêng löôïng haøng
hoaù/dòch vuï baùn ra nhôø naâng cao khaû naêng thoaû maõn caùc nhu caàu cuûa khaùch haøng cuûa
doanh nghieäp.
11
Chöông 2: TCVN ISO 9001:2008
Giaûm chi phí nhôø caùc quaù trình ñöôïc hoaïch ñònh toát vaø thöïc hieän coù hieäu quaû, coù
moät heä thoáng quaûn lyù hieäu quaû giuùp doanh nghieäp kieåm soaùt ñöôïc chaát löôïng saûn
phaåm/dòch vuï, giaûm soá löôïng saûn phaåm/dòch vuï khoâng ñaït yeâu caàu.
Naâng cao tinh thaân nhaân vieân nhôø söï hieåu roõ ñoùng goùp vôùi muïc tieâu chaát löôïng,
ñaøo taïo thích hôïp, trao ñoåi thoâng tin hieäu quaû vaø söï laõnh ñaïo, caùc nhaân vieân ñöôïc ñaøo
taïo toát hôn.
Taïo döïng nieàm tin cuûa khaùch haøng, naâng cao uy tín cuûa doanh nghieäp treân thò
tröôøng nhôø naâng cao khaû naêng thoaû maõn khaùch haøng.
Chöùng chæ ISO 9001:2008 giuùp doanh nghieäp vöôït qua nhöõng raøo caûn kyõ thuaät
thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng theá giôùi.
Toå chöùc UNIDO coù laøm moät cuoäc ñieàu tra ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ôû chaâu AÂu, AÙ
Phi vaø Myõ La Tinh thì thaáy caùc lyù do maø doanh nghieäp ñöa ra ñeå aùp duïng heä thoáng ISO
9000 theo thöù töï nhö sau:
* Ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa khaùch haøng ngoaøi nöôùc.
* Xoùa boû caùc raøo caûn trong thöông maïi.
* Gia taêng thò phaàn.
* Caûi thieän hieäu naêng noäi boä.
* Nhieàu ñoái thuû caïnh tranh ñaõ aùp duïng.
* Keát hôïp ñöôïc vôùi TQM (quaûn lyù chaát löôïng toaøn boä).
* Ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa khaùch haøng trong nöôùc.
* Naâng cao tinh thaàn laøm vieäc vaø tình caûm cuûa nhaân vieân ñoái vôùi coâng ty.
* Cuûng coá uy tín laõnh ñaïo.
* Chöùng toû söï tuaân thuû phaùp luaät cuûa doanh nghieäp.
Doanh nghieäp naøo ñöôïc beân thöù 3 coâng nhaän ñaït tieâu chuaån ISO 9001:2008 seõ thu
ñöôïc nhöõng lôïi ích sau:
Beân mua haøng hoùa dòch vuï hoaëc boû thaàu mieãn giaûm vieäc thöû nghieäm laïi saûn phaåm.
Xuaát khaåu vaø truùng thaàu deã daøng ñoái vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi.
Coù moät heä thoáng tin caäy trong vieäc baùn haøng giöõa caùc doanh nghieäp cuõng nhö giöõa
caùc quoác gia.
12
Chöông 2: TCVN ISO 9001:2008
Deã ñöôïc caùc thò tröôøng khoù tính chaáp nhaän, ñaëc bieät cho caùc saûn phaám coù lieân quan
ñeán söùc khoûe, an ninh vaø moâi tröôøng.
Toùm laïi muoán hoäi nhaäp vaøo thò tröôøng theá giôùi, caùc doanh nghieäp phaûi coù ngoân
ngöõ töông ñoàng vôùi nhau vaø ISO 9001:2008 laø moät trong nhöõng ngoân ngöõ ñoù.
2.3 Noäi dung chính cuûa ISO 9001:2008
1- Kieåm soaùt taøi lieäu vaø kieåm soaùt hoà sô: Kieåm soaùt heä thoáng taøi lieäu noäi boä, taøi
lieäu beân ngoaøi, vaø döõ lieäu cuûa toå chöùc.
2- Traùch nhieäm cuûa laõnh ñaïo: Cam keát cuûa laõnh ñaïo; Ñònh höôùng khaùch haøng;
Thieát laäp chính saùch chaát löôïng, vaø muïc tieâu chaát löôïng cho caùc phoøng ban; Xaùc ñònh
traùch nhieäm quyeàn haïn cho töøng chöùc danh; Thieát laäp heä thoáng trao ñoåi thoâng tin noäi boä;
Tieán haønh xem xeùt cuûa laõnh ñaïo.
3- Quaûn lyù nguoàn löïc: Cung caáp nguoàn löïc; Tuyeån duïng; Ñaøo taïo; Cô sôû haï taàng;
Moâi tröôøng laøm vieäc.
4- Taïo saûn phaåm: Hoaïch ñònh saûn phaåm; Xaùc ñònh caùc yeâu caàu lieân quan ñeán
khaùch haøng; Kieåm soaùt thieát keá; Kieåm soaùt mua haøng; Kieåm soaùt saûn xuaát vaø cung caáp
dòch vuï; Kieåm soaùt thieát bò ño löôøng.
5- Ño löôøng phaân tích vaø caûi tieán: Ño löôøng söï thoaû maõn cuûa khaùch haøng; Ñaùnh giaù
noäi boä; Theo doõi vaø ño löôøng caùc quaù trình; Theo doõi vaø ño löôøng saûn phaåm; Kieåm soaùt
saûn phaåm khoâng phuø hôïp; Phaân tích döõ lieäu; Haønh ñoäng khaéc phuïc; Haønh ñoäng phoøng
ngöøa.
2.4 Heä thoáng taøi lieäu cuûa heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo TCVN ISO 9000
2.4.1 Trình baøy caùch thöùc xaây döïng heä thoáng taøi lieäu theo tieâu chuaån ISO 9000
Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001:2008 laø caùc qui ñònh yeâu caàu doanh nghieäp
chöùng toû khaû naêng cung caáp moät caùc oån ñònh chaát löôïng saûn phaåm ñaùp öùng yeâu caàu khaùch
haøng, naâng cao söï thoûa maõn khaùch haøng thoâng qua vieäc aùp duïng coù hieäu löïc heä thoáng
quaûn lyù chaát löôïng bao goàm caùc quaù trình caûi tieán lieân tuïc heä thoáng vaø ñaûm baûo söï phuø
hôïp caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Caùc yeâu caàu cuûa ISO 9001:2008 cho moät doanh nghieäp
cuï theå thì phaûi thöïc hieän theo phöông phaùp “Tieáp caän quaù trình”, töùc laø xaùc ñònh heä thoáng
hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp bao goàm caùc quaù trình, nhöõng hoaït ñoäng naøo vaø ñoàng thôøi
13
- Xem thêm -